Het (on)bestaan van het middeninkomen

[alexbl69]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 19:14:
[...]

edit:
het was trouwens 38 jaar.. maar stel je voor gemiddeld 8% rendement over 38 jaar. Goede tijden of slechte tijden.. Heel veel beleggingsfondsen en beleggers zouden er een moord voor een garantie doen.

8%...

Daar gaat jaarlijks nog zeker een procentpunt vanaf voor het onderhoud (over 38 jaar waarschijnlijk meer). Dan de belastingen die je als huizenbezitter mag aftikken... Nog steeds een leuk rendement, maar komt wel iets meer in proporties.

En de kost gaat voor de baat uit. Alle genoemde kosten kunnen niet betaald worden met de waardestijging. Tot het moment van verkoop blijft dat een papieren dingetje. Als je dan net in een dip moet verkopen (scheiding/overlijden) wordt het toch wat minder leuk.

[Thompson]

alexbl69 schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 20:11:
[...]

8%...

Daar gaat jaarlijks nog zeker een procentpunt vanaf voor het onderhoud (over 38 jaar waarschijnlijk meer). Dan de belastingen die je als huizenbezitter mag aftikken... Nog steeds een leuk rendement, maar komt wel iets meer in proporties.

En de kost gaat voor de baat uit. Alle genoemde kosten kunnen niet betaald worden met de waardestijging. Tot het moment van verkoop blijft dat een papieren dingetje. Als je dan net in een dip moet verkopen (scheiding/overlijden) wordt het toch wat minder leuk.

En je zit gebonden aan 1 locatie. 50km verderop gaan wonen vanwege die mooie baan waar je een stuk meer verdient doe je sneller met huren dan met kopen.

/Edit: Tuurlijk zitten aan een koophuis doorgaans (veel) meer voordelen dan nadelen. Maar mensen vergeten nogal eens dat daar vaak ook wel offers voor gemaakt worden. Ik heb inmiddels in de afgelopen 12 jaar ongeveer 2 jaar in een bouwval geleefd (2 verschillende huizen) terwijl ik die, grotendeels zelf, naast een baan van 40u, aan het verbouwen was. Daar inderdaad in beide gevallen wel erg mooie winst op gemaakt, dat wel.

[ Voor 21% gewijzigd door Thompson op 06-10-2025 20:30 ]

[Standeman]

@alexbl69 en @Thompson Dus juliie vinden dat vermogen (hoe het ook is opgebouwd) ten alle tijden meer moet opleveren dan arbeid.

Of eigenlijk dat arbeid er niet toe doet, het gaat immers om vermogen en hoe je het inzet. Dat inzet van vermogen is altijd meer waard dan welke arbeid dan ook?

Is dan niet terug naar het jaar 1850? Mensen zonder vermogen zijn waardeloos, vervangbaar en dat is hun eigen schuld? (c.q. de ultieme kapitalistische meritocratie)

[ Voor 22% gewijzigd door Standeman op 06-10-2025 20:34 ]

[Thompson]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 20:29:
@alexbl69 en @Thompson Dus juliie vinden dat vermogen (hoe het ook is opgebouwd) ten alle tijden meer moet opleveren dan arbeid.

Of eigenlijk dat arbeid er niet toe doet, het gaat immers om vermogen en hoe je het inzet. Dat inzet van vermogen is altijd meer waard dan welke arbeid dan ook?

Hoe haal je dat ooit uit mijn tekst?
En meer uit vermogen halen dan uit arbeid? Ik heb intussen ongeveer 500k belegd, dat levert me heel wat minder op dan mijn baan van (intussen) 32u. En van dat vermogen draag ik ook gewoon een behoorlijk deel van af vanwege de vermogensbelasting. Dat is overigens geld waar ik eerder dus al belasting over heb betaald toen ik het met mijn baan heb verdient, of door ontiegelijk veel uren in een verbouwing te steken.

[mitsumark]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 19:14:

edit:
het was trouwens 38 jaar.. maar stel je voor gemiddeld 8% rendement over 38 jaar. Goede tijden of slechte tijden.. Heel veel beleggingsfondsen en beleggers zouden er een moord voor een garantie doen.

Kreeg je destijds een garantie op die 8% rendement toen je die 59.000 gulden inlegde? Daar zou ik inderdaad ook een spreekwoordelijke moord voor doen.

Bovendien was voor die initiële 59.000 waarschijnlijk al meer dan 100.000 gulden aan bruto-inkomen verdiend — en dus flink belasting over betaald.

En stel dat je vandaag instapt en de waarde morgen halveert: krijg je dan ook geld toe?

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 20:29:
@alexbl69 en @Thompson Dus juliie vinden dat vermogen (hoe het ook is opgebouwd) ten alle tijden meer moet opleveren dan arbeid.

Of eigenlijk dat arbeid er niet toe doet, het gaat immers om vermogen en hoe je het inzet. Dat inzet van vermogen is altijd meer waard dan welke arbeid dan ook?

Is dan niet terug naar het jaar 1850? Mensen zonder vermogen zijn waardeloos, vervangbaar en dat is hun eigen schuld? (c.q. de ultieme kapitalistische meritocratie)

Het hypotheekdeel — dus de maandelijkse “beleggingsinleg” — wordt meestal gewoon betaald uit arbeidsinkomen, na belasting.

Ik vind wel dat vermogen dat is opgebouwd uit verdiend geld, en vervolgens met risico is geïnvesteerd, vrij besteed mag worden.

Maar goed, voorlopig woon ik gewoon in mijn eerste koophuis en betaal ik maandelijks een fors bedrag. Op dit moment voelt het eerder als een schuld dan als vermogen.

[Standeman]

Thompson schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 20:34:
[...]


Hoe haal je dat ooit uit mijn tekst?
En meer uit vermogen halen dan uit arbeid? Ik heb intussen ongeveer 500k belegd, dat levert me heel wat minder op dan mijn baan van (intussen) 32u. En van dat vermogen draag ik ook gewoon een behoorlijk deel van af vanwege de vermogensbelasting. Dat is overigens geld waar ik eerder dus al belasting over heb betaald toen ik het met mijn baan heb verdient, of door ontiegelijk veel uren in een verbouwing te steken.

Dus omdat jij één van de 'lucky few' bent, verwacht je dat de rest dat ook is?

Ik ga zeker niet in discussie dat je heel hard gewerkt hebt en dat je veel opgeofferd hebt. Dat heb je ongetwijfeld. Ik ga wel in discussie dat je het helemaal zelf hebt gedaan. Mazzel met je intelligentie, mazzel met je ouders, mazzel met financieel inzicht, mazzel met gezondheid. Daar heeft voor je opleiding en gezondheid onze samenleving flink in geïnvesteerd.
Onze samenleving is ingericht zodat jij ontzettend goed floreert. Ik wil dat meer mensen floreren. En ja, dat gaat mogelijk ten koste van jouw half millioen aan investeringen.
Maar zijn je knieën en rug al afgeschreven vanwege het tillen of de hele dag op je knieën zitten?


En ik floreer ook hoor. Ik heb financieel niets te klagen. Maar ik wil graag meer financiering voor de ggz, betere arbeidsvoorwaarden voor de laagst betaalde banen en betaalbare huizen voor iedereen die modaal of minder verdiend. Goede gezondheidszorg voor mensen (ook arbeidsmigranten) die hun lijf naar de klote helpen. Daar betaal ik graag belasting voor.

Maar ja, de wereld is niet zo simpel.

[Standeman]

mitsumark schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 20:51:
[...]
Kreeg je destijds een garantie op die 8% rendement toen je die 59.000 gulden inlegde? Daar zou ik inderdaad ook een spreekwoordelijke moord voor doen.

Die garantie was er absoluut niet. Het is hindsight.. maar wel die mensen met hindsight die nu klagen over dat er voor hun kleinkinderen er geen betaalde woningen meer zijn terwijl ze er een paar ton winst behalen op hun eigen woning. Dus die kleinkinderen 50k schenken om een appartementje te kopen. Het is ergens een ponzi-scheme

[DropjesLover]

FrostHex schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 19:45:
Vijf ton met arbeid verdienen wordt dik belast, vijf ton met overwaarde nauwelijks. Geld met geld maken is dus gemakkelijker dan met arbeid.

Tegelijkertijd is die 5 ton niet liquide, levert die 5 ton een basisbehoefte (een dak boven je hoofd) en heb je als huizenbezitter (van 1 huis, niet pandjesbaas) er ook totaal niet gevraagd om de waardestijging.
Ik bedoel, het is geen Rembrant of een oude Ferrari die je in een depot hebt bewaard...

[Standeman]

DropjesLover schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 21:37:
[...]

Tegelijkertijd is die 5 ton niet liquide, levert die 5 ton een basisbehoefte (een dak boven je hoofd) en heb je als huizenbezitter (van 1 huis, niet pandjesbaas) er ook totaal niet gevraagd om de waardestijging.
Ik bedoel, het is geen Rembrant of een oude Ferrari die je in een depot hebt bewaard...

Je kan mij niet met droge beweren dat er geen waardestijging boven de inflatie verwacht wordt van een huizenbezitter die na 2018 een huis heeft gekocht.

Waarom denk je dat de rente op een hypotheek zo laag is (of was)... Het was niet omdat de financiële sector bang was dat ze niet flink zou verdienen als een huis geforceerd verkocht zou worden wanneer de eigenaars voor onbepaalde tijd arbeidsongeschikt zouden worden ofzo.

[Oilman]

BadRespawn schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 00:03:
Dat is sowieso niet een onoplosbaar probleem, als we het maar niet over laten aan een markt (de financiële sector) die niet is geïnteresseerd te investeren in projecten die minder opleveren (oa sociale woningbouw) ten gunste van andere projecten die meer opleveren (dure woningen). Op een plek waar je drie dure woningen neer kan zetten kan je tientallen goedkope woningen neerzetten.
Het zal ze aan hun reet roesten dat de meeste woningzoekenden zich die dure woningen niet kunnen veroorloven, maar die zijn waardevoller als onderpand voor die financiële producten. Voor betaalbare woningen hadden we de overheid maar die heeft zich daaruit merendeels terug getrokken en laat het dus aan de markt over. De markt draait om welvaart van investeerders, niet om welzijn vd bevolking. Maar liberalen geloven nog steeds dat 'uiteindelijk' ieder voor zich gunstig uitwerkt voor iedereen.

Dat is één kant van het verhaal, de andere kant is dat de overheid allemaal beperkingen heeft opgelegd, waardoor de vrije markt verstoord wordt aan de bouwkant. Immers moet een bepaald percentage van nieuwbouwwoningen sociale huur zijn. Doordat de maximale huur is vast gesteld kan het niet uit om de huizen te bouwen. Als de overheid die regels achterwegen had gelaten was de uitkomst allicht anders geweest.

Alleen met het complete gebrek aan de prijs-elasticiteit in de woningmarkt is dat niet een uitvoerbaar experiment, wat maakt dat het altijd om hypothetische scenario's blijft gaan.

[FrostHex]

DropjesLover schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 21:37:
[...]

Tegelijkertijd is die 5 ton niet liquide, levert die 5 ton een basisbehoefte (een dak boven je hoofd) en heb je als huizenbezitter (van 1 huis, niet pandjesbaas) er ook totaal niet gevraagd om de waardestijging.
Ik bedoel, het is geen Rembrant of een oude Ferrari die je in een depot hebt bewaard...

Dit is niet waar, er zijn meer mogelijkheden om de overwaarde te verzilveren dan door te verkopen en goedkoper te kopen/te gaan huren…

En ook al heb je er niet om gevraagd…die overwaarde komt niet uit de lucht vallen: het is het gevolg van decennialang overheidsbeleid (hypotheekrenteaftrek, schaarste, lage rente, beperkte bouw). Dat maakt het minder ongevraagd geluk en meer een structureel bevoordeeld systeem. Het is logisch dat daar best kritisch naar gekeken mag worden.

En ook al doe je er nu misschien niks mee het vererft op den duur wel: wat de vermogensongelijkheid tussen de families met en zonder woningbezit nog veel verder vergoot. Wat de startposities dus nog veel verder uitelkaar trekt, en het deuntje van “met hardwerken kom je er wel” niet meer vanzelfsprekend op termijn is. Maar ondertussen de have nots die dus alleen met werken kapitaal kunnen opbouwen ondetussen wel veel zwaarder nog belast worden. Go figure.

[ Voor 42% gewijzigd door FrostHex op 06-10-2025 22:25 ]

[Mawlana]

FrostHex schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:14:
[...]


Dit is niet waar, er zijn meer mogelijkheden om de overwaarde te verzilveren dan door te verkopen en goedkoper te kopen/te gaan huren…

Ik ken genoeg mensen die hun woning hebben verkocht en met alleen de overwaarde al een leuk huis (lees: villa) in Turkije hebben gekocht. In opkomende gebieden (aan de kust) kan je voor twee ton een vrijstaande villa kopen.

[DropjesLover]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:02:
[...]

Je kan mij niet met droge beweren dat er geen waardestijging boven de inflatie verwacht wordt van een huizenbezitter die na 2018 een huis heeft gekocht.

Waarom denk je dat de rente op een hypotheek zo laag is (of was)... Het was niet omdat de financiële sector bang was dat ze niet flink zou verdienen als een huis geforceerd verkocht zou worden wanneer de eigenaars voor onbepaalde tijd arbeidsongeschikt zouden worden ofzo.

Ik/wij hebben in 2018 gekocht ivm gezinsuitbreiding en hebben nu gewoon een fijn huis. Zal mij mn anus oxideren wat het waard is, je koopt er toch slechts hetzelfde voor (tenzij je uitcasht, maar dat doen er maar zeer weinig).

Mawlana schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:18:
[...]

Ik ken genoeg mensen die hun woning hebben verkocht en met alleen de overwaarde al een leuk huis (lees: villa) in Turkije hebben gekocht. In opkomende gebieden (aan de kust) kan je voor twee ton een vrijstaande villa kopen.

.
.
.
In Turkije.

Hetzelfde met het vaderland van mijn vrouw, Letland.
Een stukje buiten Riga koop/bouw je ook een mooie villawoning voor 2 a 3 ton, op 5 hectare.
Maar dan woon je wel daar. Minder (hoger opgeleid) werk, ver weg van mijn vrienden en familie, de hare zijn ook gewoon verder gegaan met leven en echt niet meer zoals 10 jaar geleden...

[ Voor 31% gewijzigd door DropjesLover op 06-10-2025 22:25 ]

[DropjesLover]

FrostHex schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:14:
[...]


Dit is niet waar, er zijn meer mogelijkheden om de overwaarde te verzilveren dan door te verkopen en goedkoper te kopen/te gaan huren…

En ook al heb je er niet om gevraagd…die overwaarde komt niet uit de lucht vallen: het is het gevolg van decennialang overheidsbeleid (hypotheekrenteaftrek, schaarste, lage rente, beperkte bouw). Dat maakt het minder ongevraagd geluk en meer een structureel bevoordeeld systeem. Het is logisch dat daar best kritisch naar gekeken mag worden.

En ook al doe je er nu misschien niks mee het vererft op den duur wel: wat de vermogensongelijkheid tussen de families met en zonder woningbezit nog veel verder vergoot. Wat de startposities dus nog veel verder uitelkaar trekt, en het deuntje van “met hardwerken kom je er wel” niet meer vanzelfsprekend op termijn is. Maar ondertussen de have nots die dus alleen met werken kapitaal kunnen opbouwen ondetussen wel veel zwaarder nog belast worden. Go figure.

De mogelijkheden zijn er, maar hoevelen gebruiken dat ook werkelijk?
Lijkt me voornamelijk wanneer je dat geld zelf nodig hebt om een pensioengat te vullen of omdat je toch de pijp uit gaat (zorgappartement huren) waardoor het toch uitgegeven wordt aan eenvoudigweg leven.
Niet bijzondere snoep reisjes 4x per jaar dikke camper. Tuurlijk zullen die er ook zijn, maar niet veel.

[Helixes]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:02:
Je kan mij niet met droge beweren dat er geen waardestijging boven de inflatie verwacht wordt van een huizenbezitter die na 2018 een huis heeft gekocht.

Tja, we kwamen toen natuurlijk ook uit een diepe kloof na de crisis van het begin van dat decennium. Iedere verwachting was dat die periode een uitstekend instapmoment was.

Waarom denk je dat de rente op een hypotheek zo laag is (of was)... Het was niet omdat de financiële sector bang was dat ze niet flink zou verdienen als een huis geforceerd verkocht zou worden wanneer de eigenaars voor onbepaalde tijd arbeidsongeschikt zouden worden ofzo.

Dit...

Banken verdienen nog steeds gewoon het meest op de renteopslag op de hypotheekrente. Ik liet me door mijn adviseur vertellen dat die in 2020 zo'n 1% bedroeg, en dat is in de tijd van de bodemprijzen.

Banken zijn er juist alles aan gelegen om woningen zo goedkoop mogelijk van de hand te doen wanneer ze door wanbetaling gevorderd zijn. Die waardeval is het allerbelangrijkste drukmiddel van banken om te verzekeren dat mensen hun hypo blijven betalen. Vandaar ook dat ze vasthouden aan dat rare systeem van veilingen - vaak zonder bezichtiging. De afweging is nog steeds dat langs die weg gestorven inkomsten meer dan goed worden gemaakt door die mensen die dan toch maar blijven aflossen.

[CornermanNL]

Maar wat is hard werken? Ik denk dat weinig mensen vinden dat ze niet hard werken. En zelfs dan nog, de mythe van als je hard werkt kom je er wel is nog steeds de dominante factor. Er wordt met gemak geroepen tegen mensen die te weinig inkomen hebben dat ze dan maar harder moeten werken, door een opleiding te gaan doen en daarmee een betere baan voor zichzelf te "verdienen".

Dus je hebt hard gewerkt als je veel verdiend? En als je nu hard werkt in je eigen hedge fonds en daardoor veel verdiend? Of als vastgoedondernemer? Is dat niet het harde werken wat beloont moet worden? Of is dat te weinig van toegevoegde waarde voor de maatschappij.

Het is allemaal behoorlijk krom, je gaat als individu nooit de grote risico's in een leven zelf kunnen verzekeren. Je kan alleen vooruit komen als de basis collectief goed geregeld is, onderwijs, huisvesting, zorg.

We hebben de laatste decennia een hoop productiviteitsgroei niet naar de inkomens vertaald zien worden, door onder andere zaken als loonmatiging. Aan de andere kant zijn risico's verschoven naar het individu en zijn collectieve voorzieningen en verzekeringen op het gebied van werkloosheid, sociale woonsector enzovoort versoberd.

Moet vermogen meer belast worden jazeker, maar dan moeten we dat ook echt goed inrichten en mensen wel de ruimte geven om zich tegen deze versobering te wapenen door wat extra opzij te zetten. Of we moeten echt investeren in de collectieve zaken zodat we als individu makkelijker toegang hebben tot alle voorzieningen en we met ons netto inkomen niet allerlei gaten hoeven te dichten mocht het eens mis gaan.

Veel belasting betalen is geen probleem als je risico afneemt en de brede welvaart toeneemt.

[Metalfreak]

Standeman schreef op maandag 6 oktober 2025 @ 22:02:
[...]

Je kan mij niet met droge beweren dat er geen waardestijging boven de inflatie verwacht wordt van een huizenbezitter die na 2018 een huis heeft gekocht.

Eerlijk gezegd kan me dat aan mijn reet roesten en met mij vele anderen die ik ken. Die zochten vooral gewoon een fijn huis waar ze jaaaaaren in kunnen wonen. Ik ken in mijn omgeving werkelijk niemand die met de waardestijging rekening houdend een huis heeft gekocht. Ik hoor vooral de reacties op de WOZ waarde dat iedereen dat bedrag niet kan geloven en reacties als "dat moet ik er maar eerst voor zien te krijgen" in plaats van verlekkerend kijken naar hoeveel overwaarde dat is.

[CVTTPD2DQ]

Metalfreak schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 08:26:
Eerlijk gezegd kan me dat aan mijn reet roesten en met mij vele anderen die ik ken. Die zochten vooral gewoon een fijn huis waar ze jaaaaaren in kunnen wonen.

Met gelijkblijvende lasten. Zouden ze datzelfde huis hebben uitgezocht als het een huurwoning was geweest? Of zouden ze dan toch een beetje voorzichtiger zijn geweest?

Ons belastingstelsel houdt geen rekening met bedoelingen. Ik bedoel het ook allemaal goed.

[CornermanNL]

De focus op de huizenprijs als benchmark voor al dan niet "rijk" zijn is onzin. We hebben met zijn allen gekozen voor meer marktwerking, minder bemoeienis enzovoorts. Een huis is als eerste iets om in te wonen. Door de keuzes in beleid is de wachtlijst en de toegang tot een sociale huurwoning enorm opgelopen. Dat is in de jaren 90 nog gecompenseerd door het bouwen van premie woningen en ook de HRA heeft een rol gespeeld in het promoten van het huizenbezit.

Dit is vooral gedaan zodat de toenmalige kabinetten niet bakken met geld moesten uitgeven aan de modernisering van de voorraad sociale huur. Dat zagen ze niet zitten en door dat risico af te wentelen op het individu en de markt kwam die kostenpost niet op de begroting.

Het idee was dat de markt wel zou voorzien in betaalbare woningen voor iedereen. Welnu door het simpele gegeven dat binnen de set regels gesteld door de samenleving een markt altijd naar winstmaximalisatie gaat zijn de betaalbare woningen uitgebleven. De mix is er nooit gekomen.

En nu is de huizenmarkt en de overwaarde ineens een strijdtoneel geworden, terwijl een huis een primaire levensbehoefte is. En de meeste mensen echt niet de leencapaciteit hebben om die overwaarde maar op de een of andere manier te gelde te maken. Veel mensen kunnen hun eigen huis tegen de huidige prijzen niet eens meer kopen met hun salaris. Een huis moet weer gewoon zijn om in te wonen, En de toegang tot een gezonde mix van huizen voor iedereen moet voorop staan.

Vrije markt werkt niet voor de doelen van de maatschappij, daar moet de maatschappij grenzen en regels aan stellen. Maar dat deel van de boeken over de vrije marktwerking hebben de neo liberalen (rechterzijde) en derde weg denkers (linkerzijde) even weggelaten.

We kunnen als individu slechts floreren als we als collectief goede afspraken maken en de focus houden op bestendige en duurzame brede welvaart. Maar dat doen we niet, we nemen elkaar de maat op micro discussies. Terwijl we veel breder moeten kijken willen we onze brede welvaart behouden en uitbreiden.

We investeren of erger desinvesteren op onderwijs, innovatie, zetten geen stappen richting verduurzaming en blijven achter op allerlei gebied. Dat alles leidt er eenvoudigweg toe dat steeds meer middeninkomens vallen naar lage inkomens.

[Sissors]

Je kan toch niet met droge ogen de problemen van de huizenmarkt gewoon op de vrije markt gooien? Ik weet dat het een populaire zondebok op Tweakers is, maar kom op. Het is niet dat we ineens veel meer huizen hadden gehad als we meer geld naar sociale woningbouw hadden gedaan. Mogelijk (oké waarschijnlijk) hadden we meer sociale huurwoningen gehad, maar of dat nou een deuk had geslagen in het overall woningtekort?

En als je morgen alle reguleringen rond woningbouw afschaft, dan wordt het woningtekort snel minder! Uiteraard met nadelen, want we hebben die reguleringen voor een reden. Dus ik zeg niet dat je het moet doen. Maar het tekort zou wel significant minder worden.

Overigens offtopic hier, maar toch als random voorbeeld, die "desinvestering" in onderwijs, is dat het budget van OCW in 10 jaar met bijna 60% is gestegen? En ja we hebben inflatie natuurlijk, maar dat is nauwelijks de helft van die stijging.

[CornermanNL]

Als je regels had gesteld aan de mix die ontwikkelaars mogen bouwen en zelf actief was gebleven als overheid met het bouwen van sociale woningen (en zaken als bejaardenwoningen en zorgcomplexen) dan had er wel degelijk een deel van de problemen minder geweest. Na 2008 zijn een hoop projecten ineens stil komen te staan. Dat heeft het verergerd.

Bovendien, we kunnen niet iedereen in een grote vrijstaande vinex villa stoppen. Een groot deel vrije sector huurders zou beter af zijn in een sociale huurwoning, zeker als je kijkt naar dat deel van het inkomen dat naar huur gaat.

Tel daarbij zaken op als loonmatiging en je hebt een groep die geen toegang heeft tot voldoende leencapaciteit om mee te doen op de koopmarkt. En dan is de afnemende voorraad sociale huur funest.

Het innovatie fonds is verdwenen en ondanks de enorme uitdagingen op allerlei gebieden moeten universiteiten flink bezuinigen, dus dat budget dat met 60& gestegen is, is gewoon niet toereikend om echt mee te doen.

Eigenlijk zou onderwijs gratis moeten zijn, maar blijkbaar kan dat wel in Finland maar niet hier. Bijvoorbeeld.
Het gaat niet zozeer om mijn voorbeelden, maar om het uitgangspunt. We doen in Nederland veel te veel boekhoudtrucs en zijn totaal niet bezig met het oplossen van problemen, het behoud van de brede welvaart en hoe die uit te bouwen en vooral druk met het bewaken van wat we beschouwen als het resultaat van onze eigen prestaties. Zonder daarbij te kijken wat daarvoor nodig was op collectief gebied om dat te kunnen doen.

De problemen op de huizenmarkt zijn een van de vele resultaten van veel breder beleid op allerlei gebieden.

Het uitgangspunt is verkeerd, dus kom je nooit uit de problemen. En dat zeg ik als groot voorstander van vrije markten en kapitalisme. Maar nu is alleen de prijs van bezit leidend, niet de echte resultaten in de reële economie. De groei komt maar uit beperkte hoek, al het overige staat stil. Zoals we het nu doen, komen we op geen enkel gebied vooruit, en gaan we het afleggen tegen de concurrentie. En zo worden de middeninkomens, lagere inkomens. Omdat we ons als maatschappij hebben ingegraven. En alles proberen op te lossen met boekhoudkundige pleisters.

[CVTTPD2DQ]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 08:45:
Je kan toch niet met droge ogen de problemen van de huizenmarkt gewoon op de vrije markt gooien? Ik weet dat het een populaire zondebok op Tweakers is, maar kom op. Het is niet dat we ineens veel meer huizen hadden gehad als we meer geld naar sociale woningbouw hadden gedaan. Mogelijk (oké waarschijnlijk) hadden we meer sociale huurwoningen gehad, maar of dat nou een deuk had geslagen in het overall woningtekort?

De markt was iets vervelender geweest voor Tim en Sanne die nu nog bij hun ouders wonen. En een stuk beter geweest voor Miep de gescheiden moeder in de bijstand.

Ik ben het met je eens dat de huizenmarkt in Nederland absoluut geen "vrije markt" kan worden genoemd; onze ruimtelijke ordening is nou eenmaal enorm complex.

Desalniettemin zie je vaak dat mensen een vereenvoudigd model van "huizentekort" aanhangen, alsof het alleen gaat over het aantal huizen gedeeld door het aantal inwoners. Zelfs in een platte wereld zonde regels klopt zo'n model niet.

Bovendien zit daar de politieke aanname in dat alle woningnood kwalitatief en moreel hetzelfde is.

Zelf vind ik het bijivoorbeeld heel wat belangrijker dat Miep bij haar gewelddadige ex weg kan, dan dat Tim en Sanne met een fix bouwdepot hun droomkeuken kunnen uitzoeken; dat is overigens een politieke keuze, maar eentje die gemaakt moet kunnen worden.

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 08:37:
En nu is de huizenmarkt en de overwaarde ineens een strijdtoneel geworden, terwijl een huis een primaire levensbehoefte is. En de meeste mensen echt niet de leencapaciteit hebben om die overwaarde maar op de een of andere manier te gelde te maken. Veel mensen kunnen hun eigen huis tegen de huidige prijzen niet eens meer kopen met hun salaris. Een huis moet weer gewoon zijn om in te wonen, En de toegang tot een gezonde mix van huizen voor iedereen moet voorop staan.

En zo rechtvaarigden mensen die zichzelf links vinden de grootste inkomens- en vermogenongelijkheid in onze huidige maatschappij. Mijn salaris gebruik ik ook om mijn eerste levensbehoefte te vervullen. Toch betaal ik er gewoon belasting over. Op termijn besparen woningbezitters enorm in de kosten van wonen. Dat ze van die besparing een luxe leventje leiden zou ook niet het probleem moeten zijn van de belastingdienst.

Echt, met het huidige "links" hebben we geen "rechts" meer nodig.

[GioStyle]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:03:

Eigenlijk zou onderwijs gratis moeten zijn, maar blijkbaar kan dat wel in Finland maar niet hier. Bijvoorbeeld.
Het gaat niet zozeer om mijn voorbeelden, maar om het uitgangspunt. We doen in Nederland veel te veel boekhoudtrucs en zijn totaal niet bezig met het oplossen van problemen, het behoud van de brede welvaart en hoe die uit te bouwen en vooral druk met het bewaken van wat we beschouwen als het resultaat van onze eigen prestaties. Zonder daarbij te kijken wat daarvoor nodig was op collectief gebied om dat te kunnen doen.

Dit jaar kost een jaartje studeren €2601. Dat is toch nagenoeg gratis?

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:03:
Als je regels had gesteld aan de mix die ontwikkelaars mogen bouwen en zelf actief was gebleven als overheid met het bouwen van sociale woningen (en zaken als bejaardenwoningen en zorgcomplexen) dan had er wel degelijk een deel van de problemen minder geweest. Na 2008 zijn een hoop projecten ineens stil komen te staan. Dat heeft het verergerd.

Die regels zijn er? Dat is juist hetgeen wat het minder interessant maakt, omdat ze binnen een project dan ook sociale huurwoningen tegen verlies (of zo goed als verlies) moeten neerzetten.

Bovendien, we kunnen niet iedereen in een grote vrijstaande vinex villa stoppen. Een groot deel vrije sector huurders zou beter af zijn in een sociale huurwoning, zeker als je kijkt naar dat deel van het inkomen dat naar huur gaat.

Nogal een inkopper natuurlijk dat je beter af bent in een gesubsidieerd iets. Maar als ik kijk naar projecten hier in de omgeving dan zijn het heel weinig vrijstaande villa's, en meer zoveel mogelijk woningen op zo min mogelijk grond neerzetten. (Wat nogmaals, logisch is. Maar het komt niet overeen met het idee dat projectontwikkelaars alleen luxe huizen neerzetten).

Tel daarbij zaken op als loonmatiging en je hebt een groep die geen toegang heeft tot voldoende leencapaciteit om mee te doen op de koopmarkt. En dan is de afnemende voorraad sociale huur funest.

Kan je werkelijk als je momenteel naar de woningmarkt kijkt stellen dat het probleem is te weinig leencapaciteit? Het probleem is eerder teveel leencapaciteit! En als je morgen alle lonen verdubbeld, wat gebeurd er overmorgen? De huizenprijzen verdubbelen mee. Immers mensen hebben nog steeds een huis nodig. Het aanbod is nog steeds beperkt. En het eerste wat iedereen doet is Googlen op "Maximale hypotheek berekenen". De banken, gemeentes en projectontwikkelaars schieten er mee op. Degene die een huis wil niet.

De rant op onderwijs / innovatie sla ik hier maar over want hij is gewoon echt offtopic. Je kan ook wel altijd een land vinden waar iets beter is, maar vroeger was onderwijs hier ook niet gratis, en je had het over desinvesteringen.

[CornermanNL]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:08:
[...]


Dit jaar kost een jaartje studeren €2601. Dat is toch nagenoeg gratis?

Niet als je die 2601 niet hebt, het gaat niet om het lage bedrag, of het beeld dat het laag is. Het gaat om toegang, en bij gratis is de toegang dus hoger. En daar gaat het om. Je maakt meer kans dat talent zich sneller ontwikkeld. Omdat er meer mensen meedoen en hun talent ontdekken. Dat verdiend zich altijd terug, en heeft een multiplier in zich.

[Dennis1812]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:08:
[...]


Dit jaar kost een jaartje studeren €2601. Dat is toch nagenoeg gratis?

Dat is voor veel mensen enorm veel geld. En zal dus een studieschuld opleveren.
Tenzij rijke pappa en mamma.
Die studieschuld betekent weer slechtere kans op de huizenmarkt etc.

Want de beloftes over geen rente en niet meetellen bij hypotheek zijn al een tijdje gebroken.

[DropjesLover]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:08:
[...]


Dit jaar kost een jaartje studeren €2601. Dat is toch nagenoeg gratis?

Niet wanneer je 60+u/w aan je opleiding moet spenderen (aanwezig zijn + reistijd + huiswerk/opdrachten) en €125/mnd studiebeurs krijgt. Dan woon je nog thuis bij je ouders, maar verder heb je geen cent te makken en ook weinig tijd om er naast te werken. En zo veel werk is er niet in de avonduren in Schubbekutveen.

Maar inderdaad, je studiekosten (collegegeld) is maar een klein deel van het totaal, al helemaal wanneer je op kamers woont. Toen ik studeerde (tot 15 jaar geleden) was ik al ruim €900/mnd kwijt aan (sloopwoning) huur + collegegeld + eten + rest (verzekering, telefoon, boeken, kleding, sport, etc etc). Dat zal tegenwoordig richting de €2000/mnd gaan (huur is al 600 - 900/mnd, plus 200 collegegeld).

Dus de enige optie is... studielening.
Waarmee je later echt fors moeilijker een woning kunt kopen, en die €300/mnd aflossing hakt er best in op je netto starterssalaris. Wat je (hogeropgeleiden verdienen doorgaans meer) middeninkomen weer onder druk zet, met name in de drukste / duurste periode van het leven; eerste werkgever(s), relatie, woning kopen, trouwen, kinderen.
De uitgestelde beloning van "ga toch studeren, ga die schuld aan, met het hogere salaris en snel promotie maken verdampt dat snel, al helemaal wanneer je een huis koopt" zoals de generatie X (afgestudeerd in jaren 80 en 90) had, bleek nogal niet waar.

Vandaar dat ik echt nooit meer op "de studentenpartij" D66 zal stemmen.
Niet alles, maar ik hou voor de push naar meer studielening hun verantwoordelijk.

[ Voor 21% gewijzigd door DropjesLover op 07-10-2025 21:50 ]

[GioStyle]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:16:
[...]


Niet als je die 2601 niet hebt, het gaat niet om het lage bedrag, of het beeld dat het laag is. Het gaat om toegang, en bij gratis is de toegang dus hoger. En daar gaat het om. Je maakt meer kans dat talent zich sneller ontwikkeld. Omdat er meer mensen meedoen en hun talent ontdekken. Dat verdiend zich altijd terug, en heeft een multiplier in zich.

Als je ouders weinig verdienen, dan kan je aanspraak maken op een aanvullende beurs.

Studeren is in Nederland voor iedereen toegankelijk ongeacht de kosten.

[Oilman]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:17:
[...]

Dat is voor veel mensen enorm veel geld. En zal dus een studieschuld opleveren.
Tenzij rijke pappa en mamma.
Die studieschuld betekent weer slechtere kans op de huizenmarkt etc.

Want de beloftes over geen rente en niet meetellen bij hypotheek zijn al een tijdje gebroken.

Wat is dit voor Calimero houding? Er waren geen beloftes over geen rente, er waren enkel naïeve studenten die dachten dat de rente altijd laag ongekend laag zou blijven. Je hebt nog geen bierfiltje nodig om de business case van een paar jaar collegegeld af tikken door te rekenen met daarna 40+ jaar werken.

We gaan nu wel heel erg op de gratis bier toer, iedereen een sociale huurwoning, gratis studeren. Dat gasveld maar weer openen? Of Frankrijk, Italië en Griekenland achterna qua staatsschuld?

[grasmanek94]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:31:
voor iedereen toegankelijk

Ik denk dat de definities van toegankelijkheid erg verschillen als ik alle replies lees.

[crisp]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:31:
[...]


Als je ouders weinig verdienen, dan kan je aanspraak maken op een aanvullende beurs.

Studeren is in Nederland voor iedereen toegankelijk ongeacht de kosten.

Hier 2 studerende jongens, en geen recht op aanvullende beurs. We betalen graag de studiekosten voor ze zodat ze niet hoeven bij te lenen en ook niet teveel hoeven te werken naast de studie, maar het betekent wel dat de jaarlijkse vakantie geschrapt is...

[CornermanNL]

GioStyle schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:31:
[...]


Als je ouders weinig verdienen, dan kan je aanspraak maken op een aanvullende beurs.

Studeren is in Nederland voor iedereen toegankelijk ongeacht de kosten.

Ook hier weer uitgangspunt, we tuigen een duur systeem op om de boekhoudkundige gaten te vullen en lopen hierbij het risico dat mensen met een aanvullende beurs, met een schuldpositie starten aan het begin van de carrière.

Het is een barrière nu of later. En een risico voor degene met de beurs ten opzichte van degene zonder.

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:40:
[...]


Ook hier weer uitgangspunt, we tuigen een duur systeem op om de boekhoudkundige gaten te vullen en lopen hierbij het risico dat mensen met een aanvullende beurs, met een schuldpositie starten aan het begin van de carrière.

Het is een barrière nu of later. En een risico voor degene met de beurs ten opzichte van degene zonder.

Hoe bedoel je? Waarom loop je met een aanvullende beurs specifiek dat risico? Als in, met en zonder aanvullende beurs kan je met schulden beginnen aan het begin van je carriere. In een verder gelijke situatie is met aanvullende beurs die kans natuurlijk een stuk kleiner, of iig de schuld een stuk kleiner.

Edit: Je weet dat de aanvullende beurs gewoon een gift is he? Of nou ja, zolang je binnen 10 jaar een diploma haalt. Maar als je het als risico ziet om meer geld te krijgen dan kan je natuurlijk altijd ervan afzien.

[ Voor 12% gewijzigd door Sissors op 07-10-2025 09:49 ]

[CornermanNL]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:48:
[...]

Hoe bedoel je? Waarom loop je met een aanvullende beurs specifiek dat risico? Als in, met en zonder aanvullende beurs kan je met schulden beginnen aan het begin van je carriere. In een verder gelijke situatie is met aanvullende beurs die kans natuurlijk een stuk kleiner, of iig de schuld een stuk kleiner.

Het middeninkomen behouden voor de huidige en toekomstige generaties is het idee. Dus hoe lager de kosten van dit soort zaken en hoe minder de toekomstige kosten, zoals het terugbetalen van leningen. Hoe groter de kans op het voortbestaan van een welvarende middenklasse en dus samenleving.

We betalen het toch, en hoe groter de kans op meer goed opgeleide mensen hoe groter de kans op verbetering. Iedere drempel hoe laag die ook lijkt op het eerste gezicht verwijderen vergroot de toegang en kansengelijkheid. Dus de kans op succes zodat je een mooi middenklasse inkomen kan verdienen. En behouden.

[HollovVpo1nt]

Oilman schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:34:
[...]


Wat is dit voor Calimero houding? Er waren geen beloftes over geen rente, er waren enkel naïeve studenten die dachten dat de rente altijd laag ongekend laag zou blijven. Je hebt nog geen bierfiltje nodig om de business case van een paar jaar collegegeld af tikken door te rekenen met daarna 40+ jaar werken.

We gaan nu wel heel erg op de gratis bier toer, iedereen een sociale huurwoning, gratis studeren. Dat gasveld maar weer openen? Of Frankrijk, Italië en Griekenland achterna qua staatsschuld?

Klopt, er waren geen beloften over geen rente. Een studiebeurs is bij mij weet ook langer mét rente geweest dan zonder rente. Wat echter wel beloofd was, was dat een studiebeurs geen impact zou hebben op je maximale hypotheek. Daar hebben ze keihard hun belofte verbroken.

[The Zep Man]

Oilman schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:34:
We gaan nu wel heel erg op de gratis bier toer, iedereen een sociale huurwoning,

Ik vind het idee om iedereen te voorzien van een dak boven het hoofd eigenlijk niet zo heel gek. Dat geldt zeker voor degenen die dat zelf niet kunnen bekostigen.

gratis studeren.

Je bedoelt investeren in een kenniseconomie, want veel andere dingen hebben wij niet in Nederland. Ja, vee. Maar dat levert niet zoveel op ten opzichte van de kosten die op de maatschappij worden afgeschoven.

Verder kunnen er natuurlijk ook eisen gesteld worden aan gratis studeren, zoals een X aantal jaar werken in Nederland nadat de studie is afgerond. Daar valt heus wel iets kostendekkend voor te bedenken.

Dat gasveld maar weer openen? Of Frankrijk, Italië en Griekenland achterna qua staatsschuld?

Geef wat minder cadeautjes aan grote multinationals die maar weinig belastingcenten opleveren en je bespaart miljarden waarmee je veel voor elkaar krijgt.

[CVTTPD2DQ]

HollovVpo1nt schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:56:
Klopt, er waren geen beloften over geen rente. Een studiebeurs is bij mij weet ook langer mét rente geweest dan zonder rente. Wat echter wel beloofd was, was dat een studiebeurs geen impact zou hebben op je maximale hypotheek. Daar hebben ze keihard hun belofte verbroken.

En ook dat is een broodje aap. Net zoals het kwartje van Kok (daarvan is nooit toegezegd dat het tijdelijk zou zijn) is het een hardnekkig gerucht dat zijn eigen leven is gaan leiden.

En ik ben ook student geweest - ik weet hoe dat soort geruchten rondgaan. Tegelijkertijd mag je van mensen op HBO-niveau of hoger verwachten dat ze samengestelde interest kunnen uitrekenen, en daar een inschatting over kunnen maken.

[Brent]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:40:
[...]


Ook hier weer uitgangspunt, we tuigen een duur systeem op om de boekhoudkundige gaten te vullen

Welkom in Nederland

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 09:55:
[...]


Het middeninkomen behouden voor de huidige en toekomstige generaties is het idee. Dus hoe lager de kosten van dit soort zaken en hoe minder de toekomstige kosten, zoals het terugbetalen van leningen. Hoe groter de kans op het voortbestaan van een welvarende middenklasse en dus samenleving.

We betalen het toch, en hoe groter de kans op meer goed opgeleide mensen hoe groter de kans op verbetering. Iedere drempel hoe laag die ook lijkt op het eerste gezicht verwijderen vergroot de toegang en kansengelijkheid. Dus de kans op succes zodat je een mooi middenklasse inkomen kan verdienen. En behouden.

Maar met de aanvullende beurs hoef je dus minder te lenen. Dus ook minder terug te betalen. Het is een mindere drempel doordat die beurs bestaat, niet een grotere.

[CornermanNL]

CVTTPD2DQ schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:09:
[...]


En ook dat is een broodje aap. Net zoals het kwartje van Kok (daarvan is nooit toegezegd dat het tijdelijk zou zijn) is het een hardnekkig gerucht dat zijn eigen leven is gaan leiden.

En ik ben ook student geweest - ik weet hoe dat soort geruchten rondgaan. Tegelijkertijd mag je van mensen op HBO-niveau of hoger verwachten dat ze samengestelde interest kunnen uitrekenen, en daar een inschatting over kunnen maken.

Wat ik veel merk is dat zodra er percentages, tijdslijnen en risico over tijd bij komen kijken de meeste mensen het niet kunnen bevatten. Ze kunnen het wellicht nog net uitrekenen maar overzien, nee.

Hoeveel mensen kunnen goed uitleggen hoe hun eigen hypotheek in elkaar steekt? Weinig.

Maar goed dat is natuurlijk off topic. In de drang naar het willen behoren, en denken het te kunnen bereiken om tot de tot die 5% van de bezittende klasse te behoren kijkt de middenklasse elkaar de brood van het bord.

En vergroot zo door het stemgedrag de risico's op een al lang onderuit gehaald idee dat het individuele succes door het individu behaalt kan worden zonder de fundering van een goed ingerichte en toekomstgerichte samenleving nodig te hebben. Zo lang we de uitgangspunten niet veranderen neemt de welvaart van de middenklasse enkel af. We kunnen het nu nog dichten met wat pleisters, maar de ingeslagen weg is een doodlopende.

[HollovVpo1nt]

CVTTPD2DQ schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:09:
[...]


En ook dat is een broodje aap. Net zoals het kwartje van Kok (daarvan is nooit toegezegd dat het tijdelijk zou zijn) is het een hardnekkig gerucht dat zijn eigen leven is gaan leiden.

En ik ben ook student geweest - ik weet hoe dat soort geruchten rondgaan. Tegelijkertijd mag je van mensen op HBO-niveau of hoger verwachten dat ze samengestelde interest kunnen uitrekenen, en daar een inschatting over kunnen maken.

Ik moet het nuanceren. Het klopt inderdaad dat nooit is beloofd dat een studieschuld niet zou wegen in de maximale hypotheek. Het klopt ook dat een studieschuld niet een BKR-lening is. Alleen de essentie om dit buiten de BKR-te houden was om deze niet mee te laten wegen in de hypotheekhoogte. Maar inmiddels ben je verplicht die schuld op te geven bij een hypotheek aanvraag. Dus of het nou een BKR-lening is of niet, het heeft invloed op de hoogte van je maximale lening. En daar is een grote generatie studenten aan gedupeerd.

[CornermanNL]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:11:
[...]

Maar met de aanvullende beurs hoef je dus minder te lenen. Dus ook minder terug te betalen. Het is een mindere drempel doordat die beurs bestaat, niet een grotere.

Ook hier weer, boekhouden. Bij gratis is die drempel er helemaal niet en neemt de kans op deelname toe. Falen er meer? Zeker, maar de kans dat er meer mensen in ieder geval een poging wagen om te falen scheelt al enorm, nogmaals uitgangspunten. Niet het geld is hier het probleem. Het is de visie die die je hebt voor de samenleving.

Is het een inherent verkeerd systeem natuurlijk niet, het werkt ook. Maar het is onderdeel van een bredere visie die een niet de kansen voor de gehele samenleving vergroot. Terwijl er opties zijn om het anders te doen.

Een lage prijs is niet gelijk aan een goede toegankelijkheid. Prijs kan hoe laag die ook lijkt, of misschien ook is, een enorme drempel zijn voor mensen om aan iets te beginnen, een studie, een andere baan, wel of geen kinderen. Ga zo maar door.

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:22:
[...]


Ook hier weer, boekhouden. Bij gratis is die drempel er helemaal niet en neemt de kans op deelname toe. Falen er meer? Zeker, maar de kans dat er meer mensen in ieder geval een poging wagen om te falen scheelt al enorm, nogmaals uitgangspunten.

Ik weet niet of we nou echt zoveel mensen missen die eigenlijk heel zinvol werk hadden kunnen doen met hun universitaire opleiding, maar die dat niet hebben gedaan omdat ze liever gratis zouden studeren, dan dat ze €215 moeten betalen en je €600 krijgt ter compensatie (thuiswonend + aanvullende beurs).

Overigens voor de volledigheid, het percentage mensen met een HBO / WO opleiding is het afgelopen decennia hard gestegen: https://www.cbs.nl/nl-nl/...o-of-universiteit-gevolgd .

[CornermanNL]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:33:
[...]

Ik weet niet of we nou echt zoveel mensen missen die eigenlijk heel zinvol werk hadden kunnen doen met hun universitaire opleiding, maar die dat niet hebben gedaan omdat ze liever gratis zouden studeren, dan dat ze €215 moeten betalen en je €600 krijgt ter compensatie (thuiswonend + aanvullende beurs).

Overigens voor de volledigheid, het percentage mensen met een HBO / WO opleiding is het afgelopen decennia hard gestegen: https://www.cbs.nl/nl-nl/...o-of-universiteit-gevolgd .

Het gaat om alle opleidingen niet alleen hbo/wo. En nogmaals het gaat om het uitgangspunt niet dat het huidige systeem inherent slecht is.

Het is gestegen dat is mooi, schuldenpositie is ook gestegen en dus staan er een stel hoogopgeleide mensen met een achterstand en dit is zoals ik al aangaf, een breder probleem door een ander uitgangspunt te nemen kan je de risico’s verlagen en toegang verhogen. Maar dan moeten we af van de individuele succes focus en gaan begrijpen dat een samenleving bepaald hoe ver je kan komen in het leven. En of de middenklasse blijft bestaan. En die hebben we hard nodig een gedegen bestendige middenklasse.

[Dennis1812]

We zitten rond de 30 miljard euro studieschuld. Dat is echt een bizar hoog bedrag.
Al die individuen hebben moeite met het verkrijgen van een woning of zetten van verdere stappen.

