Financiële onafhankelijkheid - Deel 5

[R.van.M]

Tommie12 schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 10:05:
[...]


Tja, maar ziek zijn kost geld, en als je hele dure hobbies kiest, dan heeft dat ook een impact op je financien.

De link tussen geld en geluk is er ook, en daarmee wil ik niet zeggen : hoe meer geld, hoe meer geluk. Het gaat er om je gelukkig te voelen met een zeker budget, maar ook je goed voelen bij een bepaalde belegginsstrategie.

Ik ken mensen die ziek zouden worden als ze een aandeel kopen wat na een paar maanden 20% lager staat. Dan slapen ze slecht etc.
Bij elke strategie die je volgt moet je je in de eerste plaats goed voelen, en rustig slapen.

Ik slaap slecht als ik weet dat de inflatie mijn spaargeld opeet zoals houtwormen een dakconstructie opeten.
En ik lig dan ook niet wakker als de aandeelbeurzen een duik maken...

Het hangt allemaal samen hoor.

Alles hangt samen in de wereld. Klimaatverandering, het conflict in Gaza, alles heeft direct of indirect invloed op FO. Het is naar mijn mening allemaal off topic

[finsdefis]

Ik zou zelf voorstellen dat puur discussie over de losse onderwerpen off-topic is, maar dat het best kan als je een link maakt met hoe het thema jouw pad naar FO beïnvloedt. Dat biedt ook iets meer context dan "ik heb een spaarquote van 70%"; persoonlijk vind ik het verhaal en de gestelde prioriteiten daarachter vaak wel interessanter.

Klimaatverandering? Keuze van woonplaats, verzekeringen, soort huis, etc. en de daarbij gemaakte kosten/batenafweging.
Gezondheid, eten en drinken? Hoe kijk je naar de verhouding tussen (mentale) gezondheid en financiën?
Hobby's? Wat is je onderliggende afweging qua kosten en hoe zie je deze hobby's voor je als je FO bent (uitbreiden, je werk van maken of juist niet, etc.)
Oorlogen? Beïnvloeden deze nog je investeringskeuzes of neig je wat meer naar prep-achtig gedrag?

[IvoB2]

Sinds ik FO ben merk ik niet rechtstreeks verandering op wat ik wel of niet doe, hobby's werden ook niet anders, er waren daardoor niet meer of minder oorlogen, ik ging er niet meer of minder gezond door leven en ik leef nog altijd in dezelfde woning.
Maar FO is dan ook nooit een prioriteit geweest en FIRE al helemaal niet.

Gezien ik voor FO al relatief zuinig heb geleefd werd dat zo'n gewoonte dat ik erna niet direct behoefte had om daarna relatief minder zuinig te gaan leven en te gaan overcompenseren alleen omdat het kan.

Het enige wat er in het pad na FO echt gewijzigd is dat ik van risicovol investeren ben overgeschakeld naar zeer behoudsgezind investeren. Eenmaal FO, volgens de eigen levensstijl, had ik nog weinig zin om nog meer geld te gaan inzamelen dan ik zelf kon verbruiken. Genoeg is nu eenmaal genoeg.

[ Voor 57% gewijzigd door IvoB2 op 19-01-2024 12:49 ]

[rube]

IvoB2 schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 12:44:
Sinds ik FO ben merk ik niet rechtstreeks verandering op wat ik wel of niet doe, hobby's werden ook niet anders, er waren daardoor niet meer of minder oorlogen, ik ging er niet meer of minder gezond door leven en ik leef nog altijd in dezelfde woning.
Maar FO is dan ook nooit een prioriteit geweest en FIRE al helemaal niet.

Gezien ik voor FO al relatief zuinig heb geleefd werd dat zo'n gewoonte dat ik erna niet direct behoefte had om daarna relatief minder zuinig te gaan leven en te gaan overcompenseren alleen omdat het kan.

Het enige wat er in het pad na FO echt gewijzigd is dat ik van risicovol investeren ben overgeschakeld naar zeer behoudsgezind investeren. Eenmaal FO, volgens de eigen levensstijl, had ik nog weinig zin om nog meer geld te gaan inzamelen dan ik zelf kon verbruiken. Genoeg is nu eenmaal genoeg.

Maar de wijze waarop je omgaat met energie is wel degelijk relevant voor FO, dat heeft je namelijk geholpen om FO te worden en ook nu te blijven (samen met een heleboel andere zaken). Dus ook al is dit topic niet direct bedoeld om uitgebreid de details van zonnepanelen te bespreken, dat is ook wel genoeg gedaan, kan het best ter sprake komen als onderdeel hoe om te gaan met (energie)kosten.

En zo ook, voor iedereen anders, over tal van andere onderwerpen. Zoals @finsdefis aangeeft.

[IvoB2]

Geen idee warom je dat specifiek tot mij richt want van mij mag iedereen over van alles en nog wat zijn mening uiten.
Het is alleen mijn persoonlijke ervaring (of mening) dat daar buiten een kroegonderwerp dan al vlug kritiek opkomt. Ook niets mis noch iets tegen welke kritiek dan ook maar het heeft, mijn mening, weinig zin over iets uit te weiden om het vervolgens dan geschrapt te zien. Dat is doelloos en bovendien energieverspilling.

On topic, hoe ik met energie omga heeft weinig uitstaans met al dan niet FO te zijn.
Zonder FO te zijn was dat niet anders geweest.
Zou ik minder zuinig met energie omgaan en een mediaan energierekening hebben zou ik er niet minder FO om zijn.
Waar het wel in past is dat ik op verschillende vlakken zo onafhankelijk mogelijk wil zijn van derden.
Hoe dat in dit topic past heeft dus idd veel te maken of men de klemtoon op het "financiële" wenst te leggen of op het "onafhankelijke".

[Jasper]

oscar82 schreef op donderdag 18 januari 2024 @ 19:47:
[...]

Zijn er hier mensen die veel wandelen? Ik werd vorige week geïnspireerd door meerdere gebeurtenissen om intensief te gaan wandelen en veel water te drinken. Deze life hack is zo simpel en goedkoop dat het me met terugwerkende kracht verbaasde om er hier niet al veel vaker over gelezen te hebben. Het moet ook maar net in je leven passen natuurlijk. Maar ik ga niet naar een gym oid. Doe gewoon een paar keer per dag een stukje te voet ipv fietsen. Auto heb ik sowieso niet dus dat scheelt.

En als je hier een stapje verder in wil gaan kan je gaan wandelen met gewicht op je rug. Zoek eens naar 'rucking' (jaja, in het nederlands een bijzondere term ).

[Zenix]

rube schreef op donderdag 18 januari 2024 @ 21:00:
[...]

Ja, dat is nog eens een goede prijs! Zoiets zou ik ook wel willen. Hier helaas best wel een stuk duurder, zeker als je niet gelijk voor 24 maanden afsluit. In de nabije toekomst wellicht toch eens opnieuw kijken of ik ook nog een betere gym in de buurt kan vinden. Ik merk dat ik soms te veel binnen zit en weinig beweeg, zeker in deze periode van het jaar. Als het weer iets lekkerder is en langer ligt loop en fiets ik wel een stuk meer.

Daarom heb ik tijdens corona een complete homegym gemaakt.
- Powerrack met latpulley
- Halterstang voor powerrack
- Dumbell stangen
- Losse gewichten van 0,5 tot 20kg die allemaal passen op de latpulley, halterstang en dumbell, zodat ik maar een enkele set gewichten nodig heb.
- Een bankje
- Rubbere tegels
- Houder voor gewichten
- Een foamroller
- Wat banden voor oefeningen
- Accessoires voor de latpulley
- Concept2 Model RowErg (roeimachine)

Het meeste kostbare onderdeel was de concept2, kleine 1000 euro. Die kan dan ook wel een leven lang meegaan en is duurzaam. De rest was zo'n 1000-1500 euro. Dus voor zo'n 2500 kan je wel een fatsoenlijke homegym bouwen volgens mij. Het grote voordeel is dat de drempel lager is om te sporten, je hoeft op niemand te wachten en met zoiets als corona blijf je wel fit.

Financieel is het ook geen slechte keuze, want het kost net zoveel als 14 jaar voor 15 euro per maand naar de sportschool, maar zo'n concept2 is na die tijd nog wel paar honderd euro waard. Als je ook nog de spullen kan delen met familieleden, dan is het financieel helemaal een goede keuze.

Ik ben dan ook wel een type die eerder naar de sportschool ging om alleen te sporten, niet om te lullen. Mijn broer gaat er ook heen voor het sociale geneuzel, maar daar hou ik niet van als ik aan het sporten ben, dus homegym past in dat opzicht ook goed.

[ Voor 7% gewijzigd door Zenix op 19-01-2024 19:59 ]

[rube]

@Zenix mooi gedaan! Ik heb het op een lijstje gezet om er eens over na te denken om zelf eventueel iets dergelijks (wellicht wel wat minder uitgebreid) ook te maken.

[ Voor 34% gewijzigd door rube op 19-01-2024 20:19 ]

[Bravertal]

Zenix schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 19:57:
[...]


Financieel is het ook geen slechte keuze, want het kost net zoveel als 14 jaar voor 15 euro per maand naar de sportschool, maar zo'n concept2 is na die tijd nog wel paar honderd euro waard. Als je ook nog de spullen kan delen met familieleden, dan is het financieel helemaal een goede keuze.

De berekening klopt niet helemaal. Bij de sportschool kan je ook nog gratis douchen.

[Deveon]

Zenix schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 19:57:
[...]
Financieel is het ook geen slechte keuze, want het kost net zoveel als 14 jaar voor 15 euro per maand naar de sportschool, maar zo'n concept2 is na die tijd nog wel paar honderd euro waard. Als je ook nog de spullen kan delen met familieleden, dan is het financieel helemaal een goede keuze.

In dit topic zou ik toch wel verwachten dat er enigszins ook rendement en inflatie meegenomen wordt over 14 jaar. Als je 7% rendement haalt uit die 2500 dan heb je naast 14 jaar toegang tot de sportschool nog steeds je 2500. Vrij optimistisch rendement maar puur om een punt te maken.

Het is zeker wel een interessante overweging. Uiteindelijk is niet alles een financiële afweging en juist de tijdwinst van thuis sporten lijkt ideaal. Mits je de ruimte (over) hebt. Echt voordelig is om gewoon te gaan hardlopen of wandelen. Enkel een goed paar schoenen en kleding is minimaal.

[Zenix]

Deveon schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 21:17:
[...]

In dit topic zou ik toch wel verwachten dat er enigszins ook rendement en inflatie meegenomen wordt over 14 jaar. Als je 7% rendement haalt uit die 2500 dan heb je naast 14 jaar toegang tot de sportschool nog steeds je 2500. Vrij optimistisch rendement maar puur om een punt te maken.

Het is zeker wel een interessante overweging. Uiteindelijk is niet alles een financiële afweging en juist de tijdwinst van thuis sporten lijkt ideaal. Mits je de ruimte (over) hebt. Echt voordelig is om gewoon te gaan hardlopen of wandelen. Enkel een goed paar schoenen en kleding is minimaal.

Inflatie van sportschool moet je dan ook meenemen, maar die weten we nog niet. En minder VRH enz

Maar je moet wel ruimte hebben inderdaad. Ik woon alleen in een rijtjeswoning dus heb de zolder daarvoor in gebruik. Mijn airco hangt ook op zolder dus als het 40 graden buiten is, kan ik lekker binnen blijven. Ik heb nogal last van astma en hooikoorts, dus dat voordeel is er persoonlijk ook nog. Kan in het hoogseizoen lekker binnen blijven.

Hardlopen is vanwege mijn gezondheid en gewrichten geen optie. Maar wel een goede optie, alleen qua krachttraining niet optimaal, al kom je ook ver met een set dumbells daarnaast.

Bravertal schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 21:07:
[...]


De berekening klopt niet helemaal. Bij de sportschool kan je ook nog gratis douchen.

Een douchebeurt zit op 0,05m3 bij mij, dus dat heb ik er wel voor over.

[ Voor 17% gewijzigd door Zenix op 19-01-2024 21:48 ]

[IvoB2]

Deveon schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 21:17:
[...]
Het is zeker wel een interessante overweging. Uiteindelijk is niet alles een financiële afweging en juist de tijdwinst van thuis sporten lijkt ideaal. Mits je de ruimte (over) hebt. Echt voordelig is om gewoon te gaan hardlopen of wandelen. Enkel een goed paar schoenen en kleding is minimaal.

Je kan dat uiteraard, indien nog volledig gezond, ook combineren en al lopend en/of fietsend H/T naar de sportschool als onderdeel van de sportsessie.
Eenmaal FIR(E) maakt de tijdwinst ook niet meer zoveel uit want je hebt dan 24/7 alle uren tot je vrije beschikking.

[Sport_Life]

Om thuis te fitnessen/sporten is Fiton een goede app. Kost niks, behalve een matje.
Gebruik het zelf ook.

[psychodude]

Zenix schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 19:57:
[...]
...

Hier soortgelijk. Homegym bestaande uit rack, weights. Daarnaast ook een Concept2 en bovendien een Tacx Neo. Financieel interessant is met name het krachtsport deel. Relatief gezien goedkoper. Inmiddels al zo'n 12 jaar in bezit. Qua aanschafprijs, rekening houdende met potentieel rendement op dit bedrag en abo kosten anderszins, vormt dit een goede investering.

De Concept2 en Tacx Neo daarentegen hebben een dusdanige aanschafprijzen, dat dit minder snel op gaat. Eigen cardio specialty apparatuur is toch een zekere luxe keuze.

R.van.M schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 10:22:
[...]


Alles hangt samen in de wereld. Klimaatverandering, het conflict in Gaza, alles heeft direct of indirect invloed op FO. Het is naar mijn mening allemaal off topic

Die vergelijking gaat niet helemaal op als je het mij vraagt. In het geval van persoonlijke gezondheid is het niet zozeer direct enkel de directe of indirecte invloed op de FO strategie, maar met name de zinnigheid van het in verlengde hiervan gelegen RE, in het kader van FIRE.

Sure, een pandemie, internationale conflicten, klimaatverandering, etc. kunnen een impact hebben op het FO traject. Financieel zelfs een vrij directe doorgaans, door de implicaties op de mondiale economie, en derhalve onze belegde vermogens. Maar dit is slecht voorspelbaar, valt een beetje binnen de ingecalculeerde risico's en geschatte rendementen op basis van historisch behaalde resultaten.

Daarentegen, aandacht voor persoonlijke gezondheid, heeft een meer voorspelbare impact op het pensioneringsdeel.

Tik jij dagelijks 3 flessen wijn achterover, rook jij dagelijks een pak shag, ken je vrijwel geen lichaamsbeweging, bestaat jouw dieet uit een overmatige hoeveelheid ongezonde vetten, overmatige calorie inname.

Dan kun jij natuurlijk plannen hebben om bijvoorbeeld op 60-jarige leeftijd te stoppen met werken. Een horizon voor 20 jaar te hanteren. En om dit te bereiken een maandelijkse savings rate hanteren van e.g. 30%.

Maar onder de streep is er natuurlijk een sterk verhoogde kans dat jij de leeftijd van 80 niet gaat halen, de savings rate dan mogelijk ook nodeloos hoog is. Sterker nog, het zelfs vrij plausibel is dat je mogelijk de 60 jarige leeftijd niet eens haalt met dusdanige levensstijl, afhankelijk van de huidige leeftijd. En er dus serieuze vraagtekens te zetten zijn bij de hele FIRE journey.

Met dat gegeven is het ook strikt genomen niet geheel off-topic.

Moet het vermogen "oneindig lang" meegaan of slechts een bepaalde tijd?

De vraag die onbeantwoord blijft in de openings post. (Aandacht voor) persoonlijke gezondheid is hetgeen dat binnen het persoonlijk FO traject een belangrijke indicator is hoe lang het vermogen mee zal moeten gaan.

Natuurlijk moet het niet totaal ontsporen naar een fitness topic, cardio topic of wat dan ook. Maar de rol voor gezondheid beamen in het FIRE traject, is mijn inziens zeker plaats voor.

Het is een beetje als zonnepanelen .

[jerh]

psychodude schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 22:26:
[...]


Die vergelijking gaat niet helemaal op als je het mij vraagt. In het geval van persoonlijke gezondheid is het niet zozeer direct enkel de directe of indirecte invloed op de FO strategie, maar met name de zinnigheid van het in verlengde hiervan gelegen RE, in het kader van FIRE.


Daarentegen, aandacht voor persoonlijke gezondheid, heeft een meer voorspelbare impact op het pensioneringsdeel.

Tik jij dagelijks 3 flessen wijn achterover, rook jij dagelijks een pak shag, ken je vrijwel geen lichaamsbeweging, bestaat jouw dieet uit een overmatige hoeveelheid ongezonde vetten, overmatige calorie inname.

Dan kun jij natuurlijk plannen hebben om bijvoorbeeld op 60-jarige leeftijd te stoppen met werken. Een horizon voor 20 jaar te hanteren. En om dit te bereiken een maandelijkse savings rate hanteren van e.g. 30%.

Maar onder de streep is er natuurlijk een sterk verhoogde kans dat jij de leeftijd van 80 niet gaat halen, de savings rate dan mogelijk ook nodeloos hoog is. Sterker nog, het zelfs vrij plausibel is dat je mogelijk de 60 jarige leeftijd niet eens haalt met dusdanige levensstijl, afhankelijk van de huidige leeftijd. En er dus serieuze vraagtekens te zetten zijn bij de hele FIRE journey.

Met dat gegeven is het ook strikt genomen niet geheel off-topic.

Persoonlijk denk ik dat stress en vooral stress vanwege geld hetgeen is wat in een FO traject snel wegvalt en het meeste effect heeft op je gezondheid en dus zorgt voor een behoefte aan een hogere kapitaal.

Het voordeel van een relatief jong RE gedeelte is dat je veel tijd hebt om aan gezondheid te werken. Het lijkt mij toch prettig om zo gezond mogelijk oud te worden.

[HandyLumberjack]

13 jaar geleden ben ik begonnen met de eerste stapjes om FO te worden.

Inmiddels is mijn FO potje flink gegroeid en zit ik binnenkort met een SWR van 4% aan een maandelijkse bedrag waarvan ik net van zou kunnen leven.

Eigenlijk was mijn plan om nog ca. 2 jaar door te werken (tot mijn 40ste) voor iets meer financiële ruimte, maar een combinatie van omstandigheden heeft mij doen besluiten om mijn baan op te zeggen. Nog ca. 2 maanden en dan is het zover.

Ik heb nog een paar hobby's die wat geld opleveren, en mijn partner blijft voorlopig nog 24u/week werken. Dus de komende jaren verwacht ik niet of nauwelijks onttrekkingen te doen aan mijn kapitaal, dus dat kan dan nog rustig doorgroeien, zodat er vanzelf alsnog wat meer ruimte ontstaat.

Het voelt allemaal nog een beetje onwerkelijk, de laatste jaren is het allemaal vrij snel gegaan, en nu is het dan ook opeens echt zover.

[Requiem19]

HandyLumberjack schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 07:23:
13 jaar geleden ben ik begonnen met de eerste stapjes om FO te worden.

Inmiddels is mijn FO potje flink gegroeid en zit ik binnenkort met een SWR van 4% aan een maandelijkse bedrag waarvan ik net van zou kunnen leven.

Eigenlijk was mijn plan om nog ca. 2 jaar door te werken (tot mijn 40ste) voor iets meer financiële ruimte, maar een combinatie van omstandigheden heeft mij doen besluiten om mijn baan op te zeggen. Nog ca. 2 maanden en dan is het zover.

Ik heb nog een paar hobby's die wat geld opleveren, en mijn partner blijft voorlopig nog 24u/week werken. Dus de komende jaren verwacht ik niet of nauwelijks onttrekkingen te doen aan mijn kapitaal, dus dat kan dan nog rustig doorgroeien, zodat er vanzelf alsnog wat meer ruimte ontstaat.

Het voelt allemaal nog een beetje onwerkelijk, de laatste jaren is het allemaal vrij snel gegaan, en nu is het dan ook opeens echt zover.

Wow, netjes gedaan! Ben vooral ook benieuwd hoe je leven over 2 maanden bevalt en hoe je dan je leven inricht.

Keep us posted.

[CornermanNL]

Deveon schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 21:17:
[...]

In dit topic zou ik toch wel verwachten dat er enigszins ook rendement en inflatie meegenomen wordt over 14 jaar. Als je 7% rendement haalt uit die 2500 dan heb je naast 14 jaar toegang tot de sportschool nog steeds je 2500. Vrij optimistisch rendement maar puur om een punt te maken.

Het is zeker wel een interessante overweging. Uiteindelijk is niet alles een financiële afweging en juist de tijdwinst van thuis sporten lijkt ideaal. Mits je de ruimte (over) hebt. Echt voordelig is om gewoon te gaan hardlopen of wandelen. Enkel een goed paar schoenen en kleding is minimaal.

Beetje off topic maar juist krachttraining is een essentieel onderdeel van hardlopen (en alle andere sporten zelfs wandelen)

Je verliest spiermassa over tijd en juist dat zorgt ervoor dat je langer door kan. Alle beweging die je doet zou een combinatie moeten zijn van cardio, kracht, mobiliteit en weerstand training.

Als je dan op je heup valt op latere leeftijd heb je grotere kans dat je het overleeft 😉

Als FO het verzamelen van tijd is, voor mij is dat het in ieder geval, dan zou ik zeker tijd en ook geld investeren in trainen. Dat betaald zich op vele manieren uit.

[HandyLumberjack]

Requiem19 schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 07:59:
[...]


Wow, netjes gedaan! Ben vooral ook benieuwd hoe je leven over 2 maanden bevalt en hoe je dan je leven inricht.

Keep us posted.

Dat ga ik doen!

Wat mij de afgelopen jaren vooral is opgevallen is hoe het proces van opbouw steeds sneller gaat.

Ik ben in eerste instantie voornamelijk bezig geweest met het verlagen van mijn maandlasten (o.a. hypotheek en energierekening) en het beperken van leefstijl inflatie.

In het begin merk je daar weinig van (opbrengsten verdwijnen in nieuwe investeringen). Maar op een gegeven moment bereik je een punt dat exponentiële groei echt voor je begint te werken.

Zeker met de tips en adviezen vanuit o.a. dit topic (bedankt daarvoor ) i.c.m. wat eigen onderzoek, en de slimme keuzes maken, dan kan het snel gaan.

[R.van.M]

HandyLumberjack schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 07:23:
13 jaar geleden ben ik begonnen met de eerste stapjes om FO te worden.

Inmiddels is mijn FO potje flink gegroeid en zit ik binnenkort met een SWR van 4% aan een maandelijkse bedrag waarvan ik net van zou kunnen leven.

Eigenlijk was mijn plan om nog ca. 2 jaar door te werken (tot mijn 40ste) voor iets meer financiële ruimte, maar een combinatie van omstandigheden heeft mij doen besluiten om mijn baan op te zeggen. Nog ca. 2 maanden en dan is het zover.

Ik heb nog een paar hobby's die wat geld opleveren, en mijn partner blijft voorlopig nog 24u/week werken. Dus de komende jaren verwacht ik niet of nauwelijks onttrekkingen te doen aan mijn kapitaal, dus dat kan dan nog rustig doorgroeien, zodat er vanzelf alsnog wat meer ruimte ontstaat.

Het voelt allemaal nog een beetje onwerkelijk, de laatste jaren is het allemaal vrij snel gegaan, en nu is het dan ook opeens echt zover.

Heel cool! Zou je wat meer willen vertellen over je allocatie die je gaat aanhouden? Heb je nog iets met sequence risk gedaan?

[HandyLumberjack]

R.van.M schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 09:09:
[...]


Heel cool! Zou je wat meer willen vertellen over je allocatie die je gaat aanhouden? Heb je nog iets met sequence risk gedaan?

Ca. 95% zit straks in passieve aandelen fondsen (wereldwijd + emerging+ small caps).

Aan een dergelijke portfolio zit een behoorlijk risico, dan besef ik goed.

Maar daartegenover staat dat ik/we de komende periode nog steeds inkomsten hebben, waardoor we nog geen/nauwelijks onttrekkingen aan het vermogen hoeven te doen. Als het nodig is duurt die periode gewoon wat langer.

En mocht het nou echt serieus langdurig slecht gaan met de aandelen, dan ben ik best bereid om weer een tijdje te gaan werken.

Ik heb op een nette manier ontslag genomen, en heb een goede verstandhouding met mijn werkgever. Als het nodig is kan ik zo weer aan de slag, ook na een paar jaar.

[G83]

@HandyLumberjack

Gefeliciteerd! Heb je een helder beeld wat je wil gaan doen met je tijd? Heb je een concreet plan of ga je het eerst naar eens aankijken?

Zelf zie ik een abrupte stop van werkend leven niet zitten dus ben ik juist ruim voor de eindstreep maar begonnen met parttime werk.
Dat zie ik mezelf misschien nog wel doen tot na de normale pensioenleeftijd als ik het leuk blijft vinden.

Tip (misschien ten overvloede): als je dit jaar heel beperkt inkomsten hebt kan je medio 2025 (na de definitieve belastingaanslag 2024) nog middeling van belasting over 2022-2024 aanvragen. Laatste tijdvak waarover dit kan, kan je zo een paar duizend euro bonus geven.

[HandyLumberjack]

G83 schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 11:05:
@HandyLumberjack

Gefeliciteerd! Heb je een helder beeld wat je wil gaan doen met je tijd? Heb je een concreet plan of ga je het eerst naar eens aankijken?

Zelf zie ik een abrupte stop van werkend leven niet zitten dus ben ik juist ruim voor de eindstreep maar begonnen met parttime werk.
Dat zie ik mezelf misschien nog wel doen tot na de normale pensioenleeftijd als ik het leuk blijft vinden.

Tip (misschien ten overvloede): als je dit jaar heel beperkt inkomsten hebt kan je medio 2025 (na de definitieve belastingaanslag 2024) nog mislukt van belasting over 2022-2024 aanvragen. Laatste tijdvak waarover dit kan, kan je zo een paar duizend euro bonus geven.

Ik werkte ook al een tijdje parttime (3 dagen).

Ik heb hier een paar jonge kinderen rondlopen die niet naar de opvang gaan. Tijd met hun doorbrengen vindt ik ontzettend leuk.

Die ga ik 1 dag extra (totaal 4 dagen) zelf vermaken (dan heeft mijn partner een dag echt voor zichzelf).
Een dag gaan we dat samen doen (in ons huidige schema waren we te weinig samen).
En de andere dag heb ik dan voor mezelf.

Zodra de kinderen naar de basisschool gaan, ontstaat er eigenlijk pas echt ruimte.

[phantom09]

de Peer schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 10:02:
[...]

Deveon schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 09:56:
[...]

Wat is er precies slecht aan water?

Dat staat er niet. Het staat dat het niet slecht is.

Er stond:

Bwana schreef op vrijdag 19 januari 2024 @ 09:13:
Ik verbaas mij er eerder over dat het in dit topic niet vaker gaat over "de andere kant" van FO. Het gaat hier meestal over vermogensrendementheffing, belastingen en wat de beurs doet. Maar dat is enkel het financiële gedeelte. Ik zie FO ook voor een groot deel als "levensfilosofie". Minder consumeren en je leven nuttiger inrichten. Wandelen in plaats van voor de TV zitten vind ik ook bij een FO-mindset horen. Denk je niet?

Doordat ik sinds een paar maanden een hond heb wandel ik bijna iedere dag een uur, ik moet zeggen dat dat mij behoorlijk goed bevalt.

Water drinken vind ik dan weer een vreemde hype, water is niet goed voor je, het is alleen niet slecht voor je zoals cola e.d.

Water is dus niet goed voor je staat er dus wel.

[de Peer]

phantom09 schreef op zondag 21 januari 2024 @ 09:25:
[...]


Er stond:


[...]


Water is dus niet goed voor je staat er dus wel.

Terug naar de cursus begrijpend lezen. Het staat er niet voor niets cursief hè..
Zuurstof is ook goed voor je, en tijd, en zwaartekracht etc...

Het punt dat gemaakt werd is dat je gewoon water nodig hebt om te overleven, maar dat het geen 'superfood' is waardoor je gezonder en langer leeft, die bestaan overigens sowieso niet, het gaat om je gehele eetpatroon.

Veel water drinken past in een gezond eetpatroon waardoor je gezonder zou kunnen leven. Water zelf is echter niet 'goed' voor je. je hebt het gewoon nodig.

[ Voor 46% gewijzigd door de Peer op 21-01-2024 11:14 ]

[IvoB2]

Wat een geleuter om niets zeg.
Is het nu echt zo moeilijk om toe te geven dat regelmatig water drinken gewoon goed is voor het menselijk lichaam en of je nu FO bent of niet er dan niet toe doet?
Hier gaat er dagelijks gewoon 2 tot 4 liter (warm) water pp doorheen.
En wij voelen ons daar uitermate goed en gezond mee.
Op mijn FO-status heeft het ook geen negatieve invloed want het is gewoon leidingwater en kost daardoor bijna niets (waterfactuur bedraagt 16€/maand maar dat zijn meer vaste aansluitkosten en forfaitaire kosten voor afvalverwerking dan echte verbruikskosten berekend op de afgenomen m³).
In Vlaanderen is aansluiting op het openbaar rioolstelsel (binnen 200 meter van een beschikbaar riool) en openbaar drinkwaterstelsel een opgelegde verplichting dus onafhankelijkheid daarvan is niet mogelijk (je moet het niet gebruiken maar dan betaal je bijna evenveel).

