Vragen over filters komen erg vaak langs en het zijn ook vaak gelijkaardige vragen. Om deze vragen weg te nemen en om centraal te kunnen discussiëren over dit onderwerp een nieuw topic.
Een filter is een optisch hulpstuk in de fotografie dat op het objectief van een (spiegelreflex)camera geschroefd wordt of in een daartoe bestemde filterhouder geplaatst wordt. Filters kunnen subtiele veranderingen brengen maar kunnen er ook voor zorgen dat sommige (technisch) onmogelijke foto’s nu alsnog wel mogelijk worden.
• 2 systemen
• Filtersoorten
• Quick start tips
• Filters loskrijgen
In het eerste plaatje zien we de adapterring die op het objectief wordt gedraaid. In het tweede plaatje wordt de filterhouder op de adapterring geplaatst. In deze filterhouder wordt een filter of meerdere filters geplaatst, te zien op het derde plaatje.
De breedte van het filtersysteem moet steeds groter zijn dan de grootste lensdiameter in je lenzencollectie, dit om vignetting tegen te gaan. [vul aan met veilige marge vuistregel]
Potentiële merken zijn Benro, Breakthrough, Cokin, Haida, Hi Tech (Formatt), Lee, K&F, NiSi, Rodenstock, Tiffen, Vü,... [vul aan].
Voordeel:
• Flexibel gebruik (vooral bij ND Grad filters)
• Meerdere filters stacken
• 1 filter bruikbaar voor al je lenzen (via stepup-ringen voor je houder - eBay kwaliteit is daarvoor voldoende)
• Past ook op UWA's met bolle front-elementen
Nadeel ligt in de investering van de filterhouder en portabiliteit (schroeffilters zijn compacter dan de filterhouder). In een aantal gevallen zal een schroeffilter ook sneller zijn in gebruik.
[vul aan voordeel/nadeel filters van filterhouders]
Bekende fabrikanten zijn B+W, breakthrough, Gobe (rebranded K&F?), Hama, Heliopan, Hoya, K&F,Kenko, Marumi, NiSi, Singhray, Zeiss, [url="https://www.zomei.com]Zomei[/url], Nikon, Canon en Sigma.
Voordeel
• Snel en zorgeloos starten met een goedkope set.
• Compact om mee te nemen
• In een aantal gevallen is een schroeffilter sneller (gewoon opdraaien vs. het opzetten van het systeem van de filterhouder). Zie ook nadeel!
Nadelen:
• Beperkt gebruik van GND filters (de 'horizon' ligt steeds i/h midden),
• Je moet voor elke lensdiameter een verschillende filter kopen
• Bij heavy ND flters (little stopper, big stopper), moet je voor elke compositie de filter eraf schroeven wegens focusproblemen of omdat je onvoldoende door je zoeker ziet. Sommige fototoestellen leveren wel Liveview die 10 stops kan overwinnen (src).
• Het opschroeven kan er voor zorgen dat je compositie licht verschoven is (vooral bij el cheapo statiefjes etc)
• Sommige UWA's hebben bolle lenselementen waar geen opschroeffilter oppast.
• Ze durven wel eens vast te komen zitten op je lens (oplossingen zie: Filters loskrijgen)
[vul aan voordeel/nadeel schroefdraadfilters]
De meningen van het nut van deze filter zijn verdeeld gezien digitale sensoren veel minder gevoelig zijn voor UV licht dan film (analoge fotografie), waardoor dit type filter enkel voor analoge fotografen nog relevant blijkt.
De filter wordt vaak gebruikt ter bescherming van het front element volgens het baadt-het-niet-dan-schaadt-het-niet-principe, maar dit wordt steeds meer afgeraden
Heel wat webshops proberen UV-filters als upselling strategie aan te bieden, bvb door een goedkoop filtertje te bundelen. De meerwaarde zit vaak echter bij de eigenaar van de shop.
Voordeel:
• Filtering UV-licht (en daardoor het vermijden van een blauwe waas) bij analoge camera's.
• Kan beschermen tegen spatten, lichte stoten en opwaaiend zand (regendruppels van je filter afvegen doe je met een iets geruster gevoel dan van je lens-frontelement; eenmaal binnen draai je het er weer af)
• Duurdere exemplaren hebben ook een anti-fog coating: ze dampen niet zo makkelijk aan bij temperatuurswisselingen in een vochtig klimaat.
Nadeel:
• Flare gevoeliger
• Extra glas komt lens-scherpte/contrast niet ten goede, zeker niet bij goedkope filters *.
