Je noemt een paar interessante punten. Met een aantal ben ik het eens, maar ik ga voor allemaal een aantal tegenargumenten geven met als doel om vooral aan te geven dat het niet zo zwart-wit is. Sommige argumenten kun je namelijk prima omdraaien. Daarnaast is bij alle punten die jij opnoemt levensbeschouwing en politieke overtuiging een net zo relevant punt.

1) De zorg: volgens familieleden (die er werken) is een flink deel van de administratie puur om de managers en zorgverzekeraars happy te maken. De marktwerking hier terug draaien reduceert dit papierwerk enorm.
Nu zal het niet direct geld opleveren, maar we hebben dan ineens een stuk meer handen aan het bed voor hetzelfde geld

Weten we zeker dat bij het nationaliseren van onze gezondheidszorg alles zoveel beter wordt en het goedkoper wordt/voor dezelfde kosten? Zorgverzekeraars hebben er immers alle baat bij om juist de kosten laag te houden. Dat heeft direct effect op de winst.
Als je de zorgverzekeraars eruit haalt, dan is het het eerste en misschien het tweede jaar nog even duur. Daarna is alle controle weg en krijg je exploderende zorgkosten. Die nemen nu al een gigantisch hap uit het budget en zorgen nu al voor een hoge belastingdruk voor de middeninkomens.
Of je houdt wel een deel papierwerk en controles… en dan kun je je afvragen of deze gigantische operatie (namelijk nationalisatie) het wel waard is.
2) De registratie- en vergader-drang binnen het onderwijs. Dit is zo enorm verspillend en alleen maar erger geworden. Deze drang was voor mij 14 jaar geleden de reden nooit het onderwijs in te gaan.
Ik moet hier even een aanname doen dat je je hierbij focust op het lerarentekort. Alhoewel registratie- en vergaderdrang een relevante factor kan zijn, zal het voor de meeste (potentiele) leraren veel relevanter zijn hoeveel ze verdienen.
Veel leraren werken parttime. Zit het probleem ‘m er dan niet in dat de lonen blijkbaar dusdanig goed zijn dat leraren zonder problemen voor parttime kunnen kiezen? Geld is voor 90% van de mensen de belangrijkste motivatie waarom ze werken. Misschien moeten er wel verschillende uurlonen komen? Voor de fulltimers een uurloon dat bij het huidige fulltime salaris hoort. Voor de parttimers een uurloon dat bijvoorbeeld 70% van het fulltime uurloon is. Daarmee maak je fulltime werken extra interessant.
Voor wat betreft de registratie- en vergaderdrang zie ik juist nog een andere oplossing: juist bezuinigen op onderwijs. De budgetten stijgen al jaren. Door daar even een rem op te zetten dwing je schoolbesturen keuzes te maken in de verhouding leraren-[andere functies zoals adviseurs].
3) Onderdelen als jeugdzorg & GGZ terug naar de centrale overheid ipv dat elke gemeente opnieuw het wiel uit moet vinden.
Het meest gehoorde probleem hier lijkt budget te zijn. Wie zegt dat het budget wel stijgt als het weer via de rijksoverheid gaat? En hoe wenselijk is het om juist de instanties die het beste beeld hebben van de regio - namelijk de gemeenten - uit het proces te halen?
4) Belangrijke infra als de nuts-voorzieningen terug nationaliseren. Ja dit verhoogd het aantal ambtenaren, maar dan vloeien de winsten tenminste in de overheidskast ipv aandeelhouders. Je hebt als burger hier toch geen keuze in.
Welke nutsvoorzieningen? Doel je hier op gas en elektra?
Toegegeven, dat de prijzen in 2021 en 2022 zo konden exploderen had niet moeten gebeuren. Maar is een kostbare nationalisatie van verschillende energiebedrijven dan het antwoord? Ook dan waren de kosten waarschijnlijk doorberekend. Of hadden we in onze wet- en regelgeving niet al eerder limieten moeten opleggen van hoeveel een energiebedrijf kan vragen (oftewel: meer inkopen voor de langere termijn, waardoor prijsschokken worden gedempt)?
5) OV & posterijen (zie punt 4). Deze zijn wellicht verliesgevend, maar belangrijk voor een goed leefklimaat in het land.
Waarom zouden we (Nederlandse afdelingen van) DHL, UPS, PostNL, bpost, etc. moeten nationaliseren (of slechts 1 van deze partijen zoals PostNL)? Bedrijven en consumenten hebben meerdere opties die vrijwel allemaal ook nog wel 7 dagen per week leveren.
Of doel je hier op de reguliere post? Is het in onze zwaar digitaliseerde samenleving echt een probleem dat dat niet 7 dagen per week is of de bezorgtijd misschien van 1 naar 2 werkdagen gaat? Terwijl er dus ook nog meerdere bedrijven zijn die ook leveringen 7 dagen per week doen? Als verzender (of ontvanger) zijn er toch zat opties?
Het nationaliseren van (een van deze) partijen kost een flinke smak geld. Dat gaat middeninkomens geen goed doen, terwijl - ik vermoed - 9/10 mensen al tevreden zijn met de huidige situatie.
Voor wat betreft het OV: is het niet juist een probleem dat de overheid zich er al teveel mee bemoeit? Neem bijvoorbeeld een hele rits aan buslijnen in Nederland waarop verschillende bedrijven rijden. Daarvoor vragen ze allemaal exact hetzelfde bedrag per km. Werkt de Nederlandse regelgeving dan prijsdrukkend? Of is dat voor die bedrijven een goed argument om niet onder die grens te gaan zitten, ‘want dit is wat de overheid vaststelt’?
6) Accepteren dat er altijd een x% fraude kan zijn. Het is belachelijk om meer geld uit te geven aan controles dan je ooit met de controles kan terug winnen. De ROI is al jaren negatief.
In meerdere religies die in Nederland zijn vertegenwoordigd wordt diefstal als een zonde gezien. Voor de meer atheistische (politieke) stromingen in ons land geldt dat veel partijen moreel veel waarde hechten aan de ‘rechtsstaat’.
Net zoals bij vrijwel alle punten die je aandraagt vinden veel mensen in Nederland niet alleen het ‘wiskundige sommetje’ belangrijk. Ook alles wat subjectief is draagt daar aan bij.
Stel het fraudepercentage neemt substantieel toe in Nederland, maar we doen er niets aan ‘omdat het nou eenmaal zo is’. Hoelang duurt het dan voordat veel meer mensen zwart gaan werken? Of met BTW aangiftes gaan sjoemelen?
Zolang je het maar niet te uitbundig maakt kom je er toch mee weg… is de boodschap die de overheid dan uitdraagt.
Het resultaat is dat de rest die wel eerlijk blijft handelen wordt opgezadeld met hogere kosten en belastingen, wat weer niet goed is voor de middeninkomens.
Daaraan sluitend: de grote bezem door Duo, UWV en de belastingdienst en die organisaties eens fatsoenlijk opzetten zonder de koninkrijkjes.
Tegelijkertijd? Gewoon even ‘de grote bezem’ er doorheen? Wat houdt dat dan precies in? Dit zijn namelijk wel de instanties die voor miljoenen mensen zorgen voor de betaalbaarheid van onderwijs, inkomensondersteuning voor werklozen, gehandicapten, etc. en inkomsten om onze nationale voorzieningen mee te betalen? Niet alleen voor grote groepen lage inkomens, maar zeer zeker ook een substantiele groep middeninkomens?