De energiemarktcrisis: ontwikkelingen en achtergronden

[Laroil]

Wij hebben gisteren 25% van onze stroom doorgevoerd naar Duitsland voor nog hogere bedragen. Nu is het ongeveer 7 % naar Duitsland en 3% naar Belgie. Wij verstoken daar gas en kolen voor. Het is allemaal onderlinge handel en erg interessant om te volgen op bijv :

https://app.electricityma...Hhg&solar=false&wind=true

Dan zie je dat het allemaal wat genuanceerder ligt dan de meesten hier vermoeden

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:05:
Dat is imo het probleem van PV: van november tot maart heb je er weinig aan, precies die maanden dat het licht het langst aan staat, warmtepompen het hardst draaien en veel mensen met hun EV naar het werk gaan...

Dat is geen probleem van PV. Het probleem van PV is dat er een groep is die net doet alsof PV het ook in de winter zou moeten doen.

[hoevenpe]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:19:
Dat is geen probleem van PV. Het probleem van PV is dat er een groep is die net doet alsof PV het ook in de winter zou moeten doen.

De energietransitie is 'ons' verkocht als duurzaam leven op zon en wind, in de winter is dat dus alleen wind en het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Het eerlijke verhaal zou moeten zijn dat we niet zonder fossiel of kernenergie kunnen: die miljoenen warmtepompen, inductieplaten en elektrische auto's ga nooit met wind alleen van kWhs voorzien. Dat hoor ik aan beide kanten van het politieke spectrum (nog) veel te weinig.

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:26:
het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Ik woon in een gebied waar in het veleden vrijwel iedereen z'n brood direct of indirect verdiende met een windmolen.

Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

[hoevenpe]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:34:
Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

[hanev001]

phicoh schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:34:
[...]


Ik woon in een gebied waar in het veleden vrijwel iedereen z'n brood direct of indirect verdiende met een windmolen.

Dus ja, van wind kan je prima leven. Daarom staan er enorm veel partijen klaar om ergens een windturbine te mogen plaatsen. De enige reden dat dat op het land niet kan is dat het door overheden verboden is. Anders had iedere boer nu z'n land helemaal vol staan met windturbines.

Misschien wat beter het nieuws volgen.

Er zijn de laatste tijd meerdere berichten geweest van investeerders in windmolen parken die hebben besloten niet meer daar in te investeren omdat er niet genoeg rendement is.

Dus nee het land en de zee komt niet vol te staan.

[phicoh]

hanev001 schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
Er zijn de laatste tijd meerdere berichten geweest van investeerders in windmolen parken die hebben besloten niet meer daar in te investeren omdat er niet genoeg rendement is.

Dus nee het land en de zee komt niet vol te staan.

Misschien kan je wat specifieker zijn, waar in Nederland of België was toestemming voor plaatsing van windturbies op het land en is het niet doorgegaan?

[phicoh]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

Dat is ongeveer hoe we omgaan met klimaatverandering. Het is geen probleem dat een Natura2000 gebied gesloopt wordt door klimaatverandering of teveel stiktof. Zolang het er maar niet lelijk uitziet.

[Snarfie31]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:40:
[...]

Gelukkig maar, anders had Nederland er net zo uitgezien als delen van Duitsland. 200m hoge windmolens rond een Natura2000 gebied, ziet er niet uit.

Tja maar overweeg ook even het volgende door al deze zeg maar Co2 en environment (D66) maatregelen proberen we voorbeeld te zijn voor de rest van de wereld metname in Nederland. Een loflijk streven in een hoogconjunctuur echter we hebben gigantische problemen (covid, oorlogen terrorisme oa daar door geen betaalbaar gas) in de huidige realistische wereld waaronder dat the Far East op meer dan >70% van de 100% bruinkool kolen stookt en wij volledig weg geconcureerd worden en al onze industrie naar de knoppen zien gaan. Met als gevolg onze kinderen denk na om geen kinderen te krijgen of huis te kopen totaal onbetaalbaar. Vermoed merendeel van de tweakers waar onder ik denken ach heb inkomsten genoeg zal mijn tijd wel duren laat ik vast houden aan mijn milieu standpunten alsof er werkelijk niks veranderd is. Je komt dan op een punt uit dat je moet kiezen tussen take red or blue pil. YouTube: Blue Pill or Red Pill - The Matrix (2/9) Movie CLIP (1999) HD

[Proton_]

hoevenpe schreef op vrijdag 13 december 2024 @ 11:26:
[...]

De energietransitie is 'ons' verkocht als duurzaam leven op zon en wind, in de winter is dat dus alleen wind en het spreekwoord zegt 'van de wind kan je niet leven'...

Het eerlijke verhaal zou moeten zijn dat we niet zonder fossiel of kernenergie kunnen

Interconnects zijn het sluitstuk van de endgame, niet (noodzakelijk) fossiel of kern.
Als de west-europese koperen plaat zich nog een tijdzone naar het westen en oosten uitbreidt zal dat een sterk dempend effect hebben op de pieken, afgelopen week was een goed voorbeeld.
En daar zit ook een beleidsprobleem met Duitse nimbys en de waterstoflobby die Tennet de pas afsnijdt.

De geopolitieke consequenties van het wegvallen van strategische voorraad is nog wel een open vraag (en de achilleshiel van Desertec achtige initiatieven).

[ Voor 10% gewijzigd door Proton_ op 13-12-2024 12:28 ]

[Proton_]

Over de Delta-Rhine Corridor gesproken, zelden zo'n WTF flik je ons nu gelezen in een ambtelijk stuk.
Tennet is not amused over de gang van zaken.
https://tennet-drupal.s3....ta%20Rhine%20Corridor.pdf

TenneT is geen obstakel voor versnelling
TenneT is niet tevreden over hoe de publieke discussie rondom de DRC momenteel verloopt. Het beeld dat wordt geschetst, doet geen recht aan de betrokkenheid en inzet van TenneT bij dit project, en het maatschappelijk belang dat Nederland bij HVDC heeft. We zien veel misvattingen in de discussie, waarin TenneT wordt neergezet als een obstakel voor de voortgang en planning. Niets is minder waar.

Hoewel de DRC een zeer complex project is door de vier modaliteiten, is HVDC niet de bottleneck. TenneT heeft al veel ervaring met HVDC. Hoewel Nederland nog geen HVDC heeft, hebben we in Duitsland al veel ervaring opgedaan met deze technologie. Ook ligt de planologische uitdaging niet bij HVDC. TenneT realiseert HVDC vanuit haar gereguleerde taak, wat ons meer rechten in de procedure geeft, zoals de gedoogplicht.

[wildhagen]

De problemen mbt energie op het stroomnet blijken nog groter dan gedacht:

Stedin ziet de problemen op het stroomnet alsmaar verder toenemen. Afgelopen Kerst heeft de netbeheerder zelfs voor het eerst aggregaten moeten inzetten, omdat de reservecapaciteit ook niet genoeg was. Het bedrijf waarschuwt dat stroomstoringen vaker kunnen voorkomen.
De aggregaten zijn met Kerstmis ingezet in Walcheren, vooral vanwege de grote toestroom van toeristen. Dit jaar zal dat met Pasen opnieuw zo zijn.

Ook in veel andere gebieden waar de netbeheerder actief is, worden de problemen steeds nijpender. Het gaat onder meer om de regio's Amersfoort, Gouda en Dordrecht. Daar heeft Stedin de reservecapaciteit moeten aanspreken. In eerdere jaren hoefde de netbeheerder die capaciteit alleen in te zetten bij storingen.

Door de reserves aan te spreken, komt meer elektriciteit beschikbaar en dat is vooral in de wintermaanden nodig, met name tussen 16.00 en 21.00 uur. Dan loopt het stroomgebruik op, bijvoorbeeld doordat het licht eerder aangaat.

"Consumenten en bedrijven merken van het gebruiken van de storingsreserve in eerste instantie niets. Maar mocht er een kabel kapot gaan, dan is er geen back-up en kan een stroomstoring langer duren dan normaal", meldt Stedin in een toelichting op de jaarcijfers die dinsdag verschijnen.

Bron, en meer info: Stroomnet is zo vol dat zelfs reservecapaciteit soms niet voldoet

En dit gaat volgens het artikel dus nog vele jaren duren. Aangezien de stroomvraag nog altijd stijgt zullen de problemen de komende jaren dus óók nóg groter gaan worden.

[pdukers]

Ik twijfel er niet aan dat vraag naar meer ansluitingen toeneemt. Maar klopt het wel dat de daadwerkelijke electriciteitsconsumptie toeneemt?

De verbruiksgetallen die ik zo snel kan vinden tonen nl. geen toename. Ik kan helaas niet zo snel een grafiek vinden t/m 2024, maar t/m 2022 zie ik het niet.

https://www.clo.nl/indica...n-elektriciteit-1990-2022

Zou de sterl flucterende en/of decentrale opwekking (zonnepanelen bij consumenten) niet eerder het probleem zijn?

//edit: productiegetallen van 2023 en 2024 zijn ook min of meer vlak ivm vorige jaren.

https://ned.nl/nl/datapor...e-elektriciteitsproductie

[ Voor 15% gewijzigd door pdukers op 04-03-2025 09:11 ]

[phicoh]

pdukers schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 09:06:
Ik twijfel er niet aan dat vraag naar meer ansluitingen toeneemt. Maar klopt het wel dat de daadwerkelijke electriciteitsconsumptie toeneemt?

De verbruiksgetallen die ik zo snel kan vinden tonen nl. geen toename. Ik kan helaas niet zo snel een grafiek vinden t/m 2024, maar t/m 2022 zie ik het niet.

https://www.clo.nl/indica...n-elektriciteit-1990-2022

Zou de sterl flucterende en/of decentrale opwekking (zonnepanelen bij consumenten) niet eerder het probleem zijn?

Netbeheerders hebben twee problemen. In het algemeen de vraag uit de industrie. Dat is natuurlijk voor een deel een papieren werkelijkheid. En zeker als er wachtlijsten zijn dan gaat natuurlijk iedereen een aanvraag indienen.

Het tweede is dat de regionale netbeheerders op sommige tijden (vooral aan het begin van de avond) een enorme piek in gebruik zien die ze niet aankunnen.

Dat valt niet te verklaren uit decentrale opwekking met PV, want dan zou het probleem in de middag zijn. Het voordeel van omvormers is dat ze zelf uitschakelen als de spanning te hoog wordt. Dus dat is geen urgent probleem voor netbeheerders.

Het is inderdaad gek dat het gebruik van elektriciteit weinig gestegen is. De enige verklaring is dan dat er zo weinig rest capaciteit was in het net dat een klein beetje extra gebruik op het verkeerde moment als tot enorme problemen leidt.

[pdukers]

Interessante materie en complexer dan vaak wordt voorgesteld. Als iemand weet waar ik meer technische achtergrondinformatie kan lezen, dan houd ik me aanbevolen.

[Makaja]

phicoh schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 09:21:
Het tweede is dat de regionale netbeheerders op sommige tijden (vooral aan het begin van de avond) een enorme piek in gebruik zien die ze niet aankunnen.

Ik heb een tijdje voor Electrabel/Engie gewerkt.Veel geleerd van de productie van stroom.

Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Stroom kun je niet goed opslaan (althans, niet in de hoeveelheden die nodig zouden zijn), dus moet je het aanbod continue afstemmen op de vraag. Dat gebeurt op verschillende manieren: als er te weinig aanbod is, wordt óf stroom ingekocht óf worden gas- of kolencentrales bijgeschakeld. Welke methode gebruikt wordt, is afhankelijk van de prijs (die per uur kan verschillen). Die stroom kan overigens binnen Nederland worden gekocht, maar ook in het buiteland (Noorwegen bv, via de Norned-kabel of Duitsland).

De vraag wordt bepaald door ook weer een aantal factoren: er zijn een aantal groot-verbruikers (die ook daadwerkelijk bij Tennet (de netbeheerder) moeten aangeven wanneer zij pieken (denk aan voormalig Hoogovens bijvoorbeeld). En voor consumenten zijn er ook pieken: 's ochtends als bij iedereen het koffiezetapparaat aangaat en 's avonds als iedereen gaat koken en klaar gaat zitten voor GTST. Daarbij komt dan ook nog het stroomverbruik van alle warmtepompen, die aangezet worden als men thuis komt.

Gevolgen van die onbalans kunnen 2-ledig zijn: enerzijds heb je te maken met de spanning; als die te laag of te hoog wordt, hebben electrische apparaten daar last van. Niet voor niets staat op de meeste apparaaten '220-240 volt'. Er zit dus wel wat speling in, maar bij 250volt gaan dingen stuk. In NL houden we 230 volt als de standaard aan. Daarnaast heb je te maken met frequentie: 50 Herz in Nederland. Ook daar zijn electronische apparaten gevoelig voor. Mij is destijds het voorbeeld gegeven van een MRI-scanner, die al bij 49Hz of 51Hz hier last van zou hebben. Nu hebben die apparaten daarvoor ook wel electronica aan boord, maar als voorbeeld vond ik hem wel goed.

Dit alles wordt 24 uur per dag, 7 dagen in de week, in de gaten gehouden en door mensen gemonitord. Zij sturen bij, bekijken ook de handel, en zorgen dat de markt in balans blijft.

Waar we nu last van hebben, is net-congestie, waarbij die onbalans steeds moeilijker te corrigeren is. Enerzijds teveel aanbod en anderzijds teveel vraag. Oh ja, en geen reserve-capaciteit meer op het net.

[phicoh]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:06:
Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Als de regionale netbeheerders een probleem hebben dan is er in het algemeen geen sprake van onbalans.

Onbalans heeft te maken met voorspelbaarheid. Iedere grootschalige afnemer moet voorspellen hoeveel er nodig is, en leveranciers schatten weer in hoeveel ze kunnen produceren. Dat levert een plan op voor iedere tijdseenheid (in het algemeen een kwartier). Als er tekort is aan produktiecapaciteit dan krijgt er iemand geen stroom, dat wordt vooraf bepaald.

Het altijd zijn dat die voorspelling niet uitkomt, er kan door consumenten meer of minder gebruikt worden. Er kan minder zon of wind zijn dan voorspeld. Dat levert onbalans op. Onbalans wordt voor heel Nederland door Tennet geregeld. Het kan ook zijn dat Tennet niet genoeg capaciteit heeft, dat levert dan een redispatch op.

Maar wat we in de praktijk zien is dat regionale netbeheers in veel gevallen niet genoeg stroom kunnen vervoeren van het hoogspanningsnet naar hun afnemers. En dat is een capaciteits probleem. Zelfs als er totaal geen onbalans zou zijn, dan zouden die extra afnemers toch niet aangesloten kunnen worden.

[Makaja]

phicoh schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:27:
Onbalans wordt voor heel Nederland door Tennet geregeld. Het kan ook zijn dat Tennet niet genoeg capaciteit heeft, dat levert dan een redispatch op.

Voor zover ik weet heeft elke producent zijn eigen Dispatch. Althans: ik werkte voor Electrabel/Engie in Zwolle, en daar zit gewoon een afdeling Dispatch, die 24/7 wordt bemensd....

[phicoh]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:32:
Voor zover ik weet heeft elke producent zijn eigen Dispatch. Althans: ik werkte voor Electrabel/Engie in Zwolle, en daar zit gewoon een afdeling Dispatch, die 24/7 wordt bemensd....

Uiteindelijk zijn het de netbeheerders die stroom moeten vervoeren. Dus een netbeheerder (in het algemeen Tennet) ziet dat aanbod en afname leidt tot overbelasting op bepaalde trajecten. Dan zal de netbeheerder een oplossing proberen te vinden. In het algemeen door produktie dicht bij de afnemer te vergroten en produktie op een plek waar weinig afname is te verminderen. Dat is een redispatch.

Natuurlijk moeten producenten daar ook wat mee. Die moeten hun produktie verhogen of verlagen als dat nodig is.

[DaanTriple7]

Makaja schreef op dinsdag 4 maart 2025 @ 13:06:
[...]


Ik heb een tijdje voor Electrabel/Engie gewerkt.Veel geleerd van de productie van stroom.

Er is in feite één term die e lading dekt, en dat is onbalans.

Stroom kun je niet goed opslaan (althans, niet in de hoeveelheden die nodig zouden zijn), dus moet je het aanbod continue afstemmen op de vraag. Dat gebeurt op verschillende manieren: als er te weinig aanbod is, wordt óf stroom ingekocht óf worden gas- of kolencentrales bijgeschakeld. Welke methode gebruikt wordt, is afhankelijk van de prijs (die per uur kan verschillen). Die stroom kan overigens binnen Nederland worden gekocht, maar ook in het buiteland (Noorwegen bv, via de Norned-kabel of Duitsland).

De vraag wordt bepaald door ook weer een aantal factoren: er zijn een aantal groot-verbruikers (die ook daadwerkelijk bij Tennet (de netbeheerder) moeten aangeven wanneer zij pieken (denk aan voormalig Hoogovens bijvoorbeeld). En voor consumenten zijn er ook pieken: 's ochtends als bij iedereen het koffiezetapparaat aangaat en 's avonds als iedereen gaat koken en klaar gaat zitten voor GTST. Daarbij komt dan ook nog het stroomverbruik van alle warmtepompen, die aangezet worden als men thuis komt.

Gevolgen van die onbalans kunnen 2-ledig zijn: enerzijds heb je te maken met de spanning; als die te laag of te hoog wordt, hebben electrische apparaten daar last van. Niet voor niets staat op de meeste apparaaten '220-240 volt'. Er zit dus wel wat speling in, maar bij 250volt gaan dingen stuk. In NL houden we 230 volt als de standaard aan. Daarnaast heb je te maken met frequentie: 50 Herz in Nederland. Ook daar zijn electronische apparaten gevoelig voor. Mij is destijds het voorbeeld gegeven van een MRI-scanner, die al bij 49Hz of 51Hz hier last van zou hebben. Nu hebben die apparaten daarvoor ook wel electronica aan boord, maar als voorbeeld vond ik hem wel goed.

Dit alles wordt 24 uur per dag, 7 dagen in de week, in de gaten gehouden en door mensen gemonitord. Zij sturen bij, bekijken ook de handel, en zorgen dat de markt in balans blijft.

Waar we nu last van hebben, is net-congestie, waarbij die onbalans steeds moeilijker te corrigeren is. Enerzijds teveel aanbod en anderzijds teveel vraag. Oh ja, en geen reserve-capaciteit meer op het net.

Weer lees ik de misvatting dat warmtepompen manueel geschakeld worden.
Het kan, maar komt nauwelijks voor.
Een warmtepomp is of te klein voor-, of precies afgestemd op de woning. In beide situaties draait de wp de hele winter door, zonder manuele in- of uitschakeling. Mensen die wel met hun kwarkvingers aan de knopjes van de wp gaan draaien komen er al snel achter dat dit geen zin heeft en alleen maar comfortverlies als gevolg heeft.

Of je moet je over een l/l pomp hebben, maar dan zou er wel airco hebben gestaan, toch?

[wildhagen]

Gisteren kwam het langverwachte advies uit, en wat blijkt met name consumenten kunnen een (bijna) verdubbeling van de vaste energielasten tegemoet zijn als het kabinet niets doet

De energienota gaat de komende jaren flink omhoog door de miljardeninvesteringen in het stroomnet. Als het kabinet niet ingrijpt, betalen we in 2040 twee keer zoveel voor elektriciteit, schrijven ambtenaren in een belangrijk advies aan het kabinet.

Huishoudens voelen de pijn het meest: hun rekening gaat de komende jaren veel sneller omhoog dan die van grote bedrijven, blijkt uit het langverwachte onderzoek dat ambtenaren van verschillende ministeries vrijdag publiceren.

Zonder ingrijpen van het kabinet betaalt een gemiddeld huishouden in 2040 twee keer zoveel voor elektriciteit als nu. Dat komt doordat de vaste jaarlijkse nettarieven snel stijgen, van minder dan 500 naar 1.100 euro per jaar. De stijging van de energienota is voor grote bedrijven minder extreem.

De hoge stroomkosten zijn vooral een probleem voor mensen die nu al moeite hebben om de energierekening te betalen, waarschuwen de ambtenaren. Maar ook de energie-intensieve industrie wordt erdoor geraakt.

Bron en meer info: Waarschuwing aan kabinet: energierekening blijft komende jaren hard stijgen



Ik verwacht niet dat het kabinet hier ook maar iets mee zal doen, die zijn veel lte druk bezig met onderling bekvechten.

Vooral leuk voor de minima die nu al moeite hebben om rond te komen. Die gaan zo helemaal de Sjaak zijn.

[DaanTriple7]

@wildhagen met het minimum uurloon van 2024 zou je met volle werkweken op ruim 2300 uit kunnen komen. Dat is ongeveer 900 euro meer dan in 2009. De prijs voor 2040 lijkt fors, maar tegen die tijd betaal je wellicht ook een 10'tje voor een kopje koffie.
Alles wordt duurder. Ik vind deze wel meevallen.

De minima overal bij betrekken wat met geldzaken te maken heeft vind ik ook niet zo gerechtvaardigd.
Natuurlijk is de situatie voor veel mensen te ingewikkeld om af te doen met: "Nobody told you to be broke!", maar de persoon die het meeste invloed heeft op z'n portemonnee is de drager ervan.

[ Voor 33% gewijzigd door DaanTriple7 op 08-03-2025 10:43 ]

[alexbl69]

wildhagen schreef op zaterdag 8 maart 2025 @ 10:27:
Gisteren kwam het langverwachte advies uit, en wat blijkt met name consumenten kunnen een (bijna) verdubbeling van de vaste energielasten tegemoet zijn als het kabinet niets doet


[...]


Bron en meer info: Waarschuwing aan kabinet: energierekening blijft komende jaren hard stijgen

[Afbeelding]

Ik verwacht niet dat het kabinet hier ook maar iets mee zal doen, die zijn veel lte druk bezig met onderling bekvechten.

Vooral leuk voor de minima die nu al moeite hebben om rond te komen. Die gaan zo helemaal de Sjaak zijn.

De minima is niet per definitie de sjaak.

Ten eerste wordt een groot deel van deze verhoging door inflatie opgegeten (inflatie afgelopen 16 jaar: 46%).

Ten tweede zie je aan de lichtblauwe balkjes dat waar het bedrijfsleven belasting betaalt, de energierekening bij de huishoudens deels gecompenseerd wordt. De balkjes die je ziet zijn de gemiddelden per huishouden. Maar in Nederland krijgen huishoudens met minder inkomen meer ondersteuning dan de hogere inkomens.

