Ervaringen met LED-verlichting - deel III

[LA-384]

Inhoudsopgave

Vorig topic

Waarom dit topic Wat is LED? Lumen, efficiëntie en levensduur Stralingshoek Knipperen, flickeren en het stroboscoop effect Dimmen en retrofit Fittingen Lampmaten Kleurtemperatuur Kleurkwaliteit Handige links Lamp ervaringen overzicht

Waarom dit topic

Het oude topic is nog actief, maar de topicstart dateert alweer van 2008/2009. Destijds stond LED-verlichting nog in de kinderschoenen en was het inderdaad onduidelijk hoe de toekomst van LED er uit zou gaan zien. Inmiddels is er veel veranderd en blijkt LED meer en meer terrein te winnen. Het is niet langer de vraag of ledverlichting de toekomst is, de vraag is hoe lang het gaat duren totdat gloei-, halogeen-, tl- en spaarlampen volledig uitgefaseerd zullen zijn. Voor mij was dat reden genoeg het topic te updaten naar de dag van vandaag. Met de hulp van Jitter is dit topic ontstaan. Allereerst zal dit topic een informatief doel hebben over LED in het algemeen, daarnaast kunnen we dit topic (net zoals het oude topic) gebruiken voor het delen van ervaringen. Ondanks dat de ledlamp een enorme ontwikkeling heeft ondergaan, is het nog altijd niet vrij van problemen en ligt een miskoop nog steeds op de loer.

^top^

Wat is LED?

LED staat voor “Light Emitting Diode” en is een zogenaamde elektronische halfgeleider. In tegenstelling tot gloeilampen en halogeenlampen waarbij een gloeidraad zo heet wordt dat deze licht gaat uitzenden, maakt LED gebruik van zogenaamde “elektroluminescentie”. Elektroluminescentie is het fenomeen dat een bepaald materiaal licht uitzendt als er een elektrische stroom doorheen loopt. Aangezien ik verder ook geen kaas gegeten heb van elektronica, laat ik het hierbij en verwijs ik je naar de how-stuff-works pagina voor een wat gedetaileerdere uitleg. De afkorting LED is inmiddels zo gewoongeraakt in de Nederlandse taal, dat we het niet langer als afkorting gebruiking, maar als zelfstandig woord. Hierdoor zijn we niet langer genoodzaakt hoofdletters te gebruiken, maar kunnen we dus gewoon “led” schrijven. In de beginjaren van led waren de toepassingsmogelijkheden nog zeer beperkt (iedereen kent wel de kleine indicatorlampjes op diverse elektronica). Door verdere ontwikkelingen zijn er de zogenaamde “hogehelderheidsleds” ontstaan, welke een aanzienlijk grotere lichtopbrengst hebben. Genoeg om als vervanging van de oude verlichtingstechnieken te kunnen dienen. De ontwikkeling staat echter nog steeds niet stil, waardoor de efficiëntie van leds nog meer zal toenemen.

^top^

Lumen, efficiëntie en levensduur

Bij alle typen lampen (dus ook bij leds) ontstaat er warmte. Waar bij gloeilampen en halogeenlampen energie primair in warmte wordt omgezet en licht een bijproduct is, wordt bij led aanzienlijk meer energie in licht omgezet. Desondanks is het rendement nog altijd lang geen ~100%. De informatie over hoeveel vermogen wordt omgezet in warmte varieert nogal. De ene website beweert slechts 5%, de ander 60%. Feit is wel dat ledlampen minder warmte produceren dan de overige lamptechnieken. Het feit dat er bij led-lampen minder energie verloren gaat aan warmte dan bij de overige typen lampen, betekent ook dat led-lampen meer energie omzetten in licht. Waar bij gloeilampen de lichtopbrengst (onterecht) werd uitgedrukt in opgenomen vermogen (Watt), moet er voor led een andere eenheid gebruikt worden. Een opgenomen vermogen van 4 W bij leds zou namelijk slechts 1/10e van de lichtopbrengst suggereren wanneer deze vergeleken wordt met een 40 W gloeilamp. In de realiteit zal de ledlamp echter veelal een gelijke of grotere lichtopbrengst hebben. Daarnaast staan de ontwikkelingen niet stil en is het slechts wachten tot er nóg efficiëntere ledlampen worden ontwikkeld. Met de komst van led-lampen is daarom een andere eenheid belangrijk geworden, namelijk het aantal lumen dat een lamp uitstraalt. Een lumen is de eenheid voor lichtstroom en is een maat voor de hoeveelheid zichtbaar licht die een lichtbron in alle richtingen uitstraalt. Voor meer informatie over lumen verwijs ik je naar de Nederlandse of de (uitgebreidere) Engelse wikipedia pagina. Een andere relevante eenheid, maar die eigenlijk zelden wordt benoemd, is de hoeveelheid lux. Lux is de hoeveelheid lumen per vierkante meter verlicht oppervlak. De hoeveelheid lux zegt dus iets over hoe sterk een oppervlak/ruimte wordt verlicht. Er zijn bepaalde minimum-criteria, maar die gelden enkel voor het bedrijfsleven. Voor meer informatie; NL of EN. Om een goede vergelijking te kunnen maken, moeten we weten hoeveel vermogen de andere lamptechnieken verbruiken om een bepaalde hoeveelheid lumen uit te stralen. Omdat veel mensen nog steeds denken in gloeilamp-vermogen worden er op verpakkingen doorgaans ook de gloeilamp-equivalenten vermeld, vaak zelfs vrij prominent afgebeeld. Omdat de claims in het verleden nogal overdreven waren heeft de EU exacte waarden bepaald waaraan de fabrikanten zich tegenwoordig moeten houden: Bron. Je kunt zien dat gloeilampen het minst zuinig zijn met ongeveer 8-13 lm/W. Halogeen lampen zitten daar een 30% onder met zo’n 11-16 lm/W. Spaarlampen halen al zo’n 40-65 lm/W en tl-lampen 50-90 lm/W. Hoewel sommige (oudere) ledlampen vergelijkbaar scoren, zijn de nieuwere aanzienlijk efficiënter. Moderne ledlampen scoren veelal 100 lm/W, maar de ontwikkelingen staan nog niet stil. Zo is de meest efficiënte lamp welke ik ben tegengekomen, een Philips 6 W filament lamp welke 806 lm uitstraalt, dat is dus 134 lm/W. Daarnaast is Philips een samenwerking aangegaan met Dubai Municipality en heeft men een 200 lm/W lamp in ontwikkeling. Verwacht wordt dat deze later dit jaar (2016/2017) op de markt moet komen. [small]Overigens moet hierbij vermeld worden dat er bepaalde limieten zullen zijn aan de hoeveelheid lumen/watt. Wanneer de beschikbare energie voor 100% wordt omgezet in licht (wat in de praktijk bij lange na niet zal kunnen), spreekt men over wat ze in de verlichtingstechniek noemen "het fotometrisch stralingsequivalent" en dat ligt op 680 lumen per watt. Hoewel led-lampen dus steeds efficiënter zullen worden, is de warmte-ontwikkeling nog altijd een heikel punt. Het bepaalt namelijk in zeer grote mate de levensduur van de betreffende ledlamp. In tegenstelling tot andere lamptechnieken waarbij het lichtproducerende onderdeel naar verloop van tijd het loodje legt, zal bij led met name de elektronica aan slijtage onderhevig zijn. Daarnaast zal een ledlamp niet van het ene op het andere moment “stuk” gaan (zoals bij de andere technieken), maar zullen de prestaties (lichtopbrengst en uiteindelijk ook kleurtemperatuur) langzaam achteruit gaan. Om een led-lamp als “defect” te classifiseren, wordt meestal het moment genomen waarop de lamp nog 60 - 70% van de oorspronkelijke lichtopbrengst heeft. Hierna werkt de lamp nog prima, maar zullen de prestaties zichtbaar afwijken van de specificaties. Veel fabrikanten houden zich inmiddels netjes aan het criterium van 60-70% lichtopbrengst, maar sommigen willen er nog wel eens van afwijken, om zo lekker grote getallen te krijgen. Een goed-presterende led-lamp gaat tegenwoordig zo’n 15.000 – 20.000 uur mee. Met dit gegeven is meteen duidelijk dat sommige claims van 30.000 branduren (en meer) veelal uit de lucht zijn gegrepen. Het kan ook zijn dat ze de specificaties van de ledjes zelf hebben overgenomen, maar zoals gezegd komt het eigenlijk niet voor dat deze de bepalende factor zijn in het “stuk” gaan van ledlampen. Jitter is overigens zelf een test aan het uitvoeren met de levensduur van een 13 W Ledare (ikea). De resultaten worden hier bijgehouden. Edit: 23 maart 2017 kwam deze test ten einde. Om de levensduur van led-lampen te verlengen, is het dus belangrijk dat de warmte kan worden afgevoerd. Waar een gloeilamp makkelijk warmte kwijtraakt via straling, is dat voor een led-lamp veel moeilijker. Daarom zie je (zeker bij de oudere modellen), grote heatsinks om de warmte kwijt te raken. De nieuwe modellen, waarbij de ledjes in een filament verwerkt zitten, raken hun warmte makkelijker kwijt. Echter hier is het weer de elektronica die voor problemen kan zorgen. Dergelijke lampen proberen het uiterlijk van gloeilampen na te bootsen, waardoor alle elektronica in de fitting gepast moet worden. Je zult bij dergelijke ledlampen dan ook merken dat de fitting warmer zal zijn dan het glas/plastic van de lamp.

^top^

Stralingshoek
In tegenstelling tot de oudere lamptechnieken, stralen de diodes van een led niet 360° rond, maar zijn ze beperkt tot maximaal de helft. Echter door slimme plaatsing (led filament lampen) en/of gebruik van reflectie, kan deze stralingshoek worden vergroot. Met name de retrofit lampen hebben een grotere stralingshoek, waarbij de filament modellen dichtbij de 360° uit kunnen komen. Toch heb je ook bij deze lampen kans op schaduwvorming, maar dit zal in de meeste situaties niet storend zijn. Voor spotjes worden veelal de stralingshoeken uit het verleden aangehouden en zal het verlichte oppervlak afhangen van de afstand tot de spot.

Hoek\Afstand	100cm	200cm	300cm
30°	55cm	110cm	160cm
45°	85cm	170cm	250cm
60°	115cm	230cm	350cm
^top^

Knipperen, flickeren en het stroboscoop effect

Gloeilampen, halogeenlampen, spaarlampen, tl-lampen en ledlampen. Ze hebben allemaal te maken met een bepaalde hoeveelheid “flicker” (het veranderen van de uitgestraalde lichtintensiteit met een vaste interval). Deze flicker is te danken aan het feit dat het lichtnet gebruik maakt van wisselspanning. Wisselspanning wisselt op een bepaalde frequentie tussen een positieve en een negatieve spanning. In Europa, Azië, Afrika, Australia en een deel van zuid-amerika gebeurt dat op 50 Hz, in het overige deel van Amerika en een klein deel van Azië gebeurt dat op 60 Hz (Kaart. Dit betekent dat in Nederland de spanning 50 keer per seconde wisselt van een positieve piek naar een negatieve piek terug naar een positieve piek, oftewel heeft het een sinusoïdaal spanningsverloop. Aangezien een sinus twee pieken kent en gloei-, halogeen-, spaar- en tl-lampen beide pieken kunnen omzetten in licht, flickeren deze op een frequentie van 100 Hz. Voor de meesten onder ons is deze flicker niet zichtbaar, omdat de afkoeling van deze lampen zo traag verloopt. De hoeveelheid uitgestraald licht neemt wel af, maar niet voldoende om het zichtbaar te laten zijn voor het menselijk oog. Een digitale camera kan het meestal wel zichtbaar maken. Waar bovengenoemde lampen goed werken op wisselspanning, doet een led-lamp dat niet. De diode werkt slechts in 1 richting (gelijkspanning), waardoor alleen de positieve pieken tot lichtproductie lijden. Een ledlamp zou daarom niet op 100 Hz, maar op 50 Hz flickeren. Daarnaast heeft een led (bijna) geen afkoelperiode, waardoor het verschil in lichtproductie tussen een piek en een nul aanzienlijk groter is. Feitelijk wisselt een led constant tussen aan en uit. Aangezien een flickering van 50 Hz zelfs voor het meest ongevoelige oog stoorbaar aanwezig zou zijn, worden (zelfs de goedkopere) ledlampen voorzien van een dubbelzijdige gelijkrichter welke de negatieve piek omzet in een positieve piek, zodat de frequentie verdubbelt wordt en op 100 Hz uitkomt. Echter is dit voor veel mensen nog niet voldoende om een “flickervrije” lamp te verkrijgen, waardoor er ook een condensator (smoothing capacitor) toegevoegd moet worden. Deze zal geleidelijk zijn stroom afgeven zodat de “afkoelperiode” wordt vertraagt tot het punt waarop een nieuwe piek plaatsvindt. Op deze manier gaat de led niet volledig uit, maar dimt het slechts iets. Jitter heeft het heel duidelijk uitgelegd in deze en deze post. Mocht het werkpunt van de led's volledig onder de dips in de gelijkgerichte netspanning blijven, dan licht de lamp op zonder enige vorm van flicker. Helaas maken niet alle fabrikanten gebruik van dergelijke goede drivers, waardoor flicker nog steeds een heikel punt is bij sommige led-lampen. Dat kan variëren van verwaarloosbaar weinig tot zeer heftig. Hoewel niet iedereen deze flicker direct als storend zal ervaren, kan het toch nadelige effecten hebben. Uit onderzoek is gebleken dat het knipperen van ledlampen kan leiden tot hoofdpijn en vermoeide ogen. Olino.org (een website die zich richt op duurzame energie en die daarnaast ook veel aandacht besteedt aan lampmetingen), maakt gebruik van een zogenaamde “modulatie-index” waarbij er een score wordt gegeven aan de mate van flickering. Er is gebleken dat lampen met een modulatieindex van 37% of minder, geen hoofdpijn of vermoeide ogen zullen geven. Ter vergelijking; een gloeilamp heeft een modulatieindex van 22% en een spaarlamp van 9%. Veel TL lampen (met een conventioneel VSA) zitten op 37%. Hierbij moet vermeld worden dat TL lampen met een elektronisch VSA een lagere modulatie kennen, omdat deze op een hogere frequentie werken. Ze stellen verder hun meetresultaten beschikbaar in een handig overzicht voor de consument.

Naast de eerder genoemde lange termijn effecten van flickering, kan het bij sommige lampen ook gevaarlijke situaties opleveren. Ledlampen met een hoge modulatie-index, wisselen feitelijk constant tussen volledig aan en volledig uit. Hierdoor bestaat er het risico op het zogenaamde “stroboscoop-effect”. Dit effect treedt op wanneer een roterend onderdeel (bijvoorbeeld een zaagblad) op eenzelfde frequentie (of een som hiervan) beweegt als de flicker van de led-lamp. Doordat het zaagblad zich telkens in eenzelfde positie bevindt als het belicht wordt, lijkt het stil te staan. Dit kan vanzelfsprekend tot gevaarlijke situaties leiden. Hierbij moet overigens vermeld worden dat bij een symmetrisch voorwerp zoals een zaagblad, er meerdere frequenties zijn waarop dit effect zal optreden. Het zal afhangen van de hoeveelheid tanden in combinatie met de rotatiefrequentie van het zaagblad. Een makkelijke manier om te controleren of een ledlamp stabiel licht geeft of niet, is door er een digitale camera (telefooncamera bijvoorbeeld) op te richten. Wanneer de belichtingstijd naar beneden wordt gecorrigeerd, zal een flickerende ledlamp altijd een bepaald "banden patroon" geven op het digitale scherm van de camera. Het is dus belangrijk dat je de camera dicht bij en recht op de ledlamp richt. Een tweede (maar minder duidelijke) manier is om je rug naar de ledlamp toe te keren en je hand snel heen en weer te bewegen terwijl deze door de lamp wordt belicht. Bij een stabiele ledlamp zullen de vingers van je hand een wazig geheel vormen. Bij een flickerende ledlamp zul je duidelijk meer dan 5 vingers zien. Bron: www.olono.org

^top^

Dimmen en retrofit

Hoewel beide termen een totaal andere betekenis hebben, hebben ze toch wel met elkaar te maken. Nu de led-lamp meer en meer terrein wint, willen fabrikanten dat de overstap naar led zo eenvoudig mogelijk wordt. Dit betekent dat led-lampen in de meeste bestaande situaties moeten kunnen werken, zonder ingewikkelde handelingen of aanpassingen. Een retrofit led-lamp is in de meeste gevallen dus gewoon plug-and-play. Dit komt omdat de driver (een stukje elektronica dat er voor zorgt dat de 230 V wisselspanning van het lichtnet wordt omgezet naar een vorm die beter werkt voor een led, idealiter gelijkspanning of iets wat er bij in de buurt komt), zich in de lamp zelf bevindt. Je kunt dergelijke lampen dan ook gewoon in de bestaande fitting schroeven. Dergelijke retrofit lampen werken op vrijwel alle mechanisch (aan-uit) geschakelde armaturen. Wanneer er sprake is van een dimmende schakelaar, is dat allemaal niet zo vanzelfsprekend meer. Zeker in geval van oudere woningen (van vóór de opkomst van led-lampen), wordt er veelal gebruik gemaakt van dimtechnieken welke gericht zijn op gloeilampen. Deze dimmers beïnvloeden de sinus van een wisselstroom. We kennen fase-aansnijding en fase-afsnijding, waarbij de sinus respectievelijk net na of net voor de nul wordt afgekapt. Op deze manier wordt de spanning wat langer op nul gehouden, waardoor een gloeilamp minder vermogen te verwerken krijgt en daardoor wat minder fel gaat branden. Hoe langer de spanning op nul gehouden wordt, hoe zwakker de lamp zal branden. Aangezien de driver van led-lampen de wisselspanning manipuleert voordat het de daadwerkelijke led bereikt, kunnen dergelijke technieken een negatief effect hebben op de werking van deze driver en daarmee ook de led. Toch werken sommige led-lampen best goed met de ouderwetse technieken, omdat de driver zo ingenieus in elkaar steekt, dat deze dergelijke veranderingen in het aanvoer signaal op een juiste manier weet om te zetten naar het uitvoersignaal. Echter betekent dit niet dat fabrikanten garanties kunnen geven dat het allemaal maar gewoon werkt. Bekende symptomen van incompatibele combinaties zijn: zoemen, knipperen, tot bepaalde hoogte niet dimmen en dan plots uit gaan. Op den duur kan het zowel de dimmer als de led-lamp zelfs schade toebrengen. Beter kies je met led-lampen ook voor dimmers die er specifiek voor geschikt zijn. Voor led-lampen zijn het dan zogenaamde PWM (Pulse Width Modulation) of CCR (Constant Current Reduction) dimmers. Feitelijk geeft PWM hetzelfde effect als de voorgenoemde dimtechnieken, echter vindt hier geen gradueel verloop van de spanning plaats, maar een bloksgewijs verloop. De spanning is of 100% of 0%, de tijdsverhouding tussen beiden bepaald hoeveel de led daadwerkelijk wordt gedimd. Op de maximale stand is de spanning constant 100%. Omdat met deze techniek een aanzienlijk hogere frequentie wordt aangehouden, zal flicker minder duidelijk aanwezig zijn. Helaas niet volledig afwezig, waardoor sommige (gevoelige) mensen toch flicker waarnemen wanneer er veel gedimd wordt. Omdat de tijdsverhouding tussen 100% en 0% goed aan te passen is, kan er met deze techniek zeer ver gedimd worden (1% is mogelijk). Bij CCR wordt juist de stroom (Ampere) aangepast. Om te kunnen dimmen wordt de stroom verlaagd. Hoewel deze techniek geen flicker zal veroorzaken, zijn de dimprestaties zeer afhankelijk van de led-lamp welke er aan gekoppeld wordt. Hierdoor zal deze techniek doorgaans minder ver dimmen en kunnen er problemen ontstaan zoals het plots uitvallen van de ledlamp wanneer deze te ver gedimd wordt.