Zeker omdat die studieschuld toch wel zwaarder meetelt dan altijd aangegeven.. het zal niet in een wet hebben gestaan.
Maar er werd vaak zat door politici geroepen: gewoon lenen en studeren. Je krijgt er echt geen problemen van. We maken hem bewust buiten de BKR zodat je gewoon een huis kan kopen etc.

En het is met 2 klikken op mijnduo geregeld zonder veel inzage in wat het exact betekent op lange termijn etc. Een brein van een kind van 18 is niet dusdanig volgroeid dat het de consequenties kan overzien van zoon grote lening.
Daar zou veel meer voorlichting aan moeten zitten.

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:38:
[...]


Het gaat om alle opleidingen niet alleen hbo/wo. En nogmaals het gaat om het uitgangspunt niet dat het huidige systeem inherent slecht is.

Het MBO collegegeld, als je 18+ bent, is ~€121 per maand. Met aanvullende beurs krijg je thuiswonend €530 per maand. Hoeveel mensen laten nu MBO schieten omdat ze netto €400 krijgen met aanvullende beurs, en hadden het wel gedaan als ze niet die €121 hoefde te betalen maar ook die €530 niet kregen?

Het is gestegen dat is mooi, schuldenpositie is ook gestegen en dus staan er een stel hoogopgeleide mensen met een achterstand en dit is zoals ik al aangaf, een breder probleem door een ander uitgangspunt te nemen kan je de risico’s verlagen en toegang verhogen. Maar dan moeten we af van de individuele succes focus en gaan begrijpen dat een samenleving bepaald hoe ver je kan komen in het leven. En of de middenklasse blijft bestaan. En die hebben we hard nodig een gedegen bestendige middenklasse.

Punt één is dus dat uit de data niet blijkt dat met de "desinvesteringen" en invididualisering mensen geen studie meer durven te doen. Punt twee is dat de aanvullende beurs de schulden die je hebt na je studie verminderd. Het verkleind het risico. Het vergroot niet het risico. Ja, als je binnen 10 jaar een diploma hebt gehaald.

[crisp]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:44:
[...]

Het MBO collegegeld, als je 18+ bent, is ~€121 per maand. Met aanvullende beurs krijg je thuiswonend €530 per maand. Hoeveel mensen laten nu MBO schieten omdat ze netto €400 krijgen met aanvullende beurs, en hadden het wel gedaan als ze niet die €121 hoefde te betalen maar ook die €530 niet kregen?

Inkomensgrens voor recht op de maximale aanvullende beurs is 43.548,76 (MBO) of 39.030,00 (HBO/UNI) per jaar voor beide ouders samen. Daar zit je dus al snel boven, terwijl de kosten (collegegeld, boeken etc.) toch substantieel zijn, zeker met meerdere studerende kinderen.

[CornermanNL]

@Sissors ok bezuinigingen dan, in feite ook desinvestering op de langere termijn. Nogmaals het gaat om het vergroten van kansen, en het uitgangspunt het idee hoe je een samenleving gaat inrichten. Dat heeft effecten buiten puur de prijs van iets.

Er zijn gewoon mensen die die euro’s niet hebben. De kans dat die mee gaan doen is kleiner dan wanneer je het gratis maakt. Dat is het natuurlijk niet, we betalen het allemaal maar het is drempel verlagend. Alleen al het beeld van gratis onderwijs daar alleen al denken mensen, weet je wat ik doe het toch. Dan kunnen er meer mensen deelnemen.

Maar goed, daarin verschillen we van idee. En dat is prima. Al die hele kleine drempels komen alleen voort uit een denkwijze en visie op de samenleving die achteruitgang betekent voor de middenklasse. Al die drempeltjes tellen namelijk door. Mensen nemen geen risico’s meer of stagneren. Het holt uit. En dat is een zichzelf versterkend effect.

[rik86]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:42:
We zitten rond de 30 miljard euro studieschuld. Dat is echt een bizar hoog bedrag.
Al die individuen hebben moeite met het verkrijgen van een woning of zetten van verdere stappen.

Zeker omdat die studieschuld toch wel zwaarder meetelt dan altijd aangegeven.. het zal niet in een wet hebben gestaan.
Maar er werd vaak zat door politici geroepen: gewoon lenen en studeren. Je krijgt er echt geen problemen van. We maken hem bewust buiten de BKR zodat je gewoon een huis kan kopen etc.

En het is met 2 klikken op mijnduo geregeld zonder veel inzage in wat het exact betekent op lange termijn etc. Een brein van een kind van 18 is niet dusdanig volgroeid dat het de consequenties kan overzien van zoon grote lening.
Daar zou veel meer voorlichting aan moeten zitten.

Maar ook hier is het niet zo zwart/wit, ze zitten met meer moeite voor het verkrijgen van een woning t.o.v. zij die geen studieschuld hebben. Tegelijkertijd hebben ze waarschijnlijk een hoger inkomen, want over het algemeen betalen we in Nederland hoger-opgeleide mensen meer dan lager opgeleide mensen.

Hadden ze die studieschuld niet mee hoeven tellen, hadden ze misschien zelfs wel iets van een voorsprong gehad. Maar beide situaties veranderen niets aan het feit dat er te weinig huizen zijn. En dat is het gevolg van enerzijds ellenlange procedures, anderzijds het loslaten van de regie van de overheid op de huizenmarkt, maar ook het niet oplossen van de stikstofproblematiek.

Het enige wat het niet meetellen van studieschulden oplevert is dat andere mensen naast de pot piesen wat de huizenmarkt betreft én dat de prijzen nog verder oplopen.

En gemiddeld gezien de middeninkomens zich dus nog meer in de schulden moeten steken om een huis te kopen. Lijkt me niet echt gewenst.

[Sissors]

crisp schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:55:
[...]

Inkomensgrens voor recht op de maximale aanvullende beurs is 43.548,76 (MBO) of 39.030,00 (HBO/UNI) per jaar voor beide ouders samen. Daar zit je dus al snel boven, terwijl de kosten (collegegeld, boeken etc.) toch substantieel zijn, zeker met meerdere studerende kinderen.

Klopt, de overheid verwacht dan ook dat ouders dan bijspringen.

Maar het ging hier specifiek of een aanvullende beurs een nadeel is voor studenten (CornermanNL in "Het (on)bestaan van het middeninkomen"), wat mij niet lijkt.

[Sissors]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 11:03:
@Sissors ok bezuinigingen dan, in feite ook desinvestering op de langere termijn. Nogmaals het gaat om het vergroten van kansen, en het uitgangspunt het idee hoe je een samenleving gaat inrichten. Dat heeft effecten buiten puur de prijs van iets.

En dan kom ik er weer op uit dat bij ~30% inflatie over de afgelopen 10 jaar, het budget van OCW met ~60% is gestegen.

Er zijn gewoon mensen die die euro’s niet hebben. De kans dat die mee gaan doen is kleiner dan wanneer je het gratis maakt. Dat is het natuurlijk niet, we betalen het allemaal maar het is drempel verlagend. Alleen al het beeld van gratis onderwijs daar alleen al denken mensen, weet je wat ik doe het toch. Dan kunnen er meer mensen deelnemen.

Waarbij het dus duurder wordt om te studeren als je weinig geld hebt! (Uitgaande dus van geen collegegeld + geen beurzen). En of we nou echt heel veel missen nu wanneer iemand anders denkt: "Ach het is gratis, waarom zou ik me ook niet inschrijven".

En ook nogmaals, de realiteit is dat het aantal studenten is gestegen de afgelopen 10 jaar.

[Nathilion]

Budget met 60% omhoog klinkt als heel veel. En dat is het ook als het takenpakket hetzelfde zou zijn gebleven. Maar scholen van alle niveaus hebben er flink wat taken bijgekregen de afgelopen 10 jaar. En als het aantal taken verdubbelt maar het budget gaat maar x1,6 dan kom je alsnog budget tekort.

Dus zonder extra context over die 60% toename is er niks over te zeggen of het meer, minder of hetzelfde budget is gebleven.

[Sissors]

Nathilion schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 11:33:
Budget met 60% omhoog klinkt als heel veel. En dat is het ook als het takenpakket hetzelfde zou zijn gebleven. Maar scholen van alle niveaus hebben er flink wat taken bijgekregen de afgelopen 10 jaar. En als het aantal taken verdubbelt maar het budget gaat maar x1,6 dan kom je alsnog budget tekort.

Dus zonder extra context over die 60% toename is er niks over te zeggen of het meer, minder of hetzelfde budget is gebleven.

Scholen hebben vast taken erbij gekregen, maar heeft het onderwijs systeem als geheel er taken bijgekregen? En dan specifiek taken die eerst uit een ander budget kwamen, en dat dat budget met meer is gekrompen, dan het OCW budget is gestegen. Anders kan je niet spreken van bezuinigingen.

[kdekker]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 11:20:
[...]

Klopt, de overheid verwacht dan ook dat ouders dan bijspringen.

Maar het ging hier specifiek of een aanvullende beurs een nadeel is voor studenten (CornermanNL in "Het (on)bestaan van het middeninkomen"), wat mij niet lijkt.

Uit ervaring weet ik dat de overheid rekening houdt met het feit als je meerdere kinderen hebt die gelijktijdig mbo, hbo of WO doen (en zelfs de kinderen die nog op het VO zitten tellen soort van mee). Zelfs bij een gezamenlijk inkomen dat fors hoger ligt dan genoemde bedragen, krijg je (c.q. het studerende kind) nog een tegemoetkoming. Ik weet niet precies waar de grens ligt waar er helemaal niets ontvangen wordt aan tegemoetkoming, maar bij 3 studerende kinderen zou dat zomaar boven de ton per jaar zijn. Ik heb de bedragen niet paraat die ontvangen worden door onze kinderen, maar het was best een aardig bedrag (meer dan 100/maand).

Verder klopt het denk ik wel dat studeren aan mbo/hbo/WO duurder is geworden. Alleen is bijspringen door ouders niet zondermeer vanzelfsprekend/mogelijk. Die marge is er niet altijd.

[ Voor 4% gewijzigd door kdekker op 07-10-2025 11:58 ]

[The Zep Man]

crisp schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:55:
Inkomensgrens voor recht op de maximale aanvullende beurs is 43.548,76 (MBO) of 39.030,00 (HBO/UNI) per jaar voor beide ouders samen. Daar zit je dus al snel boven, terwijl de kosten (collegegeld, boeken etc.) toch substantieel zijn, zeker met meerdere studerende kinderen.

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 11:20:
Klopt, de overheid verwacht dan ook dat ouders dan bijspringen.

Een probleem is dat er een verschil is tussen verwachting en werkelijkheid. Voldoende ouders die niet kunnen of willen bijdragen.

[martijn1p]

CornermanNL schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 08:37:
Het idee was dat de markt wel zou voorzien in betaalbare woningen voor iedereen. Welnu door het simpele gegeven dat binnen de set regels gesteld door de samenleving een markt altijd naar winstmaximalisatie gaat zijn de betaalbare woningen uitgebleven. De mix is er nooit gekomen.

…..

Vrije markt werkt niet voor de doelen van de maatschappij, daar moet de maatschappij grenzen en regels aan stellen. Maar dat deel van de boeken over de vrije marktwerking hebben de neo liberalen (rechterzijde) en derde weg denkers (linkerzijde) even weggelaten.

We kunnen als individu slechts floreren als we als collectief goede afspraken maken en de focus houden op bestendige en duurzame brede welvaart. Maar dat doen we niet, we nemen elkaar de maat op micro discussies. Terwijl we veel breder moeten kijken willen we onze brede welvaart behouden en uitbreiden.

We investeren of erger desinvesteren op onderwijs, innovatie, zetten geen stappen richting verduurzaming en blijven achter op allerlei gebied. Dat alles leidt er eenvoudigweg toe dat steeds meer middeninkomens vallen naar lage inkomens.

Sorry om te melden. Maar wonen blijft duur, ook voor toekomstige generaties. Ook de komende decennia. Gaat niet veranderen. Een andere uiterste (maar wel interessant, ben oprecht benieuwd naar doorrekeningen) is momenteel GL- PVDA die sociale huur toegankelijk wil maken voor ca 3/4 van de middeninkomens. Dit is de markt proberen uit te schakelen. De vraag staat dan nog steeds open hoe dit gefinancierd gaat worden. Het is een valse belofte , net zoals alle andere partijen ook maken.

Om brede welvaart te behouden (dus financieren) zul je een brede discussie kunnen opstarten over het verdienvermogen van Nederland, en Europa. Hier maak ik mij enorme zorgen over. Als ik dan lees dat het nieuwe voorgestelde meerjarige EU budget met ca 50% stijgt , dan gaat dit tevens een effect hebben op de bijdrage van de lidstaten. NL is een netto betaler, en meer en meer lidstaten zullen een netto betaler worden. De brede voorzieningen staan onder druk zoals je aangeeft, maar dat zal de komende decennia eerder verslechteren dan verbeteren. En dan ben ik door de jaren heen best cynisch geworden helaas, maar ik zie ons concurentie- en innovatievermogen vooralsnog niet verbeteren. En dat is wel noodzakelijk om een brede welvaart voor de hele samenleving te blijven financieren.

Wonen blijft duur, het zou goed zijn als de balans tussen huren vs kopen beter tot balans komt. En nieuwe steden bouwen ben je 15 tot 20 jaar verder

[The Zep Man]

martijn1p schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 13:01:
Om brede welvaart te behouden (dus financieren) zul je een brede discussie kunnen opstarten over het verdienvermogen van Nederland, en Europa.

Een grotere discussie zou de distributie van welvaart moeten zijn om draken te ontmoedigen.

En nieuwe steden bouwen ben je 15 tot 20 jaar verder

Dus begin nu met bouwen, niet over zoveel jaar waarna het alsnog weer uitgesteld wordt.

[Koos Werkloos]

HollovVpo1nt schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:19:
[...]


Ik moet het nuanceren. Het klopt inderdaad dat nooit is beloofd dat een studieschuld niet zou wegen in de maximale hypotheek. Het klopt ook dat een studieschuld niet een BKR-lening is. Alleen de essentie om dit buiten de BKR-te houden was om deze niet mee te laten wegen in de hypotheekhoogte. Maar inmiddels ben je verplicht die schuld op te geven bij een hypotheek aanvraag. Dus of het nou een BKR-lening is of niet, het heeft invloed op de hoogte van je maximale lening. En daar is een grote generatie studenten aan gedupeerd.

Ik vind het niet meer dan terecht dat een studieschuld wordt meegenomen bij het bepalen van de maximale hypotheek. Ook een studieschuld is gewoon een schuld die je moet terugbetalen en daarom is het niet terecht om te doen alsof die schuld er niet is. En je wilt niet dat mensen zich te diep in de schulden steken.

[Lordy79]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:42:
en brein van een kind van 18 is niet dusdanig volgroeid dat het de consequenties kan overzien van zoon grote lening.
Daar zou veel meer voorlichting aan moeten zitten.

Dan graag ook het stemrecht afnemen van 18 jarigen. Geen rijbewijs, alcohol, sigaretten en nog veel meer.

Of is het brein dan ineens wel goed genoeg ontwikkeld?

[Dennis1812]

Lordy79 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 19:08:
[...]

Dan graag ook het stemrecht afnemen van 18 jarigen. Geen rijbewijs, alcohol, sigaretten en nog veel meer.

Of is het brein dan ineens wel goed genoeg ontwikkeld?

Ik vind een lening aangaan die invloed heeft op je kans op de huizenmarkt de seconde dat je van de middelbare school afstapt iets te laagdrempelig.

Een rijbewijs mag je met 17 halen, maar zit een lesje of 25-35 aan vast waarin je leert hoe je dat moordwapen bestuurt.
Duo geeft erg weinig voorlichting over wat de effecten zijn op je toekomst.
Sigaretten snap ik inderdaad niet waarom we die niet verbieden. Al is het voor de komende generatie. Je wil een rookvrije generatie toch?
Alcohol is op diverse landen 21+. Lijkt mij een prima plan.
Stemrecht, tja, het wisselt enorm per school hoeveel maatschappijleer er gegeven wordt en hoe de uitleg is over stemmen en diverse partijen.

Ik pleit niet perse voor verboden. Ook niet op studieschulden. Maar wel voor meer educatie en voorlichting. En ja, dit kan je bij de ouders neerleggen. Maar lang niet alle ouders zijn hiertoe in staat of hebben zelf het overzicht.
Of verwachten dat het kind maximaal leent om kostgeld te kunnen betalen omdat ouders zelf geen cent te maken hebben..

Maar nee, het brein is op 18 niet voldoende ontwikkeld om een keuze te maken die je minstens 20 jaar gaat achtervolgen. Zeker niet met de minimale educatie erover.

Of een enkele zin "let op, geld lenen kost geld." Die er vroeger overigens niet eens bij stond.

[Sissors]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 19:16:
[...]

Ik vind een lening aangaan die invloed heeft op je kans op de huizenmarkt de seconde dat je van de middelbare school afstapt iets te laagdrempelig.

En een studie beginnen die invloed heeft op je kans op de huizenmarkt? Dat mag wel?

Ook zijn er toch nog ouders bij? En laten we wel wezen, de voorwaarden van een studielening zijn heel gunstig. Als je niet snapt dat je hem wel een keer moet terugbetalen, dan tja, misschien niet zo hard zitten slapen op school.

Duo geeft erg weinig voorlichting over wat de effecten zijn op je toekomst.

Dat de kans is om een huis te kopen er heel veel groter door wordt?

[Dennis1812]

Nou. Dat is toch wel compleet afhankelijk van welke studie je doet.. genoeg pret studies met weinig baan of fatsoenlijk loon garantie.

Kan je beter loodgieter worden en leren on the job. Verdien je meer dan genoeg HBO studies tegenwoordig.

Maargoed. We kijken anders naar voorlichting en de ontwikkeling van een brein van een kind van 18. Dat kan en mag.

[Sissors]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 19:33:
Nou. Dat is toch wel compleet afhankelijk van welke studie je doet.. genoeg pret studies met weinig baan of fatsoenlijk loon garantie.

Maar dat lijkt mij een belangrijker iets dan de lening dan ook . En dat moet je dus ook op je 18de (bij WO) besluiten.

[Dennis1812]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 19:51:
[...]

Maar dat lijkt mij een belangrijker iets dan de lening dan ook . En dat moet je dus ook op je 18de (bij WO) besluiten.

Waar minimaal zoveel uur begeleiding vanuit school bij hangt. Studiekeuze testen, decaanuren en weet ik het.

Maargoed ik denk dat mijn punt/mening wel duidelijk is. Ik zou graag meer en betere voorlichting zien over de effecten van een lening met 2 klikken.

Geen enkele andere lening sluit je af met 2 klikken.

[HollovVpo1nt]

Koos Werkloos schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 17:12:
[...]

Ik vind het niet meer dan terecht dat een studieschuld wordt meegenomen bij het bepalen van de maximale hypotheek. Ook een studieschuld is gewoon een schuld die je moet terugbetalen en daarom is het niet terecht om te doen alsof die schuld er niet is. En je wilt niet dat mensen zich te diep in de schulden steken.

Prima dat je dat je dat nu terecht vindt, maar zo is het niet verkocht.

[DropjesLover]

CVTTPD2DQ schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:09:
[...]


En ook dat is een broodje aap. Net zoals het kwartje van Kok (daarvan is nooit toegezegd dat het tijdelijk zou zijn) is het een hardnekkig gerucht dat zijn eigen leven is gaan leiden.

En ik ben ook student geweest - ik weet hoe dat soort geruchten rondgaan. Tegelijkertijd mag je van mensen op HBO-niveau of hoger verwachten dat ze samengestelde interest kunnen uitrekenen, en daar een inschatting over kunnen maken.

Er is een groot verschil tussen het uitrekenen en ervaren.
Al helemaal wanneer de voorgespiegelde voordelen (hoger salaris, sneller promotie) achterblijven en ook al 20 jaar de loonsontwikkeling niet de inflatie volgt (al helemaal niet de woningmarkt).

[Sissors]

DropjesLover schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 21:55:
[...]

Er is een groot verschil tussen het uitrekenen en ervaren.
Al helemaal wanneer de voorgespiegelde voordelen (hoger salaris, sneller promotie) achterblijven en ook al 20 jaar de loonsontwikkeling niet de inflatie volgt (al helemaal niet de woningmarkt).

https://www.fnv.nl/werk-i...middeld-salaris-nederland

Volgens mij kloppen die voorgespiegelde voordelen best wel redelijk gemiddeld genomen. Het ligt wel wat aan de opleiding natuurlijk. (En eerlijk is eerlijk, ik verdien heel prima, maar voor een nu net afgestudeerde is het lastig om een baan te krijgen in mijn gebied omdat je gewoon heel veel concurrentie van expats hebt die ook nog eens veel minder belasting hoeven te betalen de eerste jaren).

[Malfunctions]

CVTTPD2DQ schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 10:09:
[...]
En ik ben ook student geweest - ik weet hoe dat soort geruchten rondgaan. Tegelijkertijd mag je van mensen op HBO-niveau of hoger verwachten dat ze samengestelde interest kunnen uitrekenen, en daar een inschatting over kunnen maken.

Mwah, ik durf mezelf redelijk intelligent te noemen, maar toen ik begon met studeren op mn 20e had ik geen idee wat de impact zou zijn van de studieschuld die ik uiteindelijk heb opgebouwd. Daar heeft uiteraard niemand anders dan ik schuld aan, maar het was wel fijn geweest als iemand een keer met me was gaan zitten om de gevolgen door te nemen. Als kind uit een 1-oudergezin in een familie waar niemand ooit had gestudeerd kon niemand me iets vertellen. Dat er een aanvullende studiebeurs was geweest ontdekte ik ook pas na een aantal jaar. Dat ik vervolgens lang heb gestudeerd is wederom enkel mijn schuld maar iets meer uitleg en begeleiding aan de voorkant had wellicht wat gescheeld in mijn geval.

Verwachten dat 16 tot 20 jarigen alle financiële consequenties overzien is wat mij betreft niet realistisch.

[CVTTPD2DQ]

Malfunctions schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 22:52:
Mwah, ik durf mezelf redelijk intelligent te noemen, maar toen ik begon met studeren op mn 20e had ik geen idee wat de impact zou zijn van de studieschuld die ik uiteindelijk heb opgebouwd. Daar heeft uiteraard niemand anders dan ik schuld aan, maar het was wel fijn geweest als iemand een keer met me was gaan zitten om de gevolgen door te nemen. Als kind uit een 1-oudergezin in een familie waar niemand ooit had gestudeerd kon niemand me iets vertellen.

Aan de andere kant is onze samenleving nu net zo hard voor niet-studerende leeftijdsgenootjes die een flitskrediet nemen, een paar keer de zorgtoeslag niet betalen, kleren shoppen en "gespreid betalen", of op andere manieren in de schulden terecht komen.

Harder zelfs, want het DUO (itt andere afdelingen van de overheid) is een heel coulante schuldeiser.

[hneel]

Sissors schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 22:17:
[...]
maar voor een nu net afgestudeerde is het lastig om een baan te krijgen in mijn gebied omdat je gewoon heel veel concurrentie van expats hebt die ook nog eens veel minder belasting hoeven te betalen de eerste jaren).

En ik maar denken dat expats alleen maar hier heen worden gehaald omdat de bedrijven geen personeel kunnen vinden.
/s

[autje]

hneel schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 09:05:
[...]


En ik maar denken dat expats alleen maar hier heen worden gehaald omdat de bedrijven geen personeel kunnen vinden.
/s

Ik ben zelf geen expat, maar verdienen die expats dan ook grosso modo minder omdat de werkgever weet dat ze toch minder belasting hoeven te betalen? Ik heb geen flauw benul.

[Sissors]

autje schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 10:27:
[...]


Ik ben zelf geen expat, maar verdienen die expats dan ook grosso modo minder omdat de werkgever weet dat ze toch minder belasting hoeven te betalen? Ik heb geen flauw benul.

Bij sommige bedrijven zullen alleen de expats minder verdienen omdat er rekening mee gehouden wordt. Bij andere bedrijven zullen zowel Nederlanders als expats minder verdienen, omdat er nog steeds rekening gehouden mee wordt maar ze geen onderscheid maken.

Bij elk bedrijf waar een significante hoeveelheid expats rondloopt zullen ze natuurlijk rekening ermee houden hoeveel je onder de streep eraan overhoudt, en hoeveel ze dan moeten betalen om concurrerend te zijn.

[autje]

Sissors schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:18:
[...]