Het kan in de praktijk dus nog wel meevallen voor de minima.

Maar ja: feit blijft dat we in een dure transitie zitten. Die zal linksom of rechtsom toch betaald moeten worden.

[Domba]

Dit is IBO rapport Schakelen naar de toekomst, dit rapport maakt geen keuzes

Met de huidige systematiek betalen de kleinverbruikers als huishoudens 58% van de netbeheerkosten, waar naar verwachting 195 miljard aan investeringen nodig zijn tot 2040 en jaarlijks vaste netwerkkosten van met 30-60 euro op de energierekening stijgen en harder gaat als er op korte termijn eerst meer geinvesteerd moet worden.
Op moment loopt al voor de reguleringsperiode vanaf 2027 om 2/3 deel van de netwerkkosten te verwerken in de kWh prijs , zodat meer naar verbruik en tijd belast wordt, op moment is daar enkel een mogelijk voorbeeld hoe dat eruit kan zien van wat de variabele netwerkkosten kunnen worden.

enkel een voorbeeld van deel van alleen de netwerkkosten in kWh prijs enigste dat inmiddels door minister bevestigd is dat netwerkbeheerders hebben gekozen voor per uur.

[emeralda]

Beetje moeilijk voor de minima om te stoppen met gas als ze in een jaren 60 huur appartement wonen.

Dat het goedkoper is om een waterpomp te nemen voor mensen met een goede baan in een VINEX wijk dat is bekend.

Die energiebelasting straft uiteindelijk mensen die geen kant op kunnen.

[Dennis1812]

Over het algemeen komt er wel ergens een compensatie voor minima. In een toelage of jaarlijkse uitkering of kwijtschelding etc.
De middeninkomens mogen meestal de klappen vangen.
Hoge inkomens kunnen alles ontwijken of kunnen de klap meer dan makkelijk opvangen.

De "net niet minima" heeft meestal geen geld voor warmtepompen en maximale isolatie, maar krijgt ook geen compensatie.

[wildhagen]

Wat als Trump besluit de export van vloeibaar gas (lng) naar Europa stop te zetten? De afhankelijkheid van Amerikaans gas zet de Europese energiezekerheid op het spel. Volgens experts is een versnelde groene transitie nodig. De vraag is: hoe snel kan dat?
De laatste weken rommelt het internationaal. De trans-Atlantische relatie staat op losse schroeven. Europa moet meer op eigen benen staan nu de Amerikaanse president Donald Trump zich onvoorspelbaar opstelt. Bijvoorbeeld toen hij meldde te stoppen met militaire hulp aan Oekraïne. Of door een handelsoorlog te beginnen met China, Mexico en Canada. Hij bedreigt Europa daar ook mee.

Experts waarschuwen dat de Europese energievoorziening kwetsbaar is. "80 procent van de energie die in Europa wordt gebruikt, is nog fossiel en wordt voornamelijk geïmporteerd", vertelt Lucia van Geuns, energie-expert bij The Hague Center for Strategic Studies (HCSS). Zij deed onderzoek naar de energiekwetsbaarheid van Europa.

Een groot deel van het Europese gas komt uit de Verenigde Staten, in de vorm van vloeibaar aardgas (lng). Dat aandeel groeide enorm sinds de Russische inval in Oekraïne en de daaropvolgende stop op gas uit Rusland. Europa wil niet meer afhankelijk zijn van Rusland als het gaat om energie, dus klopte het aan bij de VS. De vraag is of die afhankelijkheid van een land met een onvoorspelbare leider verstandig is.

Bron, en meer info: Onrust in de wereld dwingt Europa tot snellere energietransitie: 'Moeten aan de bak'





Wow. Het duurde even, maar men begint eindelijk in te zien dat je voor je energievoorziening niet afhankelijk wil zijn van dubieuze regimes als de VS en Rusland.

Hopelijk pakt men ook door nu en blijft het niet alleen bij woorden....

[pdukers]

Ik vind de conclusie van dit stuk, meer groen, niet onderbouwd.

Grootmachten zoals de VS en China hebben eigen energiebronnen waarop ze kunnen terugvallen, legt Van Geuns uit. Europa heeft die niet (genoeg). Dat laat de noodzaak van meer groene energie zien en biedt de EU de kans om voorloper te worden.

Denken we echt dat de "energiebronnen" iin de VS en China "groen" zijn"? Natuurlijk is dat vnl. fossiel en daarom is bijv. de VS energie onafhankelijk als grootste olieproducent ter wereld.

Hoe gaat meer "groen" ons minder afhankelijk maken van niet EU-landen? Die windmolens, zonnepanelen en koperkabels kunnen we echt niet zelf maken. en de grondstoffen hebben we zelf ook niet.

Waarom wordt de optie van meer fossiel winnen in de EU niet benoemd?

[Truus01]

pdukers schreef op zondag 9 maart 2025 @ 10:59:
Ik vind de conclusie van dit stuk, meer groen, niet onderbouwd.


[...]


Denken we echt dat de "energiebronnen" iin de VS en China "groen" zijn"? Natuurlijk is dat vnl. fossiel en daarom is bijv. de VS energie onafhankelijk als grootste olieproducent ter wereld.

Hoe gaat meer "groen" ons minder afhankelijk maken van niet EU-landen? Die windmolens, zonnepanelen en koperkabels kunnen we echt niet zelf maken. en de grondstoffen hebben we zelf ook niet.

Waarom wordt de optie van meer fossiel winnen in de EU niet benoemd?

Lees ik heel anders. Ik lees zeker niet dat VS en China groen zouden zijn, juist niet. Maar zijn inderdaad onafhankelijk door hun fossiele brandstof.
En omdat EU te weinig fossiel heeft (ook niet als we meer gaan winnen, de bronnen zijn te klein (zo lees ik het in ieder geval)), moeten we op zoek naar andere bronnen van energie, dus groen. Wind, zon, water.

[Domba]

Truus01 schreef op zondag 9 maart 2025 @ 12:04:
[...]

Lees ik heel anders. Ik lees zeker niet dat VS en China groen zouden zijn, juist niet. Maar zijn inderdaad onafhankelijk door hun fossiele brandstof.

Niet zoals de handelstromen liggen, als US een handelsoorlog met Canada krijgt, staan gas, olie (50% van alle olie US importeert en elektriciteit (1,5mln US huishoudens) op de menukaart.
Canada zal gas meer exporteren naar Japan en/of China of de prijs moet fors stijgen daar LNG tankers naar EU vanuit Canada er dubbel zolang overdoen als vanuit de US nu.
Als ook hoe selectief Trump is die wil dat EU meer VS producten koopt vanwege de handels balans, maar bijv NL koopt vanwege de LNG en doorvoer naar andere EU landen juist meer in US dan we er naar exporteren,

Maar met Trump is het een glazenbol, veel van zijn acties had ook gewoon via Congres en Senaat kunnen lopen, maar vanwege Trumps ongeduld per decreet gaan, wat ook andere effecten heeft, terwijl die eigenlijk meer wil verkopen aan bijv Canada dan ervan importeren.
Bijv 25-35% minder passiegier op vluchten van Canada naar US in afgelopen weken, US gedestilleerde dranken en andere US levensmiddelen niet of flink minder nog in de schappen van veel winkels in Canada

[ari3]

emeralda schreef op zaterdag 8 maart 2025 @ 12:41:
Beetje moeilijk voor de minima om te stoppen met gas als ze in een jaren 60 huur appartement wonen.

Dat het goedkoper is om een waterpomp te nemen voor mensen met een goede baan in een VINEX wijk dat is bekend.

Iedereen die een warmtepomp heeft moet die eerst nog terugverdienen. Niemand zit nog op break-even. Daarnaast is het risico op een financiële strop met een warmtepomp aanzienlijk: reparatie van bijvoorbeeld een compressor is erg kostbaar en kan al het rendement teniet doen.

Die energiebelasting straft uiteindelijk mensen die geen kant op kunnen.

Inderdaad, op stroom uit duurzame bron moet de energiebelasting daarom afgeschaft worden. Dan kunnen we de subsidie voor isolatie van huizen achterwege laten. Iedereen, ook mensen met een kleine beurs, kan dan hun huis elektrisch verwarmen met een COP1-straalkachel. De vereiste investering daarvoor is veel kleiner dan voor warmtepompen en isolatie aanbrengen. Zonder belasting is de kale kWh-prijs gewoon 10 cent, dus men houdt geld over om dit te bekostigen.

Daarnaast een overheidscampagne om mensen er op te wijzen dat niet de huizen geïsoleerd moeten worden, maar dat mensen zichzelf moeten isoleren tegen warmteverlies: een extra trui aantrekken, dekentje over de benen als je stilzit, enz. zorgt ervoor dat de thermostaat op 15 graden kan. Dat maakt de energierekening betaalbaar en voorkomt het onzalige plan dat alle bestaande woningen geïsoleerd moeten worden. De belastingdruk is al hoog genoeg.

[ Voor 0% gewijzigd door ari3 op 11-03-2025 18:52 . Reden: goed lopende zinnen schrijven, ari3 ]

[Wozmro]

[quote]wildhagen schreef op zondag 9 maart 2025 @ 05:52:
[...]


Bron, en meer info: Onrust in de wereld dwingt Europa tot snellere energietransitie: 'Moeten aan de bak'

Ik hoorde onlangs via het werk dat BASF volledig af wil van gas in hun fabrieken.

Ze zijn volop bezig met projecten als industriële warmtepompen, stoomboilers op hoogspanning,...

Ze hebben het gehad met energiecrisissen. Ze willen geen grappen meer zoals met het Russische gas.

BASF Antwerpen is nu al de grootste stroomverbruiker van België (en zijn ook eigen netbeheerder en hebben eigen productie). Dat willen ze verdubbelen.

Ik sta er zelf een beetje van te kijken dat de olieprijs laag blijft. Rekening houdende met wat er allemaal gaande is in de wereld. (Benzine staat hier aan 1,45€/l, België).

Volgens mij hebben de huidige geopolitieke spanningen in de basis te maken met het stilaan indalend inzicht dat het fossiele tijdperk op zijn einde loopt.

Ja, het verbruik stijgt nog steeds. Maar voor kapitalisme is gewoon groei niet genoeg, het moet versnellende groei zijn.

[ Voor 22% gewijzigd door Wozmro op 10-03-2025 20:10 ]

[emielbf]

ari3 schreef op maandag 10 maart 2025 @ 19:52:
[...]
Iedereen die een warmtepomp heeft moet die eerst nog terugverdienen. Niemand zit nog op break-even.

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

[VHware]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

Een CV-ketel kost dan ook flink minder …

[emielbf]

VHware schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:51:
[...]

Een CV-ketel kost dan ook flink minder …

alleen jammer dat er altijd zoveel gas in moet om er wat aan te hebben....

[alexbl69]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

De meeste huishoudens zitten nu eenmaal met een beperkt budget.

Dus als er een nieuwere - maar duurdere - technologie dan de bestaande komt is het voor het huishoudboekje van belang dat deze nieuwe oplossing zich op termijn ten opzichte van de bestaande technologie terug verdient.

[Agent47]

" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

[VHware]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

In het voorbeeld van het artikel, met Greenchoice, levert het alleen op wat je daadwerkelijk zelf gebruikt. Dus in de zomer, als je daadwerkelijk je opgewekte energie gebruikt is dat prima. Alles wat je teruglevert aan het net zelf levert effectief niks meer op.

