De energiemarktcrisis: ontwikkelingen en achtergronden

[Dennis1812]

Ik gok dat de kosten dus weer gaan stijgen. Zomaar een voorgevoel.

[mrVroom]

Dennis1812 schreef op dinsdag 19 september 2023 @ 17:34:
Ik gok dat de kosten dus weer gaan stijgen. Zomaar een voorgevoel.

Dat gokt het demissionaire kabinet ook. 96 euro per jaar

[Dennis1812]

Alles een tientje ongeveer duurder.

En inkomen mag ook een tientje omhoog.
Kom je maar enkele tientjes tekort

[Maurice-]

Wat een treurigheid in dat artikel. Enige vorm van journalistiek weer ver te zoeken, alles voor de clicks.

Wat dan verderop ook gewoon letterlijk in het artikel staat:
'De angst om een tekort te hebben en angst voor een prijsexplosie is enorm, zelfs nu voorraden vol zitten en de vraag laag is.'

Als als als...
'Als blijkt dat Iran achter de aanvallen van Hamas zit, kunnen we er echt wel vanuit gaan dat we dicht tegen de 100 euro per vat komen te zitten.'

[Muncher]

Maurice- schreef op zaterdag 14 oktober 2023 @ 02:19:
[Afbeelding]
Wat een treurigheid in dat artikel. Enige vorm van journalistiek weer ver te zoeken, alles voor de clicks.

Wat dan verderop ook gewoon letterlijk in het artikel staat:
'De angst om een tekort te hebben en angst voor een prijsexplosie is enorm, zelfs nu voorraden vol zitten en de vraag laag is.'

Als als als...
'Als blijkt dat Iran achter de aanvallen van Hamas zit, kunnen we er echt wel vanuit gaan dat we dicht tegen de 100 euro per vat komen te zitten.'

Het klopt wel dat de gasprijs gestegen is. Maar: de prijs staat nog altijd lager dan een jaar geleden. Dit prijspunt ligt op dezelfde hoogte als vlak voor de invasie van Oekraïne.

https://www.ice.com/produ...a?marketId=5667240&span=2

[Silent Thunder]

Muncher schreef op zaterdag 14 oktober 2023 @ 07:08:
[...]


Het klopt wel dat de gasprijs gestegen is. Maar: de prijs staat nog altijd lager dan een jaar geleden. Dit prijspunt ligt op dezelfde hoogte als vlak voor de invasie van Oekraïne.

https://www.ice.com/produ...a?marketId=5667240&span=2

Dan heb ik er misschien goed aan gedaan door deze week de prijzen bij Essent vast te zetten voor 3 jaar

[Muncher]

Silent Thunder schreef op zondag 15 oktober 2023 @ 18:21:
[...]


Dan heb ik er misschien goed aan gedaan door deze week de prijzen bij Essent vast te zetten voor 3 jaar

Misschien, maar dat was niet mijn punt. Mensen schieten nu in een soort stuip als ze lezen dat de gasprijzen zijn gestegen. Dat is meestal niet nodig: relatief gezien staan ze nog steeds laag.

[hoevenpe]

Domba schreef op donderdag 19 oktober 2023 @ 19:41:
Het plan is dat grootverbruikers zodadelijk verplicht vermogen moet aanbieden aanbieden aan netbeheerder waarvoor zelf bedachte vergoeding waar netbeheerder gebruik van kan maken wanneer nodig.

Vandaag het bedrijfsleven, een kwestie van tijd voordat particulieren hetzelfde lot ondergaan...

quote: https://solarmagazine.nl/...t-mogelijk-premiumproduct

‘Een contract met 24/7-gegarandeerde transportcapaciteit wordt een premiumproduct met een hogere prijs, een flexibel contract met verminderd gebruik van het net tijdens piekperiodes meer de standaard’, komt de minister met een mogelijke maatregel op de proppen. ‘Hiermee wordt continu gebruik van het net dus beprijsd.’

Hoe lang voordat Den Haag bepaald of je de warmtepomp aan mag zetten en/of EV op mag laden?

[Domba]

hoevenpe schreef op donderdag 19 oktober 2023 @ 19:48:

Hoe lang voordat Den Haag bepaald of je de warmtepomp aan mag zetten en/of EV op mag laden?

EV zal wel al eerste in vizier komen, maar dan door dienstverleners die heel graag de aansturing voor je verzorgen, want daar is geld mee te verdienen als het flexibel wordt ingezet.

Er is veel aandacht voor huishoudens en industrie, maar de dienstensetor is ook een grote electriteits verbruiker en misschien wel de grootste.

[Proton_]

Verplaatst uit De toekomst van salderen
@hoevenpe voor particulieren was al veel langer flinke overboeking op het netwerk van toepassing. Er zijn niet heel veel buren voor nodig om de wijktrafo van 400 kVA te overbelasten met 17 kVA per aansluiting. Voor grootzakelijk is (was?) die afhankelijkheid van redelijk gedrag van je buren ondenkbaar, zeker als die buren ook rozenkweker/melkverwerker zijn en dus exact hetzelfde gebruikspatroon van hun assimilatieverlichting/koelmachines hebben.
Nederland is naar mijn idee vrij laat met het aansturen van particuliere grootverbruikers - het TF signaal voor boilers en straatlantaarns is er intussen uit en de 'slimme' meter heeft hier geen contacten voor, zelfs het uitgebreide P1 bericht heeft niet meer dan 2 tarieven. Intussen hebben alle warmtepompen die ook in Duitsland neergezet worden een contact bedoeld voor het energiebedrijf om de backup-elementen (en/of de compressor) tijdelijk, ik dacht max 2 uur per dag, uit te schakelen, maar die functie wordt bij ons dus niet benut...

Het elektriciteitsnetwerk is lange tijd volgens VVD-filosofie bestuurd; zo weinig mogelijk aan uitgeven, winsten uitkeren en zodra er een file komt moet er opeens een rijstrook bij. Dan ben je a. te laat en b. uiteindelijk loop je tegen fysieke grenzen voor de bouwsnelheid aan. Wellicht is ook de Brever-wet hier op van toepassing

[phicoh]

Proton_ schreef op donderdag 19 oktober 2023 @ 21:41:
[mbr]Verplaatst uit De toekomst van salderen[/]
@hoevenpe voor particulieren was al veel langer flinke overboeking op het netwerk van toepassing. Er zijn niet heel veel buren voor nodig om de wijktrafo van 400 kVA te overbelasten met 17 kVA per aansluiting. Voor grootzakelijk is (was?) die afhankelijkheid van redelijk gedrag van je buren ondenkbaar, zeker als die buren ook rozenkweker/melkverwerker zijn en dus exact hetzelfde gebruikspatroon van hun assimilatieverlichting/koelmachines hebben.
Nederland is naar mijn idee vrij laat met het aansturen van particuliere grootverbruikers - het TF signaal voor boilers en straatlantaarns is er intussen uit en de 'slimme' meter heeft hier geen contacten voor, zelfs het uitgebreide P1 bericht heeft niet meer dan 2 tarieven. Intussen hebben alle warmtepompen die ook in Duitsland neergezet worden een contact bedoeld voor het energiebedrijf om de backup-elementen (en/of de compressor) tijdelijk, ik dacht max 2 uur per dag, uit te schakelen, maar die functie wordt bij ons dus niet benut...

Het elektriciteitsnetwerk is lange tijd volgens VVD-filosofie bestuurd; zo weinig mogelijk aan uitgeven, winsten uitkeren en zodra er een file komt moet er opeens een rijstrook bij. Dan ben je a. te laat en b. uiteindelijk loop je tegen fysieke grenzen voor de bouwsnelheid aan. Wellicht is ook de Brever-wet hier op van toepassing

Ik vraag me af hoeveel jaar het gaat kosten om zoiets te regelen. Je moet eerst verplichten dat iedereen een slimme meter krijgt. Dat geeft een enorme privacy discussie. Dan moet je ook nog gaan controleren dat iedereen alles ook correct heeft aangesloten.

Hoe ga je het invoeren. Ga je alle meters vervangen in een woonwijk met een warmtenet waar niemand zelf een EV op kan laden?

[Proton_]

@phicoh de eenvoudige manier is een (netbeheerders/gemeente)keuring achteraf. Dit geeft ook een level playing field voor DHZ en Uneto-VNI.
Uiteraard hebben die er geen mensen voor, dus dit zo snel mogelijk in de week zetten zodat het nog een paar keer uitgesteld kan worden

Een privacy-ongevoelige deeloplossing is veel flexibeler omgaan met de tarieven: in NSW zijn er bijvoorbeeld 4 tarieven per dag die over de seizoenen ook wisselen. Beetje sneu dat de huidige batch digitale meters daar niet op voorbereid zijn, maar goed, niet fundamenteel onoverkomelijk.

De privacy-discussie is natuurlijk interessant en wordt hier al gevoerd:
Slimme energiemeter, weigeren??

[Mania-92]

Muncher schreef op zondag 15 oktober 2023 @ 18:57:
[...]


Misschien, maar dat was niet mijn punt. Mensen schieten nu in een soort stuip als ze lezen dat de gasprijzen zijn gestegen. Dat is meestal niet nodig: relatief gezien staan ze nog steeds laag.

Mwah dat is maar net met wat je de gasprijs relateert. Tov vorig jaar staat die inderdaad laag, kijk je echter naar een 5-jaars horizon vind ik hem vrij hoog staan.

[phicoh]

Proton_ schreef op vrijdag 20 oktober 2023 @ 15:16:
@phicoh de eenvoudige manier is een (netbeheerders/gemeente)keuring achteraf. Dit geeft ook een level playing field voor DHZ en Uneto-VNI.
Uiteraard hebben die er geen mensen voor, dus dit zo snel mogelijk in de week zetten zodat het nog een paar keer uitgesteld kan worden

Een privacy-ongevoelige deeloplossing is veel flexibeler omgaan met de tarieven: in NSW zijn er bijvoorbeeld 4 tarieven per dag die over de seizoenen ook wisselen. Beetje sneu dat de huidige batch digitale meters daar niet op voorbereid zijn, maar goed, niet fundamenteel onoverkomelijk.

De privacy-discussie is natuurlijk interessant en wordt hier al gevoerd:
Slimme energiemeter, weigeren??

Je krijgt dan controle bij de aanleg, en dan haalt iemand later de kabel los. Wat dan?

4 tarieven per dag is mooi voor energiekosten, maar het zou raar zijn als mensen in wijken waar helemaal geen overbelasting is rare dingen moeten gaan doen omdat iedereen verplicht die tarieven moet betalen.

Omgekeerd, voor energietarieven kan iedereen met een slimme meter nu al overgaan op dynamisch.

[Sissors]

phicoh schreef op vrijdag 20 oktober 2023 @ 16:03:
[...]


Je krijgt dan controle bij de aanleg, en dan haalt iemand later de kabel los. Wat dan?

4 tarieven per dag is mooi voor energiekosten, maar het zou raar zijn als mensen in wijken waar helemaal geen overbelasting is rare dingen moeten gaan doen omdat iedereen verplicht die tarieven moet betalen.

Omgekeerd, voor energietarieven kan iedereen met een slimme meter nu al overgaan op dynamisch.

Maar hoe is dat anders dan gewoon stroom stelen? Zo moeilijk is het niet kabeltje naar voor de meter verbinden.

Daarnaast is die "overbelasting" er enkel in bepaalde plaatsen met veel teruglevering. Maar grote verschillen in prijs over de dag is er voor iedereen.

hoevenpe schreef op donderdag 19 oktober 2023 @ 19:48:
[...]

Vandaag het bedrijfsleven, een kwestie van tijd voordat particulieren hetzelfde lot ondergaan...

[...]


Hoe lang voordat Den Haag bepaald of je de warmtepomp aan mag zetten en/of EV op mag laden?

