Tsja, ik heb het idee dat ik dat al vrij vaak heb uitgelegd.
Maar goed. Ik wil het best nog even aangeven. We hebben niet zo'n gevarieerd medialandschap. De Den Haag-redactie hangt op een paar mensen. Dat lijkt me het eerste punt: het is een heel klein, verweven clubje waarbij de grens tussen politiek, woordvoerderschap, spindoctor en journalist soms nogal flexibel zijn (lees daarvoor 'Je hebt het niet van mij, maar...' van Joris Luyendijk.)
De tv, met toch wel een heel breed publiek, gaat niet vaak de diepte in, en biedt aardig wat ruimte aan kritiekloos spuien van talkingpoints, of men creeert conflict door vanuit een zogenaamde neutraliteit voor- en tegenstanders te zoeken en die als gelijkwaardig tegenover elkaar te zetten. Bij voorkeur mensen die een beetje leuk vuurwerk geven. De inhoud schiet er dan vaak bij in, en nadere duiding over de problemen wordt niet gegeven. He said/she said, ipv kwaliteitsjournalistiek. Alsof die ene 'wetenschapper' die tegen de klippen op klimaatverandering ontkent net zoveel steun heeft als de 99,x procent aan wetenschappers die weten dat die ontkenning onzin is.
Ook de landelijke dagbladen zijn eh, niet ideaal. De Telegraaf zaait m.i. heel wat verdeeldheid en argwaan en narigheid - en in interviews met diverse journalisten bleek ook dat de Telegraaf niet echt een journalistieke visie over het brengen van een inhoudelijk-kritische blik richting onze overheid had, maar gewoon schrijft wat lekker onrust geeft en effect sorteert. (En, wat ze niet zeggen maar uiteraard wel mogelijk is: die onrust net wat vaker een bepaalde kant uitduwen, waar bijvoorbeeld de investeerders baat bij hebben. Moeilijk aan te tonen, maar als een dagblad openlijk aangeeft de journalistiek op zich niet zo belangrijk te vinden - welke waarborgen hebben we dan dat het niet gebeurt?)
De andere kranten, met name ook NRC en de Volkskrant, waar je toch meer van zou hopen, zijn ook nog niet echt structureel zorgvuldig. Ze hebben af en toe goede stukken en goede onderzoeken, maar wisselend. Heel vaak ook schrijven ze zonder enige kritische stellingname en gaan zonder meer mee in standaard oppervlakkige verhalen, frames en termen.
En dat sprak uit de discussie onder een ander stuk van De Correspondent: het is, met wat doorzetten maar niet extreem, heel goed mogelijk om veel belangrijke, goede verhalen te schrijven over hoe het beleid van de overheid uitwerkt. En ze worden maar mondjesmaat geschreven, en dan ook vaak nog in 'rand'media zoals De Groene, De Correspondent en Follow The Money.
En je ziet er maar weinig van terug bij Jinek, Pauw, of zelfs maar de Volkskrant.
De media laten zich juist behoorlijk makkelijk bespelen door mensen die een beetje theater maken. De inhoud raakt dan al snel uit het zicht.
Dat is dus wat mij betreft een mediabestel dat niet evenwichtig is, en niet goed functioneert als waarborg tegen extremisme.
Gelukkig hebben die geen mach om daar iets aan te veranderen en worden die daar ook telkens op aangesproken.
Ik zou je aanraden om je te verdiepen in hoe dergelijke dingen werken. Welke kwalijke gevolgen de erosie en ondermijning kan hebben. Echt. Het idee dat er op een bepaald moment iemand komt en zegt 'hee, ik ben Hitler en ik bouw vandaag concentratiekampen om alle joden uit te moorden' is niet de manier waarop we in die situatie belanden, en ook niet de manier waarop de nazi's destijds aan de macht kwamen. Dat is een proces dat begint met subtielere maar structurele vijandsbeelden en uitholling van vertrouwen (en Baudet doet dat ook.)
Het is niet voldoende dat ze er nu nog niet iets aan kunnen doen. De rechtstaat beschermen houdt in dat we ons heel bewust zijn van dat soort erosie - en daar tegenin blijven gaan.
Dat doet het nu toch? Of zijn er eerst massa's mensen op de been gebracht om te eisen dat de media een onderzoek gaat doen? Het systeem werkt, de rem wordt automatisch ingetrapt door de systemen die er zijn.
Nee, dat is dus niet automatisch, dat zijn
mensen die die beslissingen nemen.
Mensen zijn uiteindelijk degenen die moeten beslissen dat dingen niet kunnen. Geen enkele rem wordt automatisch ingetrapt, dat is iets wat wij moeten doen. En als die mensen ofwel corrupt ofwel lamgeslagen zijn, dan functioneren die waarborgen niet meer. WIJ moeten investeren in de betrouwbaarheid van de mensen op die posities. Dat is niet iets wat zomaar vanzelf gaat.
Wat voor concretere onderbouwing wil je hebben? De grondwet kan niet gewijzigd worden zonder 2/3 meerderheid na 2 verkiezingen. Dat is een vrij stevige waarborg.
Een waarborg voor wat precies? We hebben best een aardige grondwet, maar er valt niet aan te toetsen, dus het maakt in de praktijk niet eens zoveel uit of de grondwet wordt aangepast. De grondwet is ook niet iets wat automatisch werkt. WIJ moeten die gestalte geven.
De media kan vrij misstanden aan de kaak stellen en doen dat ook. Wederom een stevige waarborg. Ik heb echt geen idee hoe het concreter moet.
Het gaat niet over of het
kan, het gaat erover of het ook
gedaan wordt. En mijn betoog hierboven geeft daar wel mijn visie op: de media doen dat niet echt, en veel te weinig.
Ook in de VS is theoretisch een vrije pers. Toch is het duidelijk dat de beeldvorming daar behoorlijk verregaand gemanipuleerd kan worden. De theorie is niets waard als we er geen gestalte aan geven.
En met alle respect maar als je mijn vertrouwen in de rechtspraak, grondwet, media, etc gelijk stelt aan geloof in god dan is er echt een draadje bij je los...
Nou ja, als jij denkt dat die dingen automatisch werken en niet begrijpt hoe wij daar als mensen invulling aan geven, dan is dat precies hoe het klinkt: als geloof in een onkenbare, hogere macht, waar je zelf geen aandeel in hebt. Dat lijkt me echt precies vergelijkbaar met bidden.