Het probleem met het integratie onderwerp is dat je het aan de kern raakt van wat we zijn, namelijk mensen met ingebouwde neiging tot het vormen van groepen naargelang de scheidslijnen van gedeelde eigenschappen, zoals bijvoorbeeld culturele normen en waarden.
Met de opkomst van het (neo)liberalisme is beleid zeer sterk gericht geweest op het versterken van het individu in plaats van de groep, zie ook de bekend uitspraak van Thatcher: " there is no such thing as society". Maar dat is natuurlijk niet uitgekomen.
Integratie is juist in een liberale samenleving moeilijk, omdat er weinig expliciete sociale regels meer zijn. Maar er zijn impliciet nog wel sociale regels waar mensen veel waarde aan hechten. Aan de andere kant zorgt het er ook voor dat als migranten een sterke en expliciete sociale regels hebben, dat die elkaar gaan versterken.
En dat is in mijn ogen het grootste pijnpunt van integratie, groepen met impliciete sociale regels botsen al vrij snel met groepen met expliciete sociale regels. Dit werkt automatisch al segregatie in de hand.
Een dieper liggend probleem is dat je het probleem van botsende normen en waarden waarschijnlijk niet kan oplossen met meer sociaal liberalisme, juist vanwege menselijk gedrag. Zie ook:
Nieuw nationalisme
Met de opkomst van het (neo)liberalisme is beleid zeer sterk gericht geweest op het versterken van het individu in plaats van de groep, zie ook de bekend uitspraak van Thatcher: " there is no such thing as society". Maar dat is natuurlijk niet uitgekomen.
Integratie is juist in een liberale samenleving moeilijk, omdat er weinig expliciete sociale regels meer zijn. Maar er zijn impliciet nog wel sociale regels waar mensen veel waarde aan hechten. Aan de andere kant zorgt het er ook voor dat als migranten een sterke en expliciete sociale regels hebben, dat die elkaar gaan versterken.
En dat is in mijn ogen het grootste pijnpunt van integratie, groepen met impliciete sociale regels botsen al vrij snel met groepen met expliciete sociale regels. Dit werkt automatisch al segregatie in de hand.
Een dieper liggend probleem is dat je het probleem van botsende normen en waarden waarschijnlijk niet kan oplossen met meer sociaal liberalisme, juist vanwege menselijk gedrag. Zie ook:
Nieuw nationalisme
Herder was ervan overtuigd dat ‘behoren tot een groep’ een menselijke basisbehoefte is, net als eten. Van daaruit beredeneerde hij dat elke gemeenschap via de tijd, tradities, via geboorte en dood (in die gemeenschap), een unieke identiteit ontwikkelt, en daarmee ook unieke, eigen ideeën. Dit ‘collectieve genie’ manifesteert zich via een eigen cultuur – taal, architectuur, mode – en is niet terug te brengen tot de som van individuen. Eén ding is duidelijk: Herders concept van gemeenschap staat haaks op universalisme.
Het is niet moeilijk om te zien hoe Herders analyse een drager werd van nationalisme, van de herontdekking van de eigen vrijheid als lid van een groep of regio, maar ook van harde afgrenzing, van het staken van pogingen tot vertaling, racisme. En hoe zo een nieuwe monocultuur gebaard werd in reactie op de universalistisch geïnspireerde monocultuur van liberaal rationalisme en technocratie. Nu we het suizen van de twijg weer horen en voelen, lijkt het belangrijk om opnieuw de lessen te leren die in deze geschiedenis besloten liggen.
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert