Ik had het al eens gevraagd, maar tot op heden ontbreekt in dit topic de definitie van een bubble. Uiteraard is een definitie een noodzakelijke voorwaarde om uberhaupt van het klappen ervan te kunnen spreken.
Wikipedia: Economic bubble
An economic bubble (sometimes referred to as a speculative bubble, a market bubble, a price bubble, a financial bubble, or a speculative mania) is “
trade in high volumes at prices that are considerably at variance with intrinsic values”
Blijkbaar gaat het dus om de relatie van de prijs van een goed (huis) en gerelateerde intrinsieke waarden.
Een voor de hand liggende gerelateerde intrinsieke waarde zijn de
bouwkosten. De bouwkosten van een woning zijn over het algemeen nog wel redelijk te relateren aan de prijs van een woning. Aangezien aannemers in Nederland geen extreme winsten behalen is hier nog geen onderbouwing voor een bubble te vinden. Dat er sprake is van inefficienties en goedkopere bouwers uit het buitenland doet daar weinig aan af.
Dat oudere huizen gebouwd in goedkope tijden relatief duur verkocht worden ten opzichte van dure nieuwbouw illustreert wellicht ook dat moderne bouwnormen relatief minder value-for-money bieden bijvoorbeeld om aan milieueisen te voldoen maar slechts beperkt aan het woongenot. Een oud huis is blijkbaar vergelijkbaar goed op de markt van vraag en aanbod. Dat doortrekkende is er ook voor oude huizen nog steeds een relatie met een intrinsieke waarde namelijk de waarde van nieuwbouw.
De relatie voor
grondkosten is veel moeilijker als intrinsiek te bestempelen aangezien deze zoals reeds eerder gezegd voor een groot deel afhankelijk is van de kunstmatige scheiding tussen grond met een bouwbestemming en landbouwgrond (van die laatste is de intrinsieke waarde gerelateerd aan de winst die ermee te behalen valt door het te bebouwen, etc.). Het feit echter dat grondkosten niet als intrinsiek is te bestempelen maakt het nog niet tot een bubble. Zeker wanneer de (redelijke) aanname wordt gehanteerd dat de hoeveelheid bouwgrond niet exteem zal toenemen en het principe van vraag en aanbod zijn werk doen.
Hoewel indirect is er ook nog het argument aan te brengen dat het
gezinsinkomen een intrinsieke waarde is aangezien het een vraag-aanbod markt betreft en men eenmaal een bepaalde verhouding van het inkomen aan wonen pleegt te besteden. Hoewel het duidelijk is dat de leennormen verschoven zijn, is het nog niet zodanig om direct van een bubble te spreken. Vergelijk dit met sub-prime hypotheken in de VS waar vantevoren bekend was dat men over x jaar de hogere rente niet zou kunnen betalen tenzij de waarde van het huis zou zijn toegenomen en dit erbij werd geleend. Dat is dus een situatie waarbij grootschalig de
verhouding inkomen-woonlasten niet meer klopt.
Een laatste intrinsieke waarde is wellicht het
aantal woningen op het aantal huishoudens of het aantal woningen dat gebouwd wordt zonder het oogmerk er zelf in te wonen. Deze vorm van investeren danwel speculeren op grote schaal is te zien geweest in de VS, UK en Spanje.
En zo zijn er waarschijnlijk nog wel meer zaken aan te wijzen tussen
huizenprijzen enerzijds en
aanwijsbare zaken anderzijds.
Een prijsdaling is pertinent niet equivalent aan het klappen van een bubble. Andersom gaat het klappen van een bubble wel gepaard met een prijsdaling. Er zijn immers volstrekt redelijke andere mogelijke oorzaken voor een prijsdaling.
Als ik bovenstaande punten langs de situatie in Nederland leg dan zie ik geen definitief bewijs voor een bubble. Leg ik dezelfde punten langs enkele landen die wel aantoonbaar een klappende bubble hebben gehad (VS, UK, Spanje) dan valt met name het speculatieve grootschalige bouwen op danwel mensen die meer dan 1 huis bezitten met het oog er op te verdienen. Dat prijs hier niet de waarde volgt is ook uit te leggen vanuit het perspectief dat het woningaanbod sterk stijgt, de woningvraag niet, en bij dit stijgende overschot de prijs sterk blijft stijgen. Dat dat een keer corrigeert richting de intrinsieke waarde is volstrekt logisch.
Tenslotte nog de volgende afsluiter:
Because it is often difficult to observe intrinsic values in real-life markets, bubbles are often identified only in retrospect, when a sudden drop in prices appears. Such a drop is known as a crash or a bubble burst.
en dat is dus meteen mijn disclaimer

Tegelijk is het een meegever aan degenen die de markt beter denken te kunnen peilen.
Bovenstaande heeft overigens niet de intentie om aan te geven dat de huizenmarkt in NL geen problemen kent. Echter, om het als een bubble te bestempelen en de huidige situatie als het klappen ervan, daar zie ik geen goede onderbouwing voor tot op heden.