[ Voor 74% gewijzigd door IvoB2 op 21-01-2024 10:41 ]

[Deveon]

de Peer schreef op zondag 21 januari 2024 @ 10:25:
[...]
Het punt dat gemaakt werd is dat je gewoon water nodig hebt om te overleven, maar dat het geen 'superfood' is waardoor je gezonder en langer leeft, die bestaan overigens sowieso niet, het gaat om je gehele eetpatroon.

Is dat niet het hele idee van “superfood” dat je lichaam precies geeft wat het nodig heeft, en niet met een paar extra suikerklontjes zodat er dopamine vrij komt? Broccoli verliest toch ook wel zijn kracht waneer het onderdompelt in kaas.

Overigens wel eens met het eetpatroon verhaal, maar wie 3 liter water drinkt zal waarschijnlijk niet ook nog een liter cola drinken.

[psychodude]

IvoB2 schreef op zondag 21 januari 2024 @ 10:34:

Hier gaat er dagelijks gewoon 2 tot 4 liter (warm) water pp doorheen.

Dan heb je het over enkel water ter consumptie neem ik aan?

[IvoB2]

psychodude schreef op zondag 21 januari 2024 @ 12:09:
[...]
Dan heb je het over enkel water ter consumptie neem ik aan?

Ja doorheen, niet overheen. Dat laatste bedraagt een 5 tot 10 liter pp.
En ik verbeter mezelf, consumptie als in drinken (water, kruidenthee, infusies, latte) om correct te zijn. Water voor soep bereid van groentenafval, koken, sojadrank.... is daar niet bijgerekend.
Frisdrank drinken we hier trouwens nooit. Mijn huidige partner (55 kg droog aan de haak) drinkt ook geen cola.
Zelf drink ik in de zomer wel eens cola (die ik overigens meer gratis krijg dan ikzelf kan verbruiken dus ook geen negatieve weerslag of de financiële onafhankelijkheid) als er rum inzit.

[ Voor 14% gewijzigd door IvoB2 op 21-01-2024 12:16 ]

[psychodude]

IvoB2 schreef op zondag 21 januari 2024 @ 12:14:
[...]

Ja doorheen, niet overheen. Dat laatste bedraagt een 5 tot 10 liter pp.
En ik verbeter mezelf, consumptie als in drinken (water, kruidenthee, infusies, latte) om correct te zijn. Water voor soep bereid van groentenafval, koken, sojadrank.... is daar niet bijgerekend.
Frisdrank drinken we hier trouwens nooit. Mijn huidige partner (55 kg droog aan de haak) drinkt ook geen cola.
Zelf drink ik in de zomer wel eens cola (die ik overigens meer gratis krijg dan ikzelf kan verbruiken dus ook geen negatieve weerslag of de financiële onafhankelijkheid) als er rum inzit.

Zoiets vermoede ik al .

Toilet, wasmachines, afwasmachines (of met de hand) verbruiken naast douche/bad doorgaans namelijk al best wat liters water per dag. Financieel gezien verder overigens weinig interessant naar mijn idee, ook in bredere zin. Water is spotgoedkoop. Water verwarmen zal voor meeste mensen de hoogste kostenpost zijn.

[IvoB2]

psychodude schreef op zondag 21 januari 2024 @ 12:36:
[...]
Zoiets vermoede ik al .

Tja, wanneer je de context gevolgd had dan had je kunnen weten dat het in deze over drinkwater als al dan niet goed voor het lichaam ging. In elk geval had ik het zo begrepen.

Wat betreft de totaliteit verbruiken wij thuis een 66 liter leiding- en regenwater per dag (op basis van 2 personen).
Verbruik van oppervlaktewater (bewatering van de moestuin en boomgaard) en verbruik elders is daar niet bij inbegrepen want dat meet ik niet.

Hoe het op een ander zit weet ik ook niet maar hier is het opwarmen van warm water niet de hoogste kostenpost. We wekken immers ruim voldoende eigen energie op en deze is - de investeringen zijn al jaren geleden afgeschreven - tot op heden gratis (voor ons).
De energetische kost voor opwarmen water is hier dus nog lager dan de kost voor de aansluiting voor leidingwater zelf.

[ Voor 7% gewijzigd door IvoB2 op 21-01-2024 13:37 ]

[bumble_bee]

HandyLumberjack schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 09:08:
Wat mij de afgelopen jaren vooral is opgevallen is hoe het proces van opbouw steeds sneller gaat.

Ik ben in eerste instantie voornamelijk bezig geweest met het verlagen van mijn maandlasten (o.a. hypotheek en energierekening) en het beperken van leefstijl inflatie.

In het begin merk je daar weinig van (opbrengsten verdwijnen in nieuwe investeringen). Maar op een gegeven moment bereik je een punt dat exponentiële groei echt voor je begint te werken.

Herkenbaar je verhaal, ik ben al een aantal jaar bezig met parttime RE / deeltijd pensioen, en echte FO komt ook al in zicht over een paar jaar. Dan heb ik zo ongeveer voor de rest van mijn leven zo'n 3000 per maand netto, inflatie-gecorrigeerd, zonder woonlasten, dat is wel een bedrag waarbij ik zelf het financiele nut van werken niet meer zie. Begin 40 hierzo.

Ik heb ook een partner die nog in deeltijd wil/moet blijven werken, in tegenstelling tot jou heb ik alleen geen kinderen, dus de zee van vrije tijd die zich dan voor je ontvouwt is nogal.. overweldigend. Ik moet me er mentaal op voorbereiden de komende paar jaar denk ik.
We blijven veel reizen zoals we nu al doen, alleen dan nog is er zoveel tijd over dat ik al zit na te denken over wat andere klusjes voor de leuk. Heb zitten nadeken over parttime posbode zijn (in de zomer!), lekker buiten bezig zijn in de buurt, of wat gig economy klusjes doen. Nadeel van dat laatste is dat je dan voor <20 euro staat te werken ergens, dat is 6x lager dan mijn huidige uurtarief, voelt echt als kapitaalvernietiging zo! Maar ja je moet wat.. Je eigen werk blijven doen voelt dan weer niet echt als een verandering, ook al doe je het nog minder uren in de week (ik werkte al parttime), hoe leuk ik het ook vind om het af en toe te doen, het is gewoon doorgaan en voelt niet echt als vol pensioen / RE..
Ook erg benieuwd hoe het jou vergaat de komende tijd, hou ons op de hoogte

[Annan]

Ik volg het topic al even, maar post niet veel.
Wilde toch even zeggen (gezond) jaloers te zijn op allen die FO hebben bereikt, petje af! (En leuk om te lezen)

Zelf pas een jaartje geleden op 39j begonnen aan het traject, maar hopelijk kan ik jullie binnen een jaartje of 10-20 vervoegen

[Rubbergrover1]

Annan schreef op zondag 21 januari 2024 @ 15:58:
Ik volg het topic al even, maar post niet veel.
Wilde toch even zeggen (gezond) jaloers te zijn op allen die FO hebben bereikt, petje af! (En leuk om te lezen)

Zelf pas een jaartje geleden op 39j begonnen aan het traject, maar hopelijk kan ik jullie binnen een jaartje of 10-20 vervoegen

Het is een beetje de kunst om de eerste jaren, waarin FO nog erg ver weg lijkt, door te komen. Op een gegeven moment gaat het bijna vanzelf. Dan heb je een kapitaal dat jaarlijks behoorlijk groeit en je hebt ook een spaarquotum dat in de regel jaarlijks groeit. Als je inkomen met meer dan de inflatie meestijgt, en je uitgaven veel lager zijn dan je inkomen, dan wordt de ruimte tussen inkomen en uitgaven namelijk steeds groter.

Ik zit zelf nu in de situatie dat ik nog niet FO ben, maar dat het met de groei van mijn vermogen naar een (ooit zo gepland) FO moment zo goed gaat, dat dit niet snel in gevaar zal komen. Met als gevolg dat ik eigenlijk niet meer zo met mijn vermogen bezig ben. Bij het jaarlijkse peilpunt voor de belastingen maak ik de balans op, en soms tussendoor nog een keer. Maar ik houd eigenlijk ook helemaal niet in de gaten hoe de beurzen er voor staan. Misschien is dat wel de ultieme vorm van FO, dat je ook niet meer zo heel erg bezig bent met hoe je vermogen zich ontwikkelt.

[ybos]

bumble_bee schreef op zondag 21 januari 2024 @ 14:38:
[...]

Herkenbaar je verhaal, ik ben al een aantal jaar bezig met parttime RE / deeltijd pensioen, en echte FO komt ook al in zicht over een paar jaar. Dan heb ik zo ongeveer voor de rest van mijn leven zo'n 3000 per maand netto, inflatie-gecorrigeerd, zonder woonlasten, dat is wel een bedrag waarbij ik zelf het financiele nut van werken niet meer zie. Begin 40 hierzo.

Ik heb ook een partner die nog in deeltijd wil/moet blijven werken, in tegenstelling tot jou heb ik alleen geen kinderen, dus de zee van vrije tijd die zich dan voor je ontvouwt is nogal.. overweldigend. Ik moet me er mentaal op voorbereiden de komende paar jaar denk ik.
We blijven veel reizen zoals we nu al doen, alleen dan nog is er zoveel tijd over dat ik al zit na te denken over wat andere klusjes voor de leuk. Heb zitten nadeken over parttime posbode zijn (in de zomer!), lekker buiten bezig zijn in de buurt, of wat gig economy klusjes doen. Nadeel van dat laatste is dat je dan voor <20 euro staat te werken ergens, dat is 6x lager dan mijn huidige uurtarief, voelt echt als kapitaalvernietiging zo! Maar ja je moet wat.. Je eigen werk blijven doen voelt dan weer niet echt als een verandering, ook al doe je het nog minder uren in de week (ik werkte al parttime), hoe leuk ik het ook vind om het af en toe te doen, het is gewoon doorgaan en voelt niet echt als vol pensioen / RE..
Ook erg benieuwd hoe het jou vergaat de komende tijd, hou ons op de hoogte

Waarom niet wat klussen bij een vereniging. Daar schreeuwt men om handjes

[R.van.M]

Klein lichtpuntje in de box3 situatie uit het FD.nl van vandaag (archive link)

Beleggers betalen in 2025 belasting over hun aandelen, obligaties en vastgoed in box 3 op basis van een verondersteld rendement van 5,87%. Dat is iets minder dan de 6,04% voor 2024, blijkt uit berekeningen van ABN Amro MeesPierson.

Nog een mooie quote hoe het rendement wordt samengesteld

De fiscus neemt aan dat beleggers voor 53% in onroerende zaken zitten, 33% aandelen hebben en 14% Nederlandse staatsobligaties.

[ Voor 17% gewijzigd door R.van.M op 22-01-2024 14:10 ]

[finsdefis]

Rubbergrover1 schreef op maandag 22 januari 2024 @ 11:53:
[...]
Misschien is dat wel de ultieme vorm van FO, dat je ook niet meer zo heel erg bezig bent met hoe je vermogen zich ontwikkelt.

Herkenbaar. De beurzen fluctueren soms zodanig dat er binnen een dag een maandinkomen op of af kan gaan en binnen een maand zit er soms wel een modaal jaarinkomen tussen. Wel fijn om te constateren dat zowel mijn vrouw als ik daar geen 'gevoel' bij hebben.

De hele pot / berg FU-money maakt daarnaast ook dat ik status en carrière maken (cq. hogere functies bekleden) veel minder belangrijk ben gaan vinden. Ik richt me meer op mijn persoonlijke-professionele ontwikkeling - die ook ten gunste komt van mijn werkgever - en alle beleidsmatige zaken die vanuit regeldruk (of stokpaardjes) opgelegd worden doe ik op halve kracht.

[R.van.M]

finsdefis schreef op maandag 22 januari 2024 @ 14:10:
[...]


Herkenbaar. De beurzen fluctueren soms zodanig dat er binnen een dag een maandinkomen op of af kan gaan en binnen een maand zit er soms wel een modaal jaarinkomen tussen. Wel fijn om te constateren dat zowel mijn vrouw als ik daar geen 'gevoel' bij hebben.

De hele pot / berg FU-money maakt daarnaast ook dat ik status en carrière maken (cq. hogere functies bekleden) veel minder belangrijk ben gaan vinden. Ik richt me meer op mijn persoonlijke-professionele ontwikkeling - die ook ten gunste komt van mijn werkgever - en alle beleidsmatige zaken die vanuit regeldruk (of stokpaardjes) opgelegd worden doe ik op halve kracht.

Dat laatste is heel herkenbaar, zeker omdat ik mijn hoofd de RE datum over 3-4 jaar heb. Alle politiek die er speelt in de organisatie boeit mij niet en ik doe ook geen enkele moeite om een hogere functie te krijgen.

Qua persoonlijke ontwikkeling ben ik voornamelijk bezig op het vlak buiten werk en ik doe dan liever ook geen cursussen/opleidingen van werk omdat die dan weer (vrije) tijd vreten.

[JEightyFive]

finsdefis schreef op maandag 22 januari 2024 @ 14:10:
[...]

Ik richt me meer op mijn persoonlijke-professionele ontwikkeling - die ook ten gunste komt van mijn werkgever - en alle beleidsmatige zaken die vanuit regeldruk (of stokpaardjes) opgelegd worden doe ik op halve kracht.

Een van de redenen waarom ik uiteindelijk ben gaan zzp-en. Die jaarlijks terugkerende bezigheidstherapie met alles wat erbij komt kijken. Als ik eraan terugdenk krijg ik nog steeds jeuk.
Zie ik nu boeiende cursussen/trainingen? Prima joh. Geen dingen meer als "opleidingsbudget" of überhaupt moeten motiveren waarom je het zou mogen doen.

Tijdje terug op een relevante conferentie in het buitenland geweest. Sprak daar wat mensen uit mijn netwerk en die gingen de avond van het afsluitende feest al terug "want de baas wilde geen extra nacht betalen". Tsja, geen last meer van. Betaal en bepaal zelf wel.

Bijkomend voordeel is dat ik nu ook (veel) beter verdien en alles (van pensioen tot AOV) zelf regel. FO komt op deze manier in rap tempo dichterbij.

[jerh]

ybos schreef op maandag 22 januari 2024 @ 13:41:
[...]

Waarom niet wat klussen bij een vereniging. Daar schreeuwt men om handjes

Ik doe zelf wel wat werk voor 2 verenigingen. Ik vind vaak toch een probleem dat het heel erg vrijblijvend is en de anderen vaak alleen 's avonds tijd hebben.

Verder merk ik zelf dat ik gewend was om te beslissen en te sturen en dat is in verenigingswereld een heel stuk lastiger, dus het doel halen wat mij meestal de meeste voldoening geeft, kost dan vaak meer energie.

En bij veel verenigingen zie ik mensen die ergens goed zijn in hun werk, dat ook bij de vereniging gaan doen, dat vind ik persoonlijk een soort werkverschuifing.

