Ongelijkheid komt natuurlijk ook door tal van redenen, daar alleen maar tegen op financiele knopjes drukken schiet niet op.
Er zit bijvoorbeeld ook een hele culturele factor in. Die willen we dolgraag bespreken zodra het over moslims gaat, maar de culturele factor is net zo aanwezig in bijvoorbeeld een Brabantse volkswijk met partytenten op de stoep. En andersom ook, waarom "rijke" mensen "succesvoller" zijn is ook cultuur.
Wat is bijvoorbeeld geaccepteerd? Maar ook: Hoeveel en welke steun krijg je uit je netwerk? Kun je met iemand praten als je ergens mee zit, of niet? Doe je werk wat langzaam maar zeker je lichaam om zeep helpt? Hoe was je opvoeding? Wat heb je kunnen zien van de wereld? Wat heb je geleerd over de wereld?
Dat heeft allemaal niks met dom of slim te maken, maar vooral met kansen. Iemand met een iq van 90 die geboren in omgeving waar die persoon wel de ruimte krijgt om op te bloeien, steun krijgt, hulp krijgt waar nodig, zal alsnog een gezonder leven hebben dan iemand met een iq van 130, maar die opgroeit in een omgeving waar die het zelf maar moet uitzoeken, en niet moet lullen maar moet poetsen.
En dit bedoel ik niet neerbuigend allemaal, en ik laat nu ook alleen maar mogelijke negatieve kanten zien, maar wat ik wil zeggen: Dit los je niet op met een accijntje hier en een belastingkortinkje daar.
Dit is, onder andere, een taak voor sociaal werk, voor onderwijs, voor consultatiebureaus, voor wijkbeheerders [die dan meer doen dan bonnen schrijven], betere arbeidsomstandigheden, laagdrempeligere [geestelijke] zorg.
En nee, misschien is de mens uiteindelijk niet echt maakbaar, maar een cultuur is wel maakbaar. Maar dat moet je doen met mensen die het begrijpen.
Voorbeeldje:
Ik heb half-half gewerkt met Nederlandse laaggeletterden, en dat werd pas wat toen we gingen vragen aan onze "leerlingen" "wat wil jij nou? Wat heb jij nou nodig?" in plaats van dat we allemaal boekjes en methoden gebruikten die in een ivoren toren waren geschreven.
Er zijn ook locaties gekomen buiten de bibliotheek, want het blijkt dat mensen die niet kunnen lezen niet in bibliotheken komen, en ook niet in de krant lezen dat ze hulp kunnen krijgen bij het lezen. Want ja, we hadden advertenties over hulp-bij-laaggeletterdheid in de krant

"Ja, misschien ziet hun vrouw dat en zeggen ze "henk, echt iets voor jou!"", terwijl het alom bekend was dat de omgeving vaak niet weet dat Henk niet kan lezen.
Het werd pas wat toen we gingen samenwerken met wijkcentra en dorpshuizen, daar komen die mensen, daar kun je ze info geven.
People as things, that’s where it starts.