djengizz schreef op woensdag 01 april 2015 @ 22:12:
[...]
En dat zal niet gebeuren omdat dat is hoe het spel gespeeld wordt. Zo wordt er geen oorlog meer verklaard en komen er 'groene mannetjes' ipv troepen. Dit wordt bewust gedaan precies vanwege de manier hoe wij daar mee omgaan en de twijfel die het zaait binnen traditionele beeldvorming en stellingname.
Ik denk dat we wel moeten opmerken dat die ontwikkeling minder een kwestie is van specifiek Russische doctrine dan onderdeel van consequenties voortvloeiend uit het grote vacuüm na het einde van de Koude Oorlog - en dan in het bijzonder de terugkeer van grondstoffenconflicten, iets waarbij uitstekend valt te herkennen hoe de traditionele monopolies van toepassing geweld en kapitaal afgebrokkeld zijn, verschoven naar vormen en methodes die we heel lang niet gezien hebben in de wereld. Wat we zien als de "Russische aanpak" is een bewuste serie aan innovaties daarop teneinde te komen tot een ordening en bewustzijn uit zeer oude tijden. Het volgende is waarschijnlijk een ietwat lang verhaal, echter van groter belang om eens naar te kijken dan menig onderzoeker zich realiseert.
Het is iets wat tegenwoordig nog maar weinig gekend is, de Vrede van Westfalen - een verzamelnaam voor een serie verdragen die middels logische omwegen van Napoleontische oorlogen en de opkomst van nationalisme geleid hebben tot het concept van de natiestaat, alsmede het monopolie van geweld voor die natiestaat en de balans tussen economie en de behartiging van het land vertegenwoordigd door die staat. De excessen daarvan mogen gekend zijn, zie de Grote Oorlog deel I, II, en III (WOI, WOII, Koude Oorlog). Vallen en opstaan, lessen leren is altijd gruwelijk voor de mensheid. Toch werden lessen geleerd, stap voor bloedige stap.
Na het einde van de Koude Oorlog zoals gezien en verklaard als gewonnen door het Westen vielen we collectief in een put. Met de ontwikkelingen in versnelling van informatiestromen, diversificatie van traditioneel structurele economische zuilen, de consequenties van deregulering van financiële stromen resulterend in instigatie van ondermijning van traditionele soevereiniteit van overheden rolden we eigenlijk op weinig elegante wijze door naar een terugval naar oudere tijden waarin conflict een kwestie was van toepassing geweld voor behartiging van toegang tot grondstoffen. De excessen voortvloeiend uit die terugval zijn soms heel erg zichtbaar (Irak - militair / economisch) echter vaker vrij onzichtbaar (Oost- en Centraal Afrika - economisch / militair, Zuid-Amerika - economisch / militair). We zien dat soort excessen echter net zo goed terug in de recente financiële crises van landen, of we het dan nu hebben over het verdwijnen van economische motoren als middenstand, het als acceptabel beleid stellen voor financiële instellingen om de kosten van falen af te wentelen op samenlevingen, substitutie van geloof / overtuiging door ideologie of de mentaliteit van bonus en de cultuur van rendement. Saillant, hoe liberaal gedachtegoed geherdefinieerd is over de decennia heen, onherkenbaar tegenwoordig, in wezen. Maar goed, neuzen moeten dezelfde kant op staan toch? Grapje, natuurlijk.
Rimpels op het water van menige vijver, nog steeds. Te vermijden als we bereid waren geweest om onze systemen aan te passen aan veranderende omstandigheden, maar ja, dat idee van de oorlog winnen. Net zoals legers die victorie behalen zich enkel voorbereiden op de vorige oorlog zie je vergelijkbare waanbeelden bij regeringen en hele culturen. Welkom bij de mensheid. Op zijn minst hadden we net als in vorige periodes lessen moet trekken uit de pijn. En dan bedoel ik niet het leren afwentelen van pijn naar het volgende lagere niveau van waarde. Enfin.