Heel lang? Het kan alleen betekenen dat ook voor consumenten dynamische tarieven de standaard gaan worden. En dan mag jij prima je auto op het duurste moment opladen. Of dat slim is, is een tweede.

[Muncher]

Mania-92 schreef op vrijdag 20 oktober 2023 @ 15:35:
[...]

Mwah dat is maar net met wat je de gasprijs relateert. Tov vorig jaar staat die inderdaad laag, kijk je echter naar een 5-jaars horizon vind ik hem vrij hoog staan.

Mwah in vergelijking met een 25-jaars horizon staat ie weer laag

Lijkt mij dat we de afgelopen 1-2 jaar sterke prijsopdrijving en daling hebben gezien. Mensen relateren een stijging van nu aan die periode lijkt mij, niet 5 jaar geleden.

[Mania-92]

Muncher schreef op vrijdag 20 oktober 2023 @ 17:19:
[...]


Mwah in vergelijking met een 25-jaars horizon staat ie weer laag

Lijkt mij dat we de afgelopen 1-2 jaar sterke prijsopdrijving en daling hebben gezien. Mensen relateren een stijging van nu aan die periode lijkt mij, niet 5 jaar geleden.

Dat doen mensen inderdaad, net als mensen nu vinden dat de rente hoog staat. Alleen ik ben er toch voorstander van een wat langere horizon aan te houden.

Overigens voor zover ik weet en kan vinden staat de gasprijs nu t.o.v. 25 jaar geleden gigantisch hoog.

[Scheurbuik]

Gasprijs zal zo ongeveer 3x zo duur blijven als voor de "gascrisis", simpelweg omdat de prijs altijd bepaald wordt door de "duurste" bron die nodig is. Productiekosten van LNG is factor 3 hoger dan (zelf) oppompen.

Tijd van direct opgepompt goedkoop gas (uit Rusland) is voor europa voorbij, met bijbehorende problemen voor de europese industrie.

[FFW]

Mocht je je afvragen waar Nederland zijn gas vandaan haalt sinds dat niet meer bij Rusland mag..dat komt dus uit Qatar waar Shell een mega contract voor 27 jaar heeft afgesloten.".. In Qatar en directe omgeving zijn geen goede afzetmogelijkheden voor het gas. Om de reserves te ontwikkelen werd besloten het gas vloeibaar te maken tot lng. Eenmaal vloeibaar is het gas gemakkelijk over grote afstanden te vervoeren met gastankers naar de afnemers in het Verre Oosten, Noord-Amerika en Europa..." Dus mocht je je afvragen waar die ophef over was rond het WK over of regering (en vooral de oranjes) nu wel of niet aanwezig moesten zijn in Qatar, dan begrijp je nu dat dat openbare gedraai om de 'positie van arbeidsmigranten' maar een wassen neus was. Een staatsbezoek dat extra omstreden was nadat Qatar Europarlementariers bleek om te kopen.

Qatar is ook een openlijke sponsor van organisaties als Hamas en Taliban.

[ Voor 3% gewijzigd door FFW op 23-10-2023 02:26 ]

[gAzu]

Kunnen we de discussie eens voeren vanuit het beoogde eindplaatje?

En dan proberen om niet meteen te denken in problemen.
(Hoe we die oplossen komt later aan bod als we de boel gaan uitwerken.)

Dus het is nu 16 december 2050 en het is gelukt, onze netto CO² uitstoot is 0 gram/jaar en we voeren geen fossiele producten meer in van staten met onvriendelijke regimes.

Het weerbericht luid overdag bewolkt, windkracht 2 en lichte vorst aan de grond.
Ondertussen zit iedereen er warmpjes bij na een dag hard werken en de avondmaaltijd staat dampend op tafel.
Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen?

Brand maar los.
(wel CO² vrij natuurlijk 😉)

Edit: ik had deze post geschreven voor het topic De toekomst van salderen ...
Heb me hier nog niet ingelezen dus geen idee waar ik me nu bevind

[ Voor 10% gewijzigd door gAzu op 16-12-2023 14:53 ]

[Jojan265]

gAzu schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 13:01:
Kunnen we de discussie eens voeren vanuit het beoogde eindplaatje?

En dan proberen om niet meteen te denken in problemen.
(Hoe we die oplossen komt later aan bod als we de boel gaan uitwerken.)

Dus het is nu 16 december 2050 en het is gelukt, onze netto CO² uitstoot is 0 gram/jaar en we voeren geen fossiele producten meer in van staten met onvriendelijke regimes.

Het weerbericht luid overdag bewolkt, windkracht 2 en lichte vorst aan de grond.
Ondertussen zit iedereen er warmpjes bij na een dag hard werken en de avondmaaltijd staat dampend op tafel.
Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen?

Brand maar los.
(wel CO² vrij natuurlijk 😉)

Er draaien 2 kerncentrales op basislast en er zijn 3 gascentrales verdeeld over het land welke op watersof werken dat in de zomer duurzaam is gemaakt. In de wijken staan accu's welke de pieklasten opvangen.

[RemcoDelft]

Jojan265 schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 13:47:
[...]

Er draaien 2 kerncentrales op basislast en er zijn 3 gascentrales verdeeld over het land welke op watersof werken dat in de zomer duurzaam is gemaakt. In de wijken staan accu's welke de pieklasten opvangen.

Daar ga je het niet mee redden, tenzij we 80% van de bevolking kwijtraken.

De realiteit zal zijn: we stoken geimporteerde bossen op in energiecentrales en houtkachels, steden stinken nog meer dan nu, en we wrijven onszelf in de handjes omdat we zo goed voor het milieu zijn.

[Proton_]

@gAzu ongeveer zoals vandaag dus, maar dan kouder.
Op onze Noordzee waait het dan alsnog de moeite waard, met extra gigawatts uit Schotland.
Aangevuld met Noorse wind/waterkracht, Franse kernenergie (zij houden de schaal en betalen het deels uit het defensiebudget) en waarschijnlijk nog wat lokale biomassa/afvalverbranding.


Een weekje later exporten wij weer naar de Denen, Duitsers (Zwitsers) en Noren:

[Indoubt]

Of we hebben het niet gered met het reduceren van de opwarming van de aarde en in de winter hoeft er niet meer te worden gestookt omdat het niet kouder wordt dan 21 graden

[gAzu]

Indoubt schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 14:26:
Of we hebben het niet gered met het reduceren van de opwarming van de aarde en in de winter hoeft er niet meer te worden gestookt omdat het niet kouder wordt dan 21 graden

Prettig... Moeten we nog iets verzinnen voor als een paar jaar later de airco op koelen moet op 21 december

Enne... ik wil eigenlijk nog wel een paar bakjes koffie zetten 's morgens...
Meer pv (en meer dak dan ook) want nu haalt ie vaak de 800 Watt niet voor het koffieproces

Zouden die Schotten trouwens hun gigaWatts niet zelf nodig hebben Proton?

[Hansieo]

Indoubt schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 14:26:
Of we hebben het niet gered met het reduceren van de opwarming van de aarde en in de winter hoeft er niet meer te worden gestookt omdat het niet kouder wordt dan 21 graden

spel verpester! jij bent nu gediskwalificeerd

[Onbekend]

gAzu schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 13:01:
Kunnen we de discussie eens voeren vanuit het beoogde eindplaatje?

En dan proberen om niet meteen te denken in problemen.
(Hoe we die oplossen komt later aan bod als we de boel gaan uitwerken.)

Dus het is nu 16 december 2050 en het is gelukt, onze netto CO² uitstoot is 0 gram/jaar en we voeren geen fossiele producten meer in van staten met onvriendelijke regimes.

Het weerbericht luid overdag bewolkt, windkracht 2 en lichte vorst aan de grond.
Ondertussen zit iedereen er warmpjes bij na een dag hard werken en de avondmaaltijd staat dampend op tafel.
Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen?

Brand maar los.
(wel CO² vrij natuurlijk 😉)

Edit: ik had deze post geschreven voor het topic De toekomst van salderen ...
Heb me hier nog niet ingelezen dus geen idee waar ik me nu bevind

toon volledige bericht

Ik verwacht dat er (kleine) energiebuffers door het hele land liggen die we kunnen aanspreken als er (ineens) meer elektriciteit nodig is. Vergelijk het met de gasbuffers de we nu hebben: Het hele jaar door worden ze gevuld, en in de winter verbruiken we meer dan we ze bij kunnen vullen.

En die energiebuffers kunnen van alles zijn. Van megabatterijen t/m potentiële of kinetische energie dat omgezet wordt naar elektriciteit. Naast de buffers, zijn er ook lokale kleine energiecentrales die werken op kernenergie of aardwarmte van ruim 2km diep. En die bij elkaar opgeteld zullen het er meer dan duizend zijn, zodat ze echt lokaal kunnen werken en het energie niet eerst 100km verder afgeleverd hoeft te worden. (Als er dan bijvoorbeeld 20 miljoen inwoners zijn, zal elke buffer en/of energiecentrale ongeveer 20.000 mensen van energie verzorgen.)
Hoe kleiner je iets maakt, des te makkelijker is het om het in massaproductie te produceren en des te eenvoudiger en goedkoper het wordt.

Naast elektriciteit is waterstof een andere vorm van energie die we gebruiken. Dit wordt gebruikt om grote gebouwen en oudere woningen te verwarmen. Het is een duurdere vorm van energie dan elektriciteit, maar het is een alternatief om met een (omgebouwde) cv-ketel een woning te verwarmen.

Ter info:
http://www.lyzard.eu/nl/waterstof/wat-is-waterstof
https://www.waterstofmagazine.nl/feiten-cijfers
https://energie.anwb.nl/actuele-tarieven?_gl
Aardgas heeft een energetische waarde van 31,65 MJ/m3. Uitgedrukt in gewicht bevat waterstof 120 MJ/kg. Over 10 jaar verwacht men dat de prijs ongeveer € 2-3 / kg waterstof is.

Laten we rekenen met 3 euro per kg. Een kuub gas is qua energie gelijk aan 0,264 kg waterstof. De prijs is voor waterstof is dan 80 cent. Let er op dat dit dan productieprijs/inkoopprijs is, zonder transportkosten, heffingen en belastingen. Ter vergelijking, heeft gas op dit moment een inkoopprijs van rond de 40 cent.
Waterstof is straks 2x zo duur als gas om mee te verwarmen.

[Wozmro]

Voor de winter van 2050 denk ik aan:

- Heel veel (drijvende) windmolens langs de kusten van Europa.
- Een veel performanter Europees elektriciteitsnet dan dat we nu kennen. Transport van grote hoeveelheden energie van de ene kant van Europa naar de andere is geen probleem.
- Heel veel batterijopslag. Ik denk niet in de wijken maar wel in de buurt van grote verdeelstations, bij de windmolenparken,...
- Heel veel elektrische auto's in Europa. Zodanig veel dat er altijd wel een groot deel ergens aan de lader hangt. Zelfs al zijn de batterijen niet bidirectioneel dan nog kan je door een beetje te variëren met de laadsnelheid een grote buffer creëren om het net stabiel te houden.
- Industriële productieprocessen zullen zich automatisch zoveel mogelijk aanpassen aan de actuele energieprijs. Mogelijk meer productie in de zomermaanden dan in de winter.
- Tegen 2050 zullen woningen veel energiezuiniger zijn.
- Doordat er veel minder fossiele brandstoffen gebruikt worden valt er ook een heel grote energieverbruiker weg, namelijk de fossiele industrie zelf.
- De stroom uit PV is in de maanden december/januari ongeveer 10% van dat van de zomermaanden. Dus als we het aantal panelen nog eens X10 doen dan hebben we in de winter evenveel zonnestroom als nu in de zomer. Lijkt best haalbaar met overdekte parkings, agri-PV(combi landbouw en pv op hetzelfde veld).

