Dit topic is gestart als reactie in het topic over de beste terugleververgoeding, maar daarna afgesplitst.
De oorspronkelijke reactie was een reactie op:
Edit 13 februari 2024
Er is al jaren discussie over de salderingsregeling.
* In 2008 werd met het amendement Samsom de grens van wat maximaal per jaar gesaldeerd mocht worden opgehoogd van 3000 kWh naar 5000 kWh: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-29372-45.pdf.
* Per 1 juli 2013 is deze grens helemaal vervallen voor duurzame elektriciteit (voor niet-duurzame elektriciteit bestaat de grens nog wel).
* Minister Kamp heeft de Tweede Kamer al in zomer 2014 laten weten alternatieven te bekijken voor het salderen vanaf 2020, en hiervoor in voorjaar 2017 een voorstel te zullen doen:
https://www.lente-akkoord...singen-salderingsregeling.
* De Vereniging Eigen Huis en Consumentenbond deden in 2015 een oproep om zekerheid voor het salderen te bieden, maar ook diverse kamerleden spraken zich toen al uit voor behoud van de regeling:
https://solarmagazine.nl/...egeling-goed-verdedigbaar.
* In 2016 nam een meerderheid in de Tweede Kamer een motie aan het salderen te behouden gedurende de periode van het energieakkoord (tot en met 2023): https://www.zelfenergiepr...ringsregeling-aangenomen/.
* Minister Kamp kwam hierop in voorjaar 2017 met een voorstel de salderingsregeling vanaf 2023 te vervangen door een subsidie op teruggeleverde elektriciteit of een investeringssubsidie voor zonnepanelen:
https://solarmagazine.nl/...m-of-investeringssubsidie.
* In juni 2018 stelde minister Wiebes concreet voor om het salderen vanaf 2020 te vervangen door een regeling vergelijkbaar met Duitsland (een vaste terugleversubsidie per ingevoede kWh): https://solarmagazine.nl/...verdientijd-blijft-7-jaar en
https://nos.nl/artikel/22...-zeven-jaar-terugverdiend.
* In november 2018 trok Eneco zijn voorstel voor afbouw saldering in, en vond het logischer om het salderen tot 2030 te behouden: https://solarmagazine.nl/...uering-salderingsregeling.
* In januari 2019 liet minister Wiebes weten dat de nieuwe regeling waarschijnlijk niet uitvoerbaar zou zijn:
https://www.rtlnieuws.nl/...ringsregeling-zonnepaneel Het vervangen van de salderingsregeling werd daarom uitgesteld tot 2021.
* In april 2019 maakte minister Wiebes in een kamerbrief bekend dat het salderen tot 2023 blijft bestaan, omdat de terugleversubsidie te complex is: https://www.rijksoverheid...f-over-omvorming-salderen en https://solarmagazine.nl/...psgewijze-afbouw-tot-2031. Vanaf 2023 zou het salderen stapsgewijs afgebouwd gaan worden. Minister Wiebes diende hiervoor een wetsvoorstel in.
* In 2021 viel het kabinet, waarna de Tweede Kamer de behandeling van het wetsvoorstel voor de afbouw van het salderen controversieel verklaard heeft. Door de langdurige kabinetsformatie is invoering van de afbouw in 2023 niet meer haalbaar.
* In het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer ontstonden wensen om onderdelen van het wetsvoorstel aan te passen. Ook was er in de samenleving onrust over de daling van de terugleververgoeding bij verschillende energieleveranciers, en drong o.a. de Consumentenbond aan om een wettelijk minimum voor de redelijke terugleververgoeding vast te leggen. In de Tweede Kamer werden o.a. over de terugleververgoeding schriftelijke vragen gesteld: https://www.tweedekamer.n...2022Z15809&did=2022D33097.
Vanuit de Tweede Kamer kwam zelfs de suggestie om deze redelijke teruglevergoeding per AMvB al vanaf 2023 vast te leggen, maar de minister wil dit liever combineren met de afbouw van het salderen:
https://www.rijksoverheid...ververgoeding-zonnestroom.
.
(Eerste) nota van wijziging, o.a. de nieuwe percentages afbouw per jaar: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D28584
Tweede nota van wijziging, gericht op het toepassen van het afbouwpercentage op ten hoogste de afname van het net indien een kleingebruiker meer op het net invoedt dan van het afneemt : https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D37600
Aangenomen amendement Bontenbal over toepassing van het salderen per tariefperiode: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D02646
Aangenomen amendement Erkens vastlegging terugleververgoeding tot 1 januari 2027: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D02799
Aangenomen amendement Omtzigt terugleververgoeding nooit negatief: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D00768
Belangrijke punten uit het door de Tweede Kamer op 7 februari 2023 aangenomen wetsvoorstel zijn:
* beperking van het salderen per jaar tot de volgende percentages (toegepast op de laagste waarde van invoeding op het net of afname van het net):
a. het kalenderjaar 2025 64%;
b. het kalenderjaar 2026 64%;
c. het kalenderjaar 2027 55%;
d. het kalenderjaar 2028 46%;
e. het kalenderjaar 2029 37%;
f. het kalenderjaar 2030 28%;
g. de kalenderjaren vanaf 2031 0%;
* saldering per tariefperiode, waarbij ook de wijziging van het percentage of wijziging van de belastingen als nieuwe tariefperiode telt (dus voor veel consumenten meerdere tariefperiodes per contractjaar, met als gevolg dat salderen tussen zomer en winter geheel of gedeeltelijk vervalt);
* vastlegging redelijke terugleververgoeding vanaf de dag na publicatie van het wetsvoorstel in de Staatscourant op minimaal 80% van het kale levertarief tot en met het jaar 2026 en bevoegdheid tot vastlegging met een AMvB van een absoluut minimumtarief voor de terugleververgoeding mochten de elektriciteitstarieven weer oplopen en de minimale 80% tot een te hoog minimum leiden (Het gaat concreet om artikel 31c lid 5: "5. Het voor de redelijke vergoeding, bedoeld in het derde lid, te hanteren minimumtarief bedraagt ten minste 80% van de kosten die de leverancier is overeengekomen met de afnemer voor de afname van elektriciteit per kWh, met uitzondering van de daarvoor te berekenen belastingen en heffingen, tenzij dit hoger ligt dan een absoluut tarief dat bij algemene maatregel van bestuur kan worden vastgesteld. In dat geval geldt dat vastgestelde tarief als minimumtarief voor de redelijke vergoeding.");
* bevoegdheid minister vanaf 2027 iedere twee jaar de redelijke minimale terugleververgoeding te bepalen, na advies van de ACM;
* nooit negatieve terugleververgoeding (amendement Omtzigt), vooral van belang voor contracten met dynamische tarieven;
* verplichting tot meter met vier gescheiden telwerken (piek afname, piek invoeding, dal afname, dal invoeding).
In beantwoording (dd. 15 januari 2024) op vragen uit de Tweede Kamer heeft de minister o.a. laten weten over het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling en de nieuwe Energiewet:
"Beide wetswijzigingen zijn van belang en wil ik zo snel mogelijk, maar uiterlijk per 1 januari 2025 in werking laten treden. De Eerste Kamer heeft ondertussen besloten om het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderings-regeling op 6 februari te gaan behandelen."
https://www.tweedekamer.n...2023Z19517&did=2024D00600
Dit is opmerkelijk, omdat het ministerie in de beslisnota bij het memorie van antwoord eerder liet weten dat er minimaal 16 maanden implementatietermijn nodig is: "Marktpartijen hebben na publicatie van het wetsvoorstel nog 16 maanden nodig om het wetsvoorstel te implementeren; de wetsbehandeling moet daarom in Q3 zijn afgerond."
https://open.overheid.nl/...88-92de-be39388271a5/file
.
Na instemming van de Tweede Kamer met het wetsvoorstel, is het wetsvoorstel aan de Eerste Kamer aangeboden. De behandeling in de Eerste Kamer heeft lang op zich laten wachten. Dat komt doordat de beantwoording van vragen uit commissie EZK van de Eerste Kamer door de minister lang op zich heeft laten wachten.
Memorie van antwoord 23 juni 2023: https://www.eerstekamer.n...morie_van_antwoord_2/info
Nadere memorie van antwoord 4 december 2023: https://www.eerstekamer.n...memorie_van_antwoord/info.
Het plenaire debat in de Eerste Kamer is op 6 februari 2024 gehouden. Het debat is terug te kijken via https://www.eerstekamer.nl/plenaire_vergadering/20240206. Er waren erg veel vragen. Die heeft minister Jetten deels direct beantwoord, en deels schriftelijk via een brief:https://www.eerstekamer.n...de_minister_voor_k_e/info.
Op 13 februari 2024 was de stemming in de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel heeft geen meerderheid gekregen. Dat betekent dat het salderen de komende jaren ongewijzigd blijft bestaan.
Tegen de afbouw waren de partijen BBB, GL-PvdA, PVV, SP, PvdD, JA21.
Voor de afbouw waren de partijen VVD, CDA, D66, SGP, Volt, FvD, CU.
OPNL en 50+ waren afwezig. Terugkijken debat kan via: https://www.eerstekamer.nl/plenaire_vergadering/20240213.
Minister Jetten heeft laten weten dat er na veerwerping van het wetsvoorstel geen alternatief komt: https://solarmagazine.nl/...epanelen-weggestemd-wordt.
Er waren ook diverse moties in de Eerste Kamer. Alleen de motie mbt een informatiecampagne voor kleinverbruikers vanuit de overheid is aangenomen.
De eerstvolgende voor de hand liggende gelegenheid om zaken aan te passen, is de behandeling van de Energiewet in de Tweede Kamer.
.
- de rijksoverheid loopt meer energiebelasting en BTW mis;
- de energieleveranciers zijn verplicht steeds meer elektriciteit die vooral in voorjaar/zomer overdag opgewekt wordt in te wisselen voor (veelal duurdere) elektriciteit 's avonds en in herfst/winter ook overdag.
Hoeveel het salderen kost, daar spreken bronnen elkaar over tegen. Het minister van EZK had het voorheen in documenten over verschillende bedragen, maar altijd in de honderden miljoenen per jaar. Tegenwoordig wordt door het ministerie naar de berekening van de ACM verwezen. Berekening ACM: https://www.acm.nl/system...-woo-verzoek-salderen.pdf. Deze berekening staat bol van discutabele aannames, o.a. over het (hoge) elektriciteitstarief en een berekening die niet over alle kleinverbruikers gaat (terwijl de regeling voor alle kleinverbruikers geldt, en ook de kosten over alle kleinverbruikers gedeeld worden).
Iedere berekening begint bij aannames. Een simpele geactualiseerde berekening kan bijvoorbeeld uitgaan van de volgende uitgangspunten:
- kleinverbruikers wekten in 2023 ca. 40% van alle PV-wek op, dus ca. 8 miljard kWh van ca. 20 miljard kWh;
- aantal kleinverbruikers met PV in 2023 = ca. 2,5 miljoen, dus ca. 3200 kWh opwek per kleinverbruiker;
- totaal aantal kleinverbruikers = ca. 10 miljoen (incl. MKB, garageboxaansluitingen, VVE's e.d.);
- kleinverbruikers met PV gebruiken ca. 3000 kWh per jaar, waarvan ca. 1000 kWh direct achter de meter gebruikt wordt, en ca. 2000 kWh gesaldeerd wordt;
- verschil in marktwaarde (termijnmarkt) tussen ingevoede opwekking zomerhalfjaar overdag en gesaldeerde kWh's 's avonds en winterhalfjaar ook overdag = circa 8 cent (gemiddeld 4 cent waarde invoeding en gemiddeld 12 cent waarde afgenomen gesaldeerde kWh's);
- kosten van salderen voor energieleverancier = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 8 cent = 400 miljoen euro;
- doorberekening kosten energieleverancier aan 10 miljoen kleinverbruikers = 40 euro per jaar per kleinverbruiker; voordeel van PV-opwekking voor kleinverbruikers zonder PV = bijna 1 cent per kWh https://twitter.com/BM_Visser/status/1692476429701697836, dus 2900 kWh * 1 cent = 29 euro; kleinverbuikers zonder PV betalen via hun energieleverancier dus ca. 11 euro mee aan PV;
- derving energiebelasting overheid = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 10,88 cent = 544 miljoen euro;
- derving BTW op energiebelasting = 21% x 544 miljoen = 114 miljoen euro; derving BTW op kaal levertarief van 15 cent = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 15 cent * 21% = 158 miljoen euro.
Of de kostenpost van het salderen acceptabel is, daar verschillen de meningen over. Er zijn in ieder geval posten die veel meer kosten:
- de aftrek energiebelasting (10 miljoen kleingebruikers * 631 euro = 6,3 miljard euro per jaar incl. nadeel BTW);
- de degressieve energiebelasting (en soms vrijstelling) op elektriciteit, gas en kolen voor grotere bedrijven (6,4 miljard euro per jaar excl. BTW-nadeel https://open.overheid.nl/...7b-af47-67cb5b9755e2/file)
- de vele subsidies (vooral voor bedrijven) in het klimaatpakket voorjaar 2023 (2,7 tot 5,2 miljard per jaar
https://open.overheid.nl/...1ebb4445755771e33ec2f/pdf).
.
* Afschaffing salderen zou bijdragen aan meer direct eigen gebruik van de opgewekte elektriciteit. In de praktijk zijn de mogelijkheden voor veel huishoudens echter beperkt. In Trouw is hierover een artikel verschenen: https://www.trouw.nl/duur...=https://news.google.com/. Volgens hetzelfde Trouw is behoud van het salderen wel nuttig als stimulans voor warmtepompen: https://www.trouw.nl/duur...-de-warmtepomp~baa6b7837/.
Tips op Tweakers om het eigen gebruik te verhogen: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1860105/0. En als voor de teruglevering nog maar lage terugleververgoedingen betaald worden, kan ook extra COP1-gebruik boeiend worden: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2221206.
* Afschaffing salderen zou een extra stimulans zijn voor de aanschaf van thuisbatterijen. Op Tweakers is hiervoor het topic: thuisaccu: al interessant (voor mij)? https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2126922.
In het algemeen blijkt de thuisbatterij nog niet rendabel te zijn. De aanschafkosten zijn hoog met een korte gegarandeerde levensduur. In de zomer is er overdag veel opwek die opgeslagen kan worden, maar zijn de nachten te kort om veel kWh's te gebruiken. En in de winter is er tijdens het donker wel veel elektriciteitsgebruik, maar is er overdag te weinig opwek om de thuisbatterij te vullen. De meeste huishoudens hebben het grootste deel van het jaar dus geen baat bij een thuisbatterij groter dan 5 kWh opslagcapaciteit. Zo'n batterij is 's zomers al snel vol.
Er is geen landelijke subsidie voor thuisbatterijen voor huishoudens; de ACM pleitte hier wel voor, maar heeft dit advies na inmenging van het ministerie van EZK geschrapt: https://solarmagazine.nl/...d-na-inmenging-ministerie. Ook Liander heeft voor een subsidie voor thuisbatterijen gepleit: https://tweakers.net/nieu...cus-gaat-subsidieren.html.
Voor het efficiënter benutten van het elektriciteitsnetwerk bestaan er ook andere, effectievere opties.
* Extra netbeheerkosten op gebruikte kWh's tijdens de piekuren voor afname van het elektriciteitsnetwerk. Aanvankelijke dachten de netbeheerders aan het bandbreedtemodel: https://tweakers.net/revi...en-voor-aanpassingen.html. Op dit model was veel kritiek, o.a. omdat er na betaling van de bandbreedte geen prikkel is tijdens de piekuren minder elektriciteit te verbruiken. Inmiddels hebben de netbeheerders een voorkeur voor tijdsafhankelijke nettarieven. Voor grootverbruikers is hiervoor al een voorstel ingediend bij de ACM: https://www.netbeheernede...kelijke-nettarieven--1705. Het is goed denkbaar dat er voor kleinverbruikers een soortgelijk voorstel komt met een extra heffing op kWh's die tijdens de piekuren van het net afgenomen worden (bijvoorbeeld werkdagen 7-10 uur, ma-zo april t/m september 17-20 uur, ma-zo oktober t/m maart 16-20 uur). In tegenstelling tot het bandbreedtemodel is dit ook eenvoudig in te voeren voor domme meters, mits die vier werkende telwerken hebben.
