Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic

[Swelson]

No Hands schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 19:09:
[...]


een bekende passiefhuisbouwer nam gewoon een 200mm airfoam buis en boorde daar gaten in met de gatzaag van net geen 90mm daar konden dan de flexkanalen zo ingeduwd worden. Was direct luchtdicht en overal op maat te maken.
Ik ga dat ook doen, als het niet werkt kun je altijd nog een kant en klare luchtverdeelkast kopen.

Ja ik zat ook al die richting op te denken met gewoon een flink groot formaat spirobuis of rechthoekig kanaal. Daar zet je dan zadels / flenzen op op de plekken waar je het nodig hebt.

Ik vroeg me nog af of het wat uit maakt hoe je de leidingen plaatst op luchtverdeelkast en inderdaad hoe groot je hem maakt. Bijvoorbeeld voor de weerstand kan ik me voorstellen dat hij niet te klein moet zijn?

Maar misschien krijg je ook wel turbulentie in zo'n kast als je de buizen op een bepaalde manier positioneert? Bijvoorbeeld aanzuig en inblaas direct naast elkaar?

[P5ycho]

Swelson schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 12:26:
Is het zelf maken van een luchtverdeelkast een kwestie van een bak maken met MDF, hier gaten in maken voor spirobuizen en alles luchtdicht tapen?

Of is dat te simpel gesteld?

Afhankelijk van wat je precies nodig hebt kun je ook gewoon buis gebruiken:
P5ycho in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic"

[Swelson]

P5ycho schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 19:40:
[...]

Afhankelijk van wat je precies nodig hebt kun je ook gewoon buis gebruiken:
P5ycho in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic"

Ah super, daar zat ik ook al aan te denken idd! Maar ik had het dus niet gevonden omdat ik niet op 'plenum' had gezocht in dit topic (alleen op 'luchtverdeelkast' gezocht).


Zou het veel uitmaken als je hier RVS of aluminium popnagels voor gebruikt? Want verzinkt ijzeren popnagels zijn wat minder gangbaar.

[ Voor 12% gewijzigd door Swelson op 16-07-2025 19:44 ]

[No Hands]

Swelson schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 19:36:
[...]


Ja ik zat ook al die richting op te denken met gewoon een flink groot formaat spirobuis of rechthoekig kanaal. Daar zet je dan zadels / flenzen op op de plekken waar je het nodig hebt.

Ik vroeg me nog af of het wat uit maakt hoe je de leidingen plaatst op luchtverdeelkast en inderdaad hoe groot je hem maakt. Bijvoorbeeld voor de weerstand kan ik me voorstellen dat hij niet te klein moet zijn?

Maar misschien krijg je ook wel turbulentie in zo'n kast als je de buizen op een bepaalde manier positioneert? Bijvoorbeeld aanzuig en inblaas direct naast elkaar?

Het voordeel van iets als een airfoam buis is dat het zacht en flexibel is. door je een gat van 88 of 89 dan duw je je 90 buis erin en die zit dan vast en luchtdicht.
Maar de oplossing van Psycho is ook een mooie.

[P5ycho]

Swelson schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 19:42:
[...]


Ah super, daar zat ik ook al aan te denken idd! Maar ik had het dus niet gevonden omdat ik niet op 'plenum' had gezocht in dit topic (alleen op 'luchtverdeelkast' gezocht).


Zou het veel uitmaken als je hier RVS of aluminium popnagels voor gebruikt? Want verzinkt ijzeren popnagels zijn wat minder gangbaar.

Ik heb popnagels van ecotools gebruikt, die zijn van alu geloof ik. Ik denk niet dat het wat uitmaakt.

[Swelson]

P5ycho schreef op woensdag 16 juli 2025 @ 20:06:
[...]

Ik heb popnagels van ecotools gebruikt, die zijn van alu geloof ik. Ik denk niet dat het wat uitmaakt.

Ik zit er nog eens ff verder op te zoeken. Je kunt nl. niet alle metalen met elkaar combineren vanwege galvanische corrosie.

Maar met de combi van verzinkt staal & aluminium lees ik dat je geen verzinkt stalen popnagel in aluminium plaatmateriaal moet gebruiken, maar dat het andersom minder kritisch is: dus aluminium popnagel in verzinkt staal.

Mooi, want popnagels leken me een betere oplossing dan zelftappende schroeven vanwege stofophoping in het kanaal.

Als je veel vocht hebt in je kanalen kun je misschien wel beter popnagels van hetzelfde materiaal kiezen.

[ Voor 8% gewijzigd door Swelson op 17-07-2025 09:05 ]

[P5ycho]

Ik maak me bij binnentoepassingen met gemiddelde luchtvochtigheid niet zo heel druk over galvanische corrosie.
Als de buizen vol water hadden gestaan dan was het een ander verhaal, maar met lucht en het gemideld binnenklimaat niet.
Mocht je toch een beetje galvanische corrosie krijgen, dan maakt dat nog steeds weinig uit, de buis is nog steeds luchtdicht.
Als je je echt zorgen maakt kun je de afdichtingskit ook even om de popnagels smeren als je toch bezig bent.

[Blune]

Ik ben mijn zelfbouw systeem aan het afstellen met een anemometer. Alle waardes die ik meet tel ik bij elkaar op en ik stel de ventielen zo af dat ze een het juiste deel (volgens mijn plan) aan toevoer/afvoer verwerken. Dus relatief van elkaar zou het moeten kloppen. Ik doe dit wel voor apart voor het aanvoer en afvoer traject.

Als ik de totaal waardes van beide trajecten vergelijk zie ik wel een verschil. Maar als ik de waardes aflees van de Zehnder Comofoair Q450 die ik heb, geeft die aan in balans te zijn.

Nu vraag ik mij af of de waarde van de aanvoer van de unit wel klopt. Want het apparaat zal vast kunnen meten hoeveel lucht het apparaat passeert, maar het kan, lijkt me, niet weten hoeveel lucht daarvan over blijft als het uiteindelijk de kamers in blaast.

Is het verstandig om het verschil in de waardes die ik zelf heb gemeten als correctie in te voeren op het apparaat?

[Thomas H]

Blune schreef op zondag 20 juli 2025 @ 12:56:
<knip>
Nu vraag ik mij af of de waarde van de aanvoer van de unit wel klopt. Want het apparaat zal vast kunnen meten hoeveel lucht het apparaat passeert, maar het kan, lijkt me, niet weten hoeveel lucht daarvan over blijft als het uiteindelijk de kamers in blaast.
<knip>

Ehm... De lucht die de unit passeert zal ook je kamers instromen, waar zou anders de lucht blijven? Of doel je op een lekkage?

Wat ik begrijp van het gebruik van zelfbouw anemometers is dat deze voor extra weerstand zorgen en daardoor zorgen voor een afwijkende meting. Als je in je afvoer circuit een verschillend aantal ventielen hebt dan in je aanvoercircuit, kan dat een relatief grotere of kleinere impact hebben op deze afwijking, waardoor e.e.a. niet in balans lijkt. Ik heb persoonlijk meer vertrouwen in de metingen van de Zehnder dan in die van mijn zelfbouw meter.

[master1104]

Ik kan eigen ervaring vertellen dat een anemometer voor afstellen van de ventielen een ander gedrag geeft bij aanvoer dan bij afzuig. Als je totaal klopt bij de inblaas, dan gaat je totaal inderdaad niet kloppen bij afzuig en andersom.

Kwestie van de wtw unit vertrouwen (die werkt met eenvoudige drukverschil meting, die klopt echt wel) en het verschil in de meting van anemometer versus de wtw evenredig verdelen over de betrokken ventielen. Of werken met verschillende omzettingsgetallen voor m/s naar m3/h door de ingevoerde oppervlakte in de meter iets te compenseren.

[ Voor 12% gewijzigd door master1104 op 20-07-2025 23:21 ]

[Blune]

Als de waardes van de unit kloppen dan hoef ik dus geen onbalans in te stellen, dus daar kan ik dan vanuit gaan.

Met mijn methode reken ik verder niets om. Ook verreken ik het verschil tussen meter en unit nergens. Ik zorg ervoor dat elk ventiel zoveel procent van het totaal (per traject) verwerkt, zoals ik had beoogd in m'n plan.

Ga ik nog ergens mank met deze methode?

Thomas H schreef op zondag 20 juli 2025 @ 13:09:
[...]

Ehm... De lucht die de unit passeert zal ook je kamers instromen, waar zou anders de lucht blijven? Of doel je op een lekkage?

Ik maakte daar inderdaad een denkfout. Lucht die passeert die verdwijnt niet ergens. Hoogstens wordt die afgeremd.

[P5ycho]

Het meten met een goedkope anemometer rammelt aan alle kanten, maar je komt een heel eind als je:

• accepteert dat het niet op de m3/h perfect gaat zijn (komt ook niet zo precies)
• de meter een afwijking kan geven die toeneemt bij een hoger debiet (afwijking schaalt niet lineair) en daar slim mee om gaat
• de wtw de waarheid spreekt over debiet en balans, dus alleen aanpassingen doet aan je ventielen en niet compenseert op de unit.

Een goede methode is:

1. alle ventielen vol open
2. individueel meten per ventiel
3. dit optellen
4. de afwijking tov debiet wtw uitrekenen
5. debiet herverdelen (begin met knijpen van de ventielen dicht bij de unit).

Eventueel 2-5 herhalen indien nodig.

Proberen met de anemometer het totaal te bepalen door het totaaldebiet op de uitgang van de unit te meten gaat geheid een flinke afwijking opleveren, dus bovenstaande heeft mijn voorkeur.

[ Voor 8% gewijzigd door P5ycho op 21-07-2025 14:41 ]

[icecreamfarmer]

Roekeloos schreef op zaterdag 12 juli 2025 @ 17:11:
[Afbeelding]

Dat gaat niet goed... Betreft een Brink Flair unit van enkele jaren oud. Moet ik bij voorbaat al onderdelen bestellen, of zijn er nog zaken die ik kan proberen of checken?

Een power cycle geeft geen resultaat, dus het lijkt een fysiek probleem.

Bij mijn broertje ook gehad (unit uit 2020). Is onder garantie gemaakt was een zwak onderdeel van het ontwerp.

Ik zit met een andere vraag. Daar op aangeven van de installateur zuigen we aan onder de pannen maar dat is natuurlijk hele warme lucht. Hoe kunnen we dit verbeteren zonder dat het halve dak met de PV panelen afgebroken moet worden?


Paar ventilatiepannen plaatsen bij de inblaas?

[Andrehj]

icecreamfarmer schreef op maandag 21 juli 2025 @ 14:59:
Ik zit met een andere vraag. Daar op aangeven van de installateur zuigen we aan onder de pannen maar dat is natuurlijk hele warme lucht. Hoe kunnen we dit verbeteren zonder dat het halve dak met de PV panelen afgebroken moet worden?

Installateur vragen om zijn blunder alsnog op te lossen. Aanzuigen doe je liefst niet vanaf het dak (en zeker niet vanonder de pannen), maar bij voorkeur vanaf een (noord- of oost)gevel.

[ Voor 5% gewijzigd door Andrehj op 22-07-2025 10:02 ]

[Glenfiddich]

Andrehj schreef op maandag 21 juli 2025 @ 16:17:
[...]

Installateur vragen om zijn blunder alsnog op te lossen. Aanzuigen doe je bij voorkeur niet vanaf het dak, maar vanaf een (noord- of oost)gevel.

Wel een beetje gratuit om het weg te zetten als blunder, soms is er gewoon geen reële mogelijkheid om in bestaande bouw nog een geveldoorvoer voor de WTW te realiseren. Laat staan een noord- of oostgevel.

[ Voor 3% gewijzigd door Glenfiddich op 21-07-2025 16:38 ]

[P5ycho]

@Andrehj geeft aan dat dat de beste oplossing is. Er zit nog heel veel veel ruimte tussen de beste oplossing en aanzuigen van onder het pannendak.

[icecreamfarmer]

Andrehj schreef op maandag 21 juli 2025 @ 16:17:
[...]

Installateur vragen om zijn blunder alsnog op te lossen. Aanzuigen doe je bij voorkeur niet vanaf het dak (en zeker niet vanonder de pannen), maar bij voorkeur vanaf een (noord- of oost)gevel.

Even vanuit gaande dat dat niet mogelijk is. Wat dan? Is het nog mogelijk om universele dakdoorvoeren te gebruiken?