Bij sommige bedrijven zullen alleen de expats minder verdienen omdat er rekening mee gehouden wordt. Bij andere bedrijven zullen zowel Nederlanders als expats minder verdienen, omdat er nog steeds rekening gehouden mee wordt maar ze geen onderscheid maken.

Bij elk bedrijf waar een significante hoeveelheid expats rondloopt zullen ze natuurlijk rekening ermee houden hoeveel je onder de streep eraan overhoudt, en hoeveel ze dan moeten betalen om concurrerend te zijn.

Dank!

In feite dus een kostenbesparing. Dat was een aapje dat bij mij nog niet uit de mouw gekomen was (en ik zit toch bij een bedrijf waar behoorlijk wat expats rondlopen).

[hoevenpe]

autje schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:20:
In feite dus een kostenbesparing. Dat was een aapje dat bij mij nog niet uit de mouw gekomen was (en ik zit toch bij een bedrijf waar behoorlijk wat expats rondlopen).

Het ligt wat genuanceerder: als een IT bedrijf bij tussenpersonen kandidaten opvraagt krijg die vrijwel alleen Indiase CV's, jonge mensen met 'kennis' en certificaten op vrijwel elk vlak voor relatief lage lonen. Qua kosten en vermeende kennis een gunstige propositie ook al blijkt in de praktijk die kennis behoorlijk tegen te vallen maar dan zijn ze hier al.

Nederlanders met een vergelijkbaar CV zijn lastig te vinden, wie die kennis echt beschikbaar heeft stelt veel meer eisen zowel financieel als inhoudelijk. Aziaten zijn bescheiden en zeggen amper nee, staan heel anders in de wedstrijd dan onze gen-Z jongeren.

[ Voor 17% gewijzigd door hoevenpe op 08-10-2025 12:56 ]

[CVTTPD2DQ]

autje schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:20:
In feite dus een kostenbesparing. Dat was een aapje dat bij mij nog niet uit de mouw gekomen was (en ik zit toch bij een bedrijf waar behoorlijk wat expats rondlopen).

Daar komt nog bij dat de lonen van de middenklasse en de "kenniswerkers", naar elkaar zijn toegegroeid, waardoor inmiddels ook kappers en nagelstylistes tot de kenniswerkers behoren.

Ondanks de titel van het artikel is dit formeel niet eens "misbruik"; de medewerkers voldoen aan de eisen voor de regeling.

Waarbij ik vermoed dat er in sommige gevallen sprake is van illegaal contractwerk; arme mensen in het verre buitenland zijn een schuld aangegaan om als "expat" te worden aangenomen, maar van hun vrij hoge salaris als nagelstyliste gaat een groot deel onder de tafel naar de afbetaling van die schuld. Met de zegening van de Nederlandse fiscus.

In Nederland hebben we zogenaamd weinig corruptie, maar ons landje is erg goed in regulatory capture, en het doel van de expatregeling was altijd om de salarissen in Nederland te drukken.

[Geoslogos]

Dennis1812 schreef op dinsdag 7 oktober 2025 @ 19:33:
Nou. Dat is toch wel compleet afhankelijk van welke studie je doet.. genoeg pret studies met weinig baan of fatsoenlijk loon garantie.

Kan je beter loodgieter worden en leren on the job. Verdien je meer dan genoeg HBO studies tegenwoordig.

Maargoed. We kijken anders naar voorlichting en de ontwikkeling van een brein van een kind van 18. Dat kan en mag.

Dat van dat loodgieter worden denk ik dus ook. Vanaf pak 'm beet je 16e kan je een werken/leren MBO-opleiding gaan doen. Je begint dan zelfs op die leeftijd al met een salaris van ca. E2000,- netto (dit vang ik op van mensen in mijn omgeving). Stel dat je dan nog een tijdje bij je ouders blijft wonen en 75% van dat geld wegzet op een beleggingsrekening tegen een rendement van 4%, dan heb je op je 24-ste, als de HBO-er/WO-er ongeveer klaar is met zijn studie en de huizenmarkt opgaat, een vermogen opgebouwd van ca. 150K. En daarnaast al 8 jaar werkervaring.

Als je dat afzet tegen een WO-er met een dikke studieschuld... Ik denk dat het heel wat jaren gaat duren voordat hij de MBO-er heeft ingehaald...

[Soepknook]

Geoslogos schreef op donderdag 9 oktober 2025 @ 10:45:
[...]
Stel dat je dan nog een tijdje bij je ouders blijft wonen en 75% van dat geld wegzet op een beleggingsrekening tegen een rendement van 4%, dan heb je op je 24-ste, als de HBO-er/WO-er ongeveer klaar is met zijn studie en de huizenmarkt opgaat, een vermogen opgebouwd van ca. 150K. En daarnaast al 8 jaar werkervaring.

Het percentage dat ook daadwerkelijk op hun 16-20e actief bezig is met lange termijn beleggen is denk ik vrij nihil. Doorgaans zijn de jongens en meisjes die op hun 16e gaan werken/leren meer bezig met designerkleding, uitgaan en een kekke auto onder de bips hebben. (op wat crypto bros na)

Een cursus ''hoe financier ik mijn toekomst'' op het VMBO/HAVO zou oprecht een goed iets zijn, voor zowel de jeugd als de ouders.

[R_Zwart]

hoevenpe schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 12:25:
[...]

Het ligt wat genuanceerder: als een IT bedrijf bij tussenpersonen kandidaten opvraagt krijg die vrijwel alleen Indiase CV's, jonge mensen met 'kennis' en certificaten op vrijwel elk vlak voor relatief lage lonen. Qua kosten en vermeende kennis een gunstige propositie ook al blijkt in de praktijk die kennis behoorlijk tegen te vallen maar dan zijn ze hier al.

Nederlanders met een vergelijkbaar CV zijn lastig te vinden, wie die kennis echt beschikbaar heeft stelt veel meer eisen zowel financieel als inhoudelijk. Aziaten zijn bescheiden en zeggen amper nee, staan heel anders in de wedstrijd dan onze gen-Z jongeren.

Dat laatste is echt wel aan het veranderen. M.n. Indiers krijgen door dat ze op veel gebieden meer competentie hebben dan Europeanen en Amerikanen. Waar ze in het verleden nog dingen zonder meer uitvoerden omdat ik het had gezegd geven ze nu gewoon tegengas als het niet goed is wat ik zeg.

[DropjesLover]

Sissors schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:18:
[...]

Bij sommige bedrijven zullen alleen de expats minder verdienen omdat er rekening mee gehouden wordt. Bij andere bedrijven zullen zowel Nederlanders als expats minder verdienen, omdat er nog steeds rekening gehouden mee wordt maar ze geen onderscheid maken.

Bij elk bedrijf waar een significante hoeveelheid expats rondloopt zullen ze natuurlijk rekening ermee houden hoeveel je onder de streep eraan overhoudt, en hoeveel ze dan moeten betalen om concurrerend te zijn.

Ik weet uit eigen hand (mijn vrouw) dat Unilever (tot enkele jaren geleden in ieder geval) stuurde op het netto salaris ongeveer gelijk houden "om geen verschil tussen collega's te hebben in levensstijl ed". Waarmee de bruto lonen voor expats dus lager zijn, en het dus een subsidie voor bedrijven is.

Terwijl de expatregeling net bedoeld was om het verschil in woningprijzen (dure, ad-hoc woning nodig), het feit dat het meestal 1-verdieners zijn (dus geen woning delen), etc, waardoor hun levensonderhoud-kosten vaak hoger zijn.

Maar goed, dat was N=1 bedrijf.

[hneel]

https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/

Nederlanders geven een kleiner deel van hun salaris uit aan boodschappen en vaste lasten dan zes jaar geleden. Volgens een vandaag verschenen rapport van ABN Amro is hun bestaanszekerheid daardoor toegenomen.

Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

[Skyaero]

hneel schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 10:49:
https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/


[...]


Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

Boodschappen ongeveer met 60% toegenomen in 5 jaar. Wij houden een huishoudboekje bij.
Mogelijk zit daar nog een besparing in verwerkt door een iets andere levensstijl (meer groenten uit eigen tuin, minder kant en klare maaltijden), dus de toename kan werkelijk nog wel hoger zijn.

[Joosie200]

hneel schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 10:49:
https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/


[...]


Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

De bank analyseerde de geanonimiseerde transactiedata van 150 duizend rekeninghouders met een inkomen uit werk en zag dat de uitgaven aan boodschappen sinds 2019 weliswaar zijn toegenomen − van maandelijks 520 naar 585 euro − maar dat ze geen grotere hap uit het budget nemen. Ging zes jaar geleden 14,2 procent van het netto-inkomen op aan supermarktbezoeken, maaltijdboxen en speciaalzaken, nu is dat 14 procent.

Leuk als je percentages vergelijkt. Ik ben zelf 33-50% duurder uit dan in 2019. Inflatie blijft hardnekkig, zeker als producenten krimpflatie toepassen. En supers stunten met van voor prijzen waarbij de actieprijs als nog hoger ligt dan vorig jaar.

[BarôZZa]

hneel schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 10:49:
https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/


[...]


Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

Dat zegt toch helemaal niks? Als je een paar honderd euro uitgaf en dat verdubbelt, dan is het nog steeds geen groter deel van je salaris als je er in 5 jaar tijd een paar honderd op vooruit bent gegaan.

Ik denk de meeste mensen wel meer.

[Deewop]

hneel schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 10:49:
https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/


[...]


Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

Als ik deze tabel juist interpreteer kosten voedingsmiddelen ongeveer 45% meer dan 10 jaar geleden. Koop je luxere of andere voedingsmiddelen? Of bij een andere winkel?

[Lapa]

BarôZZa schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 11:51:
[...]

Dat zegt toch helemaal niks? Als je een paar honderd euro uitgaf en dat verdubbelt, dan is het nog steeds geen groter deel van je salaris als je er in 5 jaar tijd een paar honderd op vooruit bent gegaan.

Eh, jawel. Als je 300 per maand aan boodschappen uitgeeft en 3000 euro netto verdient, dan is dat 10% voor de boodschappen. Als je dan een 5 jaar later 600 uitgeeft en 3300 netto verdient (allebei dus 300 meer), dan is dat 18% voor de boodschappen geworden. Dat is dus een veel groter deel van het inkomen.

Zelfs als je 600 uitgeeft aan de boodschappen maar zelfs 3600 ben gaan verdienen, is het ruim 16%. Je bent in dit voorbeeld dus 300 euro meer aan boodschappen gaan uitgeven terwijl je 600 euro netto meer bent gaan verdienen; dat komt meestal neer op rond de 1200 euro bruto meer verdienen, dat is een stevige stap, maar niet onrealistisch voor 5 jaar. En dan nog is die 600 euro een veel groter deel van het inkomen dan voorheen.

Pas als je 6000 netto bent gaan verdienen in die vijf jaar zit het weer op de oorspronkelijke 10% voor de boodschappen. Ik denk dat er weinig mensen in vijf jaar van 3000 euro netto naar 6000 euro netto gaan. Ze bestaan wel hoor, maar dat zijn uitzonderingen.

Uiteraard zijn dit allemaal voorbeeldbedragen en gaan we hier uit van de stelling waar je op reageerde dat de boodschappen in vijf jaar 2x zo duur zijn geworden. Dat is volgens mij voor de meeste mensen niet het geval. Voor mezelf heb ik het niet uitgerekend, het is zeker duurder geworden maar volgens mij niet 2x zo duur in vijf jaar.

[ Voor 19% gewijzigd door Lapa op 22-10-2025 16:14 ]

[crisp]

hneel schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 10:49:
https://www.volkskrant.nl...-hap-uit-budget~bba0179c/

[...]

Dit vond ik toch wel een opmerkelijk bericht. We hadden hier thuis al enige tijd geleden dat we elke maand meer geld kwijt waren. En het bleek dat de uitgaven aan boodschappen in 5 jaar tijd bijna verdubbeld waren!

Hoe is dat bij de andere tweakers?

Leuk dit soort cijfers, maar bedenk daarbij dat het grove gemiddeldes zijn die niets zeggen over individuele gevallen. Het kan zelfs zo zijn dat slechts een kleine groep veel beter uit is, terwijl de rest niet of nauwelijks verbetering ziet. Je moet je ook afvragen of de groep ABN-AMRO-rekeninghouders wel representatief is voor heel werkend Nederland.

