ecofin schreef op woensdag 24 mei 2023 @ 21:43:
Zijn er tweakers die al eens een roadtrip naar Turkije hebben gemaakt? Ik ben van plan om in augustus te gaan met mijn M3LR, en zie dat er gelukkig inmiddels tot aan Ankara alles met superchargers te doen is...
:strip_exif()/f/image/6zM9sazzxKThm5Qix4Lqmesg.jpg?f=fotoalbum_large)
:strip_exif()/f/image/wNY2sfm2a0j9jt4WrKzIl5Jd.jpg?f=fotoalbum_large)
Zo gezegd zo gedaan. Op de heenweg vanuit Bursa gereden waarmee de laatste Supercharger in Istanbul was, op de terugweg vanuit Ankara gedaan en om Istanbul heen gereden. Een goeie 7.500 km bij elkaar van Haarlem naar Sarkisla.
Maar het ging wel even anders dan gepland
Het begon ijzersterk moet ik zeggen. We zouden vrijdag vroeg in de ochtend vertrekken naar onze eerste stop Budapest. Halverwege het inladen van onze spullen op donderdagmiddag, gingen er allerlei biepjes af. Geen vooruit, geen achteruit en herstarten veranderde niets.
:strip_exif()/f/image/FcxaDQztNRpVVTAXAUT8hwKa.jpg?f=fotoalbum_large)
Hulpdienst ingeschakeld en die gaf de 12v nog een opkikker, maar ook dat mocht helaas niet baten.
Dus nog voor het allemaal begon, de auto laten afslepen naar Tesla. Na 3 jaar en een goeie 90.000km voor het eerst in de steek gelaten door haar. Achteraf gezien gelukkig nog voor ons deur en niet ergens in Turkije denk ik dan maar.
De volgende dag na heel wat telefoontjes en een bezoek bij Tesla zelf, te horen gekregen dat het minimaal een week zou gaan duren voor de diagnose gedaan kon worden, en als inderdaad zou blijken dat de accupakket vervangen moet worden kon dat ook nog een week gaan duren.
Na heel wat wat gesprekjes met de LM op de vrijdag netjes een vervangend vervoer gekregen van ze, eerst stelden ze een DS7 voor maar na even aan de telefoon gehangen te hebben:
:strip_exif()/f/image/ysI5ukKNPaura23nuyaK4aHK.jpg?f=fotoalbum_large)
Kwam dat even mooi uit, we hadden al de MY op het oog als volgende auto en dit was een ultieme manier om het te testen en te vergelijken met de M3. En dan ook nog eens een zee aan ruimte erbij, nu kon ik er niet meer aan ontkomen dat mijn vriendin meerdere kilims en ceramiek mee terug mag nemen.
Maar we waren er nog niet, Turkije binnenkomen met een auto die niet van jou is doe je niet zo maar. Daar was nog wat handtekeningen en een apostille van de rechtbank voor nodig.
Uiteindelijk pas woensdagmiddag kunnen vertrekken. Planning op zijn kop, de eerste stop kon niet meer Budapest zijn tenzij ik de hele nacht zou doorrijden. En met 6 dagen minder vakantie, besloten we om dan maar geen vol dagje Budapest en Bursa te doen en iedere dag door te rijden. We overnachtten uiteindelijk in Nuremberg, Budapest, Edirne en Bursa voor we aankwamen in Sarkisla. Zo hebben we nog wel een kleine avond in Budapest en Bursa kunnen doorbrengen.
De reis zelf ging eigenlijk best prima tot en met Edirne. Heerlijke auto om mee te reizen die MY, we keken elkaar al vrij snel aan dat dit wel de volgende gaat worden. Het rijdt meer comfortabel door de hogere zit, helt niet over en je voelt minder van de oneffenheden in de wegdek. En ondanks dat ie zwaarder is dan de M3 heeft ie meer dan genoeg vermogen en is heerlijk vlot om mee te rijden.
Kleine hiccup was dat de auto niet van mij is, en ik dus alles met de sleutelkaart moet doen en geen premium connectivity had. Dan merk je snel hoe verwend je wel niet bent met de app connectie. Iedere keer herinneren dat ie op slot moet, niet kunnen kijken hoe lang het laden nog duurt (en of ie nog laadt, afbreken gebeurt ook nog wel eens) en ja het is verwendheid ten top, maar niet kunnen voorkoelen. Met temperaturen van 30-40 graden buiten zat de auto in no time te bakken tijdens de stops. Kleine irritaties dus maar dit had meer te maken met de situatie dan met de auto zelf.