[Andrehj]

icecreamfarmer schreef op maandag 21 juli 2025 @ 18:44:
Even vanuit gaande dat dat niet mogelijk is. Wat dan? Is het nog mogelijk om universele dakdoorvoeren te gebruiken?

Geen idee hoe je met je panelen zit, maar normaliter plaats je de doorvoer(en) naast de panelen.
Er zijn ook platte doorvoeren die misschien wel onder de panelen passen. Voor de afvoer wellicht acceptabel, maar voor de aanvoer zit je dan bij zonnig weer nog steeds met erg hete toevoerlucht.

[RobinCollie]

Ben al een tijdje aan het researchen of het mogelijk is om de dakdoorvoer van de CV en de WTW te combineren of zodanig te plaatsen dat het esthetisch het mooist is. Ik ben van plan een WTW te plaatsen en direct ook de cv ketel te verplaatsen en heb daarmee de kans het in 1x goed aan te pakken. De wens is om het aantal doorvoeren te minimaliseren.

Veel online rondgezocht, maar nog geen oplossing gevonden, wel wat oplossingen die helaas verouderd lijken. Bij de oude Zehnder wtw modellen kon de afvoer van de wtw gecombineerd worden met de aan/afvoer van de cv ketel middels de CombiFlow:

Zoiets zou ideaal zijn, maar lijkt niet te combineren met de Q350-450-600.

Verder vind ik eigenlijk bar weinig hierover. Online kom je nog wel eens de Optifor tegen (oud WTW model in combinatie met een cv). En oplossingen als de Skyline-3000-Combi lijken enkel met een mechanische ventilatie te combineren(?)


Iemand hier wellicht nog ideeën over, of zoek ik naar iets wat niet bestaat?

[Andrehj]

@RobinCollie Die afvoer zal veel te weinig doorlaat hebben, en wat doe je dan met de aanvoer?

[RobinCollie]

Andrehj schreef op maandag 21 juli 2025 @ 22:37:
@RobinCollie Die afvoer zal veel te weinig doorlaat hebben, en wat doe je dan met de aanvoer?

Klopt, ik denk dat ze hem daarom enkel adverteren als combinatie voor cv + mechanische ventilatie en niet specifiek voor cv + wtw. Ik kon van dit merk of de andere aanbieders ook geen afvoer vinden met een diameter van 180 of meer.

Aanvoer wtw zou altijd apart moeten en met voldoende afstand van de afvoer zoals je normaal zou doen, het zou hier puur gaan om de wtw afvoer te combineren met de cv buis.

Idealiter is het binnen met de buizen te combineren. Alternatief is een verzamelkap zoals Ubbink beschikbaar heeft, helaas gaan die enkel tot 160 diameter

[ Voor 28% gewijzigd door RobinCollie op 21-07-2025 23:31 ]

[P5ycho]

Mv of wtw zou natuurlijk hetzelfde afvoerdebiet moeten hebben voor een gezond binnenklimaat.

[perslucht]

@RobinCollie ik heb een gecombineerde dakdoorvoer van Burgerhout op het dak staan.
Ze maken die nog steeds: https://burgerhout.com/nl...elta-prefab-schoorstenen/

Dat schuine ding van Ubbink vind ik maar een lelijk ding.

[RobinCollie]

perslucht schreef op dinsdag 22 juli 2025 @ 07:24:
@RobinCollie ik heb een gecombineerde dakdoorvoer van Burgerhout op het dak staan.
Ze maken die nog steeds: https://burgerhout.com/nl...elta-prefab-schoorstenen/

Dat schuine ding van Ubbink vind ik maar een lelijk ding.

Interessant, ik zie inderdaad een aantal opties waaronder deze:
https://burgerhout.com/nl...a-top-standaard-al-80-80/
Helaas gaan die ook maar tot diameter 150. Maar ik zal ook hen eens bellen of er maatwerk mogelijk is

[BlaCKErrOR]

Ik heb vorig weekend een ComfoAir Q600 geplaatst met Comfowell 625 diameter 200mm
Voor de aansluiting tussen ComfoAir en Comfowell heb ik een stuk ComfoPipe compact gebruikt.
Maar deze sluit niet mooi aan.


Iemand een idee of dit oké is of wat er moet aangepast worden?

[P5ycho]

Wat is 'niet mooi' in deze context? Ik neem aan dat dit wel luchtdicht afsluit? Is dit de huiszijde? Zo ja, waarom gebruik je dan comfopipe (isolatie is niet nodig aan de huiszijde)?

[BlaCKErrOR]

Die zou zeker nog 1,5cm verder moeten opschuiven.
ik had deze nog over en dacht naar geluid dat deze beter zouden zijn.

[P5ycho]

Dan even het stanleymes ter hand nemen als het je stoort, zo gepiept.

[ Voor 15% gewijzigd door P5ycho op 23-07-2025 09:10 ]

[FGJ]

Zijn er hier mensen die ervaring hebben met foutcode 12 bij een Zehnder E300 WTW?

De melding met code 12 en fan verschijnt eens in de zoveel dagen op het scherm, en dan moet je de unit resetten voor hij weer aan gaat.

Het installatie bedrijf is gesloten ivm de bouwvak, dus dat betekent dat ik nog even moet wachten.

[Andrehj]

FGJ schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 09:43:
Zijn er hier mensen die ervaring hebben met foutcode 12 bij een Zehnder E300 WTW?

Wat staat er in de handleiding over deze foutcode?

[JayPe]

Dames, Heren,

Gisteren om tafel gezeten met de installateur. We zijn een jaren 30 huis aan het verbouwen en we plaatsen een balans WTW installatie. Waarschijnlijk een Zehnder Q450 of zelfs Q600.

Plaatsing: Kelder.
Voor de aan en afvoer komen er leidingen van 250mm door de nog te storten schuimbetonvloer, naar buiten. Afvoer én Aanvoer gaat op maaiveld plaatsvinden. Afvoer aan de voorzijde, op zuid, naast de voordeur, Aanvoer, langs de zijgevel ( Oost ) omdat we verwachten dat vooral in de zomer de temperatuur aan de voorzijde van de woning hoger zal zijn.

Ik verwachtte schoorsteentjes in de tuin (zoiets: https://www.ventilatielan...grijs_15057511971788.webp )

Maar mijn installateur stelde voor te werken met putten en dito putdeksels. Uiterlijk: letterlijk een rioolput / straatkolk dus, als opening.

Onderin een grindput om water en blad op/af te vangen, en halverwege dus 250mm buis richting huis.

Ik ben er ansich wel blij mee, minder in het zicht, en beperkt mij niet in de doorloop (smalle gang tussen huis en schuur) maar helemaal zonder twijfel ben ik niet.

Heeft iemand hier ervaring mee, voor's en tegen's ? In een normale 'schoorsteen' aan/afzuigbuis zit iets van gaas tegen ongedierte of vuil, ik heb (nog) geen idee hoe dat met een put zal werken. De installateur past het vaker toe.

[dollyking]

@JayPe zoek even op "ondergronds"in dit topic, kan prima.

[JayPe]

dollyking schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 11:44:
@JayPe zoek even op "ondergronds"in dit topic, kan prima.

Al gedaan,, en wat oplossingen gezien.

Het gaat mij er nu echter niet om om 'ondergronds' de leidingen voor te verwarmen of te koelen, het is puur een weg om vanuit de kelder naar buiten te komen. De Canadian Well met keramiekbuizen of anderszins: Niet de bedoeling.
De buizen komen in een schuimbetonvloer te liggen, een meter of 4 lengte. Buiten omhoog via bijvoorbeeld die schachten ( wdvill in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" ) vind ik persoonlijk niet zo mooi,

Gaat mij dus puur om: Hoe zuig je aan / voer je af als de buizen onder het maaiveld buiten de gevel worden gebracht. én of daarvoor een 'standaard' straatkolk geschikt is. (de enige putten die ik tegenkom met de zoekfunctie zijn convectorputten, helaas :-) )

Dus eigenlijk [Afbeelding] @wdvill Hoe heb jij het uiteindelijk opgelost? :-)

[No Hands]

JayPe schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 12:00:
[...]

Al gedaan,, en wat oplossingen gezien.

Het gaat mij er nu echter niet om om 'ondergronds' de leidingen voor te verwarmen of te koelen, het is puur een weg om vanuit de kelder naar buiten te komen. De Canadian Well met keramiekbuizen of anderszins: Niet de bedoeling.
De buizen komen in een schuimbetonvloer te liggen, een meter of 4 lengte. Buiten omhoog via bijvoorbeeld die schachten ( wdvill in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" ) vind ik persoonlijk niet zo mooi,

Gaat mij dus puur om: Hoe zuig je aan / voer je af als de buizen onder het maaiveld buiten de gevel worden gebracht. én of daarvoor een 'standaard' straatkolk geschikt is. (de enige putten die ik tegenkom met de zoekfunctie zijn convectorputten, helaas :-) )

Dus eigenlijk [Afbeelding] @wdvill Hoe heb jij het uiteindelijk opgelost? :-)

Heeft je installateur het niet ergens in de buurt geplaats op dez emanier dat je daar even mag gaan kijken?

[The Lord]

JayPe schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 12:00:
[...]

Al gedaan,, en wat oplossingen gezien.

Het gaat mij er nu echter niet om om 'ondergronds' de leidingen voor te verwarmen of te koelen, het is puur een weg om vanuit de kelder naar buiten te komen. De Canadian Well met keramiekbuizen of anderszins: Niet de bedoeling.
De buizen komen in een schuimbetonvloer te liggen, een meter of 4 lengte. Buiten omhoog via bijvoorbeeld die schachten ( wdvill in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" ) vind ik persoonlijk niet zo mooi,

Gaat mij dus puur om: Hoe zuig je aan / voer je af als de buizen onder het maaiveld buiten de gevel worden gebracht. én of daarvoor een 'standaard' straatkolk geschikt is. (de enige putten die ik tegenkom met de zoekfunctie zijn convectorputten, helaas :-) )

Risico is dat de put overstroomt of afgedekt raakt. Bij een (zelfs hele lage) paal is dat risico heel veel kleiner.

Voor aanvoer zou ik nooit een put nemen; dat kan lekker gaan ruiken en verhoogde luchtvochtigheid van aanvoer lucht betekenen.

[P5ycho]

@JayPe Omdat dit niet iets is wat standaard is in NL zou ik de installateur vragen om zijn ontwerp te laten toetsen bij Zehnder, en de feedback 1:1 met jou te laten delen.

Inspecteer ook zeker de ondersteuning en luchtdichtheid van de buizen voordat het schuimbeton erin gaat. Als er iets mis gaat met storten dan heb je een heel moeilijk te corrigeren situatie namelijk.

Houd ook rekening met zaken zoals rendementsverlies, geur- en schimmelvorming in de kanalen wegens temperatuurverschillen tussen gevoerde lucht en buis/beton/grond.

Op de vraag of een standaard straatkolk geschikt is, in theorie kan het de functie wel vervullen. Echter, wat doe je bij een flinke hoosbui? Wat doe je met blad en troep dat op de bodem gaat liggen stinken?

[RobinCollie]

Iemand enig idee of met de plaatsing van een ComfoPipe plus adapter op de Q450 ik er rekening mee moet houden dat de WTW een stukje van de muur af komt? In de datasheet staan behalve het volgende helaas geen afmetingen


Ik kan online en dit topic er helaas niets over terugvinden en de helpdesk van Zehnder kon me ook niet verder helpen. Ik had wel het bericht van @bensss gevonden met afmetingen van de voor & zijkant:
bensss in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic"
Op de afbeeldingen in de datasheet lijkt het er op dat het stuk met de adapter iets naar voren komt waardoor het geen probleem moet zijn, maar als ik naar de praktijkfoto's kijk zoals die in het bericht van bensss dan zie ik dat er een verdikking komt op de aansluiting van de ComfoPipe op de adapter:


Het zou een vreemde ontwerpkeus zijn als daarmee de buizen zowel voor, achter als opzij uitsteken van de WTW, maar liever zeker weten!

[Andrehj]

@RobinCollie Zijdelings steekt de adapter zeker uit (zoals ook op jouw tekening te zien is). Aan de achterzijde niet. Dat is ook het hele idee van die adapter.
Je kunt je Q450 of Q600 dus gewoon met de standaard muurbeugel aan de muur hangen.

Overigens moet je behalve de maten uit de tekening nog rekening houden met een eventuele mof, die je nodig hebt als je met een pijp aankomt die geen verjongd deel heeft. Die mof (nr 990328722) is nog eens rondom ca 20 mm groter dan de 286 mm van de standaard pijp, zie https://phstore.co.uk/com...200mm-diameter-connector/

Kun je deze pijpen nog ergens kopen? Ik begreep uit eerdere berichten dat ze in meerdere landen inmiddels niet meer verkrijgbaar zijn.