^top^

Fittingen

Aangezien ledlampen meer en meer geschikt worden als zuinige vervanging van bestaande verlichting, komen er ook steeds meer modellen op de markt. Tegenwoordig is er eigenlijk voor elke toepassing wel een led-equivalent. Hieronder staat een overzicht van de meest gangbare fittingen, puur ter referentie en verduidelijking. Edison fitting Allereerst zijn er de zogenaamde Edison fittingen “E*”. Dit zijn de bekende fittingen met schroefdraad, waarbij het cijfer staat voor de diameter in mm. In Nederland wordt vooral E14 en E27 gebruikt. E40 is de grootste maat, deze vind je veelal in zogenaamde “floodlights”. We kennen de volgende Edison maten; E5, E10, E12, E14, E17, E26, E27 en E40. Bajonet fitting De Bajonet fitting “B*” en “G*” is in Nederland minder bruikbaar muv de GU10 welke meestal bij spotjes wordt gebruikt. In Engeland is het echter gemeengoed. De fitting kent 2 (of meer) nokken welke vastgezet worden door het een kwartslag te draaien. Bij de “B*” variant staat het cijfer voor de diameter van de fitting, bij de “G*” variant is het de onderlinge afstand van beide pinnen in mm. We kennen de volgende Bajonet maten; BA9s, B15d, BA15d, BA15s, BA20d, B21s-4, B22d, B24s-3, GU10 en GZ10. Bipin fitting De bipin is een zogenaamde steekvoet en wordt in Nederland veel gebruikt bij spotjes en TL-verlichting. Hoewel de meeste TL-lampen niet ingestoken, maar gedraaid moeten worden, hoort dit type fitting toch onder deze noemer. Het cijfer achter de “G” staat voor de onderlinge afstand van beide pinnen in mm. Sommige fittingen kennen nog kleine variaties. We kennen de volgende Bipin maten; G4, GU4, GY4, GZ4, G5, G5.3, G5.3-4.8, GU5.3, GX5.3, GY5.3, G6.35, GX6.35, GY6.35, GZ6.35, G9 en G13

^top^

Lampmaten

In de volksmond kennen we verschillende soorten lampvormen; de peer, kaars, kogel, spot, bol, etc. Echter zijn er ook internationale aanduidingen. Om de vorm aan te geven begint de aanduiding met 1 of meerdere letters;

A	Arbitrary / Standard household incandescent light bulb shape | (de peer)
B	Bullet / Bulged bulb shape | (de kaars)
BR	Bulging reflector
BT	Bulged or Blown Tubular bulb shape
C	Conical bulb shape
CA	Candle bulb shape | (de kaars met tip)
CIR	Circline
CP	Crystalline Pear bulb shape
E	Ellipsoidal bulb shape
ER	Extended reflector light bulb shape
F	Flame
G	Globe | (de bol)
HK	Hexagonal Candle
K	Krypton or narrow reflector light bulb shape
MR	Mirrored reflector
P	Pear bulb shape
PAR	Parabolic aluminized reflector | (de spot)
R	Reflector
S	Strait Sided bulb style | (de kogel)
ST	Strait Tube / Edison vintage style
T	Tube lamp shape

Vervolgens wordt de diameter aangegeven met een cijfer. Internationaal geeft het cijfer aan hoeveel 1/8 inches de diameter betreft. Om het gemakkelijk te maken, kennen we in Nederland echter ook een paar “afwijkende” maten, waarbij de diameter in milimeters wordt aangegeven. Voorbeeld: A19 betreft een standaardformaat (wij noemen het een “peertje”) van 19*1/8 inches, wat neerkomt op ongeveer 60mm. De Nederlandse A60 aanduiding is ongeveer gelijk aan deze maatvoering. Enkele veelvoorkomende maten en hun international equivalent;

A60	= A19
B35	= B11
BA35	= CA11
P45	= S14
G93	= G30

Hieronder een overzicht van gangbare lampmaten;

^top^

Kleurtemperatuur

De kleurtemperatuur is een waarde die aangeeft welke kleur een lichtbron uitstraalt. De kleurtemperatuur varieërt feitelijk van 0 tot oneindig en wordt uitgedrukt in Kelvin. Als het om verlichting gaat, beperkt het zich eigenlijk van 1200 tot 6500 K. Waarbij 1200 K gelijk staat aan kaarslicht en 6500 K aan daglicht. Hoe lager de temperatuur, hoe roder en hoe hoger de temperatuur hoe blauwer. In de praktijk wordt veelal 2700 K (warm wit) gebruikt voor sfeerlicht, 4000 K (neutraal/koud wit) voor werklicht en 6500 K (daglicht wit) voor kleur-gerelateerd werklicht (denk hierbij aan autospuiterijen, showrooms, etc). Voor het oog lijken de hogere temperaturen (kouder licht) ook feller, maar dat is slechts perceptie. De kleurtemperatuur staat los van het aantal lumen die een lichtbron uitstraalt.

^top^

Kleurkwaliteit

Een onderdeel waar (zeker de oude) ledlampen niet zo sterk scoren, is de kleurkwaliteit. Oftewel hoe natuurgetrouw kleuren worden weergegeven. De kleurkwaliteit wordt over het algemeen uitgedrukt in de CRI-waarde (Color Rendering Index). Gloeilampen hebben de hoogste CRI (100) en geven de kleuren weer zoals ze bij daglicht horen te zijn. Spaar- en TL lampen halen meestal een CRI-waarde van >80 tot >90. Voor ledlampen bestaat er wat discussie over deze gangbare manier van meten. Omdat de kleurweergave van ledlampen tot in detail aangepast kan worden, is het mogelijk om kunstmatig een hoge CRI-waarde te krijgen, zonder dat kleuren ook daadwerkelijk beter worden weergegeven (andersom kan ook). Daarom zijn er verschillende nieuwe standaarden in ontwikkeling, maar er is nog geen besluit genomen wat de daadwerkelijke opvolger gaat zijn. De mensen van Olino verwachten echter de CQS (Color Quality Scale) de opvolger gaat worden en betrekken deze meettechniek in hun lampmetingen. De tijd zal het leren. Tot die tijd is het belangrijk om te weten dat een hoge CRI niet hele verhaal vertelt.

^top^

Links naar led-gerelateerde onderwerpen

[Philips Hue] Ervaringen & discussie - Deel 2 \[Mi-Light] Ervaringen & discussie [Osram Lightify] Ervaringen & discussie - Deel 1 [LiFX WiFi LED Lampen] Ervaringen, vragen & discussie. Philips Hue en Osram Lightify [LED] Strips, drivers Ervaringen met LED-verlichting - deel II Het grote (LED-)zaklampentopic - deel 2

^top^

[ Voor 255% gewijzigd door jitter op 06-09-2018 14:30 . Reden: Dode links vervangen en edit. ]

[LA-384]

Ledlampen ervaringen overzicht

Wil je weten hoe een bepaalde ledlamp presteert? Wellicht heeft een tweaker deze al eens gereviewd. Hieronder vindt je het gros van de lampen welke hier de revue hebben gepasseerd. Zoek op fabrikant, fitting, lumen, vorm of EAN. Klik op de naam/link om naar de betreffende review te gaan.

<Hier komt een overzich, ik denk nog na over een praktische indeling>

Fabrikant	EAN	Lumen	Vorm	Review
Calex	8712879136088	400	A60	LA-384 in "Ervaringen met LED-verlichting - deel II"

[ Voor 99% gewijzigd door LA-384 op 18-12-2016 21:55 ]

[LA-384]

Volgens mij is er geen algemeen energie-besparings topic. Het is ook wel een erg breed begrip. Er zijn tig manieren om te besparen; isoleren, warmtepomp, zonnepanelen, ledlampen, master/slave stekkerdozen, tijdschakelaars, extra kleding, om er maar een paar te noemen.

Jochemd13 schreef op dinsdag 20 december 2016 @ 19:19:
Als spotjes raad ik de welbekende dimtone GU10 van Philips aan

Ik ben er groot fan van geworden. Mooie kleur geven ze.

Naam	Osram E14 LED Lamp Superstar P44 6W 470Lm				EAN	4052899904439
Fitting	Vorm	Kleur temperatuur	Licht opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	P44	2700k	470lm	6w	Ja	25.000	100.000	€7,49
Vermogen start	6,3w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,0w
Powerfactor	0,64
Opmerking		Hoewel deze Osram geen slechte lamp is, is het jammer dat deze geen warm-glow functionaliteit heeft (bij Osram heet het overigens GLOWdim). Net als bij de Philips lampen hieronder, ervaar ik geen flickering op de maximale stand. Wanneer deze lamp gedimd wordt, neemt de flicker toe (meer dan bij de Philips), maar blijft het voor mij onzichtbaar. De dimprestaties van deze lamp op een faseaansnijdingsdimmer zijn minder dan die van de hieronder genoemde Philips lampen. Deze lamp kent wel een lichte zoem wanneer hij gedimd wordt (minder dan de Philips lampen), maar is zeker niet storend.

Naam	Philips LEDluster DimTone 6-40W 827 E14 MASTER				EAN	8718696453582
Fitting	Vorm	Kleur temperatuur	Licht opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	P48	2200-2700k	470lm	6w	Ja	25.000	50.000	€8,99
Vermogen start	7,2w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,6w
Powerfactor	0,92
Opmerking		Ik heb deze ledlamp op een ouderwetse wanddimmer (fase-aansnijding). Hoewel deze niet ideaal is voor ledverlichting, werkt deze lamp erg goed in combinatie met deze dimmer. De lamp dimt netjes tot (voor mijn gevoel) zo'n 10% De lamp kleurt mooi rood/oranje in deze stand. Er is een zeer lichte zoemtoon uit de lamp waarneembaar op de meest gedimde stand, maar dit is eigenlijk niet storend. Hoewel er flicker aanwezig is, is deze voor mijn ogen niet zichtbaar.

Naam	Philips WarmGlow LED E14 6w / 40w				EAN	8718696453568
Fitting	Vorm	Kleur temperatuur	Licht opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	P48	2200-2700k	470lm	6w	Ja	15.000	50.000	€9,99
Vermogen start	6,9w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,4w
Powerfactor	0.91
Opmerking		Op het oog is deze warmglow lamp identiek aan de dimtone versie. Dimtone komt echter uit de master serie, waardoor de specificaties iets beter zijn. In de praktijk zijn er echter wel een paar verschillen waarneembaar. Net als de dimtone, zoemt ook deze warmglow lamp niet bij maximale lichtopbrengst en minimaal (doch iets meer dan de dimtone) bij volledig gedimd. De dimkwaliteit is bij beiden gelijk, hoewel deze warmglow een iets groenige tint aan het licht geeft (de dimtone heeft een rozige tint). Ook de stralingshoek is iets minder dan bij de dimtone. De verschillen zullen echter alleen zichtbaar zijn bij gelijktijdig gebruik van beide versies. Beiden geven gewoon mooi licht. Er gaan er bij mij meer van deze komen.

Hierboven het verschil tussen de warmglow en dimtone lamp. Er is een subtiel kleurverschil zichtbaar en de schaduw onder de dimtone lamp is duidelijk wat minder diffuus, wat de stralingshoek net iets groter maakt.

Het verschil tussen de dimtone en een niet-dimtone lamp

Zij- en boven-aanzicht van de Philips lampen. (klik voor groter formaat)

Zij- en boven-aanzicht van de Osram lamp. (klik voor groter formaat)

[ Voor 93% gewijzigd door LA-384 op 21-12-2016 19:59 . Reden: thanks 3xNix ]

[jitter]

Flicker is niet altijd even goed op een camerabeeld te zien, laat staan met het blote oog.
Op het idee gebracht door dit YT-kanaal heb ik een zonnecelletje van een rekenmachine aan een oscilloscoop gehangen en wat lichtbronnen erop geschenen.

Het zonnecelletje geeft een DC-spanning als output, maar alleen als het licht dat op de cel valt constant is. Varieert deze, dan varieert de spanning mee. Dat leverde heel informatieve plaatjes op:

Een niet flickerende lamp (LSC 4 W / 400 lm E27 opalen led-filamentlamp):


Dan het licht van een 230 V gloeilamp, via schakelaar:


Het licht van een AH 11 W / 806 lm led lamp van ca. 2013:


Dit zal voor de meeste mensen nog gewoon constant licht geven, maar voor mij als voor flicker gevoelig persoon kan ik al enige schokkerigheid in beweging waarnemen onder het licht van deze lamp.

En dan de vreselijke AH/XQ-Lite 2 W / 200 lm E14 led-filamentlamp waar ik in de vorige thread wat fotootjes van postte:


Deze lamp knippert gewoon tussen aan en uit op 100 Hz.Zelfs als je het niet direct waarneemt kan dit toch nadelige gevolgen opleveren, zoals bijv. vermoeidheid en hoofdpijn.

[ Voor 12% gewijzigd door jitter op 30-07-2017 13:06 . Reden: Dode links naar plaatjes vervangen. ]

[cpbox]

Hello
I earlier asked some questions, got great help. Will write in English to be sure I conveyed properly what I mean.. don't shoot me please

My message was * here *
I wanted to replace 5x 20W halogen spot lights with led
The difficulty being that typical spot led lights have, well, really focused light, while my Ikea halogen spots did let a lot of light leak around.
I already had some standard led spotlights from Ikea, we had tested and it looked just way too sad, and got me a veto..

I got the advice from jitter to look for dichroid lights, he kindly provided me with couple of references : I am very thankful for that !!
Looked online for alternatives, good pricing, possibility to return.
After spending too much times on that, wondering about pricing, risks, etc I went ahead and bought 5 lights from ledworld.nl who offer "30 dagen bedenktijd - zonder reden retourneren"

This is what the area looked originally like with all halogen lights


And now, with 3 dichroic LED lights - and 2 halogen lights (more on that further down)



Take aways
- the LED light is stronger, and much whiter
- there is definitely some light leaking as they are dichroic lights, but less than I thought based on pictures
- the beam is less focused than with halogen lights
- the kitchen's wooden surface working area lost some color under the brightness - I offered to place some dark red ornaments on the window sill to compensate for that.. And when we have to retreat the surface next year, we can make it a bit darker/red-ish maybe
- the LED lights stick out a bit of the "shade" they're in, but that does not bother me.

The lights are up there since Tuesday, I think we are now used to them

As you can tell, there are still 2 halogen lights on the rail... I put the other two somewhere else for now.
For some reason unknown to me (yet), when I had 5 LED lights in the rail, I just got a brief flash and then... lights off
With 4 LED lights (and one halogen) I got a very slightly longer flash then.. lights off
With 3 LED lights and 2 halogen lights it seems to be working fine, though there is a slight humming noise coming from the halogen lights - peculiar as they used to be quiet.

The power source, is the transformer (big grey ugly thing) in the foreground, it reads :


Any idea why I cannot use 5 LED lights there ?

Anyhow, thanks again for the pieces of advice, I've already reduced my power consumption in that area
from 100 W (5x20Watt) down to 51.1 W (2*20+3*3.7)
Nice

Merry xmas and happy holidays !

[raymonvdm]

In de badkamer heb ik een meubel met daarin twee spotje (2 x 10 Watt G4) deze gebruik ik eigenlijk vooral als nachtverlichting op een deur sensor. Nu schakelen ze hierdoor regelmatig en gaat een led lampje niet langer mee dan een paar maanden. Ik heb nu standaard reserve lampjes op voorraad, maar ik zoek eigenlijk een betere oplossing door de fitting / led te vervangen.



En op dit moment gebruik ik G4 leds van de action maar deze zijn geschikt voor AC en DC en hierdoor zit er teveel elektronica in om de dingen te laten werken. Die elektronica wordt vrij warm en draagt volgens mij bij aan de sterfgevallen. (Ze zijn allemaal bruin/zwart) Ik heb voldoende aan een 12V DC led



Ik gebruik deze driver om de leds te voeden

Note: De vervanger mag eventueel RGBW zijn

[ Voor 47% gewijzigd door raymonvdm op 27-12-2016 16:34 ]

[Hmmbob]

De hele IKEA Ryet led lampen serie is 2+1 gratis tot en met zondag 29 januari:

[Exirion]

Het zijn de Omlopp spotjes:



Omdat ik spotjes gewend ben vond ik dit persoonlijk wat mooier dan de strips die ze verkopen. Ze doen ook degelijker aan. Op een blad van 2.40m zitten er 6. Ik heb ze langs een kabelgoot gemonteerd en aan het einde van de goot de boel afgeknipt en samen aan de voeding gesoldeerd. Afstandsbedieningen zitten onder de kastjes geschroefd, voor werkblad en bovenkastjes.



Dit is de gedimde stand. Op volle helderheid heb je een aardige bak licht om bij de snijden

[icegodd]

een normaal zuignap voldoen ook.

1 euro in winkel (wees creatief)
of gratis bij autowassen:

[M-ThijZ]

Heeft er iemand een tip voor het vervangen van een GU10 ES111 halogeen lamp van 75 watt?



In de buitenlamp naast mijn voordeur zitten twee stuks (één boven en één onder). Vooral rond deze tijd van het jaar is dat met een constant verbruik van 150W een mooie manier om een deel van je energierekening aan te besteden.

Nu zijn ze van de week stuk gegaan, en moet ik ze vervangen, het liefste door LED. Alleen van de prijzen wordt ik niet blij. Veel goedkoper dan €40,- per stuk vind ik ze niet, voor dus in totaal €80~€100 koop ik een geheel nieuwe buitenlamp.

Gelukkig trof ik ook het volgende: https://leds-depot.nl/12w-led-spot-es111-gu10-warm-wit.html

Heel betrouwbaar ziet de site er niet uit, maar het lijkt mij voor €14,- per stuk wel precies de lamp die ik zoek.

ES111 GU10 LED spot vervangende lamp voor de traditionele ES111 halogeen spot.

De lichtopbrengst is vergelijkbaar met een 110 - 120 Watt halogeen spot.
Verbruikt slechts 12 Watt vermogen met behulp van 1 Epistar COB led chip.
Warm wit (3000K) met 40° lichtbundel.

Binnen zou ik ze misschien niet zo snel toepassen, maar dit gaat om een buitenlamp, waar ik eerder de behoefte heb aan voldoende licht, dan sfeerlicht.

Het proberen waard?

[JunkO]

Ik ben op zoek naar een alternatief voor de NITTIO led-lamp van IKEA. Deze vinden we nogal prijzig (€ 10,-) en het grijze gedeelte in de basis van de lamp is niet bepaald fraai. Het gaat om deze lamp:



http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/00313911/

De meeste filamentlampen die je bijvoorbeeld op aliexpress vind geven teveel licht, daar heb ik er al een paar van geprobeerd. Wij gaan deze gebruiken als verlichting naast het bed, en de Nittio is mooi sfeervol (20 lumen volgens de specificaties).

Iemand bekend met een leuk alternatief die iets prijsgunstiger is?

[HereIsTom]

Mai Pensato schreef op donderdag 16 februari 2017 @ 19:47:
In onze keuken boven de afzuigkap hebben we 2 g4 spotjes. Daar zitten nu halogeen lampjes in en die willen we vervangen door led lampjes. Er zit een trafo tussen van merk TDC type DE-20-12. Er staat op max 20 Watt. Is deze trafo geschikt voor 2 leds van 1,2 of 2,6 watt (niet dimbaar) ?

Bij de Action heb ik G4 leds gehaald voor 4 euro, 1,6W
Je moet alleen even kijken of ze passen, bij mij zitten ze nu in de afzuigkap en badkamerkastje.

[Quindor]

ststevens schreef op vrijdag 17 februari 2017 @ 15:01:
Voor mij geen LED verlichting meer en geen dimmers.
Spijt van mijn aankoop.
Halogeenlampen / Gloeilampen geven trouwens veel mooier licht.

Damn, balen dat je zoveel geld hebt uitgegeven en dat het vervolgens nog zo slecht werkt EN je het licht niet mooi vind.

Zoals je in bovenstaande video kunt zien heb ik een eigen systeem gemaakt omdat ik wat er bestond of te duur vond, of super onhandig en niet mooi.

Hoe dan ook, tijdens mijn zoektocht bleek ook dat er tussen de eene LED lamp en de andere ZEER grote verschillen kunnen zitten, deze komen voornamelijk voort uit hoe de LED zelf gemaakt is. Goedkopere LEDs (die net zo goed in duren lampen kunnen zitten) zijn allemaal blauwe LEDs met filters eroverheen. Daardoor blijft je licht altijd wat blauw of zelfs vies groen aanvullen. Veelal gaat dit gekoppeld met een belabberde CRI/RA waarde, hoewel rond de 80 dit vaak nog steeds gewoon het geval is.

Ik heb hier in 2015 ooit een artikel over geschreven met mijn ervaringen.

En veel lampen geprobeerd (wel voornamelijk COB LED spots):


Sinds ik dat weet ben ik wat gerichten gaan zoeken ook naar hoe de LEDs zijn kleuren maakt en welk spectrum eruit komt. Wij als mensen zijn gewend dat veel van het licht rood is van origine en niet blauw. Er zijn goede LEDs die dat ook doen, maar die zijn helaas wel wat duurder, maar zeker niet zo duur als wat jij omschrijft!

Jou situatie zou met wat ik gebruik ongeveer 100 euro kosten voor 4 lampen, inclusief voeding, dimmer, etc.. Je moet er alleen wel zelf wat aan sleutelen en solderen maar daar ben je niet vies van zo te lezen.

Hopelijk kan mijn zoektocht je helpen om lampen te vinden die je wel mooi vind!

[jitter]

Verwijderd schreef op vrijdag 17 februari 2017 @ 10:39:
[...]


Staat in serie inderdaad. Ik kan vanavond kijken wat voor lampjes het zijn. Wat bedoel je precies met retrofit halogeenvervangers? Laat ik alvast zeggen hoe de lampjes eruit zien: Een plaatje ter grootte van een spotje, voor zover ik weet met een heel klein printje en 1 LED.

Met retrofit bedoel ik iets dat ongeveer dezelfde vorm heeft als het halogeenspotje en in de meeste gevallen gewoon een kwestie van verwisselen is.
Bijvoorbeeld:


Uit jouw beschrijving maak ik op dat een hobbyist bezig is geweest en zelfs iets gefabriceerd heeft met zoiets:



Dat laatste verklaart de keuze voor de constant current (CC) driver.

De Lumotech L05021 is instelbaar op 350 mA of 700 mA. Je moet dus eerst even kijken waar de defecte op ingesteld staat. Vervolgens is de goedkoopste vervangende optie een vast ingestelde 350 mA of 700 mA CC driver die niet dimbaar is.