De eerste keer dat laden een issue begon te worden was in Servie, Aleksinac. Ondanks dat er niemand anders aan het laden was, kon de auto geen gebruik maken van de volle laadsnelheid. Niet veel later kwam een Macedonische familie een lader uitzoeken en bleek dat alleen de A-lader aan mijn kant nog de enige andere was die werkte. Bij een babbeltje deelden ze dat vanaf de Balkan het laden toch wel een uitdaging voor ze was geweest. Weinig snelladers en als ze er zijn blijkbaar toch niet vaak de volle snelheid. Onderweg was dit voor het eerst dat we een goeie 45+ min stonden te laden zonder dat dat de bedoeling was. Hierna kwam Bulgarije en die was anders uitdagend. Eerste supercharger daar was in hartje Sofia, in een grote mall. Lekker is dat om in een wildvreemde grote stad om 22u s’ avonds nog te moeten navigeren
Naast dat het nog wel even duurde voor ik ze had gevonden, 25min staan wachten omdat iedereen tot 100% laadde en niet eerder wegging. En de supercharger hierna midden in Plovdiv was ook weer een flinke detour van de snelweg. Uiteindelijk kort na middernacht aangekomen bij de Turkse grens en na een kleine 2 uur grensovergang onze hotel bereikt in Edirne waar ook de supercharger stond op de parkeerplaats.
De volgende ochtend de route berekening in de auto gepakt en hij gaf aan tot 70% te laden voor vertrek om met 10% SoC aan te komen. Dacht prima, moet toch ontbijten laat m maar wat lekker doorladen tot we klaar zijn dan hebben we extra marge om Istanbul binnen te rijden. Ik besefte het niet toen, maar dit was onze redding met wat er stond te gebeuren. Volgens planning zouden we in Istanbul gaan laden zonder tussenstop. En met de auto op 86% geladen, was de schatting dat ik met een goeie 25% zou moeten aankomen. Ik moet erkennen dat ik bij het plannen best wel gemakzuchtig ben geweest en niet alle laders van te voren heb opgezocht. Onze roadtrips naar Tsjechie, Duitsland, Denemarken, Frankrijk en Spanje gingen allemaal erg makkelijk.
Eenmaal onderweg begon ik vaak pas op te zoeken welke faciliteiten er bij de volgende lader gingen zijn. Halverwege onze reis van Edirne naar Istanbul merkte ik dat de aankomst SoC flink begon terug te lopen en kwamen we erachter dat de volgende supercharger in Istanbul niet langs de snelweg ergens maar in het hartje van de stad aan de Aziatische kant in een grote mall zit. Ok geen man overboord, dan stoppen we even voor we de stad inrijden om wat extra bij te laden. Niet dat het noodzakelijk leek, op dat moment was de schatting nog steeds dat we met een 18% moeten aankomen. Maar verkeer in Istanbul is van een andere orde en met een plots teruglopende SoC wilde ik geen risico nemen. Dus maar een stop gemaakt bij een Oncharge lader, en voor het eerst met een QR scan aan de slag gegaan. Noppes, app werkte niet mee. Ik had de apps in Nederland niet aan de praat gekregen maar las dat eenmaal in Turkije het gewoon zou moeten werken. Klein detail die ik helaas ter plekke pas meekreeg: je hebt ook nog even een Turkse simkaart nodig. Nou daar sta je dan midden op de snelweg. We hadden kunnen besluiten natuurlijk om even van de snelweg af te gaan en in een stadje nabij een simkaart aan te schaffen, maar dat duurt ook wel even voor die aangevraagd en geactiveerd is. Buiten de grote steden zijn op en afritten vaak met 20-40km afstand van elkaar. Dus even eraf en erop zoals in Nederland kan daar niet. Dus ik nam het risico en ben maar doorgereden naar Istanbul..
En dat hebben we geweten
de auto bleef meer gebruiken dan ik gewend ben en al snel liep de aankomst SoC verder terug naar 12%. Ik snapte er echt geen snars van waarom ie opeens zo van slag was. Ik heb wel eens op het forum gelezen dat anderen last hebben dat de SoC niet goed ingeschat wordt, maar met mijn eigen M3 scheelde het nooit meer dan een 2-3% en ook deze MY was behoorlijk spot on totdat we in Turkije aankwamen.