[ Voor 32% gewijzigd door Andrehj op 23-07-2025 16:26 ]

[P5ycho]

@RobinCollie Ik heb nog een ongebruikte adapter liggen die voor weinig weg mag btw.

[RusFighter]

Een vraagje wat ik zo 123 niet uit de start post haal. Maar wat is een acceptable onbalans in het systeem (in m3/u of %)? En wat voor effect heeft het op de rendement?

Het is natuurlijk op papier mooi dat je volledige gebalanceerde systeem hebt (invoer = afvoer) maar in praktijk toch vrij lastig te realiseren en te hanteren lijkt me, vooral over het hele huis gezien en over langere periode (mbt verstoppingen of dat iemand aan ventieel draait)

Laten we 2 scenarios ter versimpeling pakken voor 1 verdieping.

1. Toevoer: 150 m3/u, afvoer 100 m3/u (overdruk)
2. Toevoer: 100 m3/u, afvoer 150 m3/u (onderdruk)


Nadelen van scenario 1:
- Beetje warmte verlies omdat warme lucht naar buiten wordt gedrukt.

Nadelen van scenario 2 (voornamelijk nadelen van type C installatie):
- Tocht en koudeval: Doordat er onderdruk heerst, wordt lucht via ongewenste kieren en naden naar binnen gezogen. Ook uit eventueel niet bedoelde ruimtes
- Meer warmte verlies omdat er koude lucht wordt aangezogen, voornamelijk in koude maanden merkbaar.
- Niet gezuiverde lucht van buiten

Wat zouden andere grote nadelen kunnen zijn? En hoe merkbaar zijn ze bij zulke luchtstromen?

[ Voor 5% gewijzigd door RusFighter op 23-07-2025 18:24 ]

[w00key]

RusFighter schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 18:20:
Een vraagje wat ik zo 123 niet uit de start post haal. Maar wat is een acceptable onbalans in het systeem (in m3/u of %)? En wat voor effect heeft het op de rendement?

Het is natuurlijk op papier mooi dat je volledige gebalanceerde systeem hebt (invoer = afvoer) maar in praktijk toch vrij lastig te realiseren en te hanteren lijkt me, vooral over het hele huis gezien en over langere periode (mbt verstoppingen of dat iemand aan ventieel draait)

Betere systemen regelen op basis van werkelijke debiet, dus ventiel meer open = minder toeren in de ventilator.

Als je een oud ding die je vast instelt op x% ventilator power - sja, hopelijk was het ooit goed ingeregeld. Bij mijn oude WHR niet namelijk, midden was gewoon 30% voor aanvoer en afvoer en zeker weten fout, no way dat systeem drukverlies voor beide gelijk is met andere ventielen, aantallen en kanaallengtes.

[FGJ]

Andrehj schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 10:16:
[...]

Wat staat er in de handleiding over deze foutcode?

https://zehndernl.zendesk...oAir-E-FAN-12-of-22-ERROR

Dit, maar dus niemand die uit ‘eerste hand’ ervaring heeft met deze specifieke foutcode ?

[cgms]

RusFighter schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 18:20:
Een vraagje wat ik zo 123 niet uit de start post haal. Maar wat is een acceptable onbalans in het systeem (in m3/u of %)? En wat voor effect heeft het op de rendement?

Het is natuurlijk op papier mooi dat je volledige gebalanceerde systeem hebt (invoer = afvoer) maar in praktijk toch vrij lastig te realiseren en te hanteren lijkt me, vooral over het hele huis gezien en over langere periode (mbt verstoppingen of dat iemand aan ventieel draait)

Laten we 2 scenarios ter versimpeling pakken voor 1 verdieping.

1. Toevoer: 150 m3/u, afvoer 100 m3/u (overdruk)
2. Toevoer: 100 m3/u, afvoer 150 m3/u (onderdruk)


Nadelen van scenario 1:
- Beetje warmte verlies omdat warme lucht naar buiten wordt gedrukt.

Nadelen van scenario 2 (voornamelijk nadelen van type C installatie):
- Tocht en koudeval: Doordat er onderdruk heerst, wordt lucht via ongewenste kieren en naden naar binnen gezogen. Ook uit eventueel niet bedoelde ruimtes
- Meer warmte verlies omdat er koude lucht wordt aangezogen, voornamelijk in koude maanden merkbaar.
- Niet gezuiverde lucht van buiten

Wat zouden andere grote nadelen kunnen zijn? En hoe merkbaar zijn ze bij zulke luchtstromen?

Het is ook belangrijk hoe luchtdicht het huis is. Uiteindelijk zal het systeem altijd in balans komen. In een huis wat veel lekt, zal het merendeel van het verschil in flow door kieren naar binnen of naar buiten lekken. In een goed luchtdicht huis, zal het systeem zelf een balans zoeken. Er ontstaat een overdruk of onderdruk in het huis, waardoor in feite de ventilator met overmaat flow de ventilator met ondermaat flow "helpt".

Beide situaties die je beschrijft (die dus eigenlijk alleen in een huis met veel kieren voor kunnen komen) zijn uiteindelijk net zo slecht voor het rendement. De warmte- of koudevracht in de kleinste luchtstroom bepaald uiteindelijk hoeveel warmte er teruggewonnen kan worden in de WTW. Het maakt niet uit of dit de warme, of de koude luchtstroom is. De rest van de warmte verlies je aan warme lucht die uit het huis ontsnapt in situatie 1, of koude lucht die het huis in wordt getrokken in situatie 2. Misschien dat situatie 1 alleen iets comfortabeler is, omdat er geen koudeval is waar de koude lucht binnenkomt, en alle inkomende lucht gefilterd wordt.

[RusFighter]

cgms schreef op donderdag 24 juli 2025 @ 08:32:
[...]

In een goed luchtdicht huis, zal het systeem zelf een balans zoeken. Er ontstaat een overdruk of onderdruk in het huis, waardoor in feite de ventilator met overmaat flow de ventilator met ondermaat flow "helpt".

Hangt dit niet sterk af van wat voor WTW unit je hebt (met automatisch debiet/stroom regeling tov statische ventilator snelheid).

Vraag me af of in het geval dat de WTW zichzelf niet balanceerd de "luchtdruk" binnen huis ongenaam/gevaarlijk wordt bij zulke luchstromen. Ik merk bijvoorbeeld wel als we de kook afzuiging aan hebben dat het dicht doen van deuren naar buiten veel meer weerstand veroorzaakt (duidt op een flink onderdruk).

[P5ycho]

Statische ventilator snelheid is echt wel oude tech ondertussen, voor nog geen 25 euro heb je alle sensoren die je nodig hebt voor een wtw met debietregeling.

Ke gaat echt niet dood van een beetje drukverschil, maar het zou niet moeten voorkomen. Normaal heb je spleten onder de deur om drukverschillen op te heffen per kamer, en een raampje open als je je afzuigkap aanzet.

[RusFighter]

P5ycho schreef op donderdag 24 juli 2025 @ 10:51:
Statische ventilator snelheid is echt wel oude tech ondertussen, voor nog geen 25 euro heb je alle sensoren die je nodig hebt voor een wtw met debietregeling.

Ke gaat echt niet dood van een beetje drukverschil, maar het zou niet moeten voorkomen. Normaal heb je spleten onder de deur om drukverschillen op te heffen per kamer, en een raampje open als je je afzuigkap aanzet.

Je zult je verbazen maar de Daalderop HRU ECO 350, die bij veel mensen staat, heeft een statische ventilator snelheid.

Ja raampje open is wss beste oplossing voor een afzuigkap naar buiten

[ Voor 5% gewijzigd door RusFighter op 24-07-2025 11:30 ]

[P5ycho]

Nee dat verbaast me niet, Itho Daalderop heeft in dit topic al een aardige reputatie opgebouwd. Goedkoop, kwalitatief matig, soms stupide ontwerpkeuzes, en geen support vanuit de fabrikant.

Als je nu Sensirion opbelt schuiven ze je zo alle sensoren naar binnen voor een degelijke wtw unit met debietregeling, dus het enige argument dat nog over is om dat niet te doen is omdat het niet in het beoogde prijsplaatje past.

[ Voor 38% gewijzigd door P5ycho op 24-07-2025 11:58 ]

[RobinCollie]

Andrehj schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 16:19:
@RobinCollie Zijdelings steekt de adapter zeker uit (zoals ook op jouw tekening te zien is). Aan de achterzijde niet. Dat is ook het hele idee van die adapter.
Je kunt je Q450 of Q600 dus gewoon met de standaard muurbeugel aan de muur hangen.

Overigens moet je behalve de maten uit de tekening nog rekening houden met een eventuele mof, die je nodig hebt als je met een pijp aankomt die geen verjongd deel heeft. Die mof (nr 990328722) is nog eens rondom ca 20 mm groter dan de 286 mm van de standaard pijp, zie https://phstore.co.uk/com...200mm-diameter-connector/

Dank voor de info! En zou het zelfs met die mof niet verder achter het systeem uit gaan steken? Zoja dan moet ik gewoon zorgen dat ik in ieder geval bij de achterste pijp vanuit het systeem werk met buizen met een verjonging

Kun je deze pijpen nog ergens kopen? Ik begreep uit eerdere berichten dat ze in meerdere landen inmiddels niet meer verkrijgbaar zijn.

Ik las het inderdaad, wel erg jammer dat ze waarschijnlijk overal gaan stoppen met de hele productreeks. Ik zag gelukkig wel nog wat winkels over de grens waar ze nog wel verkocht worden.

P5ycho schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 16:41:
@RobinCollie Ik heb nog een ongebruikte adapter liggen die voor weinig weg mag btw.

Dat zou geweldig zijn, ik zal je een berichtje sturen

[Andrehj]

RobinCollie schreef op donderdag 24 juli 2025 @ 13:40:
Dank voor de info! En zou het zelfs met die mof niet verder achter het systeem uit gaan steken?

Net nog even gecheckt (want ik gebruik alleen op de voorste aansluiting een mof): Nee, ook bij de achterste aansluiting is aan de achterkant voldoende ruimte voor die mof. Ik schat dat je zelfs met mof nog wel een cm over hebt tot de muur.

[Bouwertje]

Ik ga voor het eerst in een huis wonen met een WTW en ik ben zo benieuwd naar de werking? Het is een Orcon Smartcomfort met 2 groepen en 2 CO2 sensoren. Ik ben heel benieuwd of de warmte van de woonkamer niet naar de slaapkamers komt (zou niet mogen met 2 groepen denk ik)? Ook hoop ik dat er geen tocht te voelen is en dat de badkamer goed wordt ververst na het douchen. Kortom, best een beetje spannend. Gelukkig hou ik openslaande ramen voor ‘noodgevallen’ 😉

[pantslol]

We zijn hier bijna gereed om de WTW te plaatsen, alle ventielen zijn al aangelegd echter moet het spirowerk nog met elkaar verbonden worden. En niet geheel onbelangrijk moeten de WTW zelf + dakdoorvoeren geplaatst worden. Planning is om volgende week de dakdoorvoeren de plaatsen. Echter ben ik nog steeds niet zeker over de locatie hiervan.

Als ik niets verander aan het plan dan komt de aanvoer zuidoost in het dakvlak, en de afvoer zuidwest. Dit omdat de WTW op de binnenkant zuidgevel hangt, en onze achterburen (west) graag hun hout kachel gebruiken. In principe hebben we ook de mogelijkheid om de aanvoer op de noordgevel te doen, we moeten dan wel een vrij lang aanvoerkanaal maken van ~10 meter, is dat een probleem? Daarnaast grenst onze noordgevel aan de achtertuin van de buren, die een forse tuin bbq/keuken/gril hebben gebouwd. Die lucht direct de WTW inzuigen lijkt me niet ideaal.

Dus aanvoer noord of zuidoost? Rekening houdend met buren bbq/houtkachel. En maakt de lengte van het aanvoerkanaal uit?

Hieronder nog een schematische tekening

[P5ycho]

Nieuwbouw? Dan geeft de betonvloer de warmte veel beter door dan je verliest door de gevel, je slaapkamer wordt sowieso warm. Je wtw maakt daar relatief weinig verschil in.
Tocht, dat ga je ervaren. Als ventielpositie en type goed gekozen zijn is dat met 2.60m plafonds allemaal geen probleem.

