De Tweede Kamerverkiezingen 2025: De uitkomst

[Fiber]

Delerium schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:29:
[...]

Ik wacht de stemming wel af, maar indien Bosma gekozen wordt is de kamer dus blijkbaar in meerderheid *knip*.

Bosma zal vast een goede voorzitter zijn, veel uitspraken, gedrag en het kort afkappen van sommige debatten maakt het nog steeds een besmette PVV'er. Hem kiezen is acceptatie van al de narigheden die erbij zitten.

Vind ik onzin. Ik heb helemaal niks met de PVV, heb D66 gestemd, maar vind Bosma een prima voorzitter. En dat hij hoort bij een partij die ik zelf ook verderfelijk vind zou dus niks moeten uitmaken zolang hij zich maar neutraal opstelt. Van mij mag Bosma dus gewoon door als voorzitter.

[ Voor 1% gewijzigd door NMH op 09-11-2025 09:48 ]

[Vogels60]

Stukfruit schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:42:
[...]

*knip*

*knip* reactie op mbr'ed post.

[ Voor 43% gewijzigd door defiant op 08-11-2025 22:56 ]

[Bernard0343]

Vogels60 schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:58:
[...]
*knip*

Ik vind het nogal wat, dat mensen stenen door de ruiten van een partijkantoor gooien, en nee, dat was jij niet. Ik vind het nogal wat dat 'demonstraties' tegen AZC's zo vaak uitlopen op geweld. En nee, ook dáár was jij niet bij.

Ik vind het zum kotzen dat de leiders van 'rechts' dit geweld niet willen benoemen voor wat het is, maar wel druk zijn met een motie om 'antifa' te verbieden. En nee, jij hebt die motie niet geschreven.

Ik vind het méér dan walgelijk dat ik uit mijn omgeving hoor dat mensen verkiezingsposters van linkse partijen niet meer op hun raam durven te plakken, uit angst om een steen of een cobra door de ruit te krijgen. En nee, daar heb jij niets mee te maken.

Maar snap je nu dat ik, zeker om dat laatste, echt woést ben? Misschien laat ik me daardoor soms wat feller uit. En nee, dat gaat niet over jou, dat gaat niet over mijn vrienden die anders stemmen dan ik.

Dat gaat over die hufters die denken dat zwaar vuurwerk, intimidatie, bedreigingen en geweld, normale democratische gereedschappen zijn en de politici die hen opstoken en ondertussen roepen dat zíj́ het slachtoffer van 'radicaal-linkse' leden van GLPvdA zijn.

[ Voor 4% gewijzigd door defiant op 08-11-2025 22:56 ]

[Stukfruit]

Vogels60 schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:58:
[...]

*knip*

Nee, het versimpelen van zaken maakt het partijdig.

Je zegt dat er wordt "gegrapt" over volk "alsof deze eigenlijk incapabel zijn om te stemmen", terwijl men uit die groep lekker zit te trollen, veel wil verbieden, een "als-ik-het-niet-mag-dan-mag-niemand-het"-mentaliteit meedraagt, tegen het eigen belang in stemt en zelfs met een leven meer of minder geen problemen lijkt te hebben.

Maar de mensen die "grappen" meen je aan te moeten pakken met je neutrale reactie.

[ Voor 9% gewijzigd door defiant op 08-11-2025 22:57 ]

[olympusdenk]

Vogels60 schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:58:
[...]


*knip*

Ik denk dat je hier twee dingen door elkaar haalt.
Op veel fora zie je inderdaad neerbuigend gepraat soms als ‘dom’. Dat is bullshit en contraproductief.
Maar wat hier gebeurt ligt bewust anders, en daar wil ik me bij aansluiten. Als mensen hier zeggen dat veel rechts-stemmers tegen hun eigen belang stemmen dan wordt dat onderbouwd met:

• Concrete beleidsvoorstellen die hun economische positie verslechteren
• Historische voorbeelden van hoe populistische bewegingen macht consolideren
• Analyse van hoe emoties (terecht ongenoegen over migratie) worden ingezet voor andere doelen (rechterlijke macht ondermijnen, macht van parlement verkleinen)

Dat is niet neerbuigend - dat is analyse. Het verschil zit hem in:

• ‘PVV-stemmers zijn dom’ (neerbuigend, ad hominem)
• ‘PVV-stemmers worden gemanipuleerd met migratie-angst om democratische checks af te breken’ (analyse met onderbouwing, begeleid met vaak uitgebreid journalistieke politieke analyse)

Als je die tweede als ‘neerbuigend’ ervaart, dan hoor je vooral de boodschap dat je verkeerd stemt - en dat voelt niet fijn. Maar dat maakt de analyse niet minder waar.

En ja, die boodschap komt hard aan. Niemand hoort graag dat ze gemanipuleerd worden. Maar kijk naar wat er concreet gebeurt: Wilders die rechters wil aanpakken die hem dwarszitten, die het bindend referendum wil zonder checks, die de Tweede Kamer als ‘praatclub’ afdoet. Dat zijn geen meningen - dat zijn concrete uitspraken en voorstellen die je kunt checken.

En laten we eerlijk zijn over dubbele maatstaven: Yeşilgöz die GL-PvdA als ‘extreem-links’ bestempelt, FvD die spreekt over ‘partijkartel’ en ‘nepdemorratie’, BBB die het heeft over ‘woke-tirannie’ - het rechtse spectrum zit vol met dit soort kwalificaties. Maar als experts non-conforme partijen zo noemen op basis van hun handelingen, dan is het ineens ‘wegzetten’ en ‘polariserend’

[ Voor 3% gewijzigd door defiant op 08-11-2025 22:57 ]

[Bananenplant]

olympusdenk schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 20:29:
[...]

‘PVV-stemmers worden gemanipuleerd met migratie-angst om democratische checks af te breken’ (analyse met onderbouwing, begeleid met vaak uitgebreid journalistieke politieke analyse)

Wat niet helpt is dat er ook een deel van het electoraat is dat van zichzelf egoïstisch is ingesteld en daarmee ook ontvankelijk is voor dit soort manipulatie. "Ze worden gemanipuleerd" an sich zou je kunnen opvatten alsof men hulpeloos en daarmee schuldloos zou zijn, maar dat is helaas niet zo.

[dawg]

Vogels60 schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:13:
[...]


Je hebt helemaal gelijk dat het zo heet en dus feitelijk juist is maar wat heeft het voor zin om daar zo nadrukkelijk op te hameren iedere keer weer? Het komt op mij een beetje over als porren.

Je weet dat het mens eigen is om juist het gene te doen waarvan je zegt dat ze dit niet mogen doen? *knip*

Ik probeer zo neutraal mogelijk te zijn en ben totaal niet goed in discussiëren (feitelijk) aangezien ik juist een mens van gevoel (emotie) ben.

Omdat er kracht in herhaling zit. Eigenlijk zoals Wilders al 20 jaar zanikt over migratie, op een gegeven moment blijft dat beklijven bij mensen. Derhalve is er reden genoeg om erop te blijven hameren dat de uiterst rechtse partijen (volgens de experts PVV, FvD & JA21 waarbij VVD & BBB erg dicht tegen uiterst rechts aan schuren, zoek op Léonie de Jonge) een gevaar zijn voor onze democratische rechtsstaat, in de hoop dat dat blijft hangen en dat mensen dat eens serieus gaan nemen.

De oplossing is simpel edoch moeilijk te realiseren, en dat is namelijk zorgen dat mensen zich goed informeren met betrouwbare informatie en bronnen, zodat ze opgewassen zijn tegen desinformatie en pogingen van (sommige) politieke partijen “de onderbuik” (zoek binnen dit forum maar op Kahneman, of Erlings) aan te spreken. Daar is tegenwoordig met social media en het gebrek aan diepgaande analyse in traditionele media veel over te zeggen, wat we dan ook regelmatig doen.

Deze analyse op basis van wetenschappelijk onderzoek is natuurlijk niet hetzelfde als mensen dom noemen, volgens mij gebeurt dat hier niet want dan grijpen de mods terecht in. Niemand neemt mensen kwalijk dat ze niet opgewassen zijn tegen dergelijke tactieken om in te spelen op dat onderbuiksentiment, maar wel dat mensen het vaak houden bij een niet-neutrale stemwijzer of een oppervlakkig debatje op tv. Democratie gaat niet vanzelf, er ligt een verantwoordelijkheid bij de burger. Daar mag men best op aangesproken worden.

[ Voor 9% gewijzigd door defiant op 08-11-2025 22:52 ]

[bulle bas]

Vogels60 schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 19:30:
[...]

Ik denk dat politiek in het algemeen een groot emotioneel sausje kent maar waarom lukt het links dan niet om groter te zijn want hun feiten en bijbehorende doorberekening kloppen vaak.

Ik denk dat je hier een heel goede vraag stelt. Ik vrees dat het een million dollar question is.

Wat ik ervan meen te kunnen zeggen is dat "rationeel" denken meer moeite kost dan "emotioneel" denken, en dat het een vorm van cultuur (discipline tav van natuurlijke, al zu menschliche driften) vergt om serieus dat eerste op een te zetten.
We hebben niet te maken met domme mensen, maar met een verwaarloosde cultuur. Teken er desnoods een harp bij en we hebben het over de ondergang van de westerse cultuur, maar waarbij de vork heel anders in de steel zit dan wat de zoekende jongens bij Forum te horen krijgen.

Dan probeer de kiezer ook aan te trekken met emotie i.c.m. de feiten. Probeer ook een oplossing tegen het "gratis bier" te krijgen.

Goede suggestie. Ik heb hier op GoT eerder gepleit voor het omarmen van pathos. Ik denk dat binnen niet-radicale gremia weerstand bestaat omdat dit een beeld oproept van zelfontheiliging; omdat hierin meegaan voelt als het inslaan van een doodlopende weg van valse emotie, als medeplichtig worden aan onterechte overtuigingen voeden.

Nu zou je heel goed daartegen in kunnen brengen dat pathos niet perse dat betekent. Ik heb daarom het woord zelfontheiliging gekozen. Enerzijds omdat men dat "links-kerkelijk" qua vorm niet kan integreren in de eigen rituelen, anderzijds omdat het een overtuiging kan zijn dat een rationeel verhaal een meest zuivere vorm van verhaal is.

Deze overtuiging geeft een onvolledige presentatie. De menselijke ervaring is namelijk breder dan "verstandig" doen, er is ook Sturm und Drang (zie Dresden WO II), er is een ervaring van de werkelijkheid waar niet recht aan gedaan wordt met louter een rationele insteek, er is een behoefte om niet voorbij gestreefd te worden door mensen die lager in de pikorde staan, er is een behoefte om de schone schijn te slopen, er is een onvrede met zichzelf, er is heimelijk verlangen, er is schaamte, er is gekrenkte trots, er is behoefte om erbij te horen, er is behoefte om zich af te zetten. Wie zich louter rationeel presenteert, lijkt niet echt, want verre van compleet als mens..

Mijns inziens ruikt de conservatief die zwakte. Trump is interessanter, want een leuke, echte crimineel. Een Timmermans is een huichelaar, want of zijn presentatie laat niet de echte Timmermans zien; of hij is zwak omdat hij juist wel zo 'dun' is als hij zich presenteert. Dan kan er nog steeds wel heel wat dingen waar zijn in die technocratische praatjes, maar steriel overtuigt niet, en alle argumenten kunnen aan de kant geschoven worden als de persoon hypocrisie verweten kan worden.

Wat niet-radicaal is zou misschien eens echt moeten doen wat men door de anti-cultuur verweten wordt: zich onderdompelen in de kunst, om de breedte en paradoxen van de menselijke ervaring te onderzoeken.

Dit klinkt vast als "koekoek" voor iemand uit Almere die juist op ome Geert heeft gestemd en zichzelf heeft wijsgemaakt dat zij dat deed vanwege vanwege de bezuinigingen op de thuiszorg. Maar juist de zelf-delusie is een artistiek fenomeen dat ouder is dan de weg naar Rome.

Verzet tegen het algehele idee "ze" pakken ons alles af.
Dan krijg je ook nog zo'n uitspraak van Timmermans over huizenbezitters, dat is natuurlijk helemaal koren op de rechtse molen.

Ik weet niet welke casus speelt en wat hier de presentatie precies was.
Maar inderdaad, mensen hebben overtuigingen, en spreek je hun overtuigingen tegen, dan moet je als integer, dat betekent: gaaf en compleet als mens, worden waargenomen wil je overredingspoging ook maar enige kans maken. Is dat laatste niet het geval, dan ligt voor elk mens de weg van de minste weerstand wijd open. En dat emotionele brein duwt zonder moeite een ellenlange trein aan ratio het ravijn in.

[RobinHood]

olympusdenk schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 20:29:
[...]

Ik denk dat je hier twee dingen door elkaar haalt.
Op veel fora zie je inderdaad neerbuigend gepraat soms als ‘dom’. Dat is bullshit en contraproductief.

Wat ik aan de rest van je goede post wil toevoegen:

Dom-rechts wordt soms gebruikt als term hier. Maar dat is niet "als je rechts bent, ben je dom", het hoort sowieso niet naar de kiezer gericht te worden. Het is een term die gericht is op politici en mensen als opiniemakers.