Een punt van aandacht hierbij is dat oude Westfaalse statenconcept. Voor die tijd was de toepassing van geweld als instrument van georganiseerde macht een uitoefening van het gebruik van huurlingen, veelal specifiek gericht op ontginning van territoria en toegang tot grondstoffen. Europa was een behoorlijk versnipperde kaart in die tijd, er heerste een mentaliteit van invloed en macht die men in het Westen zich niet meer voor kan stellen, die in essentie echter voor inlichtingenofficieren geschoold als Putin met basis in de school van Andropov zeer natuurlijk aanvoelen. In de tijd voorafgaand aan internaliseren van de consequenties voor ordening na de Vrede van Westfalen was er geen concept van soevereiniteit van staat of land zoals we dat nu kennen. Conflict ging over de grenzen van instellingen heen, van banken die oorlogjes voerden tot baronnen die hun eigen stad in brand staken om conflict met de buren te instigeren, ga zo door. Geweld was een toepassing van invloed over macht, instrumentatie daarvan was divers: agenten, geld, grondstoffen, misschien zien we de parallel hier opkomen.
In het Westen hebben we ontwikkelingen gezien van een zekere mate van terugkeer naar instrumentatie van huurlingen, focus op toegang tot territoria en beheersing van grondstoffen. Hetzelfde hebben we sinds dat "einde" van de Koude Oorlog gezien bij de ontwikkeling van China. Hier zit dan ook de eigenlijke motivatie van de opmerkelijke toenadering tussen de VS en China in die fase van opkomst: men zoekt hetzelfde, de methodiek is hetzelfde. Een opmerkzame lezer zal misschien even nadenken over de opkomst van zogeheten PMC's, en de ontwikkeling van macro-economische organisaties buiten de grenzen van soevereiniteit met toegang tot vormen van PMC's, al dan niet geïntegreerd binnen organisatie van bedrijf. Beide prima herkenbaar en tegenwoordig algemeen onderdeel van zakelijke sectoren in zowel China als de VS.
Saillant punt misschien, het wachten is op een NRC met een artikel over de goede oude Nederlandse Shell en hun PMC relaties binnen contracten als bijvoorbeeld gezien in Nigeria of Sudan. Er zijn redenen waarom Nederland zo'n opvallende eend in de bijt is, kwestie van ervaring - in cultuur-historisch opzicht heeft Nederland dan ook weinig invloed gekend van de consequenties van de Vrede van Westfalen. Wat we nu kennen als Nederland was erg, erg traag in die processen. De gemiddelde historicus of politicoloog zal instinctief terugdenken aan een aantal werken en voordrachten van Koen Koch, staten ontstaan niet alléén maar worden juist gevormd door de buitenwereld. Er is altijd eerst de staat, later vindt pas het proces van natievorming plaats. Staat en statenstelsel kunnen niet zonder elkaar.
De Republiek werd pas in 1648 erkend als deelnemend aan het Europese statensysteem, het was echter geen staat. Geweld was geen monopolie van de staat, wel het domein van bedrijf en vermogen. Dat heeft heel lang zo bestaan als natuurlijk onderdeel van sociaal-economische ordening, en dat heeft zo zijn consequenties gehad voor culturele ontwikkeling - mocht iemand zich afvragen waar de oorsprong ligt van de diepgaande institutionele corruptie voor selectief belang binnen Nederland, ik zou zeggen, begin hier te graven :-) Het waren nota bene de Fransen die in 1795 een begin maakten met modernisering van politieke en economische systemen met de bezetting van de Republiek. Gecentraliseerd gezag was een ontwikkeling van buitenaf, en aangezien er in die tijd geen nationale cohesie van cultuur of andere ordening was, kozen de Fransen maar voor selectie van personen voor dat gecentraliseerd gezag uit zogeheten "mannen van eer". Stukje ironie, de Italiaanse mafia na de Tweede Wereldoorlog wist aan de macht te komen uit gelijksoortige aanbevelingen, zo zie je maar weer, enfin - dit terzijde.
