Ook ik kan eens iets delen waar ik wat vanaf weet
https://www.groene.nl/art...0-onvindbare-nederlanders
Een leuk stukje leesvoer van De Groene die vooral gaat over hoe het Nederlandse systeem rond laageletterde Nederlanders gewoon niet echt werkt.
Als ik alles bij elkaar ga quoten, kom ik alsnog op het halve artikel uit, dus dan maar met het handje de belangrijkste punten bij elkaar schrapen:
Volgens de laatste cijfers zijn 1,7 miljoen mensen in de beroepsbevolking laaggeletterd, zo'n 800.000 daarvan zijn NT1, dus Nederlands als eerste taal.
NT2'ers zoeken wel hulp, NT1'ers praktisch niet. [zie ik ook in de praktijk]
De overheid, zowel nationaal als lokaal, probeert die NT1'ers wel te vinden, vaak als ze om hulp voor iets anders aankloppen, bij bijvoorbeeld de UWV, de gemeente, maar ook huisartsen en soms zelfs sportverenigingen.
En als zo'n laaggeletterde gevonden wordt, sturen ze 'm naar een Taalhuis, die 99/100 keer in de bibliotheek zit. Het idee is dan dat dat Taalhuis die mensen kan doorverwijzen naar een ROC of een particulier bedrijf.
Probleem: Het gaat al fout bij het vinden: al die organisaties werken langs elkaar heen en het is nergens een officiele taak, hooguit een bijzaak, dus niemand is verantwoordelijk. De mensen zoeken hulp met hun acute probleem, niet met hun leesvaardigheid. Een bibliotheek is letterlijk eng voor die mensen [alcoholisten stuur je ook niet naar de AA achterin de kroeg....] en ROC's en particuliere scholen hebben vaak helemaal geen programma's voor NT1, en als ze er zijn, zijn ze vaak niet gratis, terwijl laaggeletterden vaak in de bijstand zitten.
Toch nog wat treffende citaten:
Het Taalhuis-stelsel is ingevoerd in de hoop dit kansspel te doorbreken, en laaggeletterden ‘in de maatschappij’ te vinden. Dat komt maar niet van de grond, en dat mag niemand verrassen. Al tien jaar lang constateert het ene na het andere rapport dezelfde gebreken. Het gemiddelde Taalhuis heeft weinig tot geen steun van de gemeente, geen gezag om samenwerking af te dwingen, en is bovenal precair gefinancierd uit wisselende, vaak verdwijnende potjes.
‘Het bereiken van NT1’ers faalt op dit moment in de meeste gemeenten.’ Dat concludeert de Certificeringsorganisatie van Bibliotheken, Cultuurorganisaties en Taalhuizen (CBCT)
Hoezeer het faalt, dat weet niemand, omdat daarvoor de gegevens ontbreken. OCW, het verantwoordelijk ministerie, weet niet eens hoeveel Taalhuizen er bestaan in Nederland. Zelfs voor de CBCT, die zich intensief bezighoudt met de sector, is dat een raadsel. Het zijn er rond de tweehonderd, zo gokken de meeste experts.De fundamentelere vraag, over hoeveel NT1’ers er vorig jaar door Taalhuizen zijn bereikt en bijgeschoold, is eveneens onmogelijk te beantwoorden. De cijfers zijn er simpelweg niet. Het onderwijsministerie laat desgevraagd weten dat ‘dit niet centraal wordt bijgehouden’. Ook een speciaal daartoe ingerichte monitor van het CBS kan het niet zeggen, omdat de aangeleverde data onvolledig of onbruikbaar is. Ook dat is niet verrassend: volgens de CBCT houdt 93 procent van de Taalhuizen niet of onvoldoende bij wat hun resultaten zijn.
Uit de enquête [van De Groene zelf] blijkt dat Taalhuizen gemiddeld 25 keer meer NT2’ers bereiken. Je zou kunnen denken dat ze misschien gewoon een hoop NT1’ers weten te strikken, maar nog véél meer van de andere groep. Maar nee: veel Taalhuizen, zelfs in de G5-steden, hebben in heel 2024 geen enkele NT1’er bereikt. Niet één.
Van Stadskanaal tot Rotterdam, van Lelystad tot aan Venlo: overal lopen vandaag mensen rond die ook zelfredzaam willen en kunnen worden, maar het goede toeval gewoonweg nog niet hebben gehad. Want zo is de harde realiteit. Dát is vooralsnog de grootste factor die bepaalt of iemand een leven lang laaggeletterd blijft of niet: toeval.
Al met al is dit gewoon probleem nummer zoveel waar het zo zichtbaar is wat een terugtrekkende overheid in werkelijkheid betekent, maar er gebeurt gewoon helemaal niks mee. Ik werk inmiddels al bijna 10 jaar in het Taalhuis van Heerenveen, als vrijwilliger want er is geen geld, en dit is gewoon hoe het gaat. Niemand is verantwoordelijk, de enige mensen die het echt wat lijkt te boeien is een zooitje vrijwilligers, en onze input wordt ook altijd genegeerd, want wat weten wij er nou van?
Dit gaat ook nog echt wel voor allerlei kleurrijke problemen zorgen, want inmiddels is 1 op de 3 15-jarigen laaggeletterd.
People as things, that’s where it starts.