Om eens twee beschrijvingen te geven:

https://www.ensie.nl/woor...air-taalgebruik/domrechts

(vanuit het standpunt van linkse mensen) radicaal rechts en alt-rechts (zie alt-right*) die debatten met jij-bakken en desinformatie debiliseren. Een term die wellicht gemunt werd door de Volkskrant (meer bepaald door Sander Schimmelpenninck). Domlinks (populistisch links) komt minder frequent voor.

https://www.groene.nl/art...n-maar-waar-het-pijn-doet

In zijn boek De domheid regeert: Hoe opzettelijke onwetendheid een politieke strategie werd legt Sander Schimmelpenninck omstandig uit dat hij hiermee geen onintelligente of laagopgeleide mensen bedoelt, het gaat hem om ‘mensen met politieke en (sociale-)mediamacht die zich van de domme houden, domheid veinzen of zich opzettelijk onwetend houden’.

Het is niet de meest tactische beschrijving, maar het is wel de spijker op de kop.

[bulle bas]

Virtuozzo schreef op vrijdag 7 november 2025 @ 02:59:
[...]


Cumulative Beeldvorming. Hier mogen media best op aangesproken worden. Zelfs de Groene is recent nog in het probleem van de PR schil van de VVD getrapt, het zit ook gewoon diep, we zien het als conform.

Anders gezegd: het zit op de stoel dus het moet wel onderschrijven waar die stoel voor staat. Dure aanname.

Yesilgoz heeft daar - bijna - een gruwelijk fout bij gemaakt. Dat liegen over de cijfers bij de vorige verkiezingen deed geen windeieren leggen, maar het was dermate zichtbaar dat er op teveel plekken, ook bij media, mensen vragen zijn gaan stellen. Wat nog ontbreekt is de bewustwording dat een politieke organisatie getoetst moet worden niet alleen op feiten, niet enkel op gedrag, niet enkel op verschil tussen wat zichtbaar is en wat onder water in de kern van de ijsberg zit, maar of de machtskern hetzelfde is als de partij (en dat is bij een VVD al meer dan twintig jaar niet het geval) en of de machtskern én de PR schil van politieke actoren het bestel onderschrijven. En dat was al vóór de terugkeer van Bolkestein niet meer het geval.


Even cru: wij als samenleving moeten bankieren op de informatie en het beeld (niet noodzakelijkerwijze hetzelfde) wat we krijgen vanuit grotendeels media en te weinig eigen participatie. Als informatie en beeld rusten op aannames, dan is het gewoon fout bankieren. Het punt waarop mensen zich dat nog zelf konden aanrekenen is al heel lang voorbij. Cumulatieve Inertie. Dit is precies wat we in Hongerije gezien hebben, en zowel in het VK als in de VS. Dan komt het heel hard neer op een brute toets van bewustwording binnen medialandschap.

Waarom denk je dat het hele VVD netwerk overal de deuren platloopt nu in de sociale kringen van dat landschap. We noemen het masseren, maar het is eigenlijk gewoon een klassieke term: Elite Capture.

Is daar voor wat betreft Nederland aandacht voor in de zin van openbare bronnen? Ik zie als burger helaas alleen de voorkant.

De effecten zijn er wel. Ik citeer even uit de VK eerder dit jaar.

quote: https://www.volkskrant.nl...n-een-grote-rol~b5652d20/

Het verwijt dat de publieke omroep te links is, is lang te horen geweest. Een uitspraak uit 2009 van Henk Hagoort, toenmalig voorzitter van de NPO, wordt nog altijd vaak opgerakeld. ‘Drie keer de Volkskrant’, zei hij, verwijzend naar de actualiteitenprogramma’s die de publieke omroep destijds uitzond.


Zappend vanaf de bank – sinds 2016 heeft hij niet meer de leiding over de NPO – ziet Hagoort dat de uitzendingen diverser zijn geworden, ook door de toetreding van omroepen als WNL. ‘Anno nu zou ik die uitspraak dan ook niet meer doen.’ De NPO van dit moment, zegt hij, is niet met één krant te vergelijken.

Drie, vier keer De Telegraaf

Zappend vanaf de bank – sinds 2016 heeft hij niet meer de leiding over de NPO – ziet Hagoort dat de uitzendingen diverser zijn geworden, ook door de toetreding van omroepen als WNL. ‘Anno nu zou ik die uitspraak dan ook niet meer doen.’ De NPO van dit moment, zegt hij, is niet met één krant te vergelijken.

Volgens anderen is dat wel zo. ‘De publieke omroep [is] drie keer De Telegraaf geworden’, schreef NRC-journalist Wilfred Takken in juni in zijn tv-recensie. Zondag zei Jeroen Pauw in het AD eveneens dat de NPO nu ‘eerder drie keer De Telegraaf’ is.

Diederik Samsom ging in juni nog een stap verder. In zijn Volkskrant-column schreef hij: ‘Televisie was in Nederland wellicht ooit drie keer de Volkskrant, zoals een NPO-voorzitter eens opmerkte, maar is nu zeker vier keer De Telegraaf.’

Bovendien heb ik niet het idee dat een WNL eenzelfde journalistieke integriteit heeft als de VARA.

De linkse signatuur van de omroep betekende overigens niet dat progressieve politici de programma’s ervan als een warm bad konden beschouwen. ‘De angst om te links te zijn speelt al jaren een grote rol in het samenstellen van de talkshows bij BNNVara’, zegt een redacteur van de omroep, ‘daarom werden linkse politici vaak extra kritisch ondervraagd.’

Presentator Matthijs van Nieuwkerk maakte het de politicus Martijn van Dam in DWDD in 2012 zo moeilijk dat diens kansen om partijleider van de PvdA te worden daarna voorgoed waren verkeken. En toen Frans Timmermans in 2014 aan tafel zat bij Pauw, uitte die scherpe kritiek op Timmermans’ emotionele toespraak over de MH17. Het duurde tien jaar voordat Timmermans weer bij Pauw te gast wilde zijn.

De "linkse" signatuur zat meer in de selectie van gasten. (Nu zal jij opmerken dat hierbij notabene ook nog eens vooral derde weg zichtbaar is).

Niettemin hebben conservatieve stemmen gelijk als ze zeggen dat de Vara vaak een podium bood aan progressieve geluiden. De politici die tussen 2006 en 2014 het vaakst bij Pauw & Witteman aan tafel zaten, waren Alexander Pechtold (D66), Femke Halsema (GroenLinks), Wouter Bos (PvdA) en Diederik Samsom (PvdA), uitgaande van een telling van film- en televisiesite IMDB.

Inmiddels is de talkshowdominantie van de Vara, en later BNNVara, voorbij. Nadat het kabinet op 3 juni was gevallen, konden politici hun verhaal vertellen bij Goedemorgen Nederland (WNL), Goedenavond Nederland (WNL), Vier avonden op rij (Avrotros), Café Kockelmann (WNL) en WNL op zondag (WNL).

Inmiddels ben ik zo ver dat ik hier om kan lachen:

WNL omschrijft zichzelf als ‘vrolijk rechts’ en raakte in opspraak toen in 2023 en 2024 naar buiten kwam dat Bert Huisjes, de toenmalige hoofdredacteur, bij zijn journalisten aandrong op een warme behandeling voor VVD’ers. Huisjes is deze zomer opgevolgd door Kees Berghuis, die hiervoor tien jaar spindoctor was van de VVD.

Hier weer zoiets:

Niet alleen het veranderde talkshowlandschap suggereert verrechtsing bij de NPO. Roel Maalderink, die in Plakshot graag de spot dreef met de banden tussen WNL en de VVD, kreeg van de VPRO te horen dat er na zeven seizoenen een einde komt aan zijn satirische programma.

EDIT: Dit is waarom Plakshot niet past bij de VVD

(hoe dit zo weinig views en interactie kreeg is mij een raadsel)

Dit jaar maakte mediamaker en columnist Sander Schimmelpenninck samen met Jaap Reesema en Liesbeth Staats een pilot voor een programma over framing en nepnieuws, met de werktitel D.O.M. ‘De NPO is nooit echt transparant over zijn beslissingen’, zegt Schimmelpenninck, ‘maar van mensen rond het programma hoorde ik dat ze het hebben afgewezen omdat ze bang waren dat het voor het publiek te links zou zijn.’

Volgens Jurre Bosman, directeur audio en video van NPO, is dat niet het geval. ‘Met links of rechts had het niets te maken. Het programma werd toch te veel een talkshow en daar hebben we er al veel van.’ Bronnen die over het programma contact hebben gehad met de NPO zeggen dat de linkse signatuur ervan wel degelijk een rol speelde bij de afwijzing.

Op de radio verdwijnen er progressieve geluiden naar de achtergrond. De Nieuws BV (BNNVara), waar columnisten als Pieter Derks, Lisa Loeb en Marcel van Roosmalen geregeld uithalen naar rechtse politici, verdwijnt vanaf 2026 van NPO Radio 1, waar het op het middaguur wordt uitgezonden.

Ik denk dat een talkshow oneindig meer invloed heeft dan een Nieuwsuur, want dat eerste format past beter bij de menselijke ervaring, zie voor wat ik daarmee bedoel mijn poging om antwoord te geven op de vraag wat "links" anders zou moeten doen: bulle bas in "De Tweede Kamerverkiezingen 2025: De uitkomst" Vervolgens zie je dat de promotie-afdeling van de VVD WNL alleenrecht krijgt gedurende hele zomer voor de verkiezingen:

In een hoofdredactioneel commentaar hekelt NRC afgelopen dinsdag de beslissing van de NPO om deze zomer in talkshows alleen het WNL-geluid te laten horen. De ‘meerstemmigheid ontbrak, en dat is een probleem’, schrijft de krant, die het ‘bedroevend’ noemt ‘dat de publieke omroep in de huidige ‘vertalkshowing’ van de politiek deze zomer geen verantwoordelijkheid heeft genomen’.

Oranje noemt het ‘wonderlijk’ om het hele journalistieke aanbod van de NPO te beoordelen op basis van alleen de talkshows. ‘We maken dagelijks ook onder meer Nieuwsuur en EenVandaag.’

Over hoe dat er op de redactievloer uitziet, journalist Zeelen kan het op persoonlijk vlak uitstekend vinden met Kockelmann, maar op journalistiek vlak wrijft het:

Maar gaandeweg raakte Zeelen gefrustreerd door de volgens haar fluwelen handschoenen waarmee Kockelmann rechtse politici, en vooral VVD-leider Dilan Yesilgöz, behandelde.

Voorafgaand aan de Op1-uitzending van 10 november 2023, waarin Yesilgöz in gesprek zou gaan met ondernemers, opperde Zeelen herhaaldelijk tegen Kockelmann en zijn redactie dat hij haar kritisch moest bevragen over het VVD-standpunt over innovatiekorting, een regeling waardoor grote bedrijven miljarden minder belasting betalen.

Maar Kockelmann bracht het niet ter sprake. Met zijn medepresentator Tijs van den Brink zette hij Yesilgöz uitgebreid neer als premierskandidaat – de verkiezingen waren twee weken later.

Nog tijdens de uitzending zette de gefrustreerde Zeelen in kapitalen op de redactie-app: ‘Een Amerikaans bedrijf als Booking hoeft 9 procent minder winstbelasting te betalen dan een Nederlands mkb-bedrijf om de hoek. Vraag aan VVD: bent u voor het afbouwen van de innovatiekorting?’

Dat verhaal van nareis op nareis die jij ook noemt werd dus ook niet door Kockelmann aangepakt:

Yesilgöz werd uiteindelijk geen premier, maar nam als fractievoorzitter plaats in de Tweede Kamer. Op 26 juni 2024 gaf ze haar afscheidsinterview als minister van Justitie en Veiligheid aan Sven op 1.

Dat was op een voor haar precair moment: zes dagen eerder had ze erkend dat uitspraken die ze in de zomer van 2023 had gedaan, niet klopten. Jaarlijks komen er ‘duizenden’ asielzoekers via ‘nareis op nareis’ naar Nederland, had ze gezegd. In werkelijkheid waren het er tientallen.

De ophef over de onwaarheid was enorm en Kockelmann had een half uur om de kwestie aan te kaarten. Toch deed hij dat niet, zegt Zeelen, die WNL is blijven volgen en via sociale media en haar platform Cracking the Frame verslag doet van haar bevindingen.

Kockelmann wil niet zelf reageren op het verhaal van Zeelen. Hij verwijst door naar WNL-hoofdredacteur Berghuis.

Zo gaat het maar door. De gevolgen zijn zichtbaar, maar ik zou over die machinaties op de achtergrond graag het hoe, wie, wat en waar willen weten. Juist dat is het verhaal waardoor VVD makkelijker als non-conform kan worden opgemerkt. Al die stukjes moeten m.i. op tafel liggen voordat de burger er een kloppend verhaal in herkent. Is dat verhaal er, dan kunnen andere signalen opgepikt en geïntegreerd worden als passend in de reeks.

De waarheid moet op het voertuig van het verhaal zitten, anders laten we het niet binnen. De verteller moet geloofwaardig zijn, en het verhaal moet ook 'mooi' zijn. Dat doen de anderen beter. De niet constructieve politiek krijgt met minder meer voor elkaar: men heeft doorgaans de werkelijkheid tegen, de weg naar het beloofde land blijkt steeds langer te zijn, en toch komt hun schets van de werkelijkheid als aannemelijker over.

[Piggen]

RobinHood schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 21:32:
[...]

Wat ik aan de rest van je goede post wil toevoegen:

Dom-rechts wordt soms gebruikt als term hier. Maar dat is niet "als je rechts bent, ben je dom", het hoort sowieso niet naar de kiezer gericht te worden. Het is een term die gericht is op politici en mensen als opiniemakers.