• Splinters van gebroken filters kunnen alsnog krassen op het front-element
* Met de komst van scherpere lenzen & hogere resolutie-sensoren, valt het effect van een (goedkoop) UV-filter meer op dan in de begindagen van de digitale fotografie.
Een zonnekap biedt vrijwel evenveel bescherming, introduceert geen (extra)flare-gevoeligheid én via ebay en aliexpress kost een kloon minder dan een goedkoop UV-filter. Wil je alsnog een UV-filter? Ga dan voor een topproduct met topglas én de juiste coatings.
Dit Lenstip-artikel (2009) toont de resultaten van een zeer uitgebreide test van verschillende merken/modellen UV filters in combinatie met een analoge camera.
Deze filter bestaat er in 2 soorten, lineair en circulair (CPL). De laatste is altijd bruikbaar op een DSLR, de eerste niet altijd. Hieronder staat een CPL afgebeeld:
Door aan het filter te draaien wordt het effect versterkt of verzwakt, afhankelijk van hoe je gepositioneerd bent tov de reflecties en het glanzende object. Voor maximale polarisatie, moet het licht invallen onder een 30° hoek en is de camera tevens gericht onder een hoek van 150° (=30°+120°).
Grootste nadeel is dat er vrij veel licht (tot 2 stops) verloren gaat.
(*) Helaas slagen enkele dure merken er niet in om alle golflengtes (=kleuren) gelijkmatig te filteren zodat er meer rood of blauw wordt gefilterd, wat respectievelijk in een rode (B+W) of blauwe (Lee) zweem resulteert. In nabewerking is die er enigszins uit te krijgen.
Enkele typische usecases:
• Bij normale lichtomstandigheden bewegend water (zee, rivier, waterval) omtoveren tot een melkachtig vlak, met sluitertijden van enkele seconden tot minuten.
• Bij veel zonlicht een foto met groot diafragma maken (eventueel icm een door flits-synctime gelimiteerde sluitertijd)
Er zijn verschillende gradaties, van 1, 3, 6 tot 20 f-stops minder licht. 3 stops minder licht laat bijvoorbeeld 12,5% licht door en resulteert in een 8x langere belichtingstijd. Voor verdere uitleg zie Wikipedia (engels)
Overzicht filter-sterktes van (G)ND filters
Soorten
Een soft GND filter heeft een brede overgang tussen gefilterd en niet gefilterde capaciteit.
Een hard GND filter heeft een snelle/smalle overgang tussen gefilterd en niet gefilterde capaciteit.
Een Inverse GND filter heeft een harde overgang tussen gefilterd/niet-gefilterd waarbij de filtercapaciteit afneemt verder van de overgangszone (zie usecase).
Het verschil tussen een soft en een hard verloop is vooral bedoeld voor verschillende brandpuntafstanden. Omdat de DOF bij teleobjectieven relatief klein is en het filter direct voor het objectief zit, heb je een vrij scherp verloop nodig om er überhaupt nog iets van terug te zien. Zodra je een soft verloop voor je telelens houdt, is het effect dus bijna niet meer zichtbaar.
Enkele typische usecases:
• De lucht in een landschapsfoto is vaak veel intenser qua licht: hard/soft GND-filter afhankelijk van de horizon.
• Zonsondergang: Inverse GND filter (deel vd zon wordt sterk gefilterd, land/zee niet gefilterd en lucht gradueel)
[u]Tip:[/u] Vergeet niet om je witbalans vooraf in te stellen (dus geen automatische WB laten bepalen door je toestel). Zoniet zal de camera voor de kleurzweem compenseren in de tegengestelde, en wellicht ongewenste richting.
• Voorbeeld: http://www.cs.mtu.edu/~sh...ide/filter/cross-1-45.jpg
Er zijn ook Fog-filters (mist effect), Softeners/diffusion-filters (soft focus effect), Centerspot-filters (filter met difuse en of gekleurde rand) en Radial-filters (soort panzooming effect). En wellicht nog vele andere
.
ND-grad en pola filters veranderen van effect als ze worden gedraaid ten opzichte van de lens. Als de lens draait tijdens het scherpstellen is het dus noodzakelijk om te kijken of je gewenste effect nog aanwezig is. Sommige lenzen (lees: de duurdere) draaien niet tijdens het scherpstellen en hebben hier dus geen last van.