In dat opzicht kun je beter kijken naar dynamische energiecontract, gezien je dan energie gebruikt en terugelevert tegen de marktprijs en dat is meer dan die 0,25ct per kWh, op enkele zonnige met veel winddagen per jaar na (negatieve prijzen, kun je de boel beter uitzetten en flink van het net gebruiken).

[AndereKoekoek]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Zie het verschil niet echt tussen meer/minder opbrengst dan verbruik eerlijk gezegd.


We kunnen straks niet meer salderen, dus alles wat je teveel opwekt gaat voor 0,0025 euro naar het net. Maar als de zon weg is, dan moet je wel voor 30 cent kopen. Je hebt dan een verschil van 29,9975 cent tussen opbrengst en verbruik.

Uiteindelijk maakt het niet meer zoveel uit of je het overschot weg gooit of teruglevert. In ieder geval niet voor je energierekening.


Wij hebben een huis met een warmtepomp en 11 panelen. We zitten op 5500kwh bruto verbruik per jaar. Netto komen we iets boven de 3000kwh uit.

Als de zon schijnt verbruiken we vrijwel niks qua stroom, maar in de winter zitten we op 900kwh per maand. Dus het zal hard aantikken voor ons, ondanks dat wij een stuk minder opwekken dan we verbruiken.

[Gerardus1956]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Het is natuurlijk gewoon click beat. De kop klopt ook niet, want voor stroom moet je meestal gewoon voor betalen. De twee genoemde leveranciers moeten natuurlijk hun voorwaarden aanpassen voor de lange contracten. En ze doen dat binnen de wettelijke kaders heel zuinigjes.
De conclusie moet eigenlijk zijn: neem geen langdurige contracten.
Dat overtollige stroom niets waard is kun je zien bij de dynamische contracten. Je krijgt ook steeds meer dumpstroom, omdat mensen met accu's en pap/sap installaties hun dure stroom zelf gebruiken of verkopen en het overtollige dumpen.
De opkomst van de dynamische contracten helpt ook niet mee. Dat zijn de leveranciers die de krenten uit de pap halen. Blijven over de berekende klanten met dumpstroom en de mensen die de dynamische contracten nog te eng vinden. Voorbeelden genoeg op deze site. Mensen met een EV die toch wel graag een lang vast contract willen.

[Hansieo]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Niet mee eens, als je véél opwekt, wek je dus waarschijnlijk nog véél op buiten de "zomertop"maanden.

Dan bespaar je dus best wel wat aan inkoopkosten.

De truck is dat je niet tegen superlage/ negatieve tarieven gaat terugleveren.
Heb je de mazzel dat je "nieuwere" systeem dit kan sturen... príma!!

Heb je een wat ouder systeem, óók geen probleem,
dan moet je bv even langs een kringloopwinkel voor "verwarmings kachel(tjes)"
en je overproductie gewoon affakkelen.
Dan hebben de energie reuzen geen gratis energie van jou (en ook de investering niet hoeven te doen).


Of nóg beter, geef de kWh-tjes gratis weg aan mensen met een EV, die bij jou kunnen laden via Granny chargers, dan lopen de E-boeren inkomsten mis

[Zwartoog]

Agent47 schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 08:08:
" Zonnestroom is na 2027 geen cent meer waard, dus paneelbezitters zijn de dupe"

https://www.ad.nl/economi...rs-zijn-de-dupe~a4938d10/

Wat nou als je minder opbrengt dan dat je gebruikt? Dan is het niet zo heel slecht om alsnog zonnepanelen te hebben lijkt me? Stel ik verbruik 3000kw maar ik lever 2500 op, dan is het op zich niet perse slecht om ze te hebben?

Jij gaat nog uit van salderen, je moet kijken naar wat je direct kunt verbruiken. Wij verbruiken ongeveer 1/3 van onze jaaropbrengst direct. In de donkere maanden gebruik je nagenoeg alle opbrengst direct (ipv deze duur uit het net te trekken), in de zomer dek je nagenoeg heel de dag af.

Dat laatste is inderdaad een dingetje: 's zomers kost de stroom vaak ook niet veel, en je krijgt er steeks vaker geld op toe.

Nu hebben wij een WP, dus ons gebruiksprofiel in het voor- en naseizoen is optimaal. In de zomer kun je alleen richting SWW sturen. Dus met een WPB kun je je eigen verbruik al goed verhogen. Of met airco's.

Ik ben niet zo gealarmeerd, zonnepanelen blijven nuttig. Met een kleine stekkeraccu kun je in de zomer eenvoudig je nachtverbruik afdekken, en trek je maanden niets meer uit het net. Met een iets grotere accu kun je evt 's nachts je PV terugleveren als de stroomprijzen hoger zijn, maar dan nemen ook de kosten van de accu snel toe.

Enige wat mij zorgen baart, is als de prijzen langdurig negatief zijn. Afgelopen zonnige week al langere perioden met negatieve prijzen, incl. belasting. Tsja, dan hebben zonnepanelen helemaal geen economisch nut. Maar of, en vanaf wanneer, we 12 uur per dag negatieve prijzen krijgen, maanden achtereen, moet ik nog zien.

[Nathilion]

@Zwartoog Denk je ook niet dat negatieve prijzen vooral iets zijn van nu? We bouwen nu wel het ene wind- en zonnepark na de andere maar de vraagkant wordt nog lang niet genoeg aan gedaan. Zou men tegelijk met de bouw van de parken ook massaal warmtepompen, thuisaccu's installeren en meer industriële processen overzetten op puur stroom dan is de markt veel meer in balans. Naarmate de maatschappij dus meer elektrificeert en men beter inspeelt op het momentaanbod zullen er ook steeds minder momenten zijn dat er een overschot aan stroom is en dus een negatieve prijs er voor.

[Franciesco]

Zwartoog schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 11:00:
[...]
Enige wat mij zorgen baart, is als de prijzen langdurig negatief zijn. Afgelopen zonnige week al langere perioden met negatieve prijzen, incl. belasting. Tsja, dan hebben zonnepanelen helemaal geen economisch nut. Maar of, en vanaf wanneer, we 12 uur per dag negatieve prijzen krijgen, maanden achtereen, moet ik nog zien.

Volgens mij zijn de uurprijzen inclusief belastingen afgelopen week niet negatief geweest. Excl belastingen wel, ik meen ca 2 cent in de min voor bepaalde uren.

[ari3]

emielbf schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 06:47:
[...]

Maakten we die terugverdien berekening ook voor de CV ketel? Blijkbaar moet een WP wel terugverdiend worden, bijzonder.

Het "terugverdienen" is natuurlijk ten opzichte van de goedkoopste optie. Een warmtepomp is ten opzichte van andere verwarmingsopties veel duurder in de aanschaf, onderhoud en reparaties. Pas als deze extra kosten ten opzichte van de goedkoopste optie terugverdiend zijn, wordt met de resterende levensduur mogelijk financieel rendement gemaakt. Men moet dus eerst terugverdienen tot het omslagpunt van de goedkoopste verwarmingsoptie.

[Zwartoog]

Franciesco schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 16:17:
[...]


Volgens mij zijn de uurprijzen inclusief belastingen afgelopen week niet negatief geweest. Excl belastingen wel, ik meen ca 2 cent in de min voor bepaalde uren.

Auw, je hebt gelijk. Had de vorige week de energiebelasting eindelijk aangepast in m'n script, maar dan met een komma

[Zwartoog]

Nathilion schreef op dinsdag 11 maart 2025 @ 13:17:
@Zwartoog Denk je ook niet dat negatieve prijzen vooral iets zijn van nu? We bouwen nu wel het ene wind- en zonnepark na de andere maar de vraagkant wordt nog lang niet genoeg aan gedaan. Zou men tegelijk met de bouw van de parken ook massaal warmtepompen, thuisaccu's installeren en meer industriële processen overzetten op puur stroom dan is de markt veel meer in balans. Naarmate de maatschappij dus meer elektrificeert en men beter inspeelt op het momentaanbod zullen er ook steeds minder momenten zijn dat er een overschot aan stroom is en dus een negatieve prijs er voor.

Ik denk dat het veel normaler gaat worden juist. Waar je met een energiecentrale heel precies kunt sturen op de vraag, blijft met zon- en wind toch grillig. Wil je buiten de zonnige maanden een redelijke PV-opbrengst hebben om fossiel af te schalen, zul je moeten overdimensioneren. Met overschotten tot gevolg op zonnige momenten.

Idealiter 1 wil je het liefst dat de stroom zonder veel gedoe heel het continent over kan gaan, dus als het hier zonnig is, het overschot naar bewolkt Spanje of zo, en op andere momenten vice versa. Volgens mij is de infrastructuur nog lang niet zo ver geüpgrade dat dergelijk hoge en lange stroomtransporten mogelijk zijn.

Idealiter 2 hadden we graag een centrale energieopslag willen hebben, zoals waterstof waar lang op is ingezet, of waterkracht. Maar die verliezen zijn zover hoger dan de baten.

Dan is optie 3, veel kleine accu's thuis, niet eens zo'n slecht idee. Decentraal, en kan de grote pieken en dalen opvangen. Als dit eenmaal wat verder is, denk ik dat je hiermee huishoudens en MKB goed kunt dienen. Grotere en zware industrie is een verhaal apart. Ik las dat ze bij de grootindustire in Antwerpen weer een eigen duurzame energievoorziening wilden opzetten. Beetje terug naar vroeger dus, waar de industrie voor de (eigen) elektrificatie zorgden (met stoommachines ).

[wildhagen]

Nog meer dreigende problemen voor de energievoorziening omdat het kabinet weigert de stikstofproblemen op te lossen dreigt de zeer dringende verzwaring van het energienet vertraging op te leveren:

De verzwaring van elektriciteitsnetten kan forse vertraging oplopen nu er in de voorjaarsnota geen afspraken zijn gemaakt over stikstofmaatregelen. Dat zegt netbeheer Liander. Meer dan 300 bouwprojecten zitten in de "gevarenzone", zegt het bedrijf.

"Dat het kabinet geen doorbraak organiseert in het stikstofbeleid, maar uitstelt, is een keuze met enorme gevolgen voor de energieopdracht in Nederland", waarschuwt Huibert Baud, een van de directeuren van de netbeheerder.

Liander heeft op basis van de afspraken in de voorjaarsnota gekeken naar de gevolgen ervan en komt tot de conclusie dat 317 bouwprojecten in het beste geval vertraging oplopen en in het slechtste geval niet kunnen doorgaan.

Het gaat met name om bouwprojecten voor de verzwaring van het elektriciteitsnet, zoals de aanleg van dikkere kabels in de grond, het bouwen van transformatorhuisjes in wijken en de bouw van stations waar hoogspanning wordt omgezet naar midden- of laagspanning.

In januari oordeelde de rechtbank in Den Haag in een door Greenpeace aangespannen zaak dat de Nederlandse Staat meer moet doen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken.

In 2030 mag 50 procent van de kwetsbare Natura 2000-gebieden niet meer overbelast zijn door stikstof. Volgens de rechtbank staat dat doel op de tocht als de Staat niet onmiddellijk maatregelen neemt om de stikstofuitstoot te beperken.

Bron en meer info: Geen stikstofafspraken in voorjaarsnota, bouwprojecten energietransitie in 'gevarenzone'

Lekker bezig weer, kabinet!

