Ik wil even op minister Kuipers reageren:
Hier heb ik meer dan eens over geschreven. Er zijn belangrijke nuances te maken in de geobserveerde cijfers waarmee een stuk van de genoemde onzekerheid kan verdwijnen.
Zoals meestal begon de omicron-golf onder de twintigers. Als je daar twee generatietijden (van jongvolwassenen naar middengeneratie en van daar naar kwetsbare groepen) bij op telt, plus de typische vertraging tussen rapportage positieve test en ziekenhuisopname, dan zou je verwachten dat de ziekenhuisopnames vanaf 5 januari gingen oplopen.
Dat is een week geleden en die stijging is tot op heden niet ingezet. Wat kan er aan de hand zijn?
Hier zijn twee verklaringen.
(1)
Boosters. Ergens rond sinterklaar kwam dat programma ineens op stoom en begonnen we met >1 miljoen prikken per week. De meeste prikken in de eerste weken kwamen terecht bij kwetsbare ouderen, een ander deel bij zorgverleners die een besmettingsroute naar de kwetsbaren kunnen vormen. We zien op coronadashboard dat de incidentie vooral onder de jongere generaties erg is opgelopen, boven de 60 lijkt hij vooralsnog vlak. Laat dat nou precies de leeftijdsgroep zijn die veruit de meeste patienten aan het ziekenhuis levert. Kennelijk waren de boosters in die weken precies genoeg om het effect van sterk oplopende aantallen infecties bij de oudere generatie weg te houden.
(2)
Omicron. Omstreeks 28-12 (punlicatiedatum GGD) werd omicron dominant. In de week daarna kwamen er zo'n 4200 positieve test per dag bij. Die stijging bestond echter uit een stijging van omicron met 7000 en een daling van delta met 2800 per dag. De invloed op ziekenhuisopnames is verschillend. 7000 extra omocron besmettingen lijken volgens internationale cijfers internationaal ongeveer evenveel opnames te veroorzaken als 4700 delta besmettingen. De stijging in de verwachte ziekenhuisopnames is dus niet +35% pro rato de gestegen besmettingen, maar slechts +15% door de veranderde mix van virusvarianten.
Naar de toekomst toe verdwijnt de werking van beide effecten. De verdringing delta->omicron is zo goed als compleet en dan is effect (2) uitgespeeld. Ook effect (1), boosters die de verhouding in incidentie 60+/hele populatie omlaag drukten, is tijdelijk. Als je alle ouderen hebt geprikt, en al die boosters zijn ingewerkt, dan is de drukkende invloed op de verhouding van incidentie verdwenen; daarna gaan de ouderen meet "in sync" lopen met de hele populatie.
Als ik al deze effecten optel en extrapoleer, dan verwacht ik dat we deze week een lichte stijging in opnames zien, die de komende 2 weken aan kracht toeneemt. De gemiddelde dagelijkse opnames zie ik eind januari pieken op ongeveer 200 per dag. Vanwege een afnemend aantal ligdagen (ook een omicron eigenschap) verwacht ik niet dat de bezetting in het ziekenuis zal oplopen.
Dat het op de ic's nu ook rustig is, is ook niet zo gek volgens de minister omdat het twee weken duurt voordat het effect op de ic's is terug te zien. "En de besmettingen zijn nu een dag of tien pas écht hoog."
Ik heb een typische vertraging tussen rapportage positieve tests en opnames IC staan van ongeveer 9 dagen. Plus de eerder genoemde twee generatietijden om van jongeren naar ouderen te komen. Als de positieve tests vanaf 28-12 gingen oplopen, hadden we omstreeks gisteren de stijging op de IC moeten beginnen. Daar heeft de minister dus gelijk met zijn duiding.
Overigens ben ik vanuit internationale observaties zeer optimistisch over de IC. Omicron lijkt naar verhouding veel minder doorstroom van verpleegagfdeling naar IC te brengen Ik verwacht dat de IC opnames min of meer constant zullen blijven op 20 per dag.