De zogenaamde "slim" filters worden gebruikt bij UWA lenzen. De ring is smaller en dit gaat eventuele vignetting tegen. Nadeel is dat op de B+W filters geen lensdop meer past door het ontbreken van schroefdraad, de Hoya filters hebben deze wel waardoor je de lensdop kan blijven gebruiken. Op een crop camera hoef je bijna nooit een “slim” filter te kopen, bij een fullframe camera is het bij sommige lenzen wel nodig. De lens iets afstoppen of niet op de grootste beeldhoek gebruiken zorgt er voor dat het probleem van vignetting verdwijnt.
To coat or not to coat?
Waar kopen? [outdated!]
• e-Bay, Amazon, ...
• 2e hands kan je vaak een vrij goede slag slaan gezien er relatief weinig vraag naar is
Nog wat oude topics over filters, liever dus niet meer reageren, alleen voor naslagwerk:
• Polarising filter op Telelens? (2017)
• verschil UV / UV Haze filters (2017)
• CPL filter zit muurvast op een UV filter (2017)
• ND voor Ijsland (2017)
• Zonsondergangen (2016)
• ND-filter (2014)
• Filter muurvast (2010)
• [DIY] Cokin groothoekhouder (2008)
• [filters] uv, skylight, polarisatie of alleen protectie (2008)
• [Advies] ND-filter (2008)
• verschil UV / UV Haze / Skylight filters (2008)
• [Filters] UV of skylight?? (2006)
• Polarisatie filter (2006)
• (Poll) Fotograferen zonder filters met dure lenzen (2005)
• vraagje over filters (2005)
• Ster-filters (2004)
• Kleine korte thermische schok door 10tal min in de vriezer te leggen (zie hier)
• Stukje leer (of ducttape of dikke elastiek) er omheen voor extra grip
• Muismatmethode (filter tegen de onderkant van een muismat drukken en dan draaien) en gelijkaardige Ikea to the rescue-methode
• Bij polarisatiefilters werken tiewraps vaak goed.
• Met een bankschroef/wrench/...
Een filter is een optisch hulpstuk in de fotografie dat op het objectief van een (spiegelreflex)camera geschroefd wordt of in een daartoe bestemde filterhouder geplaatst wordt. Filters kunnen subtiele veranderingen brengen maar kunnen er ook voor zorgen dat sommige (technisch) onmogelijke foto’s nu alsnog wel mogelijk worden.
• 2 systemen
• Filtersoorten
• Quick start tips
• Filters loskrijgen
2 systemen
De twee meest gebruikte manieren om filters te gebruiken worden hieronder besproken. Er zijn dus wel meer systemen maar als je deze wilt gebruiken heb je dit topic niet nodig.Met filterhouder
Hierbij plaats je een houder op je lens waarin dan 1 of meerdere filters kunnen worden ingeschoven. Dit ziet er als volgt uit:(c) wexphotographic.com
In het eerste plaatje zien we de adapterring die op het objectief wordt gedraaid. In het tweede plaatje wordt de filterhouder op de adapterring geplaatst. In deze filterhouder wordt een filter of meerdere filters geplaatst, te zien op het derde plaatje.
De breedte van het filtersysteem moet steeds groter zijn dan de grootste lensdiameter in je lenzencollectie, dit om vignetting tegen te gaan. [vul aan met veilige marge vuistregel]
Potentiële merken zijn Benro, Breakthrough, Cokin, Haida, Hi Tech (Formatt), Lee, K&F, NiSi, Rodenstock, Tiffen, Vü,... [vul aan].
Voordeel:
• Flexibel gebruik (vooral bij ND Grad filters)
• Meerdere filters stacken
• 1 filter bruikbaar voor al je lenzen (via stepup-ringen voor je houder - eBay kwaliteit is daarvoor voldoende)
• Past ook op UWA's met bolle front-elementen
Nadeel ligt in de investering van de filterhouder en portabiliteit (schroeffilters zijn compacter dan de filterhouder). In een aantal gevallen zal een schroeffilter ook sneller zijn in gebruik.
[vul aan voordeel/nadeel filters van filterhouders]
Met schroefdraad
Deze ronde filters met schroefdraad zijn meestal gemaakt van messing of aluminium met een filter van glas of speciaal plastic. Heb je de keuze en het budget: kies dan voor messing (raakt minder snel vast, zie Topic: Filter zit muurvast). De betere (lees duurdere) filters zijn voorzien van meerdere lagen coating welke reflecties verminderen en meer licht door laten dan niet gecoate filters. Reflecties kunnen immers leiden tot flares, verminderd contrast en verkeerde lichtmeting.Bekende fabrikanten zijn B+W, breakthrough, Gobe (rebranded K&F?), Hama, Heliopan, Hoya, K&F,Kenko, Marumi, NiSi, Singhray, Zeiss, [url="https://www.zomei.com]Zomei[/url], Nikon, Canon en Sigma.