[ Voor 12% gewijzigd door Wozmro op 16-12-2023 20:27 ]

[Frame164]

Wozmro schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 20:22:
Voor de winter van 2050 denk ik aan:

- Heel veel (drijvende) windmolens langs de kusten van Europa.
- Een veel performanter Europees elektriciteitsnet dan dat we nu kennen. Transport van grote hoeveelheden energie van de ene kant van Europa naar de andere is geen probleem.
- Heel veel batterijopslag. Ik denk niet in de wijken maar wel in de buurt van grote verdeelstations, bij de windmolenparken,...
- Heel veel elektrische auto's in Europa. Zodanig veel dat er altijd wel een groot deel ergens aan de lader hangt. Zelfs al zijn de batterijen niet bidirectioneel dan nog kan je door een beetje te variëren met de laadsnelheid een grote buffer creëren om het net stabiel te houden.
- Industriële productieprocessen zullen zich automatisch zoveel mogelijk aanpassen aan de actuele energieprijs. Mogelijk meer productie in de zomermaanden dan in de winter.
- Tegen 2050 zullen woningen veel energiezuiniger zijn.
- Doordat er veel minder fossiele brandstoffen gebruikt worden valt er ook een heel grote energieverbruiker weg, namelijk de fossiele industrie zelf.
- De stroom uit PV is in de maanden december/januari ongeveer 10% van dat van de zomermaanden. Dus als we het aantal panelen nog eens X10 doen dan hebben we in de winter evenveel zonnestroom als nu in de zomer. Lijkt best haalbaar met overdekte parkings, agri-PV(combi landbouw en pv op hetzelfde veld).

toon volledige bericht

Gelukkig, iemand met een beetje toekomstvisie op Tweakers En eerlijk gezegd denk ik dat het meeste al voor 2050 gerealiseerd kan zijn. De meeste technologie is er immers al. We hoeven niet te wachten op een grote fundamentele doorbraak. Het is vooral veel werk.

[Proton_]

gAzu schreef op zaterdag 16 december 2023 @ 14:48:
[...]
Zouden die Schotten trouwens hun gigaWatts niet zelf nodig hebben Proton?

Omdat die gigawatts er meestal niet zijn en er dus geen gebruikers op rekenen hebben ze die niet zelf nodig.
Omdat wij die gigawatts meestal wel zelf op kunnen wekken maar nu even niet hebben wij die gebruikers wel.
Een 2GW hvdc interconnect over de Noordzee die een paar keer per jaar een dag lang vol belast wordt is veel goedkoper dan 48 GWh opslag.

De 700 MW NorNed was in 2008 €1/W, de 1.4 GW NSL was in 2022 ook zoiets dus als een batterij €100/kWh kost is de kabel na 10 vollastuur al goedkoper en hij gaat jaren mee.

[Thalaron]

Ongeacht wat de verschillen tussen aanbieders zijn en hoe de prijzen zijn opgebouwd, stoort bij het meeste nog dat het allemaal niet transparant is.

Maak gewoon bij wet verplicht dat je één contract aanbiedt dat alle situaties omschrijft. Heb je zonnepanelen? Dan betaal je X extra aan kosten Y.

Allemaal stiekem lopen doen op basis van of je zonnepanelen hebt aangemeld en dan hogere prijzen laten zien dan wat de buurman zonder te zien krijgt… het stoort mij enorm in ieder geval.

Ik ben blij dat ik nog net voor deze waanzin jaar heb kunnen afsluiten. Ergens hoop ik dat tegen de tijd dat die drie jaar voorbij zijn er fatsoenlijke wet- en regelgeving is. Ik wil te minste goed kunnen vergelijken tussen aanbieders en weten wat het scheelt met of PV. Misschien is het (voor sommige en dan zeker voor diegene met zeer oude PV installaties of weinig panelen) wel zinvol om de stekker eruit te trekken…

Ik ben benieuwd wat dit alles gaat doen met de bereidheid om zonnepanelen aan te schaffen. Even los van dat het nog altijd rendabel zal zijn (hoewel ik mij dat begin af te vragen met wat ik allemaal zie gebeuren nu) zal het sentiment denk ik toch wel gaan keren tégen investeren in PV. Ik verwacht de installatie die ik binnenkort bij laat plaatsen (zo goed als) terugverdiend heb ten tijde van het einde van mijn 3 jarige contract.

We zullen het gaan zien. Maar ik vermoed dat dit alles de energietransitie incl. de bereidbaarheid om van gas af te gaan flink zal schaden of op zijn minst vertragen. Ik hoor al meer en meer om mij heen dat mensen nog snel hun CV ketel willen gaan vervangen zodat ze tot 2035-2040 op gas door kunnen zonder problemen (even los van wat de prijzen, dus voornamelijk belasting gaat doen).

Ik mis vanuit de overheid de benodigde visie en het (totale) gebrek aan lef en inzicht. Daarnaast zou wat meer transparantie vanuit leveranciers het minste mogen zijn dat je mag verwachten..

[Tranquility]

Thalaron schreef op maandag 4 maart 2024 @ 21:02:
Ongeacht wat de verschillen tussen aanbieders zijn en hoe de prijzen zijn opgebouwd, stoort bij het meeste nog dat het allemaal niet transparant is.

Maak gewoon bij wet verplicht dat je één contract aanbiedt dat alle situaties omschrijft. Heb je zonnepanelen? Dan betaal je X extra aan kosten Y.

Allemaal stiekem lopen doen op basis van of je zonnepanelen hebt aangemeld en dan hogere prijzen laten zien dan wat de buurman zonder te zien krijgt… het stoort mij enorm in ieder geval.

Ik ben blij dat ik nog net voor deze waanzin jaar heb kunnen afsluiten. Ergens hoop ik dat tegen de tijd dat die drie jaar voorbij zijn er fatsoenlijke wet- en regelgeving is. Ik wil te minste goed kunnen vergelijken tussen aanbieders en weten wat het scheelt met of PV. Misschien is het (voor sommige en dan zeker voor diegene met zeer oude PV installaties of weinig panelen) wel zinvol om de stekker eruit te trekken…

Ik ben benieuwd wat dit alles gaat doen met de bereidheid om zonnepanelen aan te schaffen. Even los van dat het nog altijd rendabel zal zijn (hoewel ik mij dat begin af te vragen met wat ik allemaal zie gebeuren nu) zal het sentiment denk ik toch wel gaan keren tégen investeren in PV. Ik verwacht de installatie die ik binnenkort bij laat plaatsen (zo goed als) terugverdiend heb ten tijde van het einde van mijn 3 jarige contract.

We zullen het gaan zien. Maar ik vermoed dat dit alles de energietransitie incl. de bereidbaarheid om van gas af te gaan flink zal schaden of op zijn minst vertragen. Ik hoor al meer en meer om mij heen dat mensen nog snel hun CV ketel willen gaan vervangen zodat ze tot 2035-2040 op gas door kunnen zonder problemen (even los van wat de prijzen, dus voornamelijk belasting gaat doen).

Ik mis vanuit de overheid de benodigde visie en het (totale) gebrek aan lef en inzicht. Daarnaast zou wat meer transparantie vanuit leveranciers het minste mogen zijn dat je mag verwachten..

toon volledige bericht

Het meest kwalijke vind ik nog dat de terugleverboete wordt verstopt in o.a. de vaste leveringskosten e.d. Zo is er geen transparantie en wordt het vergelijken van tarieven en contracten van energieleveranciers gewoon steeds moeilijker. Wat dat betreft mag de overheid wel ingrijpen. Liefst dat ze die boete zouden verbieden, maar minstens dat de energieleveranciers transparant moeten zijn over de (meer)kosten voor het hebben van zonnepanelen en deze kosten duidelijk apart moeten vermelden. Maar dat zal wel een utopie zijn ben ik bang.

[MotorBeast]

Frame164 schreef op zondag 17 december 2023 @ 10:24:
[...]


Gelukkig, iemand met een beetje toekomstvisie op Tweakers En eerlijk gezegd denk ik dat het meeste al voor 2050 gerealiseerd kan zijn. De meeste technologie is er immers al. We hoeven niet te wachten op een grote fundamentele doorbraak. Het is vooral veel werk.

En wachten op visie in het Kabinet. Helaas zal die er nooit komen of zeer traag komen, ongeacht welke partij, want die denken altijd alleen maar korte termijn en pijnlijke maatregelen worden altijd afgestraft door de meeste kiezers. Wat dat betreft is het veel makkelijker beleid uit te rollen in een land als China. Dat land is een tanker die bijna haakse bochten kan maken als het nodig is. En zoals er nu is gestemd in Nederland willen mensen die visie niet. Terug naar 1990 toen alles nog "leuk" was is het devies.

[Wozmro]

Ik heb het hier wel al eens geschreven denk ik: het is een misvatting om van politici (= volksvertegenwoordigers) enige vorm van visie te verwachten.

Ik weet eigenlijk zelfs niet goed waar dat idee ooit vandaan is gekomen want:
- hun mandaat is beperkt in de tijd namelijk tot de volgende verkiezingen, in het beste geval is dat een viertal jaar. Als je pech hebt kan het na een dag al voorbij zijn met je politieke carrière.
Zou jij als gewone werknemer energie stoppen in een langetermijnvisie bij dergelijke arbeidsvoorwaarden?
- Als volksvertegenwoordiger is het je taak om te luisteren naar het volk en van daaruit beleid te voeren. Niet je eigen zin doen vanuit je eigen visie op de dingen.
- Er bestaan geen visies waar iedereen mee akkoord zal gaan. Een concrete visie presenteren is voor een politicus dus een groot risico om af te gaan en mogelijk zijn job/inkomen/reputatie kwijt te spelen. Alles moet in overleg met zo weinig mogelijk kans op losse eindjes of onvoorzien met de billen bloot wegens niet ingedekt door de voltallige regering.

Kortom: als het volk de politiek een gebrek aan visie verwijt dan moet het volk vooral zelf in de spiegel kijken.

[iMode]

Wozmro schreef op dinsdag 21 mei 2024 @ 20:54:
Ik heb het hier wel al eens geschreven denk ik: het is een misvatting om van politici (= volksvertegenwoordigers) enige vorm van visie te verwachten.

Ik weet eigenlijk zelfs niet goed waar dat idee ooit vandaan is gekomen want:
- hun mandaat is beperkt in de tijd namelijk tot de volgende verkiezingen, in het beste geval is dat een viertal jaar. Als je pech hebt kan het na een dag al voorbij zijn met je politieke carrière.
Zou jij als gewone werknemer energie stoppen in een langetermijnvisie bij dergelijke arbeidsvoorwaarden?
- Als volksvertegenwoordiger is het je taak om te luisteren naar het volk en van daaruit beleid te voeren. Niet je eigen zin doen vanuit je eigen visie op de dingen.
- Er bestaan geen visies waar iedereen mee akkoord zal gaan. Een concrete visie presenteren is voor een politicus dus een groot risico om af te gaan en mogelijk zijn job/inkomen/reputatie kwijt te spelen. Alles moet in overleg met zo weinig mogelijk kans op losse eindjes of onvoorzien met de billen bloot wegens niet ingedekt door de voltallige regering.

Kortom: als het volk de politiek een gebrek aan visie verwijt dan moet het volk vooral zelf in de spiegel kijken.

Mooi gezegd en uitgelegd

[JDx]

Waar komt deze stijging vandaan?



Zie vandaag voor het eerst een hogere dagprijs voor dynamisch gas dan de 1,16 die ik betaal met vast
https://www.zonneplan.nl/energie/dynamische-energieprijzen

[ Voor 15% gewijzigd door JDx op 22-05-2024 11:47 ]

[Proton_]

Wozmro schreef op dinsdag 21 mei 2024 @ 20:54:
Ik heb het hier wel al eens geschreven denk ik: het is een misvatting om van politici (= volksvertegenwoordigers) enige vorm van visie te verwachten.