Het was halverwege de ochtend, maar het verkeer werd drukker en typisch voor Istanbul niet veel later was er een enorme file met nog 30km te gaan. Ik kneep hem omdat we duidelijk niet meer op de berekeningen konden vertrouwen en niet wetend hoe de file zou voortbewegen, besloten we om de airco, music en de coolbox die we hadden uit te zetten en ook de auto gelijk in chill mode gezet. Daar waar we de hele reis in een goede bui waren, was dat nu wel goed omgeslagen. Elke afslag zaten we dubbel te checken of het echt de juiste was (je hebt afslag, op afslag op afslag zonder te overdrijven) om niet een detour te moeten doen. En de auto was in no time snikheet. Dat voelde wel even nostalgisch, zo was het niet anders begin jaren ’90 toen ik met mijn ouders in een aircoloze auto naar Turkije ging.
Tegen de tijd dat we bij de mall kwamen zaten we inmiddels op 5% SoC. Op zich is dat een +20km bereik. En met de mall voor je neus zit dat natuurlijk snor. Maar door de onaangename verrassing van een teruglopende SoC was ik inmiddels veel te gestrest en erop gebrand om geen onnodige km’s te moeten maken richting de supercharger. De mall was gigantisch en had ook nog eens meerdere ingangen. Dus op een gegeven moment zette ik de auto stil midden in het verkeer en stapte uit om een bewaker te vragen hoe ik bij de supercharger kom. We zaten gelukkig goed en ik kon de inrit nemen. Staan er opeens 3 garagedeuren. Weer stilzetten, andere bewaker vinden en vragen via welke ik binnen moet rijden en waar de laders zitten. Die wist me precies te vertellen hoe er te komen.
Awel, na een goeie 30km zonder airco in bloedhete Istanbul door de file te hebben gereden, met een 4% de auto aan de lader gehangen. Eerste wat we deden nog voor het plassen was een simkaart scoren..
Ik heb in Nederland de M3 wel eens op 0% gereden in de winter op weg naar de supercharger in Tilburg. De laatste 2km zat ik 30 te rijden op een 80 weg, hij ging gewoon niet sneller. Maar dat doe je met een heel ander gevoel hier. Mocht ie het niet halen, dan bel ik gewoon de hulpdienst, komt goed is hoe ik er toen bij zat met een big smile op een zaterdagavond. Zo’n roadtrip leert je wel hoe goed we het hier eigenlijk wel niet voor elkaar hebben.
Ik heb geen idee waarom de SoC berekening van slag was, maar ik ging vanaf Istanbul ervan uit dat we er niet meer op konden vertrouwen. Met de nieuwe simkaart gereed reden we verder naar Bursa, maar ik maakte bewust een vroege stop bij een ZES lader om gelijk te testen of we nu wel de apps kunnen gebruiken. All good, de grootste zorg van hoe het laden bij Turkse snelladers zou werken was nu beantwoord. Omdat de auto niet voorverwarmd kregen we niet de volle laadsnelheid ter beschikking, maar mijn denken was toch al om, gewoon laden tot een goeie 90% minimaal voor we doorrijden. Het maakte me niet meer uit dat de SoC 50% of meer aangaf voor onze aankomst, ik wilde ten alle tijden zeker zijn van voldoende juice voor het geval een lader niet werkt en we iets anders moeten zoeken.
En dat bleek ook wel nodig, want eenmaal het hartje van Turkije binnenrijdend zat de auto telkens op een goeie 250wh/km daar waar het in NL rond de 190wh/km zat. De hoogte verschillen in Anatolia zijn vaak drastisch en naar mijn ouders toe moeten we uiteindelijk op 1200m uitkomen. En snelladers zijn na Ankara in het binnenland een stuk schaarser.
Maar met de Turkse snelladers nu werkend op de apps, en een aangepaste laadstrategie, was het na Istanbul eigenlijk geen issue meer. We deden er wel langer over natuurlijk omdat we verder doorlaadden en omdat de snelladers niet op max snelheid doorgaven. Maar anders dan dat was het eigenlijk geen uitdaging meer.
Op zondag kwamen we eindelijk aan bij mijn ouders en ging de auto de stopcontact op. Had ik ook niet eerder gedaan met de Tesla. Werkte simpel met de granny, maar dan kom je erachter dat in het binnenland het net niet altijd even stabiel is en dat ie er regelmatig mee kapt. Geen app connectie, dus regelmatig moeten checken bij de auto om te zien of ie nog wel doorlaadde. Ach ja, het was in ieder geval gelukt.
:strip_exif()/f/image/dS6bTOGzwI2njQW6BQHgyAVw.jpg?f=fotoalbum_large)
De Tesla hebben we verder niet meer gebruikt, het binnenland is gewoon wat lastiger zeker als je kleine spontane uitstapjes wil kunnen maken. Dus hebben we de auto van mijn vader gebruikt.