[Indoubt]

wildhagen schreef op maandag 21 april 2025 @ 06:22:
Nog meer dreigende problemen voor de energievoorziening omdat het kabinet weigert de stikstofproblemen op te lossen dreigt de zeer dringende verzwaring van het energienet vertraging op te leveren:


[...]


Bron en meer info: Geen stikstofafspraken in voorjaarsnota, bouwprojecten energietransitie in 'gevarenzone'

Lekker bezig weer, kabinet!

We maken onze eigen crisis, of althans, de regering dan. Dit was allemaal niet nodig geweest als er tijdig adequaat was gehandeld.

[alaintje]

Het heeft natuurlijk geen zin om te speculeren.
Maar ik ben wel heel benieuwd wat de oorzaak en de gevolgen gaan zijn van deze nationale storing in spanje/portugal/frankrijk.
Voor zover ik weet is geheel spanje en portugal en een gedeelte van zuid frankrijk zonder stroom op het moment.
Ben heel benieuwd hoe dit er zometeen uit gaat zien op https://app.electricitymaps.com/zone/ES/72h/hourly .
Gezien spanje een goed gedeelte stroom levert in de middag aan frankrijk. Zeker met dit weer de komende dagen.
We hebben weer net zonnige dagen te pakken, dus vermoedelijk zijn alle kerncentrales wat rustiger gaan draaien in frankrijk .

[martwoutnl]

alaintje schreef op maandag 28 april 2025 @ 13:39:
Het heeft natuurlijk geen zin om te speculeren.
Maar ik ben wel heel benieuwd wat de oorzaak en de gevolgen gaan zijn van deze nationale storing in spanje/portugal/frankrijk.
Voor zover ik weet is geheel spanje en portugal en een gedeelte van zuid frankrijk zonder stroom op het moment.

Ze onderzoeken volgens de SRF of wellicht een hackaanval de oorzaak is:

Cybersicherheitsbehörde befasst sich mit Stromausfall

Spaniens nationale Cybersicherheitsbehörde INCIBE untersucht, ob ein Hackerangriff hinter dem Stromausfall stecken könnte. Das schreibt die Zeitung «El País». Ob es Hinweise dafür gibt, ist nicht bekannt.

Die Zeitung sprach von einem «massiven Stromausfall», allerdings nur auf dem Festland. Laut Reportern waren die Kanarischen oder Balearischen Inseln nicht betroffen.

Im in den Pyrenäen gelegenen Kleinstaat Andorra dauerte der Stromausfall dagegen nur wenige Sekunden, meldete der Energieversorger FEDA auf X. Der Ausfall sei auf spanischer Seite verursacht worden und die Elektrizität dank der «automatischen Wiederverbindung mit der aus Frankreich kommenden Leitung» umgehend wiederhergestellt worden.

Wel apart dat 1 punt zo'n groot gebied lam kan leggen.

[ Voor 0% gewijzigd door martwoutnl op 28-04-2025 14:55 . Reden: Quote hersteld. ]

[esphome]

16 April jl. was de eerste dag dat Spanje dat zij zich konden bedruipen met stroom uit alternatieve productie.

Nog geen twee weken later knalt het gehele stroomnet plat.

Die dat werd hydro omlaag geschroefd en gas ook een stuk om zo de extra productie uit de zon, de ruimte te geven.



Het was dus geen weer fenomeen maar de zon die goed scheen en toen kwam de stroom ineens Frankrijk niet meer in, en dan heb je een groot probleem in jouw eigen netwerk door een teveel aan stroom.

[Wally2002]

martwoutnl schreef op maandag 28 april 2025 @ 14:54:
[...]


Ze onderzoeken volgens de SRF of wellicht een hackaanval de oorzaak is:


[...]


Wel apart dat 1 punt zo'n groot gebied lam kan leggen.

Waar lees je in de quote dat het om 1 punt gaat?

[martwoutnl]

Wally2002 schreef op dinsdag 29 april 2025 @ 18:51:
[...]


Waar lees je in de quote dat het om 1 punt gaat?

Dat had ik o.b.v. die laatste alinea gedacht maar inmiddels al artikelen gelezen dat het wel wat gecompliceerder is qua oorzaak als ik de experts mag geloven. Gisteravond bij Eva was er een hoogleraar die uitlegde wat er mogelijk is gebeurd en hoe de markt precies werkt (juiste balans aanleveren energie tussen de verschillende opwekkers).

[Wally2002]

martwoutnl schreef op woensdag 30 april 2025 @ 09:02:
[...]


Dat had ik o.b.v. die laatste alinea gedacht maar inmiddels al artikelen gelezen dat het wel wat gecompliceerder is qua oorzaak als ik de experts mag geloven. Gisteravond bij Eva was er een hoogleraar die uitlegde wat er mogelijk is gebeurd en hoe de markt precies werkt (juiste balans aanleveren energie tussen de verschillende opwekkers).

Het blijft vooralsnog speculeren dus.

Overigens in die laatste alinea van de quote staat dat Andorra snel kon omschakelen naar de Franse kant, omdat de storing aan de Spaanse kant zat. Daardoor had Andorra slechts kort (seconden) stroom onderbreking.

[Proton_]

Domba schreef op maandag 12 mei 2025 @ 16:56:
[...]
Ik geloof niet dat de oorzaak van de stroom uitval in Spanje al vaststaat.
De oscillatie van frequentie, voltage drift en sinus vervorming voorafgaand zijn niet iets wat je zou kunnen herleiden naar bijv PV, het is daar wachten op ENTSO onderzoek

Wat internationaal vooral opzien baarde is het enorm snelle herstel na de black start. Daar lijken renewables in ieder geval een grote rol in gespeeld te hebben door hun mogelijkheid snel te syncen gecombineerd met een enorme ramp rate.

Vlak na de blackout waren praktisch alleen renewables online, alles thermisch (nucleair, gas) moest blijkbaar een paar uur bijkomen van de noodstop.
https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-28

[esphome]

Proton_ schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 15:26:
[...]

Wat internationaal vooral opzien baarde is het enorm snelle herstel na de black start. Daar lijken renewables in ieder geval een grote rol in gespeeld te hebben door hun mogelijkheid snel te syncen gecombineerd met een enorme ramp rate.

Vlak na de blackout waren praktisch alleen renewables online, alles thermisch (nucleair, gas) moest blijkbaar een paar uur bijkomen van de noodstop.
https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-28

Een kerncentrale opstarten gaat eenmaal niet met aansteker houden bij een waakvlam. Voordat je die na een stop weer aan de praat heb moet je eerst alles gecontroleerd worden en startklaar gemaakt worden.

Stel je voor dat het straks in Nederland gebeurt dan moet en wij eerst wachten op de tussenpersonen die de dynamische prijs omhoog zetten en dan communiceren met de omvormers voordat die weer aan het net gaan. Hoe gaat dat dan als er geen stroom in het stroomnet zit?

[Domba]

esphome schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 18:21:
[...]

Een kerncentrale opstarten gaat eenmaal niet met aansteker houden bij een waakvlam. Voordat je die na een stop weer aan de praat heb moet je eerst alles gecontroleerd worden en startklaar gemaakt worden.

Stel je voor dat het straks in Nederland gebeurt dan moet en wij eerst wachten op de tussenpersonen die de dynamische prijs omhoog zetten en dan communiceren met de omvormers voordat die weer aan het net gaan. Hoe gaat dat dan als er geen stroom in het stroomnet zit?

PV omvormers zijn volgers, eerst dient het hoogspannings net opgestart te worden, pocket voor pocket,
Hoogspanning 380kV hebben flink aantal HV onderstations naar 150kV of 110kV (Noord-NL), dat kan met import of een gascentrale met donker start mogelijkheid. Een grote Generator/WKK die eerst de verbruiks stroom van de gehele gascentrale van stroom kan voorzien, alle systemen getest kunnen worden, zodat deze gereed kan gemaakt worden voor een opstart en koppeling met het net.

Spanje Portugal hebben maar weinig verbindingen met de rest van Europa twee naar Frankrijk en voorzien Andora van aanvulling als die tekort komt. misschien helpt de herstart tijdlijn.

12:44 CEST – De 400 kV hoogspanningslijn Spanje-Frankrijk wordt weer ingeschakeld.
13:04 CEST – De interconnect Spanje-Marokko wordt weer ingeschakeld.
?? – 13:30 CEST – Spaanse waterkrachtcentrales die geschikt zijn voor een black start, starten hun black start-procedures.
13:35 CEST – De hoogspanningslijn tussen Spanje en Frankrijk aan de oostkust wordt weer ingeschakeld.
16:11 CEST – De eerste elektriciteitscentrale in Portugal die geschikt is voor een black start, start.
17:26 CEST – De tweede elektriciteitscentrale in Portugal die geschikt is voor een black start, start.
18:36 CEST – De 220 kV-lijn tussen Spanje en Portugal wordt weer ingeschakeld.
21:35 CEST – De 400 kV-lijn tussen Spanje en Zuid-Portugal wordt weer ingeschakeld.
00:22 CEST – Het net in Portugal is hersteld.
04:00 CEST – netwerk Spanje volledig hersteld.

[esphome]

@Domba Zoals Proton al schreef had zonnestroom het grootste aandeel in het voorzien van net met stroom. Zie de grafiek in mijn eerdere posting.

De zonnestroom bleef leveren of zij herstartte zich autonoom na de crash. In Nederland zou het aandeel al veel eerder teruggelopen zijn omdat de omvormers steeds vaker uit worden gezet als de prijs niet meer aantrekkelijk is.

Dus zo een crash als in Spanje lijkt dan minder waarschijnlijk hier omdat er dan al eerder overgegaan moet worden op niet zonnestroom. Helaas zit er een keerzijde aan want als de prijs wel weer aantrekkelijk dan gaat die weer aan het net en produceren en dat is dan meteen volle bak. Dan gaat het net wel onderuit en zo is een prijsprikkel wel leuk maar het leidt uiteindelijk naar een "aan-uit-aan" levergedrag en zo een instabiel stroomnet.

Het is dan letterlijk spelen met vuur als de netbeheerder daar geen controle op heeft. En ik doel dan niet dat netbeheerder de omvormers afzonderlijk gaat besturen. De oorzaak van de instabiliteit ligt immers ergens anders.

[Domba]

@esphome Spanje & Portugal hebben een iets ander economisch model voor PV de marktprijs/day ahead prijs was licht negatief op moment van de black out.

Als de overheid hier bij de huidige berekenmethode blijft gaan ook de grotere SDE-PV pas veel later afschakelen, bij meer negatieve marktprijs.
Als ook nieuwere projecten al een kleinere aansluiting krijgen, 50% van het piek vermogen.

Wat de data van verder er vanaf in het net laten zien, is dat blackout niet te herleiden is naar een type opwekbron, Red Eléctrica de España zelf heeft geen data gepubliceerd van enig van hun meetpunten in Zuid-
Spanje

[ Voor 14% gewijzigd door Domba op 13-05-2025 22:36 ]

[Proton_]

esphome schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 22:07:
Helaas zit er een keerzijde aan want als de prijs wel weer aantrekkelijk dan gaat die weer aan het net en produceren en dat is dan meteen volle bak. Dan gaat het net wel onderuit en zo is een prijsprikkel wel leuk maar het leidt uiteindelijk naar een "aan-uit-aan" levergedrag en zo een instabiel stroomnet.

