Financiële onafhankelijkheid - Deel 5

[Rubbergrover1]

Afas schreef op zaterdag 23 juli 2022 @ 10:58:
[...]

Helemaal mee eens dat er veel gradaties in zitten. Het ging er mij vooral om dat het voor brede indexfondsen lastig is te doorgronden wat je precies uit sluit en dat je er niet zo maar van uit kunt gaan dat je een echt duurzame keuze maakt.

De meeste fondsen hebben volgens mij periodiek wel een soort nieuwsbrief waarin ze aangeven waarom ze bepaalde keuzes hebben gemaakt en waarom ze bepaalde bedrijven hebben uitgesloten of juist weer meenemen. Daarnaast zijn er ook diverse websites waarin fondsen worden vergeleken, zowel wat betreft de soort keus die ze maken (milieu, sociaal-ethisch etc.) als in hoe 'streng' ze zijn.

[Bouquetin]

Ik zit zelf ook alleen in ASN fondsen (duurzaam aandelenfonds), 75% uit idealisme en 25% omdat ik zelf verwacht dat ze het op de komende 25 jaar minimaal even goed gaan doen als een brede of esg-uitsluitingen indexfondsen. Omdat het om een actief beheerd fonds gaat (en daarbij dus hogere kosten) heb ik er in ieder geval vertrouwen in dat het hier veel minder om greenwashing gaat.

Edit: overigens geen verhaal om reclame te maken maar vooral om aan te geven dat er verschil zit tussen indexfondsen met esg uitsluitingen en beheerde groene fondsen.

[ Voor 18% gewijzigd door Bouquetin op 24-07-2022 08:58 ]

[psychodude]

Rubbergrover1 schreef op zaterdag 23 juli 2022 @ 10:44:
Ik ben zelf iemand die meer bij het lichtgroene hoort. Als een zuiniger koelkast 100 euro meer kost, en dan een tientje per jaar minder verbruikt, dan kies ik die in plaats van de goedkoopste aanschaf. Maar als een nog zuiniger koelkast 300 euro meer kost voor 15 euro besparing per jaar, dan denk ik niet dat ik die meer donkergroene keus kies.

Financieel gezien is het allebei natuurlijk gewoon een slechte keus, laten we wel wezen.

Stel ik had 10 jaar geleden die 100 euro in bijvoorbeeld de S&P500 gestoken in plaats van in die 100 euro duurdere koelkast, was dit nu 230 euro geweest. Een rendement van 130 euro. Met die 10 euro per jaar besparing, kom je eigenlijk nu pas aan op het moment dat je rendement gaat ontwikkelen, de afgelopen 10 jaar is niets anders geweest dan terugverdientijd. Inmiddels heeft je belegging een voorsprong van 130 euro. En elektriciteit is dan ook nog eens, doorgaans in ieder geval, een vrij slecht renderende keuze. De kWh tarieven zijn jarenlang relatief stabiel geweest.

Die duurdere koelkast blijft op termijn dan ook eigenlijk gewoon dat, een duurdere koelkast. Je kunt die 10 euro besparing per jaar natuurlijk ook investeren, maar zelfs dan blijft het redelijk wat tijd in beslag nemen alvorens je er echt winst uit haalt.

Gaan we ter berekening even uit van een hypothetisch rendement van 5%, zou een 100 euro investering op jaar van koop na 22 jaar 292 euro zijn. En 10 euro jaarlijkse inleg, start jaar van koop, zou na 22 jaar 404 euro zijn; een bedrag waar na aftrek van de 100 euro je dus daadwerkelijk meer financieel rendement begint te halen.

En dan moet deze koelkast dus ook nog eens deze levensduur halen . Stel de koelkast houdt het 45 jaar uit, heeft het met je mee overleefd van je studententijd tot pensioen, dan heb je bij gelijke energietarieven een voordeel van 650 euro.

Maar dit ligt wel erg ver boven de gemiddelde levensverwachting van een koelkast, 10 - 15 jaar als ik internet mag geloven.

Ik denk dan eerlijk ook gewoon dat je dit soort keuzes het beste gewoon volledig los moet zien van eventuele financiële overwegingen. Puur en alleen de eventuele eigen bijdrage aan besparing op het milieu als drijfveer is relevant als je het mij vraagt. Financieel gezien is duurzaam namelijk toch al snel nog gewoon duur.

Ditzelfde gaat in de toekomst bijvoorbeeld ook steeds meer gelden voor de grotere uitgaven zoals zonnepanelen, zodra salderingsregelingen en subsidies afgebouwd worden krijg je eenmalige hoge investeringen waar toch een flink aantal jaren overheen zullen gaan eer het als investering een gunstig rendement geeft t.o.v. bijvoorbeeld een S&P500 of wereldindex ETF.

[rube]

psychodude schreef op zondag 24 juli 2022 @ 15:45:
[...]
Financieel gezien is het allebei natuurlijk gewoon een slechte keus, laten we wel wezen.

Stel ik had 10 jaar geleden .....

Ja, stel ik had bitcoin gekocht. Of alles......
Je moet het doen met bepaalde aannames vooraf. Achteraf is mooi wonen zegen ze dan.

Overigens, over PV: zolang er teruglevertarieven zijn zoals we die nu zien, dan kan daar weinig tegenop qua rendement. Maar goed, dat wist ik 2 jaar geleden ook niet want toen waren dergelijke teruglevertarieven uiteraard ook niet. Toch blij dat ik destijds het dak helemaal heb volgelegd. Ik laat in het midden of dat een vooruitziende blik of gewoon geluk was .

[psychodude]

rube schreef op zondag 24 juli 2022 @ 17:10:
[...]

Ja, stel ik had bitcoin gekocht. Of alles......
Je moet het doen met bepaalde aannames vooraf. Achteraf is mooi wonen zegen ze dan.

Is natuurlijk gewoon een redelijk onzinnig statement in dit kader. Ik heb het namelijk niet over excessieve rendement niveaus die benodigd zijn, ideale timing van de markt of wat dan ook, maar gewoon uitgaande van een vrij gangbaar gemiddeld rendement zoals in het kader van FIRE dan wel FO ook door velen alhier mee gerekend zal worden.

Dus ja, je doet het met bepaalde aannames. Gemiddeld rendement, gemiddelde levensduur, gemiddelde verschillen in energieprijzen. En dat in ogenschouw genomen, ga je geen energieklasse A of B producten aanschaffen omdat deze je de beste rendementen zullen gaan geven. Het is natuurlijk leuk om in de marketing praat te trappen, terugverdientijd binnen een klein aantal jaar. Maar dit gaat natuurlijk alleen op indien je het geld anderszins verbrast, niet indien het alternatief beleggen is.

[rube]

@psychodude er zijn niet zoveel mensen die 10 jaar geleden 100% van hun overtollige middelen in de S&P500 of vergelijkbaar hebben gestopt.

Ja, op alle blogs en hier ook klinkt het leuk. Maar de praktijk is vaak anders.

Dus ja, achteraf kun je mooi vergelijken, maar kijk dan ook eens wat de S&P tussen b.v. 2000 en 2010 heeft gedaan?

[psychodude]

rube schreef op zondag 24 juli 2022 @ 18:23:
@psychodude er zijn niet zoveel mensen die 10 jaar geleden 100% van hun overtollige middelen in de S&P500 of vergelijkbaar hebben gestopt.

Ja, op alle blogs en hier ook klinkt het leuk. Maar de praktijk is vaak anders.

Dus ja, achteraf kun je mooi vergelijken, maar kijk dan ook eens wat de S&P tussen b.v. 2000 en 2010 heeft gedaan?

Zoals gezegd, gemiddeld rendement. Ik heb het helemaal niet per se over een gezet tijdsbestek. Je kunt gaan proberen te timen om je gelijk te krijgen, maar het punt ontgaat je kennelijk volledig. Ik weet oprecht niet hoe ik dit nog duidelijker kan stellen om eerlijk te zijn.

[CornermanNL]

Het geheel in excel uitrekenen van de financieel beste keuze gaat voor een groot deel uit van de stelling “bij grotendeels gelijkblijvende omstandigheden”.

We hebben de enorme luxe gehad dat dat inderdaad relatief lang zo geweest is, met wat variaties op het thema.

Dus geld in aandelen rendeerde beter dan die zonnepanelen, of die koelkast die net wat zuiniger is, of die elektrische auto.

Op ander gebied was alle schulden aflossen ook altijd lekker ‘veilig’.

Daarbij worden een aantal zaken buiten beschouwing gelaten. Zoals nu een forse inflatie die energie (en dus alles) treft.

Anders gezegd risico wordt niet breed genoeg bekeken.

Verdien je die investeringen terug puur financieel gezien ? Misschien niet , maar je draagt bij aan een beter klimaat , ook vrij essentieel als je comfortabel wil leven en van je FO periode wil genieten.

Of het aanhouden van de schuld blijkt nu ook best prettig te zijn.

Qua cash flow die nodig is , zijn zowel die zonnepanelen als het niet teveel aflossen best gunstig gezien de huidige stand van zaken. Dus daarin investeren is gewoon spreiding.

De premie voor risico over tijd is onderbelicht, diversificatie is niet alleen puur in je aandelen portefeuille, maar ook op andere onderdelen.

Je hoeft geen volledig zelfvoorzienend bestaan na te streven , want ook hier betaal je dan veel te veel premie (in tijd) voor het risico dat je afdekt. Tenzij het je hobby is.

Maar gewoon de dingen doen die toch al moeten qua duurzaamheid, is prima te combineren met de rest.

Dat verdien je wellicht niet terug in geld maar wel op andere manieren en kan het toch een goede investering zijn.

[ Voor 2% gewijzigd door CornermanNL op 24-07-2022 19:13 . Reden: Betere beschrijving, dit moment gaf ook een tijdsopnamr aan ]

[rube]

psychodude schreef op zondag 24 juli 2022 @ 18:35:
[...]


Zoals gezegd, gemiddeld rendement. Ik heb het helemaal niet per se over een gezet tijdsbestek. Je kunt gaan proberen te timen om je gelijk te krijgen, maar het punt ontgaat je kennelijk volledig. Ik weet oprecht niet hoe ik dit nog duidelijker kan stellen om eerlijk te zijn.

Ik begrijp je punt en verder op zich niet echt oneens met je maar mijn punt was: de werkelijkheid is niet altijd zo simpel als je stelt.
Zie verder @CornermanNL

[psychodude]

CornermanNL schreef op zondag 24 juli 2022 @ 19:03:

Verdien je die investeringen terug puur financieel gezien ? Misschien niet , maar je draagt bij aan een beter klimaat , ook vrij essentieel als je comfortabel wil leven en van je FO periode wil genieten.

Aye, maar dus wat ik al zei. De overweging zou hierin gewoon het klimaat moeten zijn. Niet financieel.

CornermanNL schreef op zondag 24 juli 2022 @ 19:03:
Het geheel in excel uitrekenen van de financieel beste keuze gaat voor een groot deel uit van de stelling “bij grotendeels gelijkblijvende omstandigheden”.

We hebben de enorme luxe gehad dat dat inderdaad relatief lang zo geweest is, met wat variaties op het thema.

Ik denk persoonlijk toch eigenlijk dat hier weinig nog van 'luxe' te spreken is. Zo langs als indexfondsen bestaan, is er gewoon een gemiddeld posities rendement. GDP data terug daterende tot circa 1800, toont eveneens gewoon relatief stabiele gemiddelde stijgingen per capita. Economisch gezien is er gewoon een redelijke stabiele vooruitgang over de langere termijn.

En sure, natuurlijk komt er wat fluctuatie hier en daar in voor, maar dat gaat natuurlijk ook gewoon voor die koelkast op. Extremen zijn echter niet hetgeen om vanuit te gaan.

rube schreef op zondag 24 juli 2022 @ 19:23:
[...]