Iets om ook op te letten: de werkspanning van de ledmodules.
Bovenstaande plaatje is afkomstig van deze module. Die trekt 700 mA bij een spanning van 2,9 V. Met drie in serie dus 8,7 V.
Die spanning moet binnen het kunnen van de CC-driver vallen, en dat is bij de goedkopere, lichte drivers niet vanzelfsprekend. Kijk maar eens naar de specs in deze datasheet van een goedkope reeks CC-drivers, bij "operating voltage range". Ik vermoed dat dit het type is waar je oog bij Conrad op is gevallen.

Naast de instelling van de huidige driver is het dus ook van belang te weten wat je led modules nodig hebben. Ik zou zelf de spanning over de een ledmodule meten in de werkende set (en dan met drie vermenigvuldigen), maar ik weet niet of je een multimeter hebt.

Als je geen multimeter hebt moet je gaan voor een CC-driver met een ruim bereik (bijv. 3-32 V, net als de huidige Lumotech), maar dan ga je denk ik toch wel richting de 20 euro.

[ Voor 30% gewijzigd door jitter op 17-02-2017 20:16 ]

[RodeStabilo]

Ik heb een G23 led binnengekregen voor m'n buitenlamp. Op de lamp stond dat er een eventuele ballast verwijderd moet worden. nu heb ik absluut geen verstand van dit soort dingen maar ik ben er inmiddels achter dat het een voorschakeling is.

De lamp doet het wel (lichtsensor). Moet ik nog wat doen aan de armatuur?. Ik kan in de armatuur niet zien of er een ballast op zit ja of nee...?



edit:

toch maar even verder opengeschroefd voor een beter beeld



Als ik EC 9 A27 google dan kom ik wel op een ballast uit.... toch maar weer even de oude TL/spaarlamp erin gezet.

[ Voor 23% gewijzigd door RodeStabilo op 18-02-2017 13:52 ]

[jitter]

Verwijderd schreef op donderdag 23 februari 2017 @ 10:36:
[...]


volgens mij zijn ze dit officeel niet, er staat volgens mij niks over op de verpakking

als ik het goed begrijp kan ik waarschijnlijk dus opzoek naar andere lampen ?

Een aantal zaken moet wettelijk verplicht op de verpakking van een ledlamp staan. Dimbaarheid is één van die zaken. Dat mag in tekst, maar ook met een symbool.

Bijv. zoiets voor dimbaar of niet dimbaar.



Je kunt ook de gegevens van de lamp online opzoeken. Hier is een overzichtje van LSC lampen, elke lamp heeft een link naar zijn specificates. Geen van de kaarsvormige lampen in dat overzicht zijn dimbaar.

[ Voor 20% gewijzigd door jitter op 23-02-2017 16:57 ]

[FunFair]

Zat net op banggood te kijken en kwam deze tegen.
Interessante retro lamp. Dit concept ben ik nog niet eerder tegen gekomen.



E27 Dimmable COB LED Vintage Retro Industrial Edison Lamp Indoor Lighting Filament Light Bulb AC220V
https://banggood.app.link/MjZdqn6GeB

[ Voor 29% gewijzigd door FunFair op 04-03-2017 09:49 ]

[Neusd00rn]

Bedankt Jitter,

De armatuur is splinternieuw en ik kan in principe niets verkeerd aansluiten.
Ik merk nu wel op dat er een zwarte stip zit op het ledje, vermoedelijk doorgebrand.



Wanneer ik gewoon (L) en (N) aansluit gebeurt er niets, zelfs geen kortsluiting meer.
Ik denk dat het er eentje voor de vuilbak zal zijn.
Ik krijg binnenkort nog eenzelfde type binnen, die ga ik ook nog eens aansluiten.
Als ik hetzelfde resultaat krijg is het zeker mijn bedrading.
Maar ik vermoed slechte kwaliteit.

[ Voor 14% gewijzigd door Neusd00rn op 23-03-2017 09:05 . Reden: foto link ]

[sugarlee89]

Dat is toch simpel, alle led lampen met led draad zijn warm van kleur en heb je echt in alle maten. Ikea moet ook eens met tijd mee, maarja die gaan pas over als ze hun ouwe troep verkocht hebben.



Bij de Action liggen ze ook, of bij de Albert Heijn.

[TWyk]

Heb gisteren een paar G53 (AR-111) halogeen spots (50W) in de keuken vervangen door dimbare leds (11W - 2700).
Betreft Philips Master Ledspot 11-50W 40D 51492400
Ook de dimmer vervangen door een Berker 2867 10 (20-100 watt)
Drivers/trafo's niet vervangen

Redelijk tevreden
De lampen zien er prima uit maar hebben wel een uitstekend randje tov de halogeen lampen.
Kleur is warmwit overeenkomstig de halogeen spots.
Helemaal geen zoemgeluid te horen. Niet bij de dimmer of bij de lampen
Dimprestaties met drie spots ongeveer terug te dimmen tot 40%-50% van de lichtsterkte.
Mogelijk is de minimum van de dimmer niet laag genoeg bij drie spots maar voor mijn keuken is dit meestal wel voldoende
Kleur lijkt visueel nog iets warmer als het licht gedempt is maar iets minder warm dan de halogeen spot maar niet slecht.

Foto:

[ Voor 18% gewijzigd door TWyk op 09-04-2017 12:49 ]

[Tijntje]

Weet iemand wat het verschil is tussen deze.

Philips GU10 5.5 Watt -> 50 Watt

http://www.philips.nl/c-p...pot-dimbaar/specificaties
https://www.download.p4c....18696582558_pss_nldnl.pdf

Philips MASTER LEDspot MV GU10 4.5 Watt -> 50 Watt

http://www.lighting.phili...en/master-ledspot-mv-gu10
http://download.p4c.phili...mf-2198_pss_nl_nl_001.pdf

• De ene is maar 4.5 met opbrengst van 50 en de ander 5.5.
• De een is met Dimtone de ander met WarmGlow wat het zelfde effect is.

[ Voor 30% gewijzigd door Tijntje op 23-04-2017 12:53 ]

[jitter]

Ja, in dit geval wel. De lampen die Tijntje heeft besteld hebben geen tegenhanger in de consumer-tak van Philips... meer. Sterker nog, ze hebben zo te zien alle spotjes die, vanwege een plastic behuizing, geen halogeen-look-alike zijn uit het consumer assortiment gedaan.
Ff het aanbod bij Action in de gaten houden, wellicht gaat daar binnenkort e.e.a. van dat overjarig Philips spul naartoe.

Philips is best pragmatisch. Dat er veel over en weer te vinden is bij lampen die de consument ook veel gebruikt lijkt me dan ook helemaal niet verwonderlijk. Dat Philips wel eens wat "sleutelt" aan specs is me al in het spaarlamp-tijdperk opgevallen. Dan gingen de specs wel eens wat op en neer wat betreft branduren en aantal cycli.
Maar er was ook echt verschil tussen een consumer-spaarlamp Genie (met 6.000, later 8.000 branduren) uit China en de PL Electronic Pro met 12.000 branduren uit Polen.

Overigens heb ik enkele Philips armaturen met geïntegreerde led uit de consumer range. Daar zitten de leds op een groot paneel met een aparte driver. E.e.a. wordt daarom hooguit handwarm, lang niet zo heet als dat retrofit spul. En toch specificeert Philips er maar 15.000 branduren voor. Ik kan me bijna niet aan de indruk onttrekken dat die lampen het langer gaan doen.

Ff terzijde:
Toen ik net even de pro catalogus van Philips doorkeek viel me deze op, de TrueForce:


Ik vroeg me al af of en wanneer er led retrofits zouden komen voor hogedruk gasontladingslampen...

[ Voor 20% gewijzigd door jitter op 04-05-2017 06:49 ]

[Tijntje]

@blissard & @jitter Het zijn inderdaad echt andere lampen en ook de manier van licht geven is totaal anders.

De consumenten versie is geheel van glas en de lichtbron zit in het midden van het spotje. Daar zit een lensje voor om de stralingshoek te bereiken.
Bij dimmen wordt er ook vanuit dat middelste lichtpunt gedimt.
Volledig aan


Uit maar foto met flits.

Deze lamp niet meer op een dimmer zit kan ik geen foto maken van de gedimde stand

De Pro versie is van plastic en de heeft een ander systeem om te dimmen. Er zit in het midden een lichtbron met daar in een ring omheen andere lichtbronnen. De buitenste worden gebruikt om vol vermogen te schijnen de middelste als de lamp gedimt is en een warmere kleur weergeeft.

Gedimt


Volledig aan


Uit maar foto met flits.


UIteindelijk vond ik zelf de Pro versie mooier en prettiger licht geven.

[jitter]

freelh schreef op vrijdag 5 mei 2017 @ 12:17:
[...]

Precies, maar de meeste drivers geven ofwel minimum 350mA ofwel maximum 55V per kanaal. 7W op 180mA maakt 40V. 2 x 40V = 80V > 55V. Ik ben dus op zoek naar die ene driver die toch 80V op 180mA kan leveren.
Spotjes in parallel zou 360mA (of 350mA voor een standaardwaarde) op 40V geven, maar dit zal problemen geven in de spotjes zelf. Not done.

Dat is het nadeel van ledlampen met een relatief hoge werkspanning i.c.m. een lage stroom.

3xNix tipte het ook al even aan, de werkspanning wordt te hoog om als "veilig" te worden beschouwd.
Maar als het armatuur een bepaalde constructie heeft, zou het denk toch wel mogen en kunnen. Er zijn nl. meer dan genoeg led-armaturen die op een best hoge spanning werken. In de keuken heb ik iets van 90 VDC op de ledmodule.

Maar, die zijn dan wel geconstrueerd voor isolatieklasse I. De belangrijkste kenmerken zijn dat het armatuur geaard moet worden en dat je de spanningvoerende delen (bijv soldeerverbindingen) niet kunt aanraken.

Voorbeeld isolatieklasse I ledarmatuur:


De driver mag in zo'n armatuur van het niet van het lichtnet geïsoleerde type zijn (zoals ook in bovenstaand armatuur), maar dat even terzijde.

Als je spotjes ook een dergelijke constructie hebben, dan zou je naar een spanning hoger dan 60 VDC kunnen gaan.

Zijn ze echter van het type dat niet geaard moet worden en met aanraakbare spanningvoerende delen, dan ben je gebonden aan een spanning van < 60 VDC èn een dubbel geïsoleerde driver (SELV). Dan zul je toch echt naar de opzet moeten die je installateur aanbeveelt. Al was het ook maar omdat ik denk dat 180 mA een niet standaard waarde is en vrijwel onmogelijk te vinden zal zijn.

En idd, geen spotjes parallel gaan zetten, dat kan fout gaan.

Ik zou denk ik eens verder gaan kijken naar typen met een hogere stroom i.c.m. lagere spaninng.

[ Voor 5% gewijzigd door jitter op 08-05-2017 06:51 ]

[LA-384]

Nieuwe energiemeter, nieuwe tests. De komende dagen volgen de resultaten van een aantal ledlampen, maar hieronder eerst nog van reeds geteste lampen:

Naam	Calex LED volglas Filament Standaardlamp 240V 4W 400lm E27 A60, Helder 2700K				EAN	8712879136088
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	400lm	4w	nee	15.000	10.000	€ 5,95
Vermogen Start	4,2w				Flicker
Vermogen 10 min.	4,1w
Powerfactor	0.59
Opmerking		De lamp werkt vrij goed op mijn staande lampen met vloerdimmer. Dwz. de lamp brand probleemloos op de maximale stand, de lamp is zelfs gedeeltelijk dimbaar, maar afhankelijk van de dimpositie is er duidelijk zichtbare flicker aanwezig (vergelijkbaar met oude tl)

Naam	PHAROX PHAROX LED LAMP 400 CLASSIC E27 4W				EAN	8718026151904
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2800K	440lm	4w	nee	15.000	100.000	€ 5,99
Vermogen Start	4,3w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,6w
Powerfactor	0.59
Opmerking		De lamp werkt vrij goed op mijn staande lampen met vloerdimmer. Dwz. de lamp brand probleemloos op de maximale stand, de lamp is zelfs gedeeltelijk dimbaar, maar afhankelijk van de dimpositie is er duidelijk zichtbare flicker aanwezig (vergelijkbaar met oude tl)

Naam	E27 A60 4W 220-240V WARM WHITE LED Edison Filament lamp Retro ball round bulb				EAN	http://stores.ebay.com/zdchao1981/
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	3200K	n/a	3,6w	nee	35.000	n/a	€ 3,05
Vermogen Start	3,4w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,0w
Powerfactor	0.45
Opmerking		Mijn eerste led-lamp uit China. Op het eerste gezicht is het geen slechte lamp. De kleurtemperatuur en lichtopbrengst wegen duidelijk niet op tegen de eerder genoemde led-lampen uit Nederland en de lamp maakt een vervelende zoemtoon wanneer deze met een ouderwetse wanddimmer gebruikt wordt, maar voor simpele verlichting waarbij de kwaliteit niet zo van belang is, kan deze lamp prima zijn werk doen. Ik kan hem echter niet echt aanraden, want de prijs is mijns inziens niet laag genoeg om de mindere kwaliteit te rechtvaardigen.

Naam	Philips LED filament lamp E27 6W (60W)				EAN	8718696573839
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	806lm	6w	nee	15.000	20.000	€ 6,99
Vermogen Start	6,1w				Flicker
Vermogen 10 min.	5,9w
Powerfactor	0.57
Opmerking		Hoewel sommige webshops (en zelfs de overzicht tab op Philips' eigen productpagina) aangeven dat deze lamp dimbaar zou zijn, geeft de verpakking aan van niet. Ik heb geen led-dimmers in huis, maar kan in elk geval bevestigen dat deze niet dimt op een vloerdimmer met ringkern.

[LA-384]

Naam	QAZQA FILAMENT LED LAMP A60 4W 2700K HELDER				EAN	8718881043277
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	470lm	4w	nee	25.000	200.000	€ 7,95
Vermogen Start	4,1w				Flicker
Vermogen 10 min.	4,1w
Powerfactor	0.50
Opmerking		Deze lamp presteert nagenoeg gelijk aan de Calex 470lm lamp. Gezien de stabiliteit in het opgenomen vermogen, denk ik dat deze lamp een goede bouwkwaliteit heeft. De prijs is ook iets hoger dan de vergelijkbare Calex en de Pharox lampen. Het afgegeven licht lijkt iets zachter dan de Calex lamp.

Naam	Philips CLA LEDBulb ND 4-40W A60 E27 827 CL				EAN	8718696573990
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	470lm	4w	nee	15.000	20.000	€ 4,95
Vermogen Start	4,0w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,9w
Powerfactor	0.55
Opmerking		Afgezien van het feit dat deze lamp in een kartonnen doosje wordt geleverd, is er zowel qua specificaties, qua prestaties en qua uiterlijk geen verschil met onderstaande lamp. De reden voor het prijsverschil is mij dan ook niet bekend. Deze lamp presteert gelijk aan de eerder genoemde calex, pharox en qazqa lampen als het gaat om dimbaarheid op een ouderwetse vloerdimmer. De vorige lampen begonnen na een aantal dagen licht te knipperen, dus heb ze vervangen voor deze Philips lamp, welke dat tot op heden nog niet heeft gedaan.

Naam	PHILIPS LED-lamp E27/4W peervorm warmwit				EAN	8718696573815
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	470lm	4w	nee	15.000	20.000	€ 6,99
Vermogen Start	3,9w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,8w
Powerfactor	0.55
Opmerking		Afgezien van het feit dat deze lamp in een blister verpakking wordt geleverd, is er zowel qua specificaties, qua prestaties en qua uiterlijk geen verschil met bovenstaande lamp. De reden voor het prijsverschil is mij dan ook niet bekend. Deze lamp presteert gelijk aan de eerder genoemde calex, pharox en qazqa lampen als het gaat om dimbaarheid op een ouderwetse vloerdimmer. De vorige lampen begonnen na een aantal dagen licht te knipperen, dus heb ze vervangen voor deze Philips lamp, welke dat tot op heden nog niet heeft gedaan.

Naam	2W 4W 6W 8W E12 E14 E27 Edison Filament LED Candle Light Globe Bulb White Lamps				EAN	Ebay Bayou-1st
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	n/a	4w	nee	20.000	n/a	€ 2,54
Vermogen Start	2,8w				Flicker
Vermogen 10 min.	2,5w
Powerfactor	0.37
Opmerking		Nog een China-lamp, de goedkoopste van het 5-tal wat ik heb laten overvliegen. Qua prestaties doet hij niet onder voor de eerste China-lamp. Wat eigenlijk betekent dat verdere opmerkingen gelijk zijn. Acceptabel voor plaatsen waar kwaliteit niet van belang is. Zoemt als een malle wanneer het aan een dimmer gekoppeld wordt.

[LA-384]

En een 5-tal nieuwe lampen:

Naam	Lemnis Pharox Pharox LED lamp helder E27 8W 800 lumen				EAN	8718026152703
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	800lm	8w	Ja	20.000	30.000	€ 11,99
Vermogen Start	9,3w				Flicker
Vermogen 10 min.	5,5w
Powerfactor	0.87
Opmerking		Extreme flicker, ik heb deze lamp uiteindelijk vervangen door de Philips lamp hieronder.

Naam	Philips CorePro LEDbulb D 8.5-60W A60 E27 827 (2700K) dimbaar				EAN	8718696577479
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	806lm	8,5w	Ja	15.000	50.000	€ 5,95
Vermogen Start	9,5w				Flicker
Vermogen 10 min.	8,7w
Powerfactor	0.89
Opmerking		Zeer lichte flicker, voor mij niet waarneembaar, wel voor de camera.

Naam	Philips LED E27 Peer 7.5 W = 60 W Neutraalwit				EAN	8718696577257
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	4000K	806lm	7,5w	Nee	15.000	50.000	€ 6,99
Vermogen Start	8,1w				Flicker
Vermogen 10 min.	7,7w
Powerfactor	0.61
Opmerking		Volledig flickervrij. Kleur komt aardig overeen met 4000K TL verlichting.

Naam	Ikea Ryet Led-lamp E27 600 lumen, globe opaalwit				EAN	LED1501G8/LED1509G8
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	600lm	7,5w	Nee	15.000	15.000	€ 3,49
Vermogen Start	7,7w				Flicker
Vermogen 10 min.	7,4w
Powerfactor	0.62
Opmerking		Worden per 2 verkocht (€6,99). Zeer voordelige no-nonsense ledlamp

Naam	LSC 4w Opaalwit filament				EAN	8712879136477
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2700K	400lm	4w	Nee	20.000	10.000	€ 2,79
Vermogen Start	4,0w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,9w
Powerfactor	0.52
Opmerking		Een goede en goedkope ledlamp van de Action.

[LA-384]

Naam	QAZQA Filament LED lamp A60 2W 2200K helder				EAN	8718881043260
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2200K	180lm	2w	Nee	25.000	200.000	€ 11,95
Vermogen Start	2,3w				Flicker
Vermogen 10 min.	2,0w
Powerfactor	0.40
Opmerking		Ik gebruik deze lampen in de schermlampjes van de slaapkamer. De warmere kleur en lagere lichtopbrengst maakt ze ideaal als tijdelijke nachtverlichting tijdens een toiletbezoek. Ondanks de op camera duidelijk aanwezige flicker, ervaar ik deze niet als storend. Zeer waarschijnlijk komt dit ook door de lagere lichtopbrengst.

Naam	Philips Classic LEDluster E27 P45 4W 827 Helder				EAN	8718696587270
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	P45	2700K	470lm	4w	Nee	15.000	20.000	€ 6,45
Vermogen Start	4,0w				Flicker
Vermogen 10 min.	3,8w
Powerfactor	0.55
Opmerking

Naam	Philips LED filament lamp E27 2W (25W) kogel				EAN	8718696573938
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	P45	2700K	250lm	2w	Nee	15.000	20.000	€ 7,99
Vermogen Start	2,1w				Flicker
Vermogen 10 min.	2,0w
Powerfactor	0.49
Opmerking

[LA-384]

Naam	Philips LED WarmGlow lamp E27 6W dimbaar				EAN	8718696481202
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E27	A60	2200-2700K	470lm	6w	ja	15.000	50.000	€ 9,99
Vermogen Start	7,2w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,4w
Powerfactor	0.86
Opmerking		Gewoon een goede lamp van Philips.

Naam	Philips LEDcandle DimTone 6-40W 827 E14 MASTER				EAN	8718696453506
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	B38	2200-2700K	470lm	6w	ja	25.000	50.000	€ 8,99
Vermogen Start	7,1w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,6w
Powerfactor	0.92
Opmerking		De Dimtone en Warmglow versie van deze lamp presteren vrijwel identiek. Het minieme kleurverschil wat ik eerder al opmerkte bij de kogel-variant, is hier ook zichtbaar. Qua levensduur kan ik nog geen uitspraak doen, maar aangezien de Dimtone zowel meer branduren zou kennen, een betere kleur heeft en ook nog eens iets goedkoper is, lijkt mij dat de beste keuze.

Naam	Philips E14 led-lamp kaars WarmGlow dimbaar 6W				EAN	8718696453483
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	B38	2200-2700K	470lm	6w	ja	15.000	50.000	€ 9,79
Vermogen Start	6,9w				Flicker
Vermogen 10 min.	6,2w
Powerfactor	0.91
Opmerking		De Dimtone en Warmglow versie van deze lamp presteren vrijwel identiek. Het minieme kleurverschil wat ik eerder al opmerkte bij de kogel-variant, is hier ook zichtbaar. Qua levensduur kan ik nog geen uitspraak doen, maar aangezien de Dimtone zowel meer branduren zou kennen, een betere kleur heeft en ook nog eens iets goedkoper is, lijkt mij dat de beste keuze.

Naam	Philips LED Kaars (dimbaar)				EAN	8718696575253
Fitting	Vorm	Kleur Temperatuur	Licht Opbrengst	Vermogen	Dimbaar?	Branduren	Schakelingen	Prijs bij aanschaf
E14	B35	2700K	470lm	4,5w	ja	15.000	20.000	€ 7,99
Vermogen Start	5,3w				Flicker
Vermogen 10 min.	4,9w
Powerfactor	N/A
Opmerking		Ondanks dat de verpakking Warmglow suggereert, biedt deze lamp geen verschuiving in kleurtemperatuur bij dimmen.

[mv_ak]

Heeft iemand ervaring met upgraden van niet dimbare LED armatuur naar dimbare?

Ik heb al een LED dimmer voor de primaire kant van de driver. (volgens mij faseaansnijding dimmer)
Lamp armatuur: 4x6W = 24 Watt
Huidige driver/transformator levert 30W bij 12V DC
Ik begrijp dat het nodig is de driver/transformator te vervangen door een dimbare variant.

Bij Conrad kom ik eigenlijk niets tegen met dimbaar, 12V DC?

Is dit dan wat:
https://www.ledlampendire...dc-4-16a-max-50-watt.html
of
http://www.topledshop.nl/...are-transformator-DC.html
maar de laatste geeft waarschuwing: werkt niet met G4, GY6.35, MR11, MR16 en AR111 LED ???

Als ik dit lees lijkt het meer een mission impossible, is dat ook zo?
Dimmen gebeurt bij 12V-24V door het heel snel achter elk

---

aar aan en uitzetten van de LED. Door het verlagen van de frequentie van het knipperen gaat de LED zwakker branden, en is de LED volledig traploos te dimmen. Toch blijft het dimmen van LED nog lastig omdat de combinatie van LED dimmer / dimbare LED transformator en de elektronica in de LED lampen/LED spots soms toch nog kan zorgen voor knipperend licht. Dit komt omdat Europese en Chinese fabrikanten nog geen internationale standaardisatie hebben.


Foto's huidige armatuur:IMG_6362 (1).jpg
IMG_6361.jpg
IMG_6360.jpg
Edit: Helaas ik kom nog 58 karma te kort...mag geen fotos uploaden.

http://www.dumpt.com/img/...=j99vhp3xzy2jeh0hg9v3.jpg


http://www.dumpt.com/img/...=j99vhp3xzy2jeh0hg9v3.jpg[url][URL=http://www.dumpt.com/img/viewer.php?file=j99vhp3xzy2jeh0hg9v3.jpg][/URL][/url][url][url=http://www.dumpt.com/img/viewer.php?file=gzotwi6h3bwdfnbd2wfw.jpg][img=http://www.dumpt.com/img/files/gzotwi6h3bwdfnbd2wfw_thumb.jpg][/url][/url]
http://www.dumpt.com/img/...=gzotwi6h3bwdfnbd2wfw.jpg

[ Voor 19% gewijzigd door mv_ak op 12-06-2017 18:33 . Reden: fotos toevoegen ]

[Slingertj3]

We hebben deze nieuwe lamp gekocht voor ons huis krijgen 10 juli de sleutel,
we zijn op zoek naar een dimmer. in de winkel hadden ze er niet veel verstand van.







er zit geen boekje bij de lamp.

[Shadow_Zero]

Ah, had je reactie nog niet gezien 3xNix!
Je slaat de spijker op z'n kop ja. En op dat plaatje, dan inderdaad dat binnenste ringetje die je links in de inham ziet vallen (wat rechts ook het geval is).

Conrad kon me ook niet verder helpen, en ik wacht nog op een laatste reactie van LightMe (support loopt via MegaMan in dit geval), maar daar verwacht ik ook niet al te veel meer van. Ik ben ondertussen met een hobbyvijl aan de slag gegaan (monnikenwerk! Maar goed te combineren met tv kijken ; ) ) en nu hangen ze.

Hornbach had trouwens wel een armatuur waar het paste met veer, alleen dat was een 3x LED spot set van 65 euro, dus ook niet een heel praktische keuze. Zelfs bij licht speciaalzaken zaten ze me raar aan te kijken met mijn vraag (en hadden ook niks waar het in paste). Bij eentje was het commentaar dat LED vaak inclusief armatuur als set wordt verkocht, wellicht is dat wel zo. Maar van de fabrikant die deze losse GU10 lampjes verkopen verwacht ik toch wel een reactie van "Ze passen hier in, en hier kun je losse armaturen bestellen". Oh well!

In mijn zoektocht naar een LED lamp voor boven de eettafel is mijn oog nu op de "FLAIR LED Plafondspot Turais 2+4-lichts 3,7W chroom satijn" van Hornbach gevallen (Flair is een huismerk van ze, heb ik inmiddels begrepen):


Helaas niet dimbaar, dus ik ga even kijken of ik daar mee kan leven. Ik heb ook geen alternatief gevonden wat er op lijkt, dus momenteel ook geen keuze (of het moet heel wat anders worden).

[jitter]

Omdat ik in de markt was voor drie nieuwe GU10 spotjes ben ik gisteren even naar Ikea geweest, voornamelijk met het idee om die Trådfri lampen eens nader te bekijken.

Dat is een reeks smart ledlampen die met een afstandbediening of hub + app bediend kunnen worden. Geen RGB, maar wel tussen 2200 K en 4000 K.

Maar als iemand die gevoelig is voor flicker (van zowel onvoldoende afvlakking van de netfrequentie als PWM dimmen) heb ik er toch maar vanaf gezien.
Voluit in één van de uitersten (2200 K of 4000 K) was er alleen een kleine netfrequentie flicker die niet noemenswaardig is.

4000 K voluit (zie de lichte banden tegen de achtergrond):


Idem 2200 K voluit.


Maar zodra je gaat dimmen of de kleurtemperatuur gaat variëren, dan gaat de driver middels PWM de leds aansturen.
Op zich niets mis mee, de meeste mensen zullen er niets van merken. Helaas ben ik er bijzonder gevoelig voor en door met mijn hand voor de lamp te wuiven kon ik een licht stroboscoopeffect zien. Ik denk wel een vrij hoge frequentie, maar voor mij nog niet hoog genoeg.

4000 K gedimd (2200 K vergelijkbaar):


2700 K voluit, opvallend is dat de warmwitte en koelwitte leds afwisselnd geschakeld worden, de warmwitte wat langer dan de koelwitte:


2700 K gedimd:



De voor mij zichtbare PWM dimming deed me besluiten om i.p.v. € 60 uit te geven aan drie stuks 6 W 400 lm GU10 Trådfri spotjes + afstandbediening, te kiezen voor drie niet dimbare 4,4 W 400 lm Lunnom spotjes voor nog geen € 9.

[jitter]

mvds schreef op dinsdag 1 augustus 2017 @ 12:04:
Ik wil even jullie idee hebben over het volgende;

ik heb in mijn woonkamer 5 x 20Watt halogeen spots zitten op een dimmer. Deze wil ik gaan vervangen voor LED spots. Ik heb lampjes gevonden die ik een op een in de bestaande armaturen kwijt kan (GU4 voetje) en deze zijn 3,1 Watt en dimbaar. (Gewoon Osram LEDs, dus geen Chinese rommel)

De bestaande halogeen trafo is 105VA en kan geen LEDs aansturen dus moet worden vervangen. Nu het vreemde, ik krijg het advies van de webwinkel om een 150VA Halo transformator te nemen. Ze zeggen dat ik moet rekenen met het wattage van de lampen die moeten worden vervangen. Dus de 20 Watt van de oude halogeen lampen.

Dit voelt als zeer tegenstrijdig, ik ga zuinigere lampen gebruiken (3,1 Watt tov 20 Watt) en dan moet ik een zwaardere transformator gaan gebruiken? Die 150VA trafo heeft ook nog eens een minimale belasting van 35 Watt waar ik met 5 x 3,1 dus bij lange niet aan kom.

Kan iemand me uitleggen wat hier de gedachtengang achter is? En hebben jullie advies over welke webshop mij verder kan helpen voor wat betreft een goede LED trafo?

Ja, e.e.a. klinkt erg tegenstrijdig allemaal.

Maar ik ben geneigd om hetzelfde advies te geven als 3xNix, eerst even uitproberen met wat je nu hebt, wellicht werkt het gewoon. Let dan op knipperen, flikkeren en zoemen, en als je bij de trafo kunt, na een paar uur bedrijf eens voelen of deze niet te warm wordt.

Technisch bekeken vind ik het gebruik van elektronische halogeentrafo's niet zo mooi. Ze hebben nl. een wisselspanning die wel eens best grillig kan zijn. En dat terwijl een led graag gelijkspanning wil hebben om mooi en zonder flikkeren of zoemen op te lichten.

Door het gelijkrichten van de wisselspanning gaat de elektronica in de ledlamp de stroom in korte felle pieken opnemen uit de trafo, en ik denk dat dat de hoofdreden is voor de overcapaciteit.
In de sheet van Osram, die 3xNix linkte, wordt in de vuistregel ook gebruik maakt van het equivalente wattage i.p.v. het werkelijke wattage van de ledlampen om het aan te sluiten aantal lampen mee te bepalen.

Zou je ook kunnen posten welke lampen je hebt gekocht en welke dimmer en trafo (merk en type) je nu hebt?

ThinkPadd schreef op dinsdag 1 augustus 2017 @ 13:36:
[...]

Hoe maak je dat soort mooie plaatjes?
Erg verhelderend, want je ziet inderdaad dat de verticale lijnen voor de warmwitte LEDs langer zijn (==LEDs staan langer aan).

Smartphone vlak tegen de lamp aan houden en foto maken. De korte sluitertijd laat genadeloos zien dat de leds in snel tempo tussen volledig aan en volledig uit schakelen. Onze ogen zijn te traag om dat waar te nemen, zo ook die van mij, maar ik kan dan wel een stroboscoopeffect waarnemen bij beweging die dwars door het gezichtsveld gaat, en dat ervaar ik als storend. Dit dus:

[ Voor 12% gewijzigd door jitter op 01-08-2017 21:44 ]

[jitter]

Even wat aan het experimenteren geweest. Wordt wel een beetje technisch, dus heb ik om het te visualiseren met de scoop vastgelegd.

De meeste tweakers zullen denk ik wel weten hoe een schakelvoeding globaal werkt: eerst wordt de 230 V 50 Hz van het lichtnet gelijkgericht en afgevlakt tot DC. Vanuit dit "reservoir" wordt weer wisselspanning gemaakt, maar nu met een veel hogere frequentie. Hierdoor kan de transformator e.d. veel kleiner uitvallen. Aan de andere kant van de trafo wordt de lagere spanning weer gelijkgericht en afgevlakt tot DC.
Bij gestabiliseerde voedingen zit er een terugkoppeling in die de schakelfrequentie beïnvloedt zodat bij wisselende belastingen of ingangsspanningen toch de gewenste output wordt gehaald.
Maar hoeveel heeft een elektronische halogeentrafo hiermee gemeen?

Ik had voor dit experiment een Paulmann Mipro 105 elektronische trafo (12V~ min 20 max 105 W) en de dimmer van een staande lamp met 40 W G9 halogeenlampje. De trafo kon volgens opdruk zowel met faseaan- als -afsnijding werken. Ik heb e.e.a. op elkaar uitgeprobeerd i.c.m. 2x 20 W halogeenlampjes (ik heb geen dimbare 12 V ledlampen in huis, maar het ging me vooral om de signaalvormen).

Dit is wat de trafo (ongedimd) als output heeft:



De top-top waarden zijn ca. 40 V, maar de effectieve waarde zal dus 12 V bedragen.

Zoom je wat verder in, dan krijg je dit:



Ik heb cursors aangezet, en niet geheel onverwacht hebben de "bursts" een frequentie van 100 Hz (dubbele netfrequentie). Dit is waarom een ledlampje voor 50/60 Hz er toch op kan werken.

Zoom je dan in op het midden van zo'n burst:



Ah, de schakelfrequentie, zo'n 38 kHz.

I.t.t. een schakelvoeding wordt er niet vanuit een "reservoir" geschakeld waardoor de bursts ontstaan. De dode tijd tussenin zijn de momenten dat de sinus van het lichtnet rond de 0 V zit waardoor er dus ook geen spanning is. Eigenlijk gaat deze trafo gewoon 100 keer per seconde aan en weer uit. De output is ook niet gelijkgericht en afgevlakt.

Uiteraard heb ik hem open gesloopt, en inderdaad, er is geen enkele vorm van afvlakking aanwezig in de vorm van elco's. Het ontbreken van gelijkrichting aan de uitgang betekent dat de ledlamp dit zelf moet doen.

Naar het dimmen heb ik ook even gekeken.



De dimmer zal wel met faseaansijding werken want de fase wordt door de dimmer even op 0 gehouden tot een bepaald niveau wordt overschreden. Daarom komt de trafo pas veel later en plots in werking en is er een veel langere dode tijd, die je overigens aan de gloeidraad niet kunt zien. Die reageert te traag.
Ik denk dus dat het driver IC in de lamp dit signaal nodig zou kunnen hebben om de leds tot het juiste niveau te dimmen, en dan werkt het dus vergelijkbaar met een dimbare ledlamp op een fasedimmer. De aanwezigheid van de trafo doet eigenlijk niet ter zake, mits die dimbaar is.

Maar, ook al waren het halogeenlampen, er waren toch standen waarop de dimmer en de trafo een wisselwerking hadden die tot flikkeren leidde. Het licht was dan niet constant en de dimmer en trafo zoemden sputterend.

Dat was op de scoop mooi te zien:



De resonantie in de trafo komt pas bij de derde poging op gang.

Overigens was er bij alle dimstanden duidelijk gezoem hoorbaar, hoe verder gedimd, hoe erger.
Daarnaast kon de combinatie niet op 1x 20 W werken, dan fluctueerde het geheel en stond het spul onregelmatig te zoemen. Met 2x 20 W ging het goed. Ledlampen op deze combinatie? Ik denk het niet.

[Overspeed]

Iemand al ervaring met de nieuwe Philips GU10 DimTone led spots?

De nieuwe:
MAS LED spot VLE DT 4.9-50W GU10 927 36D

http://www.mea.lighting.p...0/929001350302_EU/product

Ter vergelijking de oude:
MAS LEDspotMV DimTone 4.5-50W GU10 40D

http://www.mea.lighting.p...v/929001130902_EU/product

Wat mij iig opvalt:
+ nieuwe heeft meer klassieke look van halogeen spots (en staat hierdoor naar mijn mening in van die open spots mooier dan de oude)
+ nieuwe heeft betere CRI: nieuwe: 90, oude: 80.

0 Aantal lumen is bij oude en nieuwe hetzelfde: 355 lm (Luminous Flux In 90° Cone).

- nieuwe gaat volgens specs minder lang mee: nieuwe: 25.000 h, oude: 50.000 h

Ik heb nog 2 van die open spots met in totaal 7x 50W GU10 halogeenlampjes. Ze staan niet veel aan, maar ik denk dat ik ze binnenkort toch maar ga vervangen door de nieuwe Philips GU10 DimTone led spots.

[jitter]

Overspeed schreef op vrijdag 4 augustus 2017 @ 00:33:
Iemand al ervaring met de nieuwe Philips GU10 DimTone led spots?

De nieuwe:
MAS LED spot VLE DT 4.9-50W GU10 927 36D
[afbeelding]
http://www.mea.lighting.p...0/929001350302_EU/product

Ter vergelijking de oude:
MAS LEDspotMV DimTone 4.5-50W GU10 40D
[afbeelding]
http://www.mea.lighting.p...v/929001130902_EU/product

Wat mij iig opvalt:
+ nieuwe heeft meer klassieke look van halogeen spots (en staat hierdoor naar mijn mening in van die open spots mooier dan de oude)
+ nieuwe heeft betere CRI: nieuwe: 90, oude: 80.

0 Aantal lumen is bij oude en nieuwe hetzelfde: 355 lm (Luminous Flux In 90° Cone).

- nieuwe gaat volgens specs minder lang mee: nieuwe: 25.000 h, oude: 50.000 h

Ik heb nog 2 van die open spots met in totaal 7x 50W GU10 halogeenlampjes. Ze staan niet veel aan, maar ik denk dat ik ze binnenkort toch maar ga vervangen door de nieuwe Philips GU10 DimTone led spots.

Niet met deze Philips, maar sinds een week wel met de niet dimbare Ikea Lunnom 4,4 W/400 lm die ook de klassieke look van glas heeft.



De "oude" Philips GU10 spot zit in de pro lijn, de consumer lijn heeft alleen nog de glazen led spotjes. Ik verwacht overgens dat ze ook uit de pro lijn gaan verdwijnen want als ik kijk naar wat Osram te bieden heeft, dan is daar de pro lijn al voor het overgrote deel over op glas.

Die 0,4 W meer zou me niet zoveel uitmaken. Dat is op de hele levensduur van de lamp toch maar 10 kWh. Een adapter met hoog sluipverbruik vervangen door een efficiënter type zou m.i. veel meer nut hebben.

CRI 80 of 90. Ik ben bang dat dat niet zoveel uitmaakt. Sterker nog, CRI straft ook lampen af die kleuren wat sprekender maken (en niet alleen als ze de kleuren valer maken). Op het werkblad in mijn keuken verkies ik daardoor zelfs de CRI 80 TL-buis van 4000 K boven de CRI 100 van een goeilamp.

Moeilijk te geloven dat glas met een warmtegeleiding van 0,8 W/mK het alu van 205 W/mK al heeft verdrongen in ledlampenwereld. Nog niet zo lang geleden was een grote alu heatsink noodzakelijk om de leds voldoende koel te kunnen houden.
Het gebruik van glas is mogelijk geworden met het efficiënter worden van leds.

Ik had eerst 7,5 W spotjes van Osram met 385 lm (ca. 2013), die zijn inmiddels van eigenaar veranderd. Die hadden al redelijk compacte buitenmaten, maar nog wel een geribbeld alu heatsink nodig voor de koeling (tweede foto hieronder). De opvolger kon al met glad alu volstaan.
Veel spotjes zijn overgegaan van alu op warmtegeleidende kunststof en inmiddels zijn leds dermate efficiënt dat glas (eigenlijk een isolator) geen probleem meer is.

Dus van:



naar



en



en nu dus:



Van 385 lm uit 7,5 W in 2013 naar 400 lm uit 4,4 W in 2017 betekent iig wel dat led nog steeds in ontwikkeling is.

Overigens moet ik zeggen dat de Lunnoms na een paar uurtjes aan de buitenzijde toch best wel warm worden. Het licht ziet er iig prima uit en er is geen flicker.

[ Voor 3% gewijzigd door jitter op 04-08-2017 20:24 ]

[Dav1d]

Kruidvat heeft de Smartwares IDI-001-HW in de opruiming voor maar 5 euro. Een RGB inbouwspot met afstandsbediening. Specificaties: 230V, 7W, 470lm, 3000K, CRI ≥80, 100° lichtbundel, 16 kleuren, 5 dimniveaus. Lichtbron niet vervangbaar. Ø80mm zaagmaat. Handleiding. Waarschijnlijk in veel filialen inmiddels wel uitverkocht...

[jitter]

(Nog?) niet op de site van de Action, maar wel interessant als je voor weinig geld koppelbare werkbladverlichting wil maken:



Een "Select Plus" 4 W/370 lm/4000 K ledtube met toebehoren. 325 mm lengte, direct koppelbaar (strak tegen elkaar) of via meegeleverde kabel. IP20.

Bij de Action voor € 3,99, en dat is inclusief de op de foto getoonde aansluit- en bevestigingsmaterialen.

Ik heb er een paar gekocht. Opvallend voor het geld is dat ze geen flicker vertonen.
De metal core pcb in de volledig plastic behuizing wordt warm maar niet overmatig heet.
De hoeveelheid en kleur licht lijken te kloppen met wat er geadverteerd wordt.

[ Voor 32% gewijzigd door jitter op 14-10-2017 09:00 ]

[lerssi]

Voor mijn bovenverdieping de volgende setup gemaakt, graag jullie meningen:




Slaapkamer 1: 8x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 4x dubbel armentuur, zie foto)
Slaapkamer 2: 8x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 3x dubbel ivm trap )
Slaapkamer 3: 8x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 4x dubbel )
Slaapkamer 4: 6x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 4x dubbel )
Werkkamerkamer 1: 2x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 4x, zie foto maar dan enkel )
Badkamkamer 1: 5x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 3x enkel 1x dubbel )
Hal / trap: 4x MM07927 Led lamp + MM07928 LED Driver ( 4x enkel )

Domotica:
Fibaro Dimmer 2 of Qubino led Dimmer ?
Achter de pulsdimmer plaatsen of centraal in technische ruimte ?

[ Voor 16% gewijzigd door lerssi op 18-09-2017 22:18 ]

[jitter]

Bashy schreef op zondag 24 september 2017 @ 12:43:
Heeft iemand (installatie)ervaring met de Philips myBathroom Dreaminess inbouwspots? Ik denk aan de volgende setup voor de badkamer in onze nieuwbouwwoning en ik ben benieuwd of zowel de spots als de wandlampen door dezelfde Jung dimmer kunnen worden aangestuurd:

• Spot 2x: Philips myBathroom Dreaminess (set van 3 waarvan 2 nodig) (IP65, 4.5W, 500 lumen)
• Wandlamp 2x: Astro Chios 150 wandlamp 2x GU10 met 4x Philips GU10 3.7W DimTone (IP44, 3.7W, 260 lumen)

Allen aangedreven door:

• Jung 1224 LED UDE drukdimmer

Ik kan nergens de inbouwhandleiding voor de Philips Dreaminess spots vinden en ik zie ze ook niet in de compatibility list van Philips. Wel wordt in de leaflet aangegeven dat ze dimbaar zijn. Ik zie dat ze worden aangestuurd door een trafo, vermoedelijk via 12V? Zijn deze te pairen op 1 en dezelfde dimmer met de GU10 Dimtones?

Ah, een ledlampen i.c.m. "ouderwetse" dimmers vraag, een van de meest gestelde vragen en eentje waarbij geen zekerder antwoord kan geven dan "het zou kunnen werken, maar er zijn geen garanties".

Dat gezegd hebbende, de gekozen Jung dimmer is een zeer veelzijdige die m.i. een behoorlijke kans geeft op een goed resultaat. Ik denk overigens niet dat je verschillende typen lampen op dezelfde dimmer moet gaan aansluiten, maar je zou het kunnen proberen.

De Philips Dreaminess spots hebben als spec 220-240 V en nergens wordt er gerept over een aparte driver/trafo. M.i. is de driver hoogstwaarschijnlijk gewoon ingebouwd, net als bij het GU10 spotje, en is een externe trafo dus niet nodig.

De wartel bovenop de Dreaminess spot lijkt me qua formaat ook gemaakt voor rond netsnoer/kabel:

[JB]

JPS schreef op vrijdag 10 maart 2017 @ 09:32:
Gisteren heb ik de 50w GU10 in de keuken vervangen (5 stuks) door de Ikea Ledare 6w GU 10 spots.
De spots zijn aangesloten op een draaidimmer van Gira (type 030600, min belasting 20w) en ik was bang dat deze ikea spots daar misschien moeite mee zouden hebben. Gelukkig geen enkel probleem en ik moet zeggen dat deze spots een uitstekende vervanger zijn. Zowel de lichtkleur als de intensiteit/opbrengst zijn uitstekend en mijn vrouw had aanvankelijk niet in de gaten dat er andere spots in de armaturen zaten. Dat zegt mij genoeg

Ook heb ik deze spots even in de woonkamer getest op een electronische tastdimmer van Gira (type 226300) en dit werkte met een belasting van 2 spots ook uitstekend.

Ik had eerst de duurdere spots van Philips of Osram op het oog, om op zeker te spelen, maar dat is dus helemaal niet nodig. Ik dacht deze ervaring hier maar even terug te koppelen FTW!

Hier zoemt alles als een malle. 8x Ledare 6w 400lm dimbaar op GIRA dimmer.

Ook de stelschroef helpt hier niet. Is deze dimmer ongeschikt?

[Tijntje]

Ik hoop dat iemand me kan helpen.
Heb laatst de nieuwe tafel lampen bij de IKEA gehaald http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/30343539/


Nu zou daar de GX53 Ledare in moeten die dimbaar is echter is die nergens meer te krijgen bij IKEA .
http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/00295380/


Nu ben ik op zoek naar GX53 ledlampen die dimbaar zijn en nog wat betaalbaar, ben er van Megaman tegengekomen van €23,00 per stuk.

[jitter]

Een hele tijd geleden waarschuwde ik voor extreme flicker bij onderstaande 2 W E14 XQ-Lite ledfilamentlamp die ook onder het AH huismerk wordt verkocht:



Het goed afvlakken van de voeding is lastig in een lamp met weinig ruimte zoals een E14 fitting i.c.m. geen lelijke plastic voet, alle elektronica moet nl. in de kleine fitting worden gepropt.

Maar... ik kwam pas deze Hema lamp tegen met vergelijkbare afmetingen en specs... het kan dus wel degelijk zonder flicker, ondanks het plaatsgebrek:

[Cheaps]

Ik ben aan het kijken naar de mogelijkheden om de spotjes in mn slaapkamer te vervangen. Er zitten momenteel 10 watt G4 LED's in, wat neerkomt op 40 watt totaal. De huidige lampjes zijn 3 CM, de vervangers van Philips zijn 4CM dus ik hoop dat dit zou passen... (denk dat het zou passen qua breedte, maar niet om ze er in te frommelen).

Nu heb ik me een beetje verdiept, maar zou ik deze ook kunnen dimmen via PWM? Ik ben aan het kijken naar een oplossing a la Quinled (maar ik heb nog wat NodeMCU 0.9 bordjes liggen, dus liefst gebruik ik die).

Zijn er mensen die ervaring hebben met G4 fitting dimmen via PWM? Ik neem aan dat ik deze parallel
moet aansluiten?





Iemand advies die een vergelijkbare situatie heeft (gehad)? Ik zou natuurlijk de volledige spots kunnen verwijderen en nieuwe kunnen plaatsen, maar vind het een beetje zonde om spullen weg te gooien die in principe nog prima zijn!

[Trichoglossus]

Cheaps schreef op maandag 11 december 2017 @ 15:52:
Ik ben aan het kijken naar de mogelijkheden om de spotjes in mn slaapkamer te vervangen. Er zitten momenteel 10 watt G4 LED's in, wat neerkomt op 40 watt totaal. De huidige lampjes zijn 3 CM, de vervangers van Philips zijn 4CM dus ik hoop dat dit zou passen... (denk dat het zou passen qua breedte, maar niet om ze er in te frommelen).

Nu heb ik me een beetje verdiept, maar zou ik deze ook kunnen dimmen via PWM? Ik ben aan het kijken naar een oplossing a la Quinled (maar ik heb nog wat NodeMCU 0.9 bordjes liggen, dus liefst gebruik ik die).

Zijn er mensen die ervaring hebben met G4 fitting dimmen via PWM? Ik neem aan dat ik deze parallel
moet aansluiten?

Iemand advies die een vergelijkbare situatie heeft (gehad)? Ik zou natuurlijk de volledige spots kunnen verwijderen en nieuwe kunnen plaatsen, maar vind het een beetje zonde om spullen weg te gooien die in principe nog prima zijn!

Ik zit toevallig ook te kijken naar ongeveer hetzelfde soort lampjes. Alleen hoeven ze niet dimbaar te zijn in de badkamer.

Ik betwijfel of die philips er lekker in gaan passen qua lengte.
Als je het tenminste over deze hebt:


Het huismerk zal er mogelijk normaal inpassen:
https://www.123led.nl/Led...apsules-dimbaar-p495.html
(Op aliexpress zien ze er trouwens hetzelfde uit voor , als dat huismerk, voor 1/4 van de prijs)

[Indoubt]

Voor wie naar kleine G4 12 volt dimbare led lampjes zoekt: ik was laatst bij de Hornbach en daar hebben ze kleine G4 led COB lampjes van Toshiba in 10w en 20 watt halogeen vervanger. Volgens de verpakking zijn ze ook dimbaar en geven ze warm wit licht. Er staat op de vrepakking dat ze speciaal voor Hornbach zijn geproduceerd maar ik ben zulke of vergelijkbare lampjes eerder tegen gekomen. kosten iets van 5 a 6 € dus niet echt goedkoop.

Ze zijn wel wat groter dan een halogeen G4 lampje maar een stuk kleiner als de meeste andere merken die je in de winkels ziet.

Ik heb er geen gekocht maar wil in de toekomst nog wel iets met zulke lampjes. mocht ik overgaan tot aanschaf dan meldt ik mijn bevindingen wel even hier.


Dia is 9,5mm en lengte overall 37. Dat is voor de 20w halo vervanger. er lag ook een vak met 10 watt halo vervanger maar die vindt je op de site niet terug

[ Voor 15% gewijzigd door Indoubt op 13-12-2017 23:12 ]

[iMars]

Cheaps schreef op maandag 11 december 2017 @ 15:52:
Ik ben aan het kijken naar de mogelijkheden om de spotjes in mn slaapkamer te vervangen. Er zitten momenteel 10 watt G4 LED's in, wat neerkomt op 40 watt totaal. De huidige lampjes zijn 3 CM, de vervangers van Philips zijn 4CM dus ik hoop dat dit zou passen... (denk dat het zou passen qua breedte, maar niet om ze er in te frommelen).

Nu heb ik me een beetje verdiept, maar zou ik deze ook kunnen dimmen via PWM? Ik ben aan het kijken naar een oplossing a la Quinled (maar ik heb nog wat NodeMCU 0.9 bordjes liggen, dus liefst gebruik ik die).

Zijn er mensen die ervaring hebben met G4 fitting dimmen via PWM? Ik neem aan dat ik deze parallel
moet aansluiten?

[afbeelding]
[afbeelding]
[afbeelding]

Iemand advies die een vergelijkbare situatie heeft (gehad)? Ik zou natuurlijk de volledige spots kunnen verwijderen en nieuwe kunnen plaatsen, maar vind het een beetje zonde om spullen weg te gooien die in principe nog prima zijn!

Diegene die ik thuis heb, zijn gespecificeerd als 6W, maar deze passen prima in zo'n kleine inbouwspot:



Deze geven denk bijna 2x zoveel licht als de vorige 10W halogeen lampjes. (minimale winst, 10 > 6 Watt)

Ik ga kijken of ik een paar 1Watters en 3Watters kan scoren om deze qua lichtopbrengst te testen.

[iMars]

De 1.5 watt heeft een lensje bovenop, weet niet of dit mooi licht geeft in een spotje. De 1.6 watt ziet er beter uit qua model om licht te verspreiden. Deze geeft ongeveer net zoveel licht als m’n 6 watt led ( ), en is vrij grof/dik. Deze past niet mooi in een standaard inbouwspotje:

Het past erin, maar het glaasje past daarna er niet meer op.

[iMars]

Adviesvraagje betreft ledstrips in de keuken. Ik dacht simpel warm wit ledstrips te kopen op Ali, maar ik vind deze eigenlijk nog te “koud wit”

Het zou rond de 3000k moeten zijn, wat mij prima lijkt. Maar nu ik het ernaast gehangen heb om te vergelijken, vind ik het eigenlijk nog te koud.

Nu heb ik wel cheap-ass ledstrips, maar vraag me af waar ik goed aan doe. Ik zie ook ledstrips met een hoge CRI (>90+).

Momenteel zitten er tl-buizen, maar wil naar led toe.

Met TL:

Met led:


Op de foto valt het mee, maar in het echt oogt het voor mij te koud.

Vind eigenlijk de Philips Hue ledstrip (als deze dezelfde kleur en wit-tinten als een E27 lamp kan geven) ook erg mooi. Maar kost ~€70

[jitter]

iMars schreef op zondag 24 december 2017 @ 18:14:
[...]

Poe geen idee, het is iig warmer dan de leds
Edit: Philips Master 13W/830, x2. Volgens internet zouden deze 3000K warm wit moeten zijn.

830 is een gestandaardiseerde code (althans, in dit deel van de wereld) die de CRI en CCT combineert. De "8" staat voor een CRI van ergens tussen 80 en 89 en "30" voor een CCT van 3000 K.
Op die manier uitgedrukt zouden spaar- en ledlampen met een CRI van 80-89 en een CCT van 2700 K dus "827" als codering hebben.

Mijn voorkeur gaat uit naar "neutraal" wit. Niet warm, niet koud. Maar het led licht oogt gewoon erg koel. Kan zijn omdat de ledstrip op volle sterkte brandde, en niet gedimd. Ik ga er sowieso een ESP met een mosfet ala @Quindor style tussen hangen om het met domotica te kunnen bedienen.

In principe is 4000 K neutraal wit, maar wordt al heel lang (onterecht) als koel wit aangeduid. Ik denk dus dat je voorkeur meer neigt naar het koelere warm wit van de 830 TL-buizen, maar er zou ook iets anders aan de hand kunnen zijn, het menselijk oog is nl. een lastig ding.
Niet alleen de CCT is van belang, maar ook de intensiteit bepaalt of we licht aangenaam vinden of niet. Dit fenomeen wordt gevisualiseerd door de Kruithof curve:


Ik denk dat dit voor mij de verklaring is waarom ik op mijn keukenblad liever 4000 K heb dan lager. Ik heb daar in het verleden 2700 K uitgeprobeerd, en vond dat vreselijk (veel te oranje/geel), terwijl ik in de woonkamer 4000 K juist onaangenaam koel vond.
Door de korte afstand t.o.v. de lampen onder de keukenkastjes is de intensiteit op het keukenblad max. 1000 lx, terwijl die in de woonkamer veel lager is.

Als ik naar dit plaatje kijk, dan denk ik dat neutraal wit zo rond de 4500 K zou moeten liggen, maar om aangenaam te zijn moet dat dan wel >300 lx zijn:



Als je gaat dimmen, dan verandert bij led de CCT niet (even afgezien van de dim-to-warm lampen), maar het verandert wel je perceptie. Als je het nu al te koel vindt, dan vermoed ik dat het door te dimmen juist erger wordt, je ervaart het door de lagere intensiteit dan als nog koeler...

Fijne Kerst!

[jitter]

Sirhc_95 schreef op vrijdag 29 december 2017 @ 12:48:
[...]
Wel vraag ik me af wat Toshiba er precies mee te maken heeft. Op het doosje staat dat ze geïmporteerd worden door Hornbach Baumarkt AG en geproduceerd worden door Unity Opto Technology uit Taiwan. Waarschijnlijk gewoon een licentie uitgegeven dus.

Niet zozeer in licentie als wel als doorverkoop onder eigen naam, oftewel "rebranding".
Als je een kijkje neemt op de site van Unity Opto, dan ziet hun eigen productlijn er - anno 2017/2018 - maar hopeloos verouderd uit. Toch hebben ze meer dan 1300 werknemers, het lijkt me daarom vooral een grote OEM (Original Equipment Manufacturer) die voor allerhande merken produceert.

De meeste grote merken als Osram en Philips ontwerpen veel zelf, maar besteden de massaproductie uit aan dit soort OEM's.
Soms is de OEM ze voor met een interessant ontwerp, zoals bijv. bij de ledfilament lampen. Deze waren al uitgevonden en op de markt ruim voordat de grote merken er geld in zagen en besloten ze ook in de eigen lijn op te nemen.

Verder heb ik nog een vraag, heeft iemand misschien ervaring met de dimbare SPL Kogellamp E14 40 watt (zie: https://www.gloeilampgoed...l?channable=e23662.MjMyNw)? Ik had eerst de dimbare Philips filament lamp van 40 watt gekocht, maar deze steekt net een centimeter onder de lampenkap uit. Of heeft iemand misschien een andere aanrader, vergelijkbaar met een 25 watt gloeilamp?

Geen ervaring, maar als de Philips te lang was, was het dan soms deze shape? (incl. fitting 101,5 mm lang):


Ze hebben ook deze (incl. fitting 85 mm lang):

[ Voor 5% gewijzigd door jitter op 30-12-2017 10:39 ]

[Sirhc_95]

jitter schreef op zaterdag 30 december 2017 @ 10:32:
[...]


Niet zozeer in licentie als wel als doorverkoop onder eigen naam, oftewel "rebranding".
Als je een kijkje neemt op de site van Unity Opto, dan ziet hun eigen productlijn er - anno 2017/2018 - maar hopeloos verouderd uit. Toch hebben ze meer dan 1300 werknemers, het lijkt me daarom vooral een grote OEM (Original Equipment Manufacturer) die voor allerhande merken produceert.

De meeste grote merken als Osram en Philips ontwerpen veel zelf, maar besteden de massaproductie uit aan dit soort OEM's.
Soms is de OEM ze voor met een interessant ontwerp, zoals bijv. bij de ledfilament lampen. Deze waren al uitgevonden en op de markt ruim voordat de grote merken er geld in zagen en besloten ze ook in de eigen lijn op te nemen.


[...]


Geen ervaring, maar als de Philips te lang was, was het dan soms deze shape? (incl. fitting 101,5 mm lang):
[afbeelding]

Ze hebben ook deze (incl. fitting 85 mm lang):
[afbeelding]

Bedankt voor de uitgebreide post, interessant om te lezen! Het was de laatste uit jouw post, dus al de 'korte' variant. Heb ze gisteren geruild voor deze van Pharox. Deze passen wel en zijn 70 mm lang inclusief fitting:



Helaas nu weer een nieuw probleem, met de huidige inbouwdimmer gaan deze niet uit. Op dit moment heb ik het er niet voor over om de dimmer te vervangen, dus bij deze lamp moet ik nog maar even doorkachelen op halogeen

[jitter]

Weer eens een levensduur-berichtje van één van de ledlampen die ik (nu nog) in de portiekverlichting gebruik.

September 2014 kocht ik bij Lidl een Livarno Lux 11 W / 1000 lm ledlamp waarvan ik in de vorige thread een testje postte, o.a. in vergelijking met de 13 W Ledare van Ikea.
Die Ledare ging vroegtijdig defect, maar de Livarno Lux mocht het nog veel minder lang doen, tijd voor een autopsie.



Twee aannames waren fout: er was wel degelijk een aluminium heatsink onder het plastic en de bol bleek na het per ongeluk uit mijn handen laten vallen toch van glas.



De Livarno Lux is maart 2017 geplaatst en vandaag ontdekte ik dat hij nu al defect is. Naar schatting nog geen 4.000 branduren gehad. De leds werken nog allemaal, maar de driver doet het niet meer.

Op zoek naar het nummer van de driver-IC in de lamp kwam ik deze thread tegen van een zgn. "Ensa" lamp die duidelijk uit dezelfde fabriek komt en - op de CCT van de leds na - gewoon identiek is. In die thread bleken twee slechte solderingen (dry joints) de oorzaak van een uitgevallen lamp.
Eén van diezelfde solderingen laat bij mijn lamp een behoorlijke zwarte verkleuring zien, en een stukje spoor waarvan het groene soldeermasker is verdwenen. Dit duidt op plaatselijk zeer heet worden.



Zou een dry joint in mijn geval ook de oorzaak zijn? Maar één manier om daar achter te komen. Als ik de verbinding opnieuw gesoldeerd heb lichten de leds weer op zij het in in vreemd knipperend patroon ("strobing").
Er is dus meer aan de hand en als ik de andere zijde van het grijze ingietsel heb bevrijd zijn er sporen van lekkende elco's zichtbaar. Dat ook de bovenzijde van de pcb zwart is geworden doet mij vermoeden dat dit een langdurig iets was, en niet één flinke vonk.



C2 en C3 (de voorste twee elco's) zijn gaan lekken hebben hun inhoud over de pcb verspreid. Ik heb ze nagemeten en ze hebben vrijwel niets meer van de capaciteit die ze ooit hadden.

Waar de Ledare nog 13.000 uur haalde deed deze Livarno Lux nog geen 4.000. De Ledare had duidelijk betere elco's in de driver en die bleken nog allemaal 100% in orde. Deze lamp van Lidl heeft echter beduidend mindere kwaliteit elco's. Dat wreekt zich bij langdurig gebruik en ik kan me niet voorstellen dat ook bij gewoon huis- tuin- en keukengebruik de beloofde 35.000 uur gehaald zou worden.

Of de zwarte vlek en de elco's los van elkaar staande problemen zijn of dat het een het ander in de hand heeft gewerkt zou ik niet durven zeggen.

[ Voor 11% gewijzigd door jitter op 02-01-2018 09:45 ]

[jitter]

@freelh

freelh schreef op vrijdag 5 januari 2018 @ 20:16:
Iemand ervaring met het opbouwen (ipv inbouwen) van LED panelen voor systeemplafonds (60x60), al dan niet met een extra ombouwkader of pendelkabels? Ik overweeg 60x60 of 30x30 voor berging en wasplaats:
https://www.systeemplafon...c&limit=45&order=afmeting
Geeft dit inderdaad een strak resultaat of eerder een slordig resultaat?
Eventuele driver zou ik bij de stoppenkast kunnen plaatsen.

Voor een stichting ben ik bezig met het ophangen van ledpanelen met pendelkabels of rechtstreeks in systeemplafonds, zowel 30x60, 60x60 als 30x120 cm.

Het grootste deel betreft dit type 30x120 cm paneel dat met deze ophangset aan de plafonds gaat.

Het ophangen met het pendelsysteem werkt prima en ziet er goed uit mits je netjes werkt, zeker als je panelen in de lengterichting achter elkaar gaat hangen. Dat zou rechtstreeks aan het plafond bevestigd niet anders zijn, maar omdat het pendelsysteem niet op de hoeken gaat, maar een stuk naar binnen, is het wel wat lastiger. Zorgvuldig uitmeten, dus.

Doordat het pendelmechanisme wat ruimte nodig heeft kan het paneel niet strak tegen het plafond, maar dat is niet storend, en zodra je het paneel wat lager wil hangen uiteraard een non-issue. Die ruimte is overigens ook nodig voor de driver die op het paneel ligt.

Hier een (geleend) voorbeeldje van hoe het er uiteindelijk uit zou kunnen zien, strak genoeg, lijkt me:

Ze hebben er in de foto overigens ook nog een ombouwframe om, maar dat is overbodig en maakt ook dat het er lomp uit ziet, zonder oogt het veel slanker.

Lage (DC-)spanningen over lange afstanden vervoeren is niet aan te raden, drivers dus altijd in de buurt van de panelen plaatsen. Wij leggen de driver gewoon bovenop het paneel maar die zie je van onderen af bekeken toch niet liggen.



Als je gaat voor een ombouwframe, het frame dat hoort bij het paneel waar je naar linkte is hoog genoeg om de driver op het paneel te kunnen leggen (is zelfs expliciet vermeld).

@blissard

blissard schreef op vrijdag 5 januari 2018 @ 23:07:
@jitter die heatshrink zit mogelijk over een fusable resistor. De markering FR1 lijkt daar ook op te wijzen. Dan kan de oorzaak zitten in de condensatoren waarna de fusable resistor doorbrandde en de zwarte plek op de pcb achterliet.

FR1 is inderdaad een fusible resistor, maar deze was nog intact. 10 Ohm volgens opdruk en 10 Ohm gemeten. Die kan daarom niet de oorzaak zijn geweest van de zwarte vlek. De stroom is dus niet (lang genoeg) hoog genoeg geweest om de fusible resistor op te blazen.
Naderhand heb ik hem opgeblazen met een labvoeding om te kijken of het ook echt een fusible resistor is, dat was zo.

Mijn theorie is dat - zeker met het oog op de open las in de thread waar ik naar linkte - hier toch ook een magere verbinding zat. Mijn ervaring met dry joints is dat deze best lang kunnen werken, maar op den duur door het uitzetten bij het opwarmen en krimpen bij het afkoelen toch langzaam scheuren. Deze scheur wordt steeds groter waardoor de weerstand toeneemt. Stroom door een weerstand = warmte...

Daarnaast hebben de 105 graden elco's van wazige makelij duidelijk geleden onder de hitte. Normaal gesproken gaan die bol staan voordat ze gaan lekken, maar in dit geval denk ik dat de potting compound dat tegen hield en kon het elektroliet er alleen onder langs de rubberen seal uit worden geperst.
De Ikea Ledare had 125 graden elco's van Aishi (kunnen in mijn ervaring kwalitatief mee met de gerenommeerde Japanse merken), en die waren nog in orde ondanks de grotere warmte van die lamp en het meer dan drievoudige aantal bedrijfsuren.

Wat een falende condensator in de hand werkt is een grotere rimpel in de spanning die naar de leds gaat. Dit zou dus ook een grotere piekstroom kunnen veroorzaken die op zijn beurt weer meer warmte genereert. En die grotere piekstromen werken dan ook weer meer warmte op in de toch al slechte dry joint.
Ik denk achteraf gezien dat de elco's het grootste probleem waren, maar dat de dry joint (in het geval dat de elco's beter zouden zijn geweest) het uiteindelijk toch wel begeven zou hebben, maar dan mogelijk niet met die warmteontwikkeling en zwarte vlek.

Lang verhaal kort: kwalitatief uitermate teleurstellende lamp, die Livarno Lux, maar dan eigenlijk vooral de driver, de rest zag er OK uit.

[ Voor 31% gewijzigd door jitter op 07-01-2018 08:58 ]

[worrel]

Binnetie schreef op vrijdag 12 januari 2018 @ 10:44:
[...]

Mijn schoonpa heeft laatst bij de Action 2 10W led bouwlampen op accu gekocht voor €9,95 per stuk (prijs lijkt me niet helemaal te kloppen). Ze hebben 900 lumen en werken ongeveer 3-4 uur op een accu. Je kunt ze ook gewoon aan het stroom laten zitten. Maar het is ideaal als je bijvoorbeeld ergens bent en geen stroom hebt. Helaas kan ik deze nergens meer vinden. Voor de kleine babykamer is zo'n lamp ideaal om een beetje bij te verlichten als ik legplanken maak onder het beschot.

bedoel je deze? ik heb er nog 5 staan. pb me maar bij interesse

[jitter]

Mickman schreef op vrijdag 19 januari 2018 @ 18:56:
Bedankt voor jullie hulp.

De huidige driver heeft deze specs:
CC280mA/45VDC max

Dat is dus afgestemd op de lamp van 12 Watt. 12/0,280=43V.

Precies, maar dat vermogen geldt alleen bij die stroom.

Maar hoe kan ik die lamp nu wat minder fel laten branden?

Je oorspronkelijke suggestie: CC-driver met lagere stroom gebruiken.
Omdat de leds gelijk blijven resulteert dat vanzelf in een lagere spanning, je gaat immers op een lager punt op de curve van de leds zitten.



Je ziet aan de exponentiële curve van de leds ook meteen waarom het de voorkeur heeft om de stroom te gaan regelen en niet de spanning.

Wat als ik zorg dat de nieuwe driver geen 12 wat aankan? Brand de lamp dan minder fel? Gaat de driver stuk vanwege de te hoge vraag?

Nee, je moet een driver met lagere stroom kiezen die het vermogen dat bij die stroom hoort wel minimaal aankan (maar liever iets meer). Maar dat is dus vanzelf lager dan wat de leds op de huidge driver doen.
Overbelasting is nooit goed, en ik heb bij twee verschillende CC drivers vastgesteld dat buiten het bereik proberen te gaan niet werkt (boven maar ook onder het spanningsbereik), de beveiliging schakelt de uitgang uit.

Zoals h4ns al aangeeft staat het halveren van de stroom niet gelijk aan het halveren van de hoeveelheid licht. Dat heeft voor een belangrijk deel met de aanpasbaarheid van onze ogen te maken.
Ik heb zelf bij een nutsbedrijf een demonstratie gezien van het halveren van de lichtopbrengst van straatlampen. Het effect was voor je gevoel dermate klein dat het niet op halveren leek.

Omdat je dus moeilijk kunt voorspellen welke stroom je nodig gaat hebben voor de gewenste lichtopbrengst zou je ook kunnen werken met een instelbare driver. Deze zijn er in verschillende uitvoeringen, bijv. met dipswitches, maar er zijn ook traploos instalbare modellen.

Bijv. zoiets als dit of dit lijkt me wel bruikbaar voor jouw situatie. Met toevoeging van een 100 kΩ potmeter ook nog eens dimbaar (en dat kan gewoon lokaal bij de driver, hoeft geen knop aan de muur te zijn). Eén keer goed instellen en driver inbouwen/wegleggen.
En ja, ik weet het, dit soort drivers zijn niet bepaald goedkoop, vandaar dat ik voor een halvering van de lichtopbrengst van 14 W armaturen de bestaande drivers heb gemodificeerd d.m.v. kleine ingreep. Maar tenzij je elektronica hobbyist bent, kan ik dat niet van je verwachten.

[ Voor 46% gewijzigd door jitter op 20-01-2018 17:42 ]

[jitter]

Mickman schreef op donderdag 18 januari 2018 @ 20:18:
Met berekenen wordt ik ook niet wijzer.

Watt=Voltage X Ampere
12w= ? X 0.240
Voltage = 50.

Als ik zorg dat de nieuwe driver onder de 50 volt zit, brand de led dan minder fel? Of doet hij het dan helemaal niet meer.

Op deze vraag wil ik nog even terug komen.

Ik zie dat je de Wet van Ohm P = U * I hebt gebruikt om m.b.v. spanning en stroom aan vermogen te komen.
U = I * R is die andere wet van Ohm waarbij de belasting R een rol speelt en als je deze formule in die andere substitueert krijg je dus P = I² * R.

Maar waar je de fout in gaat is het vermogen. Een lagere spanning resulteert in een lagere stroom en lager vermogen. De 12 W van je paneel geldt alleen bij die 280 mA.
Je mag met een 240 mA driver dus niet uit blijven gaan van 12 W. Dat zou ook gek zijn want een minder fel oplichtend ledpaneel moet ook minder verbruiken.

Leds hebben de eigenschap dat stroom en spanning niet recht evenredig met elkaar veranderen, maar een verlaging van de stroom leidt wel tot een verlaging van de spanning en de Wet van Ohm blijft geldig.

Voor 12 W en 280 mA had je al een spanning van 43 V uitgerekend (I = P/U), minder afgerond 42,9 V.
Als de belasting een weerstand was geweest, dan was dat dus R = U/I = 153,1 Ω.

Verlaag je de stroom naar 240 mA, dan wordt de spanning over die weerstand vanzelf lager U = I * R = 0,24 * 153,1 = 36,7 V.
Het bijbehorende vermogen neemt uiteraard ook af: P = U * I = 8,8 W.

Bovenstaande (2e) berekening gaat alleen op voor de rechte lijn in het plaatje dat ik al eerder gebruikte, maar het gaat om het idee want ook op de ledcurve doe je voor die lagere stroom een stap naar beneden in de spanning .


Iets minder relevant, maar wel interessant is om de led karakteristiek wat nader te bekijken:


Je ziet dat de stroom explosief toeneemt naarmate je boven een bepaalde spanning komt. Een minieme verandering in de spanning en je hebt letterlijk een explosie.
I.t.t. veel andere elektronica gebruik je bij leds liever een constante stroombron (CC) dan een constante spanningsbron (CV). Nou doe je bij ledstrips juist wel dat laatste, maar daar houden serieweerstanden de stroom enigszins in toom, maar wel binnen beperkte grenzen.

De meeste leds worden op constante stroom bedreven door een CC-driver.
Wat een CC-driver doet is de uitgangsspanning aanpassen zodat er de vooringestelde stroom loopt. Verlaag je het aantal leds, dan verlaagt de driver de spanning om maar aan die stroom te blijven voldoen, gedicteerd door de Wet van Ohm.

Net zoals een CV driver de spanning constant kan houden tot een bepaalde max stroom geldt voor CC drivers niets anders maar omgekeerd, nl. dan dat ze de stroom constant kunnen houden binnen een bepaalde spanningsrange.

Dat die range vaak niet vanaf 0 V loopt (bijv. 700 mA/ 5-45 V) komt door het werkingsprincipe en optimalisatie van veel drivers. Maar technisch gezien is het wel degelijk mogelijk om een bereik vanaf (vrijwel) 0 V te hebben.

[ Voor 20% gewijzigd door jitter op 20-01-2018 16:14 ]

[bennoone]

jitter schreef op maandag 22 januari 2018 @ 12:00:
[...]


Interessante vraag, en technisch gezien moet dat prima mogelijk zijn.
Maar het wordt denk ik wel een gevalletje Tweaken, ben je een beetje een hobbyist?

Ik ben redelijke hobbyist.

jitter schreef op maandag 22 januari 2018 @ 14:25:
Dat is een mogelijkheid, maar ik zie ook een volledige hardware-oplossing waarbij je slechts schroevendraaiers en een knip- en striptang nodig hebt om e.e.a. aan te sluiten. Een eventueel bestaande infrastructuur kan gewoon hergebruikt worden.

Maar of dit werkbaar is hangt een beetje van de handigheid van de klusser af en of deze hier iets in ziet of liever een domotica iets gebruikt.

Ik wil eigenlijk voor de hardware oplossing gaan

Dus situatie is als volgt: 

Het gaat om 4x een 5w led inbouw spots in de overstek van de voordeur/ garage.
Deze wil ik doormiddel van tijdschakelaar met gecombineerde schemerschakelaar aan laten gaan als het donker wordt en dan rond 23:00 uur laten uitschakelen.
De lampen wil ik dan via een weerstand op 50 of 60% laten branden.

Daarna wil ik met een losse inbouwbewegingsmelder de spots op 100% aansturen als er iemand op de oprit loopt.


Hieronder heb ik een eenvoudig tekening gemaakt hoe het volgens mijn mogelijk is.
Mijn vraag is welke weerstand en type weerstand moet ik hiervoor gebruiken.




https://www.dropbox.com/s/07cuzfezcyc0pue/IMG_9076.JPG?dl=0

[jitter]

eymey schreef op maandag 22 januari 2018 @ 20:01:
Ik zou verder ook niet weten hoe je dit zou moeten oplossen zonder hardware die dit ingebouwd heeft, anders dan inderdaad smart-verlichting en software te gaan gebruiken.

Ja, dit doet me herinneren aan die buitenlampen van net voordat het led-tijperk een vlucht nam. Die hadden een rij witte low power leds die de achtergrondverlichting deden en een (gloei)lamp in een E14 of E27 fitting die aan ging als er beweging gedetecteerd werd.
In principe gaat het hier om twee gescheiden lichtbronnen maar nu gaat het om één en dezelfde lamp die je schakelt tussen laag of hoog.

Mijn idee is als volgt:
Bewegingsmelders hebben normaal gesproken alleen maakcontacten voor de output. Ik ga hier even uit van uitvoeringen met relais en niet met elektronische schakelaar. Dat betekent aan of uit, maar je wilt nu een derde stand.

Je wilt dus eigenlijk een wisselcontact. In principe kun je de output van de bewegingsmelder gebruiken om een relais met wisselcontact aan te sturen. Als de bewegingsmelder beweging detecteert, dan switcht hij dat externe relais. Net als bij een wisselschakelaar (voor hotelschakeling) loopt de stroom nu door een andere tak.

Achter het relais heb je dus één leiding (tak) die rechtstreeks naar de lampen loopt en één leiding waar je een dimmer in serie me zet. Het type dimmer moet wel tweedraads zijn, dus eentje die geen nul nodig heeft.

Zonder beweging loopt de stroom dus door de tak met dimmer, zodra er beweging gedetecteerd wordt schakelt het relais naar de tak zonder dimmer en lichten de lampen dus normaal op.

De dimmertak en normale tak staan dus parallel en zitten aan de lampzijde aan elkaar, maar aan de zijde van het relais zijn ze van elkaar gescheiden. De tak die op dat moment niet door het relais geschakeld is zweeft dus - en er kan geen stroom lopen. Daarom kan de dimmer gewoon aangesloten blijven, zolang het dus een tweedraads dimmer is die in serie staat met de lichtbronnen en geen nul nodig heeft.
Of het zeker fout gaat met een dimmer met nuldraad durf ik niet met zekerheid te zeggen, maar dat risico wil je gewoon niet lopen.

Het enige wat in deze opzet zijn functie verliest is een eventuele lichtsensor in de bewegingsmelder. Doorgaans kun je de gevoeligheid voor licht echter zo laag zetten dat dit geen issue is.

Als je deze opzet niet handmatig 's avonds aan en 's ochtend weer uit wilt schakelen dan vereist het geheel nog een toevoeging van een schemerschakelaar die je a.h.w. "hoofdschakelaar" maakt, dan zal er -beweging of geen beweging - overdag nooit licht aan kunnen gaan.

Het klinkt allemaal ingewikkelder dan het in werkelijkheid is, maar als je gebruik maakt van een relais met 230 Vac actuator op een voet met schroefcontacten, dan kun je volstaan met het aan elkaar verbinden van de verschillende modules en is er geen sprake van solderen, modificeren of wat dan ook. Je wilt - bij plaatsing buiten - hooguit het relais in een spatwaterdichte behuizing plaatsen.

[ Voor 4% gewijzigd door jitter op 22-01-2018 21:31 ]

[jitter]

ThinkPadd schreef op maandag 22 januari 2018 @ 21:39:
M'n vader had dit twintig jaar geleden al met halogeenspotjes.

Lampjes voeden via een dimmer, daarmee stel je de dimhelderheid in. En een bewegingssensor die je de dimmer laat overbruggen zodat het spul op 100% brand.

Zit geen relais in, alleen dimmer, trafo, spotjes Je sluit de bewegingssensor parallel over de dimmer aan volgens mij.

Hmm... ja! Het overbruggen van de dimmer kan idd gewoon met het relaiscontact van de bewegingsmelder...
Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?

Zo dus (maar dan zonder de tijdklok)?


Stroom kiest de weg van de minste weerstand. Zonder beweging is dat de dimmer, maar met beweging is dat het gesloten relais van de bewegingsmelder, die zet de dimmer dan gewoon buiten spel.

[ Voor 11% gewijzigd door jitter op 22-01-2018 22:02 ]

[jitter]

bennoone schreef op maandag 22 januari 2018 @ 22:39:
[...]


Super, dit kan ik wel voor elkaar krijgen.
Zijn er nog tips voor een welke dimmer ik het best kan gebruiken.
Hij moet dan namelijk weg gebouwd worden in de overstek.

MVG Ben

Niet zozeer een specifiek type alswel eentje die geschikt is voor je ledlampen. Welke dat exact zal zijn is niet met zekerheid te zeggen en moet je eerst proefondervindelijk vaststellen. Wel zou ik ook in dit geval alleen voor een tweedraads dimmer kiezen die geen nul nodig heeft, om dezelfde reden als voor mijn opzet.

jitter schreef op maandag 22 januari 2018 @ 23:03:
[...]


Nee, als het relais in de stand staat dat de lampen direct gevoed worden (ik ga even uit van het eerste schema), dan staat er weliswaar 230 V aan de output van de dimmer maar zweeft de input. Omdat deze zweeft kan er geen stroom lopen en is het vermogen dat in de dimmer gedissipeerd wordt precies 0,0000 W. Het zou dan net zou goed een los hangende draad kunnen zijn geweest.

Dat is dan ook meteen de reden waarom ik een tweedraads dimmer wilde. Zodra er een dimmer aan zit die ook een nul heeft heb je wel de mogelijkheid op een stroomkring met wellicht ongewenste stromen van L naar N.

Theoretisch zou het gebruik van een dimmer met nul wel degelijk mogelijk zijn als je die van de rest isoleert als de ongedimde stand actief is.

Het relais dat ik op het oog had heeft twee wisselcontacten waarvan ik er maar één gebruikte. Dat andere contact zou dan achter de dimmer geschakeld worden .
Piece a cake

[ Voor 47% gewijzigd door jitter op 24-01-2018 07:51 ]

[jitter]

Tip!
Hoewel ik er op de Aldi site niet echt iets over kan vinden vond ik gisteren een behoorlijke verscheidenheid aan ledlampen in het tijdelijke assortiment onder het "Light Zone" merk. Er lijken verschillende fabrikanten achter te zitten (o.a. MeLiTec), maar ze hebben allemaal gemeen dat ze een best hoge CRI hebben. De twee die ik gekocht had, hebben ook op camera geen flicker. Een kijkje waard, lijkt me.

Door de jaren heen ben ik me overigens steeds meer gaan richten op armaturen met geïntegreerde leds. De scheiding tussen led pcb en driver in een ruim armatuur heeft duidelijke voordelen t.o.v. retrofit ledlampen waarin alles dicht opeen gepakt zit en dus erg heet wordt. In portiekverlichting hebben retrofit ledlampen tot nu toe nog niet hun specs waar kunnen maken (afgezien van een paar kleine lampjes van maar 200 lm). Een paar foto's met een thermische camera maken duidelijk waarom.

Een 6,5 W/470 lm MeLiTec retrofit ledlamp met E27 fitting na ongeveer een half uur:


Een Noxion Bulkhead 14 W / 1000 lm na een uur blijft gewoon meer dan 25 °C koeler, ook al geeft dit armatuur veel meer licht (de kap is vlak voor het maken van de foto verwijderd):

De pcb heeft uitsluitend grote kopervlakken voor de koeling van de leds, er is m.i. terecht afgezien van het gebruik van een dure metal core pcb.

De "hete" vlek ziet er in eerste instantie opvallend uit door de autoscaling van de thermische camera, maar blijkt nauwelijks warmer dan de rest te zijn. Het is de plaats waar de driver zit. Omdat het armatuur bij het opwarmen naar boven schijnend lag gebeurt dit in de normale hangende situatie waarschijnlijk zelfs minder.


De driver is een dubbel geïsoleerd SELV-type, aanraken van spanningvoerende delen op een werkende lamp kan geen gevaar opleveren op een schok (of erger).

[ Voor 21% gewijzigd door jitter op 04-02-2018 09:58 ]

[jitter]

Hier had ik het verschil in warmteontwikkeling gepost tussen een 470 lm retrofit ledlamp en een 1000 lm pro armatuur met geïntegreerde leds.
Inmiddels een soortgelijke variant in consumer kwaliteit gemeten (Philips MyLiving Denim 690 lm). Die wordt wat warmer, maar komt nog steeds niet in de buurt van retrofit ledlampen:

[Ursamajor]

Laatst bij de Albert Heijn 5 kaarslampen van Philips gekocht. Het Warm Glow model dan. Echter hadden ze er bij de ene winkel nog maar 3 dus 2 bij de andere gehaald.
Voel me op dat het 2 verschillende verpakkingen waren en na uitpakken bleken het ook 2 verschillende modellen te zijn. De 5GS en de 6J5. Ze zien er wel hetzelfde uit.
Echter dimmen de 2 lampen wel net iets verschillend zodat het opvalt. Bijgaande foto illustreert dat. 3 Keer raden waar de 2 lampen van het andere type zijn ingeschroefd
Nu heb ik ooit een led-dimmer van de Hornbach gekocht (Roth Lange), maar die dimt ook niet helemaal tot 0, zoals op de Philips lamp staat geadverteerd. Een andere wellicht duurdere dimmer kopen vind ik dan weer een extra stap en vraag ik me af of ik dan niet gewoon een Philips Hue systeem had kunnen nemen om van het gedoe af te zijn.

[jitter]

blissard schreef op donderdag 1 maart 2018 @ 11:18:
@jitter ursamajor geeft al aan dat het zelfs andere types betreft. Dan zijn de verschillen wel normaal denk ik.

Door Ursamajors opmerking "Ze zien er wel hetzelfde uit." en de slechts drie letters/cijfers had ik als vanzelfsprekend aangenomen dat het hier niet om een modelnummer ging, maar een batch- of datecode. Dat had ik beter eerst even kunnen vragen.

Om het model aan te duiden gebruikt Philips een 12NC code (12 digit numeral code) waarvan op de lamp de eerste 10 te vinden zijn, de laatste twee zijn een versie- of revisienummer.
Dit is een andere code dan de barcode (EAN) op de verpakking, die is nl. per verpakkingstype anders.

Als voorbeeldje twee exact dezelfde lampen, ze dragen hetzelfde 12NC nummer, alleen zijn ze op verschillende tijdstippen gemaakt, dat is de code in het cirkeltje. Het symbool er links naast geeft de specifieke fabriek van herkomst aan, en dat deed Philips al toen ze nog fabrieken in Nederland had.



Als je op dat lange nummer eronder gaat googelen, dan komt er een datasheet van deze lamp tevoorschijn. Wel grappig: ondanks dat dit lampjes in een blister uit de bouwmarkt zijn, zijn deze hetzelfde als de CorePro die de groothandel verkoopt aan de professionals.

@Ursamajor, zou je eens kunnen kijken of de lampjes die anders dimmen hetzelfde of een ander 12NC nummer dragen als de andere drie?

[iMars]

Vraagje: ik wil in mijn badkamer eigenlijk stiekem toch graag mijn huidige lampen vervangen door kleur-ledlampen (liefst Hue white and color). Ik vind dit zeer fijne lampen qua wit licht, en de mogelijkheid om eens een keer gek te doen met kleur.

Nu heb ik 3x van deze in mijn plafond:

(Dit jaar nog 20Watt halogeen door 1.5Watt led vervangen)

Het liefst zou ik 3x Hue GU10 willen plaatsen, so far so good geen probleem. Maar wat is de exacte regelgeving voor verlichting boven een douche? Afstand douchebak en plafond is ongeveer 2m30.
Daarmee zou ik in zone 2 vallen (vanaf 2m25)

Zone 2 is minimaal IP45 (maar bouwmarkt adviseerde IP65 te nemen).

Hue is namelijk wel 230V wat je boven je hebt tijdens het douchen...

Wat is jullie advies/ervaring?

[ThinkPad]

jitter schreef op donderdag 15 maart 2018 @ 07:03:
[...]
Wat ik me nou afvraag is het volgende: stel dat er een lichtbron stuk gaat, is deze makkelijk verwisselen (even ervan uitgaande dat die verkrijgbaar is)?

Is opzich wel te doen. Weet alleen niet hoe de LED's aan de driver zijn gemonteerd, of dat geschroefd/geklemd is of gesoldeerd.

Ik heb het armatuur teruggestuurd en heb nu een GU10 armatuur gekocht waar ik Hue GU10 in heb gezet.

[iMars]

jitter schreef op maandag 12 maart 2018 @ 18:30:
[...]

>>knip<<

De enige andere optie die ik nog zie is het gebruik van Hue E14/E27 lampje(s) in een IPx5 armatuur. Het advies van IP65 van de bouwmarkt kan ik me dus bij aansluiten.

Maar dat is eigenlijk precies wat ik bedoel/vraag

Als ik GU10 inbouwspots heb met IP65 rating, mag ik daar dan 220V spotjes plaatsen, zo boven de douche?

Iets als dit (plaatje is klikbaar):


En dan een Philips Hue erin ...

[ Voor 10% gewijzigd door iMars op 16-03-2018 09:57 ]

[jitter]

ThinkPadd schreef op vrijdag 16 maart 2018 @ 09:37:
[...]
Is opzich wel te doen. Weet alleen niet hoe de LED's aan de driver zijn gemonteerd, of dat geschroefd/geklemd is of gesoldeerd.

30.000 uur is geloofwaardig voor deze lamp, moet je eens kijken wat een hoeveelheid aluminium koeloppervlak er voor de ledmodules is... Het is een wonder dat die volledig glazen retrofit ledlampen überhaupt de 15.000 uur halen, maar plots geen wonder meer dat dat bij een failure rate van maar liefst 50% is.

De drivers waarin de draden geschroefd zijn kun je doorgaans herkennen aan aparte kapjes waaronder een soort van kroonsteentje zit en waarbij de kapjes tevens als trekontlasting dienen. Bij deze driver zijn die afwezig en denk ik dat de draden rechtstreeks op de printplaat gesoldeerd zijn. Bij de driver van de Philips MyLiving Denim was dat ook het geval.

De draden naar de ledmodules (rood/zwart) zijn uiterst rechts in de foto samen met de draden van de driver in krimpcontacten met elkaar verbonden. Omdat dit een krimpverbinding is, is die dus niet zomaar losneembaar. Dit armatuur lijkt me daarom niet ontworpen om makkelijk modules te kunnen vervangen.
Dat de netspanningskant wel een stekkerverbinding heeft vind ik een beetje vreemd, maar zal wel iets met de manier van produceren te maken hebbben.

Ik heb het armatuur teruggestuurd en heb nu een GU10 armatuur gekocht waar ik Hue GU10 in heb gezet.

Heb je hem nog wel eerst even uitgeprobeerd?

[jitter]

eymey schreef op maandag 19 maart 2018 @ 16:34:
[...]


Behalve weer als je gevoelig bent voor PWM flicker.

Die is bij Hue ook aanwezig maar 'te doen'. Bij een Tradfri Color hier is het echter dermate storend dat ik mezelf heb beloofd geen Tradri meer te halen, iig niet retrofit .

De Floalt ledpanelen gebruiken dezelfde besturing als de Trådfri's. Kun je aan de hand van onderstaand plaatje raden hoe het paneel stond ingesteld?



Hier een gedimde Trådfri...

[jitter]

In de felste stand zag ik bij de GU10 Trådfri alleen een lichte 100 Hz bandvorming, maar de Floalt heeft een behoorlijk gedimensioneerde driver, en die geeft geen merkbare of op de camera zichtbare flicker.



I.t.t. wat ik eerst dacht zijn deze lampen wel "traploos" dimbaar (niet echt, maar het zijn kleine trapjes), maar niet traploos instelbaar in kleur. Een eventueel verschil op de camera heeft denk ik eerder met de belichting te maken.
Ik vraag me af waarom deze lampen niet ook traploos instelbaar in kleur gemaakt zijn. Of kan dat wel met de app, bovenstaande lamp heb ik nl. alleen op een afstandsbediening uitgeprobeerd.

Wat ik nooit heb gezien is flicker bij 2700 K in ongedimde stand, de warm witte en neutraal witte leds worden dan afzonderlijk geschakeld. @eymey: hoe is dat voor jou?



Je hebt idd PWM flicker bij deze lampen, maar ik denk dat het gros van de mensen er geen last van heeft.
Ik denk dat je het eigenlijk ook zou moeten opsplitsen in flicker die echt "knipperen" veroorzaakt en flicker die alleen het stroboscoopeffect veroorzaakt.

Ik heb een fietslamp die op halve kracht PWM op 1 kHz gebruikt. Dat is een veel te hoge frequentie voor mij om geflikker te zien, maar ik merk wel dat de regendrupels die vlakbij de lamp door de lichtstraal vallen niet vloeiend voorbij komen.

[balk]

Hi, ik heb in mijn keuken Matcall spotjes en een TCI Mini Jolly PLV driver, ingesteld op 10W en 12V constant voltage. Er is ook een zogenaamde Push Low Voltage dimmer aangesloten.

Ik wil deze spotjes nu gaan dimmen m.b.v. een ESP32 (als PWM generator en remote bediening) en een IRF520 mosfet:


Mijn vraag is nu: zal dit goed gaan? Sloop ik de spotjes niet? Ik wil de ESP32 voeden met een buck converter die aftapt van dezelfde driver. Zal dat werken?

Ik moet nog even bedenken hoe ik de PLV knopjes aan ga sluiten; waarschijnlijk direct aan de ESP32.

[miicker]

Vraagje, ik ben op zoek naar een LED lamp als deze:

https://www.praxis.nl/ver...7-25w-gold-1-stuk/5620148

Die spiraalvorm hoeft niet per se, maar wel zelfde afmeting (ongeveer 10 cm breed), maar dan met meer lichtopbrengst. Ik heb de lamp in de winkel gezien en vond hem erg mooi, maar niet helder genoeg. De kleur (extra warm wit, ongeveer 2000K is wel goed), maar 250 lumen is gewoon te weinig. Hij moet ook dimbaar zijn, ik heb al heel wat op internet gezocht, maar meer dan 300 lumen ben ik niet of amper tegen gekomen. Misschien heeft hier iemand een goede tip, bedankt alvast!

[iMars]

miicker schreef op dinsdag 10 juli 2018 @ 23:14:
Vraagje, ik ben op zoek naar een LED lamp als deze:
[afbeelding]
https://www.praxis.nl/ver...7-25w-gold-1-stuk/5620148

Die spiraalvorm hoeft niet per se, maar wel zelfde afmeting (ongeveer 10 cm breed), maar dan met meer lichtopbrengst. Ik heb de lamp in de winkel gezien en vond hem erg mooi, maar niet helder genoeg. De kleur (extra warm wit, ongeveer 2000K is wel goed), maar 250 lumen is gewoon te weinig. Hij moet ook dimbaar zijn, ik heb al heel wat op internet gezocht, maar meer dan 300 lumen ben ik niet of amper tegen gekomen. Misschien heeft hier iemand een goede tip, bedankt alvast!

https://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/40342836/
LUNNOM
Led-lamp E27 400 lumen, dimbaar, globe bruin helder glas 125mm

[ Voor 9% gewijzigd door iMars op 11-07-2018 13:05 ]

[iMars]

miicker schreef op woensdag 11 juli 2018 @ 14:11:
[...]


Thanks! Helaas is deze net te groot waarschijnlijk, maar ik ga er toch eens naar kijken denk ik.

Anders een maat(je) kleiner... 60mm:

[jitter]

Dat is inderdaad ook nog een punt, het voert te ver om dit hier uitgebreid uit te leggen.
Toch even onderstaand plaatje, niet power factor corrected schakelvoedingen (waaronder ook goedkope leddrivers vallen) doen dit:



In de ideale situatie zou de groene lijn precies over de blauwe moeten lopen. Power factor correction zal dat proberen te bereiken, en daarmee is de cosφ ook weer (bijna) 1.
Bovenstaande (de groene stroompulsen) veroorzaakt vervorming (distortion) van het lichtnet, vandaar ook dat bij ledlampen /-armaturen van > 25 W de eis van PF > 0,4 of 0,5 al meteen naar een PF van > 0,9 springt.

[ Voor 21% gewijzigd door jitter op 09-08-2018 07:31 ]

[jitter]

Dat verbaast me niets.

Toen leds nog niet zo efficiënt waren werd er veel meer energie in warmte omgezet dan bij de huidige generatie. Vandaar het gebruik van thermisch geleidende materialen als aluminium en keramiek voor de behuizing die ook als koelvin moet dienen.
In het begin daardoor nog onooglijk groot en met veel ribbels om genoeg oppervlakte te krijgen om de warmte snel genoeg mee te kunnen afgeven aan de omgeving.

De volgende stap was het kleiner maken van de spotjes tot ongeveer wat de halogeenversie was. Mijn eerste GU10 spotjes kocht ik ca. 2013 en waren 7,5 W van Osram. 50 W equivalent en een gebribbelde alu buitenkant. De volgende versie, en jaar later, was nog maar 5,5 W en had al een gladde buitenkant, maar nog wel van alu.

Ondertussen zijn de versies met (thermisch geleidend) kunststof de revue al gepasseerd en zie je dat Philips en Osram bijna alleen nog glazen spotjes verkopen. Die van Philips waar ik een paar posts eerder naar linkte heeft voor 50 W equivalent nog maar 4,6 W nodig.

Wel heb ik mijn bedenkingen bij het gebruik van ledlampen in een materiaal dat in feite niet zo goed warmte geleidt, zoals bijv. glas.
Ik denk dat de lampen "engineered to fail" zijn om omzet te kunnen blijven houden, vanuit dat perspectief is 15.000 uur meer dan genoeg. Die LSC's hebben met 1,5 jaar dagelijks drie uur gebruik hooguit 1500 branduren gemaakt voordat ze kapot gingen. Maar die zijn gewoon baggerkwaliteit.

Even een kleine correctie: die 7,5 W Ledares zitten in een polycarbonaat behuizing, en niet in glas zoals ik eerder schreef. Ook dat is geen bijzonder goede thermische geleider, eerder isolator. Dat vind ik toch best wel veel vermogen in een kleine behuizing die moeilijk warmte kan afvoeren.

Ik ben nu een soortgelijke constructie, d.w.z. relatief hoog vermogen lamp in een niet-thermisch geleidend omhulsel aan het testen in de portiekverlichting (deze). Ben zeer benieuwd of die de 15.000 uur gaat halen...

[MacbookProx]

Weet niet zeker of dit het juiste topic is, maar probeer het hier.

Over twee weken verhuizen we naar een nieuw appartement. Daar moet verlichting voor aan het plafond voor gekocht worden. 2 in de woonkamer (naast een hipper hangding boven de keukentafel), 1 in de gang, in ieder van de 2 slaapkamers, de badkamer en de wc.

Nu dacht ik eraan om voor de meeste ruimtes deze te kopen:
https://www.gamma.nl/asso...oire-led-wit-6w/p/B550760


Nu in de aanbieding.

Heeft iemand specifiek ervaring met deze lampen?
Er zijn er 3 (van dit model):
6W - 450 lumen
10W - 850 lumen
16W - 1100 lumen

Zou de 6W - 450 lumen voor bijvoorbeeld WC goed zijn? Maar ook voor de slaapkamer van +- 15-20m2 ?
Of kan er dan beter een grotere op (die 850 of 1100 bijvoorbeeld).

[MensionXL]

jitter schreef op dinsdag 2 oktober 2018 @ 08:50:
Philips heeft een FAQ m.b.t. dimmen van leds op de site staan.


[...]


[...]


Dat verklaart waarom Philips 100 Hz acceptabel vindt. Ook ik vind dat te laag, maar omdat de massa het niet merkt zal er voor een commerciële fabrikant weinig prikkel zijn om het te verbeteren als dat meer kost. Dat gezegd hebbende vind ik dat (niet-dimbare) Philips ledlampen vaak bijzonder weinig flicker hebben, wat dat betreft doet de concurrentie dat slechter.


[...]


CCR, oftewel constant current reduction is de andere manier van leds dimmen die ik als flickergevoelig persoon toejuich maar helaas te weinig zie. Daarnaast ook beter geschikt als EMC een issue is en bij lange kabellengtes.


[...]


Ik heb er zelf niet al teveel kennis van, maar ik weet wel dat het behoorlijk specialistisch vakgebied is met de nodige dure apparatuur en opstellingen. Iets gekeurd krijgen wordt daarom meestal uitbesteed aan een bedrijf dat erin gespecialiseerd is.

Het valt mij ook op dat ik bij onze 'oude' Philips niet-dimbare LEDs geen flicker kan ontdekken, zelfs niet als ik film met 960 FPS.

Deze splinternieuwe FLAIR lamp (bedoeld voor in een kastje) is daarentegen om helemaal dol van te worden, morgen breng ik hem terug (was een test):



Is de Philips dan helemaal vrij van flicker? Of zal elke LED lamp toch nog een beetje flickeren?

[jitter]

MensionXL schreef op woensdag 2 januari 2019 @ 18:31:
[...]


Het valt mij ook op dat ik bij onze 'oude' Philips niet-dimbare LEDs geen flicker kan ontdekken, zelfs niet als ik film met 960 FPS.

Deze splinternieuwe FLAIR lamp (bedoeld voor in een kastje) is daarentegen om helemaal dol van te worden, morgen breng ik hem terug (was een test):

[Afbeelding]

Is de Philips dan helemaal vrij van flicker? Of zal elke LED lamp toch nog een beetje flickeren?

De enige lampen die ècht flickervrij werken zijn diegenen die op pure gelijkspannig werken. Bij dimbare varianten zou dat betekenen dat alleen de lampen die CCR-dimming hebben (constant current reduction) flickervrij zijn.
Maar om e.e.a. een beetje in perspectief te zetten: ook een gloeilamp heeft flicker, zet er de camera maar eens op. Maar het is zo rond de 20% modulatie-index (zoals OliNo dat zo mooi verwoordt) terwijl echt duidelijk zichtbaar flikkerende ledlampen misschien wel een modulatie-index van 100% hebben.


Woensdag 18 augustus schreef ik:

In hetzelfde armatuur heb ik - puur uit nieuwsgierigheid - nu een Philips ledlamp geplaatst, type: mat glazen peertje met gewone leds i.p.v. ledfilamenten. Maar 8,5 W en toch 1055 lm (deze).

Ben benieuwd hoe die het gaat doen. Was maar € 6 bij de bouwmarkt met Duits klinkende naam.
Zou die in zo'n glazen omhulsel de 15.000 uur waar gaan maken in het portiek?

De torture test van die lamp is nu al ten einde. Na krap 4,5 maand in het portiek was de hoeveelheid licht van die lamp zo duidelijk teruggelopen dat er nog maar een fractie van over was. Dus nee, op deze manier gebruikt gaat de lamp geen 15.000 uur mee, bij lange na niet.

Na het open slopen is de oorzaak meteen duidelijk (en volgens verwachting): alle leds vertonen de BSOD (black spot of death) als gevolg van intense hitte, door glas kan nou eenmaal niet goed warmte naar de omgeving worden afgestaan:



Deze lamp dus beter links laten liggen. 8,5 W aan leds in een glazen omhulsel... Wie bij Philips dacht dat dat een goed idee was?

Ik kan me niet voorstellen dat Philips deze lamp in een land als de VS op de markt zou brengen, dat is vragen om een zgn. class action...

Engineered to fail.

[ Voor 13% gewijzigd door jitter op 05-01-2019 23:00 ]

[jitter]

loekf2 schreef op zondag 6 januari 2019 @ 00:02:
[...]


Hmmm... ik heb de dimbare variant hier boven een eet tafel hangen, maar die is 100% plastic, lijkt ook meer elektronica in de voet en onderkant van de bol te zitten.

Behoorlijke engineering fail of brandde die lamp 24/7 ?

Engineering fail, ja, maar ik denk ook dat deze lampen tot op een bepaald niveau "engineered to fail" zijn.
De driver had niet meer onderdeeltjes dan nodig om flickervrij te kunnen werken. Echt een elegant simpel ontwerp op basis van een BP9912 waarbij er zelfs nog ruimte in de fitting over was. Knap wat voor functionaliteit ze in een IC'tje met maar drie pootjes hebben weten te stoppen...

MensionXL schreef op zondag 6 januari 2019 @ 09:32:
[...]


Goed punt, maar is het bij een gloeilamp niet veel minder zichtbaar doordat hij op het moment van flikkeren nog doorgloeit?

Ja, de gloeidraad reageert wat traag waardoor hij niet helemaal uitdooft. Overigens kan een soortgelijke flicker - waarbij de oorzaak rimpel op de gelijkspanning is - ook bij ledlampen optreden a.g.v. hoe goed de driver ontworpen is, en daar heb ik aan het begin van deze thread eens wat resultaten van gepost.

Ben net als de meneer boven mij benieuwd hoelang je Philips lamp heeft aangestaan, 4,5 maanden en 24/7 zou maximaal 3200 uur betekenen. Bijzondere uitkomst, had ik ook niet gehoopt te zien bij Philips. Leuk om te zien hoe hij aan de binnenkant eruit ziet.

Bij lange na niet. De portiekverlichting werkt op een schemerschakelaar. Ik houd als vuistregel aan dat de brandduur over een heel jaar dan pak en beet 5.000 uur is. We hebben het nu over nog geen half jaar, maar wel een groot deel in de donkere maandjes. Ball-park... misschien 1.500-2.000 uur?

Een 13 W / 1000 lm Ledare haalde in exact hetzelfde armatuur ongeveer 3 jaar, dus zo'n 15.000 uur.
Ik ben geneigd nu een 8 W / 1055 lm ledfilamentlamp - ook van Philips - uit te proberen, kijken of de constructiewijze nog verschil maakt...

Hier nog een fotootje met de lamp in werking. De lichtopbrengst was al zo ver teruggelopen dat de camera niet eens moeite had met de belichting:

[ Voor 20% gewijzigd door jitter op 06-01-2019 10:33 ]

[jitter]

Het grote probleem met retrofit ledlampen die veel licht moeten geven is dat ze in een te kleine behuizing zitten om voldoende warmte te kunnen afstaan naar de omgeving.
De fabrikanten weten dit, maar ze gaan ervan uit dat lampen in huiselijk gebruik vaak niet altijd al te lang aan zijn. In een portiek (of buitenlamp) met de lange branduren, tja, dan gaan die dingen het echt moeilijk krijgen.