Ik weet eigenlijk zelfs niet goed waar dat idee ooit vandaan is gekomen want:
- hun mandaat is beperkt in de tijd namelijk tot de volgende verkiezingen, in het beste geval is dat een viertal jaar. Als je pech hebt kan het na een dag al voorbij zijn met je politieke carrière.
Zou jij als gewone werknemer energie stoppen in een langetermijnvisie bij dergelijke arbeidsvoorwaarden?
- Als volksvertegenwoordiger is het je taak om te luisteren naar het volk en van daaruit beleid te voeren. Niet je eigen zin doen vanuit je eigen visie op de dingen.
- Er bestaan geen visies waar iedereen mee akkoord zal gaan. Een concrete visie presenteren is voor een politicus dus een groot risico om af te gaan en mogelijk zijn job/inkomen/reputatie kwijt te spelen. Alles moet in overleg met zo weinig mogelijk kans op losse eindjes of onvoorzien met de billen bloot wegens niet ingedekt door de voltallige regering.

Kortom: als het volk de politiek een gebrek aan visie verwijt dan moet het volk vooral zelf in de spiegel kijken.

Daar ben ik het niet mee eens. We kiezen vertegenwoordigers juist omdat we individueel niet alle consequenties en belangen kunnen overzien. Die afweging is de belangrijkste taak voor de volksvertegenwoordiging.
En de lange termijn is zeker een belangrijk punt in de afweging. Volksvertegenwoordigers die die afweging slecht maken en vooral op korte termijn gratis bier beloven zouden door kiezers (die belang hechten aan stabiliteit etc) dus niet herkozen moeten worden.

De keuze voor vier kerncentrales is er bij voorbeeld bij uitstek eentje met vooral langetermijnconsequenties - sommige gunstig, sommige niet. De eerste MWh komt sowieso pas na een paar verkiezingen.
Ik ben dus erg benieuwd naar de lange termijn afwegingen en de reactie van de kiezers daar op.

[Hansieo]

Proton_ schreef op woensdag 22 mei 2024 @ 12:54:
[...]

Daar ben ik het niet mee eens. We kiezen vertegenwoordigers juist omdat we individueel niet alle consequenties en belangen kunnen overzien. Die afweging is de belangrijkste taak voor de volksvertegenwoordiging.
En de lange termijn is zeker een belangrijk punt in de afweging. Volksvertegenwoordigers die die afweging slecht maken en vooral op korte termijn gratis bier beloven zouden door kiezers (die belang hechten aan stabiliteit etc) dus niet herkozen moeten worden.

De keuze voor vier kerncentrales is er bij voorbeeld bij uitstek eentje met vooral langetermijnconsequenties - sommige gunstig, sommige niet. De eerste MWh komt sowieso pas na een paar verkiezingen.
Ik ben dus erg benieuwd naar de lange termijn afwegingen en de reactie van de kiezers daar op.

Helemaal mee eens....

probleem is alleen dat veel kiezers zich tegenwoordig sterk laten sturen door influencers.. /fake info.
Hoe dan deze groep beschermen en daarmee onze politieke aansturing?

[Proton_]

Door inhoudelijk je netwerk te bediscussiëren

Ik heb sterk de indruk dat de vier kerncentrales, die toch behoorlijk uit de lucht zijn komen vallen, vooral bedoeld zijn om het Overton venster een ruk te geven.
Als het er 'slechts' twee worden voelt het nu als een compromis, terwijl ook ééntje al een vrij ingrijpende verandering is met langdurige gevolgen (ook geopolitiek, want alle kennis/arbeid moet vooralsnog geïmporteerd worden).

[JDx]

Damn dat dag einde op 35 (TTF), dat zijn 2023 prijzen.

[Amos_x]

VIa de topic wegwijzer dan maar hier:

redwing schreef op maandag 27 mei 2024 @ 10:51:
[...]

Je hebt voldoende groene stroom nodig voor de minste momenten en momenteel hebben we alleen voldoende groene stroom op de echte piekmomenten. Dus voordat we alles af kunnen dekken zijn we nog wel een hoop zonnepanelen en windmolens verder.

Wie helpt eens snel uitrekenen voor een bewolkte dag met 10% licht inval, piekvraag van 20 Gigwatt, 200 Watt per vierkante meter in gunstige omstandigheden. Op een bewolkte dag, zeg 20 Watt.

Dan kom ik op 1000 miljoen m2 zonnepanelen. (20.000.000.000 GW/20W/m2). De oppevlakte van het Ijsselmeer, 1000km2.

Elke 25 jaar volledig te vervangen.

Hoe staat het met het recyclen/downcyclen van zonnepanelen? Daar de primaire materialen terug uitpeuteren? Silicium, Gallium, Boron, ...?

[redwing]

Amos_x schreef op maandag 27 mei 2024 @ 11:38:
VIa de topic wegwijzer dan maar hier:


[...]


Wie helpt eens snel uitrekenen voor een bewolkte dag met 10% licht inval, piekvraag van 20 Gigwatt, 200 Watt per vierkante meter in gunstige omstandigheden. Op een bewolkte dag, zeg 20 Watt.

Dan kom ik op 1000 miljoen m2 zonnepanelen. (20.000.000.000 GW/20W/m2). De oppevlakte van het Ijsselmeer, 1000km2.

Precies, en nu gaat het natuurlijk om een energiemix waardoor een heel gedeelte ook afgevangen zal worden via windenergie en andere vormen van energie. Maar dat we nog lang niet voldoende groene stroom opwekken is overduidelijk.

Elke 25 jaar volledig te vervangen.

Hoe staat het met het recyclen/downcyclen van zonnepanelen? Daar de primaire materialen terug uitpeuteren? Silicium, Gallium, Boron, ...?

Het grootste gedeelte is al goed te recyclen. Bij de rest gaat het vooral om de wil en de kosten. Want we kunnen alles recyclen, alleen zijn de kosten nog vaak hoger dan wat het opbrengt en doen we het dus niet. Zodra dat grootschaliger gaat gebeuren en daarmee de recyclekosten omlaag gaan zitten daar weinig beperkingen aan. Daarbij heb je die materialen natuurlijk ook steeds harder nodig, dus de vraagkant gaat ook omhoog.

[Nathilion]

1000km² is veel voor Nederland, maar niet voor een land als Spanje. Waarom zouden we dit allemaal in Nederland moeten proberen op te lossen als we in een unie zitten waar we prima onderling taken kunnen verdelen?

Hetzelfde paneel levert veel meer op in Spanje dan hier in Nederland. Het is een vol zonniger gebied met veel meer opbrengst per m² ook op slechte dagen. Ook is Spanje (maar ook andere mediterrane gebieden) rap in een woestijn aan het veranderen. Dus waarom zouden wij, de EU, hun verlies aan economische activiteit (en landbouw) niet kunnen gaan stutten door hen aan te wijzen als de zonneproducent van Europa? Door juist de zonnige landen dan te stimuleren om veel meer zonne-energie op te wekken kunnen de windiger landen juist weer meer inzitten op windenergie. Landen met bergen kunnen dan weer stuwmeren aanleggen voor energieopslag. En landen zonder dit alles kunnen dan weer vol inzetten op kernenergie als CO2 vrije bron.

Zo zou elk deel van Europa zijn aandeel kunnen leveren in de totale Europese energievoorziening.

[Zwartoog]

Nathilion schreef op maandag 27 mei 2024 @ 11:57:
1000km² is veel voor Nederland, maar niet voor een land als Spanje. Waarom zouden we dit allemaal in Nederland moeten proberen op te lossen als we in een unie zitten waar we prima onderling taken kunnen verdelen?

Hetzelfde paneel levert veel meer op in Spanje dan hier in Nederland. Het is een vol zonniger gebied met veel meer opbrengst per m² ook op slechte dagen. Ook is Spanje (maar ook andere mediterrane gebieden) rap in een woestijn aan het veranderen. Dus waarom zouden wij, de EU, hun verlies aan economische activiteit (en landbouw) niet kunnen gaan stutten door hen aan te wijzen als de zonneproducent van Europa? Door juist de zonnige landen dan te stimuleren om veel meer zonne-energie op te wekken kunnen de windiger landen juist weer meer inzitten op windenergie. Landen met bergen kunnen dan weer stuwmeren aanleggen voor energieopslag. En landen zonder dit alles kunnen dan weer vol inzetten op kernenergie als CO2 vrije bron.

Zo zou elk deel van Europa zijn aandeel kunnen leveren in de totale Europese energievoorziening.

Zat vooral te denken aan de kabel, even gekeken naar NorNed, de 450 kV kabel van Noorwegen naar Nederland. 600 miljoen euro voor 580 km, dus zeg een miljoen/km koper kabel. Van zuid Spanje naar NL is ongeveer 2000 km, dus 2 miljard.

Geen idee hoe snel je dat terugverdiend tov fossiel Anderzijds, we hebben ook een kerosinenetwerk (CEPS) en gasnetwerk voor hetzelfde idee.

Daarbij ben ik liever afhankelijk van Spanje/Frankrijk dan van de meeste oliestaten.

[hoevenpe]

esphome schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 00:26:
Als Duitsland nu zoveel stroom nodig heeft dan kunnen wij toch onze overproductie goed verkopen aan hun en kan de zonnepanelenboete weer de prullenbak in. Nog even een groot meer vinden waar overschotten kunnen opslaan om die weer te verkopen als de prijs hoog is.

Welke overproductie?

Dat is imo het probleem van PV: van november tot maart heb je er weinig aan, precies die maanden dat het licht het langst aan staat, warmtepompen het hardst draaien en veel mensen met hun EV naar het werk gaan...

[Laroil]

Wij hebben gisteren 25% van onze stroom doorgevoerd naar Duitsland voor nog hogere bedragen. Nu is het ongeveer 7 % naar Duitsland en 3% naar Belgie. Wij verstoken daar gas en kolen voor. Het is allemaal onderlinge handel en erg interessant om te volgen op bijv :

https://app.electricityma...Hhg&solar=false&wind=true

Dan zie je dat het allemaal wat genuanceerder ligt dan de meesten hier vermoeden

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:05:
Dat is imo het probleem van PV: van november tot maart heb je er weinig aan, precies die maanden dat het licht het langst aan staat, warmtepompen het hardst draaien en veel mensen met hun EV naar het werk gaan...

Dat is geen probleem van PV. Het probleem van PV is dat er een groep is die net doet alsof PV het ook in de winter zou moeten doen.

[hoevenpe]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:19:
Dat is geen probleem van PV. Het probleem van PV is dat er een groep is die net doet alsof PV het ook in de winter zou moeten doen.

De energietransitie is 'ons' verkocht als duurzaam leven op zon en wind, in de winter is dat dus alleen wind en het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Het eerlijke verhaal zou moeten zijn dat we niet zonder fossiel of kernenergie kunnen: die miljoenen warmtepompen, inductieplaten en elektrische auto's ga nooit met wind alleen van kWhs voorzien. Dat hoor ik aan beide kanten van het politieke spectrum (nog) veel te weinig.

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:26:
het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Ik woon in een gebied waar in het veleden vrijwel iedereen z'n brood direct of indirect verdiende met een windmolen.

Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

[hoevenpe]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:34:
Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

[hanev001]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:34:
[...]


Ik woon in een gebied waar in het veleden vrijwel iedereen z'n brood direct of indirect verdiende met een windmolen.

Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

Misschien wat beter het nieuws volgen.

Er zijn de laatste tijd meerdere berichten geweest van investeerders in windmolen parken die hebben besloten niet meer daar in te investeren omdat er niet genoeg rendement is.

