HollovVpo1nt schreef op zondag 3 maart 2024 @ 10:39:
Ik snap niet zo goed waarom wordt gezegd "De kiezer heeft gesproken, Nederland wil rechts" in discussies over andere via D66/PvdA GL. Ik bedoel.. Als je via links een meerderheid kunt krijgen dan doe je toch ook wat de kiezer heeft gestemd?
In principe kan dat, maar je moet nagaan dat het zeer onaantrekkelijk is om zo'n kabinet te vormen gezien zowel de geschiedenis, electorale situatie en het medialandschap.
BBB heeft de bredere onvrede succesvol kunnen koppelen aan de belangen van agrarische industrie, dit zit ook in de naam van de partij. Een rol die het CDA traditioneel vervulde, maar met de continuering in BBB zit er een inmiddels een deadlock op het vlak wetgeving. Een van de redenen dat het CDA ook verloor bij de boeren is dat ze niet meer konden leveren qua belangenbehartiging, ondanks dat de grenzen van de wet waren opgerekt en overtreden (het dossier Bleker/PAS). Maar ook nu met BBB zal Europese wetgeving botsen met dezelfde cliëntelistische belangenbehartiging,
Een probleem is tevens dat cliëntelistische partij ook meestemt op andere onderwerpen, je ziet dat de partij daarin niet uitgekristalliseerd is of juist flexibel is. Daarmee geeft de BBB meer gewicht aan andere partij in onderhandelingen, wat op haar beurt zorgt voor een potentieel democratisch tekort. Accepteren BBB kiezers dat in cliëntelistische ruil voor belangenbehartiging voor boeren, dat bijvoorbeeld de VVD overwicht heeft als het gaat om beleidstreinen zoals economie, veiligheid, gezondheidszorg, etc.
De VVD is afgelopen kabinetten Rutte de architect geweest van het beleid in Nederland doordat men in coalitie een overwicht had over coalitiepartners. Dit zag je ook bij verkiezingen, de coalitiepartners verloren steevast terwijl de VVD door kon. De VVD kon ook door omdat de electorale ruimte verkleind is doordat er extremisme in de tweede kamer is. Zodoende kon niemand om de VVD heen, ook nu niet.
Maar het probleem is dat electoraal in principe er grote onvrede is over het beleid overgelopen kabinetten Rutte. De VVD heeft de schade hierin kunnen beperken omdat de partij altijd al zeer ruim boven haar gewichtsklasse kan boksen als het gaat om marketing en media invloed. Het agenderen van (asiel)migratie als het hoofdonderwerp werd met weinig weerstand breed accepteert als het kernissue van Nederland. Ondanks dit enorme succes, kon de VVD alsnog niet winnen.
Feitelijk zit de VVD nu in situatie dat hun electorale strategie deels mislukt is, migratie is wel het allerbelangrijkste onderwerp, maar dat onderwerp lande "thuis" de PVV. Dat is een probleem omdat Yeşilgöz de partij voor de verkiezingen niet goed heeft voorbereid op de PVV, er zijn geen lijsttrekkersverkiezingen geweest of een partijcongres over het onderwerp. En de partij is gespleten over dit onderwerp.
Zolang dit issue niet is opgelost, is de VVD een onstabiele partij waarin het onduidelijk is of het nog een middenpartij is of dat ze het midden (al dan niet definitief) willen verlaten. Problematisch is dat met (asiel)migratie nu als belangrijkste onderwerp in Nederland, de nadruk nu komt te liggen op het "leveren" en dus omlaag brengen of zelfs geheel kunnen stoppen van asielmigratie. Zeker als laatste een onderwerp waar ook de VVD weet dat ze dit niet kunnen binnen het lidmaatschap van de EU en de kaders van de rechtstaat.
Het NSC is dan nog in principe de minst problematische partij qua inhoudelijks uitgangspunten, maar het probleem van het NSC is dat ze doordat Omtzigt de PVV niet hard uitsloot en dit ook niet in de media als dusdanig naar voren kwam dat het NSC nu ook kiezers hebben die geen enkel bezwaar hebben tegen de PVV. Dit is het resultaat van wederom een traditie van een erg slechte verkiezingscampagne op inhoudelijk vlak, want deze kiezers hoorden eigenlijk niets thuis bij het NSC.
Dit brengt het NSC nu in de problemen qua perceptie en peilingen. Kiezers komen er nu achter dat voor samenwerking met de PVV ze niet bij NSC moeten wezen. Aan de andere kant kom door het media overwicht NSC onder druk om toch met de PVV te gaan regeren, je ziet dat er geruchten worden rond gepompt over een vermeende scheuring van de partij. Tevens zijn PVV/VVD en BBB openlijk in de confrontatie met het NSC, terwijl ze toch het NSC nodig hebben. In die dynamiek word het voor het NSC ook steeds moeilijker om door te gaan, aangezien toegeven na onvriendelijkheden of zelfs vijandelijkheden zou neerkomen op onderwerping. Uiteraard gaat Omtzigt hierin niet vrijuit, als ervaren politicus had hij dit moeten weten.
Alles van bovenstaande werd versterkt door blijkbaar een traditioneel slechte inhoudelijke verkiezingscampagne die gedomineerd kan worden door partijen met mediaoverwicht.
Wil je nu een coalitie over het midden (d.w.z. zonder extremen), dan zit je met in potentie 1 partij die je weinig kan geven vanwege de deadlock (BBB) , 1 partij die gegokt heeft en deels verloren heeft (VVD) en 1 partij die deels het slachtoffer is van een slechte verkiezingscampagne en eigen strategie en communicatiefouten (NSC).
Ga je dan over het midden dan is dan niet stabiel en dan denk ik dat vooral de VVD de meeste instabiele factor is omdat die partij nog het meest verdeeld is en juist verantwoordelijk is geweest voor het beleid in de kabinetten Rutte. Ook heeft de partij nog steeds een groot overwicht qua invloed op de media, bij een nieuwe breuk lopen andere partij het risico dat de VVD het verkiezingsonderwerp weer kan agenderen.
De belangrijkste les hierin is dat je als middenpartij (en dus door het midden regeert) nooit extremisme kan gebruiken, of je zorgt voor de acceptatie van extremisme of je wordt het zelf uit electorale noodzaak.
Het kernprobleem van de huidige (in)formatie blijft hierdoor de PVV. In principe zelfs als je VVD/NSC qua zetels zou splitsen qua PVV acceptatie is er geen meerderheid. Want de maximale electorale potentie voor extremisme schommelt vaak rond de 30% en heeft dus eigenlijk nooit meerderheid.
Niemand wil vaak nieuwe verkiezingen, er zal ook wel een vorm gekozen worden als is het maar om electorale afstand te creëren. Maar door bovenstaande situatie mogen we denk ik binnen een jaar na aantreden naar het stemhokje.
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert