Het grote zuinige server topic - deel 3

[mrmrmr]

Mitchell schreef op dinsdag 16 november 2021 @ 22:20:
Even een hele domme vraag, ik zit te kijken naar een tweedehandse HP ProDesk 400 G5, met een Intel i3-9100T, 4GB RAM en 128GB M.2, totaalbedrag van 200 euro. Is het de moeite waard om dat te kopen en RAM + opslag zelf te verhogen of beter meteen zelf iets bouwen?

Het verbruik is redelijk volgens Energystar: https://www.energystar.go...computers/details/2369262 . Ongeveer 5,7W long idle. Niet bijzonder, maar dat is waarschijnlijk een meting onder default instellingen, dus het kan mogelijk lager worden.

Als je niet meer opslag nodig hebt lijkt het een goede keuze. Opslag via USB verbruikt meestal een stuk meer dan rechtstreeks SATA.

Waar je op kunt letten bij een laptop is of de laptop ook werkt zonder batterij of dat de batterijen in goede staat zijn. Li-ion batterijen verslijten vooral als ze helemaal leeg worden en weer volledig worden opgeladen (0% naar 100%) en als dat herhaaldelijk gebeurt. Eventueel kun je wel zelf batterijen vervangen, maar dat is geen makkelijk klusje. After market batterijen uit China zijn vaak van mindere kwaliteit.

[N8w8]

@Mitchell, 9100T, is dat dan de Prodesk 400 G5 Mini? Hier haalt iemand een erg laag verbruik daarmee.
(Ze hebben ook wat niet-Mini varianten die vast meer verbruiken).

Ik zou me qua verbruik niet druk maken over het piek verbruik, want dat heeft maar een klein aandeel in het geheel. Maar als je dat om eoa reden wel doet zou je evt kunnen uitzoeken hoe groot de voeding is, dan verbruikt ie iig niet meer dan dat.

[mrmrmr]

S023 schreef op maandag 15 november 2021 @ 22:00:
Niet echt iets wat te vergelijken is met de mooie spullen die ik in dit topic tegenkom, maar wellicht dat ik hier geholpen kan worden aan een verstandige keuze. Ik heb namelijk nog een (hele) oude pc die het nog prima doet en misschien thuis/bij familie kan inzetten als een server. Echter is het idle verbruik met 80W te extreem.

Componenten van mijn eerste en laatste zelfbouw pc:
ASRock P55 Pro/USB3 - Moederbord - ATX - iP55 - LGA1156 Socket
Kingston HyperX - 2 x 2 GB - DDR3 - 1600 MHz / PC3-12800 - CL9
Intel Core i5 760
Samsung SpinPoint F3 Desktop Class HD103SJ
Samsung SSD 850 evo
Sapphire Radeon HD 6850
Be quiet! Pure Power BQT L7-530W

Is het verbruik met kleine/economische ingrepen op een acceptabel niveau (idle max 15W) te krijgen? Bijv een ander moederbord met ingebouwde gpu ipv de separate videokaart? Of uitschakelen van cores? Of ... ?

Of moet ik gewoon accepteren dat deze machine niet als server (24/7) gebruikt kan worden? Door alle mooie laptops/tablets/chromecast ed is het namelijk verder overbodig als een vaste pc.

Het antwoord op je laatste vraag is: ja, dat accepteren is het beste, dit platform zal niet zuinig worden.

80W idle is inderdaad hoog voor dit platform. Het is niet gemaakt om zuinig te zijn, maar zelf dan is het nog hoog. Een upgrade, zelfs naar nieuwer tweede hands materiaal, kan behoorlijk wat lager uitvallen in verbruik. Vanaf Skylake moet je wel op 15W kunnen komen, met wat aanpassingen aan de voeding.

Het beste qua prijs/zuinigheid is waarschijnlijk een tweede hands Kaby Lake of Coffee Lake, geen gaming/overklocking moederbord, standaard DDR4-2400 geheugen en een normale Pentium of i3 processor. De SSD kun je overnemen, de rest kan worden gerecycled. Misschien heb je geluk en kun je een D3417-B2, D3402-B of anders een ASRock Coffee Lake op de kop tikken.

Nieuw kan natuurlijk ook. Het vreemde is dat nieuw tegenwoordig niet zuiniger betekent, dus je komt dan nog steeds terecht bij een Fujitsu D3642-B, D3644-B of D3643-H en 9th gen Coffee Lake. Intel en AMD zijn beide van het zuinige pad afgeraakt. Intel vooral vanaf 11th gen, dat niets meer met zuinigheid te maken heeft. AMD zit met de nieuwe 5600G onder idle nog niet op het niveau van Skylake in 2015. Intel 10th gen is next-in-line als de voorraad 9th gen opraakt.

[mrmrmr]

N8w8 schreef op woensdag 17 november 2021 @ 07:15:
@Mitchell, 9100T, is dat dan de Prodesk 400 G5 Mini? Hier haalt iemand een erg laag verbruik daarmee.

Dit heb ik er in februari over gepost: mrmrmr in "Het grote zuinige server topic - deel 2"

[Kalkran]

Heeft iemand hier ervaringen met kleine kasten met ingebouwde voeding? Ik was eigenlijk op zoek naar een PicoPSU voeding voor mn servertje (= alleen een moederbord, processor en een M2 SSD), maar dan word die enorme Cooler Master case wel erg leeg.

pricewatch: LC-Power LC-1360II

Voornaamste is dat ik van die 300W ATX PSU af wil, huidig verbruik volgens een slimme stekker ligt rond de 18W, ~25 piek tijdens booten, maar een kleinere case zou ook mooi zijn want dan kan-ie in de meterkast ipv naast de wasmachine/droger. Word dat een plankje maken of kent iemand een mooie kleine case die aan de muur te monteren valt?

[Gijs007]

Was in het vorige topic al aan het kijken voor een nieuwe zuinige server, die ik als NAS en firewall ga inzetten d.m.v. ESXi waarop i.i.g. een OPNsense VM komt te draaien.

De wens van 10gb/s is voor nu komen te vervallen, verbruikt te veel stroom en de switches zijn (nog) te duur.
Wel heb ik minimaal twee netwerkpoorten nodig, om LAN en DMZ te kunnen scheiden.

Ik twijfel nog over deze AMD build:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 5 5600G Boxed	€ 239,90	€ 239,90
1	Moederborden	Asrock Rack X470D4U	€ 241,93	€ 241,93
1	Behuizingen	Jonsbo C2 Zwart	€ 41,82	€ 41,82
1	Geheugen intern	Micron MTA18ASF4G72AZ-3G2B1	€ 192,57	€ 192,57
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 768,57

Of deze Intel build:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2236 Tray	€ 341,-	€ 341,-
1	Moederborden	Asrock Rack E3C242D2I	€ 239,-	€ 239,-
1	Behuizingen	Jonsbo C2 Zwart	€ 41,82	€ 41,82
1	Geheugen intern	Micron MTA18ASF4G72AZ-3G2B1	€ 192,57	€ 192,57
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 866,74

De Intel is denk ik zuiniger? Maar weet niet hoeveel dat ongeveer scheelt.
Kan bij de Intel build eventueel ook voor een Fujitsu moederbord gaan, en dan een losse netwerkkaart met minimaal 2 poorten kopen. Zou dit zuiniger zijn?

Zijn er nog andere afwegingen waar ik rekening mee moet houden?

[GoBieN-Be]

Zal die voeding van 60W wel genoeg zijn voor eventuele maximum verbruik als de Ryzen sterk belast wordt?

[GoBieN-Be]

Zoals je enkele post hierboven kan lezen heb ik het betreffende moederbord (AM4) gekocht.
Ik ben van plan het te combineren met:
AMD Ryzen 5 5600X
2x Kingston RAM KSM32ED8/32ME

En voor de voeding twijfel ik nog:
be quiet! Straight Power 11 450W
Fractal Design ION+ 560W Platinum
Seasonic Focus PX-550
Fractal Design Ion+ 2 Platinum 560W
Corsair SF450
Corsair RM650i (met power monitor)

[ Voor 7% gewijzigd door GoBieN-Be op 17-11-2021 23:28 ]

[zekerpixels]

Als het goed is komen morgen de nieuwe onderdelen binnen, als het eenmaal draait wil ik ook gaan kijken naar de mogelijkheden van evt een nieuwe voeding of niet. Hiervoor van belang zijn;
- Het benodigde vermogen tijdens startup, de voeding moet natuurlijk wel voldoende zijn.
- Het vermogen in idle, voor het zoeken van een voeding welke op dit punt het meest efficiënt is.

Ik kan hiervoor nu al het e.e.a. meten, zoals het verbruik van het huidige systeem, dat is natuurlijk leuk om te zien wat de vooruitgang is met het nieuwe systeem. Als ook het meten van de harde schijven, want deze gaan gewoon mee naar het nieuwe systeem. Dus geïnspireerd door de volgende post, ben ik gaan meten.

mrmrmr schreef op woensdag 10 november 2021 @ 07:11:
[...]
Op de labels staan ook verbruikswaarden voor 5V en 12V, maar die zijn vermoedelijk alleen van toepassing als maxima, nadat (?) de drives zijn opgestart. We willen dit graag weten:
• wat is het piekverbruik tijdens opstarten op 12V (en eventueel 5V)?
• wat is het idle verbruik als de drive draait?
• wat is het spin down verbruik?

Het piekverbruik wil je weten om de juiste voeding te kunnen kiezen. Het idle verbruik terwijl de schijf draait is van belang om de normale (24x7) idle te kunnen berekenen. Voor toepassingen waarbij spindown wordt toegepast is ook dat restverbruik van belang.

Ter vergelijking: een 2.5" 4 of TB Seagate op 5V verbruikt 0,85W in idle (draaiend) en 0,18W in spindown. Dat is 0,17W/TB en 0,036W/TB, respectievelijk. Dit zijn DC metingen, met de overhead van de voeding komt daar nog iets bij, denk aan circa 25% tot 15%.
[...]

Ik heb gemeten aan de sata power cable van de hard disks, inline d.m.v. een Fluke 115. (ik wilde lekker gemakkelijk met een stroomklem meten, maar helaas die heeft geen max hold functie) Hiervoor heb ik een sata verlengkabel opgeofferd, om zo tussen de 5v en 12v voeding te kunnen meten. Ik ga niet schrijven dat het perfect gemeten is, maar deze resultaten zullen een goed en bruikbaar beeld moeten geven van het verbruik van deze hard schijven. t.b.v. checken of er geen rare resultaten tussen zijn gekomen heb ik, elk twee verschillende disks van hetzelfde type gemeten.

Als eerst enkele opmerkingen en de specificaties op het label van de disks;
- WD10EFRX, 1TB red label, deze zijn best oud 2013 met 30000 uur erop.
Label; 5VDC 0.70A en 12VDC 0.55A
- WD40EFRX, 4TB red label
Label; 5VDC 0.60A en 12VDC 0.45A
- WD80EMAZ, 8TB white label, helium gevuld.
Label; 5VDC 0.4A en 12VDC 0.55A
- WD80EDAZ, 8TB white label, lucht gevuld.
Ook interessant om op te merken is dat deze 10 graden warmer worden dan de helium EMAZ.
Label; 5VDC 0.7A en 12VDC 0.9A <-- JA, dat staat er echt op.

De meeste dingen spreken voor zich, maar toch even beschrijven wat mijn bedoeling ermee is;
- Startup, de stroom gemeten d.m.v. max hold tijdens het opstarten.
- Idle, de stroom gemeten van de draaiende schijf welke niet gebruikt wordt.
- Spindown, de stroom gemeten met de schijf in spindown.
- Use, de stroom gemeten tijdens een parity check van UnRAID. Hierbij wordt continu met ~185 MB/s van de schijven gelezen. Geen resultaat van de 1TB schijven, want deze zitten niet in de array.

Disk \ [mA]	12V Startup	5V Startup	12V Idle	5V Idle	12V Spindown	5V Spindown	12V Use	5V Use
WD10EFRX	480	310	180	230	20	160	-	-
WD40EFRX	827	336	240	222	4	127	215	512
WD80EMAZ	1516	353	350	214	7	126	322	348
WD80EDAZ	1539	361	590	211	3	116	548	436

Bovenstaand omgerekend naar watt en bij elkaar geteld.
LET OP dit is bij de harde schijf, dus de inefficiëntie van de voeding is hierin niet meegenomen. Ook is de variatie in de voedingsspanning hierin niet meegenomen.

Disk \ [W]	Startup	Idle	Spindown	Use
WD10EFRX	7.31	3.31	1.04	-
WD40EFRX	11.60	3.99	0.68	5.14
WD80EMAZ	19.96	5.27	0.71	5.60
WD80EDAZ	20.27	8.14	0.62	8.76

Conclusie, m.a.w. tijdens startup trekken de schijven bij elkaar grofweg 160W, maar ik kan horen dat de schijven niet exact tegelijk starten dus het zal iets minder zijn. Tijdens startup geeft de Brennenstuhl PM231E 220W aan, voor het hele systeem dus verouderde hardware, HBA, netwerkkaart, 10 disks, enz..

zekerpixels schreef op zondag 7 november 2021 @ 18:15:
[...] Specs geven aan dat de LSI HBA 7W is en de i350-t4 netwerkkaart 5W
- Startup ~220W
- idle all disks up ~90W, dockers running.
- idle zoals ik het aan zou laten staan ~57W, array spun down, 2hdd en 2sdd in gebruik en een dockers running. [...]

Ik ben benieuwd wat alleen i3-9100 en D3644-B gaan doen qua verbruik, t.o.v. die laatstgenoemde 57W en daarna verder kijken. Mijn doel is om het verbruik van de UPS onder de 50W te krijgen, daar hangt al het eea aan 18W, dus <32W is het doel voor de server.

[raymondw]

zekerpixels schreef op woensdag 17 november 2021 @ 23:27:
Ik ben benieuwd wat alleen i3-9100 en D3644-B gaan doen qua verbruik, t.o.v. die laatstgenoemde 57W en daarna verder kijken. Mijn doel is om het verbruik van de UPS onder de 50W te krijgen, daar hangt al het eea aan 18W, dus <32W is het doel voor de server.

Zie zo 1-2-3 geen UPS staan
Wat voor merk gebruik je?

Heb zelf "slechte" ervaring met Eaton en APC, beide waren zonder load niet echt een optie.
CyberPower lijkt wel goed te gaan in laag verbruik, +- 9W
Dat heb ik over voor een correcte shutdown, als dat ooit nodig mocht zijn....

[zekerpixels]

@raymondw Ik heb een Legrand Keor PDU UPS (staat niet in de pricewatch), 19inch rack uitvoering en maar 15cm diep, ideaal voor in een netwerkkast. Werkt overigens perfect met UnRAID, gaat netjes in shutdown enz. en dat functioneert prima met alleen die 18W als last.

En die 18W dat is dan het verbruik van de UPS zelf, twee switches, PoE, AP en modem.

[mrmrmr]

zekerpixels schreef op woensdag 17 november 2021 @ 23:27:
Als het goed is komen morgen de nieuwe onderdelen binnen, als het eenmaal draait wil ik ook gaan kijken naar de mogelijkheden van evt een nieuwe voeding of niet. Hiervoor van belang zijn;
- Het benodigde vermogen tijdens startup, de voeding moet natuurlijk wel voldoende zijn.
- Het vermogen in idle, voor het zoeken van een voeding welke op dit punt het meest efficiënt is.

Ik kan hiervoor nu al het e.e.a. meten, zoals het verbruik van het huidige systeem, dat is natuurlijk leuk om te zien wat de vooruitgang is met het nieuwe systeem. Als ook het meten van de harde schijven, want deze gaan gewoon mee naar het nieuwe systeem. Dus geïnspireerd door de volgende post, ben ik gaan meten.


[...]


Ik heb gemeten aan de sata power cable van de hard disks, inline d.m.v. een Fluke 115. (ik wilde lekker gemakkelijk met een stroomklem meten, maar helaas die heeft geen max hold functie) Hiervoor heb ik een sata verlengkabel opgeofferd, om zo tussen de 5v en 12v voeding te kunnen meten. Ik ga niet schrijven dat het perfect gemeten is, maar deze resultaten zullen een goed en bruikbaar beeld moeten geven van het verbruik van deze hard schijven. t.b.v. checken of er geen rare resultaten tussen zijn gekomen heb ik, elk twee verschillende disks van hetzelfde type gemeten.

Als eerst enkele opmerkingen en de specificaties op het label van de disks;
- WD10EFRX, 1TB red label, deze zijn best oud 2013 met 30000 uur erop.
Label; 5VDC 0.70A en 12VDC 0.55A
- WD40EFRX, 4TB red label
Label; 5VDC 0.60A en 12VDC 0.45A
- WD80EMAZ, 8TB white label, helium gevuld.
Label; 5VDC 0.4A en 12VDC 0.55A
- WD80EDAZ, 8TB white label, lucht gevuld.
Ook interessant om op te merken is dat deze 10 graden warmer worden dan de helium EMAZ.
Label; 5VDC 0.7A en 12VDC 0.9A <-- JA, dat staat er echt op.

De meeste dingen spreken voor zich, maar toch even beschrijven wat mijn bedoeling ermee is;
- Startup, de stroom gemeten d.m.v. max hold tijdens het opstarten.
- Idle, de stroom gemeten van de draaiende schijf welke niet gebruikt wordt.
- Spindown, de stroom gemeten met de schijf in spindown.
- Use, de stroom gemeten tijdens een parity check van UnRAID. Hierbij wordt continu met ~185 MB/s van de schijven gelezen. Geen resultaat van de 1TB schijven, want deze zitten niet in de array.

Disk \ [mA]	12V Startup	5V Startup	12V Idle	5V Idle	12V Spindown	5V Spindown	12V Use	5V Use
WD10EFRX	480	310	180	230	20	160	-	-
WD40EFRX	827	336	240	222	4	127	215	512
WD80EMAZ	1516	353	350	214	7	126	322	348
WD80EDAZ	1539	361	590	211	3	116	548	436

Bovenstaand omgerekend naar watt en bij elkaar geteld.
LET OP dit is bij de harde schijf, dus de inefficiëntie van de voeding is hierin niet meegenomen. Ook is de variatie in de voedingsspanning hierin niet meegenomen.

Disk \ [W]	Startup	Idle	Spindown	Use
WD10EFRX	7.31	3.31	1.04	-
WD40EFRX	11.60	3.99	0.68	5.14
WD80EMAZ	19.96	5.27	0.71	5.60
WD80EDAZ	20.27	8.14	0.62	8.76

Conclusie, m.a.w. tijdens startup trekken de schijven bij elkaar grofweg 160W, maar ik kan horen dat de schijven niet exact tegelijk starten dus het zal iets minder zijn. Tijdens startup geeft de Brennenstuhl PM231E 220W aan, voor het hele systeem dus verouderde hardware, HBA, netwerkkaart, 10 disks, enz..

Bedankt voor de uitgebreide metingen! Dat geeft veel inzicht in het verbruik van disks.

Eerder vermoedde ik dat de white labels op de disks van WD niet het maximale (piek) opstartverbruik aangaven. Het leek eerder op het maximaal verbruik wanneer actief. Jouw metingen lijken dat te ondersteunen.

Ik ben benieuwd wat alleen i3-9100 en D3644-B gaan doen qua verbruik, t.o.v. die laatstgenoemde 57W en daarna verder kijken. Mijn doel is om het verbruik van de UPS onder de 50W te krijgen, daar hangt al het eea aan 18W, dus <32W is het doel voor de server.

In de basis is het verbruik circa 4W*, dat is met geoptimaliseert besturingssysteem zoals Windows of Debian (zie topic start voor details), de BIOS is standaard al optimaal voor verbruik. Als de processor wordt belast neemt het toe en als een niet geoptimaliseerd besturingssysteem wordt toegepast neem het ook toe.

(*) De standaard testconfiguratie zoals beschreven in de introductie van de topicstart.

Een UPS kan een grootverbruiker zijn en het verbruik is niet constant, pas na een flinke tijd kun je zien hoeveel het gemiddelde verbruik is. In Nederland is er meestal weinig noodzaak voor een UPS voor thuis.

[mrmrmr]

Gijs007 schreef op woensdag 17 november 2021 @ 18:07:
Was in het vorige topic al aan het kijken voor een nieuwe zuinige server, die ik als NAS en firewall ga inzetten d.m.v. ESXi waarop i.i.g. een OPNsense VM komt te draaien.

De wens van 10gb/s is voor nu komen te vervallen, verbruikt te veel stroom en de switches zijn (nog) te duur.
Wel heb ik minimaal twee netwerkpoorten nodig, om LAN en DMZ te kunnen scheiden.

Ik twijfel nog over deze AMD build:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 5 5600G Boxed	€ 239,90	€ 239,90
1	Moederborden	Asrock Rack X470D4U	€ 241,93	€ 241,93
1	Behuizingen	Jonsbo C2 Zwart	€ 41,82	€ 41,82
1	Geheugen intern	Micron MTA18ASF4G72AZ-3G2B1	€ 192,57	€ 192,57
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 768,57

Of deze Intel build:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2236 Tray	€ 341,-	€ 341,-
1	Moederborden	Asrock Rack E3C242D2I	€ 239,-	€ 239,-
1	Behuizingen	Jonsbo C2 Zwart	€ 41,82	€ 41,82
1	Geheugen intern	Micron MTA18ASF4G72AZ-3G2B1	€ 192,57	€ 192,57
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 866,74

De Intel is denk ik zuiniger? Maar weet niet hoeveel dat ongeveer scheelt.
Kan bij de Intel build eventueel ook voor een Fujitsu moederbord gaan, en dan een losse netwerkkaart met minimaal 2 poorten kopen. Zou dit zuiniger zijn?

Zijn er nog andere afwegingen waar ik rekening mee moet houden?

Beide systemen hebben niet genoeg aan 60W bij maximale belasting. 120W is voldoende voor Intel. Voor de AMD weet ik niet goed wat daar het maximum verbruik voor is.

Het ASRock E3C242D2I moederbord is een industrie bord. Doorgaans is die niet ingericht op zuinigheid. Ik zag een meting van 9-11W hier, zo te zien voor alleen een 12V aansluiting, zonder monitor, netwerk, keyboard, muis. Hoewel niet goed vergelijkbaar, is dat 2 tot 3x meer dan de 4W haalbaar met een Fujitsu D3642-B of D3644-B. Die zou ik kiezen als je 6x SATA nodig hebt, en D3643-H als 4x SATA voldoende is. Een Pentium of i3 processor heeft ECC en VM ondersteuning. Daar is geen dure Xeon voor nodig.

Je kunt twee losse I210 kaarten gebruiken. Dual poort kaarten met Intel chip zijn doorgaans oud en minder zuinig. Ik heb zelf een I211 kaart. Daarvan is bekend in uit de documentatie en in de praktijk dat die redelijk zuinig is. Het verbruik van de I210 chip zelf is 180mW in idle (EEE) en 535mW typisch actief.

[Gijs007]

mrmrmr schreef op donderdag 18 november 2021 @ 07:54:
[...]


Beide systemen hebben niet genoeg aan 60W bij maximale belasting. 120W is voldoende voor Intel. Voor de AMD weet ik niet goed wat daar het maximum verbruik voor is.

Het ASRock E3C242D2I moederbord is een industrie bord. Doorgaans is die niet ingericht op zuinigheid. Ik zag een meting van 9-11W hier, zo te zien voor alleen een 12V aansluiting, zonder monitor, netwerk, keyboard, muis. Hoewel niet goed vergelijkbaar, is dat 2 tot 3x meer dan de 4W haalbaar met een Fujitsu D3642-B of D3644-B. Die zou ik kiezen als je 6x SATA nodig hebt, en D3643-H als 4x SATA voldoende is. Een Pentium of i3 processor heeft ECC en VM ondersteuning. Daar is geen dure Xeon voor nodig.

Je kunt twee losse I210 kaarten gebruiken. Dual poort kaarten met Intel chip zijn doorgaans oud en minder zuinig. Ik heb zelf een I211 kaart. Daarvan is bekend in uit de documentatie en in de praktijk dat die redelijk zuinig is. Het verbruik van de I210 chip zelf is 180mW in idle (EEE) en 535mW typisch actief.

Thanks. Dan ga ik hem met een Fujitsu bord bouwen, heb denk ik nog wel ergens een Intel I350-T2 netwerk adapter liggen.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2236 Tray	€ 341,-	€ 341,-
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
1	Behuizingen	Jonsbo C2 Zwart	€ 41,82	€ 41,82
1	Geheugen intern	Micron MTA18ASF4G72AZ-3G2B1	€ 192,57	€ 192,57
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 809,74

Wat betreft de Pico PSU. Kan ik beter het 150: pricewatch: Mini-box picoPSU-150-XT of 160 watt model kopen?

Als voeding heb ik de zuinige gekocht: 120W XP Power VES120PS

Ik zoek nog deze 4pin miniDIN > miniFIT adapter om hem aan te kunnen sluiten: https://www.mini-box.com/4pin-miniDIN-miniFIT-JR-adapter
Waar kan ik die in Nederland of Europa krijgen? Of zit dal al bij de PicoPSU?
Update:
Gevonden bij: https://www.minipc.de/catalog/il/1963

Ben gelijk voor de picoPSU 160 gegaan, die kan korte hogere belastingen aan dan de 150. Gezien de Xeon processor is dat wellicht een veiligere keuze, en kwa energieverbruik zullen die extra condensatoren niet veel verschil maken.

[ Voor 3% gewijzigd door Gijs007 op 18-11-2021 11:44 ]

[StarWing]

^^ is er een reden waarom je een Xeon kiest ? Buiten het feit dat ze duurder zijn, en waarschijnlijk meer verbruiken ?
+ je hebt geen CPU cooler.

[Hans1990]

Zie dat ik wat laat ben gezien er al voor Intel is gekozen, maar toch even voor reference.

GoBieN-Be schreef op woensdag 17 november 2021 @ 23:04:
Zal die voeding van 60W wel genoeg zijn voor eventuele maximum verbruik als de Ryzen sterk belast wordt?

@Gijs007

Nee. Ik draai een 5600G server (niet -X) en met standaard BIOS instellingen (zoals Multi-Core Enhancement) verbruikt zo'n systeem 110W. Met een 35W TDP profiel blijft er nog 64W uit het stopcontact komen.

Zie: Hans1990 in "Het grote zuinige server topic - deel 2"

De 5600X is geen SoC, dus ik weet niet of die dezelfde TDP profielen tot z'n beschikking heeft (die zullen wel over komen waaien van de mobiele divisie van AMD). Ik vermoed dat de 5600X nog minder gunstig zal uitkomen.

Idle verbruik van een Ryzen server is flink hoger dan Intel (ruwweg factor 2). Als je de server belast heb je wel betere energie efficientie vanwege de modernere en zuinigere CPU dan Intel, echter je moet een vrij hoge gemiddelde belasting draaien om uiteindelijk energie te besparen (ruwweg meer dan 10% CPU load, zie voetnoot 1).

1) Berekening: Wolfram. Uitgaande van lineaire schaling op basis van CB20 Multi-core scores (1630 @ 65W vs 3566 @ 64W).

[Gijs007]

StarWing schreef op donderdag 18 november 2021 @ 10:48:
^^ is er een reden waarom je een Xeon kiest ? Buiten het feit dat ze duurder zijn, en waarschijnlijk meer verbruiken ?
+ je hebt geen CPU cooler.

Yup. Als ik het goed begrijp heeft Intel AMT (out of band management) een vPro ondersteunde CPU nodig. Dat zit niet op de i3's. Plus de extra resources die beschikbaar zijn, ik verwacht zo nu en dan wat zwaardere VM's te deployen.

CPU koeler moet ik idd nog naar kijken. Wellicht dat het een passief koel blok wordt, wat ik eerder hier voorbij zag komen. Alleen zal dat bij langdurige hoge belasting leiden tot throttling.

@Hans1990
Dat is goed om te weten, nu weet ik zeker dat ik met de Intel de betere keus maak kwa zuinigheid.
Verwacht dat het systeem 99% van de tijd licht te belasten, dus dan is de AMD build overkill en minder zuinig.

[ Voor 14% gewijzigd door Gijs007 op 18-11-2021 12:45 ]

[dcm360]

Overigens zie ik in het lijstje de combinatie van de Asrock Rack X470D4U met een 5600G, en die is een beetje raar. Het moederbord heeft namelijk een GPU, en kan geen beeld tonen vanaf de 5600G.

[Gijs007]

Ik denk dat ik er uit ben. Nog enkele wijzigingen gemaakt:

• Het moederbord bleek niet in de kast te passen, dus ik ga voor een andere kast.
• De Scythe CPU koeler heb ik nog liggen, dus die kan ik hergebruiken. Zal het eerst eens zonder fans proberen.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2236 Tray	€ 341,-	€ 341,-
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
1	Behuizingen	Raijintek Styx Classic Zwart	€ 88,71	€ 88,71
1	Processorkoeling	Scythe Mugen 5 PCGH Edition	€ 50,74	€ 50,74
1	Geheugen intern	Samsung M391A4G43MB1-CTD	€ 202,-	€ 202,-
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 864,45

Vraag mij alleen af of het 32GB RAM gaat werken. Volgens Intel werkt het met een BIOS update, de vraag is of Fujitsu die ook heeft uitgebracht voor dit bord. Zijn er hier ervaringsdeskundige?

[Mars Warrior]

Mitchell schreef op dinsdag 16 november 2021 @ 22:20:
Ik wil het gebruiken voor Home Assistant, Plex (dus ook Sonarr, Radarr, etc), Studio Code Server, Frigate NVR (in combinatie met de Coral USB), Double Take (met DeepStack/CombreFace) en wat random shit als ik daar zin in heb.

Beetje off-topic, maar het is tegenwoordig een wonder als je aan Coral hardware kan komen

En wat voor extra's wil je doen bovenop Frigate - die al detectie etc. kan doen richting HA - met Double Take (CombreFace is een stukkie beter als ik het internet mag geloven dan DeepStack) ??

[xxabi]

Gijs007 schreef op donderdag 18 november 2021 @ 12:42:

Raijintek Styx

pricewatch: Inter-Tech IM-1 Pocket

https://www.reddit.com/r/...cket_and_all_noctua_build

Goed behuzing voor matx in 2021

[GerjanT]

raymondw schreef op woensdag 17 november 2021 @ 23:52:
[...]

Zie zo 1-2-3 geen UPS staan
Wat voor merk gebruik je?

Heb zelf "slechte" ervaring met Eaton en APC, beide waren zonder load niet echt een optie.
CyberPower lijkt wel goed te gaan in laag verbruik, +- 9W
Dat heb ik over voor een correcte shutdown, als dat ooit nodig mocht zijn....

Veel hangt af van het type UPS. Ik heb gisteren toevallig zitten grasduinen in deel 2 van dit topic. Dit omdat ik eigenlijk weer naar een UPS wil en ook naar ervaringen opzoek was. Mijn oude APC 550VA van 10 jaar oud had in opgeladen toestand zonder load een verbruik van 20Watt.

Bij het zoeken in het topic zag ik bij standby UPS-en van zowel APC als Eaton een verbruik van +/- 5 Watt. Dat is acceptabel als je kiest voor zekerheid. Type online is natuurlijk een ander verhaal, die zorgt ook voor een optimizing van de afgegeven stroom en "doet" dus meer en verbruikt daarmee ook meer.

[Mitchell]

Mars Warrior schreef op donderdag 18 november 2021 @ 13:06:
[...]

Beetje off-topic, maar het is tegenwoordig een wonder als je aan Coral hardware kan komen

Had hem gekocht via Mouser Electronics en werd vanuit Engeland naar me toe gestuurd, dus ik had nog geluk. Zie inderdaad dat de volgende lading pas weer beschikbaar is vanaf 22 februari.

Mars Warrior schreef op donderdag 18 november 2021 @ 13:06:
En wat voor extra's wil je doen bovenop Frigate - die al detectie etc. kan doen richting HA - met Double Take (CombreFace is een stukkie beter als ik het internet mag geloven dan DeepStack) ??

Double Take is een aggregator van DeepStack/CombreFace/MachineBox speciaal voor facial recognition. Dit wordt dan via MQTT weer terug in HA gestopt, waarna je dus automations zou kunnen maken waarbij bv. de lampen aan gaan als je de achtertuin inloopt (kom vaker via achter dan voor naar binnen).

Wil er vooral lekker mee kunnen klooien. Zie wel of er wat nuttigs uitrolt, haha.

[Mars Warrior]

Mitchell schreef op donderdag 18 november 2021 @ 17:51:
[...]
Had hem gekocht via Mouser Electronics en werd vanuit Engeland naar me toe gestuurd, dus ik had nog geluk. Zie inderdaad dat de volgende lading pas weer beschikbaar is vanaf 22 februari.

Ik had al berichten gehoord over maart 2022

Je doet met Coral in ieder geval je best om je server zo zuinig mogelijk te laten draaien

Veel plezier met het klooien

[GoBieN-Be]

Ik ben ook op zoek naar een Coral USB versie, voor FriGate. Helaas nergens beschikbaar. FriGate gebruikt nu de CPU.

[GerjanT]

Gijs007 schreef op donderdag 18 november 2021 @ 11:29:
[...]

Yup. Als ik het goed begrijp heeft Intel AMT (out of band management) een vPro ondersteunde CPU nodig. Dat zit niet op de i3's. Plus de extra resources die beschikbaar zijn, ik verwacht zo nu en dan wat zwaardere VM's te deployen.

https://gathering.tweaker...message/67138464#67138464 uit het vorige topic. Hangt het er even vanaf hoeveel je wilt kunnen. SoL kan.

[Gijs007]

GerjanT schreef op donderdag 18 november 2021 @ 20:00:
[...]


https://gathering.tweaker...message/67138464#67138464 uit het vorige topic. Hangt het er even vanaf hoeveel je wilt kunnen. SoL kan.

Thanks, goed om te weten. Helaas heb ik de KVM functionaliteit wel nodig.

xxabi schreef op donderdag 18 november 2021 @ 14:58:
[...]


pricewatch: Inter-Tech IM-1 Pocket

https://www.reddit.com/r/...cket_and_all_noctua_build

Goed behuzing voor matx in 2021

Helaas net te laat, had de andere kast al besteld. Deze was eigenlijk net iets beter geweest, goedkoper en een paar extra sloten voor HDD's.

Met een beetje mazel wordt het e.a. morgen nog verstuurd, kan ik dit weekend lekker sleutelen.

[zekerpixels]

Ik ben alles in elkaar aan het zetten, omdat hier veel gebruik wordt gemaakt van de Fujitsu/Kontron bordjes. Nu probeer ik UnRAID te booten wat niet wil lukken (werkt wel op andere pc), Linux usb met Mint en Endeavour booten wel direct. De usb wordt herkend, bij de boot options staat deze er ook netjes bij, alleen gaat deze direct naar het diagnostic scherm toe met V04L08B02.
Ik ben al even aan het rommelen, maar heb nog niet kunnen vinden wat het is. Vast wel iemand die een goede suggestie heeft?

Edit: Jahoor ik ben erachter wat het is. Als je de usb maakt met het UnRAID tooltje, werkt perfect alleen, blijkbaar is er iets wat de D3644-B niet zo leuk vindt. Als de usb heb gemaakt, is daar een map "UFI-". Verander deze in "UFI" en het werkt. Uhg, heeft mij maar iets meer dan een uur gekost om daarachter te komen.

Edit: UnRAID even laten draaien, dus Idle met netwerk, zonder schijven en pcie kaarten is verbruikt is 15 Watt en 28W in de BIOS. Dat is al een hele verbetering t.o.v. de 58W Idle met het oude systeem.

Update: Ik heb een probleem ontdekt, ventilator in de voeding is op zijn einde en doordat ik heb de noctua koeler erop gezet. Zwaar overdreven weet ik, maar dan laat ik de fan aan de achterzijde weg. Verrassing, die blokkeerd het bovenste PCIe slot welke ik nodig heb.
Staat overigens ook op https://ncc.noctua.at/mot...odel/Fujitsu-D3644-B-3900 aangegeven.

[ Voor 48% gewijzigd door zekerpixels op 19-11-2021 14:32 ]

[GerjanT]

Ik heb twee jaar geleden al eens gekeken naar een zuinige server-oplossing. Het is daar door drukte eigenlijk bij gebleven. Twee jaar later kom ik nagenoeg op de zelfde configuratie. Ik hou het bij de Kontron 3644. Momenteel de beste kaarten als je het zuiniger aan wilt doen.

Op dit moment heb ik nog een 15 jaar oude Intel(R) Core(TM)2 Duo CPU E6750 @ 2.66GHz met een 3ware 9650 raid-controller. Verstookt continu 65Watt.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Core i3-9100 Boxed	€ 141,-	€ 141,-
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
2	Interne harde schijven	Seagate Barracuda Compute 2,5" (5400rpm), 4TB	€ 108,05	€ 216,10
1	Interne harde schijven	Seagate Barracuda Compute 2,5" (7200rpm), 1TB	€ 55,01	€ 55,01
1	Behuizingen	Inter-Tech IM-1 Pocket	€ 65,69	€ 65,69
2	Ventilatoren	Arctic P12 PWM PST Zwart, 120mm	€ 7,40	€ 14,80
1	Geheugen intern	Transcend JetRam JM3200HLE-32GK	€ 114,74	€ 114,74
1	Voedingen	Mini-box picoPSU 80 + 60W Adapter Power Kit	€ 52,35	€ 52,35
1	Solid state drives	WD Blue SN550 1TB (WDS100T2B0C)	€ 79,90	€ 79,90
1	Overige componenten	Mini-box PCI Bracket	€ 3,20	€ 3,20
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 924,79

De 1TB schijf heb ik al in het bezit de rest wil ik eigenlijk gaan bestellen. Iemand nog suggesties?

Ik hoop eigenlijk rond de 15Watt uit te komen.

Is er nog iets te zeggen over de standaard voeding die bij de Pico komt? Is deze efficient? Of kun je het beter los kopen?

[audiojunk]

Van de week een Asrock B460M Pro4 met een Intel i3 10100T, Crucial P2 500GB en 2 x 8GB geheugen in mekaar gezet en kwam op een idle verbruik van 7W met een LC Poower 75W voeding en een 36W 12V adapter. Met een oude FSP 250W zat ik op 13W idle en 60W Cinebench R23.

[zekerpixels]

Eerst positief, ik ben dat ik de boxed versie heb, dan kan ik in ieder geval verder, stock koeler erop. Het meeste lijkt te werken, met alles aangesloten ~38W Idle, dus die 32W was een goede inschatting. Startup is 200W met een beetje marge.

Wel een paar probleempjes, had wel gehoopt dat het wat makkelijker zou gaan.
- Met alles los en pricewatch: Intel Ethernet Server Adapter I350-T4 erin, werkt helemaal niks, geen beeld, geen bios. Het is niet de netwerkkaart, want daar heb ik er nog een van. Ruk natuurlijk dan had ik die koeler ook kunnen laten zitten.
- De voeding heeft gehoord dat ik naar een eventuele vervanger keek en dacht laat ik ervoor zorgen dat de ventilator gaat klinken als een schuurmachine. (nee, er zit niks tussen)
- UnRAID geeft een hardware error, nog geen idee wat dat is, maar het zou vals kunnen zijn bij bepaalde hardware combinaties lees ik.

[ Voor 3% gewijzigd door zekerpixels op 23-11-2021 23:22 ]

[mrmrmr]

@zekerpixels Kijk even onder tips voor voorkomende problemen en oplossingen. Ik heb nooit Unraid getest, maar in mijn ervaring werkt Rufus meestal wel. Er zijn wel meer mensen hier die Unraid gebruiken op hetzelfde bord. Als er problemen zijn met EFI directories: die wordt ook gebruikt voor BIOS updates, dus misschien zit daar een incompatibiliteit.

Optimalisatiemethoden voor Linux staan ook in de topic start.

Een I350-T4 komt er bij mij niet in, ik gebruik een losse I211 kaart. Let op dat er een maximum zit aan het te leveren continue vermogen via 3.3V. Het is (in het algemeen) bekend dat sommige PCIe kaarten een systeem kunnen verhinderen op te starten.

Als een systeem niet opstart: check of er kortsluiting wordt gemaakt. Soms worden afstandhouders vergeten, soms ligt er ergens een stuk metaal op het moederbord.

@audiojunk Kun je een test doen met standaardconfiguratie (zie introductie in de topic start) en alle hardware/software en meetapparatuur vermelden? Posts met vergelijkbare metingen kunnen worden gepind.

@GerjanT De PicoPSU-80/60 kit past bij een Pentium Gold processor, voor een i3-9100 heb je een PicoPSU-90 met een >90W adapter nodig.

De harde schijven zijn doorgaans goedkoper als ze in een externe behuizing worden aangeschaft. Zie topic start onder hard disks, het groen gekleurde deel. Dit is een Picewatch lijstje.

Bij het moederbord en de processor past standaard (JEDEC/SPD) DDR4-2400 geheugen. Neem geen overklok of gaming geheugen, die werken typisch via XMP en dat wordt niet ondersteund in professionele moederborden zoals deze. Heat sinks geven aan dat het geheugen heet kan worden, en hitte is gelijk aan energieverlies. Kijk daarom naar een module van een standaard merknaam met normale parameters die breed wordt aangeboden.
Deze bijvoorbeeld: pricewatch: Crucial CT2K16G4DFD824A . Een alternatief is twee losse 16GB sticks: pricewatch: Crucial CT16G4DFD824A.

[mrmrmr]

Gijs007 schreef op donderdag 18 november 2021 @ 12:42:
Vraag mij alleen af of het 32GB RAM gaat werken. Volgens Intel werkt het met een BIOS update, de vraag is of Fujitsu die ook heeft uitgebracht voor dit bord. Zijn er hier ervaringsdeskundige?

De Samsung M391A4G43MB1-CTD stond op de compatibiliteitslijst van Fujitsu (v1.3 2019), maar niet meer in de versie uit 2020. Dit is een DDR4-2666 CL19 ECC module. @frv heeft het geloof ik toegepast.

[Gijs007]

zekerpixels schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 16:44:
- Met alles los en pricewatch: Intel Ethernet Server Adapter I350-T4 erin, werkt helemaal niks, geen beeld, geen bios. Het is niet de netwerkkaart, want daar heb ik er nog een van. Ruk natuurlijk dan had ik die koeler ook kunnen laten zitten.

Misschien dit probleem uit de TS? "PCIe kaarten en SMBUS kunnen niet werkende geheugenslots veroorzaken."
https://h30434.www3.hp.co...069/highlight/true#M17857

mrmrmr schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 20:07:
[...]


De Samsung M391A4G43MB1-CTD stond op de compatibiliteitslijst van Fujitsu (v1.3 2019), maar niet meer in de versie uit 2020. Dit is een DDR4-2666 CL19 ECC module. @frv heeft het geloof ik toegepast.

Goeie. Ik lees zojuist in de TS dat ik mogelijk wel met EDAC ECC foutmeldingen te maken kan krijgen.
Ik ga het zien, weet niet of er voor ESXi ook een workaround is.

Zijn er trouwens nog tips voor ESXi?Ik lees in de TS alleen tips voor Windows en Linux.
Zal ook even bij de buren kijken: Zuinige ESXi Server

[zekerpixels]

@mrmrmr Over dat mapje, de download vanaf UnRAID heeft die als naam ook "UFI-" dus ik denk niet dat een andere software daarop wat gaat uithalen. Overigens "-" weghalen en het werkt gewoon.

De zuinige netwerkkaartjes heb je eerder genoemd, op zich helemaal mee eens, maar de I350-T4 heb ik al dus had handig geweest als het wel werkte. Kortsluiting is het niet, de enige variabele is die netwerkkaart. Dus dat er teveel vermogen wordt gevraagd klinkt aannemelijk, alleen staat helaas nergens wat de belasting is op de verschillende spanningen.

Overigens die hardware errors, vrijwel hetzelfde als in dit topic MCE Hardware errors (maar systeem stabiel en memtest=ok). Huidige bios is v1.6 van 05-15-2019
Edit: geupdatet en dat was het, opgelost. Dat wisten jullie natuurlijk al lang, daarom staat het ook in de TS.

@Gijs007 Ah overheen gelezen, daar heb ik wel het stukje bios updaten voor mce fouten vandaan. Ik open het linkje en zie gelijk het afplakken met tape. Een beetje zoals de white label hdds die ik heb, welke niet functioneren als er 3.3V op pin3 staat.

[ Voor 10% gewijzigd door zekerpixels op 19-11-2021 22:07 ]

[GerjanT]

mrmrmr schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 19:51:

@GerjanT De PicoPSU-80/60 kit past bij een Pentium Gold processor, voor een i3-9100 heb je een PicoPSU-90 met een >90W adapter nodig.

Kun je nog iets zeggen over de standaard adapter die je koopt in een kit? Is deze efficiënt genoeg of beter alles los kopen?

Dank voor de tip over het geheugen. Had wel gecheckt qua specs dat het zou passen (2666) maar dit lijkt beter.

[Gijs007]

GerjanT schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 22:10:
[...]


Kun je nog iets zeggen over de standaard adapter die je koopt in een kit? Is deze efficiënt genoeg of beter alles los kopen?

Dank voor de tip over het geheugen. Had wel gecheckt qua specs dat het zou passen (2666) maar dit lijkt beter.

Hier staat een vergelijking van een aantal adapters:
random bits: Efficiency tests van 12V adapters (voor zuinige servers)

Heb er zelf voor gekozen om een zuinige voeding uit deze test te kopen, en los een PicoPSU + adapter voor de verbinding tussen de PicoPSU en de voeding. Zie een van mijn eerdere reacties hierboven.

Wat het je oplevert moet je zelf even uitrekenen. Ik wou gewoon een zo zuinig mogelijke server bouwen (binnen mijn requirements, anders was ik wel bij een Raspberry PI gebleven), dus heb het niet precies uitgerekend (verschil in aanschafprijs is ook maar enkele 10tjes.)

[ Voor 3% gewijzigd door Gijs007 op 19-11-2021 22:43 ]

[mrmrmr]

GerjanT schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 22:10:
Kun je nog iets zeggen over de standaard adapter die je koopt in een kit? Is deze efficiënt genoeg of beter alles los kopen?

Dank voor de tip over het geheugen. Had wel gecheckt qua specs dat het zou passen (2666) maar dit lijkt beter.

In principe is een adapter tussen 90 tot ~150W die EU CoC tier 2 ondersteunt voldoende zuinig, al zijn er wel verschillen onderling. Sommige adapters zijn ook bij zeer laag verbruik nog erg efficient, sommige lopen af. Dit is een test waar je kan zien wat bij jouw verwachte idle verbruik ok is. Zodoende kun je zelf kiezen wat het jou waard is. Een Leicke 120W 12V zal wel werken; de huidige versie is niet erg zuinig maar wel relatief goedkoop. Aan de andere kant zijn FSP096-AHAN3 of XP Power VES120PS erg zuinig bij zeer lage belasting maar die zijn niet makkelijk te vinden (Duitse leveranciers of Farnell) en ze zijn doorgaans een stuk duurder dan een Leicke adapter.

Als je zeker weet dat je het systeem niet zwaar gaat belasten (langdurig processor max) of met 3.5" disks e.d. dan kun je volstaan met een 84W adapter. De FSP084-DHAN3 is een prima keuze. Ik weet niet of die in de JPF PicoPSU-90/84 kit zit. Fortron is wel hetzelfde merk als FSP.

Wat betreft het geheugen: het is jammer dat fabrikanten niet open zijn over de JEDEC (SPD) tabellen zodat je kunt zien wat je krijgt voordat je iets koopt.

Bij het Transcend geheugen zie ik hier bijvoorbeeld wel dat diverse JEDEC modes wordt ondersteund, maar niet welke CL het is bij 2400, hoewel de kans aanwezig is dat het CL17 of CL18 is. Het is een DDR4-3200 (toch JEDEC) en dan is het "te snel", maar dat kan zowel een voordeel als een nadeel zijn. Een voordeel omdat het ontwerp nieuwer is en minder kan verbruiken en een nadeel omdat het gemaakt is om snel te zijn en daardoor meer kan verbruiken. Op zich ziet het er wel goed uit als module zonder heat sink.

[mrmrmr]

Gijs007 schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 21:49:
Misschien dit probleem uit de TS? "PCIe kaarten en SMBUS kunnen niet werkende geheugenslots veroorzaken."
https://h30434.www3.hp.co...069/highlight/true#M17857

Klopt, dat is wat ik bedoelde.

@zekerpixels Meestal is de BIOS nieuwer. Tweedehands of new old stock?

[ Voor 8% gewijzigd door mrmrmr op 20-11-2021 02:50 ]

[zekerpixels]

@mrmrmr Vorige week besteld bij Azerty, was bij hun ook niet direct op voorraad, nu weer wel. Dus er ligt waarschijnlijk nog ergens een stapeltje oude voorraad.

Inmiddels ook hardware transcoding met Jellyfin op UnRAID werkend, ja dat had ik eerder moeten doen en tijdens is de webui gewoon bruikbaar.

[mrmrmr]

zekerpixels schreef op zaterdag 20 november 2021 @ 03:06:
@mrmrmr Vorige week besteld bij Azerty, was bij hun ook niet direct op voorraad, nu weer wel. Dus er ligt waarschijnlijk nog ergens een stapeltje oude voorraad.

Inmiddels ook hardware transcoding met Jellyfin op UnRAID werkend, ja dat had ik eerder moeten doen en tijdens is de webui gewoon bruikbaar.

Aha, goed om te weten.

---

Ik zie goedkope SSD's: € 0,054 per GB voor een Samsung 870 QVO 2TB. In idle zuinig en 2W tijdens lezen/schrijven volgens tweakers.net.

[GerjanT]

mrmrmr schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 22:43:
[...]


In principe is een adapter tussen 90 tot ~150W die EU
Als je zeker weet dat je het systeem niet zwaar gaat belasten (langdurig processor max) of met 3.5" disks e.d. dan kun je volstaan met een 84W adapter. De FSP084-DHAN3 is een prima keuze. Ik weet niet of die in de JPF PicoPSU-90/84 kit zit. Fortron is wel hetzelfde merk als FSP.

Ik bestel de kit en deel de ervaring.

Wat betreft het geheugen: het is jammer dat fabrikanten niet open zijn over de JEDEC (SPD) tabellen zodat je kunt zien wat je krijgt voordat je iets koopt.

Bij het Transcend geheugen zie ik hier bijvoorbeeld wel dat diverse JEDEC modes wordt ondersteund, maar niet welke CL het is bij 2400, hoewel de kans aanwezig is dat het CL17 of CL18 is. Het is een DDR4-3200 (toch JEDEC) en dan is het "te snel", maar dat kan zowel een voordeel als een nadeel zijn. Een voordeel omdat het ontwerp nieuwer is en minder kan verbruiken en een nadeel omdat het gemaakt is om snel te zijn en daardoor meer kan verbruiken. Op zich ziet het er wel goed uit als module zonder heat sink.

Helemaal met je eens. Ik zat uiteindelijk ook te kijken naar de bouwkwaliteit (en specs) en dacht ziet er goed uit. Ben wel blij met je input en ga voor de Crucial

[papplesap1]

Als hobby project zat ik eraan te denken om een server te kopen/bouwen om wat 'self-hosted' applicaties te draaien. Zelf stond ik niet stil bij stroom verbruik en kwam per toeval dit topic tegen. Aangezien ik toch een server ging bouwen, besloten om een laag stroom verbruik maar mee te nemen in mijn overweging.

Na wat onderzoek uitgekomen op deze componenten:

De processor voor zijn stroom gebruik.
Het geheugen voor zijn prijs.
De barebone voor het gemak en stroomverbruik
De hardeschijf werd aanbevolen in dit topic.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Athlon 200GE Boxed	€ 113,39	€ 113,39
1	Interne harde schijven	Seagate Barracuda Compute 2,5" (5400rpm), 2TB	€ 64,57	€ 64,57
1	Barebones	ASRock DeskMini X300	€ 145,-	€ 145,-
1	Processorkoeling	Noctua NH-L9a-AM4 chromax.black	€ 49,90	€ 49,90
1	Geheugen intern	Crucial CT2K8G4SFRA32A	€ 55,99	€ 55,99
			Totaal	€ 428,85

Indien relevant wil ik de server voor de volgende toepassingen gaan gebruiken.

Het OS wordt ubuntu. Voor nu wil ik de volgende 'self hosted' applicaties wil ik gaan draaien:
Pi-hole, NextCloud, BitWarden, HomeAssistant.
Waarschijnlijk zullen dit in de toekomst meer worden.

Zie je verbeteringen die ik kan doorvoeren in mijn setup. Hoor ik dat graag.

[zekerpixels]

mrmrmr schreef op zaterdag 20 november 2021 @ 03:49:
Ik zie goedkope SSD's: € 0,054 per GB voor een Samsung 870 QVO 2TB. In idle zuinig en 2W tijdens lezen/schrijven volgens tweakers.net.

Ik heb ze in overweging, ik twijfel nog wat voor mij een goede setup zou zijn als vervanging van 2 kleine ssds en die 2 1TB disks. Mijn toepassing voor ssd is dockers, vms en de hhds als cache drives voordat het door wordt geschoven naar de array.
- het voordeel, door de ssds toe te passen verwacht ik dat de 3,5" drives minder worden aangesproken, dus in spindown. En doordat de ssds groot genoeg zijn om alles wat veel gebruikt wordt daarop te zetten.
- het nadeel er wordt behoorlijk naar geschreven qua data, maar dat zou met 720TB TBW wel goed moeten gaan.
- Nadeel van die QVO drives is dat de schrijfsnelheid inzakt tot 70-80MB/s schrijven als de cache van de ssd vol is. Aan de ander kant, alles gaat over gigabit.

[knnf]

Ik heb een Lenovo Ideacentre 510 met een IB250MH moederbord (intel B250 chipset) waarop zowel een ATX P4 zit als een ATX 10-pin, waarbij echter maar 8 pinnen lijken aangesloten (zie foto's). Weet er iemand hoe ik het beste mijn MiniBox PicoPSU 160XT hierop kan aansluiten? 24pin naar 10pin adapter? 24 naar 8 en aan de linkerkant insteken? Aanbevelingen voor een goede kabel/merk?

(voor de liefhebber, de voeding die er standaard inzit is een FSP180-20TGBAB en de server doet voorlopig ca 14W in idle en 51W onder full load (cpu + hdd) onder debian, maar ik post later waarschijnlijk nog wel eens uitgebreidere resultaten)

[mrmrmr]

@zekerpixels
Ik heb sinds 1,5 jaar een een 2TB 860 QVO in mijn werkstation ter vervanging van een EVO, geen probleem met traagheid, het werkt gewoon snel. Kopieren van bestanden gaat vlot. Je moet theoretisch heel veel data tegelijk kopieren met een groot aantal threads om uit de cache te gaan en dat komt in de praktijk niet voor. Ik heb een zoektool die 4 threads gelijktijdig gebruikt, werkt ook snel. Wear leveling staat op 99% en de SSD blijft koel zonder actieve koeling.

Als je bijvoorbeeld 4 of meer 4k camerastreams continu wegschrijft, dan krijg je op de lange duur wel slijtage, het is bij zo'n toepassing een verbruiksartikel zoals een gloeilamp dat was.

[mrmrmr]

@knnf Je kunt met een multimeter meten welke spanning er op staat. Geel is meestal 12V, zwart is nul. Dus meet met - op zwart en + op de gekleurde kabels.

Of je een PicoPSU kunt toepassen is wel de vraag, het kan zijn dat de FSP180 voeding op recept is gemaakt. Ik heb wat gezocht en ik kwam tegen +12V (15A) en -12V (0,2A) op het label. Geen 5VSB (VSB = Volt standby) die de PicoPSU produceert. De vraag is of een PicoPSU wel geschikt of überhaupt nodig is. Als die +12V en -12V inderdaad de enige benodigde spanningen zijn denk ik dat je misschien beter alleen een adapter kunt aansluiten en kijken of dat werkt. -12V is dan een omgekeerde aansluiting. Er zijn vooraf geen garanties te geven; niet voor de werkzaamheid en ook niet of de componenten het overleven. Een toegepaste adapter moet zich netjes aan de Vp-p ripple/noise eisen houden en moet een aantal beveiligingen bezitten. Je hebt een soldeerapparaat, geschikt soldeerdraad, krimpkousen e.d. nodig om de verbindingen te maken. Kabels: een 10 pin connector en 4 pin mini fit JR kabel voor de processor.

Er zijn ATX 24 pin female naar 10 pin te koop voor Lenovo, dus het lijkt erop dat het wel kan werken, die zijn bedoeld voor het aansluiten van ATX voedingen. Aansluiten via een PicoPSU werkt misschien wel, maar dat is niet efficiënt als bijvoorbeeld 5V en 3.3V niet worden gebruikt.

Grote merken zoals Dell en HP passen vaak al een soort PicoPSU + adapter toe. Ze gebruiken 11 of 12V en een standby spanning. 3.3V en 5V worden op het moederbord aangemaakt. Ze weten dat zo'n voeding zuiniger is en dat is van belang om te voldoen aan allerlei milieu-eisen, zoals die van Californië die worden gevolgd door meer Amerikaanse staten. Zodoende kunnen afnemers (bedrijven) zeggen dat ze iets doen aan het terugdringen van energieverbruik. Intel wil net zoiets met ATX12VO (+12V ook voor standby), maar die standaard is nog nieuw en er zijn geen producten beschikbaar.

[mrmrmr]

papplesap1 schreef op zaterdag 20 november 2021 @ 13:19:
Als hobby project zat ik eraan te denken om een server te kopen/bouwen om wat 'self-hosted' applicaties te draaien. Zelf stond ik niet stil bij stroom verbruik en kwam per toeval dit topic tegen. Aangezien ik toch een server ging bouwen, besloten om een laag stroom verbruik maar mee te nemen in mijn overweging.

Na wat onderzoek uitgekomen op deze componenten:

De processor voor zijn stroom gebruik.
Het geheugen voor zijn prijs.
De barebone voor het gemak en stroomverbruik
De hardeschijf werd aanbevolen in dit topic.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Pentium Gold G5400 Tray	€ 93,-	€ 93,-
1	Interne harde schijven	Seagate Barracuda Compute 2,5" (5400rpm), 2TB	€ 64,57	€ 64,57
1	Barebones	ASRock DeskMini 310	€ 141,34	€ 141,34
1	Processorkoeling	Noctua NH-L9I chromax.black	€ 49,-	€ 49,-
1	Geheugen intern	Crucial CT16G4SFD824A	€ 63,87	€ 63,87
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 411,78

Indien relevant wil ik de server voor de volgende toepassingen gaan gebruiken.

Het OS wordt ubuntu. Voor nu wil ik de volgende 'self hosted' applicaties wil ik gaan draaien:
Pi-hole, NextCloud, BitWarden, HomeAssistant.
Waarschijnlijk zullen dit in de toekomst meer worden.

Zie je verbeteringen die ik kan doorvoeren in mijn setup. Hoor ik dat graag.

Een overstap naar Intel is de belangrijkste verbetering omdat AMD processoren zich onder idle nog niet kunnen meten met Intel 9th gen.

De Deskmini 310 (Intel) is bijvoorbeeld zuinig ten opzichte van de AMD X300. Reken op het iets onder het dubbele idle verbruik bij AMD. Idle verbruik is van belang omdat een thuisserver die altijd aan staat vaak meer dan 90% van de tijd niets doet. Het maximum verbruik heeft dan weinig invloed op het totaalverbruik per jaar, het idle verbruik is waar het om gaat. Elke Watt besparing levert 2 euro per jaar op, ofwel 10 euro over een gebruiksperiode van 5 jaar.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Pentium Gold G5400 Tray	€ 93,-	€ 93,-
1	Interne harde schijven	Seagate Barracuda Compute 2,5" (5400rpm), 2TB	€ 64,57	€ 64,57
1	Barebones	ASRock DeskMini 310	€ 141,34	€ 141,34
1	Processorkoeling	Noctua NH-L9I chromax.black	€ 49,-	€ 49,-
1	Geheugen intern	Crucial CT16G4SFD824A	€ 63,87	€ 63,87
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 411,78

Ik heb niet gecontroleerd of de koeler past in de kast. Er is 52mm ruimte volgens de quick install guide. Er zijn misschien ook goedkopere koelers beschikbaar. Deze bijvoorbeeld pricewatch: Gelid Solutions Slim Silence i-Plus. De processor heeft niet veel koeling nodig.

De Deskmini kan geen dikke (~15mm) 2.5" schijven (zoals de 4 of 5TB Seagates) intern gebruiken, wel de dunnere 7mm variant zoals je die hebt uitgekozen. Er zijn tweakers geweest die de kast hebben uitgebouwd of de schijf gewoon extern bevestigen.

[ Voor 4% gewijzigd door mrmrmr op 20-11-2021 17:08 ]

[Mars Warrior]

mrmrmr schreef op zaterdag 20 november 2021 @ 16:43:
[...]
De Deskmini 310 (Intel) is bijvoorbeeld zuinig ten opzichte van de AMD X300. Reken op het iets onder het dubbele idle verbruik bij AMD. Idle verbruik is van belang omdat een thuisserver die altijd aan staat vaak meer dan 90% van de tijd niets doet. Het maximum verbruik heeft dan weinig invloed op het totaalverbruik per jaar, het idle verbruik is waar het om gaat. Elke Watt besparing levert 2 euro per jaar op, ofwel 10 euro over een gebruiksperiode van 5 jaar.

Het hangt er - heb ik inmiddels gemerkt - wel erg vanaf wat je met de server doet en wat voor soort Docker containers je gebruikt.

Zo heb ik een server met ca 30 containers en slechts 2-3% gemiddelde CPU load, maar ook een server met maar 20 containers met een continue load van 15% omdat een aantal van die containers het bijv. nodig vinden om elke 5 seconde een health check te doen, of om elke seconde wat op het netwerk te pollen.

De 15% load betekent dan ipv een verbruik van 3W een bijna continue verbruik van 10-12W. Nog steeds wel netjes natuurlijk, maar behoorlijk ver af van de 3W.

Dit is een oude intel bak. Geen idee of AMD dit met deze load beter zou doen!

[mrmrmr]

Meer dan 1% cpu @ 3,5GHz is geen idle in mijn opvatting. Als je een computer zo zwaar belast als je beschrijft kun je het beste onderzoeken wat die belasting veroorzaakt en die oorzaak wegnemen. Ik denk niet dat er een groot verschil is processorverbruik onder <25% cpu last tussen Intel en AMD. Intel begint nog steeds wel lager en AMD hoog. Dan is lager beginnen lager eindigen.

[N8w8]

@Mars Warrior, als we daar vanuit gaan; idle op 3W, en ivm 15% load 8W extra.
Als een andere machine idle 5W meer verbruikt, "mag" die nog maar 3W extra verbruiken bij dezelfde load, voordat ie onzuiniger wordt.
Dat is bijna 3x zo efficient, terwijl AMDs vlgs mij hooguit tientallen procenten efficienter zijn?
Hangt natuurlijk wel af van met welke cijfers je rekent (die 5W is gewoon n voorbeeld).

Ik had hier ook nog wat vergelijkbaars uitgerekend trouwens, maar dan op n wat andere manier.
Nou zijn de CPUs daar niet zo relevant voor zuinige servers, maar daar kwam iig mijn eigen indruk vandaan dat idle power doorgaans belangrijker is, tenzij je een significante load hebt (of het efficientieverschil heel groot is).

[S023]

@papplesap1 @mrmrmr
Ik lees mee en probeer hier iets van te leren. In dat kader misschien wat domme vragen:

Mist er in voorgestelde build geen ssd als bootschijf?
Of is dat bij een server veel minder van belang? (Scheelt dan wel weer in aanschaf en verbruik)

Is de boxed g5400 geen slim idee? Lijkt nog goedkoper ook en de extra ventilator is niet nodig.

Stel dat je wel een aparte bootschijf hebt. Moet je die ook weer backuppen in een thuisserver? (met het uitgangspunt dat je daarnaast 2x hhd’s hebt in raid1)

Begrijp uiteraard dat jullie niet de zondag met een uitgebreide reactie voor mij willen vullen. Met een ja/nee reactie maak je mij al blij

[mrmrmr]

S023 schreef op zondag 21 november 2021 @ 10:15:
@papplesap1 @mrmrmr
Ik lees mee en probeer hier iets van te leren. In dat kader misschien wat domme vragen:

Mist er in voorgestelde build geen ssd als bootschijf?
Of is dat bij een server veel minder van belang? (Scheelt dan wel weer in aanschaf en verbruik)

Een zuinige SSD is inderdaad het beste, want die kan in een zeer lage low powerstand van honderdsten van een Watt. Een 2.5" disk voor het OS kan niet in spindown, ook al is het verbruik niet al te hoog (0,6W).

Is de boxed g5400 geen slim idee? Lijkt nog goedkoper ook en de extra ventilator is niet nodig.

Normaal gesproken is de boxed versie prima, maar die is moeilijk verkrijgbaar in Nederland. De laatste besteldatum van 9th gen lag in juli van dit jaar.

Als je voldoende ruimte hebt in de kast kun je ook passief koelen met een Arctic Alpine Passive 12. Dat is een groot koelblok zonder ventilator. De koeling werkt dan via convectie. Een kast kan aan de bovenkant open zijn. Zodoende wordt onderaan verse lucht getrokken en bovenaan gaat warme lucht eruit. Dat gaat zonder ventilatoren doordat warme lucht stijgt.

Stel dat je wel een aparte bootschijf hebt. Moet je die ook weer backuppen in een thuisserver? (met het uitgangspunt dat je daarnaast 2x hhd’s hebt in raid1)

Van een boot disk kun je een image backup maken. Ik gebruik zelf echte backups en geen RAID. RAID beschermd niet tegen alle mogelijke calamiteiten. Geen RAID is ook het advies voor een zuinige server want dat levert het laagste verbruik op. De backup kan worden gemaakt met een via USB aangesloten drive, een Sharkoon Quickport bijvoorbeeld. Die hoeft dan niet altijd aan te staan: stekker in stekkerblok met aan/uit schakelaar, zodoende blijft de adapter niet aan. Meestal zijn er nog oudere disks beschikbaar van het vorige systeem.

[Antonius]

mrmrmr schreef op zondag 21 november 2021 @ 10:40:
Normaal gesproken is de boxed versie prima, maar die is moeilijk verkrijgbaar in Nederland. De laatste besteldatum van 9th gen lag in juli van dit jaar.

Als je voldoende ruimte hebt in de kast kun je ook passief koelen met een Arctic Alpine Passive 12. Dat is een groot koelblok zonder ventilator. De koeling werkt dan via convectie. Een kast kan aan de bovenkant open zijn. Zodoende wordt onderaan verse lucht getrokken en bovenaan gaat warme lucht eruit. Dat gaat zonder ventilatoren doordat warme lucht stijgt.

Dikke +1 voor de boxed G5400 (als je hem krijgen kunt) met de genoemde passieve koeling. Draait hier alweer enkele jaren uitstekend. Stil en super zuinig. Bij mij zit hij in een alu midi tower, met voldoende ruimte beneden en boven voor convectie. Inmiddels ook met een PicoPSU voeding, sindsdien is het systeem volledig passief gekoeld. Bij mij heeft de processor het niet heel druk. Ik laat hem normaal gesproken niet langdurig comprimeren of transcoden. In het begin heb ik uit nieuwsgierigheid wel eens wat lange rar+gzip taken laten doen om te testen, en dat ging wel prima zonder oververhitting.

En bij mij ook een zuinige SSD als boot disk. Die hoeft niet groot te zijn, tegenwoordig is dat heel betaalbaar.

[papplesap1]

@mrmrmr Aller eerst bedankt voor je input.

Aanhakend op @S023.
Zou je een SSD bootschijf aanraden naast de https://tweakers.net/pric...a-5-inch-5400rpm-2tb.html?
Zo ja, wordt deze dan alleen gebruikt voor je OS en de rest zet je op de barracuda?

[eijckron]

papplesap1 schreef op zondag 21 november 2021 @ 13:03:

Aanhakend op @S023.
Zou je een SSD bootschijf aanraden naast de https://tweakers.net/pric...a-5-inch-5400rpm-2tb.html?
Zo ja, wordt deze dan alleen gebruikt voor je OS en de rest zet je op de barracuda?

Op dit moment Black Friday deal voor een Samsung 870 QVO 2TB. Zeker duurder dan je geplande 2.5 inch HDD maar stil, zuinig en als het een keer nodig is ook een stuk sneller.

[mrmrmr]

papplesap1 schreef op zondag 21 november 2021 @ 13:03:
Aanhakend op @S023.
Zou je een SSD bootschijf aanraden naast de https://tweakers.net/pric...a-5-inch-5400rpm-2tb.html?
Zo ja, wordt deze dan alleen gebruikt voor je OS en de rest zet je op de barracuda?

Je hebt 2x SATA en 1x M.2 NVMe of SATA op het H310M-STX moederbord (Deskmini 310).

Enkele gebruiksmogelijkheden zijn:
1. Samsung QVO 2TB, zoals @eijckron schrijft, zonder 2.5" SATA disk.
2. M.2 NVMe SSD (NGFF, 2280) voor het OS, naast de 2TB 2.5" data drive.
3. SATA SSD voor het OS en SATA 2.5" hard disk.

Optie 1 lijkt het meest effectief in zuinigheid. De tweede kan ook, het geeft meer ruimte maar de 2.5" hard disk verbruikt meer dan de SSD en het scheelt weinig qua kosten met optie 1, hetzelfde geldt voor de derde optie, maar dan is er de ruimte voor 2.5" SATA drives op, er is nog wel een M.2 aansluiting.

Nog een opmerking: wees voorzichtig met de SATA connectoren van de Deskmini, ik heb gelezen dat ze kapot kunnen gaan als ze niet voorzichtig worden gebruikt.

[frv]

mrmrmr schreef op vrijdag 19 november 2021 @ 20:07:
[...]


De Samsung M391A4G43MB1-CTD stond op de compatibiliteitslijst van Fujitsu (v1.3 2019), maar niet meer in de versie uit 2020. Dit is een DDR4-2666 CL19 ECC module. @frv heeft het geloof ik toegepast.

Ik gebruik idd deze

pricewatch: Samsung M391A4G43MB1-CTD

Kan ook melden dat 2x deze + een 16G module perfect werkte (80G)

Ze waren toen alleen wat prijzig om verder uit te breiden.

[knnf]

mrmrmr schreef op zaterdag 20 november 2021 @ 16:17:
@knnf Je kunt met een multimeter meten welke spanning er op staat. Geel is meestal 12V, zwart is nul. Dus meet met - op zwart en + op de gekleurde kabels.

Of je een PicoPSU kunt toepassen is wel de vraag, het kan zijn dat de FSP180 voeding op recept is gemaakt. Ik heb wat gezocht en ik kwam tegen +12V (15A) en -12V (0,2A) op het label. Geen 5VSB (VSB = Volt standby) die de PicoPSU produceert. De vraag is of een PicoPSU wel geschikt of überhaupt nodig is. Als die +12V en -12V inderdaad de enige benodigde spanningen zijn denk ik dat je misschien beter alleen een adapter kunt aansluiten en kijken of dat werkt. -12V is dan een omgekeerde aansluiting. Er zijn vooraf geen garanties te geven; niet voor de werkzaamheid en ook niet of de componenten het overleven. Een toegepaste adapter moet zich netjes aan de Vp-p ripple/noise eisen houden en moet een aantal beveiligingen bezitten. Je hebt een soldeerapparaat, geschikt soldeerdraad, krimpkousen e.d. nodig om de verbindingen te maken. Kabels: een 10 pin connector en 4 pin mini fit JR kabel voor de processor.

Er zijn ATX 24 pin female naar 10 pin te koop voor Lenovo, dus het lijkt erop dat het wel kan werken, die zijn bedoeld voor het aansluiten van ATX voedingen. Aansluiten via een PicoPSU werkt misschien wel, maar dat is niet efficiënt als bijvoorbeeld 5V en 3.3V niet worden gebruikt.

Grote merken zoals Dell en HP passen vaak al een soort PicoPSU + adapter toe. Ze gebruiken 11 of 12V en een standby spanning. 3.3V en 5V worden op het moederbord aangemaakt. Ze weten dat zo'n voeding zuiniger is en dat is van belang om te voldoen aan allerlei milieu-eisen, zoals die van Californië die worden gevolgd door meer Amerikaanse staten. Zodoende kunnen afnemers (bedrijven) zeggen dat ze iets doen aan het terugdringen van energieverbruik. Intel wil net zoiets met ATX12VO (+12V ook voor standby), maar die standaard is nog nieuw en er zijn geen producten beschikbaar.

Bedankt voor de uitgebreide uitleg! ATX12VO had ik al over gelezen, maar dacht dat kan het niet zijn. De vraag is wat is het dan wel? Gewoon een custom connector voor Lenovo dan? De voeding is inderdaad enkel 12V.

Nu goed, ziet er naar uit dat het weinig uitmaakt en dat ik gewoon de picoPSU en de Leicke kan terugsturen, want de server draait nu zonder de (blijkbaar erg energieslurpende) HDD en na powertop --auto-tune op 7 à 8 W, en dat is nog met de GPU aan (lijkt me niet dat ik deze kan uitschakelen in BIOS), wat me toch echt wel een mooi resultaat lijkt. Alles gemeten met de PM231E trouwens.

Iemand een aanbeveling nu met BF een goede 2.5inch externe schijf om te shucken? 4 of 5 TB, wat zou de beste kans zijn om een smr schijf te ontlopen?

[mrmrmr]

@knnf Als de 180W voeding goed werkt heb je inderdaad geen andere voeding nodig. Het is wel zo dat een adapter nog zuiniger kan zijn dan een oudere 12V merkeigen voeding, ondanks dat de 12V merkeigen voeding al tamelijk zuinig zou kunnen zijn vergeleken met een standaard ATX voedingen. Maar het zou in dit geval wel moeite kosten om de juiste connectoren en 10 en 4pin kabels te verzamelen en te solderen om nog een paar Watt te winnen. Als tweaker wel leuk, maar niet nodig.

Alle moderne 2.5" hard disks zijn smr en voor volume disks is dat prima, dit type schijven heeft zich bewezen. Alle schijven in mijn data servers thuis zijn al jaren 2.5" (ze staan meestal in spindown). Ik heb ook nog een 2.5" schijf die al meer dan 15 jaar 24x7 draait. Remote servers hebben geen mechanische disks meer, die zijn allemaal SSD.

Seagate is de enige fabrikant van 4 of 5TB 2.5" disks die chuckable zijn.
Overzicht van de 2.5" Seagate 4/5TB modellen in pricewatch: https://tweakers.net/exte...vvyysYV3DVuXqeuA9P8BUSvkA
Voor zover ik weet waren WD 4TB 2.5" schijven niet chuckable als SATA drives. Die hebben een op de disk vastgemaakte printplaat met USB aansluiting.

[knnf]

Voor die laatste paar watt ga ik er mij niet mee bezig houden, ik ben al erg tevreden met de resultaten voorlopig. Ook moest ik later toch de voeding meer belasten; ze is 80+ bronze dus toch niet echt slecht te noemen. Ik wil wel nog een stillere fan op de voeding steken, dan kan ik hem misschien tegelijk als htpc gebruiken. Ik ga eens kijken hoe dat zit met gpu passthrough en zo, daar houd ik me dan liever mee bezig dan dat laatste beetje verbruik.

Interessant over smr, dan kan ik dus best die seagate 5TB bestellen die ik al op het oog had. Nogmaals bedankt voor alle hulp

[zekerpixels]

Inmiddels heb ik het nieuwe systeem in gebruik, in de onderstaande post het oude systeem en het verbruik.

zekerpixels schreef op zondag 7 november 2021 @ 18:15:
[...]

1	Processors	Intel Core i7-860 Boxed	€ 0,-	€ 0,-
1	Geheugen intern	Corsair CMV8GX3M2A1333C9	€ 44,79	€ 44,79
1	Moederborden	Gigabyte GA-P55-UD3	€ 0,-	€ 0,-
1	Controllers	LSI SAS 9211-8i (SAS9211-8I/SGL)	€ 156,09	€ 156,09
1	Netwerkadapters	Intel Ethernet Server Adapter I350-T4	€ 101,47	€ 101,47
1	Behuizingen	Fractal Design Define R5 Zwart	€ 119,-	€ 119,-
1	Processorkoeling	Noctua NH-U12S Bruin	€ 59,95	€ 59,95
1	Voedingen	Corsair CX450M	€ 60,50	€ 60,50
2	Opslag	2,5" SSD
10	Opslag	3,5" WD diverse

Het system wordt gebruikt icm UnRAID, voornamelijk als opslag, backups, airsonic, jellyfin, af en toe een vm. Staat niet altijd 24/7 aan, met name in de zomer zet ik het vaak uit. Als deze wel aan blijft staan is het vaak ~5% cpu, 2 ssd en hdd actief en de overige spun down.
[...]
Verbruik
Specs geven aan dat de LSI HBA 7W is en de i350-t4 netwerkkaart 5W
- Startup ~220W
- idle all disks up ~90W, dockers running.
- idle zoals ik het aan zou laten staan ~57W, array spun down, 2hdd en 2sdd in gebruik en een dockers running.
[...]

Het doel van de upgrade was, zuiniger en dat transcoding überhaupt zou werken want dat ging gewoon niet met het oude systeem. Echt zuinig gaat het niet worden met all die hard disks, daarbij wilde ik het gemeten verbruik van de UPS en alles erachter terug te brengen naar <50W. (Dat is ook lekker gemakkelijk meten, want je kan de kabel er zo uit trekken) De UPS met switches, PoE, AP, etc. verbruikt vrijwel continue 18W. Dat betekend dat het doel was om het idle verbruik van de server (zoals ik het aan laat staan) terug te brengen naar <32W. In deze post de metingen aan de hard disks; zekerpixels in "Het grote zuinige server topic - deel 3"

Onderstaand de nieuwe server zoals deze er nu bij staat; (die prijzen kloppen overigens van geen meter, ik ben natuurlijk niet helemaal gek, bijv de cpu was vorige week nog 140,-)

1	Processors	Intel Core i3-9100 Boxed	€ 169,95	€ 169,95
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
1	Geheugen intern	Samsung M391A2K43BB1-CTD	€ 95,41	€ 95,41
1	Controllers	LSI SAS 9211-8i (SAS9211-8I/SGL)	€ 156,09	€ 156,09
1	Ventilatoren	LNA Noctua NF-A4x10 FLX, 40mm	€ 13,78	€ 13,78
1	Behuizingen	Fractal Design Define R5 Zwart	€ 125,03	€ 125,03
2	Backup drives en removable storage	Icy Box IB-158SK-B	€ 23,99	€ 47,98
2	Solid state drives	Samsung 870 QVO 2TB	€ 118,-	€ 236,-
2	Interne harde schijven	WD40EFRX WD Red Plus, 4TB (64MB cache)	€ 164,56	€ 329,12
4	Externe harde schijven	WD80EMAZ WD Elements Desktop Storage 8TB Zwart	€ 183,35	€ 916,75
2	Externe harde schijven	WD80EDAZ WD MyBook 8TB Zwart	€ 164,99	€ 164,99
1	Voedingen	Corsair CX450M	€ 60,50	€ 60,50

Wat is er gewijzigd, CPU, modo en geheugen, een hele verbetering er waren momenten dat de cpu behoorlijk werd belast en daardoor de oa gui en opslag onbruikbaar werd, dat blijft nu gewoon werken en hardware transcoding werkt nu prima met Jellyfin, dus wat dat betreft al een hele verbetering. De netwerkkaart is weg en en de Noctua cpu koeler ook want die bleek helaas niet te passen doordat deze het pci slot blokkeerde, deze gelijk in mijn pc een stiller doel gegeven. Verder zijn 2x 1TB hdds en 2x 120gb ssds eruit en vervangen door de Samsung QVO, wat mij betreft een goede investering, want ter vervanging van de oudste opslag en op moment van idle draaien er dan geen harde schijven meer. Dus zuiniger, stiller en doordat dit de cache disks zijn sneller met schrijven.

Verbruik, wat heeft het opgeleverd of juist niet. (Hierboven het gequote stukje het verbruik van het oude systeem.) Het gemeten vermogen van de UPS is 51-52W Idle, dus de server verbruikt 33-34W ongeveer, wat bijna de helft is van het oude systeem. (ja, dat moet je natuurlijk op alleen van de server zelf meten voor een beter resultaat, dat komt nog wel) Dat is natuurlijk niet zo zuinig als veel van de systemen hier, echter met parity/mirror meegenomen heb ik zo effectief 50TB beschikbaar. Ik zou het verbruik nog wel iets lager <30W willen krijgen om het symbolische het D label te kunnen geven, maar voor nu zeker heel tevreden mee.

Verbeteringen
- Opvallend is dat in de UnRAID cli "watch grep \"cpu MHz\" /proc/cpuinfo", min of meer dat cpu op continue >4GHz laat zien. Geen idee waarom, wellicht iets op te behalen zijn, misschien toch eens kijken naar powertop als dat hierop effect heeft.
- Ik heb de usb van UnRAID gewoon overgezet van het oude systeem, dus ik moet nog alle instellingen langs. Ik kom er bijv achter dat file integrity voor het hashen sha256 gebruikte, dit was het snelst op het oude systeem, maar nu is blake3 toch wel 10 keer sneller. Er is ook nog iets dat elke 5 seconden een piek geeft op de cpu, nog even uitzoeken waar dat vandaan komt en of er iets aan te doen is, naar het zou best wel eens een libray scan/check kunnen zijn die wat kort staat van Jellyfin of Airsonic.
- Er draaien nu 3 140mm ventilatoren, dat is nu wel overdreven doordat veel minder warmte wordt geproduceerd door de cpu. Maar ik wil de fans wel beschikbaar houden voor evt zomer want dan loopt de omgevingstemperatuur behoorlijk op. Eigenlijk zou ik hier een schakelaar tussen moeten zetten en een tower cpu koeler toepassen om wel iets van luchtstroom te behouden. Hierop is wel iets besparing te halen, maar ik heb gemeten dat dit <1W is.
- De voeding, deze is niet super efficiënt op lage vermogens, maar kan nog wel even mee, dus dan moet moet ik wel iets heel moois tegen komen wil ik die binnenkort vervangen. Helaas wel vorige week wel een andere fan in moeten knutselen welke nu draait zonder verschrikkelijk te ratelen.
- Oh en ik ben het power lampje vergeten aan te sluiten, dus het verbruik van 1 LEDje nachtlampje komt er nog bij

[Tiepfoud]

Zoek een beetje advies i.v.m. voeding:
Zou dit nog lukken met een picopsu 160-XT? (disk spinups zijn niet staggered)
Welke brick? kan dit vermogen aan? Maximale van leicke is 150w.
Of zou een gewone voeding, zoals de Corsair RX550 vermeld in TS, een beter alternatief zijn?

Ik zou deze eerst eens testen op het TS testprotocol om een meting te kunnen geven

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Core i3-10105 Boxed	€ 121,95	€ 121,95
1	Moederborden	ASRock H510M-HDV/M.2	€ 72,-	€ 72,-
4	Interne harde schijven	WD Red Plus "5400rpm class", 8TB	€ 0	€ 0
1	Geheugen intern	Kingston ValueRAM KVR32N22D8/32	€ 127,28	€ 127,28
1	Solid state drives	Samsung 980 1TB	€ 72,90	€ 72,90
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 394,13

[mrmrmr]

@Tiepfoud

Heb je deze disks al (definitief) aangeschaft en in bezit?

@zekerpixels

Misschien wordt er een oude Intel cpu driver toegepast. Een moderne driver zal terugschakelen, dat wordt overgelaten aan de processor onder een moderne Linux kernel (met firmware). Bijvoorbeeld onder Debian of Ubuntu. Als je eenmaal powertop --auto-tune hebt gedraaid zou er een lagere frequentie zichtbaar moeten zijn als je daarna powertop zonder parameters start. Gebruik tab om door de pagina's te bladeren.

[Shivs]

Graag zou ik jullie advies ontvangen. Na mijn vorige upgrade van mijn game PC heb ik wat componenten over die ik nu graag zou inzetten voor een (zuinige) homeserver. Het doel is het draaien van diensten voor eigen gebruik zoals, VPN, NextCloud, PiHole, TeamSpeak, Satisfactory server, etc. Aangezien er ook een gameserver tussen zit is het misschien niet de meest zuinige server qua CPU, maar deze host ik nu ergens anders en de besparing daar compenseert de energiekosten ruimschoots.

Qua opzet zal het waarschijnlijk een CentOS of Fedora machine worden met wat containers voor de software. Docker lijkt voor nu de beste optie.

Voor data opslag heb ik een NAS staan welke niets anders doet dan backups en opslag. Ik wil deze niet inzetten voor deze taken, omdat ik bewust een relatief domme NAS heb gekocht.

Mijn vraag gaat vooral over welke componenten ik kan hergebruiken en welke in nieuw zou moeten kopen. Wat ik heb liggen is:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Core i5-6400 Boxed	€ 0,-	€ 0,-
1	Moederborden	Gigabyte GA-B150M-D3H	€ 0,-	€ 0,-
1	Processorkoeling	Cooler Master Hyper 212 EVO	€ 31,69	€ 31,69
2	Geheugen intern	Crucial CT8G4DFD8213	€ 0,-	€ 0,-
			Totaal	€ 31,69

Wat is dus mis is een (zuinige) voeding, kast en SSD. Mijn idee was om deze zaken aan te schaffen:

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Behuizingen	Chieftec Mesh Pro Cube CI-02B-OP	€ 58,95	€ 58,95
1	Voedingen	Mini-box PicoPSU-90 + 84W (Fortron) Adapter Power Kit	€ 75,35	€ 75,35
1	Solid state drives	Samsung 980 500GB	€ 39,-	€ 39,-
			Totaal	€ 173,30

Volgens mijn berekeningen zou dit genoeg moeten zijn qua voeding, het kastje en de SSD zijn standaard zaken. Ik vraag graag om commentaar op deze build.

[Tiepfoud]

mrmrmr schreef op woensdag 24 november 2021 @ 13:02:
@Tiepfoud

Heb je deze disks al (definitief) aangeschaft en in bezit?

Yes, en zijn ongeveer 60-70% gevuld op een huidig systeem. Zijn in feite chucked emaz en ezaz disks

[ Voor 6% gewijzigd door Tiepfoud op 24-11-2021 17:35 ]

[GoBieN-Be]

Mijn nieuwe server is geassembleerd. Gewoon nog in de kast inbouwen straks.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 5800X Boxed	€ 329,-	€ 329,-
1	Moederborden	Asrock Rack X470D4U	€ 241,-	€ 241,-
1	Behuizingen	be quiet! Pure Base 500 Zwart	€ 63,90	€ 63,90
1	Processorkoeling	Gelid Solutions Phantom Black	€ 28,95	€ 28,95
2	Geheugen intern	Kingston ValueRAM Server Premier KSM32ED8/32ME	€ 202,31	€ 404,62
1	Voedingen	Cooler Master V Series V650	€ 0,-	€ 0,-
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 1.067,47

Zeer leuke eerste ervaring met het moederbord.
Het moederbord wou niet booten, waarschijnlijk doordat het BIOS firmware te oud is om de Ryzen 7 5800X te ondersteunen. Maar geen gedoe met zoeken naar oude processor. De IPMI aangesloten, ingelogd met standard credentials en via de webinterface de laatste BIOS geflashed!
Alles boot nu zoals het hoort!

Morgen wat testen doen met power meting.

[mrmrmr]

@Tiepfoud

Jouw system zal naar schatting maximaal 140W verbruiken tijdens opstarten en 31W in idle. Dat laatste komt door het hoge verbruik van speciek deze harde schijven (WD80EFAX): 5,3W per stuk in idle. Ter vergelijking: met een 2.5" 5TB disk zit je op 0,85W.

Hoewel de PicoPSU met geschikte adapter zuiniger zal zijn, lijkt de Corsair RM550x (2021) een betere keuze in dit geval met het hoge opstartverbruik. Ik ken geen andere ATX voedingen te koop in webshops die bij 31W ook 84% efficiënt zijn. De meeste halen niet veel meer dan 80%, dat komt vooral omdat de 80plus testmethodiek pas bij 25% belasting gaat tellen. 80plus titanium begint wel bij 10%, maar er zijn geen titanium voedingen van <250W. Als die er wel waren, zouden dat concurrenten zijn. Het is technisch wel mogelijk, maar ik denk niet dat fabrikanten daar een markt in zien.

Link efficiëntiegrafiek: https://www.tweakpc.de/ha...000/i/550/eff230_1_10.png

Nog even terug komen op PicoPSU-160-XT. Die kan 15A op 12V leveren in piek en 8A continu, dat is voldoende voor deze schijven. Gegeven dit materiaal - met het hoge idle verbruik - zou het mogelijk kunnen passen bij een 150 of 160W GaN adapter. GaN is Gallium Nitride, het wordt gebruikt in bepaalde componenten zoals IC's, en bij voedingen in FET's.

Voorbeelden van dergelijke adapters zijn:
Fiduspower GDA16012-C14
Astekglobe AAAF160-S12-z
Adapter Technology ATS160T-P120
De laatste wordt onder andere namen aangeboden. Ze kunnen tot 95% efficient zijn rond 50% belasting. Het is mij niet duidelijk of ze ook bij 30W nog boven 90% zitten.

GaN adapters zijn bekend bij het grote publiek bij laders voor smartphones en sommige laptops. Dat zijn meestal compacte blokladers met USB aansluitingen.

Ik ken nog geen GaN adapter die voor lage belasting zuinig zijn, onder 10W zijn ze mogelijk niet efficiënter dan normaal silicium.

[mrmrmr]

@Shivs Dat is een Skylake systeem met een 4 core i5 processor. In die tijd hadden i5 processoren nog niet een heel hoge frequentie. Maar meer cores verbruikten destijds wel significant meer dan 2 cores.

Ik denk dat de voeding wel voldoende zal zijn als je het niet zwaar belast. Je kan dat doen door een of meer van deze BIOS instellingen:
• de TDP te verlagen
• de core current limit te verlagen
• het aantal cores beperken
• frequentie verlagen
• turbo ratio aanpassen
• turbo uitschakelen

Het geeft waarschijnlijk voldoende mogelijkheden om een te hoog maximaal verbruik te beperken.

[Tiepfoud]

@mrmrmr bedankt voor de info! Zal de Corsair voeding nemen in dit geval.
Ik laat nog iets horen eens ik de resultaten heb.

[ Voor 21% gewijzigd door Tiepfoud op 24-11-2021 22:31 ]

[mrmrmr]

mrmrmr schreef op vrijdag 5 november 2021 @ 06:14:
Tweakers heeft op 4 november een artikel over de nieuwe high-end Intel Alder Lake 12th gen processoren gepubliceerd. Die verbruiken veel in idle. Het wachten is op zuinigere desktop processoren die ergens begin 2022 zouden verschijnen.

Er is een gerucht over de komende Pentium Gold Alder Lake (12th gen) processor.

Als deze informatie klopt:
De Alder Lake Pentium Gold G7400 (BX80715G7400) zou nog steeds 2 cores en 4 threads hebben en een lagere frequentie van 3,7 GHz ten opzichte van de 4,0 GHz van de 10th gen Pentium Gold G6400. Dat duidt er op dat Intel op de schreden terug keert en normale, zuinigere frequenties hanteert. Hoge frequenties hebben een exponentieel slechtere performance/Watt ratio, terug naar normaal is goed voor een zuinige server. De ratio performance/Watt ratio zal beter zijn, wegens het effect van een overstap naar Intel-7 (voorheen 10nm). De L3 cache zou worden verhoogd van 4 naar 6 MB. Dat vergt wel meer vermogen.

Edit 25-11-2021:
Pricewatch: pricewatch: Intel Pentium Gold G7400 Boxed
Momenteel zijn er nog geen aanbieders.

[ Voor 8% gewijzigd door mrmrmr op 25-11-2021 22:58 ]

[zekerpixels]

Oke, ik heb in UnRAID wat met powertop lopen spelen. (ook auto-tune toevoegen aan de go file anders moet je elke keer de cli in) Natuurlijk had powertop wel effect maar niet op de cpu frequentie, deze bleef min of meer op continue 4.1Ghz. In CA is er een plugin "Tips and Tweaks", hierin is een setting te vinden"CPU Scaling Governor:" dit staat default op preformance. (Set all CPUs at full frequency regardless of load) Door alleen deze setting te veranderen in power save (Scales CPU frequency based on load) komt de frequentie terug tot 900mHz en boost weer naar >4GHz. (dat is dus zonder powertop)

In mijn vorige post noemde ik 51-52W Idle op de UPS, dus de server 33-34W. (Idle is hierbij met de cache_dirs, file_integrity en de dockers voor Pihole, Jellyfin, Airsonic running) Dus met de setting op power save en de powertop auto-tune, met dezelfde meting 47-48W op de UPS. Dat zou dan theoretische is van 30W voor de server zijn, dat moet ik nog wel goed meten op alleen de server meten want ik wil kunnen zeggen dat het een D label is. Maar goed dat betekend dat met deze settings ongeveer 4W is bespaard, volgens mij heb ik dit getal ook vaker voorbij zien komen wanneer er over powertop wordt gesproken op deze hardware.

Edit: Toch nog gemeten met een Brennenstuhl PM231E op alleen de server in dezelfde situatie, zo laat ik het aanstaan dus daar gaat het ook echt om. Resultaat 29-30W, doel bereikt zou ik zeggen.
(En dat bewijst ook gelijk dat verbruik meten op de kabel van de UPS minus die 18W prima is)

Volgens HWinfo is de efficiëntie van de voeding op 22,5W 67,7%. Als ik dan het grafiekje van de RM550x mag geloven zou een andere voeding wel eens bijna 14% efficiënter kunnen zijn, maar ik heb voorlopig wel weer genoeg geïnvesteerd.

[Shivs]

mrmrmr schreef op woensdag 24 november 2021 @ 21:22:
@Shivs Dat is een Skylake systeem met een 4 core i5 processor. In die tijd hadden i5 processoren nog niet een heel hoge frequentie. Maar meer cores verbruikten destijds wel significant meer dan 2 cores.

Ik denk dat de voeding wel voldoende zal zijn als je het niet zwaar belast. Je kan dat doen door een of meer van deze BIOS instellingen:
• de TDP te verlagen
• de core current limit te verlagen
• het aantal cores beperken
• frequentie verlagen
• turbo ratio aanpassen
• turbo uitschakelen

Het geeft waarschijnlijk voldoende mogelijkheden om een te hoog maximaal verbruik te beperken.

Bedankt voor zo'n duidelijk verhaal. Ik was sowieso van plan om alles uit te schakelen dat niet nodig is voor een headless server. Het downtunen van de processor is natuurlijk ook een goed plan. Ik ga kijken wat ik er van bakken.

[luisfigomg]

Ik zou ook graag advies van jullie krijgen. Ik zit al een tijdje te kijken naar een thuis server. Ik zou graag zelf ubuntu server op de server willen draaien met Nextcloud, WordPress site, misschien mijn eigen mail server en een aantal andere dockers om uit te proberen.

Ik heb een en ander bij elkaar gezocht en wil het later gaan uitbreiden met 2.5" hdd's. Ik zit echter te twijfelen of ik een atx voeding nodig heb of het met een picopsu uit de voeten kan.

Wellicht kan ik ook nog wel wat veranderen aan het uitgezochte hardware echter denk ik dat ik niet perse ECC ram nodig heb dus denk ik ook niet dat ik een i3 9100 nodig heb.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Core i3-10105 Boxed	€ 127,-	€ 127,-
1	Moederborden	MSI Z490-A PRO	€ 139,-	€ 139,-
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast KF426C16BB1K2/32	€ 123,-	€ 123,-
1	Voedingen	be quiet! Pure Power 11 400W	€ 52,77	€ 52,77
1	Solid state drives	Samsung 980 1TB	€ 75,-	€ 75,-
			Totaal	€ 516,77

Ik heb zelf nog een oude case staan de Cooler master cm 690 II dus ruimte zat om uit te breiden.

[Gijs007]

Helaas kon Azerty de levertijd van mijn bestelde kast niet waarmaken. Heb nu toch maar de Inter-Tech IM1 besteld, gezien dat eigenlijk een veel betere match is. Die komt zaterdag binnen.

De overige onderdelen zijn al binnen, dus ik ben alvast aan de slag gegaan met een andere kast.
Maar ik heb nu twee problemen:
1. Systeem gaat direct aan zodra er stroom op staat. Maar de power LED functioneert nog niet, volgens de handleidingen zouden er twee pinnen aanwezig moeten zijn. Maar ik zie er maar 1.
Update: In de handleiding staan de aansluitingen van de front panel in spiegelbeeld. Heb het nu omgedraaid, nu werkt de aan uit schakelaar naar behoren...

Zit alleen nog met een jumper die ik los had gehaald. Waarvan ik niet weet hoe/waar ik die moet aansluiten... Volgens de handleiding moet die op doe oranje en roze aansluiting, boven de lege pin. Lijkt mij alleen niet logisch, gezien de kleuren





2. Ik krijg geen beeld op de displayport aansluitingen. Het USB toetsenbord en de ventilator gaan wel draaien, dus het systeem boot vermoedelijk wel.

Iemand tips? Heb al geprobeerd om zonder de NVMe SSD en PCIe netwerkkaart te booten, maar ook dat hielp niet.

Update: of komt het omdat het bord zelf geen GPU heeft, en gebruik maakt van de ingebouwde GPU in de Intel CPU? Die mijn Xeon niet heeft.
Anders even tijdelijk de GPU uit mijn desktop gebruiken? Vraag mij wel af of ik de KVM straks kan gebruiken via Intel AMT/Vpro, aangezien de CPU geen ingebouwde GPU heeft.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2236 Tray	€ 339,94	€ 339,94
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
1	Behuizingen	Inter-Tech IM-1 Pocket	€ 69,90	€ 69,90
1	Netwerkadapters	Intel Gigabit CT Desktop Adapter	€ 31,84	€ 31,84
1	Geheugen intern	Samsung M391A4G43MB1-CTD	€ 201,51	€ 201,51
1	Solid state drives	Samsung 960 Pro 2TB	€ 0,-	€ 0,-
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 825,19

[ Voor 20% gewijzigd door Gijs007 op 25-11-2021 18:33 ]

[RobertMe]

luisfigomg schreef op donderdag 25 november 2021 @ 13:35:
Ik heb een en ander bij elkaar gezocht en wil het later gaan uitbreiden met 2.5" hdd's. Ik zit echter te twijfelen of ik een atx voeding nodig heb of het met een picopsu uit de voeten kan.

Met alleen 2,5" HDDs moet je het wel heel bond maken wil je het niet redden met PicoPSU. Vergeet immers niet dat die 2,5," Seagate schijfjes ook als externe schijf worden gebruikt via USB en dus 5V met maximaal 0,5A kunnen krijgen, oftewel 2,5W. Daarnaast gebruikt de rest van het systeem ook niet heel veel. Ik ken de details van de hardware niet, maar normaliter moet het volgens mij toch met een 90W PicoPSU (en 120W adapter) lukken. De 160W PicoPSU komt hier in ieder geval maar zelden langs en vrijwel altijd in combinatie met 3,5" HDDs.

Wellicht kan ik ook nog wel wat veranderen aan het uitgezochte hardware echter denk ik dat ik niet perse ECC ram nodig heb dus denk ik ook niet dat ik een i3 9100 nodig heb.

Of je wel of geen ECC nodig hebt komt neer op hoe kritiek geheugenfouten zijn voor jou. Puur als thuisserver zal een bitflip in het geheugen niet heel kostbaar zijn, als het al voor komt (hoogstens dat een applicatie of het OS crasht, of een niet kritiek bestand corrupt raakt). Ga je het systeem ook als NAS inzetten, voor kritieke / kostbare data dan kan ECC interessant zijn omdat een bestand dan niet meer corrupt zou kunnen raken door een bitflip in het werkgeheugen.

[knnf]

Seagate Expansion 5TB geshucked, en er zat een ST5000LM000 in
DOM juli 2021

[ Voor 5% gewijzigd door knnf op 25-11-2021 17:25 ]

[mrmrmr]

Gijs007 schreef op donderdag 25 november 2021 @ 14:23:
Zit alleen nog met een jumper die ik los had gehaald. Waarvan ik niet weet hoe/waar ik die moet aansluiten... Volgens de handleiding moet die op doe oranje en roze aansluiting, boven de lege pin. Lijkt mij alleen niet logisch, gezien de kleuren

Daar zit hij bij mijn D3643-H ook, dus dat zal wel ok zijn.

Update: of komt het omdat het bord zelf geen GPU heeft, en gebruik maakt van de ingebouwde GPU in de Intel CPU? Die mijn Xeon niet heeft.

Ja, dat is het probleem, deze Xeon heeft geen GPU. Zonder GPU is er geen beeld met Intel AMT. Maar je kunt wel remote control software gebruiken zonder GPU. En je kan de computer wel remote rebooten (Remote Power On) via AMT.

Overigens, ook met GPU krijg je geen beeld als de GPU in slaapstand staat. Dat is wel lastig want als het noodzakelijk zou zijn de GPU actief te laten blijven kost dat een stuk meer energie en dat is natuurlijk niet efficiënt.

[mrmrmr]

@luisfigomg

Ik denk niet dat je een Z490 chipset nodig hebt voor jouw doeleinden. Ik heb al een tijd geen MSI gezien in de zuinige computer context. Kijk eens of je een lichter ASRock bord kunt vinden met alleen erop wat je nodig hebt. Vermijd borden gericht op gaming, performance en allerlei toeters en bellen. Dat soort dingen kosten niet alleen meer, maar ze laten het verbruik ook omhoog gaan omdat het bord dan meer vermogen aan moet kunnen.

In het vorige topic staan onder gepinde posts diverse 10th gen systemen. Bijvoorbeeld deze.

Een PicoPSU-90 kan wel met deze processor en een normaal zuinig bord (bijvoorbeeld met B of H chipset). Je kunt er 6 stuks 2.5" drives mee aansluiten. Die werken zoals hierboven genoemd op 5V en ze verbruiken maar 3,75W per drive tijdens opstarten, dus 22,5W max piekverbruik in totaal. Dan blijft er ruim voldoende over voor deze processor en het moederbord om op te starten.

[GerjanT]

Gijs007 schreef op donderdag 25 november 2021 @ 14:23:
Helaas kon Azerty de levertijd van mijn bestelde kast niet waarmaken. Heb nu toch maar de Inter-Tech IM1 besteld, gezien dat eigenlijk een veel betere match is. Die komt zaterdag binnen.

Ik heb zelf deze kast ook besteld en eerder deze week ontvangen. Wat een mooi kastje is het zeg. Dooracht qua opbouw. Dit is de eerste kast waar ik ook gewoon de schroefjes in een sorteerdoosje heb gekregen, supernetjes!

De overige onderdelen zijn al binnen, dus ik ben alvast aan de slag gegaan met een andere kast.
Maar ik heb nu twee problemen:
1. Systeem gaat direct aan zodra er stroom op staat. Maar de power LED functioneert nog niet, volgens de handleidingen zouden er twee pinnen aanwezig moeten zijn. Maar ik zie er maar 1.
Update: In de handleiding staan de aansluitingen van de front panel in spiegelbeeld. Heb het nu omgedraaid, nu werkt de aan uit schakelaar naar behoren...

Zit alleen nog met een jumper die ik los had gehaald. Waarvan ik niet weet hoe/waar ik die moet aansluiten... Volgens de handleiding moet die op doe oranje en roze aansluiting, boven de lege pin. Lijkt mij alleen niet logisch, gezien de kleuren

.....

en toch klopt het, het is de recovery en die wil je niet verbonden hebben standaard. Eruit laten en goed opbergen kan ook

2. Ik krijg geen beeld op de displayport aansluitingen. Het USB toetsenbord en de ventilator gaan wel draaien, dus het systeem boot vermoedelijk wel.

Iemand tips? Heb al geprobeerd om zonder de NVMe SSD en PCIe netwerkkaart te booten, maar ook dat hielp niet.

Update: of komt het omdat het bord zelf geen GPU heeft, en gebruik maakt van de ingebouwde GPU in de Intel CPU? Die mijn Xeon niet heeft.
Anders even tijdelijk de GPU uit mijn desktop gebruiken? Vraag mij wel af of ik de KVM straks kan gebruiken via Intel AMT/Vpro, aangezien de CPU geen ingebouwde GPU heeft.

Ik denk toch echt wel dat je een GPU nodig hebt, ook voor het KVM gedeelte.

Even een update aan mijn zijde. Ik heb afgelopen zondag nog een teruggestuurde i3-9100 kunnen claimen toen de prijzen op 212 euro stonden voor 133 euro. Heb alles ontvangen behalve de PicoPSU, die heb ik net in ontvangst genomen. Ik had nog een Be quiet! Straight Power E9-400W voeding uit 2013 liggen en daarmee ben ik in staat 12 watt te halen. Dat beloofd nog wat...

De geleverde voeding vanuit de kit bij de PicoPSU is de FSP FSP084-DHAN3 dus dat zit wel goed geloof ik

[project.bobby]

Het is niet een heel krachtig systeem, maar ik wilde het toch nog even delen - voor mensen die een zuinig systeempje nodig hebben voor docker oid.

Om Home Assistant fysiek los te trekken van mijn thuislab heb ik een Mele Quieter 2 gekocht.

Deze: https://www.mele.cn/PCHD28/124-en.html
Maar dan de versie met 4gb ram en 64 emmc.

Specificaties:
Intel Celeron J4125 met 4GB single channel RAM
Met 64GB Emmc onboard storage (type onbekend).
Netwerkverkeer is actief, 1000mbit
Geen toetsenbord of beeldscherm aangesloten.

Gemeten met een Brennestuhl PM 231 e

Zonder peripherals of monitor (kaal):
Windows idle: 2 watt
Ubuntu idle: 2.2 watt
Home assistant idle na eerste installatie zonder peripherals; 1.4 watt (!).

Home Assistant in productie met onderstaande peripherals & apps: 2 watt.
Conbee II Zigbee Usb stick,
Aotec 5 Usb stick,
P1 - USB kabel,
Netwerk 1000mbit actief
4 apps actief: Unify network, Wireguard, DuckDNS, buienradar

Voor Home Assistant is dat volgens mij nog steeds overkill, hangt op 1%CPU en <10% Ram in gebruik.


Inmiddels sata m2 schijfje erin gezet. Dat voegt +2w toe aan het verbruik.
Kingston SA400M8/240G A400 SSD

Update:
Ik heb weer een aantal testjes gedaan met een SSD gekoppeld via een externe enclosure (Ugreen ‎B07D2BHVBD).

Unraid array online:
Ubiquiti NVR continue schrijven naar M2 sata dis (WD Red Sata m2. disk 1 TB)
MX500 1 TB Time Machine back-up aan het wegschrijven is 6,3 watt.

Deze combinatie idled op 4,3 W met powerfactor tussen de 60 en 70.

[ Voor 65% gewijzigd door project.bobby op 11-12-2021 18:38 ]

[Gijs007]

mrmrmr schreef op donderdag 25 november 2021 @ 21:38:
Ja, dat is het probleem, deze Xeon heeft geen GPU. Zonder GPU is er geen beeld met Intel AMT. Maar je kunt wel remote control software gebruiken zonder GPU. En je kan de computer wel remote rebooten (Remote Power On) via AMT.

Overigens, ook met GPU krijg je geen beeld als de GPU in slaapstand staat. Dat is wel lastig want als het noodzakelijk zou zijn de GPU actief te laten blijven kost dat een stuk meer energie en dat is natuurlijk niet efficiënt.

Klopt helemaal, met de nieuwe CPU werkt het wel allemaal naar behoren. Haal ongeveer 9 watt op een lege ESXi server, denk dat het door de helft kan als ik Windows Server als Hypervisor ga gebruiken?

Ik heb wel nog een probleempje. Ik kan Intel AMT niet inschakelen, althans, na het herstarten staat het gewoon weer op disabled.

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Xeon E-2146G Tray	€ 360,05	€ 360,05
1	Moederborden	Fujitsu D3644-B	€ 182,-	€ 182,-
1	Behuizingen	Inter-Tech IM-1 Pocket	€ 69,90	€ 69,90
1	Netwerkadapters	Intel Gigabit CT Desktop Adapter	€ 30,43	€ 30,43
1	Geheugen intern	Samsung M391A4G43MB1-CTD	€ 201,51	€ 201,51
1	Solid state drives	Samsung 960 Pro 2TB	€ 0,-	€ 0,-
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 843,89

GerjanT schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 10:34:
[...]


Ik heb zelf deze kast ook besteld en eerder deze week ontvangen. Wat een mooi kastje is het zeg. Dooracht qua opbouw. Dit is de eerste kast waar ik ook gewoon de schroefjes in een sorteerdoosje heb gekregen, supernetjes!


[...]


en toch klopt het, het is de recovery en die wil je niet verbonden hebben standaard. Eruit laten en goed opbergen kan ook

Ben benieuwd, krijg de kast morgen binnen. Heb een review van de kast gezien, echt ideaal voor een kleine NAS, door die extra platen waar je HDD's op kunt schroeven.

Mooi, dan gaat die jumper de kast in.

[ Voor 10% gewijzigd door Gijs007 op 26-11-2021 13:00 ]

[mrmrmr]

Gijs007 schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 12:57:
Haal ongeveer 9 watt op een lege ESXi server, denk dat het door de helft kan als ik Windows Server als Hypervisor ga gebruiken?

Met Windows desktop wel, nadat het is geoptimaliseerd. De laatste Server versies van Windows kunnen minder zuinig zijn en de Windows hypervisor voegt vermoedelijk verbruikt toe. Ik laat de vraag over welk VM nu het zuinigst is over aan degenen die hier kennis van hebben.

ESXi heeft weinig power management voor low power ondersteuning. Ik verwacht <8W zonder de extra netwerkkaart. Met Debian of Windows moet 4W mogelijk zijn.

De oudere netwerkadapter is minder zuinig dan een modernere I210/I211 netwerkkaart. Reken op ongeveer een halve Watt voor de I211.

[GerjanT]

mrmrmr schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 14:36:
[...]


Met Windows desktop wel, nadat het is geoptimaliseerd. De laatste Server versies van Windows kunnen minder zuinig zijn en de Windows hypervisor voegt vermoedelijk verbruikt toe. Ik laat de vraag over welk VM nu het zuinigst is over aan degenen die hier kennis van hebben.

ESXi heeft weinig power management voor low power ondersteuning. Ik verwacht <8W zonder de extra netwerkkaart. Met Debian of Windows moet 4W mogelijk zijn.

De oudere netwerkadapter is minder zuinig dan een modernere I210/I211 netwerkkaart. Reken op ongeveer een halve Watt voor de I211.

Ik heb inmiddels de pico-psu ingebouwd. Ik zit nu met alleen powertop --autotune op 7 watt tov de 12 watt van de be quiet eerder genoemd. Zal nog eens wat verder downsizen door een slaapstand in te stellen voor de harde schijf.

[Ravefiend]

knnf schreef op donderdag 25 november 2021 @ 17:21:
Seagate Expansion 5TB geshucked, en er zat een ST5000LM000 in
DOM juli 2021

Dat zou dan dus een SMR schijf zijn volgens deze lijst: List of known SMR drives

[knnf]

Inderdaad, maar TS gaf aan dat alle 2,5 inch schijven tegenwoordig SMR zijn

[N8w8]

Om precies te zijn, de Toshiba L200 1TB 9,5mm is nog wel CMR (bron).
En alle 500GB, en wat enterprise (10K RPM etc) modellen.
Maar voor de rest is alles wat nu nog gemaakt wordt idd SMR.

[RobertMe]

An zich ook niet zo verwonderlijk dat alle 2,5" schijven SMR zijn. Er is maar zoveel fysieke ruimte beschikbaar. Zie ook de Seagate 4TB & 5TB schijven die dikker zijn dan standaard 2,5" schijven. De extra opslag komt daarbij ook nog eens uit een extra platter. Er wordt dus gewoon overal de grens op gezocht van wat ze kunnen doen om meer data op te slaan op een 2,5" schijf. Zij het efficiënt gebruik van de platters (middels SMR), zij het door de schijf fysiek groter te maken voor het plaatsen van een extra platter voor nog meer opslagruimte.

[N8w8]

idd, als OS schijf wil je geen SMR hebben, maar in laptops zijn de OS schijven vervangen door SSDs.
Dan is de voornaamste toepassing van die 2,5" schijven vooral als 2e schijf (intern danwel USB) met extra veel opslagruimte, en daarvoor heeft SMR juist weer voordelen.
Maar sinds kort (jaartje ofzo?) zijn er ook grote HAMR/MAMR/ePMR schijven op 3,5", zonder SMR.
In theorie zouden ze dat nog naar 2,5" kunnen brengen, maar de vraag daarnaar is toch maar klein.
Dat handjevol nerds die opslagruimte willen die EN groot EN zuinig EN snel EN goedkoop is.
Laat 1 eis daarvan een beetje los, en je hebt al geen 2,5" CMR meer nodig, simpel gezegd.

[Gijs007]

Gijs007 schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 12:57:
[...]
Ik heb wel nog een probleempje. Ik kan Intel AMT niet inschakelen, althans, na het herstarten staat het gewoon weer op disabled.
[...]

Denk dat mijn Intel ME firmware corrupt is . Het versienummer is 0.0.0.0
Zal vermoedelijk door de BIOS update zijn gekomen. Heb hem al een keer opnieuw gedraaid, maar dat maakt geen verschil.
Wat mij wel opvalt is dat het systeem na de tweede herstart geen beeld meer geeft. (tot ik hem weer herstart).

Weet iemand of het mogelijk is om de Intel ME firmware te herstellen?

[GoBieN-Be]

#	Category	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 5800X Boxed	€ 329,-	€ 329,-
1	Moederborden	Asrock Rack X470D4U	€ 241,-	€ 241,-
1	Behuizingen	be quiet! Pure Base 500 Zwart	€ 63,90	€ 63,90
1	Processorkoeling	Gelid Solutions Phantom Black	€ 28,95	€ 28,95
2	Geheugen intern	Kingston ValueRAM Server Premier KSM32ED8/32ME	€ 202,31	€ 404,62
1	Voedingen	Cooler Master V Series V650	€ 0,-	€ 0,-
1	Solid state drives	Samsung 840 EVO 250GB	€ 114,99	€ 114,99
2	Solid state drives	Samsung 980 1TB	€ 69,90	€ 139,80
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 1.322,26

Momenteel gewoon met Windows 10 Pro 21H2 op de SATA SSD.
USB muis en toetsenbord aangesloten via USB, monitor op de VGA van de IPMI.

Bovenstaand systeem 24hr op 100% CPU getest. Temperatuur tot 75°C, zonder airflow van casefans, moederbord nog niet in de kast ingebouwd.

Met 100% CPU belasting trekt het systeem 211W.
Gemeten met een Gosund smartplug (met tasmota), niet gekalibreerd.

Voltage 240 V
Current 1.025 A
Power 211 W
Apparent Power 246 VA
Reactive Power 128 VAr
Power Factor 0.86

Met het OS uit, en enkel de IPMI aan, meet mijn smartplug:

Voltage 241 V
Current 0.255 A
Power 5 W
Apparent Power 61 VA
Reactive Power 61 VAr
Power Factor 0.08

Nu ga ik de omgekeerde oefening proberen, idle zo laag mogelijk, met het Windows 10 OS.

[ Voor 9% gewijzigd door GoBieN-Be op 26-11-2021 23:46 ]

[D-Three]

@Gijs007 Ik heb even zitten googlen en dit probleem komt wel meer voor. Een eenvoudige oplossing heb ik niet direct gezien. Tenzij je het ziet zitten om de chip op het moederbord te vervangen. Indien nog garantie, vrees ik dat het RMA zal worden, tenzij je AM niet wil gebruiken.

[Gijs007]

D-Three schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 23:50:
@Gijs007 Ik heb even zitten googlen en dit probleem komt wel meer voor. Een eenvoudige oplossing heb ik niet direct gezien. Tenzij je het ziet zitten om de chip op het moederbord te vervangen. Indien nog garantie, vrees ik dat het RMA zal worden, tenzij je AM niet wil gebruiken.

Daar was ik al een beetje bang voor. Dan gaan we maar een RMA indienen.

[GoBieN-Be]

Windows 10 gestart, scherm en muis actief, zonder programma's, schommelt tussen de 28W en de 35W.

Voltage 242 V
Current 0.404 A
Power 28 W
Apparent Power 98 VA
Reactive Power 94 VAr
Power Factor 0.28

[mrmrmr]

@GoBieN-Be Klopt het dat de spanning van jouw netaansluiting ≥240V is?

[mrmrmr]

GerjanT schreef op vrijdag 26 november 2021 @ 16:02:
Ik heb inmiddels de pico-psu ingebouwd. Ik zit nu met alleen powertop --autotune op 7 watt tov de 12 watt van de be quiet eerder genoemd. Zal nog eens wat verder downsizen door een slaapstand in te stellen voor de harde schijf.

Het gebruik van Intel drivers, met name die voor graphics, kan misschien helpen. Ik gebruik de handmatige installatie methode waardoor er niet allerlei onnodige rommel meegeïnstalleerd wordt. Een uitgebreide beschrijving van optimalisatie onder Windows kun je in mijn NAS webblog vinden.

[Hans1990]

Persoonlijk kijk ik niet >240V van op. Kennis in Utrecht meer ook regelmatig 245V uit stopcontact met z'n slimme stekkers + Tasmota. Bovengrens is bij 253V. Die power factor though.. (indien die klopt)

@GoBieN-Be Ik ben wel benieuwd welke opties die BIOS heeft wat betreft power saving op de CPU.

Met mijn Asrock B550M Pro4 + 5600G wist ik grotendeel van zuinigheid en efficientie winst te behalen met Global C power states aan, multi-core boost &PBO uit en en lager SOC power (hoewel die optie misschien beperkt is voor de Ryzen Cezanne/Renoir CPUs).

[GerjanT]

mrmrmr schreef op zaterdag 27 november 2021 @ 09:37:
[...]


Het gebruik van Intel drivers, met name die voor graphics, kan misschien helpen. Ik gebruik de handmatige installatie methode waardoor er niet allerlei onnodige rommel meegeïnstalleerd wordt. Een uitgebreide beschrijving van optimalisatie onder Windows kun je in mijn NAS webblog vinden.

Ik denk nu dat je op Windows doelt, dat gebruik ik niet. Ik voel me wat comfortabeler bij Linux

[GoBieN-Be]

mrmrmr schreef op zaterdag 27 november 2021 @ 09:27:
@GoBieN-Be Klopt het dat de spanning van jouw netaansluiting ≥240V is?

Dat zal wellicht een kalibratie fout in de plug zijn.
Mijn andere smartplugs geven allemaal 231V aan.
Misschien dat ik de plugs nog eens omwissel.

[GoBieN-Be]

Hans1990 schreef op zaterdag 27 november 2021 @ 09:42:
Persoonlijk kijk ik niet >240V van op. Kennis in Utrecht meer ook regelmatig 245V uit stopcontact met z'n slimme stekkers + Tasmota. Bovengrens is bij 253V. Die power factor though.. (indien die klopt)

@GoBieN-Be Ik ben wel benieuwd welke opties die BIOS heeft wat betreft power saving op de CPU.

Met mijn Asrock B550M Pro4 + 5600G wist ik grotendeel van zuinigheid en efficientie winst te behalen met Global C power states aan, multi-core boost &PBO uit en en lager SOC power (hoewel die optie misschien beperkt is voor de Ryzen Cezanne/Renoir CPUs).

Het is een Ryzen 7 5800X, dus een Zen3 a.k.a. Vermeer CPU.

Er zijn enorm veel opties in de BIOS, vele die ik niet snap en waar ook bitter weinig info over te vinden is.
Ik heb op onderstaande OneDrive link zo'n 9 screenshots gedeeld.
https://1drv.ms/u/s!AmZ6_uUdxNr29hXDv4TZc1bD7Y-k?e=9eMadj