Dus nee het land en de zee komt niet vol te staan.

[phicoh]

hanev001 schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
Er zijn de laatste tijd meerdere berichten geweest van investeerders in windmolen parken die hebben besloten niet meer daar in te investeren omdat er niet genoeg rendement is.

Dus nee het land en de zee komt niet vol te staan.

Misschien kan je wat specifieker zijn, waar in Nederland of België was toestemming voor plaatsing van windturbies op het land en is het niet doorgegaan?

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

Dat is ongeveer hoe we omgaan met klimaatverandering. Het is geen probleem dat een Natura2000 gebied gesloopt wordt door klimaatverandering of teveel stiktof. Zolang het er maar niet lelijk uitziet.

[Snarfie31]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
[...]

Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

Tja maar overweeg ook even het volgende door al deze zeg maar Co2 en environment (D66) maatregelen proberen we voorbeeld te zijn voor de rest van de wereld metname in Nederland. Een loflijk streven in een hoogconjunctuur echter we hebben gigantische problemen (covid, oorlogen terrorisme oa daar door geen betaalbaar gas) in de huidige realistische wereld waaronder dat the Far East op meer dan >70% van de 100% bruinkool kolen stookt en wij volledig weg geconcureerd worden en al onze industrie naar de knoppen zien gaan. Met als gevolg onze kinderen denk na om geen kinderen te krijgen of huis te kopen totaal onbetaalbaar. Vermoed merendeel van de tweakers waar onder ik denken ach heb inkomsten genoeg zal mijn tijd wel duren laat ik vast houden aan mijn milieu standpunten alsof er werkelijk niks veranderd is. Je komt dan op een punt uit dat je moet kiezen tussen take red or blue pil. YouTube: Blue Pill or Red Pill - The Matrix (2/9) Movie CLIP (1999) HD

[Proton_]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:26:
[...]

De energietransitie is 'ons' verkocht als duurzaam leven op zon en wind, in de winter is dat dus alleen wind en het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Het eerlijke verhaal zou moeten zijn dat we niet zonder fossiel of kernenergie kunnen

Interconnects zijn het sluitstuk van de endgame, niet (noodzakelijk) fossiel of kern.
Als de west-europese koperen plaat zich nog een tijdzone naar het westen en oosten uitbreidt zal dat een sterk dempend effect hebben op de pieken, afgelopen week was een goed voorbeeld.
En daar zit ook een beleidsprobleem met Duitse nimbys en de waterstoflobby die Tennet de pas afsnijdt.

De geopolitieke consequenties van het wegvallen van strategische voorraad is nog wel een open vraag (en de achilleshiel van Desertec achtige initiatieven).

[ Voor 10% gewijzigd door Proton_ op 13-12-2024 12:28 ]

[Proton_]

Over de Delta-Rhine Corridor gesproken, zelden zo'n WTF flik je ons nu gelezen in een ambtelijk stuk.
Tennet is not amused over de gang van zaken.
https://tennet-drupal.s3....ta%20Rhine%20Corridor.pdf

TenneT is geen obstakel voor versnelling
TenneT is niet tevreden over hoe de publieke discussie rondom de DRC momenteel verloopt. Het beeld dat wordt geschetst, doet geen recht aan de betrokkenheid en inzet van TenneT bij dit project, en het maatschappelijk belang dat Nederland bij HVDC heeft. We zien veel misvattingen in de discussie, waarin TenneT wordt neergezet als een obstakel voor de voortgang en planning. Niets is minder waar.

Hoewel de DRC een zeer complex project is door de vier modaliteiten, is HVDC niet de bottleneck. TenneT heeft al veel ervaring met HVDC. Hoewel Nederland nog geen HVDC heeft, hebben we in Duitsland al veel ervaring opgedaan met deze technologie. Ook ligt de planologische uitdaging niet bij HVDC. TenneT realiseert HVDC vanuit haar gereguleerde taak, wat ons meer rechten in de procedure geeft, zoals de gedoogplicht.

[wildhagen]

De problemen mbt energie op het stroomnet blijken nog groter dan gedacht:

Stedin ziet de problemen op het stroomnet alsmaar verder toenemen. Afgelopen Kerst heeft de netbeheerder zelfs voor het eerst aggregaten moeten inzetten, omdat de reservecapaciteit ook niet genoeg was. Het bedrijf waarschuwt dat stroomstoringen vaker kunnen voorkomen.
De aggregaten zijn met Kerstmis ingezet in Walcheren, vooral vanwege de grote toestroom van toeristen. Dit jaar zal dat met Pasen opnieuw zo zijn.

Ook in veel andere gebieden waar de netbeheerder actief is, worden de problemen steeds nijpender. Het gaat onder meer om de regio's Amersfoort, Gouda en Dordrecht. Daar heeft Stedin de reservecapaciteit moeten aanspreken. In eerdere jaren hoefde de netbeheerder die capaciteit alleen in te zetten bij storingen.

Door de reserves aan te spreken, komt meer elektriciteit beschikbaar en dat is vooral in de wintermaanden nodig, met name tussen 16.00 en 21.00 uur. Dan loopt het stroomgebruik op, bijvoorbeeld doordat het licht eerder aangaat.

"Consumenten en bedrijven merken van het gebruiken van de storingsreserve in eerste instantie niets. Maar mocht er een kabel kapot gaan, dan is er geen back-up en kan een stroomstoring langer duren dan normaal", meldt Stedin in een toelichting op de jaarcijfers die dinsdag verschijnen.

Bron, en meer info: Stroomnet is zo vol dat zelfs reservecapaciteit soms niet voldoet

En dit gaat volgens het artikel dus nog vele jaren duren. Aangezien de stroomvraag nog altijd stijgt zullen de problemen de komende jaren dus óók nóg groter gaan worden.

[pdukers]

Ik twijfel er niet aan dat vraag naar meer ansluitingen toeneemt. Maar klopt het wel dat de daadwerkelijke electriciteitsconsumptie toeneemt?

De verbruiksgetallen die ik zo snel kan vinden tonen nl. geen toename. Ik kan helaas niet zo snel een grafiek vinden t/m 2024, maar t/m 2022 zie ik het niet.

https://www.clo.nl/indica...n-elektriciteit-1990-2022

Zou de sterl flucterende en/of decentrale opwekking (zonnepanelen bij consumenten) niet eerder het probleem zijn?

//edit: productiegetallen van 2023 en 2024 zijn ook min of meer vlak ivm vorige jaren.

https://ned.nl/nl/datapor...e-elektriciteitsproductie

[ Voor 15% gewijzigd door pdukers op 04-03-2025 09:11 ]

[phicoh]

pdukers schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 09:06:
Ik twijfel er niet aan dat vraag naar meer ansluitingen toeneemt. Maar klopt het wel dat de daadwerkelijke electriciteitsconsumptie toeneemt?

De verbruiksgetallen die ik zo snel kan vinden tonen nl. geen toename. Ik kan helaas niet zo snel een grafiek vinden t/m 2024, maar t/m 2022 zie ik het niet.

https://www.clo.nl/indica...n-elektriciteit-1990-2022

Zou de sterl flucterende en/of decentrale opwekking (zonnepanelen bij consumenten) niet eerder het probleem zijn?

Netbeheerders hebben twee problemen. In het algemeen de vraag uit de industrie. Dat is natuurlijk voor een deel een papieren werkelijkheid. En zeker als er wachtlijsten zijn dan gaat natuurlijk iedereen een aanvraag indienen.

Het tweede is dat de regionale netbeheerders op sommige tijden (vooral aan het begin van de avond) een enorme piek in gebruik zien die ze niet aankunnen.

Dat valt niet te verklaren uit decentrale opwekking met PV, want dan zou het probleem in de middag zijn. Het voordeel van omvormers is dat ze zelf uitschakelen als de spanning te hoog wordt. Dus dat is geen urgent probleem voor netbeheerders.

Het is inderdaad gek dat het gebruik van elektriciteit weinig gestegen is. De enige verklaring is dan dat er zo weinig rest capaciteit was in het net dat een klein beetje extra gebruik op het verkeerde moment als tot enorme problemen leidt.

[pdukers]

Interessante materie en complexer dan vaak wordt voorgesteld. Als iemand weet waar ik meer technische achtergrondinformatie kan lezen, dan houd ik me aanbevolen.

[Makaja]

phicoh schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 09:21:
Het tweede is dat de regionale netbeheerders op sommige tijden (vooral aan het begin van de avond) een enorme piek in gebruik zien die ze niet aankunnen.

Ik heb een tijdje voor Electrabel/Engie gewerkt.Veel geleerd van de productie van stroom.

Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Stroom kun je niet goed opslaan (althans, niet in de hoeveelheden die nodig zouden zijn), dus moet je het aanbod continue afstemmen op de vraag. Dat gebeurt op verschillende manieren: als er te weinig aanbod is, wordt óf stroom ingekocht óf worden gas- of kolencentrales bijgeschakeld. Welke methode gebruikt wordt, is afhankelijk van de prijs (die per uur kan verschillen). Die stroom kan overigens binnen Nederland worden gekocht, maar ook in het buiteland (Noorwegen bv, via de Norned-kabel of Duitsland).

De vraag wordt bepaald door ook weer een aantal factoren: er zijn een aantal groot-verbruikers (die ook daadwerkelijk bij Tennet (de netbeheerder) moeten aangeven wanneer zij pieken (denk aan voormalig Hoogovens bijvoorbeeld). En voor consumenten zijn er ook pieken: 's ochtends als bij iedereen het koffiezetapparaat aangaat en 's avonds als iedereen gaat koken en klaar gaat zitten voor GTST. Daarbij komt dan ook nog het stroomverbruik van alle warmtepompen, die aangezet worden als men thuis komt.

Gevolgen van die onbalans kunnen 2-ledig zijn: enerzijds heb je te maken met de spanning; als die te laag of te hoog wordt, hebben electrische apparaten daar last van. Niet voor niets staat op de meeste apparaaten '220-240 volt'. Er zit dus wel wat speling in, maar bij 250volt gaan dingen stuk. In NL houden we 230 volt als de standaard aan. Daarnaast heb je te maken met frequentie: 50 Herz in Nederland. Ook daar zijn electronische apparaten gevoelig voor. Mij is destijds het voorbeeld gegeven van een MRI-scanner, die al bij 49Hz of 51Hz hier last van zou hebben. Nu hebben die apparaten daarvoor ook wel electronica aan boord, maar als voorbeeld vond ik hem wel goed.

Dit alles wordt 24 uur per dag, 7 dagen in de week, in de gaten gehouden en door mensen gemonitord. Zij sturen bij, bekijken ook de handel, en zorgen dat de markt in balans blijft.

Waar we nu last van hebben, is net-congestie, waarbij die onbalans steeds moeilijker te corrigeren is. Enerzijds teveel aanbod en anderzijds teveel vraag. Oh ja, en geen reserve-capaciteit meer op het net.

[phicoh]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:06:
Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Als de regionale netbeheerders een probleem hebben dan is er in het algemeen geen sprake van onbalans.

Onbalans heeft te maken met voorspelbaarheid. Iedere grootschalige afnemer moet voorspellen hoeveel er nodig is, en leveranciers schatten weer in hoeveel ze kunnen produceren. Dat levert een plan op voor iedere tijdseenheid (in het algemeen een kwartier). Als er tekort is aan produktiecapaciteit dan krijgt er iemand geen stroom, dat wordt vooraf bepaald.

Het altijd zijn dat die voorspelling niet uitkomt, er kan door consumenten meer of minder gebruikt worden. Er kan minder zon of wind zijn dan voorspeld. Dat levert onbalans op. Onbalans wordt voor heel Nederland door Tennet geregeld. Het kan ook zijn dat Tennet niet genoeg capaciteit heeft, dat levert dan een redispatch op.

Maar wat we in de praktijk zien is dat regionale netbeheers in veel gevallen niet genoeg stroom kunnen vervoeren van het hoogspanningsnet naar hun afnemers. En dat is een capaciteits probleem. Zelfs als er totaal geen onbalans zou zijn, dan zouden die extra afnemers toch niet aangesloten kunnen worden.

[Makaja]

phicoh schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:27:
Onbalans wordt voor heel Nederland door Tennet geregeld. Het kan ook zijn dat Tennet niet genoeg capaciteit heeft, dat levert dan een redispatch op.

Voor zover ik weet heeft elke producent zijn eigen Dispatch. Althans: ik werkte voor Electrabel/Engie in Zwolle, en daar zit gewoon een afdeling Dispatch, die 24/7 wordt bemensd....

[phicoh]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:32:
Voor zover ik weet heeft elke producent zijn eigen Dispatch. Althans: ik werkte voor Electrabel/Engie in Zwolle, en daar zit gewoon een afdeling Dispatch, die 24/7 wordt bemensd....

Uiteindelijk zijn het de netbeheerders die stroom moeten vervoeren. Dus een netbeheerder (in het algemeen Tennet) ziet dat aanbod en afname leidt tot overbelasting op bepaalde trajecten. Dan zal de netbeheerder een oplossing proberen te vinden. In het algemeen door produktie dicht bij de afnemer te vergroten en produktie op een plek waar weinig afname is te verminderen. Dat is een redispatch.

Natuurlijk moeten producenten daar ook wat mee. Die moeten hun produktie verhogen of verlagen als dat nodig is.

[DaanTriple7]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:06:
[...]


Ik heb een tijdje voor Electrabel/Engie gewerkt.Veel geleerd van de productie van stroom.

Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Stroom kun je niet goed opslaan (althans, niet in de hoeveelheden die nodig zouden zijn), dus moet je het aanbod continue afstemmen op de vraag. Dat gebeurt op verschillende manieren: als er te weinig aanbod is, wordt óf stroom ingekocht óf worden gas- of kolencentrales bijgeschakeld. Welke methode gebruikt wordt, is afhankelijk van de prijs (die per uur kan verschillen). Die stroom kan overigens binnen Nederland worden gekocht, maar ook in het buiteland (Noorwegen bv, via de Norned-kabel of Duitsland).

De vraag wordt bepaald door ook weer een aantal factoren: er zijn een aantal groot-verbruikers (die ook daadwerkelijk bij Tennet (de netbeheerder) moeten aangeven wanneer zij pieken (denk aan voormalig Hoogovens bijvoorbeeld). En voor consumenten zijn er ook pieken: 's ochtends als bij iedereen het koffiezetapparaat aangaat en 's avonds als iedereen gaat koken en klaar gaat zitten voor GTST. Daarbij komt dan ook nog het stroomverbruik van alle warmtepompen, die aangezet worden als men thuis komt.

Gevolgen van die onbalans kunnen 2-ledig zijn: enerzijds heb je te maken met de spanning; als die te laag of te hoog wordt, hebben electrische apparaten daar last van. Niet voor niets staat op de meeste apparaaten '220-240 volt'. Er zit dus wel wat speling in, maar bij 250volt gaan dingen stuk. In NL houden we 230 volt als de standaard aan. Daarnaast heb je te maken met frequentie: 50 Herz in Nederland. Ook daar zijn electronische apparaten gevoelig voor. Mij is destijds het voorbeeld gegeven van een MRI-scanner, die al bij 49Hz of 51Hz hier last van zou hebben. Nu hebben die apparaten daarvoor ook wel electronica aan boord, maar als voorbeeld vond ik hem wel goed.

Dit alles wordt 24 uur per dag, 7 dagen in de week, in de gaten gehouden en door mensen gemonitord. Zij sturen bij, bekijken ook de handel, en zorgen dat de markt in balans blijft.

Waar we nu last van hebben, is net-congestie, waarbij die onbalans steeds moeilijker te corrigeren is. Enerzijds teveel aanbod en anderzijds teveel vraag. Oh ja, en geen reserve-capaciteit meer op het net.

toon volledige bericht

Weer lees ik de misvatting dat warmtepompen manueel geschakeld worden.
Het kan, maar komt nauwelijks voor.
Een warmtepomp is of te klein voor-, of precies afgestemd op de woning. In beide situaties draait de wp de hele winter door, zonder manuele in- of uitschakeling. Mensen die wel met hun kwarkvingers aan de knopjes van de wp gaan draaien komen er al snel achter dat dit geen zin heeft en alleen maar comfortverlies als gevolg heeft.

Of je moet je over een l/l pomp hebben, maar dan zou er wel airco hebben gestaan, toch?

[wildhagen]

Gisteren kwam het langverwachte advies uit, en wat blijkt met name consumenten kunnen een (bijna) verdubbeling van de vaste energielasten tegemoet zijn als het kabinet niets doet

De energienota gaat de komende jaren flink omhoog door de miljardeninvesteringen in het stroomnet. Als het kabinet niet ingrijpt, betalen we in 2040 twee keer zoveel voor elektriciteit, schrijven ambtenaren in een belangrijk advies aan het kabinet.

Huishoudens voelen de pijn het meest: hun rekening gaat de komende jaren veel sneller omhoog dan die van grote bedrijven, blijkt uit het langverwachte onderzoek dat ambtenaren van verschillende ministeries vrijdag publiceren.

Zonder ingrijpen van het kabinet betaalt een gemiddeld huishouden in 2040 twee keer zoveel voor elektriciteit als nu. Dat komt doordat de vaste jaarlijkse nettarieven snel stijgen, van minder dan 500 naar 1.100 euro per jaar. De stijging van de energienota is voor grote bedrijven minder extreem.

De hoge stroomkosten zijn vooral een probleem voor mensen die nu al moeite hebben om de energierekening te betalen, waarschuwen de ambtenaren. Maar ook de energie-intensieve industrie wordt erdoor geraakt.

Bron en meer info: Waarschuwing aan kabinet: energierekening blijft komende jaren hard stijgen



Ik verwacht niet dat het kabinet hier ook maar iets mee zal doen, die zijn veel lte druk bezig met onderling bekvechten.

Vooral leuk voor de minima die nu al moeite hebben om rond te komen. Die gaan zo helemaal de Sjaak zijn.

[DaanTriple7]

@wildhagen met het minimum uurloon van 2024 zou je met volle werkweken op ruim 2300 uit kunnen komen. Dat is ongeveer 900 euro meer dan in 2009. De prijs voor 2040 lijkt fors, maar tegen die tijd betaal je wellicht ook een 10'tje voor een kopje koffie.
Alles wordt duurder. Ik vind deze wel meevallen.

De minima overal bij betrekken wat met geldzaken te maken heeft vind ik ook niet zo gerechtvaardigd.
Natuurlijk is de situatie voor veel mensen te ingewikkeld om af te doen met: "Nobody told you to be broke!", maar de persoon die het meeste invloed heeft op z'n portemonnee is de drager ervan.

[ Voor 33% gewijzigd door DaanTriple7 op 08-03-2025 10:43 ]

[alexbl69]

wildhagen schreef op zaterdag 8 maart 2025 @ 10:27:
Gisteren kwam het langverwachte advies uit, en wat blijkt met name consumenten kunnen een (bijna) verdubbeling van de vaste energielasten tegemoet zijn als het kabinet niets doet


[...]


Bron en meer info: Waarschuwing aan kabinet: energierekening blijft komende jaren hard stijgen

[Afbeelding]

Ik verwacht niet dat het kabinet hier ook maar iets mee zal doen, die zijn veel lte druk bezig met onderling bekvechten.

Vooral leuk voor de minima die nu al moeite hebben om rond te komen. Die gaan zo helemaal de Sjaak zijn.

De minima is niet per definitie de sjaak.

Ten eerste wordt een groot deel van deze verhoging door inflatie opgegeten (inflatie afgelopen 16 jaar: 46%).

Ten tweede zie je aan de lichtblauwe balkjes dat waar het bedrijfsleven belasting betaalt, de energierekening bij de huishoudens deels gecompenseerd wordt. De balkjes die je ziet zijn de gemiddelden per huishouden. Maar in Nederland krijgen huishoudens met minder inkomen meer ondersteuning dan de hogere inkomens.

Het kan in de praktijk dus nog wel meevallen voor de minima.

Maar ja: feit blijft dat we in een dure transitie zitten. Die zal linksom of rechtsom toch betaald moeten worden.

[Domba]

Dit is IBO rapport Schakelen naar de toekomst, dit rapport maakt geen keuzes

Met de huidige systematiek betalen de kleinverbruikers als huishoudens 58% van de netbeheerkosten, waar naar verwachting 195 miljard aan investeringen nodig zijn tot 2040 en jaarlijks vaste netwerkkosten van met 30-60 euro op de energierekening stijgen en harder gaat als er op korte termijn eerst meer geinvesteerd moet worden.
Op moment loopt al voor de reguleringsperiode vanaf 2027 om 2/3 deel van de netwerkkosten te verwerken in de kWh prijs , zodat meer naar verbruik en tijd belast wordt, op moment is daar enkel een mogelijk voorbeeld hoe dat eruit kan zien van wat de variabele netwerkkosten kunnen worden.

enkel een voorbeeld van deel van alleen de netwerkkosten in kWh prijs enigste dat inmiddels door minister bevestigd is dat netwerkbeheerders hebben gekozen voor per uur.

[emeralda]

Beetje moeilijk voor de minima om te stoppen met gas als ze in een jaren 60 huur appartement wonen.

Dat het goedkoper is om een waterpomp te nemen voor mensen met een goede baan in een VINEX wijk dat is bekend.

Die energiebelasting straft uiteindelijk mensen die geen kant op kunnen.

[Dennis1812]

Over het algemeen komt er wel ergens een compensatie voor minima. In een toelage of jaarlijkse uitkering of kwijtschelding etc.
De middeninkomens mogen meestal de klappen vangen.
Hoge inkomens kunnen alles ontwijken of kunnen de klap meer dan makkelijk opvangen.

De "net niet minima" heeft meestal geen geld voor warmtepompen en maximale isolatie, maar krijgt ook geen compensatie.

[wildhagen]

Wat als Trump besluit de export van vloeibaar gas (lng) naar Europa stop te zetten? De afhankelijkheid van Amerikaans gas zet de Europese energiezekerheid op het spel. Volgens experts is een versnelde groene transitie nodig. De vraag is: hoe snel kan dat?
De laatste weken rommelt het internationaal. De trans-Atlantische relatie staat op losse schroeven. Europa moet meer op eigen benen staan nu de Amerikaanse president Donald Trump zich onvoorspelbaar opstelt. Bijvoorbeeld toen hij meldde te stoppen met militaire hulp aan Oekraïne. Of door een handelsoorlog te beginnen met China, Mexico en Canada. Hij bedreigt Europa daar ook mee.

Experts waarschuwen dat de Europese energievoorziening kwetsbaar is. "80 procent van de energie die in Europa wordt gebruikt, is nog fossiel en wordt voornamelijk geïmporteerd", vertelt Lucia van Geuns, energie-expert bij The Hague Center for Strategic Studies (HCSS). Zij deed onderzoek naar de energiekwetsbaarheid van Europa.

Een groot deel van het Europese gas komt uit de Verenigde Staten, in de vorm van vloeibaar aardgas (lng). Dat aandeel groeide enorm sinds de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende stop op gas uit Rusland. Europa wil niet meer afhankelijk zijn van Rusland als het gaat om energie, dus klopte het aan bij de VS. De vraag is of die afhankelijkheid van een land met een onvoorspelbare leider verstandig is.