Ga bij oplevering na of douche en andere deuren de juiste spleet hebben en of alle debieten juist opgemeten zijn (vraag om een rapport!). Dan komt het met dat vocht ook wel goed.

[Bouwertje]

P5ycho schreef op vrijdag 25 juli 2025 @ 09:23:
Nieuwbouw? Dan geeft de betonvloer de warmte veel beter door dan je verliest door de gevel, je slaapkamer wordt sowieso warm. Je wtw maakt daar relatief weinig verschil in.
Tocht, dat ga je ervaren. Als ventielpositie en type goed gekozen zijn is dat met 2.60m plafonds allemaal geen probleem.

Ga bij oplevering na of douche en andere deuren de juiste spleet hebben en of alle debieten juist opgemeten zijn (vraag om een rapport!). Dan komt het met dat vocht ook wel goed.

Ja nieuwbouw, en ik ga er ook vanuit dat het best wel goed gaat komen maar ik vind het toch een beetje spannend. Ik heb jaren in een huis gewoond met type C ventilatie en roosters boven de ramen en zal er aan moeten wennen dat hier de ramen zoveel mogelijk dicht moeten, tenminste in theorie. Ik ben een beetje een control / techniek freak dus ben heel benieuwd hoe het gaat bevallen. Kortom, heel leuk maar wel ‘nieuw’ voor mij.

[P5ycho]

pantslol schreef op vrijdag 25 juli 2025 @ 09:15:
We zijn hier bijna gereed om de WTW te plaatsen, alle ventielen zijn al aangelegd echter moet het spirowerk nog met elkaar verbonden worden. En niet geheel onbelangrijk moeten de WTW zelf + dakdoorvoeren geplaatst worden. Planning is om volgende week de dakdoorvoeren de plaatsen. Echter ben ik nog steeds niet zeker over de locatie hiervan.

Als ik niets verander aan het plan dan komt de aanvoer zuidoost in het dakvlak, en de afvoer zuidwest. Dit omdat de WTW op de binnenkant zuidgevel hangt, en onze achterburen (west) graag hun hout kachel gebruiken. In principe hebben we ook de mogelijkheid om de aanvoer op de noordgevel te doen, we moeten dan wel een vrij lang aanvoerkanaal maken van ~10 meter, is dat een probleem? Daarnaast grenst onze noordgevel aan de achtertuin van de buren, die een forse tuin bbq/keuken/gril hebben gebouwd. Die lucht direct de WTW inzuigen lijkt me niet ideaal.

Dus aanvoer noord of zuidoost? Rekening houdend met buren bbq/houtkachel. En maakt de lengte van het aanvoerkanaal uit?

Door de gevel noord is het mooist, maar je moet daar wel een erg lang kanaal voor aanleggen. Zolang de diameter goed gekozen is kan dat wel gewoon.
Het nadeel van aanvoer op het dak is iets warmere lucht in de zomer. De gevel op zuid zou ook een goed compromis kunnen zijn misschien.
Houtstooklucht voorkom je toch niet helemaal, maar met de meest voorkomende ZW windrichting zit je wel goed met de aanvoer in het dak zoals je nu getekend hebt.
Vergeet niet om de verdunningsfactor in de gaten te houden.

BBQlucht, tjsah, sommige dingen voorkom je niet. Paasvuren en verkeerdstokers ruik ik ook van de andere kant van het dorp hier. De enige oplossing daarvoor is een serieuze filterkast.

Hieronder nog een schematische tekening

[Afbeelding]

[RobinCollie]

Hi allemaal! Na enkele maanden(!) meelezen, researchen, tekenen en rekenen heb ik een ontwerp klaar voor mijn WTW installatie. Dit forum is een van de goudmijnen van informatie geweest en daarom zou ik graag bijdragen hieraan. Het teruglezen van de vele posts en uitpluizen van de meest actuele stand van zaken is een tijdrovend werkje geweest, in deze post zal ik dan ook proberen uit te leggen hoe ik als leek van scratch tot dit ontwerp ben gekomen met verwijzingen naar eerdere posts van anderen. Een wat langer verhaal dus, hopelijk helpt dit anderen ook weer verder! En ondanks de lange research nog altijd wat open vragen

Situatie
De situatie is enigszins bijzonder, het gaat namelijk om een jaren 30 woning met halve verdiepingen, wat voor het uitdenken van het buizenstelsel nogal een uitdaging is. Het zijn drie verdiepingen waarbij de ene kant van het huis de verdieping een halve meter hoger ligt dan aan de andere kant, dus eigenlijk 6 verdiepingen met aan 1 kant ook nog een vliering. Naast de WTW gaan we veel isoleren: triple glas, dakisolatie en spouwmuurisolatie. Over een paar jaar ook een uitbouw met vloerisolatie in de planning.
We gaan nu verbouwen en daarmee gaan de vloeren&plafonds open, ik heb dus veel vrijheid in de aanleg. Ik wil een oud rookkanaal gebruiken als plek voor de hoofdtakken van de toe en afvoer.

Eisen voor de WTW installatie
- Gezonde, schone lucht in iedere kamer van het huis. Ik woon bij industrie in de buurt dus dit is voor mij de reden om dit aan te leggen en hier ga ik niet op bezuinigen.
- Geen geluidsoverlast van de installatie
- Zo min mogelijk ruimteverlies in de kamers door koofjes. Esthetisch moet het er ook goed uitzien.
- Future proof, nu zijn we met twee personen thuis, maar de installatie moet ready zijn voor als er straks kinderen zijn alsook wanneer we een deel van het huis willen uitbouwen
- Lange levensduur. Ik ga het liefst voor materialen welke makkelijk zijn in onderhoud of lang mee gaan. Zeker als ik het merendeel van de buizen achter het stucwerk ga wegwerken moet het daar 10tallen jaren kunnen blijven.
Afwegingen die voor mij minder doorslaggevend zijn dan voor anderen zijn breekwerk, kosten besparen op de onderdelen en de terugverdientijd van het systeem. Allemaal belangrijk, maar luchtkwaliteit is de voornaamste drijfveer.

Balansberekening
Met veel dank aan de sheet van @P5ycho (zie main post)!
Pulsieberekening op 100% op basis van het aantal personen zou uitkomen op 630m³/h, vond ik vrij fors dus in de kolom definitief heb ik wat aanpassingen gedaan, waar ik vooral in de kamers waar al veel toevoer was de getallen iets heb verlaagd. Met overflow kom ik uit op een nodige toevoer op 100% van 435m³/h en op 66% op 290m³/h. Feedback is zeer welkom, dit blijft voor mij toch nog een topic waar ik keer op keer schommel tussen ‘is dit niet overkill?’ en ‘is dit wel genoeg?’.

(ik ga geen zonering toepassen)
Ik begrijp dat je op 100% ontwerpt, maar doorgaans op de 66% draait in de ‘normaalstand’. Idealiter zou ik de toevoer van de slaapkamers zodanig aanpassen dat ze in de normaalstand iets meer doen dan uit de berekening komt. Beide slaapkamers zou ik het liefst zowel bij 100% als 60% met een debiet van 60m³/h laten draaien.
Is het mogelijk het debiet van een individuele kamer per specifieke stand van de WTW aan te passen?

Als dit niet kan moet ik waarschijnlijk toch meer gaan toevoeren op de slaapkamers, dat gaat de keuze van WTW systeem nog wel veranderen omdat ik al tegen de 450m³/h aan zit.

Keuze WTW
Hiervoor heb ik een aantal opties vergeleken op performance, ervaringen, kosten, geluid en extra opties als pre-heater. Ik ben hier uitgekomen op de Zehnder ComfoAir Q450. (ook hier is feedback welkom). Voornaamste reden is hier de performance en ervaringen. Waar bij een Duco of Brink de ervaringen soms uiteenlopen (wel merendeels positief) is het bij Zehnder eigenlijk bijna altijd positief.
Of ik de voorverwarmer, enthalpiewisselaar en radiofrequency opties erbij neem ben ik nog niet helemaal over uit. Ook niet over het wel/niet toepassen van CO2 sensoren. Ik zal deze post updaten als ik de keuze maak.

Ventielen
Ingetekend op de 100% stand. Gebruik gemaakt van de gratis online Photoshop variant Photopea. De WTW komt boven op de vliering te staan en vanuit daar gaan er buizen naar de 3 verdiepingen daaronder.
Tweede verdieping

Eerste verdieping

Begane grond

Met niet onbelangrijk de wens dat we ooit uit willen bouwen naar een open keuken, dat zou er zo uit komen te zien:


Ontwerp buizenstelsel
Voor zowel toevoer als afvoer ga ik gebruik maken van starre spiro buizen. Ik heb alles ingetekend op basis van de specificaties van airspiralo.com. Dit lijkt ook een van de merken met de betere kwaliteit spirobuizen, nu nog een shop vinden waar ik ze makkelijk kan kopen als particulier. ( tips?) De keus voor Spiro is een van de weinige ‘gut feeling’ ontwerpkeuzes. Origineel had ik alles met Ubbink Air Excellent ingetekend, maar ik vertrouw toch niet 100% op alle lucht die ik inadem door een gecoate kunststof buis te laten lopen en ik vond de helpdesk van Ubbink hierover erg matig. Spiro zorgt voor een paar cm lager plafond (wat hier goed te doen is), maar is praktischer in schoonmaken.
Mijn doel was om in te tekenen met minimale impact op de kamers en te komen tot een zo laag mogelijke drukval. Idee is dat ik van de WTW met een 180 of 200 buis naar een luchtverdeelkast ga en vanuit daar individueel naar ieder ventiel met een spiro buis van 80mm diameter ga. Ik lus dus geen ventielen door. Dit zou nog enige ruimte kunnen besparen, maar ik wil het risico van geluidsoverlast minimaliseren.
Heeft iemand hier wellicht nog feedback op?
Met tabblad 2 uit de sheet van @P5ycho lijkt dit allemaal goed te gaan, als voorbeeld de toevoer (zwart omlijnd welk type buis ik voor welke tak wil hanteren):

Aansluiting op het ventiel zal ik dan veelal doen met een instortpot (https://www.airspiralo.co...pot-met-deksel-vv-ken-lok) en her en der met een stromende verlopende bocht (https://www.airspiralo.co...mende-verlopende-bocht-90)
Ik heb het gratis CAD programma Onshape gebruikt om mijn woning en het beoogde buizenstelsel in te tekenen (werkt als Solidworks). Met de Lindab Vent Tools app op mijn telefoon om lengtes van S bochten door te rekenen. Hierbij een 3-tal aanzichten:
Legenda:
- Rood = afvoerbuizen
- Groen = toevoerbuizen
- Paars = filters, WTW box & dempers
- Geel = toe- & afvoerbuizen naar dakdoorvoeren.






Drukval
Drukval heb ik berekend via de configurator van Airspiralo. Drukverlies op het hoofdkanaal berekend op 23.5(normaalstand/66%) tot 30(maximaal/100%) Pa (incl. bochten)
Drukverlies op het langste (toevoer) kanaal (ongeveer 14 meter) incl. bochten: 13 tot 34 Pa
Drukverlies op de kanalen naar de dakdoorvoer (toevoor) 5 tot 10Pa.
Ventiel heb ik nog geen keuze in gemaakt. Drukval zal afhankelijk zijn van het type en de instelling maar zou niet meer dan 40 Pa moeten zijn, mogelijk veel lager
Filterbox + dempers zullen ook nog zorgen voor 35 tot 40 Pa
Totaal 116.5(normaalstand/66%) tot 154 (maximaal/100%) Pa
Enkel de instortkokers en luchtverdeelbox heb ik nog niet mee kunnen nemen in bovenstaande berekening. Heb bij meerdere WTW aanbieders de interne drukval opgevraagd, maar die geven ze niet, ze geven allemaal aan dat dit niet relevant is en dat de technische documenten uitgaan van drukval in het hele systemen buiten het toestel zelf.

Luchtverdeelbox / luchtverdeelkast / plenum
Wanneer je kiest voor flexibele kanalen lijkt er veel keuze, maar voor starre spiro buizen is er bar weinig aanbod, ook in dit topic zie ik weinig (DIY) voorbeelden. Laat staan voorbeelden over hoe je de juiste afmetingen/vormfactor moet berekenen. Waarschijnlijk ga ik voor een custom box via https://www.spirototaal.n...result/?q=luchtverdeelbox of moet ik zelf iets maken (al zou ik nu nog niet weten hoe, want ik wil ook hier geen kunststof).
Mijn idee is dat doordat ieder ventiel afzonderlijk met een eigen spirobuis naar de luchtverdeelbox gaat ik geen last ga krijgen van overspraak. Klopt deze gedachtegang?