Niet dat je daarmee niet vast kan komen te zitten. We kwamen onverwacht een zoutvlakte tegen een keer en ik dacht, leuk! Kunnen we even op en dan zijn we met een half uurtje later weer onderweg! 2 uur later:
:strip_exif()/f/image/8n9BhGkb0hZdMkCsdETkyJOd.jpg?f=fotoalbum_large)
Tja, bleek geen zoutvlakte maar een zoutmeer te zijn dat maar voor een deel opdroogt. Wist ik het, ik zag overal bandensporen en nergens een waarschuwing en het leek me leuk om te proberen. Gelukkig met weinig moeite en veel geluk snel iemand met een tractor gevonden in een nabijgelegen dorp die bereid was om de auto eruit te trekken. Bleek ie geen trekhaak noch sleeppunt achterop te hebben, en de boer was niet bereid voor de auto uit te rijden omdat anders ook hij vast zou komen zitten. Dan maar de auto slepen aan de draagarmen. Als daar iets stuk gaat los ik dat wel op nadat ie in ieder geval weer aan de kant staat dacht ik. Met Istanbul in de achterzak voelde dit eigenlijk vooral als een avontuur voor me. Mijn vriendin dacht er dan wel weer anders over maar dat liet ze me pas merken nadat ik het allemaal weer opgelost had
De terugweg zelf ging eigenlijk wat betreft het laden vlekkeloos. We hadden ervan geleerd, en waren beter voorbereid. Nog een keertje even moeten knijpen omdat we bij de Servisch-Hongaarse grens om 23.30 aankwamen met 2.6km file voor de overgang. Dat had ik zo laat op de dag niet verwacht. 26% op de SoC en nog 11 km naar de supercharger in Szeged te gaan. De vraag was nu vooral, hoe lang gaat deze overgang duren, want elk uur verbruikte de auto ong 1-1,5%. Ook al weet je dat het naar alle waarschijnlijkheid meer dan genoeg gaat zijn, zelfs als je 8-12 uur erover moet doen zoals ik onderweg van sommigen heb gehoord, het is vooral ‘onzekerheid’ dat je parten speelt. Zeker weten dat je met 0% aankomt is een eitje. Uiteindelijk deden wij er 6 uur over en reed ik rond 5.30 richting Szeged, met nog 17% op de SoC.
Na een kleine uurtje geslapen te hebben waarbij de auto naar 100% had geladen, dacht ik ik rijd wel door om nog zover mogelijk te komen. Maar ik ben ook de jongste niet meer en een nachtje niet slapen hakte er hard in. Besloten om dan maar te overnachten in Linz, en de volgende dag pas weer naar huis te rijden. We zaten inmiddels weer in laadpaalrijke gebieden, de spanning was er vanaf. En zonder issues kwamen we uiteindelijk aan in Haarlem, waar onze M3 inmiddels op ons stond te wachten. Bleek uiteindelijk een issue met de AC compressor te zijn geweest in de isolatie ervan dat ervoor zorgde dat de auto alle hoogvoltage uitzette.
:strip_exif()/f/image/aafxzcUh9tcl9vAnF4bVemAz.jpg?f=fotoalbum_large)
Zouden we het weer doen? Voor een vakantie van 2-3 weken, nee. Te veel tijd op de weg die je doorbrengt. Met minimaal 4-5 weken? Sure thing. Maar dat geldt ook voor een ICE, daar zou ik ook niet voor een korte vakantie meer voor kiezen. Zolang je wat extra tijd hebt om met onvoorziene uitdagingen om te gaan is het prima te doen. Want ja je spendeert wat meer tijd dan met een ICE, en je moet vanaf halverwege Europa toch wel even een goede planning van te voren gemaakt hebben. Maar met voorbereiding is het prima te overzien.
Voor iedereen die denkt yo echt niet met een ICE heb je dat allemaal niet. Sure, maar daarmee heb je ook weer andere risico’s bij dit soort roadtrips. Genoeg auto’s aan de kant van de weg zien staan en van familie en vrienden meegekregen dat ze onderweg auto’s naar de garage hebben moeten brengen om verder te kunnen. Bij de Bulgaarse grens zelfs een busje gezien die het ter plekke begaf en door de grens heen gesleept moest worden.
Aan de andere kant, ondanks dat het prima kan met een EV, is het wel een hele andere ervaring en belangrijker, met een EV ben en blijf je gelimiteerd. Korte spontane tripjes kan niet zomaar, zeker niet in de Balkan en Turkije en zeker niet als je een tijdslimiet hebt. Als je alle tijd van de wereld hebt, dan kan het natuurlijk zolang er maar een 230v te vinden is. Maar met een tijdslimiet, ga je zien dat je sommige leuke tripjes toch niet doet omdat je spaarzaam met je SoC wil omgaan. Die zoutvlakte had ik met de Tesla niet zomaar er even bij gepakt, want het was in een gebied waar er geen snelladers meer waren in de weide omtrek van 150km, en mijn eindbestemming was bij mijn ouders met als enige optie 230v. Als je dus roadtrips wil maken waarbij je veel spontane bezoekjes wil kunnen brengen, dan is een ICE toch echt een must.