Ik begrijp je punt en verder op zich niet echt oneens met je maar mijn punt was: de werkelijkheid is niet altijd zo simpel als je stelt.
Zie verder @CornermanNL

Sure, maar je moet vanuit financieel oogpunt toch ergens voor jezelf toch ergens enige aanname in doen. Doe je dit niet, is ook de strekking van dit topic namelijk redelijk zinloos. Want de gehele basis voor FO is een procentuele opname uit het eigen vermogen dat lager ligt dan het gemiddeld te verwachten rendement, zodat je het resterende leven geen dag meer zou hoeven te werken. Indien je leeft met de gedachte dat dit niet behaald kan worden binnen de keuze tussen koelkast A of koelkast B, waarom zou het dan wel opgaan voor financiële onafhankelijkheid in bredere zin?

[Rubbergrover1]

psychodude schreef op zondag 24 juli 2022 @ 15:45:
[...]


Financieel gezien is het allebei natuurlijk gewoon een slechte keus, laten we wel wezen.

Stel ik had 10 jaar geleden die 100 euro in bijvoorbeeld de S&P500 gestoken in plaats van in die 100 euro duurdere koelkast, was dit nu 230 euro geweest. Een rendement van 130 euro.

Ware het niet dat je intussen ook ieder jaar die 10 euro extra van de elektriciteitsrekening ermee had moeten betalen. Dus per saldo zul je iets van de helft ervan alsnog kwijt zijn.

Met die 10 euro per jaar besparing, kom je eigenlijk nu pas aan op het moment dat je rendement gaat ontwikkelen, de afgelopen 10 jaar is niets anders geweest dan terugverdientijd. Inmiddels heeft je belegging een voorsprong van 130 euro. En elektriciteit is dan ook nog eens, doorgaans in ieder geval, een vrij slecht renderende keuze. De kWh tarieven zijn jarenlang relatief stabiel geweest.

Hangt er wel een beetje vanaf hoe ver je geheugen hierin reikt. De afgelopen 10 jaar waren de prijzen inderdaad behoorlijk stabiel. Terwijl de tien jaar daarvoor de stroomprijzen juist ongeveer verdubbeld zijn.

Die duurdere koelkast blijft op termijn dan ook eigenlijk gewoon dat, een duurdere koelkast. Je kunt die 10 euro besparing per jaar natuurlijk ook investeren, maar zelfs dan blijft het redelijk wat tijd in beslag nemen alvorens je er echt winst uit haalt.

De keus zou een besparing van grofweg 50 kWh per jaar hebben opgeleverd. Die besparing zou los staan van enig risico op stijgende of dalende energieprijzen en ook los van stijgende of dalende aandelenkoersen. Je 'ruilt' dus bepaalde risico's (zoals het risico op schommelingen in de energieprijzen en op schommelingen in de aandelenkoersen) uit voor 'zekerheid' in lager energieverbruik.

Die duurdere koelkast levert je dus een stuk minder onzekerheid op.

Ik denk dan eerlijk ook gewoon dat je dit soort keuzes het beste gewoon volledig los moet zien van eventuele financiële overwegingen. Puur en alleen de eventuele eigen bijdrage aan besparing op het milieu als drijfveer is relevant als je het mij vraagt. Financieel gezien is duurzaam namelijk toch al snel nog gewoon duur.

Ditzelfde gaat in de toekomst bijvoorbeeld ook steeds meer gelden voor de grotere uitgaven zoals zonnepanelen, zodra salderingsregelingen en subsidies afgebouwd worden krijg je eenmalige hoge investeringen waar toch een flink aantal jaren overheen zullen gaan eer het als investering een gunstig rendement geeft t.o.v. bijvoorbeeld een S&P500 of wereldindex ETF.

Ben ik dus niet met je eens. Die investeringen leveren je op da tje in de toekomst veel minder van product/dienst X hoeft af te nemen. En daar dus ook veel minder afhankelijk van bent. Dat vind ik zelf juist een belangrijk deel-doel bij FO: zorgen dat je minder van externe partijen afhankelijk bent.

[Rubbergrover1]

psychodude schreef op zondag 24 juli 2022 @ 20:20:
[...]
Want de gehele basis voor FO is een procentuele opname uit het eigen vermogen dat lager ligt dan het gemiddeld te verwachten rendement, zodat je het resterende leven geen dag meer zou hoeven te werken. Indien je leeft met de gedachte dat dit niet behaald kan worden binnen de keuze tussen koelkast A of koelkast B, waarom zou het dan wel opgaan voor financiële onafhankelijkheid in bredere zin?

Lastige bij FO op de lange termijn is dat zowel de benodigde opname uit eigen vermogen als de te verwachten rendementen onzeker zijn. Met name al de periode langer duurt.

Met de keus voor 'zuiniger' opties verminder je de benodigde procentuele opname uit het eigen vermogen. En 'ruil' je die periodieke toekomstige onttrekking, tegen een naar de toekomst toe steeds onzekerder wordende prijs, in voor een eenmalige aankoop/investerling. Vind ik zelf een prima keus.

[CornermanNL]

@psychodude extremen wellicht niet maar rare verhoudingen in persoonlijk risico en een scheve verhouding kunnen er wel voor zorgen dat een streven dat in beginsel op papier een goed idee zijn in de praktijk betekenen dat risico zich ergens anders opstapelt.

En dat komt tot uiting op een moment dat je het niet kan hebben. En na een bepaald punt betaal je teveel premie om een risico af te dekken dat al voor het grootste deel gedekt is.

Daarnaast is er naast diversificatie in de portefeuille ook diversificatie op ander gebied mogelijk, ook daar zit een deel kosten in. Die als je hem puur op opbrengst vergelijkt met aandelen nooit zou doen. Maar een ander persoonlijk risico voor een prima bedrag verlaagd.

Alle risico’s samen verlagen is dan een betere propositie dan uur naar opbrengst kijken.

Uiteraard ga je uit van de bepaalde basis concepten maar daarbij hou je de risico’s in de persoonlijke sfeer die niet perse passen binnen de basisprincipes op ieder moment.

Sterker over tijd loopt er risico van de ene categorie naar de andere.

Het manifesteert zich bij bijvoorbeeld ziekte, scheiding, of andere zaken die niet direct met de basis principes te maken hebben.

Risico’s zijn vaak heel goed verborgen buiten wat direct zichtbaar is op een excel sheet.

Het is een andere benadering van denken over risico’s die over meer gaat dan alleen de cijfers en op en afbouw van de FO pot.

[Wozmro]

Het gaat niet enkel om de goede beslissingen nemen maar die ook zo vroeg mogelijk nemen in je leven.

[psychodude]

Rubbergrover1 schreef op zondag 24 juli 2022 @ 21:07:

Ware het niet dat je intussen ook ieder jaar die 10 euro extra van de elektriciteitsrekening ermee had moeten betalen. Dus per saldo zul je iets van de helft ervan alsnog kwijt zijn.

Uhm, nee? Ja, moet er voor betalen. Maar dat is dus gewoon je baseline. Dit is verrekend in de +10 bij het bespaar scenario. Maar je 2 smaken blijven met het door jou gestelde bedrag natuurlijk gewoon of + 100 op tijdstip 0, of +10 jaarlijks.

Rubbergrover1 schreef op zondag 24 juli 2022 @ 21:07:

De keus zou een besparing van grofweg 50 kWh per jaar hebben opgeleverd. Die besparing zou los staan van enig risico op stijgende of dalende energieprijzen en ook los van stijgende of dalende aandelenkoersen. Je 'ruilt' dus bepaalde risico's (zoals het risico op schommelingen in de energieprijzen en op schommelingen in de aandelenkoersen) uit voor 'zekerheid' in lager energieverbruik.

Die duurdere koelkast levert je dus een stuk minder onzekerheid op.

Ben ik dus niet met je eens. Die investeringen leveren je op da tje in de toekomst veel minder van product/dienst X hoeft af te nemen. En daar dus ook veel minder afhankelijk van bent. Dat vind ik zelf juist een belangrijk deel-doel bij FO: zorgen dat je minder van externe partijen afhankelijk bent.

Minder afhankelijk zijn van externe partijen is echter alleen niet altijd financieel het gunstigste. En het is natuurlijk volkomen prima om het voor je eigen peace of mind te doen, in de zin van verlagen van je periodieke lasten. Even goed als dat het is om het te doen voor het klimaat. Maar daar ging het niet om, zoals ik stelde, financieel gezien is het gewoon geen overtuigende keus.

Zelfs zonder het geld te investeren ben je naar de door jou aangegeven getallen al grofweg 10 jaar bezig onder normale omstandigheden om het verschil terug te verdienen, zo'n beetje ondergrens van de gemiddelde verwachte levensduur van 10 - 15 jaar. En voor wat betreft schommelingen op de beurs, is een koelkast natuurlijk ook niet ongevoelig van soortgelijke effecten, een deel geeft natuurlijk ook gewoon vroeger de geest, nog voor je de terugverdientijd doorlopen hebt. Het basis bedrag, de nullijn gezet door de goedkopere koelkast, was je natuurlijk sowieso kwijt geweest. Maar de rest is ook hier natuurlijk gewoon een verlies dat je pakt.

[Remco d]

De duurdere koelkast verbruikt niet alleen minder, ze zullen ook gemiddeld wat langer meegaan. Ik heb net een Siemens vaatwasser van 6 jaar oud weggegooid, was schijnbaar net een probleemserie die wat goedkoop in elkaar zat. Toen dus voor een goedkopere variant gekozen en gedacht dat ik met Siemens wel goed zat.

Dat is belangrijker dan die twee euro verschil in verbruik, ook voor het klimaat want alles wat je aanschaft, verbruikt weer een hoop. Ik probeer te kopen voor het leven maar met die apparaten is het voor mij best moeilijk om te bepalen wat wijsheid is. Heb soms het idee dat alles gemaakt is om kapot te gaan.

[Rubbergrover1]

psychodude schreef op zondag 24 juli 2022 @ 22:54:
[...]


Uhm, nee? Ja, moet er voor betalen. Maar dat is dus gewoon je baseline. Dit is verrekend in de +10 bij het bespaar scenario. Maar je 2 smaken blijven met het door jou gestelde bedrag natuurlijk gewoon of + 100 op tijdstip 0, of +10 jaarlijks.

Maar die jaarlijkse 10 euro moet je dus wel 'ergens' vandaan halen. Ofwel je verkoopt jaarlijks 10 euro van je aandelen, ofwel je rekent -in het omgekeerde geval- dat je 10 euro per jaar extra kunt beleggen. Net hoe je er naar wilt kijken. (En los van hoe de electriciteitsprijzen zicht verder zouden ontwikkelen.)

In het eerste geval loop je langzaam leeg als het jaarlijkse rendement lager dan 10% is (wat ik zelf geen vreemd uitgangspunt vind), in het tweede geval heb je langzaam maar zeker ook een leuk kapitaaltje opgebouwd.

Maar dit gaat allemaal een beetje voorbij aan het punt dat gemaakt werd, dat het soms een prima keus is om eenmalig hogere kosten te 'kiezen' die een jaarlijkse besparing opleveren. Als je dan liever een voorbeeld ziet met een koelkast die 50 euro duurder is en 10 euro per jaar besparing oplevert, be my guest.

Minder afhankelijk zijn van externe partijen is echter alleen niet altijd financieel het gunstigste. En het is natuurlijk volkomen prima om het voor je eigen peace of mind te doen, in de zin van verlagen van je periodieke lasten. Even goed als dat het is om het te doen voor het klimaat. Maar daar ging het niet om, zoals ik stelde, financieel gezien is het gewoon geen overtuigende keus.

Dat iets financieel niet het gunstigste is, is iets wat je achteraf kunt bepalen. Of een bepaalde keus vooraf een goede financiële keus is kun je alleen bepalen aan de hand van een combinatie van het te verwachten rendement én het risico. Omdat je risico ook sterk verandert, vind ik het ook financieel juist wel een prima keus.

Maar daarover verschillen we blijkbaar van mening.

[Mirved]

tilburgs82 schreef op vrijdag 22 juli 2022 @ 17:37:
[...]


Klopt, maar door de geëxplodeerde energieprijzen kan hij vervolgens dit jaar niet op vakantie.
Als hij zonnepanelen had aangeschaft, dan kon hij wel. En het jaar erop ook

Betwijfel ik. Als je blijkbaar zo krap met geld zit dan zat ie dit jaar ook weer krap door de gestegen kosten voor benzine, levensmiddelen en met energiekosten x3. Kan mij niet voorstellen dat een investering die gelijk staat aan de kosten van 1 vakantie voor zonnepanelen 1000de euro's doen besparen per jaar.

[ Voor 3% gewijzigd door Mirved op 25-07-2022 09:14 ]

[rube]

Mirved schreef op maandag 25 juli 2022 @ 09:12:
[...]
Betwijfel ik. Als je blijkbaar zo krap met geld zit dan zat ie dit jaar ook weer krap door de gestegen kosten voor benzine, levensmiddelen en met energiekosten x3. Kan mij niet voorstellen dat een investering die gelijk staat aan de kosten van 1 vakantie voor zonnepanelen 1000de euro's doen besparen per jaar.

Mwja, als voorbeeld: investering van 12K in zonnepanelen 2 jaar geleden bespaart mij dit jaar (met actuele prijzen) zo'n 3600 euro aan energie en tevens krijg ik rond de 4000 euro terug. Samen 7600 euro. Dus je hebt gelijk dat het nog niet na 1 jaar terugverdiend is, maar na 2 jaar (op dit moment) wel en dan bespaart/levert het toch wel duizenden euro's per jaar (on ons geval).

Maar ja, dat is "geluk" hebben en sowieso een andere mindset dan 99% van de mensen. Dus tja, ik probeer mijn buren ook niet te overtuigen. Dat moeten ze zelf weten, als ze er naar vragen vertel ik er wel gerust over.

[Mirved]

Neem niet aan dat hij een vakantie van 12k heeft genomen maar eerder rond de 2000 euro.

[ManzokuSan]

ManzokuSan schreef op woensdag 9 maart 2022 @ 16:49:

Afgelopen weekend hier met mijn vriendin nog maar weer eens over gehad en we hebben nu (gelukkig ) toch besloten om elke maand 300€ over te maken naar een rekening van DeGiro waar we dit bedrag (voorlopig) in de "standaard" ETFs zullen onder brengen.

Dit weekend nog eens samen besproken en haar kunnen overtuigen om toch meer in te gaan leggen. We gaan nu in elk geval 40% van ons netto inkomen inleggen elke maand

We houden dan nog steeds een goeie 25/30% over naast onze vaste lasten. Hier doen we gewoon ons ding mee en dan kijken we af en toe als onze gezamenlijke rekening te vol loopt wat we er mee doen (toch nog wat extra aflossen, extra beleggen, extra naar goede doelen, etc....)

Al met al weer een mooie stap vind ik zelf.

[superkoex9]

ManzokuSan schreef op maandag 25 juli 2022 @ 12:48:
[...]


Dit weekend nog eens samen besproken en haar kunnen overtuigen om toch meer in te gaan leggen. We gaan nu in elk geval 40% van ons netto inkomen inleggen elke maand

We houden dan nog steeds een goeie 25/30% over naast onze vaste lasten. Hier doen we gewoon ons ding mee en dan kijken we af en toe als onze gezamenlijke rekening te vol loopt wat we er mee doen (toch nog wat extra aflossen, extra beleggen, extra naar goede doelen, etc....)

Al met al weer een mooie stap vind ik zelf.

Dat is een flinke stap. Hier heeft het best even geduurd totdat we aan een voor mij mooi percentage zaten. Eerst 300 en stappen omhoog waren wat lastig, vaak maar met 100 euro...
Mindset en het idee van beleggen moest even indalen laten we maar zeggen

[ManzokuSan]

superkoex9 schreef op maandag 25 juli 2022 @ 14:13:
[...]


Dat is een flinke stap. Hier heeft het best even geduurd totdat we aan een voor mij mooi percentage zaten. Eerst 300 en stappen omhoog waren wat lastig, vaak maar met 100 euro...
Mindset en het idee van beleggen moest even indalen laten we maar zeggen

Afhankelijk van hoe snel je die stappen steeds maakt maakt het nog niet zoveel uit. Als je maar 1x per jaar met 100 euro omhoog gaat, tja dan duurt het even. Doe je het elke maand dan is dat nog steeds mooie voortgang zou ik zeggen

Ik moet ook zeggen dat mijn vriendin er weinig interesse in heeft en mij hierin vertrouwd en mijn gang laat gaan. Enige eis die ze heeft is dat ze er wel zelf bij kan en op elk moment kan kijken wat het doet. Daarnaast heb ik ook beloofd om het (voorlopig) in een Excel bij te houden.

[JURIST]

rube schreef op maandag 25 juli 2022 @ 11:00:
[...]

Mwja, als voorbeeld: investering van 12K in zonnepanelen 2 jaar geleden bespaart mij dit jaar (met actuele prijzen) zo'n 3600 euro aan energie en tevens krijg ik rond de 4000 euro terug. Samen 7600 euro. Dus je hebt gelijk dat het nog niet na 1 jaar terugverdiend is, maar na 2 jaar (op dit moment) wel en dan bespaart/levert het toch wel duizenden euro's per jaar (on ons geval).

Maar ja, dat is "geluk" hebben en sowieso een andere mindset dan 99% van de mensen. Dus tja, ik probeer mijn buren ook niet te overtuigen. Dat moeten ze zelf weten, als ze er naar vragen vertel ik er wel gerust over.

Investeringen als deze in energiebesparing of opwekking zijn nu veel sneller rendabel, maar met een lange termijnblik kan je ook zonder oorlog wel weten dat niet groene energie met GHG uitstoot duurder wordt en de huidige energiemix is nog steeds grotendeels grijs. Verder is een investering in zonnepanelen vrijwel risicomijdend, dus dat moet je m.i. niet vergelijken met een aandelenbelegging, maar met een spaarrekening. Tenslotte verlaagt het je kosten in eerste instantie, dus telt wat dat betreft dubbel voor FO. M.i. een no-brainer, alleen; je moet bij de installateurs nu wel even geduld hebben (ons dak ligt ook al vol en energielabel is B, alleen vanwege een oud bouwjaar van ons huis)

[Rubbergrover1]

ManzokuSan schreef op maandag 25 juli 2022 @ 14:21:
[...]
Ik moet ook zeggen dat mijn vriendin er weinig interesse in heeft en mij hierin vertrouwd en mijn gang laat gaan. Enige eis die ze heeft is dat ze er wel zelf bij kan en op elk moment kan kijken wat het doet.

Belangrijkste is natuurlijk hoe ze ermee zal omgaan als de koersen tegenvallen of de beurs in een dip raakt. Dat zijn de momenten waarop je pas echt kunt merken hoe iemand er in staat.

[ManzokuSan]

Rubbergrover1 schreef op maandag 25 juli 2022 @ 19:55:
[...]

Belangrijkste is natuurlijk hoe ze ermee zal omgaan als de koersen tegenvallen of de beurs in een dip raakt. Dat zijn de momenten waarop je pas echt kunt merken hoe iemand er in staat.

Ja dat heb ik natuurlijk vaak benadrukt. "We zitten er in voor de lange termijn", "het kan zomaar zijn dat we de komende 10 jaar er alleen maar op achteruit gaan", etc....

Maar inderdaad we gaan er dan pas daadwerkelijk achter komen. Geldt ook voor mezelf natuurlijk.

[Tommie12]

ManzokuSan schreef op maandag 25 juli 2022 @ 21:29:
[...]


Ja dat heb ik natuurlijk vaak benadrukt. "We zitten er in voor de lange termijn", "het kan zomaar zijn dat we de komende 10 jaar er alleen maar op achteruit gaan", etc....

Maar inderdaad we gaan er dan pas daadwerkelijk achter komen. Geldt ook voor mezelf natuurlijk.

Je hebt een goed startmoment nu. Als je 2 jaar geleden begonnen was, dan had je nu als een maand of 6 iedere keer een daling gezien, en dan moet je natuurlijk vol houden wat niet iedereen kan.

[ManzokuSan]

Tommie12 schreef op maandag 25 juli 2022 @ 23:26:
[...]


Je hebt een goed startmoment nu. Als je 2 jaar geleden begonnen was, dan had je nu als een maand of 6 iedere keer een daling gezien, en dan moet je natuurlijk vol houden wat niet iedereen kan.

Aan de andere kant was er dan in totaal waarschijnlijk nog wel een stijging geweest. Daarnaast was het misschien ook een mooie leerschool geweest omdat het absoluut gezien dan nog niet om tienduizenden euro's gaat. Zit er over een paar jaar een ton in ETFs en dalen deze met 10% dan is er gelijk 10k verdampt.

Uiteindelijk gaan we het wel zien hoe ik/ze er op reageert.

[RichieB]

Tommie12 schreef op maandag 25 juli 2022 @ 23:26:
[...]

Je hebt een goed startmoment nu. Als je 2 jaar geleden begonnen was, dan had je nu als een maand of 6 iedere keer een daling gezien, en dan moet je natuurlijk vol houden wat niet iedereen kan.

Waarom had je dat iedere maand gezien? Ik kijk niet iedere maand op mijn beleggingsrekening en mijn vrouw al helemaal niet. 1 keer per jaar is vaak genoeg.

[rube]

RichieB schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 10:12:
[...]
Waarom had je dat iedere maand gezien? Ik kijk niet iedere maand op mijn beleggingsrekening en mijn vrouw al helemaal niet. 1 keer per jaar is vaak genoeg.

De meeste mensen zien ook een aantal keer per maand wel een krant, het nieuws op tv, internet, praten met andere mensen. Dus zelfs al kijk je niet op je rekening (zou ik trouwens sowieso vaker doen, als is het alleen maar om fraude b.v. tijdig te zien) dan nog lijkt het mij dat je op basis van informatie die je elders krijgt dat wel kan inschatten.

[RichieB]

Ik moet zeggen dat de enige plek waar ik het beurssentiment regelmatig kan aflezen dit draadje is. Natuurlijk als er een echte crash is ofzo kom ik het ook elders tegen.

Ik beleg via mijn huisbank, dus fraude kan alleen via mijn betaalrekening die ik wel regelmatig controleer.

[rube]

Interessante terugblik op de eerste helft van 2022 en verschillende portefeuilles en een vergelijk met het verleden.
https://portfoliocharts.c...-year-portfolio-rankings/
Spoiler: dit is waarom ik niet zo fijn zou slapen met 100% in aandelen en genoegen neem met een iets lager rendement (op dat deel van mijn portefeuille)

[ Voor 5% gewijzigd door rube op 26-07-2022 13:59 ]

[JAN-B]

RichieB schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 10:12:

Ik kijk niet iedere maand op mijn beleggingsrekening en mijn vrouw al helemaal niet. 1 keer per jaar is vaak genoeg.

Dat vind ik heel knap van jouw > of je bent niet erg nieuwsgierig
Ik moet eerlijk melden dat ik elke dag wel 2x mijn saldo bekijk, is het gezakt / gestegen, eigenlijk omdat ik ontzettend nieuwsgierig ben.

[Wozmro]

Ik heb nog niet heel die site doorgelezen maar ik zie total stockmarket -25%. Terwijl mijn wereldindexfondsen op iets van ytd -8% staan. Zou dat dan door de gezakte euro komen? Best wel een groot verschil.


Nu de rentes aan het stijgen zijn toch maar eens opnieuw beginnen kijken naar de langdurige deposito’s en wanneer die boven de 2% netto komen gespreid instappen als die blijft stijgen.

[ Voor 3% gewijzigd door Wozmro op 26-07-2022 14:13 ]

[Blik1984]

JAN-B schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 14:12:
[...]

Dat vind ik heel knap van jouw > of je bent niet erg nieuwsgierig
Ik moet eerlijk melden dat ik elke dag wel 2x mijn saldo bekijk, is het gezakt / gestegen, eigenlijk omdat ik ontzettend nieuwsgierig ben.

Deed ik eerst ook, maar merk nu dat er weken zijn dat ik niet naar mijn portfolio kijk.

