Gazet Van Antwerpen publiceerde vandaag 2 artikels, beiden achter een paywall.
Het eerste artikel is geschreven naar aanleiding van uitspraken van de Oekraïnse opperbevelhebber van de grondtroepen.
https://m.gva.be/cnt/dmf20230323_97538375“Heel binnenkort” zal Oekraïne in de tegenaanval gaan in Bachmoet. Dat zei de opperbevelhebber van de grondtroepen donderdag. Het leger wil de vruchten plukken van de uitputtingsslag rond de kleine stad. Als de wurggreep wordt doorbroken, is dat een zware symbolische slag voor Poetin.
De huurlingen van Wagner hebben aanzienlijk aan kracht ingeboet en zijn stilaan buiten adem”, zei kolonel-generaal Oleksandr Syrskyi. “Heel binnenkort zullen we gebruikmaken van deze opportuniteit, zoals we dat deden in Kyiv, Charkov, Balaklija en Koepjansk.” Daarmee verwees hij naar vorige succesvolle tegenoffensieven waarvan hij zelf de architect was. Het momentum in Bachmoet is volgens hem hetzelfde als toen. De vijand is uitgeput, de logistiek achter de frontlinie verstoord en het Oekraïense leger is gehergroepeerd.
Ook het Britse ministerie van Defensie en het Institute for the Study of War stellen dat Rusland aan Bachmoet door de beste krachten heen zit. Het aantal aanvallen is teruggelopen, de beschietingen zijn verminderd. Het bezoek van Zelensky sprak boekdelen over de verbeterde situatie rond de stad. De laatste overwinning die Wagner claimde, dateert al van vorige week: de inname van Zaliznvanskoe, een dorp met drie huizen en twee bewoners. Woensdag circuleerden beelden van een eerste beperkt Oekraïens tegenoffensief ten zuidwesten van de stad. De actie was erop gericht om de veiligheid van de bevoorradingsroute te verhogen. En er werden eerder al zware aanvallen uitgevoerd op Russische logistiek, wapendepots en brandstoftanks achter de linies. Ook dat doet denken aan het scenario van vorige zomer en herfst.
Toch zijn er tekenen dat het grote lenteoffensief nog niet voor “heel binnenkort” is. De dooi in het land is ingezet, waardoor het gebruik van zwaar rollend materiaal de komende weken nog lastig zal zijn. Volgens Zelensky’s adviseur Mykhailo Podolyak komt er pas op langere termijn een tegenoffensief. “We hebben een tegenaanval nodig. Maar de komende maanden moeten de middelen worden aangelegd die vereist zijn voor een echt offensief. Die aanval moet ook een verrassing zijn.”
Oekraïne moet een nieuw elan vinden, zoals Podolyak zei. Sinds november is het land in verdediging gedrongen. Dat is niet goed voor het moreel. Het doet ook bondgenoten twijfelen.
Het terugslaan van de Russische troepen aan Bachmoet kan volstaan. Het zal de westerse kritiek op de Oekraïense aanpak rond de stad verstommen. Er werd gevreesd dat Kyiv te veel offers bracht voor een zuiver symbolische strijd. Als hun offensief er komt en slaagt, zal het een dubbelslag zijn.
Meer nog dan Oekraïne heeft Rusland een triomf nodig. Hun laatste significante overwinning dateert van begin juli. Bachmoet moest absoluut die trofee worden. Wagner-baas Yevgeny Prighozin toonde zich pessimistisch. In een dramatische boodschap aan Russische defensieminister Sergej Sjojgoe stelde hij dinsdag dat Oekraïne probeert het Russische leger af te snijden van zijn huurlingen.
Het tweede artikel is een interview met Sven Biscop. En die man is een stuk pessimistischer.
Stand-upcomedian Jan Jaap Van der Wal noemde hem een partypooper omdat hij zo lauw reageerde op de levering van tanks terwijl half Europa enthousiast was.
https://m.gva.be/cnt/dmf20230323_96515058
Het CV van Sven Biscop
- Directeur van het programma ‘Europa in de wereld’ van het Egmontinstituut, een denktank voor internationale betrekkingen die verbonden is aan de FOD Buitenlandse Zaken. Sven Biscop analyseert vooral de relaties tussen de grootmachten en de Europese defensie.
- Regelmatige gastspreker aan o.a. de Koninklijke Militaire School in Brussel en gastdocent aan de Volksuniversiteit in Peking.