Maar goed, Nederland was geen natie. Er was geen eenheidsbesef, dialecten waren en bleven talen, om maar iets te noemen. Homogenisering in Nederland als onderdeel van natievorming kwam eigenlijk pas echt op tafel tijdens de schoolstrijd, integratie van processen noodzakelijk voor toestroom vanuit bevolking tot gecentraliseerd gezag werd ruw onderbroken door de Eerste Wereldoorlog, vervolgens nog eens keihard door de Tweede Wereldoorlog. Al met al, er zijn redenen waarom Nederland zo'n opvallende grijze eend in de bijt is. Vrijwel dezelfde redenen die ten grondslag liggen aan het ondermijnen van verdragsafspraken, constructies als het gasgebouw voortvloeiend uit mentaliteit, ga zo door. In wezen zijn hier met enig zoeken ook de redenen te vinden waarom er in Nederland zo structureel weinig cohesie aanwezig is vereist voor consistent publieke discussie en toetsing van mandaten uitgegeven voor verkozen ordening en inrichting. Maar goed, redenen zijn nooit hetzelfde als excuus. Ach, die goede oude VOC mentaliteit, de Gouden Eeuw voor die 1/100ste procent!
Dat terzijde, terug naar het eigenlijke onderwerp, de algemene ontwikkelingen van die terugkeer zijn verklaarbaar, enkel al vanuit het gegeven dat zonder grote en structurele polarisatie bij stabiele conflicten staten en overheden steeds minder ruimte hebben om hun monopolies te handhaven, laat staan toegang te zekeren tot afhankelijkheden binnen de kaders en grenzen van een dergelijk conflict. Ook verklaarbaar vanuit consequenties van de prijs van het "winnen" van de Koude Oorlog, onze systemen konden simpelweg geen gelijke tred houden met de versnellingen en schaalvergroting van gedereguleerde systemen die de rekening tijdens het conflict betaalden. En ja, zonder besef van functie gaan burgers heel anders om met hun mandaat, net zoals men zonder angst andere beslissingen neemt dan met angst. Waarom denk je dat symboolpolitiek gestoeld is op instrumenteel gebruik van angst - vermeend of reëel?
Ongeacht moraliteit of ethiek, de ontwikkeling is er. Verklaarbaar, echter niet zonder consequenties. Een van die consequenties is een groeiend bewustzijn in Russische kringen van wat men daar het Chinese probleem noemt: een China als supermacht, traditioneel isolationistisch en principieel onwillig om in te grijpen in externe belangen, vermogend echter op basis van ontwikkelingen die het land als supermacht per definitie expansief maken.
Men ziet zich aldus ingeklemd tussen Oost en West, iets wat de directe motivatie is geweest om boven op het gebruik van Europa als markt een visie te ontwikkelen om het Westen te verdelen. Dat wil zeggen een einde maken aan de processen van Europese integratie alsmede ontwikkelingen forceren die een wig drijven in het Atlantisch bondgenootschap. Het klinkt misschien wat vreemd, we moeten ons hierbij realiseren dat een VS zonder een EU in het moderne landschap van macro-economie en kapitaalstromen in toenemende mate structureel afhankelijk is van .. China. De grote valstrik van het omarmen van schuldverklaring als instrument van staat middels instellingen die buiten de soevereiniteit van diezelfde staat staan. Ironie, pur sang.
Daarnaast, China heeft geen vertrouwen in welke vormen van Westerse inrichting dan ook, tenslotte was men al beschaafd toen men in Europa nog met spreekwoordelijke Neanderthalers aan het stoeien was - ik stel het even op scherp, maar onderschat absoluut niet hoe anders China zichzelf en de wereld ziet dan hoe wij in het Westen het land te zien krijgen. Rusland herkent dit - voldoende om tegenwicht te bieden aan hun eigen spookbeeld van Oosterse horden uit de geschiedenis. Voldoende om een strategische keuze te maken die op zijn minst niet mèt het Westen is.