Zo stellig als je het hier zegt zou ik niet durven.
Op elk deel van je argumentatie zijn veel mitsen en maren te plaatsen
PV valt niet zomaar uit (dan is al iets anders mis) en gaat ook alleen leveren op een net dat behoorlijk OK is.
Maar stabiliteit bij decentrale opwek heeft zeker de aandacht nu, ik ben benieuwd wat de root cause blijkt te zijn geweest.

[esphome]

Proton_ schreef op dinsdag 13 mei 2025 @ 22:38:
[...]

Zo stellig als je het hier zegt zou ik niet durven.
Op elk deel van je argumentatie zijn veel mitsen en maren te plaatsen
PV valt niet zomaar uit (dan is al iets anders mis) en gaat ook alleen leveren op een net dat behoorlijk OK is.
Maar stabiliteit bij decentrale opwek heeft zeker de aandacht nu, ik ben benieuwd wat de root cause blijkt te zijn geweest.

De omvormer hier kijkt het een minuut aan nadat die weer een hartslag krijgt vanaf het net. Schijnt de zon, dan pompt die meteen volle bak het net in...net als al die andere zonnepanelen in de wijk waarvan 80% exact de zelfde model en merk heeft. Het gaat dan net als een turbo in een raceauto, ineens moet je voor je leven aan het stuur hangen om niet van de weg te schieten.

Wil je die golf niet dan moet je wachten met het weer opschakelen van stroom tot er geen of minder zon is of heel voorzichtig deel voor deel opschakelen.

De ochtend daarop start de levering vanuit zonnepanelen altijd gelijkmatig doordat de zon in kracht toeneemt. Zeg maar een "soft start".

De "root cause" houden ze waarschijnlijk nog een lange tijd onder de pet. Ik zeg, de dwang naar "net-zero" is de belangrijkste factor en de rest was dommigheid.

https://www.dailymail.co....-huge-power-blackout.html

Kijk nog eens naar deze grafiek:



Het lijkt erop dat zij wilden experimenteren met 98% zonne/wind-stroom productie voor het gehele net. Zie de afschaling van fossiele en waterkracht in de aanloop naar de ineenstorting. Een paar uur voor de klap hielden zij gas gelijk laag en nucleair op een iets hoger niveau.

[Proton_]

@esphome Pure speculatie die vooralsnog niet ondersteund wordt door de publiek beschikbare data.
@Domba had daar een paar bruikbare posts over.
Kijk uit dat je niet richting aluhoedjesdenken gaat door bij voorbaat de conclusie al te wantrouwen

Over het weer online brengen van een subgrid met veel decentrale PV is intussen ook een hoop te lezen - feit is dat dat veel sneller voor elkaar kwam dan met alleen de ramp rate van fossiel/nucleair.
Je kunt in de Victron topics ook lezen hoe de wisselwerking tussen een klein grid met veel PV ongeveer gaat.

[Wozmro]

Wat is de inhoudelijke waarde van dit artikel als het begint met? :

'As people wait for more answers on what caused the power cut that disrupted tens of millions of lives across Spain and Portugal, several have questioned Spain's heavy reliance on renewable energy sources as it plans to phase out nuclear reactors. '

[Proton_]

@Wozmro tja, de Daily Mail...
Wikipedia bans Daily Mail for “poor fact checking, sensationalism, flat-out fabrication”

[Onbekend]

esphome schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 09:22:
Kijk nog eens naar deze grafiek:

[Afbeelding]

Het lijkt erop dat zij wilden experimenteren met 98% zonne/wind-stroom productie voor het gehele net. Zie de afschaling van fossiele en waterkracht in de aanloop naar de ineenstorting.

Als dat grafiekje betrouwbaar is, zien we dat de productie uit nucleaire energie ineens geheel is gestopt. De productie uit gas en zonne-energie is ook ineens een stuk lager, terwijl wind op het zelfde niveau bleef.

Vlak daarvoor was de nucleaire productie zo'n 5 GW van de bijna 30 GW, dus 16%. Het is een risicovol experiment als je in 1 klap 16% van je energievoorziening uit zet. En daarnaast heeft Spanje 5 nucleaire centrales, en die zet je niet expres allemaal tegelijkertijd uit als experiment, en dat doe je normaal 1 voor 1.

[GENETX]

Onbekend schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 10:03:
[...]


Als dat grafiekje betrouwbaar is, zien we dat de productie uit nucleaire energie ineens geheel is gestopt. De productie uit gas en zonne-energie is ook ineens een stuk lager, terwijl wind op het zelfde niveau bleef.

Vlak daarvoor was de nucleaire productie zo'n 5 GW van de bijna 30 GW, dus 16%. Het is een risicovol experiment als je in 1 klap 16% van je energievoorziening uit zet. En daarnaast heeft Spanje 5 nucleaire centrales, en die zet je niet expres allemaal tegelijkertijd uit als experiment, en dat doe je normaal 1 voor 1.

Dat is gewoon afkoppelen ivm de blackout... Alles is exact tegeljjk, maar door de slope van de grafiek (die ivm discrete data een staircase zou moeten zijn) lijkt het dat nuclair nog voor ede blackout uit gaat. Verder geloof ik geen zak van de wind en PV data. Kijk eens hoeveel PV er nog om middernacht wordt opgewekt . Allemaal missende data door disruptie van communicatiekanalen, waarschijnlijk gevuld met de laatst bekende waarde.

[ Voor 4% gewijzigd door GENETX op 24-05-2025 10:21 ]

[Wozmro]

Ik denk dat de grafiek bestaat uit een mix van meting en voor het grootste deel een wiskundig model.

Ik weet ook niet wat de oorzaak van de stroompanne is. Maar ik sluit niet uit dat de eerste trigger iets technisch heel erg stoms zal geweest zijn. Menselijke fout, een knaagdier in een onderstation, een boom tegen een luchtlijn,...

Dat het een experiment van de netbeheerder zou geweest zijn geloof ik niet. Netbeheerders zijn van de meest risico-averse organisaties die er bestaan.

[Proton_]

De betere data vind je hier:

https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-28

Vergeet bij het interpreteren niet dat Spanje in de 'verkeerde' tijdzone zit en ook PV parken met accu heeft. (2021: https://www.iberdrolaespa...916_NP_01_Marcha_Aranuelo)

[anboni]

esphome schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 09:22:
Een paar uur voor de klap hielden zij gas gelijk laag en nucleair op een iets hoger niveau.

Of, de wat minder alu-hoedje verklaring, gas is het makkelijkst en snelst regelbaar, dus als wind/zon productie toeneemt, gaat de productie uit gas als eerste omlaag om te compenseren. Dan door een samenloop van omstandigheden de uitval. Bijvoorbeeld een ombinatie van te weinig draaiende massa om de netfrequentie binnen de marges te houden, misschien een bepaald merk solar omvormer wat in een regio veel gebruikt wordt en iets te scherp reageert op de netfrequentie en je hebt waarschijnlijk de eerste dominos al die omvallen. Dat gecombineerd met beperkte capaciteit in de aansluitingen met de rest van Europa en ze zitten in het donker.

[esphome]

anboni schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 14:24:
[...]


Of, de wat minder alu-hoedje verklaring, gas is het makkelijkst en snelst regelbaar, dus als wind/zon productie toeneemt, gaat de productie uit gas als eerste omlaag om te compenseren. Dan door een samenloop van omstandigheden de uitval. Bijvoorbeeld een ombinatie van te weinig draaiende massa om de netfrequentie binnen de marges te houden, misschien een bepaald merk solar omvormer wat in een regio veel gebruikt wordt en iets te scherp reageert op de netfrequentie en je hebt waarschijnlijk de eerste dominos al die omvallen. Dat gecombineerd met beperkte capaciteit in de aansluitingen met de rest van Europa en ze zitten in het donker.

Lijkt erop dat wij beiden hetzelfde alu-hoedje dragen.

[esphome]

Proton_ schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 09:41:
@esphome Pure speculatie die vooralsnog niet ondersteund wordt door de publiek beschikbare data.
@Domba had daar een paar bruikbare posts over.
Kijk uit dat je niet richting aluhoedjesdenken gaat door bij voorbaat de conclusie al te wantrouwen

Over het weer online brengen van een subgrid met veel decentrale PV is intussen ook een hoop te lezen - feit is dat dat veel sneller voor elkaar kwam dan met alleen de ramp rate van fossiel/nucleair.
Je kunt in de Victron topics ook lezen hoe de wisselwerking tussen een klein grid met veel PV ongeveer gaat.

Het is machtige regering die verantwoording moet afleggen. Dan is gezonde dosis wantrouwen meer dan welkom. Erg jammer dat jij dat als alu-hoedje wegzet.

Verderop plaats jij ook een grafiek en ik zie daar zo niet andere informatie in anders dan dat daar de export naar andere landen is meegenomen. Dus dank voor de bevestiging.

[esphome]

Onbekend schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 10:03:
[...]


Als dat grafiekje betrouwbaar is, zien we dat de productie uit nucleaire energie ineens geheel is gestopt. De productie uit gas en zonne-energie is ook ineens een stuk lager, terwijl wind op het zelfde niveau bleef.

Vlak daarvoor was de nucleaire productie zo'n 5 GW van de bijna 30 GW, dus 16%. Het is een risicovol experiment als je in 1 klap 16% van je energievoorziening uit zet. En daarnaast heeft Spanje 5 nucleaire centrales, en die zet je niet expres allemaal tegelijkertijd uit als experiment, en dat doe je normaal 1 voor 1.

Ik beschouw nucleair niet als fossiele brandstof. Ik schreef: " Een paar uur voor de klap hielden zij gas gelijk laag en nucleair op een iets hoger niveau." In de grafiek zie je dat zij die juist verhoogd hadden een geruime tijd voor de crash.

Kerncentrales hebben protocols, en in geval van een ramp en het lijkt mij dat er noodstops zijn uitgevoerd toen gehele stroomnet instortte. Het opstarten daarna is niet iets van de knop omdraaien en gaan met die banaan.

[Proton_]

@esphome ik maak bezwaar tegen jouw formulering

De "root cause" houden ze waarschijnlijk nog een lange tijd onder de pet. Ik zeg, de dwang naar "net-zero" is de belangrijkste factor en de rest was dommigheid.

Hier gaan een paar dingen mis:
* Je claimt dat de root cause al bekend is
* Je claimt dat die nog onder de pet gehouden wordt (samenzwering, wie zijn 'ze'?)
* Je claimt dat 'dwang' naar net zero de oorzaak is.

Drie buitengewone claims die buitengewoon sterk bewijs verdienen, en daar schiet je ernstig tekort.
Het simplisme is schadelijk.

Tip: voor wat context, lees bijvoorbeeld https://gridradar.net/en/...lackout-iberian-peninsula

[NMH]

Modbreak:

Dit is niet het topic om uitgebreid de betrouwbaarheid van de Daily mail of andere bronnen te bespreken. Een aantal posts is verwijderd; graag ontopic verder.

[esphome]

Proton_ schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 16:22:
@esphome ik maak bezwaar tegen jouw formulering
[...]

Hier gaan een paar dingen mis:
* Je claimt dat de root cause al bekend is
* Je claimt dat die nog onder de pet gehouden wordt (samenzwering, wie zijn 'ze'?)
* Je claimt dat 'dwang' naar net zero de oorzaak is.

Drie buitengewone claims die buitengewoon sterk bewijs verdienen, en daar schiet je ernstig tekort.
Het simplisme is schadelijk.