Voordeel
• Snel en zorgeloos starten met een goedkope set.
• Compact om mee te nemen
• In een aantal gevallen is een schroeffilter sneller (gewoon opdraaien vs. het opzetten van het systeem van de filterhouder). Zie ook nadeel!
Nadelen:
• Beperkt gebruik van GND filters (de 'horizon' ligt steeds i/h midden),
• Je moet voor elke lensdiameter een verschillende filter kopen
• Bij heavy ND flters (little stopper, big stopper), moet je voor elke compositie de filter eraf schroeven wegens focusproblemen of omdat je onvoldoende door je zoeker ziet. Sommige fototoestellen leveren wel Liveview die 10 stops kan overwinnen (src).
• Het opschroeven kan er voor zorgen dat je compositie licht verschoven is (vooral bij el cheapo statiefjes etc)
• Sommige UWA's hebben bolle lenselementen waar geen opschroeffilter oppast.
• Ze durven wel eens vast te komen zitten op je lens (oplossingen zie: Filters loskrijgen)
[vul aan voordeel/nadeel schroefdraadfilters]
Soorten filters
Er zijn zeer veel verschillende soorten filters, beschikbaar voor beide systemen. De meest voorkomende worden hieronder aangehaald:Clear light of protection filter
Deze heeft geen enkele functie behalve de bescherming van het front element. Voor&nadelen? Zie bij het UV-filter hieronder.UV-Filter
Deze filter blokkeert UV-licht waardoor boven de 2500 meter (of andere plekken waar er bovengemiddeld veel UV-licht is) er geen blauwe kleurzweem ontstaat.De meningen van het nut van deze filter zijn verdeeld gezien digitale sensoren veel minder gevoelig zijn voor UV licht dan film (analoge fotografie), waardoor dit type filter enkel voor analoge fotografen nog relevant blijkt.
De filter wordt vaak gebruikt ter bescherming van het front element volgens het baadt-het-niet-dan-schaadt-het-niet-principe, maar dit wordt steeds meer afgeraden
Heel wat webshops proberen UV-filters als upselling strategie aan te bieden, bvb door een goedkoop filtertje te bundelen. De meerwaarde zit vaak echter bij de eigenaar van de shop.
Voordeel:
• Filtering UV-licht (en daardoor het vermijden van een blauwe waas) bij analoge camera's.
• Kan beschermen tegen spatten, lichte stoten en opwaaiend zand (regendruppels van je filter afvegen doe je met een iets geruster gevoel dan van je lens-frontelement; eenmaal binnen draai je het er weer af)
• Duurdere exemplaren hebben ook een anti-fog coating: ze dampen niet zo makkelijk aan bij temperatuurswisselingen in een vochtig klimaat.
Nadeel:
• Flare gevoeliger
• Extra glas komt lens-scherpte/contrast niet ten goede, zeker niet bij goedkope filters *.
• Splinters van gebroken filters kunnen alsnog krassen op het front-element
* Met de komst van scherpere lenzen & hogere resolutie-sensoren, valt het effect van een (goedkoop) UV-filter meer op dan in de begindagen van de digitale fotografie.
Een zonnekap biedt vrijwel evenveel bescherming, introduceert geen (extra)flare-gevoeligheid én via ebay en aliexpress kost een kloon minder dan een goedkoop UV-filter. Wil je alsnog een UV-filter? Ga dan voor een topproduct met topglas én de juiste coatings.
Dit Lenstip-artikel (2009) toont de resultaten van een zeer uitgebreide test van verschillende merken/modellen UV filters in combinatie met een analoge camera.