Dempers
Naar aanleiding van post Andrehj in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" van @Andrehj heb ik ervoor gekozen om zowel flexibele als starre dempers toe te passen, waarbij ik eerst (vanuit de WTW gezien) 1 meter flexibele demper (Panflex Master ISO AKS geluiddemper met aansluitbussen) en daarna 1.2 meter starre demper (https://www.airspiralo.co...20.05k/groups/g+a+nr+view). Keuze voor Panflex is gemaakt op basis van de benchmark Puntenwolk in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" Al lijken de meningen over de effecten van beide types & de volgorde hiervan nog te verschillen in dit topic. Maar gezien het (net) past, better safe than sorry. Wat me nog niet helemaal duidelijk is geworden is of dempers vanuit de WTW naar buiten (toe of afvoer) nog toegevoegde waarde hebben of niet. Lijkt me in ieder geval erg lastig i.c.m. isolatie.

Filterbox
Een belangrijke toevoeging in mijn ontwerp is een filterbox welke hier al vaker in het topic voorbij is gekomen (https://www.filterwebstor...rige-luchtvervuiling.html). Een enorm dure en grote unit, maar op luchtkwaliteit wil ik niets inleveren omdat ik langs een drukke weg vlak bij industrie woon en veel stankoverlast ervaar. Voorgaande post Puntenwolk in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" van @Puntenwolk heeft het er over dat het onduidelijk is of deze unit werkt in combinatie met de ComfoAir Q450 vanwege de drukval. De Zehnder helpdesk bevestigt dat de Q450 een totale druk van 200Pa aan moet kunnen, dit lijkt echter wat tegenstrijdig met wat ik hier in dit topic lees over het uitlezen van de grafieken in de installatiehandleiding. En als ik eerdere posts lees waar Tweakers Zehnder hebben benaderd komen er weer andere antwoorden (zoals Nixxing in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" van @Nixxing) Bizar genoeg konden de helpdesk van Duco en Zehnder me beide niet helpen met hoe deze grafieken nu uit moeten worden gelezen:

Iemand die zich hier nog aan een uitleg durft te wagen?

De fabrikant van de filterbox zelf geeft aan dat deze units al eerder in combinatie met de Q450 gebruikt zijn zonder issues.

Dakdoorvoer
Vanuit de WTW wil ik met het ComfoPipe plus systeem naar de dakdoorvoeren gaan met een zo kort mogelijke route. Ik heb een schuin dak op een hoek van 40 graden. Vanuit de technische ruimte waar de WTW komt kom ik niet bij de gevel, dus aanvoer en afvoer gaan beide via het dak zelf. Op basis van post aaahaaap in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" van @aaahaaap wil ik gaan voor ofwel de Renson 200/XL als zowel toe- & afvoer, ofwel de Ubbink Ventus als aanvoer en de Zehnder ComfoEdge 200 of de Renson 200/XL als afvoer. Reden voor twijfel is post flippy in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" waarin @flippy aangeeft dat je eigenlijk geen Renson dakdoorvoeren op 2 verschillende dakdelen kan plaatsen. Dat wordt later anekdotisch wat weerlegd, maar ik neem liever het zekere voor het onzekere.
Iemand enig idee waarom dit mogelijk een slecht idee is, dat is namelijk niet genoemd? Overigens is een andere reden om niet de Renson als aanvoer te nemen is post robin15243 in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic" van @robin15243 waarin wordt aangegeven dat deze regen/sneeuw kan aanzuigen. Dat komt denk ik door de vormfactor?
Voor de plaatsing van de doorvoeren heb ik de verdunningsfactor & minimale afstand berekend via https://platform.ithodaalderop.nl/verdunningsfactor:

Een ding is me echter nog niet duidelijk, wat bedoelt men hier met “Minimale afstand tussen af- en toevoervoorziening (kortst gemeten afstand, verbindingslijn)”?
Is dat een directe lijn tussen de doorvoeren door alles heen getekend, of is dat een directe lijn over het dak heen getekend? (ik zie eerdere posts hier daar ook al over discussiëren zonder duidelijke conclusie).


Afsluiting
Ter afsluiting ben ik heel erg benieuwd naar jullie feedback en inzichten, zowel op mijn ontwerp zelf als op het verhaal hierboven, ik schaaf het graag bij als ik hiermee anderen weer beter mee op weg kan helpen.
Ook heb ik nog een algemenere vraag: Ik ben van plan alles zelf te doen behalve het inregelen van de WTW & het plaatsen van de dakdoorvoeren. Wellicht onderschat de complexiteit van een onderdeel, zou ik mezelf nog veel tijd of ongemak kunnen besparen door nog iets anders uit te besteden?

Als het bezwaarlijk is om zo'n lange post in dit topic te hebben dan zal ik een eigen thread maken en hiernaar linken.

[Andrehj]

@RobinCollie
Je post is te lang om helemaal te lezen, maar een paar opmerkingen:

1. Wat me direct opvalt is dat je op de 100% stand maar 2x 30 m3/h in de master bedroom inblaast. Dat zou betekenen dat je WTW 's nachts bijna op max moet draaien om daar de CO2 onder de 1000 ppm te houden. Dat lijkt me niet de bedoeling. Heb je wel eens gehoord hoeveel geluid een Q600 op die stand maakt?
2. En ik zou in die waskamer en in de badkamer veel minder afzuigen en dat wat je daar bespaart als overflow aan de woonkamer toevoeren.
3. En dan die toevoer in de keuken en afvoer in de woonkamer: Kun je niet een rooster in het wandje tussen keuken en woonkamer maken? En dan de overflow helemaal de woonkamer in laten stromen (deur gang naar keuken zoveel mogelijk luchtdicht maken). Dan hoef je in de keuken enkel af te voeren, en in de woonkamer enkel nog wat toe te voeren. Dat scheelt echt enorm in de totale capaciteit.

Met 5 slaapkamers / kantoren, een woonkamer en een keuken lijkt je huis qua aantallen best op het onze, maar ik kan op de normaalstand (bij ons 220 m³/h) van de WTW toch 55 m³/h in de master bedroom toevoeren. Als jij ook maximaal gebruik zou maken van overflow moet dat bij jouw ook prima lukken. Je huidige ontwerp is echt suboptimaal.

En dan nog een opmerking: als je dit ontwerp qua luchtverdeling eerst hier had gepost, had je daar al feedback op kunnen krijgen. Nu heb je het helemaal uitgewerkt, terwijl je het (denk ik) nog flink aan moet passen. Eerdere feedback op je plan had je veel werk kunnen besparen.

[ Voor 24% gewijzigd door Andrehj op 25-07-2025 17:46 ]

[RobinCollie]

Andrehj schreef op vrijdag 25 juli 2025 @ 17:31:
@RobinCollie
Je post is te lang om helemaal te lezen, maar een paar opmerkingen:

Daar was ik al een beetje bang voor, heb ik het proberen te schrijven als uitvoerende tegenhanger van het hoofdtopic zodat ook nieuwkomers in dit onderwerp er gemakkelijk doorheen kunnen en per stap in het proces het wellicht als voorbeeld kunnen pakken. Maar misschien schiet ik mijzelf hiermee in de voet

1. Wat me direct opvalt is dat je op de 100% stand maar 2x 30 m3/h in de master bedroom inblaast. Dat zou betekenen dat je WTW 's nachts bijna op max moet draaien om daar de CO2 onder de 1000 ppm te houden. Dat lijkt me niet de bedoeling. Heb je wel eens gehoord hoeveel geluid een Q600 op die stand maakt?
2. En ik zou in die waskamer en in de badkamer veel minder afzuigen en dat wat je daar bespaart als overflow aan de woonkamer toevoeren.
3. En dan die toevoer in de keuken en afvoer in de woonkamer: Kun je niet een rooster in het wandje tussen keuken en woonkamer maken? En dan de overflow helemaal de woonkamer in laten stromen (deur gang naar keuken zoveel mogelijk luchtdicht maken). Dan hoef je in de keuken enkel af te voeren, en in de woonkamer enkel nog wat toe te voeren. Dat scheelt echt enorm in de totale capaciteit.

Klopt, dat zit me inderdaad ook wat dwars voor beide grote slaapkamers. Idealiter draaien die ventielen 2x 30 m³/h op de 66% stand.

De oplossing met het rooster is enigszins vergelijkbaar met de uitbouw situatie waar ik uiteindelijk naartoe wil (en nu in het ontwerp al rekening mee probeer te houden). Ik kan nog iets meer overflow intekenen, maar ik ga tegen 2 uitdagingen aanlopen: 1. de overflow mag maximaal 50% van de toevoer van een ruimte zijn had ik begrepen, dus enkel afvoeren in de keuken en volledig berusten op overflow is dan eigenlijk geen optie toch, of heeft de keuken een uitzonderingspositie daarin? 2. ik ben beperkt in het aanbrengen van grote spleten onder de deuren bij de woonkamer en keuken omdat dat nog mooie authentieke onderdelen van het huis zijn. Als ik dit zou limiteren tot 1cm zou ik op 50 m³/h uitkomen:


edit: Heb nu de situatie ingetekend waarbij alle ventielen op de bovenste verdiepingen op 45 m³/h toevoeren/afvoeren. Dan heb ik voor de woonkamer en keuken 105 m³/h beschikbaar, maar dit kan uiteraard veel meer zijn als ik boven minder afvoer. Echter kom ik met die 105 m³/h al tegen of over die 50% maximale overflow per ruimte.



Bovendien gaat mijn debiet hiermee naar 460 m³/h. Op zichzelf geen issue omdat de Q600 toereikend is, maar dat heeft qua geluid (en verbruik) natuurlijk wat nadelen.

[ Voor 22% gewijzigd door RobinCollie op 25-07-2025 18:31 ]

[robin15243]

@RobinCollie ik reageer even op je quote vwb aan- afvoer. Uiteindelijk heb ik de Ubbink ventus 200 teruggestuurd. Ding was echt gigantisch, wife did not approve. Was er zelf ook van geschrokken. Uiteindelijk 2x Renson design XL geplaatst met het risico op sneeuw/regen aanzuig. Ik kan inmiddels uit ervaring vertellen (ca 1 jaar) dat ik er geen last van heb.

Verder ben ik erg tevreden met de Zender Q450 ERV, ik merk echt dat de luchtvochtigheid stabieler is, vooral in de winter. In de zomer vind ik het dan juist erg vochtig, dat komt ook omdat onze warmtepomp niet-condenserend koelt. Dan stijgt de relatieve vochtigheid en de ERV houdt dat langer vast. Airco zou echt een uitkomst bieden, maar ach.

Succes met je project, sowieso een goeie investering in je binnenklimaat! Ik zeg: DOEN!

[Andrehj]

RobinCollie schreef op vrijdag 25 juli 2025 @ 18:03:
Klopt, dat zit me inderdaad ook wat dwars voor beide grote slaapkamers. Idealiter draaien die ventielen 2x 30 m³/h op de 66% stand.

66% is nog steeds 400 m³/h. Ik haal die 2x 30 al op een stand van 240 m³/h, dat kun jij ook wel halen als je goed ontwerpt.

De oplossing met het rooster is enigszins vergelijkbaar met de uitbouw situatie waar ik uiteindelijk naartoe wil (en nu in het ontwerp al rekening mee probeer te houden). Ik kan nog iets meer overflow intekenen, maar ik ga tegen 2 uitdagingen aanlopen: 1. de overflow mag maximaal 50% van de toevoer van een ruimte zijn had ik begrepen, dus enkel afvoeren in de keuken en volledig berusten op overflow is dan eigenlijk geen optie toch, of heeft de keuken een uitzonderingspositie daarin?

Dat is een regel bedacht door ambtenaren die denken dat je in twee ruimtes tegelijk kunt zijn... Bij renovatie controleert niemand die (en bij nieuwbouw ook niet ). Dus wat mij betreft hoef je je daar niets van aan te trekken. Je badkamer en WC krijgen immers ook 100% lucht via overflow, en daar heeft niemand last van.

2. ik ben beperkt in het aanbrengen van grote spleten onder de deuren bij de woonkamer en keuken omdat dat nog mooie authentieke onderdelen van het huis zijn.

Dat is een kwestie van inventief zijn met doorstroomopeningen.