Maar dat kun je evengoed vinden, toch? In de zin van ´deze rechtse mensen zijn dom´. Ik kwam zo ´domrechts´ al op Reddit tegen voordat Schimmelpenninck er zijn draai aan gaf, dus die heeft m.i. dan niet per se dé definitie van twee eenvoudige en veelvoorkomende woorden samen. Maar dat is misschien ook een semantische pet peeve van mij.

Ik dacht zelf altijd dat het in die (vroegere) context een reactie op ´zuurlinks´ was. ´Ben ik zuur? Nou, jij bent dom´.

[ Voor 6% gewijzigd door Piggen op 08-11-2025 22:49 ]

[mv_ak]

D66 heeft vrij onverwacht de verkiezingen gewonnen. Snel gegroeid, veel twijfelende kiezers aan zich gebonden. Veel meer dan het CDA. Met een boodschap innoverend (onderwijs, huizenbouw), verbindend in het midden en een tikje rechts meegaan met asielmaatregelen om kiezers te trekken etc. Niets over klimaat, extra belasten van de burger, linkse thema’s. En dan na de verkiezingen als een duveltje uit een doosje: we willen een coalitie samen met GL/PvdA! Had dat even eerder duidelijk en concreet gemaakt, dan had de kiezer daar rekening mee kunnen houden.

[bulle bas]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:43:
D66 heeft vrij onverwacht de verkiezingen gewonnen. Snel gegroeid, veel twijfelende kiezers aan zich gebonden. Veel meer dan het CDA. Met een boodschap innoverend (onderwijs, huizenbouw), verbindend in het midden en een tikje rechts meegaan met asielmaatregelen om kiezers te trekken etc. Niets over klimaat, extra belasten van de burger, linkse thema’s. En dan na de verkiezingen als een duveltje uit een doosje: we willen een coalitie samen met GL/PvdA! Had dat even eerder duidelijk en concreet gemaakt, dan had de kiezer daar rekening mee kunnen houden.

Als de kiezer dat niet als mogelijkheid had overwogen, dan behoeft zij hulp en ondersteuning.

[HEY_DUDE]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:43:
D66 heeft vrij onverwacht de verkiezingen gewonnen. Snel gegroeid, veel twijfelende kiezers aan zich gebonden. Veel meer dan het CDA. Met een boodschap innoverend (onderwijs, huizenbouw), verbindend in het midden en een tikje rechts meegaan met asielmaatregelen om kiezers te trekken etc. Niets over klimaat, extra belasten van de burger, linkse thema’s. En dan na de verkiezingen als een duveltje uit een doosje: we willen een coalitie samen met GL/PvdA! Had dat even eerder duidelijk en concreet gemaakt, dan had de kiezer daar rekening mee kunnen houden.

Het was vrij duidelijk dat D66 niet wil samenwerken met alles rechts van de VVD en dat ze wel openstonden voor samenwerking met PVDA/GL

[RobinHood]

Piggen schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:35:
[...]

Maar dat kun je evengoed vinden, toch? Ik kwam ´domrechts´ al op Reddit tegen voordat Schimmelpenninck er zijn draai aan gaf, dus die heeft m.i. dan niet per se dé definitie van twee eenvoudige en veelvoorkomende woorden samen.

Ik dacht zelf altijd dat het in die (vroegere) context een reactie op ´zuurlinks´ was. ´Ben ik zuur? Nou, jij bent dom´.

In mijn eerste link staat dat het al sinds 2006 wordt gebruikt, ook redelijk op de manier van Sander, dat is wel heel wat jaren voordat Reddit serieus een ding was in Nederland. r/nederlands en r/netherlands zijn van na die tijd bijvoorbeeld.

Ik weet eigenlijk niet of er echt een directe tegenstander van zuurlinks, sowieso is dat woord volgens deze bron: https://neologismen.ivdnt.org/article/zuurlinks jonger dan dom-rechts.

Al gaan we dan wel vrij hard offtopic, en de mods gaan een topic over "de geschiedenis van elkaar zwart maken op basis van politieke voorkeur" vast geen leuk idee vinden

[mv_ak]

bulle bas schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:46:
[...]

Als de kiezer dat niet als mogelijkheid had overwogen, dan behoeft zij hulp en ondersteuning.

Ha ha ok, natuurlijk is er een risico maar is de kiezer op het verkeerde been gezet? Het is politiek maar het geluid was toch: coalitie rechts over het midden kan ook. Nu krijgt VVD allerlei verwijten niet over links te willen praten terwijl D66 de vermoorde onschuld speelt.

[dawg]

@bulle bas mocht u - of anderen - geïnteresseerd zijn, in deze podcast is Nina Zeelen te gast en zijn er nog enkele van dat soort anekdotes op redactievloeren te horen. En daarnaast zeer interessant over de dynamiek tussen media en politiek.

[ Voor 14% gewijzigd door dawg op 08-11-2025 23:21 ]

[HEY_DUDE]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:56:
[...]

Ha ha ok, natuurlijk is er een risico maar is de kiezer op het verkeerde been gezet? Het is politiek maar het geluid was toch: coalitie rechts over het midden kan ook. Nu krijgt VVD allerlei verwijten niet over links te willen praten terwijl D66 de vermoorde onschuld speelt.

Nee dat risico is er niet. Het is risico is dat de kiezer alleen TikTok filmpjes kijkt en Johan Derksen. Maar dan heb je sowieso een verwrongen wereldbeeld.

Als je ook maar iets leest over de positie van D66 dan is het klip en klaar.

[mv_ak]

HEY_DUDE schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 23:02:
[...]


Nee dat risico is er niet. Het is risico is dat de kiezer alleen TikTok filmpjes kijkt en Johan Derksen. Maar dan heb je sowieso een verwrongen wereldbeeld.

Als je ook maar iets leest over de positie van D66 dan is het klip en klaar.

Of de debatten gevolg hebt.

[Prx]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:56:
[...]

Ha ha ok, natuurlijk is er een risico maar is de kiezer op het verkeerde been gezet? Het is politiek maar het geluid was toch: coalitie rechts over het midden kan ook. Nu krijgt VVD allerlei verwijten niet over links te willen praten terwijl D66 de vermoorde onschuld speelt.

https://www.nu.nl/tweede-...n-opfriscursus-geven.html

Stel, u komt in een wat rechtser kabinet. Valt er dan met u te praten over nationale maatregelen zoals een tweestatusstelsel of het beperken van nareis tot het kerngezin?

"Kijk, op de allereerste plaats zie ik dat rechtsere kabinet met ons niet snel gebeuren. Ik zie niet hoe ik met JA21 en BBB, partijen in de droomcoalitie van Yesilgöz, onze klimaatambities of onderwijsambities kan waarmaken. Zij hebben daar niet een heel goed trackrecord."

"Er valt met ons altijd te praten over een nationaal pakket maatregelen, maar wij zullen asielvoorstellen altijd beoordelen op de vragen: versimpelt het de keten, levert het sneller duidelijkheid op en vermindert het de overlast?"

Met wie zou u wel willen samenwerken in een nieuw kabinet?

"Ik denk dat het logisch is om in eerste instantie te kijken naar de vier partijen die aan het eerste grote lijsttrekkersdebat hebben deelgenomen. Of dat je in een combinatie van die partijen eruit zou kunnen komen."

U heeft het dan over GroenLinks-PvdA, CDA en VVD. Sluiten uw groene en onderwijsambities wel genoeg aan bij deze partijen?

"Nou, CDA en VVD zijn dan de partijen waar ik ook flinke discussies mee zal krijgen. Maar die discussie ga ik graag met ze aan. Ze hebben ooit in de groene stand gestaan. Ze zijn het nu een beetje verleerd, maar ik zal ze weer een opfriscursus geven."

Geen zin om nog meer bronnen te zoeken, maar Jetten heeft zijn voorkeur niet onder stoelen of banken gestoken hoor.

[HEY_DUDE]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 23:05:
[...]

Of de debatten gevolg hebt.

Debatten zijn een wedstrijdje wie de beste oneliners de ether in kan slingeren, de inhoud is ver te zoeken. Lees gewoon een interview, kijk nieuwsuur etc.

[mv_ak]

HEY_DUDE schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 23:11:
[...]


Debatten zijn een wedstrijdje wie de beste oneliners de ether in kan slingeren, de inhoud is ver te zoeken. Lees gewoon een interview, kijk nieuwsuur etc.

Ok voor het onderwerp, de uitkomst nu minder relevant, maar voor een volgende keer: debatten zijn belangrijk om partijstandpunten en verwachtingen op het scherpst van de snede aan te bieden aan de kiezer. Dus in lijn met andere bronnen van informatie zoals interviews. Wat waren het, 50% zwevende kiezers? Die vertrouwen hierop. Natuurlijk gebruikt men ook behaalde resultaten uit het verleden, andere kennis voor het oordeel, maar blijkbaar doen deze debatten er wel toe en heeft mn Rob Jetten een positieve indruk achtergelaten (voor een middenkabinet niet per sé over links).

[HEY_DUDE]

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 23:27:
[...]

Ok voor het onderwerp, de uitkomst nu minder relevant, maar voor een volgende keer: debatten zijn belangrijk om partijstandpunten en verwachtingen op het scherpst van de snede aan te bieden aan de kiezer. Dus in lijn met andere bronnen van informatie zoals interviews. Wat waren het, 50% zwevende kiezers? Die vertrouwen hierop. Natuurlijk gebruikt men ook behaalde resultaten uit het verleden, andere kennis voor het oordeel, maar blijkbaar doen deze debatten er wel toe en heeft mn Rob Jetten een positieve indruk achtergelaten (voor een middenkabinet niet per sé over links).

Waar heeft Jette dan gezegd in het debat dat hij niet met PVDA/GL wil samenwerken? Heb je überhaupt de debatten gezien? De aanvallen op Yesilgoz wegens het uitsluiten van PVDA/GL zou je toch een beetje een idee moeten geven toch?

[olympusdenk]

Dit is letterlijk het rechtse narratief dat we net bespraken: “D66 won door rechts te doen, en verraadt nu de kiezer door links te regeren.”
Mijn mond valt letterlijk open van de volledig van waarheid losgetrokken claims die hier de ether in worden geknald. Om er even op in te gaan:

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:43:
Niets over klimaat, extra belasten van de burger, linkse thema’s.

Heb je überhaupt naar D66 geluisterd? Klimaat was letterlijk één van de vijf hoofdthema’s in hun programma “Het kan wél” - betaalbare groene energie van eigen bodem stond centraal D66. Dat jij dit gemist hebt, op welke manier is dat aan D66 te verwijten?

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:43:
En dan na de verkiezingen als een duveltje uit een doosje: we willen een coalitie samen met GL/PvdA!

D66 won met 26 zetels in een extreem versnipperde Kamer - een historisch lage winnaarscore. Dat D66 liever met GL/PvdA praat dan zich door VVD in een coalitie met JA21 te laten duwen is geen “verrassing” - dat is gewoon normale coalitievorming. Maar JA21 als coalitie alternatief? Lees mijn eerdere reacties over Coenradie en JA21 en instabiliteit maar - dan snap je waarom dat een ramp wordt.

mv_ak schreef op zaterdag 8 november 2025 @ 22:56:
Nu krijgt VVD allerlei verwijten niet over links te willen praten terwijl D66 de vermoorde onschuld speelt.

VVD heeft tijdens de campagne herhaaldelijk partijen uitgesloten. D66 niet. VVD sluit zelf opties uit en krijgt daar terecht kritiek op. Dat D66 daar door VVD in een instabiele coalitie met JA21 wordt gemoffeld die nog niet eens een meerderheid heeft? Dat is geen kabinet bouwen, dat is D66 opzadelen met een doodgeboren coalitie.

[D-e-n]

Ik word sowieso een beetje moe van het geroep van rechts Nederland om dat centrumrechtse kabinet waar D66 dan tegen heug en meug maar aan mee zou moeten werken, met ook nog eens een zeer waarschijnlijk groot zetelverlies tot gevolg.

En mag ik dat roepen als "zeuren" of "drammen" omschrijven? Rechts Nederland moet eerst maar eens in de spiegel kijken. Want de roze olifant in de kamer is dat bij die zogenaamde "rechtse meerderheid" 30++ kamerzetels gaan naar extreme partijen die overduidelijk geen zin hebben in het democratische proces, het met regelmaat frustreren en blokkeren en bij tijd en wijle zelfs fascistisch gedrag vertonen door rechters, onderwijzers, wetenschappers of zelfs de verkiezingen zelf verdacht te maken.

En zolang politici als Yesilgoz en vd Plas die roze olifant maar blijven voeren wordt dat aandeel zeker niet kleiner en is het dus een illusie dat er een stabiel eensgezind kabinet gaat komen, zowel vanuit het midden niet als op centrumrechts niet. Maar die realiteit moet nog bij heel veel mensen binnendalen.

[bie100]

D-e-n schreef op zondag 9 november 2025 @ 02:00:
Ik word sowieso een beetje moe van het geroep van rechts Nederland

*knip*, dit soort reacties dragen niet zoveel bij.

[ Voor 16% gewijzigd door NMH op 09-11-2025 09:54 ]

[Orangelights23]

bie100 schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:16:
[...]


*knip*

Door alles links vs rechts te maken, draag je alleen maar bij aan polarisatie.