Een andere consequentie is het besef dat zonder een wig tussen VS en EU simpele schaalgrootte per definitie zou leiden tot een uiteindelijke integratie van wat Putin het "Russische Domein" noemt binnen wat in essentie een vrij natuurlijk verloop van globaliseringsprocessen is. Zelfs op niveau's van toenadering is dit voor de belangen die hij doet garanderen een nachtmerrie. De maskirovka na het "einde" van de Koude Oorlog is net als de stekker uit de Soviet Unie trekken een bewuste beslissing in deze. Prima te herkennen inmiddels in de gepubliceerde herziene doctrines, om maar iets te noemen. Die blijken nu meer dan vijftien jaar oud te zijn. Pijnlijk, voor ons, aangezien we dat dus al die tijd niet doorgehad hebben. Mais enfin. Misschien nog pijnlijker is het om in deze te erkennen dat terwijl jongere generaties na dat Koude Conflict elkaar wel konden vinden, wel begrip wisten te vinden, ondanks de grote verschillen in sociaal-culturele mentaliteiten voortvloeiend uit cruciale verschillen in historische ontwikkelingen, een paar oudere mannen dat niet konden, en niet wilden, en aldus besloten om het voor hun hele volk onmogelijk te maken om bruggen te bouwen. Dat is past triest.
Putin en intimi hebben uitstekend herkend dat zonder polarisatie van geopolitieke aard de landschappen die over de historische grenzen van ordening en monopolie van staat heen gaan structureel weinig tot geen band hebben met die natiestaten waar ze hun oorsprong in hebben. Ze hebben ook uitstekend herkend dat de volgende evolutie van conflicten en oorlogsvoering niet langer het monopolie van die staten is. Net zo goed als ze herkend hebben dat vanuit die evolutie per definitie volgt dat de arena van conflict er geen is van traditionele concepten als ideologie, staatsinrichting, territorium of eigendom. Dat zijn enkel instrumenten binnen het kader van conflicten, niet langer de arena's zelf. Dat heeft consequenties. Geweld is normaal, een verlengstuk beschikbaar voor elke vorm en elk type van instrumentatie. Tot zover Von Clausewitz. Als je meent dat zijn idee gruwelijke consequenties had een paar generaties later, denk dan daar eens rustig en goed over na. Geweld als normaal, redelijk en geïntegreerd verlengstuk van en voor welke instrumentatie dan ook......
Wat je in Westerse media ziet onder de noemers van "LGM", milities, separatisten, brievenbusfirma's, kartels et alii binnen de kaders van onze perceptie van dit conflict is niets anders dan een herontwikkeling van een oud patroon van huurlingen en zogeheten "neomedievalism" gestoeld op toegepaste psychologie. Waar in het Westen onder de afwezigheid van de druk van polarisatie en stimuli tot investeren in fundamenten van inrichting dit het domein is van macro-economie, heeft men in Moskou en in menige mooie dacha hard gewerkt om daar verder op te bouwen teneinde het te integreren binnen alle kaders van instrumentatie. Politiek, economisch, cultureel, sociaal, ga zo door.
Waar men hier druk bezig is met theorie aangaande Vierde en Vijfde Vormen van Conflict heeft men daar beide al lang zelf herschreven als innovaties in dienst van een bewuste visie voor terugkeer naar zeer oude concepten, mentaliteiten en ordening.
Het klinkt misschien alsof het subliem briljant is, dat is het niet. Slim wel, maar vergeet niet dat Rusland geen eigen ontwikkeling heeft doorgemaakt voortvloeiend uit die Vrede van Westfalen. Hier zit een van de primaire oorzaken van verschillen in sociaal-culturele ontwikkeling van identiteit en perspectief op historische evolutie. Onderschat dit niet, het is dezelfde reden waarom tegenwoordig Westerse politic niet in staat zijn om zich op effectieve wijze te verplaatsen in de mentaliteit dominant in het Kremlin du moment.
Het land was er niet, de cultuur had nog geen geïntegreerde cohesie, ga zo door. Ten tijde van de Koude Oorlog was dit een structureel probleem voor de leiders van de Soviet Unie, men had culturele noch historische affiniteit met die concepten en ordening, het was een continue wedstrijd van vallen & opstaan, in een wereld waar in die tijd eigenlijk alles gestoeld was op de toenmalige Westerse vormen van ordening en bijbehorende mentaliteiten. De proxy conflicten in Afrika zijn een mooi startpunt voor verkenning hierin trouwens. Na de Koude Oorlog was het een heel ander amalgaam van omstandigheden, en vanuit het struikelen door het Westen in aanpassingen te doen maar niet gedaan na het "einde" van die oorlog (innovatie en stabilisatie systemen ter continuering van die systemen als leidend voorbeeld / dominant) kreeg men de ruimte om met een stap terug (einde Soviet Unie) twee stappen vooruit te doen. Simpel gesteld, daar zitten we nu.