[Lointje]

Inderdaad, in het begin zit je dat dagelijks te monitoren, na een paar jaar zijn er weken of maanden dat je niet kijkt, enkel om bij te storten. Al moet ik zeggen dat ik toch ook iets meer heb gekeken het laatste half jaar door de negatieve beursberichten.
En soms als ik weer wat meer marge heb om op de beurs te spelen- nu de verbouwingen er bijna door zijn :-)

En dat is zo het "saaie" van FO. In het begin ben je er veel mee bezig: inlezen, beurs, budgetten, ... en dan moet je gewoon 20 jaar wachten tot je er bent ^^

[Pannencouque]

JEightyFive schreef op maandag 18 juli 2022 @ 14:26:
Hoe kijkt men hier eigenlijk aan tegen het bericht onlangs dat 1 op de 3 huishoudens niet (meer) rond komt?

Kon het niet laten om even te reageren nog.
Ik vind het niet zo gek. Het merendeel is natuurlijk minder budgetminded dan wij hier zijn. Plus het gaat wel hard de laatste tijd. Eten wordt steeds duurder, de boodschappen ook. Ik ben blij dat we hier een goed inkomen hebben, maar we hebben nog steeds maanden dat het krap aan is en we naar mijn zin veel te weinig geld apart zetten. Vooral met kinderen zijn sommige kosten ook nog eens dubbel hè, dan gaat het om levensonderhoud voor veel meer personen.
Brandstofkosten ook ineens 200 euro per maand meer, al dat soort dingen hakken er wel in. Veel mensen kunnen niet ineens veel minder rijden, of ineens van alles schrappen. Dan telt het goed op; ik merk hier in elk geval echt wel dat het om zeer serieuze bedragen gaat.

Het verbaast me eigenlijk dat we niet veel meer berichten krijgen van blinde paniek overal. Iedereen verwachtte dat in de zomer de tarieven voor energie wel wat zouden dalen, maar dat is amper het geval. Ik denk dat we moeten vrezen voor het najaar en de winter, icm de vallende blaadjes kan het wel eens heel vervelend gaan worden. Vooral omdat dan ook de eerste jaarafrekeningen op de mat gaan vallen en velen ineens honderden euro's moeten gaan bijbetalen.

[ Voor 13% gewijzigd door Pannencouque op 26-07-2022 14:57 ]

[JEightyFive]

Pannencouque schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 14:45:
[...]
Ik denk dat we moeten vrezen voor het najaar en de winter, icm de vallende blaadjes kan het wel eens heel vervelend gaan worden. Vooral omdat dan ook de eerste jaarafrekeningen op de mat gaan vallen en velen ineens honderden euro's moeten gaan bijbetalen.

Dit viel bij ons gelukkig nog mee, al loopt ons contract binnenkort wel af. Ik heb al wat maandbedragen voorbij zien komen (alles variabel uiteraard) en werd er nog niet heel vrolijk van nee.
Gelukkig kunnen we het wel hebben maar leuk is anders ja.
Zoals iemand hier onlangs al opmerkte: het wordt bijna goedkoper om ergens in het zuiden te overwinteren.
Helaas kan mijn vriendin niet op afstand werken anders was het nog wel een serieuze optie geweest en het is ook zo wat om daar al haar vakantiedagen aan op te branden.

We zijn ook al een tijdje bezig nu met offertes opvragen voor een warmtepomp. Flinke som geld maar met de huidige gasprijzen halen we die er steeds sneller uit.

[ Voor 3% gewijzigd door JEightyFive op 26-07-2022 15:23 ]

[R.van.M]

rube schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 13:59:
Interessante terugblik op de eerste helft van 2022 en verschillende portefeuilles en een vergelijk met het verleden.
https://portfoliocharts.c...-year-portfolio-rankings/
Spoiler: dit is waarom ik niet zo fijn zou slapen met 100% in aandelen en genoegen neem met een iets lager rendement (op dat deel van mijn portefeuille)

Inderdaad een mooie site portfoliocharts om mee te spelen en af en toe ook leuke artikelen zoals deze.
Het is ook logisch dat 100% aandelen nu de grootste drawback heeft, echter het is ondanks dat waarschijnlijk de meest winstgevende strategie voor de afgelopen 10jaar.

Als je niet tegen volatiliteit kan dan moet je je geld op een spaarrekening zetten (zoals velen ook doen) maar dan neem je dus voor lief dat je een klein verlies in koopkracht neemt.

Wat interessant is hoe de andere portefeuilles het zullen doen de komende tijd. Misschien wordt het binnenkort weer interessant om obligaties te kopen

[Sissors]

JAN-B schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 14:12:
[...]

Dat vind ik heel knap van jouw > of je bent niet erg nieuwsgierig
Ik moet eerlijk melden dat ik elke dag wel 2x mijn saldo bekijk, is het gezakt / gestegen, eigenlijk omdat ik ontzettend nieuwsgierig ben.

Zo erg gelukkig niet. Maar imo is dit wel een ondergewaardeerd voordeel van een partij als Meesman voor de gemiddelde persoon: Je ziet het niet zomaar. Terwijl wat bij mijn huisbank staat, altijd op één veeg op de bank app afstand is.

[rube]

R.van.M schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 16:06:
[...]
Het is ook logisch dat 100% aandelen nu de grootste drawback heeft, echter het is ondanks dat waarschijnlijk de meest winstgevende strategie voor de afgelopen 10jaar.

Klopt. Maar wat veel mensen niet beseffen, en ik zie dat regelmatig aan opmerkingen hier in dit topic, is dat de verhouding risico en rendement absoluut niet lineair is (of in ieder geval niet hoeft te zijn). En dat kun je zo mooi uit deze site halen.
Vandaar mijn opmerking, ik lever iets in op rendement, maar het scheelt me heel veel in volatiliteit, de "ulcer index" zoals Tyler dat zo mooi omschrijft.

[Pepernoot]

Ik ben heel erg in dubio wat te doen met geld dat ik "over" heb jaarlijks.

Situatie:
ZZP'er, 260.000 euro aan annuïteiten hypotheek voor 15 jaar tegen 2,75%, daarna nog restant vast zetten tegen dan geldende rente.
Bruto kosten van 1200 per maand ongeveer hieraan.

Zelf twijfel ik heel erg tussen hypotheek snel mogelijk aflossen in komende jaren, zodat ik deze kosten niet meer heb, of beleggen en niet extra aflossen.

En dan nog de keuze, als ik wel ga aflossen, tussen of de bruto maandlasten omlaag, maar de looptijd hetzelfde, of maandlasten hetzelfde maar de looptijd korter...

Wat zouden jullie doen en waarom?

[rube]

Standaard antwoord: waarom niet allebei?

[Insert12]

Pepernoot schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 17:44:
Ik ben heel erg in dubio wat te doen met geld dat ik "over" heb jaarlijks.

Situatie:
ZZP'er, 260.000 euro aan annuïteiten hypotheek voor 15 jaar tegen 2,75%, daarna nog restant vast zetten tegen dan geldende rente.
Bruto kosten van 1200 per maand ongeveer hieraan.

Zelf twijfel ik heel erg tussen hypotheek snel mogelijk aflossen in komende jaren, zodat ik deze kosten niet meer heb, of beleggen en niet extra aflossen.

En dan nog de keuze, als ik wel ga aflossen, tussen of de bruto maandlasten omlaag, maar de looptijd hetzelfde, of maandlasten hetzelfde maar de looptijd korter...

Wat zouden jullie doen en waarom?

Driesporenplan: aflossen voor lagere maandlasten, beleggen en sparen. Hiermee verlaag je je maandlasten en stel je een potje geld voor de toekomst veilig.

[Zenix]

Pepernoot schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 17:44:
Ik ben heel erg in dubio wat te doen met geld dat ik "over" heb jaarlijks.

Situatie:
ZZP'er, 260.000 euro aan annuïteiten hypotheek voor 15 jaar tegen 2,75%, daarna nog restant vast zetten tegen dan geldende rente.
Bruto kosten van 1200 per maand ongeveer hieraan.

Zelf twijfel ik heel erg tussen hypotheek snel mogelijk aflossen in komende jaren, zodat ik deze kosten niet meer heb, of beleggen en niet extra aflossen.

En dan nog de keuze, als ik wel ga aflossen, tussen of de bruto maandlasten omlaag, maar de looptijd hetzelfde, of maandlasten hetzelfde maar de looptijd korter...

Wat zouden jullie doen en waarom?

Voor het maximale rendement ga je niet aflossen, tenzij de rentes na 15 jaar dusdanig hoog worden. Bij beleggen is tijd de grootste factor, dus hoe eerder begint en met hoe meer je kan beginnen, hoe meer het kan groeien. Na 15 jaar kan je altijd nog beslissen om dat kapitaal te gebruiken om je huis dan af te lossen, ondertussen heeft dat geld wel 15 jaar kunnen renderen.

Daarnaast is het ook beter om kapitaal liquide te hebben als ZZP'er voor als je in de problemen komt. Anders zit het vast in stenen.

[CaLeX]

Pepernoot schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 17:44:
Ik ben heel erg in dubio wat te doen met geld dat ik "over" heb jaarlijks.

Situatie:
ZZP'er, 260.000 euro aan annuïteiten hypotheek voor 15 jaar tegen 2,75%, daarna nog restant vast zetten tegen dan geldende rente.
Bruto kosten van 1200 per maand ongeveer hieraan.

Zelf twijfel ik heel erg tussen hypotheek snel mogelijk aflossen in komende jaren, zodat ik deze kosten niet meer heb, of beleggen en niet extra aflossen.

En dan nog de keuze, als ik wel ga aflossen, tussen of de bruto maandlasten omlaag, maar de looptijd hetzelfde, of maandlasten hetzelfde maar de looptijd korter...

Wat zouden jullie doen en waarom?

Voorop gesteld is aflossen een prima plek om je geld heen te storten. Misschien niet het best renderende maar nog steeds goed.

Wat ik zou doen in jouw geval hangt van een hoop dingen af. Hoe zeker is de zzp branche waar je in zit. Heb je bij een crisis alsnog snel een baan? Heb je nog risico opslagen in je hypotheek zitten/wat is de ltv? Is je buffer wel op orde? Hoeveel geld blijft er per maand over. Etc.

En bovenal waar voel jij je het prettigst bij. Wil je niet het risico lopen op een hoge hypotheek rente na die 15 jaar dan kan je het best verkorten. Wil je snel resultaat zien dan zou ik de maandlast gewoon verlagen. Heb je een hoger risico bereidheid dan zou je er bij kunnen gaan beleggen, zowel deels als helemaal.

Zelf hebben we hier eerst de grootste risico opslagen weggewerkt door extra aflossen. Daarna hebben we de inleg op de beleggingsrekening opgehoogd.

[Pannencouque]

Zenix schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 18:58:
Na 15 jaar kan je altijd nog beslissen om dat kapitaal te gebruiken om je huis dan af te lossen, ondertussen heeft dat geld wel 15 jaar kunnen renderen.

In de hoop dat het dan goed gerendeerd heeft. Mogelijk ga je nu een recessie van tien jaar tegemoet en is de vraag maar of je geld over 15 jaar hetzelfde waard is als nu, en dan heb ik het inflatiespook nog even genegeerd.
Het blijft een risico.

Een alternatief is om het in de hypotheek te stoppen en de maandelijkse besparen vervolgens weer te beleggen. Of terug te storten in de hypotheek om zo een sneeuwbal te creëren.

[Rubbergrover1]

Pannencouque schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 20:29:
[...]
In de hoop dat het dan goed gerendeerd heeft. Mogelijk ga je nu een recessie van tien jaar tegemoet en is de vraag maar of je geld over 15 jaar hetzelfde waard is als nu, en dan heb ik het inflatiespook nog even genegeerd.
Het blijft een risico.

Het leuke is dat die hypotheek sowieso afgelost raakt. Maar als je beleggingen goed renderen, dan ben je wel eerder van de schuld af.

[LED-Maniak]

Rubbergrover1 schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 20:33:
[...]

Het leuke is dat die hypotheek sowieso afgelost raakt. Maar als je beleggingen goed renderen, dan ben je wel eerder van de schuld af.

Wat als de beleggingen niet renderen en je door gebrek aan inkomsten ze moet omzetten naar euro's om je hypotheek te betalen(en dus verlies casht)? Als de hypotheek een stukje verlaagd is kan je wellicht rond komen met minder.