Waarom niet met z’n allen de juiste adviezen uit de wetenschap volgen en dat op politiek en beleidsmatig niveau oppakken? Genoeg mensen die over onvoldoende kennis beschikken, maar wel graag hardop in de leegte van het internet gaan roeptoeteren dat bijvoorbeeld klimaatverandering een hoax is.

Hoe ouder ik word, hoe meer ik het vertrouwen verlies in een democratie… Alternatieven? Geen idee, maar ik zie wel dat de wereld op een van de grootste rampen ooit afstevent en populistische beleidsmakers aan de macht zijn en het probleem alleen maar versnellen.

Ik ben onwijs benieuwd naar wat D66 lukt op het gebied van klimaatverandering. Het wordt tijd dat mensen en bedrijven interen, om erger te voorkomen - van gesmolten ijskappen tot aan de vele bosbranden en van verlies aan biodiversiteit tot aan overbevolking.

[ Voor 3% gewijzigd door NMH op 09-11-2025 09:52 ]

[MrOleo]

D66 is toch een linkse partij, tenminste dat hoor ik al 5-12 maanden dagelijks.
Ik werd zelfs gefeliciteerd met de overwinning van d66, zo links zouden ze zijn.

En nu is het verrassend dat ze pvda gl wel als coalitiepartner zien zitten?

[Jixreme]

bie100 schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:16:
[...]


*knip*

Dit is dus typisch zo’n opmerking waar het fout gaat. De gebruiker die je quotet wijst (terecht) aan waar de schoen wringt, en refereert daarbij met onderbouwing naar extreemrechtse partijen. Door “links” op dezelfde hoop te gooien (waarbij je zelf totáál geen onderbouwing geeft) doe je alsof het probleem aan twee kanten speelt en normaliseer je ook nog eens extreemrechts. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de rechtsstatelijke toets van verkiezingsprogramma’s (link, pagina 181 voor de samenvatting) is heel duidelijk te zien waar het probleem zit. Spoiler: Daar heeft links niks mee te maken.

Als jij niet links wil stemmen is dat natuurlijk jouw keuze, maar dat is geen vrijbrief om ze totaal zonder onderbouwing op dezelfde onrechtsstatelijke hoop te gooien als extreemrechts.

[ Voor 2% gewijzigd door NMH op 09-11-2025 09:53 ]

[olympusdenk]

bie100 schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:16:
[...]


*knip*

Ik word moe van populistische geroeptoeter, vooral bijvoorbeeld de VVD op rechts mag hier best wel eens terecht op worden aangesproken, de VVD inmiddels met Yeşilgöz aan het roer een beetje de SHEIN versie van PVV is geworden.

De lijsttrekker die ‘jij-bakken’ waarschijnlijk tot Van Dale woord van 2025 maakt, en van persoonlijke vetes haar handelsmerk heeft gemaakt die denkt dat het land gebaat is bij dwarsliggers en polariseren. Ik ben hele rechts- “links-“ jij-bakken volledig zat, gewoon aan tafel gaan zitten en weer polderen dat moet gebeuren.

Het resultaat? Onder andere de VVD blijft met de kop in het zand alles links als geroeptoeter te demoniseren. Ondertussen wil de VVD: niet met de tweede partij van het land al uitgesloten, ze verdommen letterlijk te praten met de vierde partij van het land, het is complete waanzin. Ook gezien ze hun vorige ‘droom coalitie’ eigenhandig hebben opgeblazen en zelf verantwoordelijk waren met hun experiment over rechts, maar nee hoor “Jette kom op werk nou eens mee” met JA21 “wordt écht beloofd het boegbeeld van stabiliteit hoor”.

Maar goed dan op de inhoud, als we iets van functionerend journalistiek hadden onder de grotere mediabedrijven (bulle bas in "De Tweede Kamerverkiezingen 2025: De uitkomst") dan zou die eens door het rechtse frame heenprikken, als de VVD met D66 kan onderhandelen zit GL/PvdA dan echt zo heel gek veel verder? Maar klaarblijkelijk is het normaal ze geen strobreed in de weg te leggen om alles niet rechts van VVD als “extreem-links” te verketteren en de schuld te geven.

De rest in die hoek bewijst niet veel beters (olympusdenk in "De Tweede Kamerverkiezingen 2025: De uitkomst").

Oprecht, van alle schade en twijfel die wordt ingeprent richt de zichzelf mild wanende VVD van allemaal daarmee oprecht nog meer schade aan dan een PVV, BBB of FvD (en hun afsplitsing JA21).

[ Voor 3% gewijzigd door NMH op 09-11-2025 09:54 ]

[D-e-n]

MrOleo schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:37:
D66 is toch een linkse partij, tenminste dat hoor ik al 5-12 maanden dagelijks.

Dat hoor je dan wel verkeerd. Ja, ze zijn progressief maar veel van hun plannen op sociaaleconomisch gebied zitten meer in het midden of het rechtse deel van het spectrum

[wildhagen]

MrOleo schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:37:
D66 is toch een linkse partij, tenminste dat hoor ik al 5-12 maanden dagelijks.
Ik werd zelfs gefeliciteerd met de overwinning van d66, zo links zouden ze zijn.

En nu is het verrassend dat ze pvda gl wel als coalitiepartner zien zitten?

D66 is nooit links geweest. Ooit waren ze weliswaar centrumlinks (en dus niet links!), en op gebied van sociale standpunten zijn ze dat nog steeds.

Echter, op zware thema's zoals economie, defensie, internationale betrekkingen etc is D66 alweer een tijdje centrum-rechts.

Degenen die D66 links noemen, noemen vermoedelijk alles links van FVD, PVV, NVU etc al 'links'. Ik persoonlijk heb wat moeite om dat soort mensen serieus te nemen, want die staan gewoon ver van de realiteit af.

[ErikT738]

wildhagen schreef op zondag 9 november 2025 @ 09:45:
Echter, op zware thema's zoals economie, defensie, internationale betrekkingen etc is D66 alweer een tijdje centrum-rechts.

Misschien een gekke vraag, maar wat is "rechts op defensie"? Partijen op beide kanten van het spectrum lijken nogal verschillende dingen te willen op dat gebied.

[wildhagen]

ErikT738 schreef op zondag 9 november 2025 @ 09:52:
[...]

Misschien een gekke vraag, maar wat is "rechts op defensie"? Partijen op beide kanten van het spectrum lijken nogal verschillende dingen te willen op dat gebied.

Nou ja, partijen als SP en (tot voor kort) PvdD zijn doorgaans iets meer pacifistisch in hun standpunten, ten opzichte van centrum-rechtse partijen als CDA, D66 of radicaal-rechtse partijen als VVD, FVD, PVV etc.

[Gr4mpyC3t]

Orangelights23 schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:36:
[...]


Door alles links vs rechts te maken, draag je alleen maar bij aan polarisatie.

Waarom niet met z’n allen de juiste adviezen uit de wetenschap volgen en dat op politiek en beleidsmatig niveau oppakken? Genoeg mensen die over onvoldoende kennis beschikken, maar wel graag hardop in de leegte van het internet gaan roeptoeteren dat bijvoorbeeld klimaatverandering een hoax is.

Hoe ouder ik word, hoe meer ik het vertrouwen verlies in een democratie… Alternatieven? Geen idee, maar ik zie wel dat de wereld op een van de grootste rampen ooit afstevent en populistische beleidsmakers aan de macht zijn en het probleem alleen maar versnellen.

Ik ben onwijs benieuwd naar wat D66 lukt op het gebied van klimaatverandering. Het wordt tijd dat mensen en bedrijven interen, om erger te voorkomen - van gesmolten ijskappen tot aan de vele bosbranden en van verlies aan biodiversiteit tot aan overbevolking.

Omdat simpelweg niet iedereen op dat niveau mee kan komen en/of interesse heeft om daar onderzoek naar te doen. Alleen de wetenschap volgen is niet voldoende om een mening te vormen over beleid en standpunten. Neem zoiets als klimaatverandering. Alleen het woord al is nietszeggend en vereist zoveel context en nuance om daar iets zinnigs over te zeggen.

Een politiek leider zou het eerder kunnen hebben over de natte voeten die men heeft gehad in Limburg. Maak zoiets gewoon tastbaar en begrijpelijk binnen de leefwereld van anderen. Dat kost wat moeite, maar daar ben je tenslotte volksvertegenwoordiger voor.

P.S: Niet echt nodig om anderen te corrigeren op spelfouten. Het komt denigrerend over en haalt je inhoudelijke reactie onderuit.

[PLAE]

Is D66 links? Ja op basis van Kieskompas zijn ze links van het midden.

Het midden is nou eenmaal wat verschoven

[PLAE]

olympusdenk schreef op zondag 9 november 2025 @ 00:31:
mijn eerdere reacties over Coenradie en JA21 en instabiliteit maar - dan snap je waarom dat een ramp wordt.

Ik vind het maar een magere ‘onderbouwing’. Leefbaar Rotterdam en JA21 zijn zeer nauw verbonden. Kijk naar Buijt, Ceulemans et cetera. Coenradie is tussendoor namens de PVV gevraagd staatssecretaris te worden in het extraparlementaire zakenkabinet (haha). Big deal. Geen JA21’er die haar erop aan zal kijken. En terecht IMO.

[Bananenplant]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:06:
Het midden is nou eenmaal wat verschoven

Zie je zelf ook hoe dat een probleem is?

[ErikT738]

wildhagen schreef op zondag 9 november 2025 @ 09:55:
[...]


Nou ja, partijen als SP en (tot voor kort) PvdD zijn doorgaans iets meer pacifistisch in hun standpunten, ten opzichte van centrum-rechtse partijen als CDA, D66 of radicaal-rechtse partijen als VVD, FVD, PVV etc.

Maar rechts heeft Defensie kapot bezuinigd. Ik denk dat je het tegenwoordig beter in naïef/pro Russisch en realistisch kan scheiden.

[wildhagen]

ErikT738 schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:36:
[...]

Maar rechts heeft Defensie kapot bezuinigd.

Rechts (en radicaal-rechts) zelf, met VVD en PVV voorop, heeft toch echt meermaals geclaimed dat het kapot bezuinigen van Defensie door 'links' gebeurd is en niet door rechts....

(dat er al 50 jaar geen links kabinet geweest is, is maar een klein vervelend detail uiteraard...)

[PLAE]

Bananenplant schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:32:
[...]
Zie je zelf ook hoe dat een probleem is?

Jij mag dat een probleem vinden. Ik zie daarin deels voortschrijdend inzicht.

[D-e-n]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:06:

Het midden is nou eenmaal wat verschoven

Maar inhoudelijk klopt dat dus niet. Links en rechts staan van oudsher namelijk ergens voor. Het zijn geen loze begrippen. Het is niet zo dat de SP in Cuba een rechtse partij zou zijn of D66 in Hongarije uiterst links. Als partijen morgen besluiten dat we ons land moeten inrichten zoals Cuba dan bestaat er dus gewoon geen rechtse partij. Als alle partijen vanaf morgen het libertarisme omarmen dan bestaat er dus geen linkse partij meer.

[D-e-n]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:56:
[...]


Jij mag dat een probleem vinden. Ik zie daarin deels voortschrijdend inzicht.

Het probleem is vooral dat we de ideologische achtergronden van de partijen niet meer kennen en ons niet meer bewust zijn wat dat doet met de sociaaleconomische inrichting van ons land en daarmee met onze eigen mogelijkheden en die van onze nakomelingen. Kort gezegd: de cultuurstrijd heeft de klassenstrijd overschreeuwd en dat is slecht nieuws voor de burger want uiteindelijk ligt het tweede veel meer in de beslissingsbevoegdheid van de politiek dan het eerste.

[PLAE]

D-e-n schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:03:
[...]

Maar inhoudelijk klopt dat dus niet.

Is D66 link of ziet Kieskompas het verkeerd? De bijdrage hier vanuit linkse hoek is vaak dat het opgeschoven is. Zeg het dan maar.

[Bananenplant]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 10:56:
[...]

Jij mag dat een probleem vinden. Ik zie daarin deels voortschrijdend inzicht.

Het laat vooral zien dat "midden" in toenemende mate een nutteloze term is.

[D-e-n]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:10:
[...]


Is D66 link of ziet Kieskompas het verkeerd? De bijdrage hier vanuit linkse hoek is vaak dat het opgeschoven is. Zeg het dan maar.

Meerdere partijen zijn inhoudelijk naar rechts opgeschoven maar dan moeten ze in het kieskompas dus meer rechts op het assenstelsel staan. Sowieso ben ik geen fan van de stellingen in dit soort kieswijzers: te eenzijdig en te weinig ingaand op de achtergrond.

[wildhagen]

PLAE schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:10:
[...]


Is D66 link of ziet Kieskompas het verkeerd? De bijdrage hier vanuit linkse hoek is vaak dat het opgeschoven is. Zeg het dan maar.

KIeskompas hanteert enkele stellingen en baseert daar dat plaatje op. Niet op het hele programma van de partij. En is daardoor per definitie niet leidinggevend. En het is sowieso maar een benadering.

Op vrijwel alle zware thema's (sociaal beleid uitgezonderd) is D66 een centrum-rechtse partij.

[Bananenplant]

wildhagen schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:17:
[...]

Op vrijwel alle zware thema's (sociaal beleid uitgezonderd) is D66 een centrum-rechtse partij.

Ze zitten ook met de VVD in dezelfde fractie in het EP, om maar wat te noemen.

[TheBrut3]

Toch fijn deze consensus. Kunnen we eindelijk vaststellen dat een coalitie tussen D66, VVD, GLPvdA en CDA centrumlinks is, want D66 en GLPvdA zitten samen linkser van het huidige midden in het kieskompas dan CDA en VVD samen rechts zitten.

[wildhagen]

TheBrut3 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:19:
Toch fijn deze consensus. Kunnen we eindelijk vaststellen dat een coalitie tussen D66, VVD, GLPvdA en CDA centrumlinks is, want D66 en GLPvdA zitten samen linkser van het huidige midden in het kieskompas dan CDA en VVD samen rechts zitten.

Nee. D66 en CDA zijn centrumrechts, en VVD is (tegenwoordig onder Yesilgoz) opgeschoven naar radicaal-rechts. Alleen GL-PVDA is in die coalitie een centrumlinkse partij.

Dit zou dus effectief een centrumkabinet zijn, met neiging (qua zetels en partijen) tot centrumrechts. Absoluut geen centrumlinks.

[D-e-n]

TheBrut3 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:19:
Toch fijn deze consensus. Kunnen we eindelijk vaststellen dat een coalitie tussen D66, VVD, GLPvdA en CDA centrumlinks is, want D66 en GLPvdA zitten samen linkser van het huidige midden in het kieskompas dan CDA en VVD samen rechts zitten.

Ik ben een linkse kiezer en heb echt nul komma nul illusie dat zo'n combinatie ook maar iets van breed links beleid gaat uitvoeren. Ik ben er ook wel een beetje klaar mee dat rechts Nederland anno 2025 meent te moeten vertellen wat links is en welke coalities linkse partijen zouden moeten aangaan.

Zoals door meerdere mensen al aangehaald: D66 is niet links. Ze shoppen linkse en rechtse standpunten waarbij ze sociaaleconomisch juist vaak rechts denken. Denk aan de arbeidsmarkt of de zorg. Als er consensus is over de stroming van PvdA-GL en VVD kun je dus hooguit beweren dat het een centrumkabinet is. En zoals gezegd: als linkse kiezer weet ik wat ik wil en dat gaat echt niet in zo'n kabinet de rode draad qua beleid zijn.

[Delerium]

TheBrut3 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:19:
Toch fijn deze consensus. Kunnen we eindelijk vaststellen dat een coalitie tussen D66, VVD, GLPvdA en CDA centrumlinks is, want D66 en GLPvdA zitten samen linkser van het huidige midden in het kieskompas dan CDA en VVD samen rechts zitten.

Ik zit aan de linkerkant van het spectrum tegenwoordig, maar al je energie die je steekt om D66 als links af te schilderen is verspilde moeite. Ze zijn niet links en wat voegt het toe als ze wel links zouden zijn. Waarom maak je je er zo druk over?

Een midden-coalitie is niet het middelen van 2 x links en 2 x rechts, een midden-coalitie is een regering van partijen die niet van radicale flanken afkomen en wel vaker met dit bijltje hebben gehakt. Als je al energie wil verspillen is de precieze plaatsing van de VVD veel nuttiger gezien hun geflirt met radicale partijen.

[Bernard0343]

TheBrut3 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:19:
Toch fijn deze consensus. Kunnen we eindelijk vaststellen dat een coalitie tussen D66, VVD, GLPvdA en CDA centrumlinks is, want D66 en GLPvdA zitten samen linkser van het huidige midden in het kieskompas dan CDA en VVD samen rechts zitten.

Ik zou zo'n kabinet een extreem-centrisch willen noemen, waarbij radicalen van D66 en het CDA de coalitie overgenomen hebben..

[ Voor 17% gewijzigd door Bernard0343 op 09-11-2025 11:37 ]

[wildhagen]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:33:
[...]

Maar goed, ik zal van mijn kant een coalitie als deze niet uitsluiten, zeker omdat ik graag het kabinet Tweakers I / Henk I ( ) vóór kerst op het bordes wil zien.

En hoe groot acht je die kans? Ik denk dat de kans dat Pasen, Kerst en Pinksteren volgend jaar op dezelfde dag gaan vallen enorm veel groter is dan de kans dat we met kerst een nieuw kabinet hebben

Sowieso begint op 19 december het Kamer-reces (tot 12 januari) dus dan gebeurt er al erg weinig. Dan blijven er nog 5.5 week over.

Gezien de zeer beperkte mogelijkheden tot een realistische coalitie, en het feit dat we nog niet aan het informeren zijn, laat staan formeren, maar nog altijd in de verkenningsfase zitten (waar met name de VVD de boel aan het dwarsbomen is qua uitsluitingen) lijkt het me extreem onwaarschijnlijk dat er over 5 weken al een coaltie is

IK persoonlijk verwacht op zijn allervroegst ergens rond april/mei ofzo een geformeerde coalitie, maar het zou me ook niet verbazen als het pas rond de zomervakantie zal zijn.

[Bernard0343]

wildhagen schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:38:
[...]


En hoe groot acht je die kans? Ik denk dat de kans dat Pasen, Kerst en Pinksteren volgend jaar op dezelfde dag gaan vallen enorm veel groter is dan de kans dat we met kerst een nieuw kabinet hebben

Sowieso begint op 19 december het Kamer-reces (tot 12 januari) dus dan gebeurt er al erg weinig. Dan blijven er nog 6.5 week over.

Gezien de zeer beperkte mogelijkheden tot een realitische competitie, en het feit dat we nog niet aan het informeren zijn, laat staan formeren, maar nog altijd in de verkenningsfase zitten (waar met name de VVD de boel aan het dwarsbomen is qua uitsluitingen)lijkt het me extreem onwaarschijnlijk dat er over 6 weken al een coaltie is

IK persoonlijk verwacht op zijn allervroegst ergens rond april/mei ofzo een geformeerde coalitie, maar het zou me ook niet verbazen als het pas rond de zomervakantie zal zijn.

Zoals al eerder in het topic genoemd, een reces zal de formatie niet enorm vertragen. De campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen wél. Ik verwacht dat de uitslag van die verkiezingen een grote invloed op de formatie zullen hebben.

Lees: de formatie begint pas écht de dag na de gemeenteraadsverkiezingen.

[D-e-n]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:41:
[...]
Lees: de formatie begint pas écht de dag na de gemeenteraadsverkiezingen.

Ook bezopen eigenlijk want juist de gemeenteraadsverkiezingen gaan over hele andere dingen dan de landelijke verkiezingen. Er zou eigenlijk een verbod moeten zijn op debatten over die verkiezingen met landelijke kopstukken.

[Helixes]

D-e-n schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:45:
Ook bezopen eigenlijk want juist de gemeenteraadsverkiezingen gaan over hele andere dingen dan de landelijke verkiezingen. Er zou eigenlijk een verbod moeten zijn op debatten over die verkiezingen met landelijke kopstukken.

Je hebt ergens een punt. Maar, het zijn natuurlijk wel de politiek leiders van veel van de partijen die op het stembiljet staan. Het zijn over het algemeen de mensen die de ideologische vergezichten neerzetten. Dus in die zin...

Wat je wel hebt is dat lokale partijen daarmee per definitie in het nadeel zijn. Als er een verbod zou komen, dan denk ik dat vooral die oneerlijke concurrentie democratisch niet uit te leggen zou zijn.

[MrOleo]

D-e-n schreef op zondag 9 november 2025 @ 09:17:
[...]

Dat hoor je dan wel verkeerd. Ja, ze zijn progressief maar veel van hun plannen op sociaaleconomisch gebied zitten meer in het midden of het rechtse deel van het spectrum

wildhagen schreef op zondag 9 november 2025 @ 09:45:
[...]


D66 is nooit links geweest. Ooit waren ze weliswaar centrumlinks (en dus niet links!), en op gebied van sociale standpunten zijn ze dat nog steeds.

Echter, op zware thema's zoals economie, defensie, internationale betrekkingen etc is D66 alweer een tijdje centrum-rechts.

Degenen die D66 links noemen, noemen vermoedelijk alles links van FVD, PVV, NVU etc al 'links'. Ik persoonlijk heb wat moeite om dat soort mensen serieus te nemen, want die staan gewoon ver van de realiteit af.

Ik heb misschien iets te weinig smilies gebruikt!? Tuurlijk is D66 niet links. Mijn mening is het is een centrum partij, ik wordt zelf beetje moe van alles maar links of rechts te moeten noemen. Centrumpartij is ook goed genoeg.

Het ging mij er uiteraard om dat heel rechts D'66 als links bestempelde de hele verkiezing lang. Linkse Raad van State, Linkse D'66 rechters, etc etc. En dan nu komt men op het forum alsof een combinatie met PvdA-GL tegen verkiezingsbeloften in zou gaan.
Maar genoeg over links rechts geneuzel. Wou nog even kwijt dat ik verkeerd begrepen leek.

[ijdod]

Just bij de gemeenteraadsverkiezingen zie je veel lokale partijen, en vaak zelfs dat de landelijke partijen erg pragmatisch in de wedstrijd staan. En niet zelden beter te pruimen zijn dan hun landelijke organisaties (looking at you, VVD).

[MLLL]

Orangelights23 schreef op zondag 9 november 2025 @ 08:36:
[...]


Door alles links vs rechts te maken, draag je alleen maar bij aan polarisatie.

Waarom niet met z’n allen de juiste adviezen uit de wetenschap volgen en dat op politiek en beleidsmatig niveau oppakken? Genoeg mensen die over onvoldoende kennis beschikken, maar wel graag hardop in de leegte van het internet gaan roeptoeteren dat bijvoorbeeld klimaatverandering een hoax is.

Hoe ouder ik word, hoe meer ik het vertrouwen verlies in een democratie… Alternatieven? Geen idee, maar ik zie wel dat de wereld op een van de grootste rampen ooit afstevent en populistische beleidsmakers aan de macht zijn en het probleem alleen maar versnellen.

Ik ben onwijs benieuwd naar wat D66 lukt op het gebied van klimaatverandering. Het wordt tijd dat mensen en bedrijven interen, om erger te voorkomen - van gesmolten ijskappen tot aan de vele bosbranden en van verlies aan biodiversiteit tot aan overbevolking.

Aan de andere kant het klimaatprobleem zal toch gefinancierd moeten moeten worden, dus de economie zal toch door moeten blijven draaien.
Windmolenparken , zonnepaneelweiden en kerncentrales bouwen kost geld.

Ik ben zelf een beetje bang dat alles onbetaalbaar wordt als Groenlinks en consorten het voor het zeggen krijgen,
Van niets naar luxe is geen probleem, andersom is het lastiger.

[RobinHood]

Sowieso, wat is er eigenlijk nog realistisch mogelijk als coalitie?

D66, VVD, GL-PvdA, CDA: De VVD, want dit gaat verder dan Dilan, heeft zich zo ingegraven tegen alles wat ook maar een beetje links is, dat ervan terugkomen bijna onmogelijk is. De achterban zit er ook totaal niet op te wachten. En eer je een regeerakkoord hebt waar de VVD wel mee kan leven, is GL-PvdA al lang afgehaakt, en weet ik niet eens of het nog heel acceptabel is voor D66. Maar denk dat even weg, stel je voor dat de VVD weer de VVD van 10 jaar terug is qua normen en waarden: Qua standpunten moet dit prima kunnen. Erg midden, maar met een beetje geluk wel gedegen.

D66, VVD, CDA, Ja21 + gedoging van random partijen: Te instabiel, zie ik zeker D66 niet mee akkoord gaan. Plus dat de kloof tussen Ja21 en D66 heel groot is op grote thema's. Leuk dat ze het eens zijn over onderwijs, maar klimaat, stikstof, migratie, rechtstaat, dat zijn allemaal thema's waar hele grote verschillen zijn.

Datzelfde, maar dan met BBB erbij als vaste partner, want dat lijkt me de enige "realistische" toevoeging: De [landelijke] BBB was altijd al behoorlijk rechts, maar zijn nu helemaal mask-off gegaan, D66 en Ja21 die samenwerken wordt al heel lastig op bijvoorbeeld het gebied van landbouw, D66 en BBB gaan er nooit uitkomen.

D66, GL-PvdA, CDA, Ja21 en CU [enige partij die mij enigszins realistisch lijkt in deze combi]: Als D66 en Ja21 het al lastig krijgen, zie ik eigenlijk niet hoe je GL-PvdA en Ja21 in 1 kabinet kan krijgen. Ohja, en dan je ook nog een conservatief-christelijke partij blij zien te maken, terwijl je 2 érg progressieve partijen in je kabinet hebt.

PVV, VVD, CDA, Ja21, BBB/FvD: Qua standpunten denk ik net zo haalbaar, misschien wel haalbaarder, dan de eerste optie. Maar, dan moeten VVD en CDA dus wel met Geert in zee. De VVD zie ik dat overigens zo zonder blikken of blozen weer doen. Het CDA? Ik zie ze uiteindelijk nog wel "verantwoordelijkheid nemen"....

Het "Sneeuwwitje en de zeven dwergen" kabinet van D66, GL-PvdA, CDA en net zo lang partijen met 3 zetels ertegenaan gooien dat je 76 zetels hebt: Nee, gewoon nee.