* Aftopping van de invoeding. Het elektriciteitsnetwerk heeft te kampen met hoge invoeding van groene elektriciteit in het zomerhalfjaar tussen 11 en 16 uur. Voor nieuwe zonneparken en nieuwe windturbineparken die met de ISDE 20220subsidie gerealiseerd worden, geldt een aftoppingseis van 50%. Een dergelijk eis geldt niet voor oudere bestaande parken, en ook niet voor kleinverbruikers. De netbeheerders hebben al eerder voorgesteld zo'n aftopping voor alle PV-systemen en windturbines te verplichten: https://www.zonnefabriek....m-problemen-te-voorkomen/. CE Delft heeft dit ook als een van de oplossingen onderzocht: https://cedelft.eu/wp-con...et_slimmer_benut_DEF2.pdf (hoofdstuk maximale aansluitwaarde kleinschalige zon).
Bij nieuwe installaties kan dit via afspraken met installateurs georganiseerd worden. Maar voor bestaande installaties is handhaving een probleem, al is het natuurlijk wel mogelijk een heffing te introduceren als mensen meer kWh's invoeden dan een bepaalde hoeveelheid die op hun Wp-vermogen aan zonnepanelen gebaseerd is, of als de slimme meter te veel actuele invoeding registreert.
* Invoering van transportkosten voor grootschalige producenten van elektriciteit en zo aantrekkelijker maken van lokaal opgewekte elektriciteit. De transportkosten worden in Nederland volledig doorberekend aan de afnemers. Over de invoering van een producententarief wordt al jaren nagedacht; zie bijvoorbeeld de studie uit 2012: https://www.acm.nl/sites/...ief%20-%20juni%202012.pdf. En de studie van CE Delft uit 2022: https://ce.nl/wp-content/...ht-beleidsmaatregelen.pdf.
Ook in 2019 en 2022 pleitten de netbeheerders er weer voor: https://www.netbeheernede...ullen-we-alles-delen-1323 en https://solarmagazine.nl/...land-negatief-beinvloeden. Met de invoering van het producententarief in het netbeheer wordt elektriciteit die vanuit centrales en grootschalige zonne- en windparken via het hoogspanningsnet vervoerd wordt, duurder. Dat verbetert op de elektriciteitsmarkt de aantrekkelijkheid van lokaal in de wijken opgewekte elektriciteit van kleinverbruikers. Als elektriciteitsbedrijven juist deze elektriciteit meer stimuleren en doorverkopen, wordt het hoogspanningsnet meer ontlast.
Maar de ACM - verantwoordelijk voor de wijze waarop netbeheerkosten doorbelast mogen worden - zet nog geen stappen met betrekking tot het producententarief.
* Verschuiving van fossiele elektriciteit als basis naar duurzame opwek als basis. Elektriciteit werd in Nederland historisch vooral fossiel opgewekt. De laatste jaren is daar in een hoog tempo duurzame opwekking bij gekomen. Veel energieleveranciers werken nog vanuit de oude basis: de fossiele elektriciteit is makkelijk tegen een vaste prijs op de termijnmarkt in te kopen en met een zekere winstmarge door te verkopen aan kleinverbruikers. Dit leidt ertoe dat duurzame opwekking - zeker van de kleinverbruikers - al snel als 'extra' gezien wordt, en in de day ahead-markt en intradaymarkt terecht komt, met bijbehorende lage prijzen tijdens uren met veel wind en/of zon, en dus als kostenpost beschouwd wordt.
Voor de energietransitie is het nodig dat de duurzame energie als basis gezien gaat worden, en de fossiele elektriciteit als duur extra dat alleen ingezet wordt op dagen/uren dat er te weinig duurzame elektriciteit beschikbaar is (direct, of vanuit batterijopslag). Dat lukt alleen als fossiele elektriciteit veel duurder wordt. Dat is te bereiken door de vrijstelling op energiebelasting op gas en kolen voor elektriciteitscentrales te schrappen, en de CO2-heffing te verhogen. Deze afbouw van fossiele subsidies voor elektriciteitsopwekking staat nog niet concreet gepland.
.
Zie voor de voorgestelde Energiewet:
https://www.tweedekamer.n...&qry=wetsvoorstel%3A36378.
De oorspronkelijke reactie was een reactie op:
Omdat het topic nogal groot geworden is, en informatie steeds slechter terug te vinden is, heb ik de oorspronkelijke reactie nu omgebouwd tot topic-start.SmiGueL schreef op woensdag 10 mei 2023 @ 22:03:
[...]
Hopelijk komt er nu een beetje schot in een wet die het verplicht maakt om de TLV naar minstens 70% te brengen. Ik snap dat 100% niet fair is voor de niet-paneelbezitters. Maar een factor 3 of 4 verschil in levertarief & TLV kan ook niet de bedoeling zijn..
Edit 13 februari 2024
Voorgeschiedenis wetsvoorstel afbouw salderingsregeling voor kleingebruikers
De salderingsregeling is wettelijk ingevoerd in 2004, nadat er in de praktijk al met terugdraaiende ferrarismeters gesaldeerd werd. De regeling heeft onmiskenbaar bijgedragen aan het forse aantal zonnepanelen op daken in Nederland. Na Australië heeft Nederland inmiddels de meeste zonnepanelen per hoofd van de bevolking ter wereld.Er is al jaren discussie over de salderingsregeling.