Bron, en meer info: Onrust in de wereld dwingt Europa tot snellere energietransitie: 'Moeten aan de bak'





Wow. Het duurde even, maar men begint eindelijk in te zien dat je voor je energievoorziening niet afhankelijk wil zijn van dubieuze regimes als de VS en Rusland.

Hopelijk pakt men ook door nu en blijft het niet alleen bij woorden....

[pdukers]

Ik vind de conclusie van dit stuk, meer groen, niet onderbouwd.

Grootmachten zoals de VS en China hebben eigen energiebronnen waarop ze kunnen terugvallen, legt Van Geuns uit. Europa heeft die niet (genoeg). Dat laat de noodzaak van meer groene energie zien en biedt de EU de kans om voorloper te worden.

Denken we echt dat de "energiebronnen" iin de VS en China "groen" zijn"? Natuurlijk is dat vnl. fossiel en daarom is bijv. de VS energie onafhankelijk als grootste olieproducent ter wereld.

Hoe gaat meer "groen" ons minder afhankelijk maken van niet EU-landen? Die windmolens, zonnepanelen en koperkabels kunnen we echt niet zelf maken. en de grondstoffen hebben we zelf ook niet.

Waarom wordt de optie van meer fossiel winnen in de EU niet benoemd?

[Truus01]

pdukers schreef op zondag 9 maart 2025 @ 10:59:
Ik vind de conclusie van dit stuk, meer groen, niet onderbouwd.


[...]


Denken we echt dat de "energiebronnen" iin de VS en China "groen" zijn"? Natuurlijk is dat vnl. fossiel en daarom is bijv. de VS energie onafhankelijk als grootste olieproducent ter wereld.

Hoe gaat meer "groen" ons minder afhankelijk maken van niet EU-landen? Die windmolens, zonnepanelen en koperkabels kunnen we echt niet zelf maken. en de grondstoffen hebben we zelf ook niet.

Waarom wordt de optie van meer fossiel winnen in de EU niet benoemd?

Lees ik heel anders. Ik lees zeker niet dat VS en China groen zouden zijn, juist niet. Maar zijn inderdaad onafhankelijk door hun fossiele brandstof.
En omdat EU te weinig fossiel heeft (ook niet als we meer gaan winnen, de bronnen zijn te klein (zo lees ik het in ieder geval)), moeten we op zoek naar andere bronnen van energie, dus groen. Wind, zon, water.

[Domba]

Truus01 schreef op zondag 9 maart 2025 @ 12:04:
[...]

Lees ik heel anders. Ik lees zeker niet dat VS en China groen zouden zijn, juist niet. Maar zijn inderdaad onafhankelijk door hun fossiele brandstof.

Niet zoals de handelstromen liggen, als US een handelsoorlog met Canada krijgt, staan gas, olie (50% van alle olie US importeert en elektriciteit (1,5mln US huishoudens) op de menukaart.
Canada zal gas meer exporteren naar Japan en/of China of de prijs moet fors stijgen daar LNG tankers naar EU vanuit Canada er dubbel zolang overdoen als vanuit de US nu.
Als ook hoe selectief Trump is die wil dat EU meer VS producten koopt vanwege de handels balans, maar bijv NL koopt vanwege de LNG en doorvoer naar andere EU landen juist meer in US dan we er naar exporteren,

Maar met Trump is het een glazenbol, veel van zijn acties had ook gewoon via Congres en Senaat kunnen lopen, maar vanwege Trumps ongeduld per decreet gaan, wat ook andere effecten heeft, terwijl die eigenlijk meer wil verkopen aan bijv Canada dan ervan importeren.
Bijv 25-35% minder passiegier op vluchten van Canada naar US in afgelopen weken, US gedestilleerde dranken en andere US levensmiddelen niet of flink minder nog in de schappen van veel winkels in Canada

[ari3]

emeralda schreef op zaterdag 8 maart 2025 @ 12:41:
Beetje moeilijk voor de minima om te stoppen met gas als ze in een jaren 60 huur appartement wonen.

Dat het goedkoper is om een waterpomp te nemen voor mensen met een goede baan in een VINEX wijk dat is bekend.

Iedereen die een warmtepomp heeft moet die eerst nog terugverdienen. Niemand zit nog op break-even. Daarnaast is het risico op een financiële strop met een warmtepomp aanzienlijk: reparatie van bijvoorbeeld een compressor is erg kostbaar en kan al het rendement teniet doen.

Die energiebelasting straft uiteindelijk mensen die geen kant op kunnen.

Inderdaad, op stroom uit duurzame bron moet de energiebelasting daarom afgeschaft worden. Dan kunnen we de subsidie voor isolatie van huizen achterwege laten. Iedereen, ook mensen met een kleine beurs, kan dan hun huis elektrisch verwarmen met een COP1-straalkachel. De vereiste investering daarvoor is veel kleiner dan voor warmtepompen en isolatie aanbrengen. Zonder belasting is de kale kWh-prijs gewoon 10 cent, dus men houdt geld over om dit te bekostigen.

Daarnaast een overheidscampagne om mensen er op te wijzen dat niet de huizen geïsoleerd moeten worden, maar dat mensen zichzelf moeten isoleren tegen warmteverlies: een extra trui aantrekken, dekentje over de benen als je stilzit, enz. zorgt ervoor dat de thermostaat op 15 graden kan. Dat maakt de energierekening betaalbaar en voorkomt het onzalige plan dat alle bestaande woningen geïsoleerd moeten worden. De belastingdruk is al hoog genoeg.

[ Voor 0% gewijzigd door ari3 op 11-03-2025 18:52 . Reden: goed lopende zinnen schrijven, ari3 ]

[Wozmro]

[quote]wildhagen schreef op zondag 9 maart 2025 @ 05:52:
[...]


Bron, en meer info: Onrust in de wereld dwingt Europa tot snellere energietransitie: 'Moeten aan de bak'

Ik hoorde onlangs via het werk dat BASF volledig af wil van gas in hun fabrieken.

Ze zijn volop bezig met projecten als industriële warmtepompen, stoomboilers op hoogspanning,...

Ze hebben het gehad met energiecrisissen. Ze willen geen grappen meer zoals met het Russische gas.

BASF Antwerpen is nu al de grootste stroomverbruiker van België (en zijn ook eigen netbeheerder en hebben eigen productie). Dat willen ze verdubbelen.

Ik sta er zelf een beetje van te kijken dat de olieprijs laag blijft. Rekening houdende met wat er allemaal gaande is in de wereld. (Benzine staat hier aan 1,45€/l, België).

Volgens mij hebben de huidige geopolitieke spanningen in de basis te maken met het stilaan indalend inzicht dat het fossiele tijdperk op zijn einde loopt.

Ja, het verbruik stijgt nog steeds. Maar voor kapitalisme is gewoon groei niet genoeg, het moet versnellende groei zijn.

[ Voor 22% gewijzigd door Wozmro op 10-03-2025 20:10 ]

[emielbf]

ari3 schreef op maandag 10 maart 2025 @ 19:52:
[...]
Iedereen die een warmtepomp heeft moet die eerst nog terugverdienen. Niemand zit nog op break-even.

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

[VHware]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

Een CV-ketel kost dan ook flink minder …

[emielbf]

VHware schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:51:
[...]

Een CV-ketel kost dan ook flink minder …

alleen jammer dat er altijd zoveel gas in moet om er wat aan te hebben....

[alexbl69]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

De meeste huishoudens zitten nu eenmaal met een beperkt budget.

Dus als er een nieuwere - maar duurdere - technologie dan de bestaande komt is het voor het huishoudboekje van belang dat deze nieuwe oplossing zich op termijn ten opzichte van de bestaande technologie terug verdient.

[Agent47]

" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

[VHware]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

In het voorbeeld van het artikel, met Greenchoice, levert het alleen op wat je daadwerkelijk zelf gebruikt. Dus in de zomer, als je daadwerkelijk je opgewekte energie gebruikt is dat prima. Alles wat je teruglevert aan het net zelf levert effectief niks meer op.

In dat opzicht kun je beter kijken naar dynamische energiecontract, gezien je dan energie gebruikt en terugelevert tegen de marktprijs en dat is meer dan die 0,25ct per kWh, op enkele zonnige met veel winddagen per jaar na (negatieve prijzen, kun je de boel beter uitzetten en flink van het net gebruiken).

[AndereKoekoek]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Zie het verschil niet echt tussen meer/minder opbrengst dan verbruik eerlijk gezegd.


We kunnen straks niet meer salderen, dus alles wat je teveel opwekt gaat voor 0,0025 euro naar het net. Maar als de zon weg is, dan moet je wel voor 30 cent kopen. Je hebt dan een verschil van 29,9975 cent tussen opbrengst en verbruik.

Uiteindelijk maakt het niet meer zoveel uit of je het overschot weg gooit of teruglevert. In ieder geval niet voor je energierekening.


Wij hebben een huis met een warmtepomp en 11 panelen. We zitten op 5500kwh bruto verbruik per jaar. Netto komen we iets boven de 3000kwh uit.

Als de zon schijnt verbruiken we vrijwel niks qua stroom, maar in de winter zitten we op 900kwh per maand. Dus het zal hard aantikken voor ons, ondanks dat wij een stuk minder opwekken dan we verbruiken.

[Gerardus1956]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Het is natuurlijk gewoon click beat. De kop klopt ook niet, want voor stroom moet je meestal gewoon voor betalen. De twee genoemde leveranciers moeten natuurlijk hun voorwaarden aanpassen voor de lange contracten. En ze doen dat binnen de wettelijke kaders heel zuinigjes.
De conclusie moet eigenlijk zijn: neem geen langdurige contracten.
Dat overtollige stroom niets waard is kun je zien bij de dynamische contracten. Je krijgt ook steeds meer dumpstroom, omdat mensen met accu's en pap/sap installaties hun dure stroom zelf gebruiken of verkopen en het overtollige dumpen.
De opkomst van de dynamische contracten helpt ook niet mee. Dat zijn de leveranciers die de krenten uit de pap halen. Blijven over de berekende klanten met dumpstroom en de mensen die de dynamische contracten nog te eng vinden. Voorbeelden genoeg op deze site. Mensen met een EV die toch wel graag een lang vast contract willen.

[Hansieo]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Niet mee eens, als je véél opwekt, wek je dus waarschijnlijk nog véél op buiten de "zomertop"maanden.

Dan bespaar je dus best wel wat aan inkoopkosten.

De truck is dat je niet tegen superlage/ negatieve tarieven gaat terugleveren.
Heb je de mazzel dat je "nieuwere" systeem dit kan sturen... príma!!

Heb je een wat ouder systeem, óók geen probleem,
dan moet je bv even langs een kringloopwinkel voor "verwarmings kachel(tjes)"
en je overproductie gewoon affakkelen.
Dan hebben de energie reuzen geen gratis energie van jou (en ook de investering niet hoeven te doen).


Of nóg beter, geef de kWh-tjes gratis weg aan mensen met een EV, die bij jou kunnen laden via Granny chargers, dan lopen de E-boeren inkomsten mis

[Zwartoog]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Jij gaat nog uit van salderen, je moet kijken naar wat je direct kunt verbruiken. Wij verbruiken ongeveer 1/3 van onze jaaropbrengst direct. In de donkere maanden gebruik je nagenoeg alle opbrengst direct (ipv deze duur uit het net te trekken), in de zomer dek je nagenoeg heel de dag af.

Dat laatste is inderdaad een dingetje: 's zomers kost de stroom vaak ook niet veel, en je krijgt er steeks vaker geld op toe.

Nu hebben wij een WP, dus ons gebruiksprofiel in het voor- en naseizoen is optimaal. In de zomer kun je alleen richting SWW sturen. Dus met een WPB kun je je eigen verbruik al goed verhogen. Of met airco's.