- Professor aan de UGent met twee vakken: het buitenlands en defensiebeleid van België (met veel gastsprekers uit de praktijk, zoals diplomaten en militairen), en de grootmachten en hun strategieën.
- In 2020 onderscheiden met het kruis van officier in de Kroonorde en in 2017 met het groot ereteken van verdienste van Oostenrijk.
Hebben we het ook niet zelf aangewakkerd door onnodig te flirten met Oekraïne? In 2004, toen de westers gerichte presidentskandidaat Viktor Joesjtsjenko steeds populairder werd in het westen van het land, hebben de oostelijke regio’s Charkov, Loehansk en Donetsk al eens samengezeten om zich eventueel autonoom te verklaren. Het oosten van Oekraïne heeft nooit veel interesse gehad in het Westen. Het zuiden evenmin.
“Toen Oekraïne in 2004 een buurland werd van de EU, was het Europese beleid: als Oekraïne relaties met ons wil dan kan dat, maar Oekraïne mag zeker ook relaties hebben met Moskou, een mogelijke Russische reactie indachtig. Daarom ook dat de EU niet akkoord was met de VS toen die in 2008 pushten om Oekraïne bij de NAVO te nemen. Toch is de EU meegegaan met de VS en hebben wij gezegd: kom maar bij de NAVO, maar zonder datum en we schuiven het op de lange baan. Alleen hebben de Oekraïners en vooral ook de Russen dat zo niet gezien en is dat in 2014 een eerste keer geëxplodeerd. Je kunt stellen dat wij voor een stuk mee verantwoordelijk zijn voor wat nu gebeurt, maar het is geen excuus voor een invasie.”
In de aanloop naar de presidentsverkiezingen in 2000 heeft Poetin gesuggereerd dat Rusland lid zou kunnen worden van de NAVO. Na de aanslagen van 11 september 2001 voelde hij mee met de Amerikanen. Waar is het fout gelopen?
“Dat is de vraag van één miljoen. Rusland bij de NAVO heeft hij volgens mij nooit echt gemeend, maar het was wel een uiting van een goed nabuurschapsbeleid. Ik denk dat wij, en de VS nog iets meer, de Russen te vaak het gevoel gegeven hebben dat ze niet serieus genomen werden. Bovendien hebben de VS in de voorbije jaren wel wat eenzijdige beslissingen genomen die ze in Rusland niet geapprecieerd hebben. De invasie in Irak bijvoorbeeld. Juridisch gezien is die even illegaal als de Russische invasie in Oekraïne. Dat wil niet zeggen dat de Russen daardoor een joker hebben en ook een land mogen binnenvallen, maar het geeft wel het idee dat de VS zich als enige grootmacht boven de rest zet. Los daarvan heeft ook het richten op het Westen van ex-Sovjetrepublieken als Georgië en Oekraïne een rol gespeeld. Dat kan Poetin moeilijk verkroppen.”
Volgens auteur Robert Kaplan stond Poetin nooit sterker dan op de avond voor de invasie, toen heel Europa naar hem luisterde en hij wellicht een neutraliteitsverdrag had kunnen onderhandelen om Oekraïne uit de EU en de NAVO te houden. Door ook echt binnen te vallen, heeft hij zijn troefkaart verspeeld. Maar toch: hadden we hem toen geen neutraliteit moeten aanbieden?
“In Europa viel toen niet over die neutraliteit te praten, maar in mijn ogen had dat wel op tafel mogen liggen. Op dat moment was dat een kleine toegeving om een oorlog te vermijden. Bovendien is Europa nooit voorstander geweest van Oekraïne in de NAVO. Maar quid pro quo, alleen als de Russen ook iets doen. Zich terugtrekken uit de Donbas bijvoorbeeld en de Krim behouden. Dat zou geen rechtvaardig, maar wel een stabiel compromis geweest zijn.”
Wat met het groots aangekondigde lenteoffensief van de Oekraïners?
“Dat zal in eerste instantie standhouden worden en geen terrein meer prijsgeven, veel meer dan een groot offensief van de bevrijding. De Russen zijn nog niet uitgeteld. Ze hebben veel meer mensen en zullen op den duur opnieuw meer materieel hebben. Wij zitten niet stil, Oekraïne zeker niet, maar de Russen ook niet.”
U verwacht ook niet veel van de honderd moderne Leopard-tanks die er zitten aan te komen.
“Nee, daarmee gaat Oekraïne het verschil niet maken. Na een maand vechten zijn die misschien opgebruikt.”