* In 2008 werd met het amendement Samsom de grens van wat maximaal per jaar gesaldeerd mocht worden opgehoogd van 3000 kWh naar 5000 kWh: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-29372-45.pdf.
* Per 1 juli 2013 is deze grens helemaal vervallen voor duurzame elektriciteit (voor niet-duurzame elektriciteit bestaat de grens nog wel).
* Minister Kamp heeft de Tweede Kamer al in zomer 2014 laten weten alternatieven te bekijken voor het salderen vanaf 2020, en hiervoor in voorjaar 2017 een voorstel te zullen doen:
https://www.lente-akkoord...singen-salderingsregeling.
* De Vereniging Eigen Huis en Consumentenbond deden in 2015 een oproep om zekerheid voor het salderen te bieden, maar ook diverse kamerleden spraken zich toen al uit voor behoud van de regeling:
https://solarmagazine.nl/...egeling-goed-verdedigbaar.
* In 2016 nam een meerderheid in de Tweede Kamer een motie aan het salderen te behouden gedurende de periode van het energieakkoord (tot en met 2023): https://www.zelfenergiepr...ringsregeling-aangenomen/.
* Minister Kamp kwam hierop in voorjaar 2017 met een voorstel de salderingsregeling vanaf 2023 te vervangen door een subsidie op teruggeleverde elektriciteit of een investeringssubsidie voor zonnepanelen:
https://solarmagazine.nl/...m-of-investeringssubsidie.
* In juni 2018 stelde minister Wiebes concreet voor om het salderen vanaf 2020 te vervangen door een regeling vergelijkbaar met Duitsland (een vaste terugleversubsidie per ingevoede kWh): https://solarmagazine.nl/...verdientijd-blijft-7-jaar en
https://nos.nl/artikel/22...-zeven-jaar-terugverdiend.
* In november 2018 trok Eneco zijn voorstel voor afbouw saldering in, en vond het logischer om het salderen tot 2030 te behouden: https://solarmagazine.nl/...uering-salderingsregeling.
* In januari 2019 liet minister Wiebes weten dat de nieuwe regeling waarschijnlijk niet uitvoerbaar zou zijn:
https://www.rtlnieuws.nl/...ringsregeling-zonnepaneel Het vervangen van de salderingsregeling werd daarom uitgesteld tot 2021.
* In april 2019 maakte minister Wiebes in een kamerbrief bekend dat het salderen tot 2023 blijft bestaan, omdat de terugleversubsidie te complex is: https://www.rijksoverheid...f-over-omvorming-salderen en https://solarmagazine.nl/...psgewijze-afbouw-tot-2031. Vanaf 2023 zou het salderen stapsgewijs afgebouwd gaan worden. Minister Wiebes diende hiervoor een wetsvoorstel in.
* In 2021 viel het kabinet, waarna de Tweede Kamer de behandeling van het wetsvoorstel voor de afbouw van het salderen controversieel verklaard heeft. Door de langdurige kabinetsformatie is invoering van de afbouw in 2023 niet meer haalbaar.
* In het nieuwe kabinet en de Tweede Kamer ontstonden wensen om onderdelen van het wetsvoorstel aan te passen. Ook was er in de samenleving onrust over de daling van de terugleververgoeding bij verschillende energieleveranciers, en drong o.a. de Consumentenbond aan om een wettelijk minimum voor de redelijke terugleververgoeding vast te leggen. In de Tweede Kamer werden o.a. over de terugleververgoeding schriftelijke vragen gesteld: https://www.tweedekamer.n...2022Z15809&did=2022D33097.
Vanuit de Tweede Kamer kwam zelfs de suggestie om deze redelijke teruglevergoeding per AMvB al vanaf 2023 vast te leggen, maar de minister wil dit liever combineren met de afbouw van het salderen:
https://www.rijksoverheid...ververgoeding-zonnestroom.
.
Belangrijkste punten wetsvoorstel
Het oorspronkelijke wetsvoorstel van minister Wiebes is op de volgende belangrijkste punten aangepast door voorstellen van minister Jetten (de nota's van wijziging) en amendementen van Kamerleden: https://www.tweedekamer.n...4&cfg=wetsvoorsteldetails.(Eerste) nota van wijziging, o.a. de nieuwe percentages afbouw per jaar: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D28584
Tweede nota van wijziging, gericht op het toepassen van het afbouwpercentage op ten hoogste de afname van het net indien een kleingebruiker meer op het net invoedt dan van het afneemt : https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2022D37600
Aangenomen amendement Bontenbal over toepassing van het salderen per tariefperiode: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D02646
Aangenomen amendement Erkens vastlegging terugleververgoeding tot 1 januari 2027: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D02799
Aangenomen amendement Omtzigt terugleververgoeding nooit negatief: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2023D00768
Belangrijke punten uit het door de Tweede Kamer op 7 februari 2023 aangenomen wetsvoorstel zijn:
* beperking van het salderen per jaar tot de volgende percentages (toegepast op de laagste waarde van invoeding op het net of afname van het net):
a. het kalenderjaar 2025 64%;
b. het kalenderjaar 2026 64%;
c. het kalenderjaar 2027 55%;
d. het kalenderjaar 2028 46%;
e. het kalenderjaar 2029 37%;
f. het kalenderjaar 2030 28%;
g. de kalenderjaren vanaf 2031 0%;
* saldering per tariefperiode, waarbij ook de wijziging van het percentage of wijziging van de belastingen als nieuwe tariefperiode telt (dus voor veel consumenten meerdere tariefperiodes per contractjaar, met als gevolg dat salderen tussen zomer en winter geheel of gedeeltelijk vervalt);
* vastlegging redelijke terugleververgoeding vanaf de dag na publicatie van het wetsvoorstel in de Staatscourant op minimaal 80% van het kale levertarief tot en met het jaar 2026 en bevoegdheid tot vastlegging met een AMvB van een absoluut minimumtarief voor de terugleververgoeding mochten de elektriciteitstarieven weer oplopen en de minimale 80% tot een te hoog minimum leiden (Het gaat concreet om artikel 31c lid 5: "5. Het voor de redelijke vergoeding, bedoeld in het derde lid, te hanteren minimumtarief bedraagt ten minste 80% van de kosten die de leverancier is overeengekomen met de afnemer voor de afname van elektriciteit per kWh, met uitzondering van de daarvoor te berekenen belastingen en heffingen, tenzij dit hoger ligt dan een absoluut tarief dat bij algemene maatregel van bestuur kan worden vastgesteld. In dat geval geldt dat vastgestelde tarief als minimumtarief voor de redelijke vergoeding.");
* bevoegdheid minister vanaf 2027 iedere twee jaar de redelijke minimale terugleververgoeding te bepalen, na advies van de ACM;
* nooit negatieve terugleververgoeding (amendement Omtzigt), vooral van belang voor contracten met dynamische tarieven;
* verplichting tot meter met vier gescheiden telwerken (piek afname, piek invoeding, dal afname, dal invoeding).
In beantwoording (dd. 15 januari 2024) op vragen uit de Tweede Kamer heeft de minister o.a. laten weten over het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling en de nieuwe Energiewet:
"Beide wetswijzigingen zijn van belang en wil ik zo snel mogelijk, maar uiterlijk per 1 januari 2025 in werking laten treden. De Eerste Kamer heeft ondertussen besloten om het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderings-regeling op 6 februari te gaan behandelen."
https://www.tweedekamer.n...2023Z19517&did=2024D00600
Dit is opmerkelijk, omdat het ministerie in de beslisnota bij het memorie van antwoord eerder liet weten dat er minimaal 16 maanden implementatietermijn nodig is: "Marktpartijen hebben na publicatie van het wetsvoorstel nog 16 maanden nodig om het wetsvoorstel te implementeren; de wetsbehandeling moet daarom in Q3 zijn afgerond."
https://open.overheid.nl/...88-92de-be39388271a5/file
.
Behandeling in de Eerste Kamer
https://www.eerstekamer.n...afbouw_salderingsregelingNa instemming van de Tweede Kamer met het wetsvoorstel, is het wetsvoorstel aan de Eerste Kamer aangeboden. De behandeling in de Eerste Kamer heeft lang op zich laten wachten. Dat komt doordat de beantwoording van vragen uit commissie EZK van de Eerste Kamer door de minister lang op zich heeft laten wachten.
Memorie van antwoord 23 juni 2023: https://www.eerstekamer.n...morie_van_antwoord_2/info
Nadere memorie van antwoord 4 december 2023: https://www.eerstekamer.n...memorie_van_antwoord/info.
Het plenaire debat in de Eerste Kamer is op 6 februari 2024 gehouden. Het debat is terug te kijken via https://www.eerstekamer.nl/plenaire_vergadering/20240206. Er waren erg veel vragen. Die heeft minister Jetten deels direct beantwoord, en deels schriftelijk via een brief:https://www.eerstekamer.n...de_minister_voor_k_e/info.
Op 13 februari 2024 was de stemming in de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel heeft geen meerderheid gekregen. Dat betekent dat het salderen de komende jaren ongewijzigd blijft bestaan.
Tegen de afbouw waren de partijen BBB, GL-PvdA, PVV, SP, PvdD, JA21.
Voor de afbouw waren de partijen VVD, CDA, D66, SGP, Volt, FvD, CU.
OPNL en 50+ waren afwezig. Terugkijken debat kan via: https://www.eerstekamer.nl/plenaire_vergadering/20240213.
Minister Jetten heeft laten weten dat er na veerwerping van het wetsvoorstel geen alternatief komt: https://solarmagazine.nl/...epanelen-weggestemd-wordt.
Er waren ook diverse moties in de Eerste Kamer. Alleen de motie mbt een informatiecampagne voor kleinverbruikers vanuit de overheid is aangenomen.
De eerstvolgende voor de hand liggende gelegenheid om zaken aan te passen, is de behandeling van de Energiewet in de Tweede Kamer.
.
De kosten van salderen
Het toenemende gebruik van de salderingsregeling heeft twee gevolgen:- de rijksoverheid loopt meer energiebelasting en BTW mis;
- de energieleveranciers zijn verplicht steeds meer elektriciteit die vooral in voorjaar/zomer overdag opgewekt wordt in te wisselen voor (veelal duurdere) elektriciteit 's avonds en in herfst/winter ook overdag.
Hoeveel het salderen kost, daar spreken bronnen elkaar over tegen. Het minister van EZK had het voorheen in documenten over verschillende bedragen, maar altijd in de honderden miljoenen per jaar. Tegenwoordig wordt door het ministerie naar de berekening van de ACM verwezen. Berekening ACM: https://www.acm.nl/system...-woo-verzoek-salderen.pdf. Deze berekening staat bol van discutabele aannames, o.a. over het (hoge) elektriciteitstarief en een berekening die niet over alle kleinverbruikers gaat (terwijl de regeling voor alle kleinverbruikers geldt, en ook de kosten over alle kleinverbruikers gedeeld worden).