Door de opstelling van de VVD schat ik inmiddels de kansen op kabinet "2 rechts 2 radicaal" wel het hoogst in. Er is geen enkele druk vanuit de partij, de leden of de achterban van de VVD om constructief te zijn, en de media gaan dat ook echt niet doen. PVV, VVD, Ja21 en BBB zullen er met zijn vieren snel uitkomen, en die drukken dan net zo lang op het CDA totdat die wel overstag gaan want "er moet toch geregeerd worden"

De enige optie om hier uit te blijven is als het CDA eindelijk eens kleur gaat bekennen, in plaats van de kat uit de boom kijken. Bontebal liep dan wel te kankeren over "oude politiek" tijdens de debatten, maar vooralsnog is dat veel geblaat en weinig wol. Als je er zo tegen bent, trek dan een duidelijke streep en spreek je voorkeur uit voor een breed middenkabinet, zodat je de VVD dwingt op te houden met die politiek.

Maar dat gaat het CDA niet doen, want zoals door andere users gezegd: Christendemocraten paaien nog altijd liever met extreem-rechts dan met centrum-links.

[Joris748]

ijdod schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:18:
Just bij de gemeenteraadsverkiezingen zie je veel lokale partijen, en vaak zelfs dat de landelijke partijen erg pragmatisch in de wedstrijd staan. En niet zelden beter te pruimen zijn dan hun landelijke organisaties (looking at you, VVD).

Dat komt onder andere omdat lokale VVD afdelingen wel de belangen van het MKB behartigen

[RobinHood]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
[...]


Aan de andere kant het klimaatprobleem zal toch gefinancierd moeten moeten worden, dus de economie zal toch door moeten blijven draaien.
Windmolenparken , zonnepaneelweiden en kerncentrales bouwen kost geld.

Ik ben zelf een beetje bang dat alles onbetaalbaar wordt als Groenlinks en consorten het voor het zeggen krijgen,
Van niets naar luxe is geen probleem, andersom is het lastiger.

Laat GL-PvdA nou net, zoals gewoonlijk, de beste CPB cijfers hebben

[Helixes]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
Aan de andere kant het klimaatprobleem zal toch gefinancierd moeten moeten worden, dus de economie zal toch door moeten blijven draaien.
Windmolenparken , zonnepaneelweiden en kerncentrales bouwen kost geld.

Ik ben zelf een beetje bang dat alles onbetaalbaar wordt als Groenlinks en consorten het voor het zeggen krijgen,
Van niets naar luxe is geen probleem, andersom is het lastiger.

Het is een ingewikkelde puzzel, dat ben ik met je eens. De energietransitie is een langetermijninvestering, van de lange adem. En je kunt onderwijl niet je economie als kind met het badwater wegspoelen, terwijl andere landen vals blijven spelen met goedkope energie die op korte termijn een goed idee lijkt.

Kortom, we moeten luisteren naar Timmermans én Draghi. Beide hebben het bij het juiste eind.

[D-e-n]

MrOleo schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:17:
[...]

Maar genoeg over links rechts geneuzel. Wou nog even kwijt dat ik verkeerd begrepen leek.

Ik vermoedde al dat je er anders over dacht. Sorry als je mijn reactie opvatte als directe kritiek op jou maar ik wilde het wel even verduidelijken aangezien het verhaaltje anders maar blijft rondgaan en rondgaan.

Als linkse kiezer vind ik het links vs rechts overigens geen geneuzel omdat ik vind dat het er te weinig over gaat in relatie tussen de sociaaleconomische ideologieën van de diverse partijen. Prima als je vindt dat voor jou de keuzes van een middenpartij daarin prima zijn maar ik deel die mening dus niet. Er dienen in mijn ogen linksere keuzes gemaakt te worden op dat terrein om de maatschappij niet (verder) uit de bocht te laten vliegen.

[toolkist]

MrOleo schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:17:
Maar genoeg over links rechts geneuzel.

Amen. Inhoudelijke discussies zijn veel interessanter dan partijen een label toe proberen te kennen (niet specifiek op jou gericht)

[Delerium]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
[...]


Aan de andere kant het klimaatprobleem zal toch gefinancierd moeten moeten worden, dus de economie zal toch door moeten blijven draaien.
Windmolenparken , zonnepaneelweiden en kerncentrales bouwen kost geld.

puur economisch is het een financiele investering in eigen middelen ipv het importeren van energie. In het laatste geval exporteer he geld naar het buitenland en krijg je een handelstekort en buitenlandse afhankelijkheid.

Kies maar welke welvaart je wilt hebben, maar de boel in eigen hand houden levert meer op.

[DevWouter]

offtopic:
Het mooiste vind ik de waterschap verkiezingen. De meeste mensen stemmen dan zonder dat ze het weten op een linkse partij. 🤭

[ijdod]

offtopic:
@DevWouter Die vind ik ergens ook de ergste, nu de BBB daar in het dagelijks bestuur zit vanuit de verkiezingen... naast de agrarische vertegenwoordiging op de geborgde plekken die ze altijd al hadden.

[Robkazoe]

D-e-n schreef op zondag 9 november 2025 @ 11:45:
[...]

Ook bezopen eigenlijk want juist de gemeenteraadsverkiezingen gaan over hele andere dingen dan de landelijke verkiezingen. Er zou eigenlijk een verbod moeten zijn op debatten over die verkiezingen met landelijke kopstukken.

Je ziet vaak dat landelijke kopstukken vaak toch zich gaan bemoeien. En das toch jammer. Ben zelf van mening dat lokale politiek ook over hele andere zaken gaan. Maar mensen zijn er toch vatbaar voor. Heb zelf d66 gestemd landelijk maar dat ga ik zeker niet lokaal doen.

[TheBrut3]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:22:
Laat GL-PvdA nou net, zoals gewoonlijk, de beste CPB cijfers hebben

Als je het geld niet naar Defensie laat gaan, zoals andere partijen dat wel gewoon hebben gedaan in de begroting, dan hou je inderdaad miljarden over voor andere doeleinden. Daar zijn ze in debatten ook heel vaak op aangesproken.

[crisp]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
[...]

Door de opstelling van de VVD schat ik inmiddels de kansen op kabinet "2 rechts 2 radicaal" wel het hoogst in. Er is geen enkele druk vanuit de partij, de leden of de achterban van de VVD om constructief te zijn, en de media gaan dat ook echt niet doen. PVV, VVD, Ja21 en BBB zullen er met zijn vieren snel uitkomen, en die drukken dan net zo lang op het CDA totdat die wel overstag gaan want "er moet toch geregeerd worden"

En dat is dus eigenlijk gewoon een herhaling (of voortzetting) van het vorige kabinet, maar dan met CDA ipv NSC en JA21 om de radicaal-rechtse plekken die BBB verloren heeft aan te vullen. Vraag is of het CDA de PVV dan ook gaat vragen om bepaalde zaken weer in de koelkast te stoppen, en Wilders als premier wel accepteert.

Kabinet Bruin 2; waar kan ik nog heen emigreren, is er leven op Pluto?

[DaniëlWW2]

TheBrut3 schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:19:
[...]

Als je het geld niet naar Defensie laat gaan, zoals andere partijen dat wel gewoon hebben gedaan in de begroting, dan hou je inderdaad miljarden over voor andere doeleinden. Daar zijn ze in debatten ook heel vaak op aangesproken.

En ook dat klopte gewoon niet.

[Charly]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
...

Door de opstelling van de VVD schat ik inmiddels de kansen op kabinet "2 rechts 2 radicaal" wel het hoogst in. Er is geen enkele druk vanuit de partij, de leden of de achterban van de VVD om constructief te zijn, en de media gaan dat ook echt niet doen. PVV, VVD, Ja21 en BBB zullen er met zijn vieren snel uitkomen, en die drukken dan net zo lang op het CDA totdat die wel overstag gaan want "er moet toch geregeerd worden"

Ik vindt het inmiddels ergens wel best ook, laat ze nog maar een keer op hun bek gaan dan.

Beter zo dan dat D66 en GL/PVDA eerst vergaande concessies moeten doen om VVD binnen te hengelen en vervolgens op een opportuun moment voor de bus gegooid worden. Waarna het allemaal onvermijdelijk weer de schuld van "links" zal zijn, terwijl de VVD toch zo dapper haar verantwoordelijkheid genomen had.

Ik vindt het van de zotte dat de VVD op deze manier alle bruggen naar een middenkabinet verbrand, maar als je zo veel liever met non conforme partijen over rechts regeert dan met conforme partijen in en rond het midden mag inmiddels duidelijk zijn aan welke kant van de streep je zelf staat.

[ Voor 15% gewijzigd door Charly op 09-11-2025 13:43 ]

[DeKever]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:

Begin prima analyse
....

Einde prima analyse

De enige optie om hier uit te blijven is als het CDA eindelijk eens kleur gaat bekennen, in plaats van de kat uit de boom kijken. Bontebal liep dan wel te kankeren over "oude politiek" tijdens de debatten, maar vooralsnog is dat veel geblaat en weinig wol. Als je er zo tegen bent, trek dan een duidelijke streep en spreek je voorkeur uit voor een breed middenkabinet, zodat je de VVD dwingt op te houden met die politiek.

Maar dat gaat het CDA niet doen, want zoals door andere users gezegd: Christendemocraten paaien nog altijd liever met extreem-rechts dan met centrum-links.

Je kan heel veel over het CDA en Bontenbal zeggen, maar ze zijn heel duidelijk geweest over samenwerking met de PVV. Daarnaast vind ik het knap om het CDA in deze formatie een zwarte piet uit te reiken, het CDA met 18 of 19 zetels, blokkeert niets behalve de PVV.

[FunkyTrip]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
[...]


Aan de andere kant het klimaatprobleem zal toch gefinancierd moeten moeten worden, dus de economie zal toch door moeten blijven draaien.
Windmolenparken , zonnepaneelweiden en kerncentrales bouwen kost geld.

Ik ben zelf een beetje bang dat alles onbetaalbaar wordt als Groenlinks en consorten het voor het zeggen krijgen,

Rechts zal ook windmolenparken, zonnepaneelweiden en kerncentrales moeten bouwen, dus dat maakt niet heel veel uit. Rechts gaat het van de middenklasser halen en uit de sociale zekerheden, links gaat eerst shoppen bij de ver bovenmodale Nederlander.
Die uitgaven moeten gedaan worden omdat een paar decennia lang deze uitgaven niet of veel te weinig gedaan zijn.

Of je blijft lekker olie en gas gebruiken en als die dan ineens toch bizar duur blijken te zijn geworden heb je de infrastructuur nog niet om over te gaan naar goedkopere energie. Maar hey, je hebt dan toch een paar jaartjes je luxe levensstijl kunnen vasthouden. Dat is ook wat natuurlijk.

Ondertussen is het arme deel van Nederland uiteraard nog een stukje armer, met nog wat minder zekerheden. Criminaliteit, onveiligheid en de zielige verhalen over overlopende zorg en andere voorzieningen zullen dus toenemen. Zo moeilijk is het allemaal niet uit te tekenen.

[MLLL]

FunkyTrip schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:42:
[...]


Of je blijft lekker olie en gas gebruiken en als die dan ineens toch bizar duur blijken te zijn geword Zo moeilijk is het allemaal niet uit te tekenen.

Blijkbaar wel anders was er allang een kabinet gevormd...

[FunkyTrip]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:45:
[...]
Blijkbaar wel anders was er allang een kabinet gevormd...

Waarom
PVV is populistisch dus dat is gratis bier voor iedereen en geen geld naar die klimaathoax en windmolenonzin.
VVD beschermt alles wat 4x bovenmodaal is zoveel mogelijk.

[DeKever]

DaniëlWW2 schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:31:
[...]


En ook dat klopte gewoon niet.
[Afbeelding]

Wat zeggen deze cijfers precies?

Volgens mij is de stelling dat de PVDA/GL minder investeert in defensie en meer specifiek dat ze niet aan de 3,5% norm voldoet in hun programma. Dan is het logisch is dat het programma dan betere getallen oplevert. Ik zie hier alleen investeringen in defensie over 2026. Overigens wel fijn dat een van de traditioneel meest defensie-allergische partijen een beweging maakt.

[TheBrut3]

DaniëlWW2 schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:31:
En ook dat klopte gewoon niet.
[Afbeelding]

Dat is toch ook precies het commentaar van de andere partijen? Voor de doorrekening netjes alles in de boeken, daarna 10 miljard per jaar minder dan de andere partijen.

[Norjee]

MLLL schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
[...]

....

Ik ben zelf een beetje bang dat alles onbetaalbaar wordt als Groenlinks en consorten het voor het zeggen krijgen,
Van niets naar luxe is geen probleem, andersom is het lastiger.

Waar komt dat beeld toch vandaan? Dit komt steeds terug, en is volledige de omgekeerde werkelijkheid die ik zie. Niet alleen de CPB berekeningen laten wat anders zien, maar een beetje rechts heeft als uitgangspunt de gedachte dat niet in armoede leven geen basis recht is. Misschien klinkt "minder regels", "eenvoudiger belastingstelsel, "zelfredzaam" en dergelijke goed, in de laatste decennia is het in de praktijk enkel weasel speak om te verbloemen dat de kosten bij de burger komen te liggen, minder voorzieningen, minder regels, meer neoliberlisme en might makes right voor een ieder (en die individuele burger heeft echt niet zoveel macht, dus krijgt het ook niet voormekaar ook maar enige baten zich toe te eigenen in een steeds meer wild-west maatschappij)

DeKever schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:48:
[...]


Wat zeggen deze cijfers precies?