[RusFighter]

Ik ben benieuwd naar jullie mening naar hoe ze de toevoer en afvoer punten hebben aangelegd in ons huis uit 2001. Mijn twijfel zit in dat de aanvoer punten heel dicht bij de deuren geplaatst zijn waardoor de verse lucht snel weer afgezogen wordt. Verder lijkt het op de plattegrond dat boven geen balans is: afzuiging alleen in badkamer en toevoer in alle slaapkamers (zie afbeeldingen voor de hoeveelheden).

Ook ben ik sterk aan het twijfelen om het iets anders aan te pakken: Onder een decentrale wtw installatie met 2 units die om en om toevoer/afvoer doen en boven de huidige wtw te laten werken. Mijn redenering zit m ook in dat we vaak in de woonkamer een heel andere doel temperatuur hebben tov boven in de slaapkamers. In de slaap kamers mag best de raam open tijdens het slapen. In de woonkamer onder alleen tijdens het koken (afzuigkap naar buiten).





Weet iemand trouwens ook welke unit dit is en wat de luchthoeveelheid van deze unit is?

[ Voor 12% gewijzigd door RusFighter op 26-07-2025 13:43 ]

[_kilian_]

Gaat dit topic niet over dezelfde unit?

20+ jaar WTW unit vervang advies

[P5ycho]

@RusFighter zoek even op decentrale wtw in dit topic, jouw vraag is al eerder langsgekomen

[Glenfiddich]

robin15243 schreef op vrijdag 25 juli 2025 @ 19:06:
@RobinCollie ik reageer even op je quote vwb aan- afvoer. Uiteindelijk heb ik de Ubbink ventus 200 teruggestuurd. Ding was echt gigantisch, wife did not approve. Was er zelf ook van geschrokken. Uiteindelijk 2x Renson design XL geplaatst met het risico op sneeuw/regen aanzuig. Ik kan inmiddels uit ervaring vertellen (ca 1 jaar) dat ik er geen last van heb.

Ik kan dit beamen. Hier zitten inmiddels 3 jaar twee stuks Renson XL aan weerszijden van het dak: de ene ongeveer op Oost en de andere op West. Afgelopen jaren een paar keer flink stormachtig weer gehad, hoosbuien en een paar keer sneeuw, geen problemen ondervonden.

[RusFighter]

_kilian_ schreef op zaterdag 26 juli 2025 @ 15:44:
Gaat dit topic niet over dezelfde unit?

20+ jaar WTW unit vervang advies

Ja gaat over zelfde unit alleen mijn aanname is 300 m3/u , vandaar de vraag hier of iemand weet wat het debiet echt is. Vooral in de 3 standen die je kan gebruiken. Wellicht dat iemand anders zelfde unit heeft gehad.

[P5ycho]

RusFighter schreef op zaterdag 26 juli 2025 @ 19:41:
[...]


Ja gaat over zelfde unit alleen mijn aanname is 300 m3/u , vandaar de vraag hier of iemand weet wat het debiet echt is. Vooral in de 3 standen die je kan gebruiken. Wellicht dat iemand anders zelfde unit heeft gehad.

Ik denk niet dat dat nog boeit, met die verbruikscijfers kun je flink besparen als je deze vervangt. Daarna even inregelen met de kennis van nu en je kunt er weer 15 jaar tegenaan.

[PaT]

RusFighter schreef op zaterdag 26 juli 2025 @ 13:36:
Ik ben benieuwd naar jullie mening naar hoe ze de toevoer en afvoer punten hebben aangelegd in ons huis uit 2001. Mijn twijfel zit in dat de aanvoer punten heel dicht bij de deuren geplaatst zijn waardoor de verse lucht snel weer afgezogen wordt. Verder lijkt het op de plattegrond dat boven geen balans is: afzuiging alleen in badkamer en toevoer in alle slaapkamers (zie afbeeldingen voor de hoeveelheden).

Ook ben ik sterk aan het twijfelen om het iets anders aan te pakken: Onder een decentrale wtw installatie met 2 units die om en om toevoer/afvoer doen en boven de huidige wtw te laten werken. Mijn redenering zit m ook in dat we vaak in de woonkamer een heel andere doel temperatuur hebben tov boven in de slaapkamers. In de slaap kamers mag best de raam open tijdens het slapen. In de woonkamer onder alleen tijdens het koken (afzuigkap naar buiten).

[Afbeelding]

[Afbeelding]

Weet iemand trouwens ook welke unit dit is en wat de luchthoeveelheid van deze unit is?

[Afbeelding]

Dit is een typisch voorbeeld van hoe een installateur het leidingwerk beperkt houdt. Dieper de kamer in betekent ook kruisende leidingen en dus dikkere vloeren. Dat wordt hier dus allemaal mee voorkomen.

Anderen hier zullen het vast veel beter weten, maar met een goed ventiel is de luchtstroom best goed je kamer in te geleiden . Dan wordt er gebruik gemaakt van "worp" waarbij eenvoudig gezegd je luchtstroom aan het plafond blijft plakken en zo verder je slaapkamer in komt.

[RusFighter]

PaT schreef op zaterdag 26 juli 2025 @ 22:37:
[...]

Dit is een typisch voorbeeld van hoe een installateur het leidingwerk beperkt houdt. Dieper de kamer in betekent ook kruisende leidingen en dus dikkere vloeren. Dat wordt hier dus allemaal mee voorkomen.

Nou dat vraag ik me toch af of dat de hoofdreden is. Je ziet namelijk in de woonkamer dat ze de toevoer best makkelijk in het midden van de woonkamer konden doen. Echter hebben ze gekozen voor bij de deur. Zou "minder tocht" niet de reden kunnen zijn?

[P5ycho]

Heb je het de installateur al gevraagd?
Relevant onderzoek:
https://docdro.id/SAItXQJ

[Gwaihir]

Samengevat:

De doorspoeling van de ruimte bij mechanische toegevoerde lucht blijkt praktisch geen probleem op te leveren. Halen we in het lab alle streken uit waar we in de praktijk vraagtekens bij hadden, dan blijft de doorspoeling nog steeds nagenoeg gelijk.

[Andrehj]

PaT schreef op zaterdag 26 juli 2025 @ 22:37:
Dan wordt er gebruik gemaakt van "worp" waarbij eenvoudig gezegd je luchtstroom aan het plafond blijft plakken en zo verder je slaapkamer in komt.

Probleem bij de meeste ventielen is dat die "worp" rondom het ventiel is. De helft gaat dus de kamer in, en de andere helft komt al snel uit bij de toegangsdeur.
En omdat de toegevoerde lucht meestal kouder (en dus zwaarder) is dan de lucht in de kamer, heeft deze de neiging om snel naar beneden te vallen.
Ik ken het onderzoek waar @P5ycho hierboven naar verwijst, maar heb zelf het risico niet willen lopen. Hier zitten de toevoerventielen dus bij de gevels, ver van de deuren af. Dan maar wat extra meters slang.
Extra kruisingen met riool etc leverde dat in onze woning overigens niet op.

[bensss]

RobinCollie schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 16:08:
Iemand enig idee of met de plaatsing van een ComfoPipe plus adapter op de Q450 ik er rekening mee moet houden dat de WTW een stukje van de muur af komt? In de datasheet staan behalve het volgende helaas geen afmetingen
[Afbeelding]

Ik kan online en dit topic er helaas niets over terugvinden en de helpdesk van Zehnder kon me ook niet verder helpen. Ik had wel het bericht van @bensss gevonden met afmetingen van de voor & zijkant:
bensss in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic"
Op de afbeeldingen in de datasheet lijkt het er op dat het stuk met de adapter iets naar voren komt waardoor het geen probleem moet zijn, maar als ik naar de praktijkfoto's kijk zoals die in het bericht van bensss dan zie ik dat er een verdikking komt op de aansluiting van de ComfoPipe op de adapter:
[Afbeelding]

Het zou een vreemde ontwerpkeus zijn als daarmee de buizen zowel voor, achter als opzij uitsteken van de WTW, maar liever zeker weten!

Het is idd wat @Andrehj al benoemde. De adapter zorgt ervoor dat een rechte comfopipe vrij omhoog kan maar mogelijk wordt het krap met de 20mm rand van de mof. Maar bij mij lijkt dat wel precies te passen. Kan het nu niet checken met een waterpas want ik ben momenteel op vakantie.

[JeffreyH-8]

Hier gisteren de laatste hand gelegd aan het geheel. Het werkt! Ik moet de boel allemaal nog inregelen per ventiel, maar ik ben voor nu blij dat de boel draait. Ik heb er veel aan de informatie in dit topic gehad, bedankt daarvoor. Nog een kiekje als bewijs

[RobinCollie]

Met de feedback van @Andrehj heb ik mijn opzet nog eens goed onder de loep genomen en de nodige aanpassingen doorgevoerd om zo veel mogelijk de overflow opties te benutten. De grote veranderingen zijn dat ik de keuken nu volledig via overflow laat toevoeren en dat ik op verdieping 1 de speelkamer heb voorzien van zowel toevoer als afvoer met ventielen, in plaats van enkel toevoer. Zo kan er op die ruimte ook gebruik worden gemaakt van overflow van de verdieping erboven.
Dat maakt een enorm verschil!
De nieuwe calculatie:


En de plaatsingen van de ventielen:






Met deze opzet heb ik op stand 100% een debiet van 570m³/h, waarvan 30% via overflow. Dus 400 m³/h pulsie nodig. In de opzet waar ik mee begon had ik op stand 100% een debiet van 510m³/h, waarvan 15% via overflow. Dus 435 m³/h pulsie nodig.

Met een ComfoAir Q450 zou dat uitkomen op een besparing van ruwweg 28W (bij een druk van 150Pa), wat 77 euro is op jaarbasis als ik het goed bereken en 1-2 dB(A) aan geluid. Daarvoor heb ik op de eerste verdieping een extra ventiel nodig en een rooster van de keuken naar de woonkamer, maar bespaart het me in andere ruimtes wel 4 ventielen.

Ik zou nog meer kunnen aanpassen, zodanig dat de woonkamer nog meer gebruik maakt van overflow, maar daarvoor moet ik eerst kijken wat qua kieren onder de deur acceptabel is. Dit zou ik dan doen door op de WC minder af te voeren en dit naar de woonkamer te laten stromen. Nog meer minderen op de afvoer van de waskamer lijkt me niet haalbaar omdat ik hier ooit een doucekabine wil plaatsen en het dan effectief een badkamer is (dus 50 m³/h nodig). Eventueel minderen op de badkamer zou nog kunnen, daar voer ik nu 70 m³/h af. Al is in dit topic ook meermaals voorbij gekomen dat meer dan 50 m³/h afvoeren op de badkamer ook zo zijn voordelen heeft.

[RusFighter]

P5ycho schreef op zondag 27 juli 2025 @ 08:54:
Heb je het de installateur al gevraagd?
Relevant onderzoek:
https://docdro.id/SAItXQJ

Dat zou lastig zijn na 25 jaar. Bedankt voor het onderzoek linkje. De resultaten spreken voor zich (ik had andere uitkomst verwacht).

[Franciesco]

@RobinCollie zelf vind ik 30m3/h afzuiging in het toilet op de maximaal stand weinig. M.i. is dat een goed debiet op de normaal stand en zou het dan dus rond de 45m3/h op max zijn.

Daarnaast verwacht ik weinig van de ingetekende overstroom van de hal naar de woonkamer. De luchtstroming zal de weg met de minste weerstand nemen en dat is vermoedelijk niet via een deurkier naar de woonkamer en vervolgens door een rooster oid naar de keuken. Maar rechtstreeks naar de keuken.

Daardoor zal de totale doorspoeling van de woonkamer op de max stand denk ik niet veel verder komen dan 80m3/h of iets meer. Dat is net aan voor 2 personen…

[Barleone]

Even een kleine vraag: als de afvoerventiel van een wtw recht boven de douchecabine zit, en tijdens het douchen (standje 3 wtw) heb je serieus kou/last van de luchtstroom, staat het dan verkeerd ingesteld?

Ik vermoed namelijk dat de ventielen door vorige bewoners zijn aangepast, zodat de debieten niet meer kloppen.

[Franciesco]

@Barleone is de douchecabine grotendeels afgesloten van vloer tot plafond? Zo ja, dan kan ik mij een voelbare luchtstroom voorstellen.

Mijn douche is open aan de bovenkant. Het afvoer ventiel bevind zich ook boven de douche, maar ik voel er niks van als hij op max afzuigt (ca 75m3/h).

[w00key]

Barleone schreef op zondag 27 juli 2025 @ 22:01:
Even een kleine vraag: als de afvoerventiel van een wtw recht boven de douchecabine zit, en tijdens het douchen (standje 3 wtw) heb je serieus kou/last van de luchtstroom, staat het dan verkeerd ingesteld?