Iedere berekening begint bij aannames. Een simpele geactualiseerde berekening kan bijvoorbeeld uitgaan van de volgende uitgangspunten:
- kleinverbruikers wekten in 2023 ca. 40% van alle PV-wek op, dus ca. 8 miljard kWh van ca. 20 miljard kWh;
- aantal kleinverbruikers met PV in 2023 = ca. 2,5 miljoen, dus ca. 3200 kWh opwek per kleinverbruiker;
- totaal aantal kleinverbruikers = ca. 10 miljoen (incl. MKB, garageboxaansluitingen, VVE's e.d.);
- kleinverbruikers met PV gebruiken ca. 3000 kWh per jaar, waarvan ca. 1000 kWh direct achter de meter gebruikt wordt, en ca. 2000 kWh gesaldeerd wordt;
- verschil in marktwaarde (termijnmarkt) tussen ingevoede opwekking zomerhalfjaar overdag en gesaldeerde kWh's 's avonds en winterhalfjaar ook overdag = circa 8 cent (gemiddeld 4 cent waarde invoeding en gemiddeld 12 cent waarde afgenomen gesaldeerde kWh's);
- kosten van salderen voor energieleverancier = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 8 cent = 400 miljoen euro;
- doorberekening kosten energieleverancier aan 10 miljoen kleinverbruikers = 40 euro per jaar per kleinverbruiker; voordeel van PV-opwekking voor kleinverbruikers zonder PV = bijna 1 cent per kWh https://twitter.com/BM_Visser/status/1692476429701697836, dus 2900 kWh * 1 cent = 29 euro; kleinverbuikers zonder PV betalen via hun energieleverancier dus ca. 11 euro mee aan PV;
- derving energiebelasting overheid = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 10,88 cent = 544 miljoen euro;
- derving BTW op energiebelasting = 21% x 544 miljoen = 114 miljoen euro; derving BTW op kaal levertarief van 15 cent = 2,5 miljoen * 2000 kWh * 15 cent * 21% = 158 miljoen euro.
Of de kostenpost van het salderen acceptabel is, daar verschillen de meningen over. Er zijn in ieder geval posten die veel meer kosten:
- de aftrek energiebelasting (10 miljoen kleingebruikers * 631 euro = 6,3 miljard euro per jaar incl. nadeel BTW);
- de degressieve energiebelasting (en soms vrijstelling) op elektriciteit, gas en kolen voor grotere bedrijven (6,4 miljard euro per jaar excl. BTW-nadeel https://open.overheid.nl/...7b-af47-67cb5b9755e2/file)
- de vele subsidies (vooral voor bedrijven) in het klimaatpakket voorjaar 2023 (2,7 tot 5,2 miljard per jaar
https://open.overheid.nl/...1ebb4445755771e33ec2f/pdf).
.
De samenhang met netbeheer
Naast de financiële redenen wordt als voordeel van afschaffing salderen ook vaak genoemd dat het bijdraagt aan een efficiënter gebruik van het elektriciteitsnetwerk.* Afschaffing salderen zou bijdragen aan meer direct eigen gebruik van de opgewekte elektriciteit. In de praktijk zijn de mogelijkheden voor veel huishoudens echter beperkt. In Trouw is hierover een artikel verschenen: https://www.trouw.nl/duur...=https://news.google.com/. Volgens hetzelfde Trouw is behoud van het salderen wel nuttig als stimulans voor warmtepompen: https://www.trouw.nl/duur...-de-warmtepomp~baa6b7837/.
Tips op Tweakers om het eigen gebruik te verhogen: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1860105/0. En als voor de teruglevering nog maar lage terugleververgoedingen betaald worden, kan ook extra COP1-gebruik boeiend worden: https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2221206.
* Afschaffing salderen zou een extra stimulans zijn voor de aanschaf van thuisbatterijen. Op Tweakers is hiervoor het topic: thuisaccu: al interessant (voor mij)? https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/2126922.
In het algemeen blijkt de thuisbatterij nog niet rendabel te zijn. De aanschafkosten zijn hoog met een korte gegarandeerde levensduur. In de zomer is er overdag veel opwek die opgeslagen kan worden, maar zijn de nachten te kort om veel kWh's te gebruiken. En in de winter is er tijdens het donker wel veel elektriciteitsgebruik, maar is er overdag te weinig opwek om de thuisbatterij te vullen. De meeste huishoudens hebben het grootste deel van het jaar dus geen baat bij een thuisbatterij groter dan 5 kWh opslagcapaciteit. Zo'n batterij is 's zomers al snel vol.
Er is geen landelijke subsidie voor thuisbatterijen voor huishoudens; de ACM pleitte hier wel voor, maar heeft dit advies na inmenging van het ministerie van EZK geschrapt: https://solarmagazine.nl/...d-na-inmenging-ministerie. Ook Liander heeft voor een subsidie voor thuisbatterijen gepleit: https://tweakers.net/nieu...cus-gaat-subsidieren.html.
Voor het efficiënter benutten van het elektriciteitsnetwerk bestaan er ook andere, effectievere opties.