Het is maar net wat je verwacht de komende 10~15 jaar en hoe safe je het wil spelen.

[Pannencouque]

Rubbergrover1 schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 20:33:
[...]

Het leuke is dat die hypotheek sowieso afgelost raakt. Maar als je beleggingen goed renderen, dan ben je wel eerder van de schuld af.

Als ze goed renderen wel, ja. Maar doen ze dat ook?

[SvV_Ying]

Er is weinig reden om aan te nemen dat aandelen over zo’n lange periode niet renderen. Uitgaande van gespreid de markt volgen.

Een recessie zou niet de eerste en niet de laatste zijn. Er zijn al ontzettend veel correcties, recessies en bear markets geweest. Altijd is het over een dergelijk time frame weer goedgekomen, zelfs als je op de piek
, de dag voor de daling, lump sum had geïnvesteerd. Volgens mij doet de S&P het sinds het ontstaan al met gemiddeld zo’n 10% rendement per jaar. Ondanks de grote depressie, Cuba, Vietnam, jaren 80, dot dom, 2008, Corona en nog vele anderen.

Met maandelijks bijkopen en dividend herinvesteren heb je het over een nog veel kortere periode tot het weer rendeert.

Nogmaals, dit is op basis van het verleden. Dat voorspelt niet de toekomst, maar is wel waar ik zelf op af ga.

[JURIST]

Wozmro schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 14:12:
Ik heb nog niet heel die site doorgelezen maar ik zie total stockmarket -25%. Terwijl mijn wereldindexfondsen op iets van ytd -8% staan. Zou dat dan door de gezakte euro komen? Best wel een groot verschil.

Dit komt waarschijnlijk voor een flink deel door het EUR/USD effect, dat door de fors gedaalde euro nu in je voordeel werkt en de daling dempt. Het laat weer eens zien hoe aanzienlijk de valuta-impact kan zijn (op korte termijn).

[Rubbergrover1]

LED-Maniak schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 20:36:
[...]

Wat als de beleggingen niet renderen en je door gebrek aan inkomsten ze moet omzetten naar euro's om je hypotheek te betalen(en dus verlies casht)? Als de hypotheek een stukje verlaagd is kan je wellicht rond komen met minder.

Het is maar net wat je verwacht de komende 10~15 jaar en hoe safe je het wil spelen.

Ik ga er vanuit dat je een hypotheek afsluit die je redelijkerwijs kunt blijven betalen. Als je vanwege dalend inkomen problemen hebt om de hypotheek te betalen, dan heb je meer aan een zak geld dan aan nationaal gedaalde hypotheeklasten. Zelfs als die zak geld niet rendeert.

[Torched]

Pannencouque schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 20:29:
[...]
In de hoop dat het dan goed gerendeerd heeft. Mogelijk ga je nu een recessie van tien jaar tegemoet en is de vraag maar of je geld over 15 jaar hetzelfde waard is als nu, en dan heb ik het inflatiespook nog even genegeerd.
Het blijft een risico.

Een alternatief is om het in de hypotheek te stoppen en de maandelijkse besparen vervolgens weer te beleggen. Of terug te storten in de hypotheek om zo een sneeuwbal te creëren.

Maar inflatie raakt je hypotheek ook. Dat geld wordt ook minder waard.

[R.van.M]

SvV_Ying schreef op dinsdag 26 juli 2022 @ 22:35:
Er is weinig reden om aan te nemen dat aandelen over zo’n lange periode niet renderen. Uitgaande van gespreid de markt volgen.

Een recessie zou niet de eerste en niet de laatste zijn. Er zijn al ontzettend veel correcties, recessies en bear markets geweest. Altijd is het over een dergelijk time frame weer goedgekomen, zelfs als je op de piek
, de dag voor de daling, lump sum had geïnvesteerd. Volgens mij doet de S&P het sinds het ontstaan al met gemiddeld zo’n 10% rendement per jaar. Ondanks de grote depressie, Cuba, Vietnam, jaren 80, dot dom, 2008, Corona en nog vele anderen.

Met maandelijks bijkopen en dividend herinvesteren heb je het over een nog veel kortere periode tot het weer rendeert.

Nogmaals, dit is op basis van het verleden. Dat voorspelt niet de toekomst, maar is wel waar ik zelf op af ga.

Over de lange termijn komt het goed.. alleen die termijn kan zomaar 10 jaar zijn

[Pannencouque]

Torched schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 07:08:
[...]


Maar inflatie raakt je hypotheek ook. Dat geld wordt ook minder waard.

Maar dat is relatief.
Die maandlast moet nog steeds betaald worden, of die nou relatief hoog of laag is.

[Rubbergrover1]

R.van.M schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 07:18:
[...]


Over de lange termijn komt het goed.. alleen die termijn kan zomaar 10 jaar zijn

Dat klopt. Aan de andere kant heeft maandelijks extra aflossen ook pas op de lange termijn echt effect. Als er op korte termijn 'problemen' zijn, dan hebben de meeste mensen meer aan een paar duizend euro extra geld dan aan een paar euro lagere maandlasten.

[Blik1984]

Pannencouque schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 07:34:
[...]
Maar dat is relatief.
Die maandlast moet nog steeds betaald worden, of die nou relatief hoog of laag is.

Die maandlast wordt door inflatie en loonstijgingen ook relatief minder.

[R.van.M]

Zoals met veel financiële beslissingen moet je het totaalplaatje bekijken. Heb je 100k op een spaarrekening staan dan is het raadzaam om iets met het geld te doen omdat anders inflatie het langzaam opeet. Heb je daarentegen 1000eur dan kun je het beter op de spaarrekening houden voor noodgevallen.

In het eerste scenario heb je verschillende opties, zoals beleggen en aflossen. Omdat je van te voren nooit weet wat de beste keuze is komen we ook hier vaak weer bij het standaard antwoord, spreiden. Los met een deel de hypotheek af en steek een ander deel in een ETF en laat een klein deel op de spaarrekening staan, eventueel in deposito's.

Hoe groter je kapitaal hoe meer risico je kan nemen omdat je tijdshorizon langer wordt. Zelfs als je over 5 jaar met pensioen wil gaan zal je op die dag niet je gehele kapitaal opnemen. Je kan het je veroorloven om dus een groter deel in aandelen te steken.

Zoals eerder gesproken heb je een risico op het moment dat je met pensioen gaat dat op dat moment de beurs net 50% gedaald is, dus rondom je pensioendatum wil je tijdelijk risico afbouwen om het daarna weer op te bouwen.

Daarnaast de laatste wijsheid uit fightclub; On a long enough timeline, the survival rate for everyone drops to zero. Over het algemeen zijn we te voorzichtig en risicoavers wat niet in lijn is met het feit dat onze tijd eindig is

[JEightyFive]

Blik1984 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 09:04:
[...]

Die maandlast wordt door inflatie en loonstijgingen ook relatief minder.

Dit inderdaad. Met 9% inflatie is de motivatie om de hypotheek nu extra af te lossen nou niet bepaald hoog.
Ook voor de risico-opslag hoeven we het niet te doen want de grootste stap hebben we onlangs al gemaakt (0,22%). Vanaf nu zijn het nog twee stapjes van 0,01%
Vrijwel identiek overigens met @Pepernoot. ZZP, hypotheek is nog 259k, rente nu 2,57% en nog een jaar of 15/16 vast.

[de Peer]

JURIST schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 05:41:
[...]


Dit komt waarschijnlijk voor een flink deel door het EUR/USD effect, dat door de fors gedaalde euro nu in je voordeel werkt en de daling dempt. Het laat weer eens zien hoe aanzienlijk de valuta-impact kan zijn (op korte termijn).

Hoe zit dat nu precies. Ik dacht altijd dat valuta weinig impact heeft als het gaat om wereldwijd gespreide indexfondsen. Of gaat dat alleen over de valuta van de fondsen zelf en blijft het moment van aankopen en verkopen altijd een risico?

[R.van.M]

de Peer schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 09:29:
[...]

Hoe zit dat nu precies. Ik dacht altijd dat valuta weinig impact heeft als het gaat om wereldwijd gespreide indexfondsen. Of gaat dat alleen over de valuta van de fondsen zelf en blijft het moment van aankopen en verkopen altijd een risico?

De EFT die je hebt is waarschijnlijk in euros
Binnen de ETF heb je een aandeel Apple wat in dollars noteert (151usd)

Op het moment dat de eur/usd koers daalt van 1,20 naar 1,00

Dan stijgt de waarde van je ETF 125eur naar 151eur zonder dat er iets in de onderliggende waarde van Apple iets veranderd is.

[Afas]

Het afgelopen jaar heb ik redelijk wat spaargeld aangehouden omdat ik als beginnende ZZP'er nog een buffer op moest bouwen. Die is nu redelijk op orde dus ontstaat er ruimte om een deel van het spaargeld weer te investeren. Daarbij zoek ik mogelijkheden voor wat meer diversificatie dan ik nu heb.

Mijn situatie is dat ik een afbetaalde eigen woning heb en daarnaast heb ik breed gespreide aandelenfondsen, een aantal losse aandelen, hypothecair gedekte crowdfunding investeringen en dus spaargeld.
De snelste manier om mijn spaargeld aan het werk te zetten is het geld in het NN indexfonds te stoppen waar ik al in investeer. Ik wil in ieder geval niet nog meer vastgoed exposure hebben omdat ik een eigen woning bezit en de CF investeringen ook veelal een vastgoed koppeling hebben. Reguliere obligaties lijken me op dit moment nog niet interessant. Zien jullie nog andere mogelijkheden? Het enige wat ik kan bedenken is om met een deel Rabo certificaten te kopen maar ik hoop hier nog wat andere ideeën op te doen.

Ik heb ook al naar verdere verduurzaming van mijn woning gekeken en het enige wat ik nog kan doen is een warmtepomp installeren. Daar kan ik alleen op korte termijn geen installateur voor vinden

[ Voor 9% gewijzigd door Afas op 27-07-2022 09:49 ]

[Bouquetin]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 09:47:
Zien jullie nog andere mogelijkheden? Het enige wat ik kan bedenken is om met een deel Rabo certificaten te kopen maar ik hoop hier nog wat andere ideeën op te doen.

Het moet je liggen, maar ik heb me ingekocht in een paar projecten via zonnepanelendelen. Is crowdfunding van zonnepaneel projecten (waar aansluiting al geregeld is) in de vorm van een lening. Terugbetaling is lineair in de projecten waar ik in zit, bijv aflossing in 14 jaar tijd, met floor (3%) en Cap (4%) in gemiddelde rente over de looptijd, afhankelijk van de productie. Je leent in delen van 25€ en krijgt per jaar naast 1/14e van de aflossing ook rente uitbetaald, tussen de 43 cent en 58 cent.
Gewoon een simpele obligatie dus van 14 jaar waarin elke keer een stukje vrij valt, lager risico dan aandelen en redelijke steady opbrengsten.

Ik investeer nooit meer dan 250€ per project maar wel in meerdere projecten (nu 2250€ totaal), zodat je minder afhankelijk bent van de evt risico’s van groot investeren in 1 project (defect, diefstal, productie valt tegen, faillissement). Ik heb 1x gehad dat de nog openstaande lening(12 jaar) bij overname van een pand in 1x volledig werd afgelost met 5% rente over nog openstaande bedrag.

Levert het het meeste op? Nee zeker niet, aandelen of vastgoed zou meer opleveren. Maar het geeft me mogelijkheid met relatief klein bedrag verspreid in meerdere projecten (en daarmee risico drukkend) een acceptabel rendement te pakken op geld dat ik voorlopig niet in 1x nodig heb. En ik draag een stukje bij aan een schonere energie mix in NL wat goed past bij mijn visie op mijn geld aan het werk zetten.

[de Peer]

R.van.M schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 09:39:
[...]


De EFT die je hebt is waarschijnlijk in euros
Binnen de ETF heb je een aandeel Apple wat in dollars noteert (151usd)

Op het moment dat de eur/usd koers daalt van 1,20 naar 1,00

Dan stijgt de waarde van je ETF 125eur naar 151eur zonder dat er iets in de onderliggende waarde van Apple iets veranderd is.