Ik vermoed namelijk dat de ventielen door vorige bewoners zijn aangepast, zodat de debieten niet meer kloppen.

Check met een papiertje of het een afzuig of aanvoerventiel is. Een afzuigventiel hoort geen voelbare tocht te veroorzaken op meer dan 10cm afstand, je "test pleepapier" hoort dan geen luchtstroom te registreren, alleen als je er bijna helemaal tegenaan zit.

[Barleone]

Franciesco schreef op zondag 27 juli 2025 @ 22:20:
@Barleone is de douchecabine grotendeels afgesloten van vloer tot plafond? Zo ja, dan kan ik mij een voelbare luchtstroom voorstellen.

Mijn douche is open aan de bovenkant. Het afvoer ventiel bevind zich ook boven de douche, maar ik voel er niks van als hij op max afzuigt (ca 75m3/h).

Zo’n glazen wand en deur, waarvan de bovenste 30cm tot het plafond gewoon open is aan twee zijden.

[P5ycho]

De makkelijkste test is de wtw even uitzetten tijdens de volgende douchebeurt .

[Andrehj]

Franciesco schreef op zondag 27 juli 2025 @ 21:47:
@RobinCollie zelf vind ik 30m3/h afzuiging in het toilet op de maximaal stand weinig. M.i. is dat een goed debiet op de normaal stand en zou het dan dus rond de 45m3/h op max zijn.

Daarnaast verwacht ik weinig van de ingetekende overstroom van de hal naar de woonkamer. De luchtstroming zal de weg met de minste weerstand nemen en dat is vermoedelijk niet via een deurkier naar de woonkamer en vervolgens door een rooster oid naar de keuken. Maar rechtstreeks naar de keuken.

Daardoor zal de totale doorspoeling van de woonkamer op de max stand denk ik niet veel verder komen dan 80m3/h of iets meer. Dat is net aan voor 2 personen…

Mee eens. De keukendeur zal op de een of andere manier luchtdichter moeten worden gemaakt om de luchtstroom via de woonkamer te geleiden.

[Andrehj]

Franciesco schreef op zondag 27 juli 2025 @ 22:20:
@Barleone is de douchecabine grotendeels afgesloten van vloer tot plafond? Zo ja, dan kan ik mij een voelbare luchtstroom voorstellen.

Mijn douche is open aan de bovenkant. Het afvoer ventiel bevind zich ook boven de douche, maar ik voel er niks van als hij op max afzuigt (ca 75m3/h).

Ik heb het ventiel ook in de douchecel (wat fantastisch werkt, nooit beslaande spiegels), maar geen last van tocht tocht. Dat zal ook komen doordat ik de vochtregeling in de WTW uit heb gezet. De douche wordt ook prima droog zonder die hoge stand.
(We trekken de douche natuurlijk wel altijd netjes droog, vooral ook om kalkaanslag te minimaliseren.)

@w00key: De tocht die je voelt is niet de luchtstroom naar het ventiel, maar de relatief koude lucht die over de rand van de douchecabine de cabine in valt.

[Barleone]

P5ycho schreef op maandag 28 juli 2025 @ 07:25:
De makkelijkste test is de wtw even uitzetten tijdens de volgende douchebeurt .

Mijn vraag is/was : is het normaal dat ik van de wtw zo’n last heb. Ik vermoed namelijk dat elders het ventiel is dichtgedraaid en deze dus veel meer afzuigt dan normaal.

[Franciesco]

@Barleone in mijn ervaring is dat dus niet normaal.
Als proef zou je dat ventiel in de douche eens wat dichter kunnen draaien (huidige stand noteren). En/of andere afvoerventielen wat verder open zetten.

Het mooiste is alle ventielen in de woning eens nameten met een anemometer met meettrechter. Die kun je kopen of huren. Of een installatiebedrijf het laten uitvoeren.
Soms staan die anemometers ook op Marktplaats aangeboden.

[P5ycho]

Barleone schreef op maandag 28 juli 2025 @ 13:06:
[...]

Mijn vraag is/was : is het normaal dat ik van de wtw zo’n last heb. Ik vermoed namelijk dat elders het ventiel is dichtgedraaid en deze dus veel meer afzuigt dan normaal.

Ik zie niet zo goed hoe je last kunt hebben van de wtw afzuiging als je een rondom afgesloten douchecel hebt (muv bovenin). Aangezogen lucht komt dan vanonder de deur en beweegt grotendeels buiten de douchecel naar boven.
De warme lucht in de douchecel trekt ook naar boven, er kan dus wel koude lucht langs de randen van de douchecel naar binnen vallen. Dat is allemaal normaal en gebeurt in elke douchecel.

Meten is weten in deze. Je kunt ook al veel zeggen door, zoals @w00key zei, de flow door ventielen te vergelijken met een papiertje of je hand.

[ Voor 9% gewijzigd door P5ycho op 28-07-2025 14:13 ]

[Morpheusk]

Andrehj schreef op maandag 28 juli 2025 @ 09:32:
[...]

Ik heb het ventiel ook in de douchecel (wat fantastisch werkt, nooit beslaande spiegels), maar geen last van tocht tocht. Dat zal ook komen doordat ik de vochtregeling in de WTW uit heb gezet. De douche wordt ook prima droog zonder die hoge stand.
(We trekken de douche natuurlijk wel altijd netjes droog, vooral ook om kalkaanslag te minimaliseren.)

@w00key: De tocht die je voelt is niet de luchtstroom naar het ventiel, maar de relatief koude lucht die over de rand van de douchecabine de cabine in valt.

Heb je dan een afgesloten douchecabine? Hier worden de plafonds en en muren wel nat. (Geen afgesloten douchecabine). De vrouw doucht zich dan ook wel behoorlijk heet, wat ook meer stook veroorzaakt. Bij mij is wat minder erg, maar wel aanwezig.

[Gerundium]

We gaan ons huis grondig verbouwen en daarbij over naar balansventilatie, en na veel meelezen ben ik nu eindelijk begonnen met mijn ventilatieberekening. De plattegronden die ik heb zijn nog aan wat veranderingen onderhevig dus mogelijk dat het later nog bijgesteld moet worden, maar ik ben nu vooral benieuwd naar feedback op de hoofdlijnen.Volumes heb ik ingetekend op de maximale stand van de unit (stand 3 dus) . In de praktijk wil ik de unit dagelijks gebruiken op stand 2, hiervoor ga ik uit van 66% van de capaciteit op stand 2.

Alle advies is welkom, maar ik heb zelf al een paar vragen waar ik specifiek in geinteresseerd ben:

- We gaan in de master bedroom een entresol met werkplek maken, hierdoor is deze slaapkamer een hele grote open ruimte, om de warme lucht boven in de nok wat af te voeren heb ik een overflow en afzuiging op zolder bedacht. Is dit een goede oplossing voor zo'n hoge open ruimte?

- overstroom van boven naar beneden, zou ik hier nog meer uit moeten proberen te halen? de overstroom wordt nu vrijwel opgeslokt door de afzuiging in techniek ruimte en toilet.

- Hoe gaan jullie om met een grote woonkamer / keuken ruimte? je kan in principe met 4 mensen in het zit gedeelte of het keuken gedeelte zijn maar niet tegelijk, dubbel toevoeren lijkt me onzin maar je wil ook niet dat het zit gedeelte of keukendeel bedompt wordt doordat de frisse lucht daar niet aangevoerd wordt?

- We overwegen ook nog de mogelijkheid om de woonkamer en keuken op te delen met een soort ensuite deur, zou dat binnen huidig ontwerp kunnen of zouden jullie dan het ontwerp aanpassen. Het liefst ontwerp ik de ventilatie zo dat het werkt ongeacht of we die ensuite deur plaatsen of niet, voor flexibiliteit dus.

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[P5ycho]

Gerundium schreef op dinsdag 29 juli 2025 @ 13:01:
We gaan ons huis grondig verbouwen en daarbij over naar balansventilatie, en na veel meelezen ben ik nu eindelijk begonnen met mijn ventilatieberekening. De plattegronden die ik heb zijn nog aan wat veranderingen onderhevig dus mogelijk dat het later nog bijgesteld moet worden, maar ik ben nu vooral benieuwd naar feedback op de hoofdlijnen.Volumes heb ik ingetekend op de maximale stand van de unit (stand 3 dus) . In de praktijk wil ik de unit dagelijks gebruiken op stand 2, hiervoor ga ik uit van 66% van de capaciteit op stand 2.

Alle advies is welkom, maar ik heb zelf al een paar vragen waar ik specifiek in geinteresseerd ben:

- We gaan in de master bedroom een entresol met werkplek maken, hierdoor is deze slaapkamer een hele grote open ruimte, om de warme lucht boven in de nok wat af te voeren heb ik een overflow en afzuiging op zolder bedacht. Is dit een goede oplossing voor zo'n hoge open ruimte?

- overstroom van boven naar beneden, zou ik hier nog meer uit moeten proberen te halen? de overstroom wordt nu vrijwel opgeslokt door de afzuiging in techniek ruimte en toilet.

De afvoer op zolder zou je ook in kunnen zetten als overflow naar de woonkamer. Zo kun je je totaaldebiet nog iets verlagen. 50m3/h onder de woonkamerdeur door is altijd wel te doen.
Warme lucht weghalen boven in de nok gaat denk ik niet echt ergens effect op hebben, maar het kan .

- Hoe gaan jullie om met een grote woonkamer / keuken ruimte? je kan in principe met 4 mensen in het zit gedeelte of het keuken gedeelte zijn maar niet tegelijk, dubbel toevoeren lijkt me onzin maar je wil ook niet dat het zit gedeelte of keukendeel bedompt wordt doordat de frisse lucht daar niet aangevoerd wordt?

Wat in de woonkamer aangevoerd wordt, wordt in de keuken weer afgevoerd. Daar zit je dus ook gewoon in frisse lucht. No problemo.

- We overwegen ook nog de mogelijkheid om de woonkamer en keuken op te delen met een soort ensuite deur, zou dat binnen huidig ontwerp kunnen of zouden jullie dan het ontwerp aanpassen. Het liefst ontwerp ik de ventilatie zo dat het werkt ongeacht of we die ensuite deur plaatsen of niet, voor flexibiliteit dus.

Ik heb zo'n deur, die staan altijd open. Als hij een paar uurtjes dicht gaat bij bezoek oid dan kan er lucht onder de deur door. Ik ondervind er geen problemen van.

[Gerundium]

P5ycho schreef op dinsdag 29 juli 2025 @ 13:15:
[...]

De afvoer op zolder zou je ook in kunnen zetten als overflow naar de woonkamer. Zo kun je je totaaldebiet nog iets verlagen. 50m3/h onder de woonkamerdeur door is altijd wel te doen.
Warme lucht weghalen boven in de nok gaat denk ik niet echt ergens effect op hebben, maar het kan .

[...]

Wat in de woonkamer aangevoerd wordt, wordt in de keuken weer afgevoerd. Daar zit je dus ook gewoon in frisse lucht. No problemo.

[...]

Ik heb zo'n deur, die staan altijd open. Als hij een paar uurtjes dicht gaat bij bezoek oid dan kan er lucht onder de deur door. Ik ondervind er geen problemen van.

Dankjewel voor je feedback! Als ik je antwoord goed begrijp is de hoofdlijn dus goed in mijn ontwerp?

Als ik die 25 kuub die nu op zolder afgezogen wordt weghaal, kom ik dan niet in de knel met mijn overstroom via de slaapkamer deur? Dat zou dan uitkomen op 100 kuub onder de deur door. Ik heb gevonden dat je uit moet gaan van 1 cm deurspleet per 25 kuub en een deurspleet van 4 cm wordt wel heel veel dan?

[Andrehj]

Morpheusk schreef op maandag 28 juli 2025 @ 22:20:
Heb je dan een afgesloten douchecabine? Hier worden de plafonds en en muren wel nat. (Geen afgesloten douchecabine). De vrouw doucht zich dan ook wel behoorlijk heet, wat ook meer stook veroorzaakt. Bij mij is wat minder erg, maar wel aanwezig.

Nee. Douchecel is ca 2m10 hoog en plafond zit op 2m50. Wanden zijn aan twee kanten van de douchecel dus 40 cm open.
Wandtegels trekken we tot de bovenkant van de douchecel droog.
Daarboven wordt het ook wel iets vochtig, maar is het door de afzuiging altijd zo weer droog.