Persoonlijk wil ik dus best wat voor een aantal verenigingen doen, maar beperk ik het wel in tijd en soort werkzaamheden.

[JURIST]

HandyLumberjack schreef op zaterdag 20 januari 2024 @ 07:23:
13 jaar geleden ben ik begonnen met de eerste stapjes om FO te worden.

Inmiddels is mijn FO potje flink gegroeid en zit ik binnenkort met een SWR van 4% aan een maandelijkse bedrag waarvan ik net van zou kunnen leven.

Eigenlijk was mijn plan om nog ca. 2 jaar door te werken (tot mijn 40ste) voor iets meer financiële ruimte, maar een combinatie van omstandigheden heeft mij doen besluiten om mijn baan op te zeggen. Nog ca. 2 maanden en dan is het zover.

Ik heb nog een paar hobby's die wat geld opleveren, en mijn partner blijft voorlopig nog 24u/week werken. Dus de komende jaren verwacht ik niet of nauwelijks onttrekkingen te doen aan mijn kapitaal, dus dat kan dan nog rustig doorgroeien, zodat er vanzelf alsnog wat meer ruimte ontstaat.

Het voelt allemaal nog een beetje onwerkelijk, de laatste jaren is het allemaal vrij snel gegaan, en nu is het dan ook opeens echt zover.

Mooi moment om die conclusie te trekken en daadwerkelijk de stap te zetten, gefeliciteerd! Ook knap om dat voor je veertigste te kunnen doen. Als je terugkijkt, nog nuttige lessen geleerd? En ook wel benieuwd, is je spaarquote in die 13 jaar veel veranderd?

[NicoHF]

Ik vraag mij af, heeft iedereen die FO wordt een eigen koopwoning en is die ook afbetaald of nemen jullie de hypotheek/huurlasten mee in de berekening van wat je nodig moet hebben per jaar?

[IvoB2]

Zoals al eerder is aangehaald zijn daar uiteenlopende standpunten over en is iedere situatie en/of uitgangspunt anders.
Als onderdeel van "zo laag mogelijk wederkerende vaste kosten" heb ik (maar ik ben niet iedereen) uiteraard
gekozen voor een eigen woning zonder hypotheek en bijgevolg ook geen huurlasten.
Dat was al zo voor FO en is nadien niet anders.
De woning is ook up to date zodat er geen rekening wordt gehouden met lopende kosten met betrekking tot het minimale jaarbudget.
Eventuele voorziene en/of geplande kosten komen, indien nodig, gewoon uit de reserve die bovenop het minimale leefkapitaal aangehouden wordt.

Ter info: ik woon in Vlaanderen dus blijkbaar al een totaal andere fiscale situatie dan in Nederland.

[ Voor 35% gewijzigd door IvoB2 op 22-01-2024 23:13 ]

[HandyLumberjack]

JURIST schreef op maandag 22 januari 2024 @ 22:10:
[...]


Mooi moment om die conclusie te trekken en daadwerkelijk de stap te zetten, gefeliciteerd! Ook knap om dat voor je veertigste te kunnen doen. Als je terugkijkt, nog nuttige lessen geleerd? En ook wel benieuwd, is je spaarquote in die 13 jaar veel veranderd?

Ik werk niet met een spaarquote of budgetten.

Zelf ben ik niet zo materialistisch ingesteld, en geef alleen geld uit als ik dingen "echt" zelf wil of nodig heb. Voor mij valt er dan veel af, en ondertussen hou ik wel geld over voor de dingen die voor mij van waarde zijn (en dat mag dan ook best wat kosten).

En ik ben daarnaast kritisch op terugkerende kosten.

Over het algemeen resulteerde dit in een spaarquote van boven de 70%.

In die tijd wel heb ik wel een huis gekocht en daar een hele flinke verbouwing gedaan. Dat was een flinke aanslag op het opgebouwde vermogen. Maar ik woon nu prachtig, en betaal vrij weinig aan hypotheek.


Wat voor mij ook goed werkt is geld proberen te visualiseren, ik stel mijzelf de vraag: vindt ik het waard om voor product of dienst X, zoveel uur te werken, of heb ik dan liever vrije tijd om andere dingen te doen of zoveel dagen eerder FO.

[Tommie12]

NicoHF schreef op maandag 22 januari 2024 @ 22:24:
Ik vraag mij af, heeft iedereen die FO wordt een eigen koopwoning en is die ook afbetaald of nemen jullie de hypotheek/huurlasten mee in de berekening van wat je nodig moet hebben per jaar?

Iedereen is veel, maar ik heb inderdaad een afbetaald huis.
Wel reken ik met 1% van de woningwaarde per jaar voor onderhoud en vernieuwingen, en ik denk dat dit onvoldoende gaat zijn, zeker als ik gedwongen zal worden om de isolatie van muren en dak sterk te verbeteren.

[R.van.M]

NicoHF schreef op maandag 22 januari 2024 @ 22:24:
Ik vraag mij af, heeft iedereen die FO wordt een eigen koopwoning en is die ook afbetaald of nemen jullie de hypotheek/huurlasten mee in de berekening van wat je nodig moet hebben per jaar?

Zeker in Nederland is het hebben van een (afbetaalde) woning een belangrijke bouwsteen binnen FO. Dit is deels doordat je lagere kosten hebt over de lange termijn, maar ook omdat deze buiten de box3 valt wat een aanzienlijke kostenbesparing is t.o.v. beleggingen.

[Wozmro]

Idem hier, afbetaalde woning.

Ik werk zelf nog full-time (44j) maar werk wel al met de 4% regel voor wat betreft mijn jaarlijkse persoonlijke uitgaven.
Dit jaar is dit bijvoorbeeld 20500€.

Kwestie van het evenwicht vinden tussen vermogen opbouwen maar ook gewoon geld kunnen uitgeven aan dingen die ik leuk vind.

MRM heeft daar een mooi blogartikel over:
https://www.mrmoneymustache.com/2023/04/27/why-buy-model-y/

[R.van.M]

HandyLumberjack schreef op dinsdag 23 januari 2024 @ 08:17:
[...]


Zelf ben ik niet zo materialistisch ingesteld, en geef alleen geld uit als ik dingen "echt" zelf wil of nodig heb. Voor mij valt er dan veel af, en ondertussen hou ik wel geld over voor de dingen die voor mij van waarde zijn (en dat mag dan ook best wat kosten).

En ik ben daarnaast kritisch op terugkerende kosten.

Over het algemeen resulteerde dit in een spaarquote van boven de 70%.

In die tijd wel heb ik wel een huis gekocht en daar een hele flinke verbouwing gedaan. Dat was een flinke aanslag op het opgebouwde vermogen. Maar ik woon nu prachtig, en betaal vrij weinig aan hypotheek.
[...]

Niet direct naar jou bedoeld maar meer een constatering van mijn kant gerelateerd aan dit onderwerp. Ik zit redelijk in dezelfde hoek. Qua kleding, gadgets etc geef ik weinig uit.

Ik heb nu wel in mijn FIRE-budget een soort afschrijving hiervan opgenomen omdat deze kosten om de zoveel jaar wel terug komen. Ik heb gemerkt dat ik zeer stabiele uitgaven heb met af en toe pieken in de "eenmalige" uitgaven. Als je "eenmalige" kosten negeert zet je een te rooskleurig toekomst scenario neer wat zorgt voor een te laag doelbedrag.

Ps. mooie spaarquote Ik neem aan dat dit alleen voor jouw deel is in een gezamelijk huishouden want anders is het bijna onmogelijk te behalen.

[Deveon]

R.van.M schreef op dinsdag 23 januari 2024 @ 10:37:
[...]


Zeker in Nederland is het hebben van een (afbetaalde) woning een belangrijke bouwsteen binnen FO. Dit is deels doordat je lagere kosten hebt over de lange termijn, maar ook omdat deze buiten de box3 valt wat een aanzienlijke kostenbesparing is t.o.v. beleggingen.

Tov beleggingen wel, maar de belasting op spaargeld is momenteel met 0,32% lager dan het eigenwoningforfait van 0,35%.

Een koopwoning is eigenlijk as voordelig wanneer je er lange tijd in zit en het onderhoud binnen de perken houdt. Ik zie hier in de regio veel oudere huizen voor peanuts gaan terwijl nieuwbouw een fortuin kost met een paar honderd met grond ipv duizend plus.

[bumble_bee]

Deveon schreef op dinsdag 23 januari 2024 @ 10:55:
Tov beleggingen wel, maar de belasting op spaargeld is momenteel met 0,32% lager dan het eigenwoningforfait van 0,35%.

Interessante vergelijking, maar het klopt niet helemaal wat je zegt: het eigenwoningforfait wordt opgeteld bij de te betalen IB, dus je moet er afhankelijk van de schijf waar het in valt nog het IB-percentage over rekenen.

Bovendien is het in een FO-scenario met een afbetaald huis ook van belang dat je aftrek op dat forfait krijgt, 'aftrek geen of kleine eigenwoningschuld' heet dat. Dat betekent dat je het forfait niet hoeft te betalen als je geen hypotheklasten hebt, en daar gaar het hier over. Ik lees nu overigens dat ze die aftrek stapsgewijs aan het afbouwen zijn tot 2048, weer wat geleerd

Dus helaas, niet 'goedkoper' dan spaargeld. Dit is weer een voorbeeld van het decennia lang falende overheidsbeleid in dit land, wat huizenbezit zo gigantisch gestimuleerd heeft en heeft laten financieren door de belastingbetaler, en wat dus heeft geleid tot de wanstaltige wooncrisis waar we nu in zitten. But I digress.

[HandyLumberjack]

bumble_bee schreef op dinsdag 23 januari 2024 @ 12:26:
[...]

Interessante vergelijking, maar het klopt niet helemaal wat je zegt: het eigenwoningforfait wordt opgeteld bij de te betalen IB, dus je moet er afhankelijk van de schijf waar het in valt nog het IB-percentage over rekenen.

Bovendien is het in een FO-scenario met een afbetaald huis ook van belang dat je aftrek op dat forfait krijgt, 'aftrek geen of kleine eigenwoningschuld' heet dat. Dat betekent dat je het forfait niet hoeft te betalen als je geen hypotheklasten hebt, en daar gaar het hier over. Ik lees nu overigens dat ze die aftrek stapsgewijs aan het afbouwen zijn tot 2048, weer wat geleerd

Dus helaas, niet 'goedkoper' dan spaargeld. Dit is weer een voorbeeld van het decennia lang falende overheidsbeleid in dit land, wat huizenbezit zo gigantisch gestimuleerd heeft en heeft laten financieren door de belastingbetaler, en wat dus heeft geleid tot de wanstaltige wooncrisis waar we nu in zitten. But I digress.

Aftrek geen of kleine woningschuld krijg je als je geen hypotheek in box 1 hebt. Door niet aan de voorwaarden van box 1 te voldoen kun je hem verplaatsen naar box 3. In sommige gevallen is dat (veel) gunstiger.

[phantom09]

NicoHF schreef op maandag 22 januari 2024 @ 22:24:
Ik vraag mij af, heeft iedereen die FO wordt een eigen koopwoning en is die ook afbetaald of nemen jullie de hypotheek/huurlasten mee in de berekening van wat je nodig moet hebben per jaar?

Heb een koophuis met een spaar en aflossingsvrije hypotheek. Als ik straks FO ben geldt dit nog.
Na een lange tijd is de spaarhypotheek afgelopen en wordt dat gedeelte afgelost. De aflossingsvrij hypotheek gedeelte laat ik staan.

In theorie ben je leveraged bezig door en hypotheek af te sluiten. Het geld dat je kan gebruiken om af te lossen stop ik dan in beleggingen. Dit rendeerd beter dan de hypotheek af te lossen.

[Rubbergrover1]

Wel of niet aflossen is inderdaad meer een keus vanuit rendement-risico perspectief dan dat het een principiële keus is. Maar uiteraard moet je een eventuele hypotheekschuld wel meenemen in het totale financiële plaatje.

[IvoB2]

Eigen principes kunnen gerust afgewogen worden tegenover maximaal rendement.
En het hangt ook af waar men zich bevindt in het pad naar/op FO.

Indien men een eigen woning heeft zonder hypotheeklast met weinig onderhoudskosten en geïsoleerd volgens de laatste standaarden (of er al op vooruitlopend), men heeft geen andere grote vaste kosten en het spaarquota levert genoeg op om - volgens de eigen wensen - ruim van te leven (zonder dit spaarvolume zelf op te doen) zie ik persoonlijk weinig redenen om een hypotheek (met aflossing) op de woning te laten lopen om nog meer rendement te kunnen halen uit het spaarvolume.
Maar ieder zijn persoonlijke mening daarover en daar moet men dan maar naar handelen.
Mijn mening is dat er in het leven wel belangrijkere zaken zijn dan te blijven streven naar een zo hoog mogelijk financieel rendement. Wanneer dat het belangrijkste uitganspunt is ben je nl. nooit klaar.

[IvoB2]

...

[ Voor 99% gewijzigd door IvoB2 op 24-01-2024 09:46 ]

[Rubbergrover1]

IvoB2 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 09:45:
Eigen principes kunnen gerust afgewogen worden tegenover maximaal rendement.
En het hangt ook af waar men zich bevindt in het pad naar/op FO.

Indien men een eigen woning heeft zonder hypotheeklast met weinig onderhoudskosten en geïsoleerd volgens de laatste standaarden (of er al op vooruitlopend), men heeft geen andere grote vaste kosten en het spaarquota levert genoeg op om - volgens de eigen wensen - ruim van te leven (zonder dit spaarvolume zelf op te doen) zie ik persoonlijk weinig redenen om een hypotheek (met aflossing) op de woning te laten lopen om nog meer rendement te kunnen halen uit het spaarvolume.
Maar ieder zijn persoonlijke mening daarover en daar moet men dan maar naar handelen.
Mijn mening is dat er in het leven wel belangrijkere zaken zijn dan te blijven streven naar een zo hoog mogelijk financieel rendement. Wanneer dat het belangrijkste uitganspunt is ben je nl. nooit klaar.

Het gaat niet alleen om het hoogste rendement. Het gaat om het hele financiele plaatje.
Met een stuk hypotheek en een net zo groot stuk extra kapitaal, kun je dat kapitaal makkelijker gebruiken voor andere dingen. Zo kun je, als voorbeeld, makkelijker al met warme hand een groter deel aan de kinderen schenken als je meer vermogen blijkt te hebben dan nodig. Heeft dan dus niet zozeer met rendement te maken, maar meer met liquiditeit.

[IvoB2]

Dat kan en mag maar heeft uiteraard niets te maken met de eigen FO pad noch toestand.