Volgens mij is de stelling dat de PVDA/GL minder investeert in defensie en meer specifiek dat ze niet aan de 3,5% norm voldoet in hun programma. Dan is het logisch is dat het programma dan betere getallen oplevert. Ik zie hier alleen investeringen in defensie over 2026. Overigens wel fijn dat een van de traditioneel meest defensie-allergische partijen een beweging maakt.

Het zou alleen zo veel fijner zijn als de populistische kliek ook een keer zou willen bewegen op het scala aan probleem dossiers welke in de loop er jaren zijn opgespaard.

Misschien twee, drie verkiezingen geleden verzuchte ik nog dat een kabinet, welk kabinet dan ook, met enige daadkracht mijn voorkeur zou hebben tov de vooruitschuif-politiek van toen (de Rutte methode, probleem dossier, we plannen een kosten post in de begroting; problem solved, zonder ook maar enige concrete maatregelen of beleid). Inmiddels is enkel meer vooruitgeschoven en geëscaleerd.

[ Voor 8% gewijzigd door Norjee op 09-11-2025 14:00 ]

[RobinHood]

crisp schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:25:
[...]

En dat is dus eigenlijk gewoon een herhaling (of voortzetting) van het vorige kabinet, maar dan met CDA ipv NSC en JA21 om de radicaal-rechtse plekken die BBB verloren heeft aan te vullen. Vraag is of het CDA de PVV dan ook gaat vragen om bepaalde zaken weer in de koelkast te stoppen, en Wilders als premier wel accepteert.

En Geert is echt wel slim genoeg om die dingen dit keer niet te accepteren, VVD en BBB zijn flink naar rechts geschoven, Ja21 wil ook de grenzen dicht, dus hij hoeft helemaal niet milder te worden.

Neem je verantwoordelijkheid om het land vooruit te helpen, of loopt het CDA weg? Laten jullie het stuklopen op migratie?

Kabinet Bruin 2; waar kan ik nog heen emigreren, is er leven op Pluto?

Ik ken een leuk republiekje aan de Nistru

Of misschien gewoon Scandinavie, is wat makkelijker

DeKever schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:41:
[...]


Je kan heel veel over het CDA en Bontenbal zeggen, maar ze zijn heel duidelijk geweest over samenwerking met de PVV. Daarnaast vind ik het knap om het CDA in deze formatie een zwarte piet uit te reiken, het CDA met 18 of 19 zetels, blokkeert niets behalve de PVV.

Maar de woorden en beloften van politici zijn nooit heilig. Het CDA zal deze belofte niet zomaar laten vallen, maar als ze flink onder druk worden gezet, misschien met wat zalvende woorden dat je nog altijd met je kopje soep mag leuren, zie ik niet in hoe het CDA anders is dan andere christendemocratische partijen in Europa.

Als de standpunten van de PVV het probleem zijn, zou het CDA ook fikse moeite met Ja21 moeten hebben, maar ik heb ze daar niet over gehoord.

[DeKever]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 14:00:
[...]

Maar de woorden en beloften van politici zijn nooit heilig. Het CDA zal deze belofte niet zomaar laten vallen, maar als ze flink onder druk worden gezet, misschien met wat zalvende woorden dat je nog altijd met je kopje soep mag leuren, zie ik niet in hoe het CDA anders is dan andere christendemocratische partijen in Europa.

Als de standpunten van de PVV het probleem zijn, zou het CDA ook fikse moeite met Ja21 moeten hebben, maar ik heb ze daar niet over gehoord.

De vraag is altijd wat woorden waard zijn als de druk toeneemt, dat is waar. D66 heeft ooit ook uiteindelijk een kabinet met de CU geaccepteerd nadat ze een jaar lang dat hadden geblokkeerd. Ook de CU is weer met Rutte gaan regeren, nadat ze geroepen hadden dat niet weer te doen. Het is alleen een beetje glazenbollenwerk om nu te roepen dat dit nu ook wel weer zal gaan gebeuren.

Het verwijt was dat het CDA niet duidelijk de rechts-extremisten zou afwijzen. Dat doen ze deze ronde wel.

Verder wijst het CDA de PVV niet alleen af op de standpunten, maar ook op de bewezen incompetentie ("we gaan niet met een clown in het kabinet"). Daar zit volgens mij ook de grootste aarzeling bij JA21, de twijfels over de stabiliteit.

[Bernard0343]

RobinHood schreef op zondag 9 november 2025 @ 12:20:
Sowieso, wat is er eigenlijk nog realistisch mogelijk als coalitie?

D66, VVD, GL-PvdA, CDA: De VVD, want dit gaat verder dan Dilan, heeft zich zo ingegraven tegen alles wat ook maar een beetje links is, dat ervan terugkomen bijna onmogelijk is. De achterban zit er ook totaal niet op te wachten. En eer je een regeerakkoord hebt waar de VVD wel mee kan leven, is GL-PvdA al lang afgehaakt, en weet ik niet eens of het nog heel acceptabel is voor D66. Maar denk dat even weg, stel je voor dat de VVD weer de VVD van 10 jaar terug is qua normen en waarden: Qua standpunten moet dit prima kunnen. Erg midden, maar met een beetje geluk wel gedegen.

D66, VVD, CDA, Ja21 + gedoging van random partijen: Te instabiel, zie ik zeker D66 niet mee akkoord gaan. Plus dat de kloof tussen Ja21 en D66 heel groot is op grote thema's. Leuk dat ze het eens zijn over onderwijs, maar klimaat, stikstof, migratie, rechtstaat, dat zijn allemaal thema's waar hele grote verschillen zijn.

Datzelfde, maar dan met BBB erbij als vaste partner, want dat lijkt me de enige "realistische" toevoeging: De [landelijke] BBB was altijd al behoorlijk rechts, maar zijn nu helemaal mask-off gegaan, D66 en Ja21 die samenwerken wordt al heel lastig op bijvoorbeeld het gebied van landbouw, D66 en BBB gaan er nooit uitkomen.

D66, GL-PvdA, CDA, Ja21 en CU [enige partij die mij enigszins realistisch lijkt in deze combi]: Als D66 en Ja21 het al lastig krijgen, zie ik eigenlijk niet hoe je GL-PvdA en Ja21 in 1 kabinet kan krijgen. Ohja, en dan je ook nog een conservatief-christelijke partij blij zien te maken, terwijl je 2 érg progressieve partijen in je kabinet hebt.

PVV, VVD, CDA, Ja21, BBB/FvD: Qua standpunten denk ik net zo haalbaar, misschien wel haalbaarder, dan de eerste optie. Maar, dan moeten VVD en CDA dus wel met Geert in zee. De VVD zie ik dat overigens zo zonder blikken of blozen weer doen. Het CDA? Ik zie ze uiteindelijk nog wel "verantwoordelijkheid nemen"....

Het "Sneeuwwitje en de zeven dwergen" kabinet van D66, GL-PvdA, CDA en net zo lang partijen met 3 zetels ertegenaan gooien dat je 76 zetels hebt: Nee, gewoon nee.

Door de opstelling van de VVD schat ik inmiddels de kansen op kabinet "2 rechts 2 radicaal" wel het hoogst in. Er is geen enkele druk vanuit de partij, de leden of de achterban van de VVD om constructief te zijn, en de media gaan dat ook echt niet doen. PVV, VVD, Ja21 en BBB zullen er met zijn vieren snel uitkomen, en die drukken dan net zo lang op het CDA totdat die wel overstag gaan want "er moet toch geregeerd worden"

De enige optie om hier uit te blijven is als het CDA eindelijk eens kleur gaat bekennen, in plaats van de kat uit de boom kijken. Bontebal liep dan wel te kankeren over "oude politiek" tijdens de debatten, maar vooralsnog is dat veel geblaat en weinig wol. Als je er zo tegen bent, trek dan een duidelijke streep en spreek je voorkeur uit voor een breed middenkabinet, zodat je de VVD dwingt op te houden met die politiek.

Maar dat gaat het CDA niet doen, want zoals door andere users gezegd: Christendemocraten paaien nog altijd liever met extreem-rechts dan met centrum-links.

Duidelijk overzicht. Ik mis één combinatie: D66, CDA, VVD, Ja21 en de ChristenUnie = 78 zetels.
Mirjam Bikker heeft bij de verkenner aangegeven dat zij, op dit moment, de CU niet aan een kabinet ziet deelnemen. Maar ik lees in haar brief niét dat zij de deur definitief op slot doet.
De CU heeft met D66 (Rutte III en IV) en CDA en VVD (twee kabinetten Rutte en Balkenende IV) in een kabinet gezeten. De CU en Ja21 werken samen in de kamer, als ik even snel Google, kom ik meerder moties tegen die door Bikker en Eerdmans gezamenlijk zijn ingediend. Dus de CU zóu de enige partij zijn die voor de overige partijen acceptabel is.

Yesilgöz heeft de CU (nog) niet uitgesloten (toch...?). Dus het ligt, denk ik, vooral aan de CU, heeft deze fractie zin in zo'n avontuur met een instabiele VVD. Denk hierbij aan de val van Rutte IV.

[Bernard0343]

DeKever schreef op zondag 9 november 2025 @ 13:48:
[...]


Wat zeggen deze cijfers precies?

Volgens mij is de stelling dat de PVDA/GL minder investeert in defensie en meer specifiek dat ze niet aan de 3,5% norm voldoet in hun programma. Dan is het logisch is dat het programma dan betere getallen oplevert. Ik zie hier alleen investeringen in defensie over 2026. Overigens wel fijn dat een van de traditioneel meest defensie-allergische partijen een beweging maakt.

Dit soort opmerkingen over de PvdA zijn nergens op gebaseerd. Omdat:

• Nederland tijdens het kabinet Drees-van Schaik toetrad tot de NAVO.
• Tijdens de koude oorlog de PvdA nimmer op defensieuitgaven heeft bezuinigd.
• De bezuinigingen op defensie (het 'vredesdividend') in de periode ná de val van de muur geen enkel probleem waren voor partijen als het CDA en de VVD. Sterker nog, de laatste twee partijen bezuinigden keihard op defensie.

Dus waar haal je dit vandaan?

[mv_ak]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 16:59:
[...]

Duidelijk overzicht. Ik mis één combinatie: D66, CDA, VVD, Ja21 en de ChristenUnie = 78 zetels.
Mirjam Bikker heeft bij de verkenner aangegeven dat zij, op dit moment, de CU niet aan een kabinet ziet deelnemen. Maar ik lees in haar brief niét dat zij de deur definitief op slot doet.
De CU heeft met D66 (Rutte III en IV) en CDA en VVD (twee kabinetten Rutte en Balkenende IV) in een kabinet gezeten. De CU en Ja21 werken samen in de kamer, als ik even snel Google, kom ik meerder moties tegen die door Bikker en Eerdmans gezamenlijk zijn ingediend. Dus de CU zóu de enige partij zijn die voor de overige partijen acceptabel is.

Yesilgöz heeft de CU (nog) niet uitgesloten (toch...?). Dus het ligt, denk ik, vooral aan de CU, heeft deze fractie zin in zo'n avontuur met een instabiele VVD. Denk hierbij aan de val van Rutte IV.

Deze combinatie miste ik ook. Wel wil CU niet in een coalitie als getornd wordt aan Art. 23.
https://cvandaag.nl/10781...rnt-aan-onderwijsvrijheid

[Bernard0343]

mv_ak schreef op zondag 9 november 2025 @ 17:36:
[...]

Deze combinatie miste ik ook. Wel wil CU niet in een coalitie als getornd wordt aan Art. 23.
https://cvandaag.nl/10781...rnt-aan-onderwijsvrijheid

Ik geloof niet dat dit standpunt van de ChristenUnie voor één van de andere partijen een breekpunt zal zijn. Geen van de overige partijen heeft, op dit moment, behoefte om de wijze waarop we het onderwijs hebben georganiseerd, volledig te hervormen. Ze zullen andere, voor hun belangrijker, punten willen binnenslepen. Dus art. 23 zal geen issue zijn.

[ Voor 22% gewijzigd door Bernard0343 op 09-11-2025 17:49 ]

[Nox]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 17:46:
[...]

Ik geloof niet dat dit standpunt van de ChristenUnie voor één van de andere partijen een breekpunt zal zijn. Geen van de overige partijen heeft, op dit moment, behoefte om de wijze waarop we het onderwijs hebben georganiseerd, volledig te hervormen. Ze zullen andere, voor hun belangrijker, punten willen binnenslepen. Dus art. 23 zal geen issue zijn.

Betreft stikstof staan ja21 en d66 dan wel weer haaks tegenover elkaar. Dat gaat wel een pittige worden.

[Bundin]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 16:59:
[...]

Duidelijk overzicht. Ik mis één combinatie: D66, CDA, VVD, Ja21 en de ChristenUnie = 78 zetels.
Mirjam Bikker heeft bij de verkenner aangegeven dat zij, op dit moment, de CU niet aan een kabinet ziet deelnemen. Maar ik lees in haar brief niét dat zij de deur definitief op slot doet.
De CU heeft met D66 (Rutte III en IV) en CDA en VVD (twee kabinetten Rutte en Balkenende IV) in een kabinet gezeten. De CU en Ja21 werken samen in de kamer, als ik even snel Google, kom ik meerder moties tegen die door Bikker en Eerdmans gezamenlijk zijn ingediend. Dus de CU zóu de enige partij zijn die voor de overige partijen acceptabel is.