Ja precies. Daar ging ik ook vanuit. Maar dan begrijp ik de opmerking niet dat het portfolio naar 8 procent daalde terwijl de stock market 25 procent gedaald was.

Ik zit zelf overigens in VTI en Vxus. Dollars dus. Mijn portfolio is ook maar lichtjes gedaald.

[Get!em]

Bouquetin schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:31:
[...]


Het moet je liggen, maar ik heb me ingekocht in een paar projecten via zonnepanelendelen. Is crowdfunding van zonnepaneel projecten (waar aansluiting al geregeld is) in de vorm van een lening. Terugbetaling is lineair in de projecten waar ik in zit, bijv aflossing in 14 jaar tijd, met floor (3%) en Cap (4%) in gemiddelde rente over de looptijd, afhankelijk van de productie. Je leent in delen van 25€ en krijgt per jaar naast 1/14e van de aflossing ook rente uitbetaald, tussen de 43 cent en 58 cent.
Gewoon een simpele obligatie dus van 14 jaar waarin elke keer een stukje vrij valt, lager risico dan aandelen en redelijke steady opbrengsten.

Ik investeer nooit meer dan 250€ per project maar wel in meerdere projecten (nu 2250€ totaal), zodat je minder afhankelijk bent van de evt risico’s van groot investeren in 1 project (defect, diefstal, productie valt tegen, faillissement). Ik heb 1x gehad dat de nog openstaande lening(12 jaar) bij overname van een pand in 1x volledig werd afgelost met 5% rente over nog openstaande bedrag.

Levert het het meeste op? Nee zeker niet, aandelen of vastgoed zou meer opleveren. Maar het geeft me mogelijkheid met relatief klein bedrag verspreid in meerdere projecten (en daarmee risico drukkend) een acceptabel rendement te pakken op geld dat ik voorlopig niet in 1x nodig heb. En ik draag een stukje bij aan een schonere energie mix in NL wat goed past bij mijn visie op mijn geld aan het werk zetten.

Let op, er zijn ook projecten met bullet aflossingen, en tegenwoordig ook projecten met kortere looptijd welke meer fungeren als gewone obligatie die niet afhankelijk is van zonenergie opbrengst. Tevens let op achterstelling....

Verder is de lineair aflossing niet 14, maar 15 jaar, dus 1/15e.
De zonnerente (rendement) blijft berekend over het oorspronkelijk aantal aangekochte delen, ondanks aflossing. Dus voorbeeld: 10 delen kopen (€250), na 10 jaar heb je 10/15e van je inleg al terug, maar ontvang je nog steeds 10 x zonnerente. .

[Rubbergrover1]

de Peer schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:46:
[...]

Ja precies. Daar ging ik ook vanuit. Maar dan begrijp ik de opmerking niet dat het portfolio naar 8 procent daalde terwijl de stock market 25 procent gedaald was.

Ik zit zelf overigens in VTI en Vxus. Dollars dus. Mijn portfolio is ook maar lichtjes gedaald.

Als de aandelenmarkt in dollars 25% daalt en tegelijk de dollar in vergelijking met de euro stijgt, dan is de waardedaling van 'jouw' portefeuille in euro's een stuk kleiner.

In cijfers: je koopt begin van het jaar voor 100 euro 114 dollar aan aandelen. Die aandelen zakken naar 86 dollar. Maar de dollarkoers zit intussen op 104 dollar per 100 euro. Je krijgt dan dus ongeveer 83 euro terug voor die 86 dollar. Je rendement in euro's is dan dus -17% in plaats van -25%

[Fr33z]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 09:47:
Het afgelopen jaar heb ik redelijk wat spaargeld aangehouden omdat ik als beginnende ZZP'er nog een buffer op moest bouwen. Die is nu redelijk op orde dus ontstaat er ruimte om een deel van het spaargeld weer te investeren. Daarbij zoek ik mogelijkheden voor wat meer diversificatie dan ik nu heb.

Mijn situatie is dat ik een afbetaalde eigen woning heb en daarnaast heb ik breed gespreide aandelenfondsen, een aantal losse aandelen, hypothecair gedekte crowdfunding investeringen en dus spaargeld.
De snelste manier om mijn spaargeld aan het werk te zetten is het geld in het NN indexfonds te stoppen waar ik al in investeer. Ik wil in ieder geval niet nog meer vastgoed exposure hebben omdat ik een eigen woning bezit en de CF investeringen ook veelal een vastgoed koppeling hebben. Reguliere obligaties lijken me op dit moment nog niet interessant. Zien jullie nog andere mogelijkheden? Het enige wat ik kan bedenken is om met een deel Rabo certificaten te kopen maar ik hoop hier nog wat andere ideeën op te doen.

Ik heb ook al naar verdere verduurzaming van mijn woning gekeken en het enige wat ik nog kan doen is een warmtepomp installeren. Daar kan ik alleen op korte termijn geen installateur voor vinden

Ja het oude vertrouwde saaie antwoord: een breed gespreid fonds. Waarom zoek je iets anders? Je zegt al dat je niet meer vastgoed exposure wilt hebben, wat me slim lijkt. De simpelste en meest effectieve oplossing is dan waarschijnlijk gewoon meer indexfondsen/ETFs kopen en verder gewoon rustig verder gaan met wat je al doet.

PS: rabo-certificaten zou ik niet doen maar dan uit ideologische overwegingen, die zitten zo vuistdiep in de boeren-rommel die is ontstaan dat ik daar met een grote boog omheen zou blijven lopen.

[Rubbergrover1]

Bouquetin schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:31:
[...]


Het moet je liggen, maar ik heb me ingekocht in een paar projecten via zonnepanelendelen. Is crowdfunding van zonnepaneel projecten (waar aansluiting al geregeld is) in de vorm van een lening. Terugbetaling is lineair in de projecten waar ik in zit, bijv aflossing in 14 jaar tijd, met floor (3%) en Cap (4%) in gemiddelde rente over de looptijd, afhankelijk van de productie. Je leent in delen van 25€ en krijgt per jaar naast 1/14e van de aflossing ook rente uitbetaald, tussen de 43 cent en 58 cent.
Gewoon een simpele obligatie dus van 14 jaar waarin elke keer een stukje vrij valt, lager risico dan aandelen en redelijke steady opbrengsten.

Bij zulke projecten zou ik toch afknappen op de lange looptijd. Ik vind dan zelf de crowdfunding-achtige "duurzame" projecten met kortere looptij en vast rendement interessanter. Dat je je geld na een paar jaar weer terug hebt.

[Afas]

Bouquetin schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:31:
[...]


Het moet je liggen, maar ik heb me ingekocht in een paar projecten via zonnepanelendelen. Is crowdfunding van zonnepaneel projecten (waar aansluiting al geregeld is) in de vorm van een lening. Terugbetaling is lineair in de projecten waar ik in zit, bijv aflossing in 14 jaar tijd, met floor (3%) en Cap (4%) in gemiddelde rente over de looptijd, afhankelijk van de productie. Je leent in delen van 25€ en krijgt per jaar naast 1/14e van de aflossing ook rente uitbetaald, tussen de 43 cent en 58 cent.
Gewoon een simpele obligatie dus van 14 jaar waarin elke keer een stukje vrij valt, lager risico dan aandelen en redelijke steady opbrengsten.

Ik investeer nooit meer dan 250€ per project maar wel in meerdere projecten (nu 2250€ totaal), zodat je minder afhankelijk bent van de evt risico’s van groot investeren in 1 project (defect, diefstal, productie valt tegen, faillissement). Ik heb 1x gehad dat de nog openstaande lening(12 jaar) bij overname van een pand in 1x volledig werd afgelost met 5% rente over nog openstaande bedrag.

Levert het het meeste op? Nee zeker niet, aandelen of vastgoed zou meer opleveren. Maar het geeft me mogelijkheid met relatief klein bedrag verspreid in meerdere projecten (en daarmee risico drukkend) een acceptabel rendement te pakken op geld dat ik voorlopig niet in 1x nodig heb. En ik draag een stukje bij aan een schonere energie mix in NL wat goed past bij mijn visie op mijn geld aan het werk zetten.

Dank je voor de tip. Ik heb in het verleden ook kleinschalig hierin geïnvesteerd en daarnaast uit ideële overwegingen in duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden via LendaHand. Ik weet alleen niet of ik hier veel groter in wil investeren omdat ik zelf ook al stroom terug lever via mijn eigen zonnepanelen.
Misschien moet ik ook accepteren dat ik niet veel verder kan diversificeren behalve het toevoegen van vastrentende waarden op dit moment.

[Fr33z]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:02:
[...]

Dank je voor de tip. Ik heb in het verleden ook kleinschalig hierin geïnvesteerd en daarnaast uit ideële overwegingen in duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden via LendaHand. Ik weet alleen niet of ik hier veel groter in wil investeren omdat ik zelf ook al stroom terug lever via mijn eigen zonnepanelen.
Misschien moet ik ook accepteren dat ik niet veel verder kan diversificeren behalve het toevoegen van vastrentende waarden op dit moment.

Maar je HOEFT toch ook niet verder te diversificeren? Simpel is in veel gevallen echt verreweg het beste en je zit al in 3 of 4 verschillende dingen. Vanwaar de behoefte om er weer wat anders bij te halen? Ik herken het zelf wel omdat het soms voelt als meer controle of betere risico-spreiding maar dat is meestal niet echt het effect van toevoegen van nog meer dingen

[Rubbergrover1]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:02:
[...]

Dank je voor de tip. Ik heb in het verleden ook kleinschalig hierin geïnvesteerd en daarnaast uit ideële overwegingen in duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden via LendaHand. Ik weet alleen niet of ik hier veel groter in wil investeren omdat ik zelf ook al stroom terug lever via mijn eigen zonnepanelen.
Misschien moet ik ook accepteren dat ik niet veel verder kan diversificeren behalve het toevoegen van vastrentende waarden op dit moment.

Je kunt zeker wel verder diversificeren. Er zijn namelijk veel meer investeringsmogelijkheden dan alleen in energie. Bijvoorbeeld waterzuivering of transport (bv projecten voor elektrische huurfietsen of -auto's) of in duurzame landbouw. Uiteraard moet je niet zomaar in een willekeurig project stappen, maar met een focus alleen op energie krijg je wel een erg niet-gediversifieerde portefeuille.

[Rubbergrover1]

Fr33z schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:08:
[...]


Maar je HOEFT toch ook niet verder te diversificeren? Simpel is in veel gevallen echt verreweg het beste en je zit al in 3 of 4 verschillende dingen. Vanwaar de behoefte om er weer wat anders bij te halen?

Misschien omdat iemand geen vertrouwen heeft in alleen aandelen?

[Afas]

Fr33z schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:58:
[...]


Ja het oude vertrouwde saaie antwoord: een breed gespreid fonds. Waarom zoek je iets anders? Je zegt al dat je niet meer vastgoed exposure wilt hebben, wat me slim lijkt. De simpelste en meest effectieve oplossing is dan waarschijnlijk gewoon meer indexfondsen/ETFs kopen en verder gewoon rustig verder gaan met wat je al doet.

PS: rabo-certificaten zou ik niet doen maar dan uit ideologische overwegingen, die zitten zo vuistdiep in de boeren-rommel die is ontstaan dat ik daar met een grote boog omheen zou blijven lopen.

Omdat aandelen van nature erg volatiel zijn en als je een deel in andere assets zit daarmee dit effect kunt dempen. Ook kan dat tot een betere risico-rendementsverhouding leiden. En gevoelsmatig voel ik me daar beter bij. Maar dan moet je natuurlijk wel iets kunnen vinden waar je met vertrouwen in kunt investeren.

[Afas]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:09:
[...]

Je kunt zeker wel verder diversificeren. Er zijn namelijk veel meer investeringsmogelijkheden dan alleen in energie. Bijvoorbeeld waterzuivering of transport (bv projecten voor elektrische huurfietsen of -auto's) of in duurzame landbouw. Uiteraard moet je niet zomaar in een willekeurig project stappen, maar met een focus alleen op energie krijg je wel een erg niet-gediversifieerde portefeuille.