En dan nog, nooit een hypotheek op mijn huidige woning gehad te hebben heeft ook geen negatieve invloed gehad op het schenken van een deel van het bijeengespaarde vermogen aan de kinderen e.a. waneer dat nodig bleek en niet alleen omdat het zomaar kon. Weliswaar niet met een warme hand maar gewoon via een bankoverschrijving.
En dat was dan eerder successieplanning dan om eender welke ander reden.
De vier kinderen hebben elke hun eigen huis, eentje is al FIRE, een tweede FO en de twee anderen hun plannen gaan gewoon in een andere richting.
Ze zijn dus allen best in staat voor zichzelf te zorgen.

Dus ook zonder hypotheek kan ik financieel doen en laten wat ik zelf wil.
En al mijn spaarvermogen is tot op heden redelijk liquide.
Indien geen uitstaande schulden moeten ze ook niet opgenomen worden in het eigen vermogen om eventueel op een later tijdstip terug te kunnen betalen en ben je volledig vrij het vermogen naar eigen goeddunken aan te wenden zonder druk van buitenaf noch enige verplichting uitgaande van wie dan ook.

Uiteraard is dat voor iedere situatie anders. Vandaar ook zoveel verschillende trajecten met andere keuzes en verschillende uitkomsten.

[ Voor 123% gewijzigd door IvoB2 op 24-01-2024 18:19 ]

[jerh]

Rubbergrover1 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 05:46:
Wel of niet aflossen is inderdaad meer een keus vanuit rendement-risico perspectief dan dat het een principiële keus is. Maar uiteraard moet je een eventuele hypotheekschuld wel meenemen in het totale financiële plaatje.

en ook van timing mi. Als je ouder wordt en geen inkomen hebt, maar wel je RE traject start, is het lastig om alsnog een hypotheek te krijgen..... Dus qua planning iets om over na te denken. Ik heb een schuldratio van iets minder dan 30 procent en een rente van 1,5%, waarbij ook nog aflos. Dus voor nu vind ik dat prima dat er nog hypotheek loopt.

[rube]

IvoB2 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 18:03:
....Weliswaar niet met een warme hand maar gewoon via een bankoverschrijving.

offtopic:
Misschien is "warme hand" geen bekende term in Vlaanderen?
https://www.lexperience.n...neemt%20in%20populariteit.

[Tommie12]

rube schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 19:09:
[...]

offtopic:
Misschien is "warme hand" geen bekende term in Vlaanderen?
https://www.lexperience.n...neemt%20in%20populariteit.

Toch wel hoor.

[Ferr9]

bumble_bee schreef op zondag 21 januari 2024 @ 14:38:
[...]

Herkenbaar je verhaal, ik ben al een aantal jaar bezig met parttime RE / deeltijd pensioen, en echte FO komt ook al in zicht over een paar jaar. Dan heb ik zo ongeveer voor de rest van mijn leven zo'n 3000 per maand netto, inflatie-gecorrigeerd, zonder woonlasten, dat is wel een bedrag waarbij ik zelf het financiele nut van werken niet meer zie. Begin 40 hierzo...

Is die 3000 netto per maand wat overblijft na vermogensbelasting? Het is namelijk lastig plannen met de (ooit) komende vermogensaanwasbelasting en afschaffing van de heffingskorting(en). Ik neig toch meer naar een korter pensioen en meer dan 4% ontrekken vanwege deze onzekerheid.

• Met slechts 9 ton en 4% ontrekking kun je 3000 per maand netto overhouden.
• Haal je daar de VRH af dan hou je slechts 1470 per maand over
• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig...

[Rubbergrover1]

IvoB2 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 18:03:
Dat kan en mag maar heeft uiteraard niets te maken met de eigen FO pad noch toestand.

Dat is dus precies de boodschap die ik had. Dat wel of geen hypotheek afhangt van heel andere factoren en geen principiële keuze voor FO is.

[10mil.btc]

Ferr9 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 22:06:
[...]

Is die 3000 netto per maand wat overblijft na vermogensbelasting? Het is namelijk lastig plannen met de (ooit) komende vermogensaanwasbelasting en afschaffing van de heffingskorting(en). Ik neig toch meer naar een korter pensioen en meer dan 4% ontrekken vanwege deze onzekerheid.

• Met slechts 9 ton en 4% ontrekking kun je 3000 per maand netto overhouden.
• Haal je daar de VRH af dan hou je slechts 1470 per maand over
• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig...

Goed om te lezen dat er meer mensen begrijpen hoe nadelig de belasting uitpakt op FIRE in NL.

[bumble_bee]

Ferr9 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 22:06:
Is die 3000 netto per maand wat overblijft na vermogensbelasting? Het is namelijk lastig plannen met de (ooit) komende vermogensaanwasbelasting en afschaffing van de heffingskorting(en). Ik neig toch meer naar een korter pensioen en meer dan 4% ontrekken vanwege deze onzekerheid.

• Met slechts 9 ton en 4% ontrekking kun je 3000 per maand netto overhouden.
• Haal je daar de VRH af dan hou je slechts 1470 per maand over
• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig...

Goede vraag, het is in mijn geval inclusief de huidige VRH die neerkomt op zo'n 1.5% over het hele pensioengevend vermogen (inclusief lijfrente potjes enz). Het is wel iets complexer..

Ik reken zelf niet met een SWR, zeker niet met een perpetual SWR, al ben ik wel aan het overwegen om te switchen naar een 100% stock portfolio (zie hier) en wel te gaan rekenen met een SWR (dan wel met een potentiele drawdown van het vermogen naar 0 als je zeg 100 jaar oud bent). Dan zou ik niet met 4% rekenen hoor, dat is een onzin percentage uit de FIRE 'blogosphere', ik kijk liever naar de wetenschap zoals altijd.
Maar op dit moment heb ik gewoon 'potjes' die op mogen wat mij betreft. Alle potjes zijn op dit moment gevuld behalve het hele lange termijn potje en het ultra korte termijn potje. Als volgt:

• Ultra korte termijn, de tijd vanaf pensioendatum tot mijn 50e. Het geld voor de eerste 3 jaar na pensioen zit in short duration high yield bonds en voor de jaren daarna tot mn 50e in target maturity date bonds. Dit potje is nu voor 1/3e gevuld.
• Medium termijn, mn 50e t/m mn 60e, dit zit voor 75% in minimum volatility aandelen (ACWV) en 25% high yield bonds (GHYG). Potje is helemaal gevuld.
• Langere termijn, 60 t/m 70, dit zit 100% in aandelen met een 60% factor tilt ook helemaal gevuld
• 70+ na-AOW potje, los van de AOW is dit wat opgebouwd pensioen in loondienst, en nog het tienvoudige daarvan in lijfrente beleggingen bij Degiro, dat laaste ook 60% factor tilted. Potje is 2/3e gevuld en dit potje is VRH-vrij.

Ik vind deze manier van indelen als het geld 'op mag' veiliger dan slechts 1 potje, omdat ik op dit moment dus anders beleg voor de verschillende termijnen. Dat maakt dat ik voor de kortere termijn met weinig/geen risico beleg en voor de veel langere termijn oplopende risico's neem.

In mijn geval neem ik die 1,5% per jaar mee in de berekeningen voor de eerste 3 potjes. Op dit moment betaal ik dit uit arbeidsinkomen, later moet het uit de potjes komen inderdaad, en daar hou ik rekening mee. Al denk ik het wel te kunnen betalen uit 'bijklussen voor de leuk' tijdens het pensioen.

Nu is overigens de helft van wat ik hier aan box3 van verschuldigd ben al voldaan door voorheffing (de belasting op dividenden van de ETFs die ik heb). Naarmate je de potjes op maakt daalt de veschuldidge VRH ook uiteraard, waardoor je geen 1,7 miljoen nodig hebt uiteindelijk, ook dankzij het lijfrente deel.

Ik zou nog wel afwachten waar het nieuwe kabinet mee komt hiervoor, voor je hier lange termijn planning over maakt met aanpassen van je SWR. Hopelijk worden er knopen doorgehakt, ook door de hoge raad die hier binnen een paar maanden uitspraak over doet!

[ Voor 4% gewijzigd door bumble_bee op 25-01-2024 12:17 ]

[ColeJ]

bumble_bee schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 12:03:
[...]

Goede vraag, het is in mijn geval inclusief de huidige VRH die neerkomt op zo'n 1.5% over het hele pensioengevend vermogen (inclusief lijfrente potjes enz). Het is wel iets complexer..

Ik reken zelf niet met een SWR, zeker niet met een perpetual SWR, al ben ik wel aan het overwegen om te switchen naar een 100% stock portfolio (zie hier) en wel te gaan rekenen met een SWR (dan wel met een potentiele drawdown van het vermogen naar 0 als je zeg 100 jaar oud bent). Dan zou ik niet met 4% rekenen hoor, dat is een onzin percentage uit de FIRE 'blogosphere', ik kijk liever naar de wetenschap zoals altijd.
Maar op dit moment heb ik gewoon 'potjes' die op mogen wat mij betreft. Alle potjes zijn op dit moment gevuld behalve het hele lange termijn potje en het ultra korte termijn potje. Als volgt:

• Ultra korte termijn, de tijd vanaf pensioendatum tot mijn 50e. Het geld voor de eerste 3 jaar na pensioen zit in short duration high yield bonds en voor de jaran daarna tot mn 50e in target maturity date bonds. Dit potje is nu voor 1/3e gevuld.
• Medium termijn, mn 50e t/m mn 60e, dit zit voor 75% in minimum volatility aandelen (ACWV) en 25% high yield bonds (GHYG). Potje is helemaal gevuld.
• Langere termijn, 60 t/m 70, dit zit 100% in aandelen met een 60% factor tilt ook helemaal gevuld
• 70+ na-AOW potje, los van de AOW is dit wat opgebouwd pensioen in loondienst, en nog het tienvoudige daarvan in lijfrente beleggingen bij Degiro, dat laaste ook 60% factor tilted. Potje is 2/3e gevuld en dit potje is VRH-vrij.

Ik vind deze manier van indelen als het geld 'op mag' veiliger dan slechts 1 potje, omdat ik op dit moment dus anders beleg voor de verschillende termijnen. Dat maakt dat ik voor de kortere termijn met weinig/geen risico beleg en voor de veel langere termijn oplopende risico's neem.

In mijn geval neem ik die 1,5% per jaar mee in de berekeningen voor de eerste 3 potjes. Op dit moment betaal ik dit uit arbeidsinkomen, later moet het uit de potjes komen inderdaad, en daar hou ik rekening mee. Al denk ik het wel te kunnen betalen uit 'bijklussen voor de leuk' tijdens het pensioen.

Ik zou nog wel afwachten waar het nieuwe kabinet mee komt hiervoor, voor je hier lange termijn planning over maakt met aanpassen van je SWR. Hopelijk worden er knopen doorgehakt, ook door de hoge raad die hier binnen een paar maanden uitspraak over doet!

Met het bijhouden van al die potjes en wegingen kom je eigenlijk ook niet meer aan reguliere arbeid toe. Dan moet je wel stoppen met werken

Just kiddin - leuk dat je het zo uitgebreid doet.

[IvoB2]

10mil.btc schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 11:53:
[...]
Goed om te lezen dat er meer mensen begrijpen hoe nadelig de belasting uitpakt op FIRE in NL.

Nou gewoon verhuizen naar België.
Doen al vele Nederlanders je voor op zoek naar een "betaalbare" woning.

Maar hou er dan wel rekening mee dat hier minstens even hard geklaagd wordt over belastingen, dure huizen, de overheid, kortom....... "de anderen als aan te wijzen schuldigen".

[R.van.M]

bumble_bee schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 12:03:
[...]

Goede vraag, het is in mijn geval inclusief de huidige VRH die neerkomt op zo'n 1.5% over het hele pensioengevend vermogen (inclusief lijfrente potjes enz). Het is wel iets complexer..

Ik reken zelf niet met een SWR, zeker niet met een perpetual SWR, al ben ik wel aan het overwegen om te switchen naar een 100% stock portfolio (zie hier) en wel te gaan rekenen met een SWR (dan wel met een potentiele drawdown van het vermogen naar 0 als je zeg 100 jaar oud bent). Dan zou ik niet met 4% rekenen hoor, dat is een onzin percentage uit de FIRE 'blogosphere', ik kijk liever naar de wetenschap zoals altijd.

Je moet ook rekening houden met het feit dat SWR percentages er vanuit gaan dat je geen AOW of pensioen krijgt. Doordat de situatie in Nederland anders is kun je niet zomaar de 4% of 2,7% overnemen. Daarnaast is op het artikel waar de 2,7% uit komt een hoop op aan te merken.

Maar op dit moment heb ik gewoon 'potjes' die op mogen wat mij betreft. Alle potjes zijn op dit moment gevuld behalve het hele lange termijn potje en het ultra korte termijn potje. Als volgt:

• Ultra korte termijn, de tijd vanaf pensioendatum tot mijn 50e. Het geld voor de eerste 3 jaar na pensioen zit in short duration high yield bonds en voor de jaren daarna tot mn 50e in target maturity date bonds. Dit potje is nu voor 1/3e gevuld.
• Medium termijn, mn 50e t/m mn 60e, dit zit voor 75% in minimum volatility aandelen (ACWV) en 25% high yield bonds (GHYG). Potje is helemaal gevuld.
• Langere termijn, 60 t/m 70, dit zit 100% in aandelen met een 60% factor tilt ook helemaal gevuld
• 70+ na-AOW potje, los van de AOW is dit wat opgebouwd pensioen in loondienst, en nog het tienvoudige daarvan in lijfrente beleggingen bij Degiro, dat laaste ook 60% factor tilted. Potje is 2/3e gevuld en dit potje is VRH-vrij.

Maar dat betekend dus dat je niet 100% in aandelen zit. Alleen pot 3 is volledig in aandelen. Zonder de bedragen te weten is het lastig in te schatten maar als je je totale kapitaal neemt kom je dan niet gewoon op een 70/30 verhouding aandelen/obligaties uit?

Ik vind deze manier van indelen als het geld 'op mag' veiliger dan slechts 1 potje, omdat ik op dit moment dus anders beleg voor de verschillende termijnen. Dat maakt dat ik voor de kortere termijn met weinig/geen risico beleg en voor de veel langere termijn oplopende risico's neem.

In principe is het prima, maar het kan wel voorkomen dat je vreemde beslissingen gaat maken omdat je nu in fase 1 bent aanbeland en je dus alleen uit pot1 wil verkopen terwijl het in theorie gunstiger zou zijn om uit pot3 te verkopen.

In mijn geval neem ik die 1,5% per jaar mee in de berekeningen voor de eerste 3 potjes. Op dit moment betaal ik dit uit arbeidsinkomen, later moet het uit de potjes komen inderdaad, en daar hou ik rekening mee. Al denk ik het wel te kunnen betalen uit 'bijklussen voor de leuk' tijdens het pensioen.

Nu is overigens de helft van wat ik hier aan box3 van verschuldigd ben al voldaan door voorheffing (de belasting op dividenden van de ETFs die ik heb). Naarmate je de potjes op maakt daalt de veschuldidge VRH ook uiteraard, waardoor je geen 1,7 miljoen nodig hebt uiteindelijk, ook dankzij het lijfrente deel.