* Extra netbeheerkosten op gebruikte kWh's tijdens de piekuren voor afname van het elektriciteitsnetwerk. Aanvankelijke dachten de netbeheerders aan het bandbreedtemodel: https://tweakers.net/revi...en-voor-aanpassingen.html. Op dit model was veel kritiek, o.a. omdat er na betaling van de bandbreedte geen prikkel is tijdens de piekuren minder elektriciteit te verbruiken. Inmiddels hebben de netbeheerders een voorkeur voor tijdsafhankelijke nettarieven. Voor grootverbruikers is hiervoor al een voorstel ingediend bij de ACM: https://www.netbeheernede...kelijke-nettarieven--1705. Het is goed denkbaar dat er voor kleinverbruikers een soortgelijk voorstel komt met een extra heffing op kWh's die tijdens de piekuren van het net afgenomen worden (bijvoorbeeld werkdagen 7-10 uur, ma-zo april t/m september 17-20 uur, ma-zo oktober t/m maart 16-20 uur). In tegenstelling tot het bandbreedtemodel is dit ook eenvoudig in te voeren voor domme meters, mits die vier werkende telwerken hebben.
* Aftopping van de invoeding. Het elektriciteitsnetwerk heeft te kampen met hoge invoeding van groene elektriciteit in het zomerhalfjaar tussen 11 en 16 uur. Voor nieuwe zonneparken en nieuwe windturbineparken die met de ISDE 20220subsidie gerealiseerd worden, geldt een aftoppingseis van 50%. Een dergelijk eis geldt niet voor oudere bestaande parken, en ook niet voor kleinverbruikers. De netbeheerders hebben al eerder voorgesteld zo'n aftopping voor alle PV-systemen en windturbines te verplichten: https://www.zonnefabriek....m-problemen-te-voorkomen/. CE Delft heeft dit ook als een van de oplossingen onderzocht: https://cedelft.eu/wp-con...et_slimmer_benut_DEF2.pdf (hoofdstuk maximale aansluitwaarde kleinschalige zon).
Bij nieuwe installaties kan dit via afspraken met installateurs georganiseerd worden. Maar voor bestaande installaties is handhaving een probleem, al is het natuurlijk wel mogelijk een heffing te introduceren als mensen meer kWh's invoeden dan een bepaalde hoeveelheid die op hun Wp-vermogen aan zonnepanelen gebaseerd is, of als de slimme meter te veel actuele invoeding registreert.
* Invoering van transportkosten voor grootschalige producenten van elektriciteit en zo aantrekkelijker maken van lokaal opgewekte elektriciteit. De transportkosten worden in Nederland volledig doorberekend aan de afnemers. Over de invoering van een producententarief wordt al jaren nagedacht; zie bijvoorbeeld de studie uit 2012: https://www.acm.nl/sites/...ief%20-%20juni%202012.pdf. En de studie van CE Delft uit 2022: https://ce.nl/wp-content/...ht-beleidsmaatregelen.pdf.
Ook in 2019 en 2022 pleitten de netbeheerders er weer voor: https://www.netbeheernede...ullen-we-alles-delen-1323 en https://solarmagazine.nl/...land-negatief-beinvloeden. Met de invoering van het producententarief in het netbeheer wordt elektriciteit die vanuit centrales en grootschalige zonne- en windparken via het hoogspanningsnet vervoerd wordt, duurder. Dat verbetert op de elektriciteitsmarkt de aantrekkelijkheid van lokaal in de wijken opgewekte elektriciteit van kleinverbruikers. Als elektriciteitsbedrijven juist deze elektriciteit meer stimuleren en doorverkopen, wordt het hoogspanningsnet meer ontlast.
Maar de ACM - verantwoordelijk voor de wijze waarop netbeheerkosten doorbelast mogen worden - zet nog geen stappen met betrekking tot het producententarief.
* Verschuiving van fossiele elektriciteit als basis naar duurzame opwek als basis. Elektriciteit werd in Nederland historisch vooral fossiel opgewekt. De laatste jaren is daar in een hoog tempo duurzame opwekking bij gekomen. Veel energieleveranciers werken nog vanuit de oude basis: de fossiele elektriciteit is makkelijk tegen een vaste prijs op de termijnmarkt in te kopen en met een zekere winstmarge door te verkopen aan kleinverbruikers. Dit leidt ertoe dat duurzame opwekking - zeker van de kleinverbruikers - al snel als 'extra' gezien wordt, en in de day ahead-markt en intradaymarkt terecht komt, met bijbehorende lage prijzen tijdens uren met veel wind en/of zon, en dus als kostenpost beschouwd wordt.
Voor de energietransitie is het nodig dat de duurzame energie als basis gezien gaat worden, en de fossiele elektriciteit als duur extra dat alleen ingezet wordt op dagen/uren dat er te weinig duurzame elektriciteit beschikbaar is (direct, of vanuit batterijopslag). Dat lukt alleen als fossiele elektriciteit veel duurder wordt. Dat is te bereiken door de vrijstelling op energiebelasting op gas en kolen voor elektriciteitscentrales te schrappen, en de CO2-heffing te verhogen. Deze afbouw van fossiele subsidies voor elektriciteitsopwekking staat nog niet concreet gepland.
.
Nieuwe Energiewet
Een ander wetsvoorstel, maar wel met sterke samenhang met de afbouw saldering, is de nieuwe Energiewet. Het wetsvoorstel voor de nieuwe Energiewet is gebaseerd op de huidige wetgeving met betrekking tot salderen, maar met een samenloopbepaling over wat er aan de concept-Energiewet wijzigt indien de afbouw saldering aangenomen wordt.Zie voor de voorgestelde Energiewet:
https://www.tweedekamer.n...&qry=wetsvoorstel%3A36378.
[ Voor 255% gewijzigd door Linea op 13-02-2024 14:00 ]