Sinds eh, de val van het paradijs zo'n beetje?
De meeste mensen op de niveau's waar de beslissingen genomen worden weten dat best. Ze hebben misschien heel veel excuses waarom ze het voor zichzelf goed kunnen praten - maar ze weten het best. En anders horen ze het te weten, omdat dat een deel van hun functieomschrijving is.
En er zijn best wel situaties waarin het niet zo bewust is, maar het meeste handelen is bewust.
Vaak compromitteren bestuurders hun beleid vanuit hun overtuigingen
Maar die overtuiging is al geruime tijd dat je vooral je eigenbelang na moet jagen en dat het prima is om elke mogelijkheid daarvoor te grijpen (dit heeft Rutte zelf nota bene min of meer letterlijk gezegd, meerdere keren, en die partijvoorzitter die eruit gegooid is), dus die overtuigingen zijn niet echt een excuus.
Bias is ook politici eigen, het zijn nét mensen.
Nou, als het dan toch net mensen zijn, kunnen ze ook hun net-menselijke eigenschappen van integriteit en menselijkheid wel wat meer inzetten. Dat kunnen we echt wel van ze verwachten hoor, we hebben het hier over hoogopgeleide mensen met ruime ervaring. Die zorgen maar dat ze weten hoe ze hun eigen bias moeten doorbreken.
Het blijft een keuze.
En ja, maar al te vaak krijgen politici die naar eer en geweten handelen enkel hun informatie van hun fractiebaas (of vergelijkbaar) zonder ook maar enig idee te hebben van gecompromitteerde aard van persoon, positie, informatie of zelfs maar informatiestroom.
Vreemd, aan welk voorbeeld denk je dan? Als ik terugkijk dan zou misschien (misschien) Ella Vogelaar daaronder vallen... maar dan zitten we al bij Balkenende. De gevallen ministers en staatssecretarissen tijdens Rutte hebben dat meer dan verdiend en daar straalde bijzonder weinig 'eer en geweten' vanaf.
Dat wil niet zeggen dat het niet zonder consequenties is, ook niet dat er (ongeacht vanuit welke invalshoek) consequenties aan verbonden kunnen worden. Vaak is daar echter ook niet sprake van. Te vaak.
Wat bedoel je? Is het nou wel of niet zonder consequenties?
De observatie blijft staan: zelfs wanneer mensen naar eer en geweten handelen hoeft dat niet op basis van geldig perspectief of gefundeerde informatie te zijn.
Klopt. Dat is nieet onmogelijk. Het is alleen redelijk irrelevant voor een politieke situatie waarbij vrij duidelijk is dat men wel degelijk weet heeft van al die dingen en men wel degelijk weet dat er dingen buiten het zicht moeten blijven en niet helemaal in de haak zijn.
Als ik observeer dat het nu in Nederland buiten donker is is dat ook een goede observatie - maar redelijk irrelevant voor de discussie.
Mijn observatie in deze is dat in Nederland je bijna van een traditie mag spreken van het stelselmatig oneigenlijk gebruik maken van wie of wat dan ook waar naar eer en geweten in politieke vertegenwoordiging wil handelen.
Die observatie betwist ik dus, omdat dat 'naar eer en geweten' gewoon niet echt blijkt uit eh, ongeveer alle dossiers over de problemen van de afgelopen tijd. (Zoals Justitie, of de Belastingdienst: daar zijn echt heel veel mensen geweest die dit
wel hebben benoemd, wel hebben aangegeven. Men wist het. Op hoge posten verkiezen mensen - bewust - het te negeren.)
Toch is in ons bestel politiek een afgeleide van gedrag elders.
Ja ja ja ja ja, dat riedeltje kennen we nou wel.
In zekere zin zit hier een punt van bias, we voelen ons aangesproken als we er op gewezen worden dat ongeacht alle imperfectie de aansprakelijkheid voor politiek gewoon bij ons ligt, net zoals we het idee afwijzen dat we zelf leidend zijn voor keuzes van gedrag van politieke organisatie.
Nou,
wij van de verzamelde incaz hebben daar niet zoveel moeite mee, maar ik heb bezwaar tegen dat uitsluitingsmodel. Ik vind dat we als kiezers onze invloed moeten gebruiken om te kiezen voor hoe wij ons land willen inrichten en laten besturen... maar dat ontslaat de gekozenen volstrekt niet van de plicht of verantwoordelijkheid van hun eigen handelen. En dan vind ik toch dat het wel relevant is om te benadrukken dat het eigen risico/de zorgpremie niet verlaagd is (zelfs terwijl dat wel een meerderheid heeft op basis van de verkiezingsprogramma's) en het wel een dividendbelastingverlaging heeft afgesproken, zelfs al stond dat bij niemand in het verkiezingsprogramma.
Enerzijds: ja, de kiezer had meer dan kunnen weten dat dat is wat je krijgt als je VVD of CDA stemt... maar het feit blijft dat het uiteindelijk wel de onderhandelaars zaten die daarover praten, en dat het Rutte is die doodleuk zegt dat hij vooral met z'n vrindjes van de business praat maar niet met wat onafhankelijke economen of dit wel een goed idee is. Dat is zijn keuze. Ik vind dat dat een reden is om hem niet aan het hoofd van ons land te laten - maar met of zonder mijn stem, HIJ kiest ervoor om het zo te doen. En hij heeft beslist mogelijkheden genoeg om het anders te doen. Hij wil het niet anders. Dit is zijn 'eer en geweten'. Niet omdat hij misleid is, maar omdat hij het ok vindt om niet zorgvuldiger zijn in zijn functie. Omdat hij nadrukkelijk heeft gezegd dat 'ie visies maar onzin vindt. Hij heeft wel wat visie overigens, maar het zijn hoe dan ook niet de woorden van iemand die ervoor kiest om zichzelf kritisch te bevragen of bewust tegengas te geven aan zijn eigen biases - terwijl hij dat wel moet kunnen, bv op basis van zijn opleiding.