Ik denk dat het inderdaad heel interessant wordt om meer te gaan pensioen-beleggen omdat dit vrijgesteld is van VRH. Het nadeel blijft dat dit vermogen in een fiscale gevangenis komt en je afhankelijk bent van de grillen van toekomstige kabinetten.

Ik zou nog wel afwachten waar het nieuwe kabinet mee komt hiervoor, voor je hier lange termijn planning over maakt met aanpassen van je SWR. Hopelijk worden er knopen doorgehakt, ook door de hoge raad die hier binnen een paar maanden uitspraak over doet!

Helemaal mee eens. Op dit is er nog veel te veel onduidelijk om goede keuzes te maken.

[AceAceAce]

Hallo allemaal, ik zoek wat input rondom de keuze tussen maximaal vakantie-uren bijkopen van een budget dat je daarvoor kan gebruiken, of dat budget uitbetalen en beleggen, in het licht van mini-pensioenen (sabbaticals) tussendoor en/of eerder met pensioen.

Hoe zouden jullie het aanpakken om die vraag te beantwoorden?

Mijn context is als volgt:

• Ik werk sinds kort voor de rijksoverheid, met deze regels rondom bijkopen van uren, met in het kort:
• Je krijgt daar naast regulier salaris ook ~16% budget, waarvan je maximaal 187 uur verlof per jaar bij kan kopen. Op basis van het brutouurloon in dat jaar
• Verlof dat niet verbruikt is dat jaar gaat in een spaarpot (IKB-spaarverlof), van maximaal 3600 uur zonder houdbaarheidsdatum. Zit je aan die max en/of heb je over op je pensioendatum, dan wordt de surplus van dat jaar uitbetaald (aan de hand van je uurloon in dat jaar, dus voordeliger dan toen je ze kocht)
• Ik ben 6 jaar geleden een half jaar op sabbatical geweest, door middel van onbetaald verlof maar nog wel in dienst van die werkgever toen, wat handig was rondom (als ik het goed herinner) sociale verzekeringen en pensioen. Helaas kan ik die voordelen niet helder voor de geest halen.
• Bij de rijksoverheid zijn ze geen fan (of het kan zelfs niet) van onbetaald verlof. Ik neem voor nu aan dat als je dan dus op sabbatical wilt zonder dat je genoeg uren hebt opgespaard, je dan ontslag moet nemen.
• Qua rendement op mijn portfolio zit het wel snor (jaaroverzicht), maar met een redelijk risico op die portfoliomix uiteraard

Nu zie ik dat het hier in dit topic wel eens over dat uren bijkopen is gegaan (@Zenix @oscar82 @Kluifjes ), maar het geeft me net niet genoeg informatie helaas omdat dat meestal alleen over het rendement van het urenkopen ging, niet in de context van een sabbatical nemen.

Hoe zouden jullie deze vraag aanpakken?

[Zenix]

AceAceAce schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 17:15:
Hallo allemaal, ik zoek wat input rondom de keuze tussen maximaal vakantie-uren bijkopen van een budget dat je daarvoor kan gebruiken, of dat budget uitbetalen en beleggen, in het licht van mini-pensioenen (sabbaticals) tussendoor en/of eerder met pensioen.

Hoe zouden jullie het aanpakken om die vraag te beantwoorden?

Mijn context is als volgt:

• Ik werk sinds kort voor de rijksoverheid, met deze regels rondom bijkopen van uren, met in het kort:
• Je krijgt daar naast regulier salaris ook ~16% budget, waarvan je maximaal 187 uur verlof per jaar bij kan kopen. Op basis van het brutouurloon in dat jaar
• Verlof dat niet verbruikt is dat jaar gaat in een spaarpot (IKB-spaarverlof), van maximaal 3600 uur zonder houdbaarheidsdatum. Zit je aan die max en/of heb je over op je pensioendatum, dan wordt de surplus van dat jaar uitbetaald (aan de hand van je uurloon in dat jaar, dus voordeliger dan toen je ze kocht)
• Ik ben 6 jaar geleden een half jaar op sabbatical geweest, door middel van onbetaald verlof maar nog wel in dienst van die werkgever toen, wat handig was rondom (als ik het goed herinner) sociale verzekeringen en pensioen. Helaas kan ik die voordelen niet helder voor de geest halen.
• Bij de rijksoverheid zijn ze geen fan (of het kan zelfs niet) van onbetaald verlof. Ik neem voor nu aan dat als je dan dus op sabbatical wilt zonder dat je genoeg uren hebt opgespaard, je dan ontslag moet nemen.
• Qua rendement op mijn portfolio zit het wel snor (jaaroverzicht), maar met een redelijk risico op die portfoliomix uiteraard

Nu zie ik dat het hier in dit topic wel eens over dat uren bijkopen is gegaan (@Zenix @oscar82 @Kluifjes ), maar het geeft me net niet genoeg informatie helaas omdat dat meestal alleen over het rendement van het urenkopen ging, niet in de context van een sabbatical nemen.

Hoe zouden jullie deze vraag aanpakken?

https://www.p-direkt.nl/i...b-uren-en-ikb-spaarverlof

6 maanden dus van tevoren aanvraag minimaal. Ik heb collega's die soms twee maanden vakantie nemen, meestal geen probleem.

[HandyLumberjack]

Ferr9 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 22:06:
[...]

Is die 3000 netto per maand wat overblijft na vermogensbelasting? Het is namelijk lastig plannen met de (ooit) komende vermogensaanwasbelasting en afschaffing van de heffingskorting(en). Ik neig toch meer naar een korter pensioen en meer dan 4% ontrekken vanwege deze onzekerheid.

• Met slechts 9 ton en 4% ontrekking kun je 3000 per maand netto overhouden.
• Haal je daar de VRH af dan hou je slechts 1470 per maand over
• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig...

Voor de komende jaren klopt dat wel ongeveer.
Maar zodra het gekoppeld wordt aan daadwerkelijk rendement wordt het een ander verhaal (afhankelijk van het exacte regels en verliesverrekening). De SWR wordt niet bepaald door de cohorten/jaargangen/portfolio's met een gemiddeld of goed rendement. Het gaat juist om de situaties waarin het flink tegenzit, en de gemiddelde rendementen flink tegenvallen. En in die gevallen betaal je ook weinig belasting straks. Dus of de SWR na belasting nou echt zoveel slechter wordt betwijfel ik.

Ik zou het eens moeten doorrekenen zodra de regels bekend zijn.

De upward potential van het portfolio wordt natuurlijk wel flink aangetast.

Daarnaast zijn er ook fiscaal interessante alternatieven zoals pensioenbeleggen.

En daarnaast is timing ook een dingetje, als we de komende jaren een flinke bullmarkt hebben, en dan bij de overgang in een bearmarkt belanden hoeven we straks jarenlang geen belasting te betalen, maar andersom kan natuurlijk ook, ik beleg passief, dus de glazen bol heb ik aan de vuilnisman meegegeven

[ Voor 9% gewijzigd door HandyLumberjack op 25-01-2024 17:41 ]

[AceAceAce]

Zenix schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 17:24:
[...]


https://www.p-direkt.nl/i...b-uren-en-ikb-spaarverlof

6 maanden dus van tevoren aanvraag minimaal. Ik heb collega's die soms twee maanden vakantie nemen, meestal geen probleem.

Dat is niet wat ik bedoel, ik heb het over de vraag wat verstandiger is: uit laten betalen en beleggen, of verlof kopen, in het licht van een sabbatical of eerder pensioen

[HandyLumberjack]

AceAceAce schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 19:41:
[...]


Dat is niet wat ik bedoel, ik heb het over de vraag wat verstandiger is: uit laten betalen en beleggen, of verlof kopen, in het licht van een sabbatical of eerder pensioen

Onbetaald verlof is vaak niet handig omdat je dan in die periode pensioen moet afdragen (Incl. werkgeversdeel).

Door verlofuren te sparen middel je een beetje je inkomsten voor inkomstenbelasting, dat is vaak gunstig. Daarnaast betaal je geen box 3 belasting over je opgebouwde uren, en de waarde stijgt met je salarisverhogingen.

Als je in dienst wil blijven zou ik verlofuren opbouwen voor je sabbatical.

[Zenix]

AceAceAce schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 19:41:
[...]


Dat is niet wat ik bedoel, ik heb het over de vraag wat verstandiger is: uit laten betalen en beleggen, of verlof kopen, in het licht van een sabbatical of eerder pensioen

Altijd sparen, als je in dienst wilt blijven. Het grote verschil zit hem in het pensioen. Als je nu uren koopt, koop je die voor gemiddeld uurloon + 16,37 (IKB) Vervolgens ga je een trede (schaal) omhoog en krijg je CAO verhogen. Als je dan eerder met pensioen gaat, of een sabbatical neemt krijg je over die opgenomen uren een hoger uurloon dan je nu moet betalen en ook pensioen inleg van de werkgever. Die 3600 uur is twee jaar verlof, maar met een goed salaris ook meer dan 20k pensioen waard naast het hogere salaris.

Als je compensatieuren hebt, dan is het ook verstandig om 36 uur te laten staan, die gaat ook naar het IBK-Spaarverlof, hetzelfde met overwerkverlof. In totaal kan je max 323 uren sparen per jaar.

Mocht je maxium hebben bereikt (3600) dan krijg je aan het einde van het jaar de uren uitbetaald die daarboven zitten. Het kan in dat geval zelfs nog verstandig zijn om uren te kopen, als je weet dat er CAO onderhandelingen in het tweede deel van het jaar zijn bijvoorbeeld, dan kan het zijn dat je urenovershot aan het einde van het jaar meer waard is dan je er voor hebt moeten betalen Er staat aangegeven dat je geen IKB-Spaarverlof uren kan verkopen, maar dat gaat automatisch als je boven de 3600 uur komt.

Als je toch uren gaat verkopen, wacht dan tot je jaarlijkse verhoging hebt gehad en de CAO verhogingen die er aan zitten te komen dit jaar, want bij uitbetalen krijg je vaak het salaris per uur op dat moment.

[ Voor 5% gewijzigd door Zenix op 25-01-2024 21:42 ]

[BTU_Natas]

We zijn weer een jaartje verder, en lurk hier nogwel eens rond.

Weer een beursjaar met 30,65% rendement. En aangezien het zo'n beetje elk jaar rond dit percentage zit, of op zijn minst de delta tegenover de sp500 over de afgelopen 10 jaar gelijk blijft. Neig ik er zowat naar om het percentage als uitgangspunt te gaan hanteren. Gekkenwerk..

Het afgelopen jaar weer (te) veel uitgegeven aan verbeteringen van/aan de koopwoning. Huren is echt zoveel goedkoper, de bucka voor een koopwoning is gewoon dom. Maar dat zal volgens mij als een redelijke afwijkende mening gezien worden.

Vanaf 1 april een papa dag, de werkgever vergoedt 50%.. Minus een dag KDV, levert dat bijna geld op.

Het FO verhaal heeft voor mij een wat andere vorm gekregen, ik leun op mijn verdien capaciteit en hou rekening met onvoorziene gebeurtenissen, dus heb mijn dag dagelijkse levenskosten schaalbaar gemaakt, als in, haal de luxe laag er vanaf en het past in 70% van het maximum dagloon. Freedom!

[oscar82]

Zenix schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 20:07:
[...]


Altijd sparen, als je in dienst wilt blijven. Het grote verschil zit hem in het pensioen. Als je nu uren koopt, koop je die voor gemiddeld uurloon + 16,37 (IKB) Vervolgens ga je een trede (schaal) omhoog en krijg je CAO verhogen. Als je dan eerder met pensioen gaat, of een sabbatical neemt krijg je over die opgenomen uren een hoger uurloon dan je nu moet betalen en ook pensioen inleg van de werkgever. Die 3600 uur is twee jaar verlof, maar met een goed salaris ook meer dan 20k pensioen waard naast het hogere salaris.

Als je compensatieuren hebt, dan is het ook verstandig om 36 uur te laten staan, die gaat ook naar het IBK-Spaarverlof, hetzelfde met overwerkverlof. In totaal kan je max 323 uren sparen per jaar.

Mocht je maxium hebben bereikt (3600) dan krijg je aan het einde van het jaar de uren uitbetaald die daarboven zitten. Het kan in dat geval zelfs nog verstandig zijn om uren te kopen, als je weet dat er CAO onderhandelingen in het tweede deel van het jaar zijn bijvoorbeeld, dan kan het zijn dat je urenovershot aan het einde van het jaar meer waard is dan je er voor hebt moeten betalen Er staat aangegeven dat je geen IKB-Spaarverlof uren kan verkopen, maar dat gaat automatisch als je boven de 3600 uur komt.

Als je toch uren gaat verkopen, wacht dan tot je jaarlijkse verhoging hebt gehad en de CAO verhogingen die er aan zitten te komen dit jaar, want bij uitbetalen krijg je vaak het salaris per uur op dat moment.

This is the way. Sowieso geen ontslag nemen! En liever betaald verlof nemen dan onbetaald vanwege alle genoemde voordelen fiscaal en voor je pensioen.
Tot slot ter overweging: dat Max. aantal uren is bij mij gekoppeld aan mijn huidige aantal contracturen. Wat nou als je een paar jaar flink doorspaart , dus maximaal vakantieuren bijkoopt. en dan een verzoek indient om minder uren per week te gaan werken? See where im going here ?
Het is zo erg dat ik een keer een heel glide path in excel heb gebouwd waarbij je - in theorie - een jaar of vier verlof zou kunnen opnemen als je eerst maximaal vakantieuren hebt opgebouwd en dan bereid bent om in stapjes van 36 naar 8 uur per week af te bouwen.
En gedurende je betaald verlof kan je ook weer nieuw verlof bijkopen. Op het eind is je salaris natuurlijk ook niet echt meer om naar huis over te schrijven. Maar in geval van FIRE boeit dat niet zo.
Waar het vooral om gaat is: of en zo ja hoe je weer aan de slag wilt gaan ná je sabbatical.

[oscar82]

[

[ Voor 99% gewijzigd door oscar82 op 25-01-2024 22:47 . Reden: Dubbel ]

[Sissors]

BTU_Natas schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 21:30:
We zijn weer een jaartje verder, en lurk hier nogwel eens rond.

Weer een beursjaar met 30,65% rendement. En aangezien het zo'n beetje elk jaar rond dit percentage zit, of op zijn minst de delta tegenover de sp500 over de afgelopen 10 jaar gelijk blijft. Neig ik er zowat naar om het percentage als uitgangspunt te gaan hanteren. Gekkenwerk..

Het afgelopen jaar weer (te) veel uitgegeven aan verbeteringen van/aan de koopwoning. Huren is echt zoveel goedkoper, de bucka voor een koopwoning is gewoon dom. Maar dat zal volgens mij als een redelijke afwijkende mening gezien worden.

