Er zijn hele volksstammen die geen nachtverlaging toepassen. Equivalent met de hele nacht de ‘auto laten draaien’. Dat hangt helemaal af van de som van het transmissie- , infiltratie- en ventilatieverlies van de woning. Liggen die drie samen verhoudingsgewijs dicht bij de opwarmtoeslag, dan kan het mogelijk een besparing opleveren. Dit is woningafhankelijk.
Maar ik had het niet over geen nachtverlaging toepassen. Integendeel. De kunst is om de nachtverlaging niet te diep onder de comfortgrens te laten zakken. De comfortgrens ligt hier thuis op 18 °C. Zolang de binnentemperatuur niet lager wordt, klagen ze hier niet.
Als je 's ochtends wil dat het warm is, ga je dan 's avonds de thermostaat extra omhoog draaien, zodat het 's ochtends confortabel warm is? Nee toch, dat verspilt de hele nacht warmte. Je stopt extra warmte in je huis 's avonds, waardoor de hele nacht het huis warmer is --> hele nacht extra warmteverlies (hoger temperatuurverschil buiten-binnen = grotere warmteverliezen, vandaar ook dat nachtverlaging altijd zin heeft).
Gemiddeld gezien zijn de buitentemperaturen het laagst net na zonsopgang. Aangezien het transmissieverlies van de woning recht evenredig is met de buitentemperatuur volgt dus dat stoken in de ochtend de meeste energie kost. Dit energieverbruik wordt nog vermeerderd door de opwarmtoeslag omdat je eerst de koude muren moet opwarmen.
Het tegenovergestelde is ook waar. Net na zonsondergang is het gemiddeld gezien de zuinigste periode om te stoken.
Met die kennis stook ik in de middag / avond een paar graden extra. De woning is al warm, dus geen extra opwarmtoeslag en het transmissieverlies is lager dan in de ochtend. Om 21:00 gaat de ketel uit. Die paar graden extra is meestal genoeg om ‘s ochtends de binnentemperatuur boven de comfortgrens te houden zodat de ketel aan hoeft. Dit gaat in >80% van de gevallen goed.
Hoe ga je trouwens voorspellen hoeveel warmer je het 's avonds moet maken, om 's ochtends op de gewenste temperatuur te zijn?
Gewoon een tijdje de thermometer loggen. Hier koelt het huis meestal zo’n 2 graden Celsius af gedurende de nacht. Als ik dus stook tot 18 + 2 = 20 °C dan is het meestal voldoende.
Ook qua comfort, als je huis op 21°C staat terwijl het afkoelt voelt dat veel frisser dan als je huis op 20.5° staat en aan het opwarmen is (meer stralingswarmte vanuit de vloer of radiatoren).
Mijn ervaring is juist dat als de comfortgrens van 18 °C niet wordt bereikt, de stralingswarmte ook niet wordt gemist. Sinds ik dit toepas heb ik geen klachten gehoord zoals ik eerder schreef. En de overige leden van het gezin hebben een lage tolerantie voor een koude woning.
Ook naar rendement van je ketel toe, 's ochtends is het huis koud en komt er een koude retour naar de ketel waardoor die op hoger rendement draait (meer condensatie bij gas en hogere COP bij warmtepomp); als de vloer nog warm is draai je met iets lager rendement.
Afhankelijk van de situatie zijn de verschillen misschien klein, maar allemaal in dezelfde richting, en alle beetjes helpen toch.
De invloed van de buitentemperatuur op het gasverbruik is vele malen hoger dan welke rendementswinst dan ook van een iets kouder retour in het begin van de stooksessie, als dat al zo is. Bovendien haal je het meeste rendement zodra de retourtemperatuur onder de condensatiegrens is. Alles lager is rommelen in de marge.
En niet stoken in de ochtend is altijd zuiniger dan wel stoken met een hoger rendement.
Trouwens, de COP van een warmtepomp is slechts afhankelijk van de aanvoertemperatuur en totaal niet van de retourtemperatuur.