Dit is hoe de 13 W / 1000 lm Ledare er na ca. 2 jaar al uit zag. Voor deze lamp werd 25.000 uur beloofd (bij een lumenbehoud van 70%) maar uiteindelijk werden het er 15.000. Deze zat op exact dezelfde plek als de Philips LED Classic van 8,5 W / 1055 lm die het maar 1.500 tot 2.000 uur volhield.



Hieronder het soort ledverlichting waar ik wèl vertrouwen in heb (Philips MyLiving Denim, 8,5 W / 690 lm), en dit is nog eigenlijk nog maar een consumer variant.
Ruim bemeten driver, ruim opgezette ledpcb, en toch belooft Philips er maar 15.000 uur voor.



Daarnaast hebben we ook nog (semi-)pro armaturen met een wel helemaal ruim bemeten pcb van 30 cm doorsnede die 96 ledjes huisvest voor hetzelfde totaal aantal lumen als de 13 W Ledare. Beloofd: 35.000 uur, de huidige variant wordt zelfs op 50.000 uur gespecificeerd. Met een dergelijke opzet vind ik dat geloofwaardige waarden. De leds worden onderstuurd en daardoor amper warm en gaan dus heel lang mee.
Bij bovenstaande Philips armatuur worden de ledjes wel wat harder aangestuurd, maar wordt toch ook niet echt heet.

[jitter]

Slonzo schreef op dinsdag 8 januari 2019 @ 23:03:
Zo blijkt, ja. Mijn kapotte lamp blijkt toch ook een Ikea te zijn. Heb ze gelijk even opengemaakt om te zien wat er aan de hand was... Blijkt toch redelijk krokant te zijn aan de binnenkant

Zit zo te zien toch een redelijke hoeveelheid aluminium onder het (hopelijk) thermische geleidende kunststof.

Ik heb de boel (nog) niet doorgemeten, maar de leds vertonen allemaal een klein zwart puntje. Op het eerste zicht is er niets catastrofaal kapot gegaan. Wel knap dat ze de driver zo klein gekregen hebben. Alles zit superdicht bij elkaar, maar het "goede" nieuws is wel dat de caps op 130 graden gespecced zijn, mooie marge dus.

En ik dacht nog "zo wat een joekel van een driver voor zo'n klein lampje".
Zo kan het ook, en nog flickervrij ook (uit de 1055 lm Philips lamp):

Op de laatste foto zie je bovenaan, onder P3-C5, een ontbrekende component. Het toeval wil dat ik het printplaatje op die hoek 'overtuigd' heb om uit de behuizing te komen, maar ik denk niet dat ik 'm zo diep vastgepakt heb met de tang + ik vind de component niet terug. Mogelijks heeft dat dus iets te maken met z'n vroegtijdig overlijden.

Niet bestückte posities zijn redelijk normaal in elektronica, dan hebben ze een achteraf overbodig component weggelaten. Dat kan met C5 zijn gebeurd, maar in dit geval lijkt met me toch iets afgebroken te zijn. C5 heeft overigens nooit goed kunnen vast zitten want één van de soldeerpads zit onder de lijm.

[jitter]

BlackWhizz schreef op zondag 13 januari 2019 @ 22:56:
Wij zijn bezig onze stallen om te bouwen naar led verlichting. Nu zijn we bij een aantal TL balken gekomen die geen starter (dat ronde dingetje) meer heeft maar een ander type VSA. Het gaat trouwens om Osram Substitube EM's.

Je kunt genoeg filmpjes vinden hoe die om te bouwen is, maar ik krijg er wat vragen van.
- Wat doet de led starter (dat ronde torentje met twee pinnetjes) eigenlijk?
- AC is een golfvormige stroom, waarom maakt het dan uit dat je de nul en fase per se op bepaalde pinnetjes zet?
- De ombouwinstructies resulteren eigenlijk altijd in het effect dat je de VSA/starter/ballast eigenlijk compleet buiten het elektrische schema zitten. Haalt zo'n TL zijn stroom van beide kanten van de TL bak of hoeft maar aan 1 kant vd TL bak stroom? Hier zit wel eens wat ruis tussen verschillende filmpjes.

Dit is hoe een TL-armatuur met conventionele (magnetische) ballast is bedraad. (Ballast = VSA).



Techneut heeft de werking van de starter al beschreven. De reden dat een VSA ook wel ballast heet is omdat het ding de stroom door de TL-buis binnen de perken houdt. Eenmaal ontstoken heeft een TL-buis een dergelijk lage impedantie dat die zichzelf zou vernietigen als je de stroom niet begrenst. Dat doet dus de VSA, of het nou een ouderwetse magnetische of moderne elektronische is.

Die starter vervangen door een doorverbinding (dat is de dummy die bij ledbuizen zit) zorgt ervoor dat je de ledbuis willekeurig kan plaatsen en tevens een magnetische ballast (VSA) kan laten zitten. Dus: TL-buis eruit, TL-starter eruit, dummy starter en ledbuis erin, klaar - geen geklooi met bedrading.
Mooier zou zijn om de oude ballast gewoon wel in zijn geheel te omzeilen en de netspanning direct op de ledbuis te bedraden (dus VSA overbruggen), bij TL-armaturen met een elektronische ballast is dat soms zelfs noodzakelijk.

Wisselstroom is inderdaad wisselstroom, maar het verschil tussen fase (L van Live) en nul (N van Neutral) is wel belangrijk. L kan je een opdonder geven (in het ergste geval met de dood tot gevolg), N niet, de N is nl. aardpotentiaal terwijl fase 230 V voert.
In landen als de UK nemen ze dat zeer serieus en zijn zelfs bij wandcontactdozen de pinnen die L en N moeten voeren voorgeschreven (wij kunnen de stekker omdraaien waarmee L en N dus ook omdraaien, daar niet).

Ik heb wel eens ledbuizen geïnstalleerd waarbij L en N aan één kant van de buis zaten, en de andere zijde niets deed. De interne driver zat simpelweg alleen maar aan de pinnen aan die zijde aangesloten.
Dit vereiste herbedraden van het armatuur en er zaten ook geen dummystarters bij.

[ Voor 8% gewijzigd door jitter op 14-01-2019 22:23 ]

[3xNix]

wodkabuikje schreef op maandag 14 januari 2019 @ 22:27:
Zoals gezegd hebben alle Philips en Osram buizen die geleverd worden met dummy starter de l en n aan dezelfde kant. Heeft het armatuur een starter dan volstaat het verwijderen van de starter en het plaatsen van de dummy starter.

Geen starter in het armatuur? Sluit dan de netspanning rechtstreeks op 1 van de lamphouders en kijk op de led buis aan welke zijde de l en de n zitten.

Dit is in de basis een "gevaarlijk" advies.
Een EM buis heeft 1 live kant, en 1 kortgesloten kant.

Als je het armatuur zo inricht dat 1 kant live is, heb je kans op complicaties als de buis andersom gemonteerd wordt. (Kan ook iemand anders doen, congierge of nieuwe eigenaar)
Dit geldt dan als een onveilige installatie...

Je zal in het armatuur de fase en de nul op een aparte kant moeten zetten, en de niet gebruikte pin aan weers zijde met elkaar moeten verbinden(met een draad over de buis heen)
Dan maakt het niet meer uit hoe de buis geinstalleerd wordt.

*Starter of fuse/zekering is optioneel.

[bbbrumbrum]

bbbrumbrum schreef op zondag 6 januari 2019 @ 11:29:
Iemand van jullie goed tips voor LED chips, bij voorkeur COB, die dim-to-warm of tunable white aan boord hebben?
Vind zelf eigenlijk alleen de Bridgelux Vera, maar die is vervolgens eigenlijk weer nergens te krijgen.

Merendeel van de verlichting in het nieuwe huis gaan gewoon Cree CXBxxxx worden, maar wil op een paar plekken nog een beetje met de sfeer kunnen spelen, bij voorkeur natuurlijk geintegreerd in 1 lamp.

Iemand een idee?

BTW vandaag nog wat speeltjes binnengekregen:

Meanwell CLG-150-48A
Cree CMA3090-0000-000Q0H0A40G
LEDIL Stella-HB



Netto 21k lumen op systeemniveau, bij 136lm/W.

(waar is de laskap emoticon)..

[jitter]

wodkabuikje schreef op woensdag 23 januari 2019 @ 09:50:
Bedankt voor de reacties.

Het is inderdaad Ledvance geworden die voor de lichtbronnen nog de naam Osram mag voeren. Het gaat om dit artikel:
https://www.benelux.ledva...ificationId=GPS01_2934710

Wellicht toch te maken met de warmte. Op de pagina van ledvance staat dit zie ik:
Om volledige lichtefficiëntie en productlevensduur te garanderen, is het aanbevolen om glas of bedekking van het armatuur af te halen.

Daar zou ik het wel mee eens kunnen zijn want in de technische specificaties kun je dit vinden:

Temperaturen en bedrijfsvoorwaarden
Maximumtemperatuur op Tc-testpunt 95 °C

"Tc" zal wel staan voor "Temperature case". Daarmee kan Osram/Ledvance alle kanten uit, want het hangt nogal af van het armatuur. In een ruim armatuur met veel ventilatie zal dat makkelijk moeten lukken, maar in een krap, gesloten armatuur niet.

Zelfs zonder glazen ballon werd die 8,5 W 1055 lm Philips LED Classic te heet:



Die FLIR zit in m'n telefoon, en dat is niet zo'n nauwkeurige. Kan goed 5 °C meer zijn.

Dezelfde lamp toen die nog in bedrijf was:



Kun je nagaan hoeveel van de hitte gewoon niet die lamp uit kon...

Als de klanten niet klagen over de dimmer (knipperen e.d.), dan lijkt me ook hitte de eerstvolgende verdachte, zeker als ze een krap armatuur hebben.

[the-body]

Ik heb gisteren mijn duodimmer vervangen voor een LED-compatibele duodimmer van EcoDim. Mijn ervaringen met dimmers zijn meestal niet zo best, de meeste maken wel wat geluid (waar ik erg gevoelig voor ben) maar deze is echt van topkwaliteit. Dimt uiterst precies tot zeer lage lichtsterktes, is volledig stil en doordat hij erg ondiep is makkelijk in te bouwen. Nadeel is dat 'ie wel duur is.....

[GAIAjohan]

Vandaag weer eens een nieuw peertje gehaald voor in een tafellamp.
Een niet dimbare 2200K, 3W, 280lumen, E27 van Handson, met glazen omhulsel bij de Gamma gehaald.

Geen enkele flicker, mooie lichtkleur voor nu

[ Voor 6% gewijzigd door GAIAjohan op 05-04-2019 00:43 ]

[bartvb]

Dank, @jitter! Er zijn ook 'reguliere fittingen' die geschikt zijn voor 12V of 24V, toch?
Maar ben nog nooit een fitting tegengekomen met meerdere 'kanalen' (warm/koud wit licht of RGB).

Maar het ik was in mijn vraagstelling niet helemaal helder. Ik wil graag lampen van dit soort:



Of iets anders dat naar boven en naar beneden schijnt. Geen LED paneel iig, heb hier ook een Floalt hangen en die bevalt best goed, iig in het kantoor. De standaard Ikea driver is daar eenvoudig af te halen om te zorgen dat je lichtsterkte en -kleur beter kan regelen d.m.v. een externe driver.

Voor de woonkamer/overloop zoek ik iets met wat meer uitstraling. De eigenlijke vraag is dus eerder hoe ik armaturen vindt die gebruik maken van LED en die regelbaar zijn in kleurtemperatuur. Het gros van de armaturen lijkt een ingebouwde driver te hebben zodat je ze op 230V aan kan sluiten. Ik wil echter de armatuur aansluiten op een externe driver in een centrale schakelkast. Bijvoorbeeld op een EldoLED driver die aangestuurd wordt via DMX of Dali.

[mrmrmr]

Ik ben op zoek naar een zuinige voeding voor 2 x 5W GU5.3 MR16 345 lm Philips LED spots (EAN 8718696710494).



De oude 50W (Erea E12 SC 50 SA) halogeen transformator doet het prima zonder knipperen, maar het is niet zo zuinig. Het verbruik is 13,7W tot 14,0W AC. Meestal is het verbruik van LED lampen lager dan de fabrieksopgave, dus ik denk dat het verbruik van de lampen op zichzelf minder is dan 10W. Ongeveer 70% efficiënt dus. Het verbruik onbelast is 4,4W (13V startspanning), als dat onder belasting ook zo zu zijn, dan is de efficiëntie maar 68%. Als ik een andere voeding een constante 12V DC laat leveren aan de lampen is de stroom 0,845A na starten, langzaam dalend naar 0,786A (pf niet gemeten).

Ik zou liever een voeding willen die 90% efficiënt is, of het best haalbare. De voeding zou tussen 10 en 15W vermogen moeten kunnen leveren op 12V. Maar die is moeilijk te vinden.

Osram OT 15/220…240/12 P heeft 3W eigenverbruik.
Goobay (Wentronic) SET LED 30005 15W heeft 0,5W "verbruik". Maar dat is waarschijnlijk standby verbruik.
Mean Well GSC18E 18W AC/DC adapter heeft 0,15W standby verbruik en 89,5% efficient bij 50% belasting.

Vandaar deze vraag: wat is het verbruik van jouw LED driver c.q. transformator?

Gerelateerde links:
http://www.ledbenchmark.c...ut-and-Compatibility.html

[ Voor 23% gewijzigd door mrmrmr op 10-06-2019 03:22 ]

[GAIAjohan]

Toch maar even een fotootje van de Ikea nymåne plafonnière.
Ik heb geen meetgereedschap dus kan er verder niks over zeggen.
Volgens de specs:
https://m2.ikea.com/nl/nl...plafondlamp-wit-60336274/

Dimbaar
28 W
2700 K
1800 lumen


Weinig flicker, ruim opgezette lamp. Kan ontzettend fel. Gewoon een fijn ding als je veel licht nodig hebt. Het hangt aan de eerder door mij genoemde goedkope Lybardo itec-5 dimmer. Waar inmiddels ook al anderen erg positief over zijn




Met kap:
Felste stand:


Zachter:

[ Voor 10% gewijzigd door GAIAjohan op 23-06-2019 11:16 ]

[ericplan]

Negen stuks, aangeschaft in 2008/2009.
Inmiddels zijn we tien jaar verder, paar maanden terug sneuvelde nummer 4 en gisteravond nummer 5. Zoals altijd met een harde knal en blijvende kortsluiting, waardoor de zekering eruit vliegt en je in het donker zit. Achteraf valt het me toch mee, na het sneuvelen van nummer 1 en 2 stond ik op het punt ze allemaal direct te vervangen. Gelukkig is er nu ruime keus in dit soort lampjes.
https://gathering.tweakers.net/forum/view_message/38248249
https://gathering.tweakers.net/forum/view_message/39962915
Untitled by ericplan, on Flickr
Untitled by ericplan, on Flickr

[TommyGun]

Wat is wijsheid qua ombouw van g4 halogeen naar g4 led? Er zit nu 4x10 watt op deze trafo, dus die dient sowieso vervangen te worden lijkt me gezien het lagere wattage bij leds.

[Binnetie]

Na het renoveren van mijn boot, wil ik de verlichting gaan aanpakken. De reden is eigenlijk het verbruik. Er zijn nu plafondlampen waar festoon buislampjes in zitten van 10W per stuk. Bij elkaar opgeteld zit ik al snel aan 100W continu gebruik, zet ik de navigatieverlichting erbij aan (voor herkenning op het water) dan zit ik totaal al op 150W.

Nu zoek ik een beetje advies.
Navigatieverlichting:
Ik heb 2 lampen, groen en rood (stuurboord en bakboord)
Een beetje dit idee:

Daar zit een BAY15D bajonet lamp in van 25W (met van die ongelijke polen).
Doe ik daar nu goed aan om een ledlamp te vinden die rondstraalt, zoals bijvoorbeeeld deze: https://www.abc-led.nl/we...2vOAZNEAQYASABEgLc-_D_BwE of kan ik beter zoiets nemen: https://www.nauticgear.nl...2vOAZNEAQYAyABEgK2N_D_BwE (en dan 3W ipv 1,6W).

Daarnaast heb ik 3 plafondlampjes, in elke armatuur kunnen 3 festoon lampjes. Ik heb er eentje losgehaald en deze heeft 3x 10W aan lampjes. Nu heb je festoon lampjes die zoals in een buis gewoon rondstralen maar je hebt ze ook zie 180 graden gaan. Ben 38/39mm nodig.
Wat is het beste om te nemen qua lichtbeeld?






Ik dacht eraan om er dan 2 te nemen van de laatste, wel gelijk weer voor 26 euro aan lampjes in 1 plafondlamp (totaal 4 plafondlampen)

[Da_maniaC]

Ik heb onlangs bij 1 lamp van mijn ouders geprobeerd om een inbouw LED dimmer te plaatsen.
Ik had hiervoor de AWMD-250 van KAKU + Afst. bediening gebruikt (ivm zeer beperkte ruimte...er is maar 1 doos met een dubbele serie schakelaar).

https://www.elektroshop.n...ti-klik-aan-klik-uit.html

De lamp beschikt over 6 x 2,3 Watt Philips G9 dimmable LED verlichting.
Ik denk dat deze parallel zit aangesloten, want de dimmer had er ontzettend veel moeite mee.
Achteraf bleek ook dat deze dimmer slechts va. 3 Watt goed kon dimmen en dat was te merken...
Ook zou deze dimmer functionaliteit hebben waarbij je met de bestaande schakelaar de lamp ook nog kon schakelen, maar dit werkte ook niet (wellicht dat dit enkel met een puls druk schakelaar gaat).



Heeft iemand misschien een idee welke dimmer ik nog wel zou kunnen gebruiken?

Ik had bewust voor deze gekozen omdat de inbouw ruimte ontzettend beperkt was.

[ Voor 4% gewijzigd door Da_maniaC op 02-09-2019 14:47 ]

[MarcelGo]

Iemand een handige oplossing voor een haakse verlengsnoer? Deze is van een innr ledsnoer en wil ik graag wegwerken maar ik heb niet veel ruimte!

[NaoPb]

MarcelGo schreef op zaterdag 30 november 2019 @ 17:30:
[Afbeelding]

Iemand een handige oplossing voor een haakse verlengsnoer? Deze is van een innr ledsnoer en wil ik graag wegwerken maar ik heb niet veel ruimte!

Er zijn bij mijn weten wel haakse verlengsnoeren die heel plat zijn, om in een stopcontact achter een kast te doen of iets dergelijks.

Even op Google gekeken, dit soort dingen zijn er bijvoorbeeld:


https://www.bol.com/nl/p/...m-zwart/9200000063230021/


https://www.bol.com/nl/p/...oos-wit/9200000058790495/

Of zelf een verlengsnoer maken met een los snoer, een contrastekker en een stekker zoals deze:

https://www.praxis.nl/ger...r-met-ontplughulp/5322643

[jitter]

Dat is waar, maar tegelijkertijd is bij de Healthcare divisie toch ook veel productiewerk uitbesteed aan toeleveranciers (ik heb er een jaar gewerkt toen het nog Medical Systems heette).

Deze veranderingen in de industrie zijn schering en inslag. Denk bijv. aan de Volvo personenautodivisie of Jaguar. De naam blijft, de eigenaar verandert.
Ook Osram zit nu in een overname door private equity investeerders die alleen nog wacht op goedkeuring van de mededingingsautoriteiten.

Wat Osram betreft - en relevant voor deze thread - ik heb laatst bij iemand een viertal 5,5 W GU10 Parathom spotjes van dit merk vervangen. Van de vier deed er nog maar eentje het en ze waren één voor één aan het uitvallen.
De drie die reeds defect waren hebben allemaal hetzelfde symptoom: als je de lamp aanzet zie je in drie van de vier leds eventjes een klein flitsje waarna de lamp uit blijft. Eén led is gesneuveld en omdat ze in serie staan verhindert dat de werking van de rest.

Of de lampen hun beloofde uren gemaakt hebben weet ik niet. Het is zeker niet de nieuwste versie van de Parathom, printplaten en onderdelen dragen datecodes van de tweede helft van 2015, maar geen idee wanneer ze werkelijk waren geïnstalleerd. Opvallend detail: op de voet staat "Made in Ukraine".

Op de foto zie je verkleuring van de printplaat en dat van één elco de sleeve verdwenen is. Deze was door de hitte bros geworden en eraf gevallen. Daarnaast is de thermische lijm of koelpasta tussen printje en aluminium koelblok helemaal uitgedroogd, en dit zal wel een rol hebben gespeeld in het defect gaan van de led.

Hitte lijkt me bij deze lamp de bepalende factor geweest, en dat is iets wat ik wel bij meer retrofit lampen van meer dan pakweg 4 à 5 W zie bij langdurig gebruik. Ze zaten op een schemerschakelaar en deden de hele nacht dienst. Al met al denk ik toch dat dit best OK lampjes waren, zeker als ze op een meer normale manier in huis gebruikt zouden zijn geweest.

[ Voor 3% gewijzigd door jitter op 05-04-2020 11:21 ]