Vanaf 1 april een papa dag, de werkgever vergoedt 50%.. Minus een dag KDV, levert dat bijna geld op.

Het FO verhaal heeft voor mij een wat andere vorm gekregen, ik leun op mijn verdien capaciteit en hou rekening met onvoorziene gebeurtenissen, dus heb mijn dag dagelijkse levenskosten schaalbaar gemaakt, als in, haal de luxe laag er vanaf en het past in 70% van het maximum dagloon. Freedom!

Als je met een ton begint, heb je na 30 jaar ruimt 250M. Mooi bedrag. Maar ik zou niet uitgaan van 30% rendement consistent vol te houden...
En wat betreft huren: Of de verhuurder maakt er verlies op, of de oplossing van de verhuurder is geen verbeteringen doorvoeren. Maar dat kan je natuurlijk ook gewoon met je eigen koopwoning doen.

[phantom09]

Ferr9 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 22:06:
[...]

Is die 3000 netto per maand wat overblijft na vermogensbelasting? Het is namelijk lastig plannen met de (ooit) komende vermogensaanwasbelasting en afschaffing van de heffingskorting(en). Ik neig toch meer naar een korter pensioen en meer dan 4% ontrekken vanwege deze onzekerheid.

• Met slechts 9 ton en 4% ontrekking kun je 3000 per maand netto overhouden.
• Haal je daar de VRH af dan hou je slechts 1470 per maand over
• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig...

Euh? Ja de mogelijk nieuwe VRH die het werkeljike rendement gaat belasting is belachelijk, maar ik reken toch anders.

Stel je hebt € 1.700.000,- in de SP500 geinvesteerd. Gemiddelde rendement op de SP500 is 10,7%. Laten we dit afronden op 10% (https://www.geldreview.nl/rendement/rendement-sp500-index/)

Je hebt dan bruto € 170.000,- rendement. Hiervan moetje 36% aan belasting betalen. Blijft er over 64% en dat is 0.64x 170.000,-=€108.800,-. Dan moet je nog rekening houden met de inflatie van 2% die de ECB als doelstelling heeft. Dan gaat er nog 1.700.000,- x0.02 vanaf en dat is 34000.
Blijft er dan netto 108.800-34000=€74.800,- van over. Netto is dat dan € 6200 afgerond per maand.

4 keer zoveel dan jij aangeeft.

[finsdefis]

Sissors schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 22:56:
[...]

Als je met een ton begint, heb je na 30 jaar ruimt 250M. Mooi bedrag. Maar ik zou niet uitgaan van 30% rendement consistent vol te houden...
En wat betreft huren: Of de verhuurder maakt er verlies op, of de oplossing van de verhuurder is geen verbeteringen doorvoeren. Maar dat kan je natuurlijk ook gewoon met je eigen koopwoning doen.

De lofzang over koophuizen en dat huren alleen drama is mag zo nu en dan best wat nuance krijgen, aangezien sommigen ook zeggen dat een huis een liability is, maar het is op de lange termijn wel echt een outlier als huren meer oplevert/minder kost dan kopen in Nederland.

Pech met onderhoud of schade, de ontwikkeling van huizenprijzen, appels (luxe renovaties) met peren (sociale huur) vergelijken, hoge rente, het kan allemaal.

Ik ben / wij zijn dan misschien een andere outlier met een huis dat over de kop is gegaan in 5 jaar, overwaarde geïncasseerd door naar een goedkopere regio te verhuizen. Van 2,9% (2015) rente naar 1,15% (2020). Beide nieuwbouw dus nauwelijks onderhoud. Nu een tweekapper voor 900 netto per maand, waarvan nu 250 euro rente. Daar kan geen huur tegenop.

[rube]

phantom09 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:23:
[...]
.4 keer zoveel dan jij aangeeft.

Dat geeft de burger moed . Maar helaas is dat, imo, op verschillende vlakken, te simplistisch.
Je rekent met een gemiddelde rendement, daar kun je niet direct 1:1 een swr uithalen. De swr is, zeker door de flinke volatiliteit, flink lager. Dat heb ik in een post een tijdje geleden uitgebreid aangegeven. Daarnaast ga je uit van een ecb doelstelling. Ik zou kijken naar werkelijke data over een hele lange tijd.

Maar je kan eventueel AOW en eventueel aanvullend pensioen daar weer bij optellen. Maakt het nog weer wat complexer.

[phantom09]

BTU_Natas schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 21:30:
We zijn weer een jaartje verder, en lurk hier nogwel eens rond.

Weer een beursjaar met 30,65% rendement. En aangezien het zo'n beetje elk jaar rond dit percentage zit, of op zijn minst de delta tegenover de sp500 over de afgelopen 10 jaar gelijk blijft. Neig ik er zowat naar om het percentage als uitgangspunt te gaan hanteren. Gekkenwerk..

Het afgelopen jaar weer (te) veel uitgegeven aan verbeteringen van/aan de koopwoning. Huren is echt zoveel goedkoper, de bucka voor een koopwoning is gewoon dom. Maar dat zal volgens mij als een redelijke afwijkende mening gezien worden.

Vanaf 1 april een papa dag, de werkgever vergoedt 50%.. Minus een dag KDV, levert dat bijna geld op.

Het FO verhaal heeft voor mij een wat andere vorm gekregen, ik leun op mijn verdien capaciteit en hou rekening met onvoorziene gebeurtenissen, dus heb mijn dag dagelijkse levenskosten schaalbaar gemaakt, als in, haal de luxe laag er vanaf en het past in 70% van het maximum dagloon. Freedom!

Petje af, meer dan 30% rendement per jaar. In dat geval zou je het rendement verder verhogen door op marge te kopen, niet teveel natuurlijk je wilt niet onnodige risico lopen.

[Tommie12]

BTU_Natas schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 21:30:
We zijn weer een jaartje verder, en lurk hier nogwel eens rond.

Weer een beursjaar met 30,65% rendement. En aangezien het zo'n beetje elk jaar rond dit percentage zit, of op zijn minst de delta tegenover de sp500 over de afgelopen 10 jaar gelijk blijft. Neig ik er zowat naar om het percentage als uitgangspunt te gaan hanteren. Gekkenwerk..

Het afgelopen jaar weer (te) veel uitgegeven aan verbeteringen van/aan de koopwoning. Huren is echt zoveel goedkoper, de bucka voor een koopwoning is gewoon dom. Maar dat zal volgens mij als een redelijke afwijkende mening gezien worden.

Vanaf 1 april een papa dag, de werkgever vergoedt 50%.. Minus een dag KDV, levert dat bijna geld op.

Het FO verhaal heeft voor mij een wat andere vorm gekregen, ik leun op mijn verdien capaciteit en hou rekening met onvoorziene gebeurtenissen, dus heb mijn dag dagelijkse levenskosten schaalbaar gemaakt, als in, haal de luxe laag er vanaf en het past in 70% van het maximum dagloon. Freedom!

Kan je iets meer info geven over de manier waarop je 30% rendement haalt? In welke assets heb je belegd, en hoe veel jaar na elkaar heb je dit rendement gehaald?

[Kluifjes]

AceAceAce schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 19:41:
[...]

Dat is niet wat ik bedoel, ik heb het over de vraag wat verstandiger is: uit laten betalen en beleggen, of verlof kopen, in het licht van een sabbatical of eerder pensioen

Ik heb het vooral ook gekozen uit soort risicospreiding binnen de portfolio. Toen het werd geïntroduceerd kwamen er ook net een paar relatief grote ca-verhogingen aan. Daardoor al meteen behoorlijk wat rendement. Ik zit wel aan einde schaal, maar er komt een reorganisatie aan waarbij de kans groot is dat functies worden opgewaardeerd.

Fiscaal liggen niet mijn kwaliteiten, maar het nadeel kan wel zijn dat bij uitbetaling van het spaarverlof je in hogere belastingschijf komt. Daarnaast heb je een punt wanneer je bv wil teruggaan in uren van 36 naar 28 en daardoor de pot al té vol zit. Maar wellicht kan je dan door blijven werken met 36 contracturen en dan 8u wekelijks uit spaarverlof halen wat je ook weer aanvult door dat weer aan te kopen. Ik zit nog heel erg in de opbouwfase, volgens mij zo'n 400u momenteel, dus ben daar nog niet zo mee bezig. Ambtenarenregelingen zijn doorgaans wel dusdanig goed, dat wanneer er wijzigingen in wet- en regelgeving komen, je er niet financieel de dupe van wordt.

Kleine toevoeging: onze personeelsadsministratie is wel zo beperkt dat specifieke kennis hierover je beter zelf kan nazoeken dan daar opvragen. Bij rijksoverheid zal er verwacht ik wat meer kennis over zijn.

[ Voor 7% gewijzigd door Kluifjes op 26-01-2024 08:59 ]

[phantom09]

rube schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:41:
[...]

Dat geeft de burger moed . Maar helaas is dat, imo, op verschillende vlakken, te simplistisch.
Je rekent met een gemiddelde rendement, daar kun je niet direct 1:1 een swr uithalen. De swr is, zeker door de flinke volatiliteit, flink lager. Dat heb ik in een post een tijdje geleden uitgebreid aangegeven. Daarnaast ga je uit van een ecb doelstelling. Ik zou kijken naar werkelijke data over een hele lange tijd.

Maar je kan eventueel AOW en eventueel aanvullend pensioen daar weer bij optellen. Maakt het nog weer wat complexer.

SWR gaat er vanuit dat je geen aanvullende financiele mogelijkheden hebt.

uitgaande van de 1,7 miljoen, 3000 netto per maand ontrekking (met inflatie indexering) en een VRH van 36% op een gemiddeld rendement van 10% (dus 3,3% belasting) trek je dat inderdaad makkelijk als je bij www.firecal.com invult dat je 1,7 miljoen heb in de sp500 (100%) en een bij portfolio een expense ratio van 3,5% invult (3,3 voor VRH en 0,2 voor kosten portfolio).



Met een portfolio van € 1.000.000,- zou je het oko bijna kunnen redden. Dit heeft een succes ratio van 93%.


Zelf ga ik anders rekenen. Ik moet nog een aantal jaren totdat ik AOW+aanvullende pensioen krijg.
Hiervoor wil ik o.a. tools gebruiken zoals firecalc. Stel dat ik nog zeg 20 jaar moet, dan vul ik hier een bedrag in en zet ik het aantal jaren op 20. Wat hier uitrolt moet het liefst 100% worden.

Dan rolt er een gemiddeld bedrag nog uit na deze tijd. Zodra ik AOW en aanvullende pensioen krijg moet de rendementen van mijn resterende investeringen voldoende moeten zijn om het gat te vullen dat ik heb.

Ik hou reken het AOW en aanvullende pensioen van mijn partner niet mee, Want het is mogelijk dat mijn partner of ik komt te overlijden en dan heb je deze inkomsten zekers niet.

[ Voor 18% gewijzigd door phantom09 op 26-01-2024 09:10 ]

[Sport_Life]

AceAceAce schreef op donderdag 25 januari 2024 @ 17:15:
Hallo allemaal, ik zoek wat input rondom de keuze tussen maximaal vakantie-uren bijkopen van een budget dat je daarvoor kan gebruiken, of dat budget uitbetalen en beleggen, in het licht van mini-pensioenen (sabbaticals) tussendoor en/of eerder met pensioen.

Hoe zouden jullie het aanpakken om die vraag te beantwoorden?

Mijn context is als volgt:

• Ik werk sinds kort voor de rijksoverheid, met deze regels rondom bijkopen van uren, met in het kort:
• Je krijgt daar naast regulier salaris ook ~16% budget, waarvan je maximaal 187 uur verlof per jaar bij kan kopen. Op basis van het brutouurloon in dat jaar
• Verlof dat niet verbruikt is dat jaar gaat in een spaarpot (IKB-spaarverlof), van maximaal 3600 uur zonder houdbaarheidsdatum. Zit je aan die max en/of heb je over op je pensioendatum, dan wordt de surplus van dat jaar uitbetaald (aan de hand van je uurloon in dat jaar, dus voordeliger dan toen je ze kocht)
• Ik ben 6 jaar geleden een half jaar op sabbatical geweest, door middel van onbetaald verlof maar nog wel in dienst van die werkgever toen, wat handig was rondom (als ik het goed herinner) sociale verzekeringen en pensioen. Helaas kan ik die voordelen niet helder voor de geest halen.
• Bij de rijksoverheid zijn ze geen fan (of het kan zelfs niet) van onbetaald verlof. Ik neem voor nu aan dat als je dan dus op sabbatical wilt zonder dat je genoeg uren hebt opgespaard, je dan ontslag moet nemen.
• Qua rendement op mijn portfolio zit het wel snor (jaaroverzicht), maar met een redelijk risico op die portfoliomix uiteraard

Nu zie ik dat het hier in dit topic wel eens over dat uren bijkopen is gegaan (@Zenix @oscar82 @Kluifjes ), maar het geeft me net niet genoeg informatie helaas omdat dat meestal alleen over het rendement van het urenkopen ging, niet in de context van een sabbatical nemen.

Hoe zouden jullie deze vraag aanpakken?

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[R.van.M]

finsdefis schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:35:
[...]


De lofzang over koophuizen en dat huren alleen drama is mag zo nu en dan best wat nuance krijgen, aangezien sommigen ook zeggen dat een huis een liability is, maar het is op de lange termijn wel echt een outlier als huren meer oplevert/minder kost dan kopen in Nederland.

Pech met onderhoud of schade, de ontwikkeling van huizenprijzen, appels (luxe renovaties) met peren (sociale huur) vergelijken, hoge rente, het kan allemaal.

Ik ben / wij zijn dan misschien een andere outlier met een huis dat over de kop is gegaan in 5 jaar, overwaarde geïncasseerd door naar een goedkopere regio te verhuizen. Van 2,9% (2015) rente naar 1,15% (2020). Beide nieuwbouw dus nauwelijks onderhoud. Nu een tweekapper voor 900 netto per maand, waarvan nu 250 euro rente. Daar kan geen huur tegenop.

Gemiddeld genomen is kopen altijd goedkoper dan huren want een verhuurder heeft dezelfde kosten maar wil daarnaast ook nog rendement maken op de huur.

Het risico van kopen is dat je geen spreiding hebt. Als jij de pech hebt dat je huis paalrot heeft dan was huren een stuk goedkoper geweest.

Daarnaast hebben mensen met een koophuis ook meer last van "lifestyle inflatie". Veel keukens die technisch nog goed zijn worden vervangen vanwege "smaak". Tuinen worden kleine natuurparken en ook qua meubels wordt er vaak meer uitgegeven.

[rube]

Ferr9 schreef op woensdag 24 januari 2024 @ 22:06:
[...]
...• Wil je netto 3000 per maand dan heb je maar liefst 1,7 miljoen nodig......