Ik ben niet zo gealarmeerd, zonnepanelen blijven nuttig. Met een kleine stekkeraccu kun je in de zomer eenvoudig je nachtverbruik afdekken, en trek je maanden niets meer uit het net. Met een iets grotere accu kun je evt 's nachts je PV terugleveren als de stroomprijzen hoger zijn, maar dan nemen ook de kosten van de accu snel toe.

Enige wat mij zorgen baart, is als de prijzen langdurig negatief zijn. Afgelopen zonnige week al langere perioden met negatieve prijzen, incl. belasting. Tsja, dan hebben zonnepanelen helemaal geen economisch nut. Maar of, en vanaf wanneer, we 12 uur per dag negatieve prijzen krijgen, maanden achtereen, moet ik nog zien.

[Nathilion]

@Zwartoog Denk je ook niet dat negatieve prijzen vooral iets zijn van nu? We bouwen nu wel het ene wind- en zonnepark na de andere maar de vraagkant wordt nog lang niet genoeg aan gedaan. Zou men tegelijk met de bouw van de parken ook massaal warmtepompen, thuisaccu's installeren en meer industriële processen overzetten op puur stroom dan is de markt veel meer in balans. Naarmate de maatschappij dus meer elektrificeert en men beter inspeelt op het momentaanbod zullen er ook steeds minder momenten zijn dat er een overschot aan stroom is en dus een negatieve prijs er voor.

[Franciesco]

Zwartoog schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 11:00:
[...]
Enige wat mij zorgen baart, is als de prijzen langdurig negatief zijn. Afgelopen zonnige week al langere perioden met negatieve prijzen, incl. belasting. Tsja, dan hebben zonnepanelen helemaal geen economisch nut. Maar of, en vanaf wanneer, we 12 uur per dag negatieve prijzen krijgen, maanden achtereen, moet ik nog zien.

Volgens mij zijn de uurprijzen inclusief belastingen afgelopen week niet negatief geweest. Excl belastingen wel, ik meen ca 2 cent in de min voor bepaalde uren.

[ari3]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

Het "terugverdienen" is natuurlijk ten opzichte van de goedkoopste optie. Een warmtepomp is ten opzichte van andere verwarmingsopties veel duurder in de aanschaf, onderhoud en reparaties. Pas als deze extra kosten ten opzichte van de goedkoopste optie terugverdiend zijn, wordt met de resterende levensduur mogelijk financieel rendement gemaakt. Men moet dus eerst terugverdienen tot het omslagpunt van de goedkoopste verwarmingsoptie.

[Zwartoog]

Franciesco schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 16:17:
[...]


Volgens mij zijn de uurprijzen inclusief belastingen afgelopen week niet negatief geweest. Excl belastingen wel, ik meen ca 2 cent in de min voor bepaalde uren.

Auw, je hebt gelijk. Had de vorige week de energiebelasting eindelijk aangepast in m'n script, maar dan met een komma

[Zwartoog]

Nathilion schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 13:17:
@Zwartoog Denk je ook niet dat negatieve prijzen vooral iets zijn van nu? We bouwen nu wel het ene wind- en zonnepark na de andere maar de vraagkant wordt nog lang niet genoeg aan gedaan. Zou men tegelijk met de bouw van de parken ook massaal warmtepompen, thuisaccu's installeren en meer industriële processen overzetten op puur stroom dan is de markt veel meer in balans. Naarmate de maatschappij dus meer elektrificeert en men beter inspeelt op het momentaanbod zullen er ook steeds minder momenten zijn dat er een overschot aan stroom is en dus een negatieve prijs er voor.

Ik denk dat het veel normaler gaat worden juist. Waar je met een energiecentrale heel precies kunt sturen op de vraag, blijft met zon- en wind toch grillig. Wil je buiten de zonnige maanden een redelijke PV-opbrengst hebben om fossiel af te schalen, zul je moeten overdimensioneren. Met overschotten tot gevolg op zonnige momenten.

Idealiter 1 wil je het liefst dat de stroom zonder veel gedoe heel het continent over kan gaan, dus als het hier zonnig is, het overschot naar bewolkt Spanje of zo, en op andere momenten vice versa. Volgens mij is de infrastructuur nog lang niet zo ver geüpgrade dat dergelijk hoge en lange stroomtransporten mogelijk zijn.

Idealiter 2 hadden we graag een centrale energieopslag willen hebben, zoals waterstof waar lang op is ingezet, of waterkracht. Maar die verliezen zijn zover hoger dan de baten.

Dan is optie 3, veel kleine accu's thuis, niet eens zo'n slecht idee. Decentraal, en kan de grote pieken en dalen opvangen. Als dit eenmaal wat verder is, denk ik dat je hiermee huishoudens en MKB goed kunt dienen. Grotere en zware industrie is een verhaal apart. Ik las dat ze bij de grootindustire in Antwerpen weer een eigen duurzame energievoorziening wilden opzetten. Beetje terug naar vroeger dus, waar de industrie voor de (eigen) elektrificatie zorgden (met stoommachines ).

[wildhagen]

Nog meer dreigende problemen voor de energievoorziening omdat het kabinet weigert de stikstofproblemen op te lossen dreigt de zeer dringende verzwaring van het energienet vertraging op te leveren:

De verzwaring van elektriciteitsnetten kan forse vertraging oplopen nu er in de voorjaarsnota geen afspraken zijn gemaakt over stikstofmaatregelen. Dat zegt netbeheer Liander. Meer dan 300 bouwprojecten zitten in de "gevarenzone", zegt het bedrijf.

"Dat het kabinet geen doorbraak organiseert in het stikstofbeleid, maar uitstelt, is een keuze met enorme gevolgen voor de energieopdracht in Nederland", waarschuwt Huibert Baud, een van de directeuren van de netbeheerder.

Liander heeft op basis van de afspraken in de voorjaarsnota gekeken naar de gevolgen ervan en komt tot de conclusie dat 317 bouwprojecten in het beste geval vertraging oplopen en in het slechtste geval niet kunnen doorgaan.

Het gaat met name om bouwprojecten voor de verzwaring van het elektriciteitsnet, zoals de aanleg van dikkere kabels in de grond, het bouwen van transformatorhuisjes in wijken en de bouw van stations waar hoogspanning wordt omgezet naar midden- of laagspanning.

In januari oordeelde de rechtbank in Den Haag in een door Greenpeace aangespannen zaak dat de Nederlandse Staat meer moet doen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken.

In 2030 mag 50 procent van de kwetsbare Natura 2000-gebieden niet meer overbelast zijn door stikstof. Volgens de rechtbank staat dat doel op de tocht als de Staat niet onmiddellijk maatregelen neemt om de stikstofuitstoot te beperken.

toon volledige bericht

Bron en meer info: Geen stikstofafspraken in voorjaarsnota, bouwprojecten energietransitie in 'gevarenzone'

Lekker bezig weer, kabinet!

[Indoubt]

wildhagen schreef op maandag 21 april 2025 @ 06:22:
Nog meer dreigende problemen voor de energievoorziening omdat het kabinet weigert de stikstofproblemen op te lossen dreigt de zeer dringende verzwaring van het energienet vertraging op te leveren:


[...]


Bron en meer info: Geen stikstofafspraken in voorjaarsnota, bouwprojecten energietransitie in 'gevarenzone'

Lekker bezig weer, kabinet!

We maken onze eigen crisis, of althans, de regering dan. Dit was allemaal niet nodig geweest als er tijdig adequaat was gehandeld.

[alaintje]

Het heeft natuurlijk geen zin om te speculeren.
Maar ik ben wel heel benieuwd wat de oorzaak en de gevolgen gaan zijn van deze nationale storing in spanje/portugal/frankrijk.
Voor zover ik weet is geheel spanje en portugal en een gedeelte van zuid frankrijk zonder stroom op het moment.
Ben heel benieuwd hoe dit er zometeen uit gaat zien op https://app.electricitymaps.com/zone/ES/72h/hourly .
Gezien spanje een goed gedeelte stroom levert in de middag aan frankrijk. Zeker met dit weer de komende dagen.
We hebben weer net zonnige dagen te pakken, dus vermoedelijk zijn alle kerncentrales wat rustiger gaan draaien in frankrijk .

[martwoutnl]

alaintje schreef op maandag 28 april 2025 @ 13:39:
Het heeft natuurlijk geen zin om te speculeren.
Maar ik ben wel heel benieuwd wat de oorzaak en de gevolgen gaan zijn van deze nationale storing in spanje/portugal/frankrijk.
Voor zover ik weet is geheel spanje en portugal en een gedeelte van zuid frankrijk zonder stroom op het moment.

Ze onderzoeken volgens de SRF of wellicht een hackaanval de oorzaak is:

Cybersicherheitsbehörde befasst sich mit Stromausfall

Spaniens nationale Cybersicherheitsbehörde INCIBE untersucht, ob ein Hackerangriff hinter dem Stromausfall stecken könnte. Das schreibt die Zeitung «El País». Ob es Hinweise dafür gibt, ist nicht bekannt.

Die Zeitung sprach von einem «massiven Stromausfall», allerdings nur auf dem Festland. Laut Reportern waren die Kanarischen oder Balearischen Inseln nicht betroffen.

Im in den Pyrenäen gelegenen Kleinstaat Andorra dauerte der Stromausfall dagegen nur wenige Sekunden, meldete der Energieversorger FEDA auf X. Der Ausfall sei auf spanischer Seite verursacht worden und die Elektrizität dank der «automatischen Wiederverbindung mit der aus Frankreich kommenden Leitung» umgehend wiederhergestellt worden.

Wel apart dat 1 punt zo'n groot gebied lam kan leggen.

[ Voor 0% gewijzigd door martwoutnl op 28-04-2025 14:55 . Reden: Quote hersteld. ]

[esphome]

16 April jl. was de eerste dag dat Spanje dat zij zich konden bedruipen met stroom uit alternatieve productie.

Nog geen twee weken later knalt het gehele stroomnet plat.

Die dat werd hydro omlaag geschroefd en gas ook een stuk om zo de extra productie uit de zon, de ruimte te geven.



Het was dus geen weer fenomeen maar de zon die goed scheen en toen kwam de stroom ineens Frankrijk niet meer in, en dan heb je een groot probleem in jouw eigen netwerk door een teveel aan stroom.

[Wally2002]

martwoutnl schreef op maandag 28 april 2025 @ 14:54:
[...]


Ze onderzoeken volgens de SRF of wellicht een hackaanval de oorzaak is:


[...]


Wel apart dat 1 punt zo'n groot gebied lam kan leggen.

Waar lees je in de quote dat het om 1 punt gaat?

[martwoutnl]

Wally2002 schreef op dinsdag 29 april 2025 @ 18:51:
[...]


Waar lees je in de quote dat het om 1 punt gaat?

Dat had ik o.b.v. die laatste alinea gedacht maar inmiddels al artikelen gelezen dat het wel wat gecompliceerder is qua oorzaak als ik de experts mag geloven. Gisteravond bij Eva was er een hoogleraar die uitlegde wat er mogelijk is gebeurd en hoe de markt precies werkt (juiste balans aanleveren energie tussen de verschillende opwekkers).

[Wally2002]

martwoutnl schreef op woensdag 30 april 2025 @ 09:02:
[...]


Dat had ik o.b.v. die laatste alinea gedacht maar inmiddels al artikelen gelezen dat het wel wat gecompliceerder is qua oorzaak als ik de experts mag geloven. Gisteravond bij Eva was er een hoogleraar die uitlegde wat er mogelijk is gebeurd en hoe de markt precies werkt (juiste balans aanleveren energie tussen de verschillende opwekkers).

Het blijft vooralsnog speculeren dus.

Overigens in die laatste alinea van de quote staat dat Andorra snel kon omschakelen naar de Franse kant, omdat de storing aan de Spaanse kant zat. Daardoor had Andorra slechts kort (seconden) stroom onderbreking.