Tip: voor wat context, lees bijvoorbeeld https://gridradar.net/en/...lackout-iberian-peninsula

De "root cause" zin was een reactie op de vraag wat de "root cause" zou zijn. Ik schrijf dan dat zij die dan onder de pet gaan houden, wie de Spaanse regering. Ik zeg zo dat niet, dat de werkelijke oorzaak al bekend is, maar benoem hier alleen de te verwachten voortgang.

Daarna schijf ik dat "ik zeg" en dat is mijn ogen het zelfde als het uitspreken van een mening.
Ik noemde overigens ook nog dommigheid. En dan ook nog eens een mening: dommigheid en de dwang naar net zero, zijn uitwisselbaar.

Kijk maar eens wat er in Duitsland misgaat, Nederland gaat nu ook op schop en alle zeilen moeten worden bijgezet. Duitsland is vaak afhankelijk van andere landen om hun stroomnet überhaupt overeind te kunnen houden. Dommigheid?

De Nederlandse netbeheerders (overigens de overheden zijn de eigenaars daarvan) weigeren aansluitingen omdat er geen ruimte is in het stroomnet is. Dan moet een rechter weer beslissen of dat wel moet/kan of niet.

[Domba]

esphome schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 22:07:
[...]

De "root cause" zin was een reactie op de vraag wat de "root cause" zou zijn. Ik schrijf dan dat zij die dan onder de pet gaan houden, wie de Spaanse regering. Ik zeg zo dat niet, dat de werkelijke oorzaak al bekend is, maar benoem hier alleen de te verwachten voortgang.

Ik wacht liever op het entso-e onderzoek rapport, ipv speculatie

Het net is gekoppeld in groot deel van Europa, waarom denk je dat trigger 100% zeker in Spanje moet liggen.

Neem bijv deze analyse , die zet de noodstop van Franse Golfech 1,3GW om 12:30 in de tijdlijn.
EDF neemt deze pas een dag later op in outage list, met een start tijd noodstop om 12:40 (de tijd van de REMIT al rond ging, maar wat is nu de exacte tijd van grid gaan op de seconde?),
Montezic die ook een noodstop maakt staat er met starttijd 12:33 er in, al na een uur, wat de meer gebruikelijk is.

Als ook vragen oproept waarom de cascade ook niet beperkt is gebleven tot een paar zones.

Er waren voorafgaande aan de blackout ook twee vrij opmerkelijk oscillaties 12:03 – 12:07 CEST en
12:19 – 12:21 CEST die tot in Letland gemeten kon worden, met interval er tussen 12 minuten. Mocht interval van enige betekenis zijn dan zou volgende om 12:33 CEST kunnen zijn.
Maar wat is de oorzaak van die op zich al unieke oscillatie met een onbekende interferentie erin?

[jbhc]

Proton_ schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 16:22:
@esphome ik maak bezwaar tegen jouw formulering
[...]

Hier gaan een paar dingen mis:
* Je claimt dat de root cause al bekend is
* Je claimt dat die nog onder de pet gehouden wordt (samenzwering, wie zijn 'ze'?)
* Je claimt dat 'dwang' naar net zero de oorzaak is.

Drie buitengewone claims die buitengewoon sterk bewijs verdienen, en daar schiet je ernstig tekort.
Het simplisme is schadelijk.

Tip: voor wat context, lees bijvoorbeeld https://gridradar.net/en/...lackout-iberian-peninsula

*knip*, graag beter onderbouwen.

[ Voor 13% gewijzigd door NMH op 27-05-2025 20:36 ]

[Wozmro]

Ik zie geen reden om iets onder de pet te willen houden.

Diegene die niet zo'n fan zijn van PV zullen er alles aan doen om iets naar buiten te brengen ten nadele van PV.

En diegene die wel fan zijn van PV zullen, in het geval dat de oorzaak bij PV zou liggen, er alles aan doen om te weten te komen wat er juist voorgevallen is. Want dan pas kan je oplossingen bedenken om er voor te zorgen dat dit in de toekomst niet meer kan voorvallen.

En de netbeheerder streeft naar 100% uptime dus die wil ook weten wat er gebeurd is.

[Proton_]

@Domba De golflengte van 50 Hz is ~6000 km. Porto-Riga is ~3000 km. Genoeg ruimte voor interessante effecten

[Domba]

jbhc schreef op zondag 25 mei 2025 @ 03:23:
[...]
*knip*

Wat is de verklaring voor de ruis/interferentie van .631Hz?


Die hier besproken wordt, geen idee of er ook vergelijkbare engelstalige is.

[ Voor 10% gewijzigd door NMH op 25-05-2025 15:42 ]

[skimine]

Proton_ schreef op zaterdag 24 mei 2025 @ 13:22:
De betere data vind je hier:
[Afbeelding]
https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-28

Vergeet bij het interpreteren niet dat Spanje in de 'verkeerde' tijdzone zit en ook PV parken met accu heeft. (2021: https://www.iberdrolaespa...916_NP_01_Marcha_Aranuelo)

Interessant is ook om te vergelijken met andere dagen, hieronder 21 april en 28 april:

https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-21

https://demanda.ree.es/vi...daau/acumulada/2025-04-28

Afgezien van de storing is er weinig echt verschillend. Dus dat bewijst niet dat ze aan het "experimenteren" waren @esphome.

[jbhc]

Als ik hier geen discussie kan voeren haal ik alles wel weg.

Er is niks aan de hand.

[ Voor 163% gewijzigd door jbhc op 25-05-2025 16:01 ]

[NMH]

Modbreak:

We zetten nu ook een streep onder de suggestieve posts en verdachtmakingen. In AWM verwachten we dat meningen onderbouwd worden en dat geldt zeker voor claims dat er zaken onder de pet gehouden worden.

[Wozmro]

Humanity will use far more energy by the 2040s than we do now – at least as
much per capita as today’s wealthiest societies, and possibly a great deal more.
Clean energy superabundance is possible because solar, wind, and batteries are not merely one-
to-one substitutes for coal, oil, natural gas, and nuclear fission – just as a butterfly is not merely a
caterpillar with wings. The disruption of energy by SWB, like other disruptions throughout history, will
create an entirely new Stellar Energy system that requires a new mindset to understand, new metrics to
evaluate, new policies and institutions to govern, and new strategies and business models to utilize.
The implications of the new Stellar Energy system that will emerge from the disruption are utterly
profound. When optimized correctly, Stellar Energy systems can bring clean energy superabundance to
every populated region of the planet at a fraction of the cost of today’s conventional energy system.

Er bestaan ook positieve toekomstvisies. Om problemen(klimaat, vervuiling,...) op te lossen heb je veel meer energie nodig, niet minder.

Voor wie graag leest is de volledige pdf (13Mb) gratis (naam/e-mail nodig) te downloaden op de website van rethinkX (een Amerikaanse non-profit denktank).

[Wozmro]

https://www.postauto.ch/e...025/virtual-power-station

Swiss Post e-scooters as a virtual power station
In a joint pilot project in Fribourg, several stakeholders are testing whether the batteries in Swiss Post’s e-scooters could help stabilize the electricity grid if a larger number of them are connected to it.

Dergelijke berichten doen mij verder denken: wat als in de toekomst iedere lader, van fiets, heftruck, auto, tot elektrische vrachtwagen bidirectioneel zou zijn?

Dan heb je, in combinatie met zon/wind, toch een gigantische decentrale powerhouse?

[defiant]

Het probleem is dat er de energiemarkt niet goed kan functioneren als een markt, hierdoor zie je dan ook dat er onvoldoende incentives komen vanuit de markt zelf om problemen op te lossen.

Het eerst probleem is capaciteit, als je geen aansluiting kan krijgen dan is er geen marktwerking. Er is immers geen enkele prijs waarvoor je energie geleverd kan krijgen via het energienet als je geen aansluiting hebt, terwijl er wel vraag is. Er is hierdoor ook geen prijsmechanisme wat in werking treedt, je kan niet een hoger prijs bieden dan een ander. Meer capaciteit is afhankelijk van zowel overheid als netbeheerders, wat veelal meer een politieke beslissing is.

Het tweede probleem is variabiliteit, vraag en aanbod lopen uiteen, met name als de energie afhankelijk is van weersomstandigheden en zonuren. Je ziet hierin langzamerhand wel een kentering, waarbij energieleveranciers variabele tarieven aanbieden. Dit is echter nog steeds niet de norm.

Het derde probleem is koppeling van energieprijzen vanuit verschillende bronnen, hierdoor krijg je onvoldoende marktwerking wanneer bepaalde energiebronnen goedkoper of juist duurder zijn. Gekoppeld aan het derde probleem komt automatisch dat je minder kan sturen op bron als men zou willen, d.w.z. een carbon tax zou de energieprijs door de koppeling alleen maar duurder maken.

Door bovenstaande situatie krijg je dat problemen niet opgelost kunnen worden door marktmechanismes en je dus sturing en overheidsbeleid nodig hebt om dit op te lossen. Toch zie je dat vanuit ideologie men toch vooral de markt het werk wil laten doen.

Voor het tegengaan van variabiliteit heb je energieopslag nodig, alleen zie je zulke initiatieven op grote schaal nauwelijks van de grond komen omdat opgeslagen energie moet concurreren met de prijs van energie die bij minder weersomstandigheden en buiten zonuren. Je krijgt die investeringen dan veel moeilijker rond. Hierdoor krijg je de situatie dat het probleem tevens wordt afgewenteld op de kleine consument met teruglever boetes. Die boetes zijn er omdat de markt niet goed functioneert met zeer weinig opslag.

Van het capaciteitsprobleem heeft vooral het industrie en bedrijfsleven last, je ziet ook hier dat zowel capaciteit als prijs in huidige vorm ons land niet concurrent maakt. Zeker energie intensieve industrie en industrie die 24/7 moet blijven draaien krijgen hierdoor meer problemen.

En dan kom ik terug op een pet peeve die ik al heel lang heb, de fixatie op energieprijzen geeft een onvoldoende beeld van de werkelijk situatie op de energiemarkt. Burgers/consumenten krijgen hierdoor een verkeerd beeld van de situatie.

Ik ben ook niet iemand die geloofd in het streven naar minder energiegebruik als een doel op zichzelf, het zou imho beleid moeten zijn om te streven naar meer capaciteit, meer aanbod en minder variabiliteit. Dat is prima mogelijk, maar dus juist dus niet met de huidige marktwerking.

[phicoh]

defiant schreef op donderdag 29 mei 2025 @ 19:59:
Van het capaciteitsprobleem heeft vooral het industrie en bedrijfsleven last, je ziet ook hier dat zowel capaciteit als prijs in huidige vorm ons land niet concurrent maakt. Zeker energie intensieve industrie en industrie die 24/7 moet blijven draaien krijgen hierdoor meer problemen.

Het probleem is dat de industrie heeft zitten slapen. De korte termijn hadden ze goed geregeld: goedkoop gas met nauwelijks energiebelasting, vrijwel geen investeringen in elektriciteitsnet en dus lage netbeheerkosten. Maar verder helemaal niets over de energietransitie.

Gevolg van die goedkope energie is dat de industrie in Nederland het wat energiegebruik ook slecht doet t.o.v. van het gemiddelde in de EU.

En nu zitten ze met de problemen. Het schokeffect van een vol stroomnetwerk zorgt voor enorme investeringen, misschien veel meer dan bij een geleidelijke uitbouw.