[Bobbje]

Goedeavond allen,

Zelf ben ik ook bezig met een nieuwbouwproject en in de hoedanigheid ben ik ook even bezig geweest met het ventilatie concept van de woning. Het betreft een huis met inwoning vandaag de bijzondere schematische plattegrond. De ventilatie systemen zijn, natuurlijk, gescheiden van elkaar. Tussen de woonkamer en keuken komt een glazendeur/taatsdeur dus deze heeft veel openingen om lucht te verplaatsen. Op zolder willen we eventueel een speelkamer/was ophang kamer maken, dus iets ventilatie is wel gewenst.

In het voorlopige ontwerp gaan ze nu uit van een Duco Energy Comfort D400. De berekening van het bouwfysies bureau komt op 412m³/h uit, maar die hebben de toekomstige badkamer niet meegenomen en rekenen met 50m³/h voor de slaapkamer 1 en 29m³/h voor de andere slaapkamers.

Tot zo ver de uitgangspunten, nu het ontwerp. In mijn uitwerking kom ik op 470m³/h uit, ruim boven de 400 m³/h. Denk dat het voornamelijk komt omdat de flow naar de toekomstige badkamer enkel vanuit slaapkamer 1 kan komen en de flow vanuit het kantoor enkel naar de WC/keuken kan gaan. Ben benieuwd wat jullie van de eerste opzet vinden. De 20% eis van de badkamer wordt niet gehaald, maar kan iemand iets zinnigs zeggen over de impact hiervan. Één oplossing zou zijn om op de zolder toevoer te plaatsen met overflow naar beneden en extra af te zuigen in de hoofdbadkamer. Maar de benodigde pulsie neemt daarbij wel toe.

De tabel:



De plattegronden:
Groen = toevoer, Rood = afvoer en paars is overflow (waarbij de cursieve tekst over een verdieping is).


Op de begane grond vloer is nog te spelen met hoeveel toevoer in keuken en hoeveel in de woonkamer.

[ Voor 23% gewijzigd door Bobbje op 30-07-2025 08:27 ]

[woekele]

Ik heb van mijn ComfoairQ een RF-versie gemaakt door een RF-module erin te prikken. De oude versie daarvan had een antenne begrijp ik. De nieuwe niet. Weet niet of het uitmaakt, maar de Timer RF in het toilet op de begane grond haalt het niet qua bereik naar de WTW-unit op zolder. Dus die is daar niet bruikbaar. Nou ja, zo cruciaal was die nou ook weer niet. In de badkamers op de 1e verdieping gaat het gelukkig prima.

En ook gelijk een Lan-module eraan gehangen. In de app kan ik nu volgens mij ook het 0-10V van de 4 bedrade CO2-sensors (via option box) zien, daar was jij toch benieuwd naar @Andrehj ? Het schijnt dat ik 1 van de 4 sensors (die op de begane grond) ook kan gebruiken om de WTW te sturen. De anderen meten alleen volgens de handleiding die erbij zat. Benieuwd welke waarden ik ga terugzien dan... Ze staan nu allemaal nog niet actief, de installatie moet nog afgerond worden door de installateur. Maar misschien kan ik ze zelf gewoon actief knallen... Hmmm...

PS: ik zag dat ze tegenwoordig ook ComfoNet CO2-sensors hebben. Die geven waarschijnlijk meer informatie door aan de WTW-unit dan alleen een voltage. Jammer dat onze installateur die niet gebruikt heeft. Had hij ook de option box achterwege kunnen laten aangezien Comfonet goed kan daisy-chainen richting 1 poort op de ComfoAirQ.

Ik zit ineens te denken trouwens: zit er geen enkele vorm van authenticatie op de ComfoConnect-app? Ik heb hem gestart, hij vindt de Comfoconnect LAN C in het netwerk en dan kan je gelijk van alles zien/aanpassen. Dus de enige verificatie is op het wifi-netwerk zitten? Maar hij doet het ook op 4G (maar misschien alleen als je eenmalig via WiFi verbonden bent geweest?). Hmmm....

[ Voor 69% gewijzigd door woekele op 30-07-2025 16:47 ]

[RobinCollie]

In dit topic gaat het er regelmatig over dat je 100Pa te besteden hebt als drukverlies budget. In mijn berekeningen kom ik op een 120-160Pa drukverlies in mijn systeem en ik zal ook rekening moeten houden met drukverlies voor overstroom voorzieningen. Ik heb niet het idee dat mijn ontwerp heel afwijkend is, dus ben ik wat verder gaan researchen. Ik heb ook contact gezocht met leveranciers van wtw units, van Itho hoor ik dat 150Pa drukverlies normaal is en in de terugkoppeling die ik van Zehnder krijg geven ze aan dat hun ComfoAir Q systemen 200Pa over het buizensysteem aankunnen en dat men geen rekening hoeft te houden met drukverlies in het systeem zelf. Hun technische sheets geven ook voorbeelden over de performance van hun units op 100+ Pa.
Echter lijkt het 100Pa drukverlies budget uit de topicstart wel te zijn gebaseerd op een drukverlies in het systeem (w00key in "Het centrale balansventilatie met warmteterugwinning topic") Interpreteer ik dit nu verkeerd?

[Andrehj]

woekele schreef op woensdag 30 juli 2025 @ 16:21:
Ik heb van mijn ComfoairQ een RF-versie gemaakt door een RF-module erin te prikken. De oude versie daarvan had een antenne begrijp ik. De nieuwe niet. Weet niet of het uitmaakt, maar de Timer RF in het toilet op de begane grond haalt het niet qua bereik naar de WTW-unit op zolder. Dus die is daar niet bruikbaar. Nou ja, zo cruciaal was die nou ook weer niet. In de badkamers op de 1e verdieping gaat het gelukkig prima.

En ook gelijk een Lan-module eraan gehangen. In de app kan ik nu volgens mij ook het 0-10V van de 4 bedrade CO2-sensors (via option box) zien, daar was jij toch benieuwd naar @Andrehj ?

Dankjewel dat je aan me denkt, maar dat wist ik al. Ik heb die app, de option box en de 0-10V CO2-sensoren namelijk ook.

Ik zoek nog wel een manier om op een Pi de 0-10V inputs direct uit te lezen.

[woekele]

ik heb een oud model RF-repeater van Zehnder gevonden op marktplaats. Deze werkt prima. Kost 50 euro. Terwijl een nieuwe minimaal 180 kost. Nu doet de timer RF het ook in het toilet op de begane grond. Alleen nog even kijken waar/hoe ik die repeater een beetje netjes uit het zicht kan hangen. Truc is dat je een RF timer reeds gekoppeld moet hebben aan de wtw-unit en dan met een bepaalde knoppen-combinatie (de rechter 2) kunt koppelen met de repeater. De repeater neemt dan de 'code' van de RF Timer en WTW-unit over.

Verder ontdekt (voor mezelf dan, hier misschien al bekend) dat met de 12v-(bedrade) versie van de 0-10V CO2-sensors ze alle 4 tegelijk kunnen werken als regelaar. Dat wil zeggen: elke sensor laat de wtw-unit automatisch optoeren als de CO2-concentratie te hoog wordt, maar je kan ook op elke sensor de unit handmatig bedienen, maar alleen laten optoeren. Omlaag zetten kan niet. Dus als je wtw-unit standaard op stand 2 staat en je wil naar stand 1, dan kan dat niet met de sensor-regeling. Of als je 1 sensor op stand 3 zet en dan op een andere sensor stand 1 kiest, blijft het gewoon stand 3. Ik laat nu de wtw-unit standaard op stand 1 draaien via een weekschema. Als het niet goed genoeg is, zouden de CO2-sensors in moeten grijpen. We gaan het zien. Heb onafhankelijke CO2-sensors in huis om het te checken. En ik kan dus handmatig met de sensor naar stand 2 of stand 3 zetten. Of met de app. Of op de wtw-unit zelf. Opties genoeg.

Ik moet zeggen dat de documentatie van Zehnder hier wat onduidelijk/tegenstijdig over is. Ze halen vaak RF- en 12v-versies door elkaar lijkt het bijvoorbeeld en die hebben gewoon andere functionaliteiten/mogelijkheden. Nog niet getest, maar je kan ze ook op sensor-modus zetten, zodat ze alleen het CO2-niveau doorgeven in 0-10V-formaat en dan op de wtw-unit instellen hoe hij erop moet reageren (met o.a. een setpoint).

Ook weer een f*ck-up van de installateur moeten fixen. 1 van de sensors deed het niet, helemaal niks. Toen ik de unit van de muur schroefde, bleken er 2 kabels in de inbouwdoos uit te komen. En natuurlijk hadden ze afgemonteerd op de verkeerde. Deze kwam als loze kabel uit in de option box. Waarom? Geen idee.

Ik ga op termijn toch nog eens kijken of ik de comfonet-sensors in gebruik kan nemen. In principe kunnen ze op dezelfde kabel (ze hebben 4-aderige kabel getrokken, waarvan ze nu 3 gebruiken). Ze zijn alleen nogal prijzig... maar de optionbox en 12v-sensors leveren wellicht nog wat op op marktplaats.

M.b.t. authenticatie van de Comfocontrol-app: je moet inderaad 1x op het lokale netwerk verbonden zijn geweest. Daarna kan je ook vanaf extern netwerk benaderen. Je kan ook een PIN instellen, waardoor niet iedereen op je wifi-netwerk zomaar kan verbinden.

Waar ik nog wel benieuwd naar ben: heeft iemand Zehnder Cloud een beetje nuttig werkend? Ik kan er geen devices vinden/toevoegen en niks zien/instellen eigenlijk. Maar het staat wel uitgebreid geadverteerd in de Comfocontrol-app.

[koningen]

TomN87 schreef op maandag 30 juni 2025 @ 20:32:
Hoi,

Wij gaan in januari verhuizen en in ons 'nieuwe' huis zit momenteel geen ventilatie.
Nu heb ik de mogelijkheid onderzocht voor een centrale WTW (type D) wat ook mijn voorkeur geniet. Op de eerste verdieping (slaapkamers) is het geen probleem om deze aan te leggen omdat ik op de zolder erboven achter de knieschotten weg kan met het leidingwerk.

De begane grond is wel een uitdaging. Hoe ik het ook doe er zullen bij een complete centrale WTW diverse koven dienen te worden gerealiseerd op zowel de eerste verdieping als op de begane grond. Dit is niet haalbaar en het wordt er esthetische niet beter op.

Nu overweeg ik om een centraal en decentrale WTW te combineren. Het is wel mogelijk om in de keuken een afzuigventiel te realiseren via een dode hoek op de 1e verdieping. Door middel van 75 m3 overstort vanuit de 1e verdieping komt deze 'in balans'. Hieronder een schets van de situatie.

Is dit een redelijk ontwerp? Ideeën zijn welkom

Opmerking de schuifdeuren tussen het kantoor en de woonkamer zullen als er niet gewerkt wordt altijd geopend zijn.

[Afbeelding]

[Afbeelding]

ik meen dat badkamer minimaal 75 m3 moest hebben. kan me vergissen

[koningen]

TomN87 schreef op woensdag 2 juli 2025 @ 20:06:
[...]


Is er iemand die dit wil/kan beoordelen?

Persoonlijk zou ik alles in de afwerkvloer doen. bv vasco easy flow.
Helemaal geen koof nodig. ik heb er geen.

Is wel even puzzelen hoe te leggen

[TomN87]

koningen schreef op vrijdag 1 augustus 2025 @ 15:48:
[...]

Persoonlijk zou ik alles in de afwerkvloer doen. bv vasco easy flow.
Helemaal geen koof nodig. ik heb er geen.

Is wel even puzzelen hoe te leggen

Helaas komt er op de 1e verdieping geen nieuwe afwerkvloer.

[wdvill]

JayPe schreef op woensdag 23 juli 2025 @ 12:00:
[...]
Dus eigenlijk [Afbeelding] @wdvill Hoe heb jij het uiteindelijk opgelost? :-)

@JayPe
Ik ben nog niet aan de uitvoering toe (later dit jaar), maar ga er voor nu van uit om zo'n luchthapper als op tekening te gaan gebruiken. Mooi is anders, maar ik vond tot zover geen beter alternatief.

[Barleone]

Welke keuzes maken jullie als je de buizen niet kunt wegwerken? Ik heb een uitdaging in een woning die helemaal af is. En nu wil ik WTW aanleggen. Onhandige volgorde dus. Ik wil daarom de wtw gewoon in het zicht monteren en op kleur laten spuiten bijvoorbeeld.

Heeft iemand hier dat al eerder gedaan? Hoe bevalt dat? (En wat is de WAF rating)