Polarisatiefilter
Een polarisatie-filter filtert het licht op basis van golf-richting. Voor een technische uitleg moet je even lezen op Wikipedia (nl). In de praktijk slaagt deze filter er in om reflecties/glans (vb storende schitteringen) tegen te gaan. Reflecties (ihb vanaf plastic, metaal, water en planten) zijn immers sterk gepolariseerd en kunnen in theorie helemaal weggefilterd worden. Dit effect is in nabewerking niet na te bootsen. Een interessant gevolg van het filteren van reflecties, zorgt ervoor dat kleuren en contrast versterkt vastgelegd worden (zonder dat daarvoor in de nabewerking aan schuivertjes werd getrokken).Deze filter bestaat er in 2 soorten, lineair en circulair (CPL). De laatste is altijd bruikbaar op een DSLR, de eerste niet altijd. Hieronder staat een CPL afgebeeld:
Door aan het filter te draaien wordt het effect versterkt of verzwakt, afhankelijk van hoe je gepositioneerd bent tov de reflecties en het glanzende object. Voor maximale polarisatie, moet het licht invallen onder een 30° hoek en is de camera tevens gericht onder een hoek van 150° (=30°+120°).
Grootste nadeel is dat er vrij veel licht (tot 2 stops) verloren gaat.
ND Filter
ND staat voor “neutral density”. Het zijn filters die alle zichtbare golflengten zo gelijkmatig (*) mogelijk filteren (= dus minder licht doorlaat). Het voordeel is dat je daardoor kunstmatig minder licht binnenkrijgt op je sensor en langere sluitertijden kan gebruiken.(*) Helaas slagen enkele dure merken er niet in om alle golflengtes (=kleuren) gelijkmatig te filteren zodat er meer rood of blauw wordt gefilterd, wat respectievelijk in een rode (B+W) of blauwe (Lee) zweem resulteert. In nabewerking is die er enigszins uit te krijgen.
Enkele typische usecases:
• Bij normale lichtomstandigheden bewegend water (zee, rivier, waterval) omtoveren tot een melkachtig vlak, met sluitertijden van enkele seconden tot minuten.
• Bij veel zonlicht een foto met groot diafragma maken (eventueel icm een door flits-synctime gelimiteerde sluitertijd)
Er zijn verschillende gradaties, van 1, 3, 6 tot 20 f-stops minder licht. 3 stops minder licht laat bijvoorbeeld 12,5% licht door en resulteert in een 8x langere belichtingstijd. Voor verdere uitleg zie Wikipedia (engels)
Filter-stops | Andere namen | Factor voor sluitertijd | % doorgelaten licht |
---|---|---|---|
-1 | ND2, ND0.3 | 2 | 50% |
-2 | ND4, ND0.6 | 4 | 25% |
-3 | ND8, ND0.9 | 8 | 12,5% |
-4 | ND16, ND1.2 | 16 | 6,3% |
-6 | ND64, ND1.8, little stopper | 64 | 1,6% |
-9 | ND512 | 512 | 0,20% |
-10 | ND1024, ND1000, ND3, big stopper | 1.024 | 0,0977% |
-12 | ND4096 | 4.096 | 0,0244% |
-15 | 32.768 | 0,0031% | |
-20 | 1.048.576 | 0,000095% |
ND-Grad Filter
De term Grad staat voor graduated. Deze filter, ook wel aangeduid als GND, is een ND-filter waarbij de filtercapaciteit gradueel over het oppervlak varieert. Deze filters worden gebruikt wanneer een substantieel deel/vlak van de foto verschilt in lichtintensiteit, waardoor dat deel een sterk over/onderbelicht zou worden tov het correct belichte stuk (vb: de lucht in een landschap).Soorten
Een soft GND filter heeft een brede overgang tussen gefilterd en niet gefilterde capaciteit.
Een hard GND filter heeft een snelle/smalle overgang tussen gefilterd en niet gefilterde capaciteit.
Een Inverse GND filter heeft een harde overgang tussen gefilterd/niet-gefilterd waarbij de filtercapaciteit afneemt verder van de overgangszone (zie usecase).
Het verschil tussen een soft en een hard verloop is vooral bedoeld voor verschillende brandpuntafstanden. Omdat de DOF bij teleobjectieven relatief klein is en het filter direct voor het objectief zit, heb je een vrij scherp verloop nodig om er überhaupt nog iets van terug te zien. Zodra je een soft verloop voor je telelens houdt, is het effect dus bijna niet meer zichtbaar.
Enkele typische usecases:
• De lucht in een landschapsfoto is vaak veel intenser qua licht: hard/soft GND-filter afhankelijk van de horizon.