Yesilgöz heeft de CU (nog) niet uitgesloten (toch...?). Dus het ligt, denk ik, vooral aan de CU, heeft deze fractie zin in zo'n avontuur met een instabiele VVD. Denk hierbij aan de val van Rutte IV.

Ik gok dat dit inderdaad de "compromis-inzet" van de VVD is. Met deze combinatie worden niet alleen de "linkse" (volgens definitie Yesilgoz) ambities van D66 de kop ingedrukt, maar meteen ook de progressieve. Wat dus betekent dat D66 bij de volgende verkiezingen klop krijgt vanuit zowel de centrum-linkse kiezers als de progressievere hoek. Dat zet dan weer de deur open naar een mooi stukje verdeel en heers want meer versnippering in het progressieve kwadrant is goed voor de rechterkant.

En ik gok dat het ook wel gaat lukken want "landsbelang" en "beter dan het was, want zonder PVV" en "we garanderen hiermee degelijk bestuur". Maar vooral is het natuurlijk wel heel erg geil als je de premier mag leveren als voormalig (en toekomstig!) marginaal partijtje. De rest belooft stikstofmaatregelen te accecpteren, maar die worden lafjes om JA21 binnen te houden en omdat de VVD niet wil dat al die PVV'ers weer terugrennen naar Wilders over drie jaar. Of ze mogen ambitieus worden ingezet vanuit D66, maar wel pas over 2 jaar beginnen. En VVD+JA21 trekken er dan de stekker uit zodat ze de kiezer kunnen uitleggen dat ze echt niet mee willen in die gekkigheid en dat ze echt maanden hebben geprobeerd om Jetten tot inzicht te laten komen, maar helaas, het ging echt echt niet. En dan dus trouw aan de kiezer en op naar de verkiezingen.

[ Voor 3% gewijzigd door Bundin op 09-11-2025 18:13 ]

[Helixes]

mv_ak schreef op zondag 9 november 2025 @ 17:36:
Deze combinatie miste ik ook. Wel wil CU niet in een coalitie als getornd wordt aan Art. 23.
https://cvandaag.nl/10781...rnt-aan-onderwijsvrijheid

Dan kan ik ze alvast geruststellen - ik denk dat CDA daar ook niet akkoord mee zou zijn. CDA heeft misschien op het oog weinig eisen - maar dit gaat er zeker eentje van zijn.

[klaaas]

mv_ak schreef op zondag 9 november 2025 @ 17:36:
[...]

Deze combinatie miste ik ook. Wel wil CU niet in een coalitie als getornd wordt aan Art. 23.
https://cvandaag.nl/10781...rnt-aan-onderwijsvrijheid

De standpunten van CU inzake migratie staan ook diametraal t.o.v. de radicaal rechtse partijen. Kerkasiel b.v. wordt door de achterban zeer hoog gewaardeerd als daad van verzet tegen radicaal rechts.

CU kan bij deelname aan een rechts kabinet alleen verliezen. Ze waren dolblij dat ze uiteindelijk toch 3 i.p.v. 2 zetels kregen. Die derde zetel kunnen ze sowieso vergeten als ze een regering met radicaal rechts aan een meerderheid helpen.

[Bernard0343]

Nox schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:03:
[...]

Betreft stikstof staan ja21 en d66 dan wel weer haaks tegenover elkaar. Dat gaat wel een pittige worden.

Ik denk dat de grootste 'problemen' tussen D66 en de VVD zitten. Jetten zal balen dat hij in een coalitie gedwongen wordt met Ja21. De VVD zal, in ieder geval, niet akkoord gaan met het afbouwen/ 'moderniseren' van de hypotheekrenteaftrek. Inderdaad, op het gebied van stikstof is Ja21 de 'outlyer', maar ik denk dat Eerdmans zó graag het kabinet in wil, dat hij het prima vind als het stikstofbeleid dichtbij de wensen van D66, CU en het CDA ligt. In de verwoording van dit beleid kan je ook, aardig wat, doen.

Volgens ligt het risico van het mislukken van een formatie 'over rechts' niet bij Ja21, maar bij de VVD die zich als een diva gedraagt en dagelijks een nieuw breekpunt formuleert (want de succesvol uitsluiten van GLPvdA en het behouden van de HRA, kan er toe leiden dat Yesilgöz haar hand overspeelt, bijvoorbeeld door óók nog veel eisen te stellen op het gebied van asielbeleid).

[ Voor 3% gewijzigd door Bernard0343 op 09-11-2025 18:30 ]

[Bernard0343]

Bundin schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:11:
[...]

Ik gok dat dit inderdaad de "compromis-inzet" van de VVD is. Met deze combinatie worden niet alleen de "linkse" (volgens definitie Yesilgoz) ambities van D66 de kop ingedrukt, maar meteen ook de progressieve. Wat dus betekent dat D66 bij de volgende verkiezingen klop krijgt vanuit zowel de centrum-linkse kiezers als de progressievere hoek. Dat zet dan weer de deur open naar een mooi stukje verdeel en heers want meer versnippering in het progressieve kwadrant is goed voor de rechterkant.

En ik gok dat het ook wel gaat lukken want "landsbelang" en "beter dan het was, want zonder PVV" en "we garanderen hiermee degelijk bestuur". Maar vooral is het natuurlijk wel heel erg geil als je de premier mag leveren als voormalig (en toekomstig!) marginaal partijtje. De rest belooft stikstofmaatregelen te accecpteren, maar die worden lafjes om JA21 binnen te houden en omdat de VVD niet wil dat al die PVV'ers weer terugrennen naar Wilders over drie jaar. Of ze mogen ambitieus worden ingezet vanuit D66, maar wel pas over 2 jaar beginnen. En VVD+JA21 trekken er dan de stekker uit zodat ze de kiezer kunnen uitleggen dat ze echt niet mee willen in die gekkigheid en dat ze echt maanden hebben geprobeerd om Jetten tot inzicht te laten komen, maar helaas, het ging echt echt niet. En dan dus trouw aan de kiezer en op naar de verkiezingen.

Kijk naar het politiek spectrum(!) De ChristenUnie is linkser dan D66 en zit in het progressieve kwadrant. De CU zit dichter op D66 dan op CDA en VVD. Zeker als je het 'religieuze' deel van hun programma niet meerekent.

Maar wat wél klopt, het líjkt dat D66 de linksbuiten van het kabinet is, en dáár zit het electorale risico voor Jetten. GLPvdA en Volt zullen geen kans voorbij laten gaan om Jetten af te schilderen als de progressieve vlag op een conservatieve modderschuit.

[Bundin]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:28:
[...]

Kijk naar het politiek spectrum(!) De ChristenUnie is linkser dan D66 en zit in het progressieve kwadrant. De CU zit dichter op D66 dan op CDA en VVD. Zeker als je het 'religieuze' deel van hun programma niet meerekent.

Maar wat wél klopt, het líjkt dat D66 de linksbuiten van het kabinet is, en dáár zit het electorale risico voor Jetten, GLPvdA en Volt zullen geen kans voorbij laten gaan om Jetten af te schilderen als de progressieve vlag op een conservatieve modderschuit.

Of CU, alle standpunten meewegend, linkser is dan D66... ik neem het van je aan. Mijn inschatting was dat, alles meewegend, CU en D66 elkaar niet enorm ontlopen op die as. Qua progressiviteit: minder conservatief dan de reest, maar alsnog ver verwijderd van D66. Jouw conclusie is inderdaad wat ik ook verwacht. En D66 waarschijnlijk ook maar ik verwacht dat ze dat voor lief nemen met een enthousiast "als we goed beleid uitrollen dan valt het vast mee".

[Bernard0343]

klaaas schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:14:
[...]

De standpunten van CU inzake migratie staan ook diametraal t.o.v. de radicaal rechtse partijen. Kerkasiel b.v. wordt door de achterban zeer hoog gewaardeerd als daad van verzet tegen radicaal rechts.

CU kan bij deelname aan een rechts kabinet alleen verliezen. Ze waren dolblij dat ze uiteindelijk toch 3 i.p.v. 2 zetels kregen. Die derde zetel kunnen ze sowieso vergeten als ze een regering met radicaal rechts aan een meerderheid helpen.

Klopt, de CU kan zich minder profileren t.o.v. het CDA, de grote electorale concurrent. Maar.... Verantwoordelijkheid nemen wordt in CU kringen hogelijk gewaardeerd. Als ze een minister op een beeldbepalende post krijgen, kan dat het risico dat ze nemen enorm verkleinen.

@Bundin , CU en D66 'kennen' elkaar van Rutte III en IV. In die kabinetten was de verstandhouding tussen deze twee uitstekend.

Overigens, in de brief van Bikker aan Koolmees stond iets in de trant van: "de CU zal kabinetsvoorstellen altijd op inhoud beoordelen." Dat kan ook codetaal zijn voor: "als jullie niet met al te malle ideetjes komen, doen wij wel gedogen."

[ Voor 18% gewijzigd door Bernard0343 op 09-11-2025 19:03 ]

[klaaas]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:38:
[...]

Klopt, de CU kan zich minder profileren t.o.v. het CDA, de grote electorale concurrent. Maar.... Verantwoordelijkheid nemen wordt in CU kringen hogelijk gewaardeerd. Als ze een minister op een beeldbepalende post krijgen, kan dat het risico dat ze nemen enorm verkleinen.

CU is op zo ongeveer alle vlakken linkser dan het CDA. Een deel van de CU achterban stemt in verkiezingen als de laatste strategisch op PVDAGL, niet op CDA...

De CU heeft in eerdere kabinetten moeten praten als Brugman om deelname te verdedigen. Enkel een mooie ministerspost zal voor de achterban onvoldoende zijn. Daar moeten inhoudelijke punten tegenover staan. En die kunnen ze in dit geval prima aan het CDA overlaten (art.23, strafbaar stellen hulp illegalen b.v.)

Je weet natuurlijk nooit zeker wat er gebeurt, maar ik denk dat sommigen hier teveel ruimte zien in het voorzichtige standpunt van Bikker.

[Bernard0343]

klaaas schreef op zondag 9 november 2025 @ 19:02:
[...]

CU is op zo ongeveer alle vlakken linkser dan het CDA. Een deel van de CU achterban stemt in verkiezingen als de laatste strategisch op PVDAGL, niet op CDA...

De CU heeft in eerdere kabinetten moeten praten als Brugman om deelname te verdedigen. Enkel een mooie ministerspost zal voor de achterban onvoldoende zijn. Daar moeten inhoudelijke punten tegenover staan. En die kunnen ze in dit geval prima aan het CDA overlaten (art.23, strafbaar stellen hulp illegalen b.v.)

Je weet natuurlijk nooit zeker wat er gebeurt, maar ik denk dat sommigen hier teveel ruimte zien in het voorzichtige standpunt van Bikker.

Zie de aanvulling op mijn post hierboven. De CU zou ook als 'gedoogpartij' kunnen optreden, dan hebben ze een 'vrije maar constructieve' rol en kunnen op ieder gewenst moment afstand nemen van wetsvoorstellen waar ze écht geen zin in hebben.

[mv_ak]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 19:07:
[...]

Zie de aanvulling op mijn post hierboven. De CU zou ook als 'gedoogpartij' kunnen optreden, dan hebben ze een 'vrije maar constructieve' rol en kunnen op ieder gewenst moment afstand nemen van wetsvoorstellen waar ze écht geen zin in hebben.

Lijkt me heel lastig met 3 zetels, en als het dan over migratievraagstukken gaat zoals waar Rutte IV over gevallen is, waar is dan de steun? Kun je niet op bouwen.

[Helixes]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 18:38:
@Bundin , CU en D66 'kennen' elkaar van Rutte III en IV. In die kabinetten was de verstandhouding tussen deze twee uitstekend.

Daar zou ik toch iets genuanceerder over willen doen. In Rutte-3 was de afspraak bepaalde dossiers toe te doen, en dat heeft geleid tot een goede verstandhouding. Voor alle partijen geldt dat de situatie in Rutte-4 een stuk gespannenner was. D66 heeft dezelfde beloftes expliciet niet willen doen. CU en D66 zit vol met volwassen politici die best samen willen werken. Uiteindelijk was VVD minst volwassene door de stekker er uit te trekken. Maar dat wil niet zeggen dat de andere partners gelukkig waren met de vierspan.

[DeKever]

Bernard0343 schreef op zondag 9 november 2025 @ 17:05:
[...]

Dit soort opmerkingen over de PvdA zijn nergens op gebaseerd. Omdat:

• Nederland tijdens het kabinet Drees-van Schaik toetrad tot de NAVO.
• Tijdens de koude oorlog de PvdA nimmer op defensieuitgaven heeft bezuinigd.
• De bezuinigingen op defensie (het 'vredesdividend') in de periode ná de val van de muur geen enkel probleem waren voor partijen als het CDA en de VVD. Sterker nog, de laatste twee partijen bezuinigden keihard op defensie.

Dus waar haal je dit vandaan?

Ik verwijs naar de discussie over PvdA verkiezingsprogramma. Timmermans geeft zelf aan dat hij eerst wil afwachten wat anderen doen.

https://www.nrc.nl/nieuws...-haalt-klopt-dat-a4909351

Verder, geen enkele partij heeft schone handen als het op bezuinigen op defensie aankomt. Daar heb je wel gelijk in. Ik ga geen archeologie meer bedrijven over de historische standpunten van partijen, maar ik hoor het graag als ik het mis heb dat de PvdA en vooral GroenLinks investeringen in defensie met enige regelmaat afdeden als "toys for boys".