Kort: Ja
Lang: ook wel ja eigenlijk.
Kijk eens hoeveel van de politiek draait om angst. Angst voor buitenlanders, angst voor hoge belastingen, angst het afpakken van je HRA, angst voor dit, angst voor zus, angst voor zo.
Want zo pak je mensen in hun emotie, en mensen die hoog in hun emotie zitten, denken helemaal niet aan de lange termijn. De fancy termen hier zijn systeem 1 en systeem 2.
Systeem 1 is emotie, niet diep nadenken, snelle beslissingen, happen op informatie. patroonherkenning en afgaan op ervaringen. Super belangrijk in het dagelijks leven natuurlijk, je kan niet over alles navelstaren. In autotermen: groen = gaan
Systeem 2 is echt nadenken met je denkhersenen. Wáárom zus, hoe zo? Ook heel belangrijk natuurlijk, maar op andere momenten. In autotermen: Kan ik mijn auto in dat parkeervak wurmen?
Veel politici zeggen en brengen dingen op zo'n manier dat mensen in systeem 1 schieten. "We hebben te weinig huizen, er komen asielzoekers, dus we hebben te weiniger huizen!"
Terwijl je eigenlijk in systeem 2 zou moeten denken. Waarom zijn er te weinig huizen? Is de instroom van asielzoekers dusdanig dat er een significant probleem ontstaat op de huizenmarkt? Zo ja, is het dan makkelijker om meer huizen te bouwen?
Nee, ik zeg niet dat alle mensen die anti-immigratie zijn stumpers zijn die in S1 zitten, en dat ik de verhevene ben die in S2 zit. aAs je zegt "Ik ben tegen een AZC in deze wijk, want het is een wijk waar al veel kwetsbare mensen wonen, en er zijn weinig voorzieningen, dus een AZC zal de problemen verergeren", dan is dat gewoon S2 denken. En iemand die op dat statement reageert met "Nee, dat zeg je omdat je een vuige racist bent!1!1" is een S1-denker op dat moment.
[i][Iedereen pendelt tussen die systemen, niemand zit altijd in 1 of 2/i]
In een rustig gesprek heeft bijna iedereen wel een idee van wat ze nou echt willen, en in mijn ervaring is bijna iedereen dan echt een stuk milder en gemoedelijker met elkaar, met meer ruimte voor gesprek en gepolder dan je zou denken afgaande op de politiek. En als je mensen in die staat een stemwijzer met hele "grijze" vragen laat invullen, krijg je echt geen 40 zetels voor Geert meer.
Maarja, nu zijn het verkiezingen, politici schreeuwen moord en brand, en dat triggert mensen. En dan gaan ze zweven. Want S2 zegt "Stem op partij A want die hebben goede plannen voor de toekomst" en S1 krijst "nee, stem op B, hij zegt dat alles nu beter wordt!"
Misschien ken je de stemmetjes wel van rond etenstijd: Ga je die gezonde maaltijd maken, waarbij je ook nog moet afwassen en zo, of gooi je een diepvriespizza in de oven?
Althans, dat zijn mijn gedachten hierover, ik ben geen hoogleraar of zo
People as things, that’s where it starts.