• Zonsondergang: Inverse GND filter (deel vd zon wordt sterk gefilterd, land/zee niet gefilterd en lucht gradueel)
Kleurcorrectie filters
Deze filters worden nagenoeg niet meer gebruikt omdat het effect erg makkelijk is na te bootsen in de nabewerking. In het analoge tijdperk werden deze filters veel gebruikt in zwart-wit fotografie.[u]Tip:[/u] Vergeet niet om je witbalans vooraf in te stellen (dus geen automatische WB laten bepalen door je toestel). Zoniet zal de camera voor de kleurzweem compenseren in de tegengestelde, en wellicht ongewenste richting.
Effect filters
Effect filters zijn filters die door hun eigenschappen licht-effecten introduceren bij de opname van je foto. De bekendste zijn wellicht de sterfilters: door kleine krassen in het filter, genereren alle (flare-gevoelige) lichtpunten in je foto een ster-effect.• Voorbeeld: http://www.cs.mtu.edu/~sh...ide/filter/cross-1-45.jpg
Er zijn ook Fog-filters (mist effect), Softeners/diffusion-filters (soft focus effect), Centerspot-filters (filter met difuse en of gekleurde rand) en Radial-filters (soort panzooming effect). En wellicht nog vele andere

Andere tips
Let op de juiste grootte/diameter. [invoegen vuistregel ivm filtermaten] Die filtermaat, het getalletje na het ∅ tekentje op je lens. Deze loopt meestal van 52 tot 82 mm. Er zijn adapterringen te verkrijgen, de zogenaamde step-up en step-down adapters waardoor een filter op lenzen met een andere filtermaat is te gebruiken.ND-grad en pola filters veranderen van effect als ze worden gedraaid ten opzichte van de lens. Als de lens draait tijdens het scherpstellen is het dus noodzakelijk om te kijken of je gewenste effect nog aanwezig is. Sommige lenzen (lees: de duurdere) draaien niet tijdens het scherpstellen en hebben hier dus geen last van.
De zogenaamde "slim" filters worden gebruikt bij UWA lenzen. De ring is smaller en dit gaat eventuele vignetting tegen. Nadeel is dat op de B+W filters geen lensdop meer past door het ontbreken van schroefdraad, de Hoya filters hebben deze wel waardoor je de lensdop kan blijven gebruiken. Op een crop camera hoef je bijna nooit een “slim” filter te kopen, bij een fullframe camera is het bij sommige lenzen wel nodig. De lens iets afstoppen of niet op de grootste beeldhoek gebruiken zorgt er voor dat het probleem van vignetting verdwijnt.
To coat or not to coat?
Waar kopen? [outdated!]
• e-Bay, Amazon, ...
• 2e hands kan je vaak een vrij goede slag slaan gezien er relatief weinig vraag naar is
Nog wat oude topics over filters, liever dus niet meer reageren, alleen voor naslagwerk:
• Polarising filter op Telelens? (2017)
• verschil UV / UV Haze filters (2017)
• CPL filter zit muurvast op een UV filter (2017)
• ND voor Ijsland (2017)
• Zonsondergangen (2016)
• ND-filter (2014)
• Filter muurvast (2010)
• [DIY] Cokin groothoekhouder (2008)
• [filters] uv, skylight, polarisatie of alleen protectie (2008)
• [Advies] ND-filter (2008)
• verschil UV / UV Haze / Skylight filters (2008)
• [Filters] UV of skylight?? (2006)
• Polarisatie filter (2006)
• (Poll) Fotograferen zonder filters met dure lenzen (2005)
• vraagje over filters (2005)
• Ster-filters (2004)
Populaire afkortingen:
MRC: Multi Resistant CoatingFilters loskrijgen
Probeer, indien mogelijk altijd versies met messing vatting aan te schaffen, die lijken minder makkelijk vast komen te zitten. Van tevoren de schroefdraad lichtjes (!) invetten met een siliconen smeermiddel wil ook helpen (wattenstaafje met een paar drupjes siliconenolie erop en dan langs de schroefdraad gaan en weer zachtjes schoonvegen). Dat is natuurlijk preventief en daar heb je niets aan achteraf...• Kleine korte thermische schok door 10tal min in de vriezer te leggen (zie hier)
• Stukje leer (of ducttape of dikke elastiek) er omheen voor extra grip
• Muismatmethode (filter tegen de onderkant van een muismat drukken en dan draaien) en gelijkaardige Ikea to the rescue-methode
• Bij polarisatiefilters werken tiewraps vaak goed.
• Met een bankschroef/wrench/...
[Voor 255% gewijzigd door moozzuzz op 06-11-2019 16:41]
Kink FM radio player. Doet aan ultracrepidarianisme