Hoe voel ik me erbij? Voor mij is het nu ‘achievement unlocked’. Ik zat al sinds 2019 te kijken wanneer ik deze trip een keer kon maken. En met alle gekkigheden die ik in van Hongarije t/m Turkije op de weg heb meegemaakt voel ik me nu een veteraan. Het voelt nu allemaal erg luchtig wat ik mee maak en zie in Amsterdam met zijn zotte fietsers.
Tips voor wie vergelijkbare tripjes overweegt:
-obvious maar plan goed van te voren. T/m Servie was het prima makkelijk met de Tesla je kan het gewoon aan de auto overlaten. Maar het is in sommige landen belangrijk om te weten bij wat voor soort laders je terechtkomt, en belangrijker, als die lader niet werkt om wat voor reden dan ook wat je contingency plan wordt.
- houd rekening in je planning met een aanzienlijk hoger verbruik in gebieden met veel afwisselende gebergte. die EV's maken een eitje van elke klim en daling en je zoeft zo iedereen voorbij. Het laatste stuk naar mijn ouders kwam mijn verbruik uit op 260wh/km ondanks dat ik aan de max snelheid hield en je hebt echter niet het idee dat je een gebergte aan het beklimmen bent.
-ga je naar Turkije, fix een turkse simkaart zodra je de grens over bent. De apps werken anders niet
- bij dit soort grote roadtrips houdt rekening met het onvoorziene. Te strakke planningen zorgen uiteindelijk alleen maar voor stress. Er gebeurd van alles op de weg, onweer, ongelukken, afgesloten stukken, panne, lange wachtrijen bij de grens. Je hebt er geen controle op en kan er niet van uitgaan dat het je niet gaat overkomen. Wij hebben onze hotelboekingen daarom telkens op de dag zelf besloten en gedaan. Zo hoefden we nooit te pushen om maar een bestemming te halen.
-geniet er vooral van
boeien dat anderen doorrijden terwijl jij laadstops moet maken. Jij bent dan maar meer uitgerust en hebt even een babbeltje gemaakt en gewandeld met je partner.
:strip_exif()/f/image/Sx3qdIbcl1549IKbdTcOFhue.jpg?f=fotoalbum_large)
/u/214642/crop66eda602b94ab.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/153144/crop5c6665bc7e4f6_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/410362/crop5dba9cda00d45_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/193188/crop5e7ba1fbe3ac3_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/624591/crop5ed9fe469d156_cropped.jpeg?f=community)
. :strip_exif()/u/32998/tweakpiggy_anim.gif?f=community)
/u/19267/crop5dafece992bf2.png?f=community)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/6zM9sazzxKThm5Qix4Lqmesg.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/wNY2sfm2a0j9jt4WrKzIl5Jd.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/FcxaDQztNRpVVTAXAUT8hwKa.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/ysI5ukKNPaura23nuyaK4aHK.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/dS6bTOGzwI2njQW6BQHgyAVw.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/8n9BhGkb0hZdMkCsdETkyJOd.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/aafxzcUh9tcl9vAnF4bVemAz.jpg?f=user_large)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/Sx3qdIbcl1549IKbdTcOFhue.jpg?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/192566/crop57fe1283d179a_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/966261/crop5b768ae0ca1e5_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/112202/lighthouse.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/245696/crop58ebce9bcc00c_cropped.jpeg?f=community)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/rtBY1u8clZduuGXrmZSvuwi2.jpg?f=user_large)
/u/745745/crop56dec877b5b60_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/30776/crop607546b97ec11_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1002053/crop64c3bae94ecef_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1725698/crop61e1569bb2bfc_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/124672/avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/Son8Ydh0UFNIAB0NtpfpcuAm.jpg?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/188423/crop67c5f1a423917_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1651068/crop631b466a56243_cropped.jpg?f=community)
:strip_exif()/u/106062/Gijsh.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/444088/crop5db593cb2421e_cropped.jpeg?f=community)
/u/1289592/crop65c28c5ca1012_cropped.png?f=community)
/u/480738/crop665a42b247339_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/42384/dinges3.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1483228/crop642e998750f2a_cropped.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/366066/crop5c72c01d90205_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/1091265/crop657c2b9bdcdbd_cropped.jpg?f=community)