Zeker water vind ik een interessante sector. Met de KRW gaat daar veel gebeuren de komende jaren. Misschien is het ook een kwestie een eigen tunnel waar ik in zit waardoor ik dit soort projecten tot nu toe niet tegen ben gekomen en ook niet actief gezocht heb.
Elektrische huurfietsen zou kunnen, die scooterbedrijven ben ik dan weer minder enthousiast over omdat die echt overal in de openbare ruimte neer gezet worden en daarmee best veel overlast veroorzaken.

[Get!em]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:00:
[...]

Bij zulke projecten zou ik toch afknappen op de lange looptijd. Ik vind dan zelf de crowdfunding-achtige "duurzame" projecten met kortere looptij en vast rendement interessanter. Dat je je geld na een paar jaar weer terug hebt.

Klopt, dat is ook wat mij tegenstaat. Totdat ik het volgende met mezelf had afgesproken: max 250 (10 delen) per project, en alleen met lineaire aflossing. Ik start met 8 projecten, en voeg er elk jaar 1 toe. Mijn max inleg loopt dan tijdelijk op tot €2600, maar door aflossing is het in de daarop volgende jaren loopt dat af tot €2000 (aflossing stop je in volgende project, maar je krijgt door de start met 8 projecten tijdelijk meer aflossing dan dat je inlegt).
Doordat je inleg beperkt blijft, maar je op een gegeven moment wel in 15 projecten zit, krijg je dus wel 15*10*zonnerente. Het rendement kan (in samenwerking met je energieleverancier aan huis vanwege terugleververgoeding) daardoor stabieler en hoger worden (mede door de floor en cap). De gecommuniceerde IRR is met 1 project, op 1 inleg dus 3, 3,5 of 4% (of hoger bij aangesloten energieleverancier), maar als je dus de aflossing weer herinvesteert kun je die weer optellen

[Fr33z]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:10:
[...]

Misschien omdat iemand geen vertrouwen heeft in alleen aandelen?

Maar hij zit toch ook al in crowdfunding EN een volledig afbetaalde eigen woning? En een breed indexfonds is toch helemaal niet zo volatiel omdat het juist 80% van de markt (qua aandelen dan) dekt lijkt me?

Ik vind dat zeker een interessante discussie hoor, maar ik zie zelf vooral meer gedoe met andere asset-classes ernaast halen.

Vraag is natuurlijk ook een beetje wat je doel is. Als je nu een mooi afbetaald huis hebt en elke maand een lekker bedrag overhoud dan kan de conclusie ook zijn "het maakt eigenlijk niet uit wat je doet"

[Rubbergrover1]

Fr33z schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:30:
[...]


Maar hij zit toch ook al in crowdfunding EN een volledig afbetaalde eigen woning? En een breed indexfonds is toch helemaal niet zo volatiel omdat het juist 80% van de markt (qua aandelen dan) dekt lijkt me?

Ik vind dat zeker een interessante discussie hoor, maar ik zie zelf vooral meer gedoe met andere asset-classes ernaast halen.

Hoeft ook niet nog weer een andere asset class te zijn. Maar de huidige crowdfunding is dus juist heel erg niet-gediversifieerd (allemaal in zonne-energie). Je zou toch ook niet zeggen dat meer diversificering niet nodig is als iemand 'al in aandelen zit', als diegene alles in Tesla heeft zitten?

[Afas]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:35:
[...]

Hoeft ook niet nog weer een andere asset class te zijn. Maar de huidige crowdfunding is dus juist heel erg niet-gediversifieerd (allemaal in zonne-energie). Je zou toch ook niet zeggen dat meer diversificering niet nodig is als iemand 'al in aandelen zit', als diegene alles in Tesla heeft zitten?

Volgens mij is er sprake van een misverstand. Mijn huidige crowdfunding is redelijk breed gediversifieerd over een aantal platforms en een breed scala aan bedrijven. De gemene deler is dat hij bijna allemaal projecten zijn die een vorm van hypothecaire zekerheid hebben. Ik zit slechts voor een klein bedrag in energieprojecten.

[ Voor 6% gewijzigd door Afas op 27-07-2022 11:42 ]

[Rubbergrover1]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 11:41:
[...]
De gemene deler is dat hij bijna allemaal projecten zijn die een vorm van hypothecaire zekerheid hebben.

Zit je daarmee niet in feite ook nogal 'gecorreleerd' aan onroerend goed? Projecten die hypothecaire zekerheid (kunnen) bieden, zullen in de regel dus ook gebouw- of grondgebonden projecten zijn. Terwijl ik mij kan voorstellen dat er ook op andere gebieden een hoop interessante projecten zijn. Bij een heleboel (startende) bedrijven is het helemaal niet gunstig als ze (veel) kapitaal daarin (moeten) steken

[de Peer]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 10:57:
[...]

Als de aandelenmarkt in dollars 25% daalt en tegelijk de dollar in vergelijking met de euro stijgt, dan is de waardedaling van 'jouw' portefeuille in euro's een stuk kleiner.

In cijfers: je koopt begin van het jaar voor 100 euro 114 dollar aan aandelen. Die aandelen zakken naar 86 dollar. Maar de dollarkoers zit intussen op 104 dollar per 100 euro. Je krijgt dan dus ongeveer 83 euro terug voor die 86 dollar. Je rendement in euro's is dan dus -17% in plaats van -25%

Dat begrijp ik. Maar dan maakt de valuta van je etf dus wel degelijk uit. Ik dacht altijd dat dat niet het geval was, vanwege de onderliggende bedrijven die deels dollar en deels euro gebaseerd zijn.

[Afas]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:16:
[...]

Zit je daarmee niet in feite ook nogal 'gecorreleerd' aan onroerend goed? Projecten die hypothecaire zekerheid (kunnen) bieden, zullen in de regel dus ook gebouw- of grondgebonden projecten zijn. Terwijl ik mij kan voorstellen dat er ook op andere gebieden een hoop interessante projecten zijn. Bij een heleboel (startende) bedrijven is het helemaal niet gunstig als ze (veel) kapitaal daarin (moeten) steken

Het gaat eigenlijk om 2 soorten projecten:
- Projecten waarbij de woning gefinancierd wordt met als zekerheid een eerste hypotheek (SamenInGeld)
- Zakelijke projecten waarbij bedrijven financiering zoeken en dan als zekerheid een hypotheek op zakelijk vastgoed of een (tweede) hypotheek op hun woonhuis geven.

Dus een deel is direct gebouwgebonden financiering en voor een deel is het een zekerheid die ze stellen zodat ze tegen een acceptabele rente kunnen lenen.

Het is niet voor niets dat ik niet meer blootstelling aan vastgoed wil, het is wel voldoende zo en ik zoek vooral andere vormen van investeringen ter diversificatie.

[R.van.M]

de Peer schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:21:
[...]

Dat begrijp ik. Maar dan maakt de valuta van je etf dus wel degelijk uit. Ik dacht altijd dat dat niet het geval was, vanwege de onderliggende bedrijven die deels dollar en deels euro gebaseerd zijn.

Ja wisselkoers heeft zeker invloed op de waarde van je portefeuille.

Je kan dit afdekken door een currency hedge. Bijvoorbeeld bij BND is de standaard portefeuille currency hedged. In het afgelopen half jaar zou dat dus een negatief effect hebben opgeleverd vanwege de daling van de euro waardoor de currency hedged portefeuille dus een slechter resultaat heeft dan de niet hedged.

Daarnaast is currency hedging niet gratis en zal dus een x.x% kosten toevoegen. De algemene consensus is dat over de lange termijn de wisselkoerseffecten minimaal zijn en dat het hedgen het niet waard is vanwege de extra kosten.

[Rubbergrover1]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:22:
[...]
Het is niet voor niets dat ik niet meer blootstelling aan vastgoed wil, het is wel voldoende zo en ik zoek vooral andere vormen van investeringen ter diversificatie.

Dan zou je het dus vooral kunnen zoeken in projecten zonder hypothecaire zekerheid. Wat eigenlijk, vanuit de bedrijfseconomische kan bekeken, vaak veel logischer is. Want waarom zou je als (beginnende) ondernemer geld steen in de aanschaf/het bezit van onroerend goed? In plaats van in de activiteiten van je onderneming zelf.

[Afas]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:36:
[...]

Dan zou je het dus vooral kunnen zoeken in projecten zonder hypothecaire zekerheid. Wat eigenlijk, vanuit de bedrijfseconomische kan bekeken, vaak veel logischer is. Want waarom zou je als (beginnende) ondernemer geld steen in de aanschaf/het bezit van onroerend goed? In plaats van in de activiteiten van je onderneming zelf.

Die projecten zijn er een stuk minder met een acceptabel risicoprofiel. Vaak zie je dan negatieve eigen vermogens, enorm oplopende omzetprognoses en plannen waar ik in ieder geval niet direct in geloof.
Het hoeft ook geen crowdfunding te zijn, ook andere diversificatieopties kunnen voor mij interessant zijn.

[Rubbergrover1]

de Peer schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:21:
[...]

Dat begrijp ik. Maar dan maakt de valuta van je etf dus wel degelijk uit. Ik dacht altijd dat dat niet het geval was, vanwege de onderliggende bedrijven die deels dollar en deels euro gebaseerd zijn.

In dit specifieke voorbeeld ging het over rendementen in dollars, vanuit een amerikaans perspectief. Die 'zien' hun rendement bv als -25%. Maar in de onderliggende waarden zitten uiteraard ook verschillende bedrijven, genoteerd in verschillende valuta en handelend in verschillende markten.

Als je een fonds hebt dat bv half in USD bedrijven zit en half in EUR bedrijven, dan kan het zijn dat de bedrijven zelf in hun eigen valuta het even goed doen, maar dat vanwege het koersverschil de EUR bedrijven toch een beter of juist slechter rendement behalen als je ze in de zelfde valuta uitdrukt.

En als je dat zelfde 'mandje' aandelen in een ETF in USD koopt, dan kun je dus ook tegen een ander 'fondsrendement' in USD aanlopen dan als je dat zelfde 'mandje' aandelen in een ETF in EUR koopt. Maar als je dat dan vervolgens weer naar je eigen valuta terugrekent, dan zullen beide ETF's het even goed hebben gedaan.

[Rubbergrover1]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:39:
[...]

Die projecten zijn er een stuk minder met een acceptabel risicoprofiel. Vaak zie je dan negatieve eigen vermogens, enorm oplopende omzetprognoses en plannen waar ik in ieder geval niet direct in geloof.

Dat is dus de spagaat waarin je dan zit. Wil je meer zekerheid, dan kom je al snel uit op investeringen met hypothecaire zekerheid en 'dus' bij bedrijven die veel van hun vermogen in onroerend goed hebben zitten.

Je kunt je dan trouwens ook afvragen of dit wel werkelijk tot meer zekerheid leidt, of dat dit wellicht juist meer risico geeft. Stel dat de grondprijzen instorten en die hectares grond waarop bv een zonnepark staan ineens weinig meer waard zijn, dan verdwijnt de zekerheid ook als sneeuw voor de zon. Niet alleen voor dat ene project, maar voor al je projecten. En zo'n project zou dan zelf in de problemen kunnen komen, als financiers aanvullende zekerheden zouden gaan eisen. Het kan dan dus zijn dat al je projecten juist op de zelfde manier in de problemen gaan komen. Klinkt misschien een beetje als een doemscenario, maar het is goed om te beseffen dat als al je zekerheden eigenlijk op één paard wedden, daar ook een extra risico in zit.

[de Peer]

@Rubbergrover1 En @R.van.M bedankt voor uitleg en toelichting!

[Rubbergrover1]

R.van.M schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:36:
[...]


Ja wisselkoers heeft zeker invloed op de waarde van je portefeuille.

Je kan dit afdekken door een currency hedge. Bijvoorbeeld bij BND is de standaard portefeuille currency hedged. In het afgelopen half jaar zou dat dus een negatief effect hebben opgeleverd vanwege de daling van de euro waardoor de currency hedged portefeuille dus een slechter resultaat heeft dan de niet hedged.