Het gebrek aan visie zorgde ervoor dat stroom uit windturbines op land vaak naar datacenters ging die Nederland niet veel opleveren. Het gevolg is een bevolking die ook de urgentie niet ziet en die windturbines niet op het land wil.

Bij wind op zee wil de overheid de controle houden over het elektriciteitsnetwerk. Dat is terecht, maar leidt misschien niet tot de laagste kosten. Maar daar buiten heeft de overheid bedacht om op grote schaal te gaan koppelen met buurlanden. In theorie mooi, maar sterk de vraag of dat de industrie veel oplevert.

Voor de nederlandse economie zal het wel goed zijn. Nederland kampt met een relatief lage arbeidsproduktiviteit. Met andere worden, we produceren teveel goedkope produkten. Als de prijs van energie omhoog gaat, dan vertrekken bedrijven met een lage marge en komt er meer ruimte voor de bedrijven die een grotere toegevoegde waarden hebben.

[defiant]

phicoh schreef op maandag 2 juni 2025 @ 08:58:
[...]


Het probleem is dat de industrie heeft zitten slapen. De korte termijn hadden ze goed geregeld: goedkoop gas met nauwelijks energiebelasting, vrijwel geen investeringen in elektriciteitsnet en dus lage netbeheerkosten. Maar verder helemaal niets over de energietransitie.

Gevolg van die goedkope energie is dat de industrie in Nederland het wat energiegebruik ook slecht doet t.o.v. van het gemiddelde in de EU.

Voor energie intensieve bedrijven is energie een grote component in de kosten van de bedrijfsvoering en ze kunnen daar niet aan ontsnappen. Dat die in Nederland zitten/zaten met (relatief) goedkope energie was juist vanwege beschikbare en goedkope energie, voornamelijk uit aardgas.

Zulke industrie zal altijd moeten concurreren met energieprijs als groot onderdeel van de kosten component en beschikbaarheid. Concurrentie in het buitenland heeft vaak goedkope energie beschikbaar en/of wordt vaak gesubsidieerd.

Dat is niet iets wat de industrie zelf kan oplossen, energiepolitiek ligt in overheidshanden. Zie ook:
Nederlandse industriële bedrijven betalen veel meer voor stroom

Grote industriële bedrijven in Nederland betalen veel meer voor hun stroomverbruik dan hun concurrenten in omringende landen. Het verschil kan oplopen tot wel 66%, zo blijkt uit onderzoek van het Duitse consultancybureau E-Bridge, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Waar gaat het dan mis? Het heeft volgens het onderzoek te maken met drie factoren. Om te beginnen is het produceren van stroom in Nederland duurder dan in omringende landen. Waarom precies is niet in kaart gebracht, maar duidelijk is dat Frankrijk een aanzienlijk kostenvoordeel heeft omdat het veel kernenergie opwekt.

Punt twee: de nettarieven zijn hoger in Nederland. Deze zijn in ons land de afgelopen jaren fors gestegen om uitbreiding van het net te bekostigen, onder meer om offshore-windmolenparken aan te kunnen aansluiten.

Het grootste deel van het verschil zit echter in de kortingen die aan industriële bedrijven worden gegeven. Duitsland, Frankrijk en België geven hun industrieën grote kortingen. Dat deed Nederland vroeger ook, maar dit is vorig jaar afgeschaft.

[phicoh]

defiant schreef op maandag 2 juni 2025 @ 09:44:
Voor energie intensieve bedrijven is energie een grote component in de kosten van de bedrijfsvoering en ze kunnen daar niet aan ontsnappen. Dat die in Nederland zitten/zaten met (relatief) goedkope energie was juist vanwege beschikbare en goedkope energie, voornamelijk uit aardgas.

Zulke industrie zal altijd moeten concurreren met energieprijs als groot onderdeel van de kosten component en beschikbaarheid. Concurrentie in het buitenland heeft vaak goedkope energie beschikbaar en/of wordt vaak gesubsidieerd.

Dat is niet iets wat de industrie zelf kan oplossen, energiepolitiek ligt in overheidshanden. Zie ook:
Nederlandse industriële bedrijven betalen veel meer voor stroom

Zeker als die bedrijven ook in andere EU landen terecht kunnen dan is dat alleen maar goed voor Nederland. Het heeft helemaal geen zin om met belastinggeld op te gaan bieden tegen andere EU landen. Nederland heeft al heel lang een enorm te kort op de arbeidsmarkt. Vooral voor technisch personeel.

Die bedrijven wisten natuurlijk al meer dan 10 jaar dat gas uit Groningen over zou zijn. Maar wat gek is, is dat er heel weinig druk was om de capaciteit van het elektriciteitsnet te vergoten. In die zin heeft de industrie pech dat netbeheer te veel op een afstand staat van de overheid. Met belastingen kan gemakkelijk geschoven worden. Maar met netbeheertarieven is dat een stuk moeilijker.

[hanev001]

phicoh schreef op maandag 2 juni 2025 @ 08:58:
Nederland kampt met een relatief lage arbeidsproduktiviteit. Met andere worden, we produceren teveel goedkope produkten.

Deze uitspraak klopt niet. Het is juist andersom.

Als gevolg van lage produktiviteit zijn producten duurder dan zij zouden kunnen zijn omdat bedrijfs middelen niet optimaal gebruikt worden waardoor de kosten daarvan over minder produkt moet worden verdeeld dan zou kunnen worden gemaakt.

[phicoh]

hanev001 schreef op maandag 2 juni 2025 @ 10:09:
Deze uitspraak klopt niet. Het is juist andersom.

Als gevolg van lage produktiviteit zijn producten duurder dan zij zouden kunnen zijn omdat bedrijfs middelen niet optimaal gebruikt worden waardoor de kosten daarvan over minder produkt moet worden verdeeld dan zou kunnen worden gemaakt.

Dat is niet de oorzaak in de Nederland. Het probleem is dat we heel veel produceren wat relatief weinig waard is. Daar zijn we heel goed in, maar gemiddeld genomen verdienen we er niet veel aan.

Die sectoren komen onmiddelijk in de problemen als de kosten stijgen. Er is weinig winstmarge dus die kostenstijging kan niet goed opgevangen worden.

Het probleem is dat die sectoren veel invloed hebben binnen de overheid. Dus de overheid zal relatief veel moeite doen om die sectoren minder belasting te laten betalen.

[hanev001]

phicoh schreef op maandag 2 juni 2025 @ 10:19:
[...]


Dat is niet de oorzaak in de Nederland. Het probleem is dat we heel veel produceren wat relatief weinig waard is. Daar zijn we heel goed in, maar gemiddeld genomen verdienen we er niet veel aan.

Die sectoren komen onmiddelijk in de problemen als de kosten stijgen. Er is weinig winstmarge dus die kostenstijging kan niet goed opgevangen worden.

Het probleem is dat die sectoren veel invloed hebben binnen de overheid. Dus de overheid zal relatief veel moeite doen om die sectoren minder belasting te laten betalen.

Je verward oorzaak met gevolg.

Als de produktiviteit laag is zijn de kosten per produkt hoger. Echter als je het niet tegen deze prijs kan verkopen daalt je marge De waarde van een produkt is wat de klant er voor wil betalen.

Daar is opzich geen relatie met de overheid aan gekoppeld. Het principe is van toepassing op elk bedrijf met een produktie probleem.

Los het produktie probleem op en de marge gaat omhoog.

[phicoh]

hanev001 schreef op maandag 2 juni 2025 @ 10:28:
Je verward oorzaak met gevolg.

Als de produktiviteit laag is zijn de kosten per produkt hoger. Echter als je het niet tegen deze prijs kan verkopen daalt je marge De waarde van een produkt is wat de klant er voor wil betalen.

Daar is opzich geen relatie met de overheid aan gekoppeld. Het principe is van toepassing op elk bedrijf met een produktie probleem.

Los het produktie probleem op en de marge gaat omhoog.

We hebben het hier over energie. Bedrijven hebben geprofiteerd van goedkope energie. De overheid heeft dat extra gestimuleerd door voor grootgebruikers de energiebelasting enorm laag te houden. Dan krijg je in Nederland produktie waarvan de toegevoegde waarde laag is.

Nu zal die industrie vanwege de goedkope energie minder efficient werken dan industrie op plekken waar geen goedkope energie was. Maar dat verschil is niet groot genoeg om de gestegen energiekosten te compenseren.

[RonJ]

Om nog even de stroomstoring in Spanje en Portugal weer op te rakelen. Er zijn inmiddels diverse officiele rapporten uitgebracht, deze Britse grid-engineer lichtt eea uitvoerig toe in deze video.

De bronnen die daarbij aangehaald worden:
📄 ENTSO-E Investigation
📄 REE Report
📄 Spanish Gov Report
📄 AELEC Full Report

[ Voor 42% gewijzigd door RonJ op 14-08-2025 18:29 ]

[dunklefaser]

Zelfs in een lokale weekkrant wordt over de nasleep van de energie(markt)crisis geschreven.
Lijkt er bijna op dat ondernemers en consumenten vergelijkbare problemen met (het doorgronden van) contracten hebben. - Het verhaal heeft wel een bepaald komkommertijd gehalte.

[Verwijderd]

RonJ schreef op donderdag 14 augustus 2025 @ 18:27:
Om nog even de stroomstoring in Spanje en Portugal weer op te rakelen. Er zijn inmiddels diverse officiele rapporten uitgebracht, deze Britse grid-engineer lichtt eea uitvoerig toe in deze video.
[YouTube: How a 0.2Hz Wave Took Down Two Countries’ Power Grids]

De bronnen die daarbij aangehaald worden:
📄 ENTSO-E Investigation
📄 REE Report
📄 Spanish Gov Report
📄 AELEC Full Report

Interessant, dank voor het delen

[GeEkIe]

RonJ schreef op donderdag 14 augustus 2025 @ 18:27:
Om nog even de stroomstoring in Spanje en Portugal weer op te rakelen. Er zijn inmiddels diverse officiele rapporten uitgebracht, deze Britse grid-engineer lichtt eea uitvoerig toe in deze video.
[YouTube: How a 0.2Hz Wave Took Down Two Countries’ Power Grids]

De bronnen die daarbij aangehaald worden:
📄 ENTSO-E Investigation
📄 REE Report
📄 Spanish Gov Report
📄 AELEC Full Report

Heb je ook een TL;DR? Of is het een lang en ingewikkeld verhaal?

[emeralda]

De Chinezen investeren gigantische bedragen in stuwmeren en zon parken.

Maar in plaats van al die stroom naar de kustregio te sturen verhuizen ze ook industrie en datacenters naar de plek waar de stroom wordt opgewekt.

[Domba]

emeralda schreef op maandag 25 augustus 2025 @ 13:28:
De Chinezen investeren gigantische bedragen in stuwmeren en zon parken.

Maar in plaats van al die stroom naar de kustregio te sturen verhuizen ze ook industrie en datacenters naar de plek waar de stroom wordt opgewekt.

Veel die in de industrie werken in de kustregio, komen uit andere delen van China.
Die gaan met chinees nieuw jaar terug naar de famile, bedrijven beginnen al 2 weken er voor, af te bouwen en vaak ligt de productie dan een maand stil.
Na nieuw jaar moeten ze afwachten hoeveel zich weer melden en eventueel nieuwe aannemen.
Als ook door "stimuleren/plannen" van verhuizen naar stijgt ook daar de welvaart en periode van normale productie wordt langer.