Het is een flinke hap, zijn perspectief is primair Brits, maar voor mensen met een zeker belang en op zoek naar inzicht is het de moeite waard om eens uit te spitten.
Een paar opmerkingen.
1. Zo correct als het grotendeels is, zo rationeel is het ook. Net als vorm en methodiek duidelijk de kaders van diplomatie volgen waar de focus ligt op proces, voor collectief belang.
Dat is dus precies het tegengestelde, punt voor punt, als de reële aard van de Brexit dynamiek.
2. Ik denk dat hij een goed punt maakt met observatie van ZOPA (Zone of Possible Agreement, kort gezegd het kader waarbinnen men een proces aangaat, zie wat eerder hier voorbij kwam n.a.v. Varankar en momentopname van de lezer zonder diplomatiek perspectief).
De Britten zijn daar aan voorbij gegaan. Het is nooit een factor geweest voor hen. Handbagging.
De EU heeft in het begin daar een zekere minder perfecte inschatting in gemaakt, hij merkt heel goed op dat de klippen aan Europese zijde niet als reële dreiging (uit Londen) gezien werden.
Ik voeg daar wel aan toe, tot het moment van het Tunnel Initiatief. Toen werd ook hier duidelijk dat Londen in elk opzicht binaire focus had, daarbij slechts twee draaiboeken kende, geen van beide had ook maar enige focus op Internationale Betrekkingen. Toen werd ook duidelijk waarom de Britten voorbij gingen aan concepten als grondvesten of level playing field.
3. Hij merkt ook heel goed op dat de klippen voor beide draaiboeken een vereiste zijn, het wordt echter in politiek perspectief niet serieus genomen, of er is zelfs sprake van geloofsgedrag waarbij de klippen niet bestaan.
Dit is iets om goed in het achterhoofd te houden: voor Londen is er niet zoiets als zelf getroffen worden door de consequenties van Brexit. Voor een deel ziet men die als vereiste, als gereedschap, als ingang - maar over de gehele linie domineert het perspectief dat het iets is van kosten en condities voor de EU.
4. Geloofwaardigheid, polarisatie, manipulatie, populisme - hij merkt het op, hij wijst er zelfs vrij concreet op. Echter ook bij hem is de brug van wijzen naar bespreken afwezig. Er zit een beetje een blinde vlek. Op die manier slaagt hij er ook niet in om concreet de overgang naar uitdaging (van aanpakken) te maken.
Ik krijg er een beetje het gevoel bij van oude wijze man die langs komt met verhaal, maar óf de vertaalslag niet kan maken, óf dat ergens ook opgegeven heeft. Of hij denkt ook nu nog strikt vanuit aangeleerde kaders à la "in deze positie kan ik dit zeggen, in die positie dat niet, en positie zus is dit niet aan mij om als ingang te nemen" - dat kan, ik zie verschillen tussen de bandbreedte van voordrachten nu en tijdens zijn voormalige functie, zogezegd.
5. Wat mij heel erg opvalt is zijn WTO focus in alles. Hij legt er goed de vinger op, niet enkel op realiteit van stelsel en complexiteit van uitdagingen, ook de discrepanties tussen de kretologie van politiek en media die daar achter aan rennen. Het is hard, zoals hij het stelt.
Maar inderdaad, het zijn geen observaties voor of vanuit perspectief. Het zijn verdragsrechtelijke realiteiten. Londen lijkt vooralsnog die verkenning niet aan te willen gaan, en ook niet toe te staan. Zoals hij opmerkt, correct, dat blijft dus vrij baan geven aan marketing en manipulatie wat aan de voedingsbodems in publiek debat surrealisme blijft toevoegen.
6. Wat hem thuis veel zal kosten is de kwestie van zijn uitlatingen in relatie tot “go global, not parochial little Europe”. Over het volledige politieke spectrum is dit dogma. Hij merkt echter heel correct op dat het surrealistisch geblaat is, zonder fundament in realiteit. Hij schopt ook tegen een hele hoop zere schenen aan met zijn correctie van de WTO Article XXIV marketing. Het is inderdaad enkel dat, verdraaien van realiteit. Dit is niet enkel ook dogma, maar het is het fundament van zowel Tories als Labour voor beleidsperspectief.
7. Hij stip, bijna terzijde, iets aan wat we in breder perspectief lijken te missen, wat ook hier vanuit verschillende invalshoeken voorbij gekomen is. Het verdwijnen van de sociaal-economische pijler bij Europese ontwikkeling op het niveau van Europees overleg nationale regeringen (de Raad), zie eerder de kleine zijstap van verkenning van jaren '80 de veranderingen door naar het eerste decennium van deze eeuw. Hij heeft absoluut een punt. Brits beleid veranderde, het is niet zo eenvoudig als hij het op pagina 20 schetst, maar Londen nam inderdaad op gegeven moment een andere insteek om de overige aanjagers van Europese ontwikkeling op het continent voorbij gingen aan de correlatie Europese sociaal-economische pijler en Europese hervorming/ontwikkeling. Zie het stukje over Cameron.
Mijn observatie is dat Cameron er weinig tegen in ging, integendeel. Zeker, een aantal kritieke lidstaten zaten heel erg scheef te duwen, dan komt ook de vraag "steek je er dan wel energie in", maar Londen was juist de grootste aanjager (samen met Den Haag en de transnationale toepassing van het derde weg denken) van het niet corrigeren van Europese ontwikkeling of aangaan debat daarover voor meer dan neo-liberaal perspectief op handel & koehandel.
Achteraf gezien maakt het wat duidelijker waarom Cameron in der tijd perspectief bij deed stellen. Het legt een stukje verantwoordelijkheid voor Brexit bij andere Europese lidstaten in relatie tot vraagstukken die er lagen over bestuurlijke ontwikkeling en het debat over model van Europese toekomst, het is echter wel een gezamenlijk stukje verantwoordelijkheid, dus inclusief de Britten.
8. Hij is ondanks diplomatiek kader hier niet mals voor May. Hij legt op kritieke punten de vinger op haar rol en besluitvorming. Hard. Maar goed, hij heeft geen ongelijk. Al heb ik het idee dat hij rol / besluitvorming een beetje door elkaar haalt, misschien vanuit (nog) niet kunnen erkennen dat er bij May sprake is van bewuste lijn. Dus niet van struikelen of foute inschattingen, maar bewust ondermijnende rol bij het richting geven aan besluitvorming.
Ja, we hebben ook zat op het bord liggen in dat opzicht. Brexit leidt daarbij af. Maar, misschien ben ik nu wat hard, Brexit is niet het struikelblok daarbij.
Het verbeteren van de EU struikelt elke keer weer bij de koehandel van nationale politiek, met tegenwoordig een flinke saus van negatieve beeldvorming die veelal ook precies daar zijn oorsprong heeft.
Wat dat aangaat mogen wij in Nederland wel wat meer de hand in eigen boezem steken. Fiscale stelsels? Afbraak normen & vereisten bij kapitaal- en subsidiemechanismen? Naheffingen en meer van dat soort constructies? Stuk voor stuk herleidbaar tot Den Haag, compleet met theater van Stout Brussel terwijl men zelf het bekokstoofd heeft.
In dat opzicht is Brexit wel een spiegel, immers al die punten zijn direct herleidbaar tot Nederlandse partijpolitiek. Wat is de grootste les bij Brexit? De pijnlijke bevestiging van de historische onvermijdelijkheid van termijneffecten van partijpolitiek.
[
Voor 9% gewijzigd door
Virtuozzo op 23-01-2019 23:00
]
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.