Nog zo'n dure les van Brexit.
Je krijgt niet wat je wil met tegen stemmen. Je verliest zicht op zowel voor als tegen en wordt daarbij heel gewoon maar keihard gebruikt. Het enige wat je dan nog kan doen is jezelf wijsmaken dat het als schaap beter is want jouw associatie van emotie, informatie en identiteit is dan al snel niet meer van jezelf - maar die van de gebruiker.
Daar hoort een andere les bij.
Je kan niet achteraf of wanneer verschuivingen al bezig zijn beginnen met geen schaap te zijn. Het is niet als iets uit het rek van de supermarkt pakken, of bij de webwinkel voor 23.00 bestellen. Processen: tijd, inertie, interacties. Loop je daar tegenaan wordt het helemaal leuk, je wordt murw van frustratie, van clash met de spiegel van de realiteit. En de meeste mensen gaan dan al blatend schaap spelen.
Ergens is dit zo elementair dat het bijna kinderlijk is, zien we het bij kleuters, dan wordt het meteen herkend. Echter als volwassenen is het een heel ander verhaal. Want
me, myself & I wil wat en heeft mening en dat moet hier & nu en kosteloos!
Maar dan komt de rekening.
Om het even praktisch toe te spitsen.
In het VK hebben we dat kleutergedrag gezien. In plaats van het zoeken van bestuurlijke, organisatorische en staatkundige vernieuwing van beneden naar boven toe met flinke vingers aan de polsen kozen mensen ervoor om hun macht aan destructieve tegenpolitiek te geven.
In Nederland wijzen we daar met de vingers naar. Zonder reden of positie daartoe. Dezelfde gedragslijnen zijn daar net zo ingebakken inmiddels. Dezelfde toepassing van gebruik zijn er ook. Conservatieve politiek gebruikt populisme om gebakken te zitten, maakt zich daarbij blind voor het effect van zelf verschuiven in perspectief (de besmetting door de hefboom), ondertussen worden processen van polariseren en politiseren het fundament van een cultuur van politiek ondernemen (spelen voor kruimels, vorm gaat boven inhoud, de snelle en/of grote hap is what matters)
Terwijl men in het VK heel goede redenen had om aan correctie van aanwezige problematiek te werken koos men ervoor om consumptief om te gaan met gratificatie.
UKIP was zo'n geval electorale zelfbevrediging.
Ik ben geschoren, ik ben boos. Ik zie een hoop die geschoren is, ik ben onzeker. Allemaal zijn we slechts één risico verwijderd van transport naar de slager. Dus ik kies voor geblaat. Want dan kan ik ook.
Het probleem? Tegenpolitiek ontstaat óf wanneer er ruimte ontstaat binnen maar conform vereisten van bestel, óf wanneer randfiguren met groot belang ruimte zien om zelf aan knoppen te gaan draaien- niet conform vereisten of zelfs maar doelstellingen van bestel.
Het eerste kan prima een eendagsvlieg zijn, uitwerken als specialistische partij in de marge, of het begin vormen van een verjonging of zelfs vervangingsgolf. Het punt? Conform bestel.
Het tweede is, heel bot gezegd, altijd een toepassing van gebruik. Met andere woorden, jij als kiezer hebt er dus niets aan, je hebt het immers niet ontworpen, je hebt er geen invloed op (zie structuren van organisaties als UKIP, FvD et alii, gewoon pijnlijk anti-democratisch), het is er dus niet voor jou ongeacht hoe enorm fan je bent of hoeveel match er is tussen marketing en perspectief.
Een kleuter kan op zijn of haar vingertjes uitwerken wie uit de nek kletst omdat de snoepdoos al ingepakt is. De volwassene die een huis wil maar niet kan kopen geeft echter zijn macht aan degene die er het meest baat bij heeft om die markt nog schaarser te maken
Een andere invulling aan stem geven is prima. Je mag dat zelfs doen als expressie van het tegen de vorige ontvanger van je stem zijn. De crux is en blijft echter conformiteit aan functionaliteit van bestel. Is het een partij waar je vinger aan de pols kan houden? Of is het iets wat niet op basis van open organisatie en democratische vereisten zich organiseert - laat staan doet gedragen.
In het VK heeft men ervoor gekozen om die lessen links te laten liggen (no politieke pun intended, het volledige spectrum daar is het haasje). Brexit is mogelijk geworden daardoor. Toen eenmaal de ruimte er was, werd die genomen. Toen de toepassing zich aandeed, verbonden mensen zich. Ze maakten een keuze.
Dat heeft consequenties.
Proteststemmen is na niet stemmen het minst productieve wat je als burger kan doen in een open samenleving. Het staat haaks op elk eigenbelang.
Dat is uitermate vervelend, want het enige alternatief is meedoen aan de aanwezige processen, participeren, controleren, ondernemen. Dat is absoluut iets anders dan op een magisch knopje duwen en je bestelling de volgende dag in huis hebben en dan nog met de vinger naar de bezorger kunnen wijzen.
Guess what, it's by design. Als mensen niet langer de moeite doen, als ze de lessen vergeten, dan herhalen ze hun geschiedenis. Een open en stabiele samenleving kent vereisten.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.