Daarnaast is currency hedging niet gratis en zal dus een x.x% kosten toevoegen. De algemene consensus is dat over de lange termijn de wisselkoerseffecten minimaal zijn en dat het hedgen het niet waard is vanwege de extra kosten.

Je kunt je ook afvragen in hoeverre dat zo heel veel nut heeft, omdat de meeste bedrijven waarin geïnvesteerd wordt wereldwijd werken. Het effect van koersschommelingen in de beurswaarde kunnen dan wel eens omgekeerd zijn aan het effect van die koersschommelingen op de omzet en de winst van die bedrijven.

[Afas]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:50:
[...]

Dat is dus de spagaat waarin je dan zit. Wil je meer zekerheid, dan kom je al snel uit op investeringen met hypothecaire zekerheid en 'dus' bij bedrijven die veel van hun vermogen in onroerend goed hebben zitten.

Je kunt je dan trouwens ook afvragen of dit wel werkelijk tot meer zekerheid leidt, of dat dit wellicht juist meer risico geeft. Stel dat de grondprijzen instorten en die hectares grond waarop bv een zonnepark staan ineens weinig meer waard zijn, dan verdwijnt de zekerheid ook als sneeuw voor de zon. Niet alleen voor dat ene project, maar voor al je projecten. En zo'n project zou dan zelf in de problemen kunnen komen, als financiers aanvullende zekerheden zouden gaan eisen. Het kan dan dus zijn dat al je projecten juist op de zelfde manier in de problemen gaan komen. Klinkt misschien een beetje als een doemscenario, maar het is goed om te beseffen dat als al je zekerheden eigenlijk op één paard wedden, daar ook een extra risico in zit.

Het zit net iets anders voor mijn gevoel, de meeste bedrijven die financiering zoeken op deze manier kunnen niet bij de bank terecht. En dan is het echt zoeken van de krenten in de pap want er zitten een hoop verliesfinancieringen tussen.

Over de zekerheden: Ik ben dat met je eens. Daarom is crowdfunding ook een ondersteunend deel van mijn investeringsstrategie met als belangrijkste voordeel diversificatie. Het grootste deel van mijn portefeuille bestaat uit brede indexfondsen.
Om het risico uit je doemscenario te beperken maak ik keuzes binnen crowdfunding. Bij de investeringen in de woningen voor verhuur kies is voor de laagste schijf. Dat is <50% van de marktwaarde (hoewel ik die niet altijd geloof) en ruim onder de WOZ waarde van de woning. Daarmee offer ik rendement op voor een lager risico en vangen andere investeerders de eerste klap op als de markt zou corrigeren. Dat zie ik in termen van MPT als een risicoarme investering met bijbehorend beperkt rendement.
Een andere categorie is de bedrijven waar ik in investeer. Daar zit ook wel een zekerheidsstelling achter maar die is minder sterk. Sowieso is bedrijfsOG minder waardevast dat woningen en het gaat ook regelmatig om tweede hypotheken. Dus iets hoger rendement maar ook meer risico.

[Tommie12]

Pannencouque schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 07:34:
[...]
Maar dat is relatief.
Die maandlast moet nog steeds betaald worden, of die nou relatief hoog of laag is.

Ja, maar vandaag 1000€/ maand weegt zwaarder dan volgend jaar, want je salaris zal onwille van de inflatie wel wat hoger worden.

[Pannencouque]

Als je dan nog salaris hebt.
Ik snap iedereen wel hoor, maar er wordt een aantal keer geroepen dat iemand 'gewoon moet beleggen want dat rendement is hoger', terwijl dat niet per se zo is.
De beurs kan 10+ jaar crashen, iemand kan z'n baan verliezen, of arbeidsongeschikt raken, iemand kan psychisch in de knel komen te zitten met alle consequenties van dien, of een eventuele relatie kan heel nasty op de klippen lopen, noem maar op. Allemaal factoren die ervoor zorgen dat dat rendement niet gegarandeerd is, ofwel dat iemand mogelijk die tijd van beleggen helemaal niet kan uitzitten en veel minder risicotolerant wordt, en dat aflossen op de hypotheek wellicht zo slecht nog niet is.

Het zijn allemaal als-en met kleine kansen, maar als je net de stumper bent die (minimaal) twee van die lootjes trekt, is er echt niemand van die 'beleggen!'-roepers hier die je dan effe een tonnetje bijspekt omdat je verkeerd hebt gegokt nav hun advies.

[Rubbergrover1]

Pannencouque schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 20:20:
Als je dan nog salaris hebt.
Ik snap iedereen wel hoor, maar er wordt een aantal keer geroepen dat iemand 'gewoon moet beleggen want dat rendement is hoger', terwijl dat niet per se zo is.
De beurs kan 10+ jaar crashen, iemand kan z'n baan verliezen, of arbeidsongeschikt raken, iemand kan psychisch in de knel komen te zitten met alle consequenties van dien, of een eventuele relatie kan heel nasty op de klippen lopen, noem maar op. Allemaal factoren die ervoor zorgen dat dat rendement niet gegarandeerd is, ofwel dat iemand mogelijk die tijd van beleggen helemaal niet kan uitzitten en veel minder risicotolerant wordt, en dat aflossen op de hypotheek wellicht zo slecht nog niet is.

Maar er wórdt ook gewoon op de hypotheek afgelost. Er wordt alleen niet versneld afgelost. Dus ook al zou de investering met het uitgespaarde geld totaal waardeloos eindigen, dan nog ben je na 30 jaar van die hypotheek af.

[ManzokuSan]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 20:28:
[...]

Maar er wórdt ook gewoon op de hypotheek afgelost. Er wordt alleen niet versneld afgelost. Dus ook al zou de investering met het uitgespaarde geld totaal waardeloos eindigen, dan nog ben je na 30 jaar van die hypotheek af.

Dat is natuurlijk waar, maar alleen als je het kan blijven betalen. Als je de lootjes van @Pannencouque getrokken hebt en je vermogen is met 30% gekrompen kunnen die extra aflossingen op de hypotheek er wel voor zorgen dat je misschien in hetzelfde huis kan blijven wonen.

Uiteindelijk kijken wij er zo tegenaan dat op het moment dat we individueel de lasten kunnen dragen er wat ons betreft genoeg éxtra is afgelost en de rest lossen van dan inderdaad wel in de rest van de looptijd af. Uiteindelijk komt het allemaal weer terug op de risico/rendement verhouding en waar je je prettig bij voelt.

[AceAceAce]

Tommie12 schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 19:37:
[...]


Ja, maar vandaag 1000€/ maand weegt zwaarder dan volgend jaar, want je salaris zal onwille van de inflatie wel wat hoger worden.

Geen garantie.
Uit eigen observatie zie ik dat meerdere grootbanken (ING, ABN AMRO) meerdere onderhandelingen achter elkaar succesvol vast houden aan de 0-lijn voor hun human resources (aka nummers), dus zelfs geen inflatiecorrectie.

[ Voor 5% gewijzigd door AceAceAce op 28-07-2022 13:05 ]

[unifi]

ManzokuSan schreef op donderdag 28 juli 2022 @ 09:20:
[...]


Dat is natuurlijk waar, maar alleen als je het kan blijven betalen. Als je de lootjes van @Pannencouque getrokken hebt en je vermogen is met 30% gekrompen kunnen die extra aflossingen op de hypotheek er wel voor zorgen dat je misschien in hetzelfde huis kan blijven wonen.

Uiteindelijk kijken wij er zo tegenaan dat op het moment dat we individueel de lasten kunnen dragen er wat ons betreft genoeg éxtra is afgelost en de rest lossen van dan inderdaad wel in de rest van de looptijd af. Uiteindelijk komt het allemaal weer terug op de risico/rendement verhouding en waar je je prettig bij voelt.

Precies dat. Ik weet van iemand die wegens gezondheidsdingen wsch de pensioenleeftijd niet werkend gaat halen. Prima strategie om je hypotheek zodanig weg te werken dat je kan blijven wonen als het zover is. Zeker met een tijdpad van een jaar of 10.

[Rubbergrover1]

unifi schreef op donderdag 28 juli 2022 @ 16:31:
[...]

Precies dat. Ik weet van iemand die wegens gezondheidsdingen wsch de pensioenleeftijd niet werkend gaat halen. Prima strategie om je hypotheek zodanig weg te werken dat je kan blijven wonen als het zover is. Zeker met een tijdpad van een jaar of 10.

Met een tijdspad van 10 jaar, zou je dan meer hebben aan bv 9.000 euro in de hand of aan 400 euro per jaar lagere hypotheeklasten? Ik zou dan juist niet extra willen aflossen, omdat je met een extra zak geld juist meer mogelijkheden hebt om te kunnen blijven wonen waar je woont.

[JURIST]

Afas schreef op woensdag 27 juli 2022 @ 12:22:
[...]

Het gaat eigenlijk om 2 soorten projecten:
- Projecten waarbij de woning gefinancierd wordt met als zekerheid een eerste hypotheek (SamenInGeld)
- Zakelijke projecten waarbij bedrijven financiering zoeken en dan als zekerheid een hypotheek op zakelijk vastgoed of een (tweede) hypotheek op hun woonhuis geven.

Dus een deel is direct gebouwgebonden financiering en voor een deel is het een zekerheid die ze stellen zodat ze tegen een acceptabele rente kunnen lenen.

Het is niet voor niets dat ik niet meer blootstelling aan vastgoed wil, het is wel voldoende zo en ik zoek vooral andere vormen van investeringen ter diversificatie.

Zeker goed om naar concentratierisico te kijken, maar tegelijkertijd is een lening onder hypotheek verstrekken ook iets anders dan waarderisico lopen doordat je eigenaar bent van vastgoed.

Ik heb zelf net de curator-uitdeling van een investering in een getijde energie centrale in Zeeland ontvangen (mijn enige vrij grote deconfiture in crowdfunding via duurzaaminvesteren), daar bleef 7% van over (gemiddeld bij faillissementen is trouwens zo'n 5% voor concurrente crediteuren). Ik investeer eigenlijk vrijwel alleen nog maar op deze manier in vastgoed met hypothecaire zekerheid. Ook al zijn veel projecten van bedrijven of natuurlijke personen heel sympathiek.

[Tommie12]

AceAceAce schreef op donderdag 28 juli 2022 @ 13:04:
[...]


Geen garantie.
Uit eigen observatie zie ik dat meerdere grootbanken (ING, ABN AMRO) meerdere onderhandelingen achter elkaar succesvol vast houden aan de 0-lijn voor hun human resources (aka nummers), dus zelfs geen inflatiecorrectie.

Tja, dan heb je dit jaar een loonsvermindering van 8-10% geslikt.

In B hebben we een automatische indexatie. Ik verwacht begin 2023 zo’n 8-9%.

Als je dit jaar geen loonsverhoging krijgt, dan zou ik toch wel deftig rondkijken.

[unifi]

Rubbergrover1 schreef op donderdag 28 juli 2022 @ 17:29:
[...]

Met een tijdspad van 10 jaar, zou je dan meer hebben aan bv 9.000 euro in de hand of aan 400 euro per jaar lagere hypotheeklasten? Ik zou dan juist niet extra willen aflossen, omdat je met een extra zak geld juist meer mogelijkheden hebt om te kunnen blijven wonen waar je woont.

Alles is afhankelijk van het specifieke scenario natuurlijk ;-)

In dit geval een inkomensval van 100k naar 40k oid (of wat is de maximale uitkering als je afgekeurd wordt), en een rentevaste periode van een jaar of 10 nog. Als je dan fors kan aflossen heb je minder maandlasten, is de boel makkelijker te herfinancieren als nodig en heb je een hedge tegen stijgende rente.

Beleggen kan natuurlijk ook, en daar van aflossen wanneer nodig. Maar met risico op een dip en verkopen met verlies. Ik snap de keus voor aflossen dan echt heel goed.

Zoals @ManzokuSan zegt: alles hangt af van het risico dat je aan wil gaan, met je geld, met je huis en met je lijf ;-)