Begrijp me niet verkeerd, ik stel niet voor dat geopolitieke, ideologische of andere vormen van globale polarisatie nodig zijn, of zelfs maar wenselijk - absoluut niet. Ik stel wel vast vanuit - wat de redenen ook zijn - de segregatie tussen fundamenten van samenleving (burger, bedrijf, overheid) de zogeheten open samenleving van het Westen ten prooi zijn gevallen aan ontwikkelingen die ons op niveau's van economie en politiek binnen de kaders van de traditionele natiestaat gebracht hebben tot een terugval naar patronen voorafgaand aan de tijd volgend op de Vrede van Westfalen. In economisch opzicht heeft dat geresulteerd in het overstijgen van traditionele inrichting van balans tussen die fundamenten van samenleving, in politiek opzicht heeft het geresulteerd in een trend van partijpolitieke baronieën en bestuur zonder beleid (of visie anders dan het partijbelang). Simpel gesteld: een fundamentele verstoring tussen de selectieve en collectieve belangen die een stabiele sociaal-economische inrichting van samenlevingen mogelijk maken. Met als direct gevolg een collectief onvermogen tot zekering van afhankelijkheden.
De simpele reden dat we deze nieuwe vormen en toepassing van conflicten zien is dezelfde reden dat criminele veiligheidsorganisaties (à propos, hetzelfde gaat op voor de nieuwe transnationale macro-economische organismes alsmede de netwerken van zakelijke activiteit zonder voet in traditionele structuren van samenlevingen - de sharing economy is zo'n leuk maar uiterst selectief lonende en algemeen ondermijnende ontwikkeling) zich aan de traditionele (post-Westfalen, alsmede voortvloeiend uit het lessen trekken van reeksen aan bloedige conflicten) niveau's van ordening en inrichting kunnen onttrekken: het Westen heeft haar huidig onvermogen geïnstigeerd vanuit het gebrek aan visie over de vragen "what happens next" en "who benefits".
Daar zit een gigantisch stuk ironie. Voorafgaand aan het einde van de Tweede Wereldoorlog stelden we ons wel die vraag. Zelfs in het zicht van een mogelijk nieuw conflict gingen we ondanks alles die uitdaging aan. Dat is ondanks alles niet zonder positieve consequenties gebleven. Bij het vermeende einde van de Koude Oorlog echter niet, waarom ook, zonder polariserend conflict? We hadden gewonnen, toch? Ons systeem was perfect gebleken, toch? Waarom dan ook überhaupt een Rusland helpen, de magie van markt en kapitaal had ons toch de overwinning gegeven? Dat zou daar vanzelfsprekend nu volgen. Dat zagen we toch overal in de wereld?
Arrogantie, gierigheid, de prijs van overwinning. Angst voor verandering, de zucht naar onschendbaarheid en onaantastbaarheid, de verleiding van overwinning. Opnieuw de menselijke psychologie. Opnieuw precies waar Andropov op hamerde. Putin luisterde. Zag er echter geen brood in om dat om te zetten in iets waar geen groter conflict uit zou volgen. Of we het nu leuk vinden of niet, in volle erkenning dat we zelf niet dezelfde weg kunnen inslaan, er zijn trends geschapen waar we de komende vijftig jaar of meer mee zullen zitten.
Edit. Dat is iets langer geworden dan wat ik voor ogen had zo op de vroege ochtend, excuses - er is in deze vrees ik geen samenvatting mogelijk, dat is het inherente probleem bij de aard van de soms noodzakelijke verkenning van achtergronden
Noodzakelijk, maar nuttig. Zeker om inzicht te verkrijgen in de aard van ontwikkelingen, en de oh zo belangrijke verschillen in mentaliteit en perspectief. Zie het als een blik in de keuken van wat hier op tafel komt bij analyses en overleg, of gewoon als lijst van punten van mogelijke interesse bij het zoeken naar leesvoer.
[
Voor 6% gewijzigd door
Virtuozzo op 02-04-2015 04:38
]
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.