En vervolgens moet je je ook afvragen waarom dit soort nieuws zo naar buiten wordt gebracht. Wellicht om nieuwe CAO-eisen te ondermijnen? In onze CAO (uitgeverijbedrijf) is de inflatie bij lange na nog niet ingelopen, en nieuwe onderhandelingen zijn nu aan de gang. Ik zie de bui alweer hangen...

Edit: de NOS adresseert ook een aantal nuances: https://nos.nl/artikel/25...de-prijs-van-boodschappen

Daarnaast kan het ook te maken hebben met welke producten mensen kopen. Zo staat in het rapport dat huishoudens mogelijk goedkopere producten als alternatief voor de A-merk en kopen, of bij andere winkels hun boodschappen doen.

Toch kan je niet helemaal stellen dat alle Nederlanders een kleiner deel van hun inkomen kwijt zijn aan vaste lasten. In het onderzoek zijn alleen mensen meegenomen die een salaris ontvangen. Ook het Nibud is kritisch op welke groepen wel en niet zijn meegenomen in het onderzoek van ABN. "Mensen met een uitkering zijn ook niet meegenomen, daarmee sluit je de laagste inkomens buiten."

Daarnaast benadrukt het Nibud: "Bestaanszekerheid omvat meer dan alleen koopkracht en er zijn nog steeds verschillende groepen financieel kwetsbaar in Nederland."

Van Reeken-Van Wee herkent dit en zegt dat het ook niet voor alle huishoudens geldt. "We zien dat bestaanszekerheid gemiddeld verbetert, maar dit betekent niet dat dit ook voor elk individueel huishouden geldt."

[ Voor 56% gewijzigd door crisp op 22-10-2025 16:24 ]

[Koos Werkloos]

Wen maar aan de dure boodschappen. Door het opraken van grondstoffen zoals fossiele brandstoffen, het leegvissen van de oceanen en mislukte oogsten door klimaatverandering, gaan boodschappen in de toekomst alleen nog maar duurder worden.

Daar zal uiteindelijk geen loonsverhoging tegenop kunnen, want door de lonen te verhogen ontstaan er geen nieuwe grondstoffen, herstelt de vispopulatie niet en worden de oogsten ook niet beter.

Sterker nog, de hogere lonen zullen doorberekend worden in de boodschappenprijzen.

[Cheezborger]

Koos Werkloos schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 16:16:
Wen maar aan de dure boodschappen. Door het opraken van grondstoffen zoals fossiele brandstoffen, het leegvissen van de oceanen en mislukte oogsten door klimaatverandering, gaan boodschappen in de toekomst alleen nog maar duurder worden.

Daar zal uiteindelijk geen loonsverhoging tegenop kunnen, want door de lonen te verhogen ontstaan er geen nieuwe grondstoffen, herstelt de vispopulatie niet en worden de oogsten ook niet beter.

Sterker nog, de hogere lonen zullen doorberekend worden in de boodschappenprijzen.

Wat is dé oplossing? Minder consumeren?

Ik merk dat wij al een jaar lang veel kritischer boodschappen doen. En dan heb ik het niet alleen over A-merken laten liggen, huismerken kiezen of tijdens de bonus inslaan – dat weet iedereen wel – maar écht minder consumeren en bewuster zijn van wat je aanschaft. Nauwelijks nog frisdrank of snacks, want dat is eigenlijk niet goed voor je gezondheid. Ook eten we minder vlees en vis, enzovoort.

[Koos Werkloos]

Cheezborger schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 19:45:
[...]

Wat is dé oplossing? Minder consumeren?

Ja, we zullen minder moeten consumeren. De aarde raakt steeds meer uitgeput en daarmee is onze welvaart op den duur gewoon niet meer vol te houden. Aan dat idee zullen we geleidelijk steeds meer moeten wennen, ook al vinden we dat niet leuk.

Wat we naast minder consumeren nog zouden kunnen doen:

- Nieuwe landbouwtechnieken gebruiken.
- Door kruising en veredeling nieuwe soorten gewassen kweken die beter bestand zijn tegen klimaatverandering.
- Dieet met minder dierlijke producten.
- Teelt van gewassen verplaatsen naar gebieden die daar door klimaatverandering beter geschikt voor zijn geworden.
- Meer lokaal geproduceerd voedsel eten.
- Iets zien te doen aan voedselverspilling.

[hoevenpe]

Koos Werkloos schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 16:16:
Wen maar aan de dure boodschappen. Door het opraken van grondstoffen zoals fossiele brandstoffen, het leegvissen van de oceanen en mislukte oogsten door klimaatverandering, gaan boodschappen in de toekomst alleen nog maar duurder worden.

Je weet dat een vat ruwe olie nog maar 62 dollar is? In mijn jeugd (rond de eerste golfoorlog) was dat bijna het dubbele, om over inflatie nog maar te zwijgen.

Grondstoffen zijn vaak niet het primaire probleem: regelgeving, duurzaamheidseisen, belasting, accijns, etc. minstens zo'n grote factor.

[Koos Werkloos]

Maar wat kost een vat olie over 10, 20 jaar. We zullen ooit een punt bereiken dat de wereldolieproductie gaat dalen doordat steeds meer olievelden raken uitgeput. Vanaf dat moment gaat de olieprijs hard omhoog en ontstaan er tekorten.

[hoevenpe]

Koos Werkloos schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 20:31:
Maar wat kost een vat olie over 10, 20 jaar. We zullen ooit een punt bereiken dat de wereldolieproductie gaat dalen doordat steeds meer olievelden raken uitgeput. Vanaf dat moment gaat de olieprijs hard omhoog en ontstaan er tekorten.

Deze zomer was ik op vakantie in Australië, een liter peut was daar omgerekend minder dan 1 euro. Zelfs als de kale grondstofprijs zou verdubbelen is het daar goedkoper dan hier, onze hoge energieprijzen zijn een politieke keuze.

Idem voor de boodschappen: ga eens winkelen in Duitsland, het kan echt veel goedkoper.

[Deewop]

Er zijn heel veel dingen die invloed hebben op prijzen, zowel negatief als positief. @hoevenpe en @Koos Werkloos jullie lijstjes missen natuurlijk de oorlog in Oekraïne.

De EU geeft niet voor niets tussen 2021-2027 een kleine 400 miljard euro uit aan landbouw.

Misschien wordt dat in de toekomst meer, zodat de voedselprijzen betaalbaar blijven. Toch nog een link naar het onderwerp van dit topic: dan moet er natuurlijk ook meer geld naar de EU, hogere inkomstenbelasting anyone? 😉

[ Voor 9% gewijzigd door Deewop op 22-10-2025 20:57 ]

[Cyberpope]

Koos Werkloos schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 20:31:
Maar wat kost een vat olie over 10, 20 jaar. We zullen ooit een punt bereiken dat de wereldolieproductie gaat dalen doordat steeds meer olievelden raken uitgeput. Vanaf dat moment gaat de olieprijs hard omhoog en ontstaan er tekorten.

Het stenen tijdperk is niet opgehouden door het gebrek aan stenen

[hoevenpe]

Deewop schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 20:54:
Er zijn heel veel dingen die invloed hebben op prijzen, zowel negatief als positief. @hoevenpe en @Koos Werkloos jullie lijstjes missen natuurlijk de oorlog in Oekraïne.

Ik zie de link met de oorlog in Oekraïne eerlijk gezegd, fossiele brandstoffen zijn inmiddels goedkoper dan voor die oorlog.

Als olie daadwerkelijk structureel meer dan 100 dollar wordt zullen fracking en andere nu onrendabele velden vanzelf in productie komen. Ik ga het einde van fossiel niet meer meemaken.

[R_Zwart]

Koos Werkloos schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 20:31:
Maar wat kost een vat olie over 10, 20 jaar. We zullen ooit een punt bereiken dat de wereldolieproductie gaat dalen doordat steeds meer olievelden raken uitgeput. Vanaf dat moment gaat de olieprijs hard omhoog en ontstaan er tekorten.

Het gaat denk ik al eerder omhoog gaat door twee oorzaken:

- de vraag neemt af (steeds meer alternatieve bronnen) maar vaste kosten dalen niet.
- ook als er nog genoeg olie is wordt het steeds duurder om het uit de grond te halen. Mogelijk is ook de samenstelling wat anders waardoor raffinaderijen moeten worden aangepast.

[R_Zwart]

Cheezborger schreef op woensdag 22 oktober 2025 @ 19:45:
[...]

Wat is dé oplossing? Minder consumeren?

Ik merk dat wij al een jaar lang veel kritischer boodschappen doen. En dan heb ik het niet alleen over A-merken laten liggen, huismerken kiezen of tijdens de bonus inslaan – dat weet iedereen wel – maar écht minder consumeren en bewuster zijn van wat je aanschaft. Nauwelijks nog frisdrank of snacks, want dat is eigenlijk niet goed voor je gezondheid. Ook eten we minder vlees en vis, enzovoort.

Ja, minder consumeren is een oplossing. We zijn decennialang zo gewend/verwend geraakt aan spotgoedkoop voedsel dat we nu even schrikken nu de prijzen realistischer zijn geworden. En gezien de problemen van overconsumptie (op meerdere vlakken) kan het ook helemaal geen kwaad om een tandje minder te gaan consumeren. Dan consumeren we nog steeds veel meer dan wat onze grootouders deden.

[FrostHex]

De titel is eigenlijk misleidend.

Het middeninkomen zegt niets: je kan hetzelfde middeninkomen hebben en toch veel, veel minder te besteden hebben. Daarom zijn die vergelijkingen ook zo dom.

Met een middeninkomen maakt nogal uit: je tweeverdiener bent of niet, in een koophuis of huurhuis woont, of je vermogende ouders hebt (schenkingen, geen studieschuld enz), of je 55 bent en hypotheekvrij woont of 35 en wel de hypotheeklasten hebt.

Je kan evenveel verdienen als een collega maar toch veel meer te besteden hebben als je samenwoont, koophuis hebt of geen studieschuld.

[ Voor 22% gewijzigd door FrostHex op 24-10-2025 09:27 ]

[Cyberpope]

FrostHex schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 09:26:
Je kan evenveel verdienen als een collega maar toch veel meer te besteden hebben als je samenwoont, koophuis hebt of geen studieschuld.

Nee, dit kan niet. Dit lijkt wel heel veel op dat je aangeeft dat omstandigheden of (stel je voor) persoonlijke keuzes invloed hebben. Voordat je het weet kom je op het punt dat mensen ook naar hun eigen gedrag moeten kijken voordat ze iemand anders (b.v. politiek) de schuld kunnen geven. Dat is absurd. We weten allemaal het is de schuld van .......

[Thompson]

Cyberpope schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 10:44:
[...]

Nee, dit kan niet. Dit lijkt wel heel veel op dat je aangeeft dat omstandigheden of (stel je voor) persoonlijke keuzes invloed hebben. Voordat je het weet kom je op het punt dat mensen ook naar hun eigen gedrag moeten kijken voordat ze iemand anders (b.v. politiek) de schuld kunnen geven. Dat is absurd. We weten allemaal het is de schuld van .......

De rabobank? :+

Maar dat lijkt me inderdaad nogal een open deur dat dat gigantisch verschil kan maken. Neemt niet weg dat, wat m.i. de essentie van dit topic is, er binnen een bepaalde salarisrange gewoon weinig vooruitgang geboekt wordt door het vervallen van toeslagen. We hebben een gedrocht van een financieel systeem opgebouwd in Nederland.

Daar weer uit zien te komen zonder dat er veel mensen buiten de boot vallen is ook een hels karwei. En uiteindelijk komt het er toch weer op neer dat het overgrote deel van de kosten gedragen zal moeten worden door het overgrote deel van de mensen; ergo de werkenden die 40~80k verdienen.

De absurd rijke meer laten betalen, zeker dat kan helpen. Maar dat kun je maar tot beperkte hoogte doen en anders is dat geld helemaal foetsie. Zie nu ook de leegloop van bedrijven uit NL. Dat echt hard aanpakken is een wereldwijde kwestie en daarmee utopie.

De andere optie is dat er minder netto ontvangers zijn t.o.v. de netto bijdragers. Ook veel makkelijker gezegd dat gedaan door allerlei nationale en internationale wetgeving, bescherming van zwakkeren etc. etc.