Ferr9 zegt voor 3K per maand heb je 1,7 miljoen nodig.

phantom09 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:23:
[...]
Stel je hebt € 1.700.000,- in de SP500 geinvesteerd.......Netto is dat dan € 6200 afgerond per maand.
4 keer zoveel dan jij aangeeft.

Jij zegt, nee hoor, met 1.7 miljoen heb je netto 6.2K euro per maand.

rube schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:41:
[...]
Dat geeft de burger moed . Maar helaas is dat, imo, op verschillende vlakken, te simplistisch.

Ik geef aan dat dat te simpel is

phantom09 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 09:05:
[...]
uitgaande van de 1,7 miljoen, 3000 netto per maand ontrekking

Vervolgens kom je terug met 1.7 miljoen geeft 3K netto per maand. Dat is toch precies wat Ferr9 aangeeft

[R.van.M]

phantom09 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 09:05:
[...]


SWR gaat er vanuit dat je geen aanvullende financiele mogelijkheden hebt.

uitgaande van de 1,7 miljoen, 3000 netto per maand ontrekking (met inflatie indexering) en een VRH van 36% op een gemiddeld rendement van 10% (dus 3,3% belasting) trek je dat inderdaad makkelijk als je bij www.firecal.com invult dat je 1,7 miljoen heb in de sp500 (100%) en een bij portfolio een expense ratio van 3,5% invult (3,3 voor VRH en 0,2 voor kosten portfolio).

[Afbeelding]

Met een portfolio van € 1.000.000,- zou je het oko bijna kunnen redden. Dit heeft een succes ratio van 93%.


Zelf ga ik anders rekenen. Ik moet nog een aantal jaren totdat ik AOW+aanvullende pensioen krijg.
Hiervoor wil ik o.a. tools gebruiken zoals firecalc. Stel dat ik nog zeg 20 jaar moet, dan vul ik hier een bedrag in en zet ik het aantal jaren op 20. Wat hier uitrolt moet het liefst 100% worden.

Dan rolt er een gemiddeld bedrag nog uit na deze tijd. Zodra ik AOW en aanvullende pensioen krijg moet de rendementen van mijn resterende investeringen voldoende moeten zijn om het gat te vullen dat ik heb.

Ik hou reken het AOW en aanvullende pensioen van mijn partner niet mee, Want het is mogelijk dat mijn partner of ik komt te overlijden en dan heb je deze inkomsten zekers niet.

Zoals je zelf al aangeeft gaat de SWR er vanuit dat je van je kapitaal moet leven en er verder geen inkomsten zijn. Je zal daarom dus minder risico moeten nemen (vandaar de Safe in SWR). De algemene stelregel is tussen de 3%-4% is een veilige WR

Op het moment dat je een kortere periode (20 jaar) maar hoeft te overbruggen of als er significante vaste uitkeringen zoals AOW en pensioen zijn kun je meer risico nemen. Je kan dus je WR verhogen. Als er daarnaast ook nog de de mogelijkheid is om flexibel met je uitgaven om te gaan, of extra inkomsten te genereren, kun je je WR nog verder verhogen.

10% klinkt nog steeds erg hoog en risicovol maar ik ben het zeker met je eens dat je in dit scenario meer dan de 4% WR kan gebruiken

Edit; Nog een mooie calculator met ook verschillende withdrawal strategieën, je de expense ratio kan invullen om de VRH te simuleren en AOW/Pensioen kan toevoegen
https://ficalc.app/

[ Voor 3% gewijzigd door R.van.M op 26-01-2024 09:41 ]

[HandyLumberjack]

R.van.M schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 09:15:
[...]


Daarnaast hebben mensen met een koophuis ook meer last van "lifestyle inflatie". Veel keukens die technisch nog goed zijn worden vervangen vanwege "smaak". Tuinen worden kleine natuurparken en ook qua meubels wordt er vaak meer uitgegeven.

Sommige pandjes kun je ook gewoonweg niet huren. Toen ik nog een appartementje huurde had ik regelmatig de behoefte om op vakantie te gaan, nu woon ik zo fijn dat vakantie eigenlijk altijd tegenvalt en ik dus bijna nooit meer ga.

Daarnaast geeft een eigen woning ook de mogelijkheid om te investeren in energiebesparende maatregelen. Terwijl veel anderen in huurwoningen afgelopen 2 jaar een flinke energierekening voor hun kiezen kregen, was de mijne ca. €10.000/jaar negatief vanwege een overschot aan (al lang terugverdiende) zonnepanelen.

[IvoB2]

Persoonlijk volledig mee eens.
Sinds onze woning volledig gerenoveerd is en gezien de ligging (tussen twee natuurgebieden in maar toch op wandelafstand van alle faciliteiten en fietsafstand van steden (Vlaanderen is nu eenmaal maar een zakdoek groot) zitten we ook regelmatig op één van onze terrassen om ons heenkijkend te denken wat we "elders" nog te zoeken hebben.

Tienduizend euro per jaar terugtrekken van de energiefactuur hebben we wel nooit gehaald. Mijn respect voor die prestatie.
We zijn al blij dat we bovenop de gratis energie jaarlijks een 2000 tot 2500 € surplus halen.

En verder gewoon dagelijks genieten van "the good life" zonder problemen te zoeken die er niet zijn.
Ik krijg al hoofdpijn wanneer ik al die berichten lees over beheer van potjes, verschuivingen tussen boxen, belastingconstructies, rendement van aandelen....... Maar dat is een persoonlijk standpunt.

Deze week gewoon nog eens een nieuwe overschrijving gedaan naar een obligatierekening met een looptijd van zes jaar en een bruto rendement van 6% en verder geen omkijken meer naar de volgende zes jaar. Het leven kan ook zeer eenvoudig en gelijktijdig toch plezierig zijn volgens het KISS principe.

[ Voor 56% gewijzigd door IvoB2 op 26-01-2024 10:11 ]

[10mil.btc]

phantom09 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 08:23:
[...]


Laten we dit afronden op 10%

Je hebt dan bruto € 170.000,- rendement. Hiervan moetje 36% aan belasting betalen. Blijft er over 64% en dat is 0.64x 170.000,-=€108.800,-. Dan moet je nog rekening houden met de inflatie van 2% die de ECB als doelstelling heeft. Dan gaat er nog 1.700.000,- x0.02 vanaf en dat is 34000.
Blijft er dan netto 108.800-34000=€74.800,- van over. Netto is dat dan € 6200 afgerond per maand.

4 keer zoveel dan jij aangeeft.

2% inflatie voor de komende jaren is totaal niet realistisch..

Daarnaast is de Sp500 kneiter duur en heeft een goede 20 jaar achter de rug, de kans dat de komende 20 jaar gaat tegenvallen is realistisch.

Als je dan ook nog eens jaarlijks belasting moet betalen over je winst doet dat je rendement ook niet echt goed (je mist het rente op rente effect).

[Tommie12]

10mil.btc schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:12:
[...]


2% inflatie voor de komende jaren is totaal niet realistisch..

Daarnaast is de Sp500 kneiter duur en heeft een goede 20 jaar achter de rug, de kans dat de komende 20 jaar gaat tegenvallen is realistisch.

Als je dan ook nog eens jaarlijks belasting moet betalen over je winst doet dat je rendement ook niet echt goed (je mist het rente op rente effect).

Daarom...
enkel beleggen in de SP500 is niet zinvol, je moet breder spreiden.

Dat de SP500 nu ineens veel te duur is durf ik niet te bevestigen. Als de rente zakt zal die ook stijgen.

OT: wel vreemd dat jij rente op rente effect belangrijk vindt. Heb je dat bij de BTC?

[Highland]

Koop vs Huur discussie is natuurlijk altijd leuk. Ik denk wel dat -onder de juiste omstandigheden- koop een fundament is voor FO. Dat wil zeggen, wanneer je verdienvermogen 'beperkt' is tot een goede baan en je niet leunt op de verkoop van je succesvolle start-up of een andere klapper.

En dat zit 'm in het feit dat je de investering in een woning vrijwel volledig kan leveragen / financieren met geleend geld. Er is geen enkele andere investering waar een ander jou zoveel geld voor gaat lenen en dat is wanneer je jong bent een fantastische start.

Verder moet je een stabiele basis hebben (er zeker 5 jaar blijven wonen om je frictiekosten terug te verdienen) en een huis kopen waarbij de technische staat goed in de prijs is verwerkt (paalrot is geen probleem wanneer je een ton minder betaald).

Maar rendement kom nooit zonder risico. Als tegenwicht aan alle x-keer over de kop verhalen een rampverhaal dat ik laatst hoorde van een verstandig iemand: die had als 30-er enorme schade in het net verbouwde huis, verzekering gaf niet thuis, relatie hield die crisis niet en vervolgens bleek de huizenmarkt ingezakt. Dan ga je financieel met je tandjes op de stoep en dat kleurt vervolgens je risicobereidheid. Persoon in kwestie heeft inmiddels gelukkig een prima baan. Die persoon had -achteraf gezien- graag een jaar of 5 huur betaald.

[Requiem19]

De koop vs huur discussie is een non-discussie.

Kopen zorgt ervoor dat je de grootste kostenpost voor 10 of 20 jaar vast zet. Je schuld wordt ondertussen kleiner door inflatie. Huur wordt ieder jaar geïndexeerd. Indexatie op indexatie werkt ook redelijk exponentieel helaas.

Huren op de vrije markt heeft een maximale indexatie van 5,5% (https://www.volkshuisvest...ctor-vanaf-1-januari-2024)

De gemiddelde huurprijs in Nederland is op dit moment EUR 17,77 per m2. Voor 80m2 komt dit op ongeveer EUR 1420 uit. (https://nos.nl/artikel/24...ent-gestegen-aanbod-daalt)

Laten we daar nu eens even 20 jaar 5,5% indexatie over heen gaan:

1	€ 1.498
2	€ 1.580
3	€ 1.667
4	€ 1.759
5	€ 1.856
6	€ 1.958
7	€ 2.066
8	€ 2.179
9	€ 2.299
10	€ 2.426
11	€ 2.559
12	€ 2.700
13	€ 2.848
14	€ 3.005
15	€ 3.170
16	€ 3.344
17	€ 3.528
18	€ 3.722
19	€ 3.927
20	€ 4.143

Veel plezier met je huur van 4k per maand in 2044 terwijl mijn hypotheek bruto nog steeds 1420 is in dit voorbeeld...

[ Voor 8% gewijzigd door Requiem19 op 26-01-2024 10:47 ]

[10mil.btc]

Tommie12 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:17:
[...]


Daarom...
enkel beleggen in de SP500 is niet zinvol, je moet breder spreiden.

Dat de SP500 nu ineens veel te duur is durf ik niet te bevestigen. Als de rente zakt zal die ook stijgen.

OT: wel vreemd dat jij rente op rente effect belangrijk vindt. Heb je dat bij de BTC?

Shiller PE is met 33 één van de hoogste meetingen ooit. Daar is natuurlijk wat voor te zeggen nu de overheid zo goed als failliet is en er een realistische kans is dat de dollar valt. Maar in in reële termen gaat de "winst" tegen vallen. Helemaal zuur als je dan ook nog eens 36% moet betalen daarover.

Rente op rente effect heb je overal natuurlijk. Reken voor de grap eens 40 jaar sp500 investeren uit met voorbelasting ieder jaar en achteraf belasten.

Dit geld ook voor Bitcoin ja wat het eigenlijk onmogelijk maakt voor mij om in NL te blijven.

[Sport_Life]

Requiem19 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:46:
De koop vs huur discussie is een non-discussie.

Kopen zorgt ervoor dat je de grootste kostenpost voor 10 of 20 jaar vast zet. Je schuld wordt ondertussen kleiner door inflatie. Huur wordt ieder jaar geïndexeerd. Indexatie op indexatie werkt ook redelijk exponentieel helaas.

Huren op de vrije markt heeft een maximale indexatie van 5,5% (https://www.volkshuisvest...ctor-vanaf-1-januari-2024)

De gemiddelde huurprijs in Nederland is op dit moment EUR 17,77 per m2. Voor 80m2 komt dit op ongeveer EUR 1420 uit. (https://nos.nl/artikel/24...ent-gestegen-aanbod-daalt)

Laten we daar nu eens even 20 jaar 5,5% indexatie over heen gaan:

1	€ 1.498
2	€ 1.580
3	€ 1.667
4	€ 1.759
5	€ 1.856
6	€ 1.958
7	€ 2.066
8	€ 2.179
9	€ 2.299
10	€ 2.426
11	€ 2.559
12	€ 2.700
13	€ 2.848
14	€ 3.005
15	€ 3.170
16	€ 3.344
17	€ 3.528
18	€ 3.722
19	€ 3.927
20	€ 4.143

Veel plezier met je huur van 4k per maand in 2044 terwijl mijn hypotheek bruto nog steeds 1420 is in dit voorbeeld...

In essentie klopt het wel, echter is de huurverhoging niet jaarlijks 5,5% over 20 jaar gezien denk ik en je gaat ervan uit dat de koper 20 jaar blijft zitten. Huur is veel flexibeler.

Het verschil is dus iets kleiner .

[Requiem19]

10mil.btc schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:51:
[...]


Shiller PE is met 33 één van de hoogste meetingen ooit. Daar is natuurlijk wat voor te zeggen nu de overheid zo goed als failliet is en er een realistische kans is dat de dollar valt. Maar in in reële termen gaat de "winst" tegen vallen. Helemaal zuur als je dan ook nog eens 36% moet betalen daarover.

Rente op rente effect heb je overal natuurlijk. Reken voor de grap eens 40 jaar sp500 investeren uit met voorbelasting ieder jaar en achteraf belasten.

Dit geld ook voor Bitcoin ja wat het eigenlijk onmogelijk maakt voor mij om in NL te blijven.

Maar je bent er nog steeds zo te lezen .

Wat gaat het plan worden?

[Tommie12]

Sport_Life schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:53:
[...]

In essentie klopt het wel, echter is de huurverhoging niet jaarlijks 5,5% over 20 jaar gezien denk ik en je gaat ervan uit dat de koper 20 jaar blijft zitten. Huur is veel flexibeler.

Het verschil is dus iets kleiner .

En de koper heeft naast de hypotheek nog andere kosten. Zeker over 20 jaar mag je dat niet verwaarlozen.
Denk al maar eens aan de belasting op onroerend goed, onderhoud etc.

Ik blijf voorstander van kopen, maar deze berekening is me iets te simpel.
Als de huur naar 4000€ pm gaat, dan zullen salarissen moeten volgen, anders hebben we veel daklozen en heel veel leegstand...

[assje]

Highland schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:19:
En dat zit 'm in het feit dat je de investering in een woning vrijwel volledig kan leveragen / financieren met geleend geld. Er is geen enkele andere investering waar een ander jou zoveel geld voor gaat lenen en dat is wanneer je jong bent een fantastische start.

Maar met 4% (netto) hypotheekrente en 2,04% VRH heeft die leverage ook gewoon een derving van 6,04%, bepaald geen gratis geld.

(ongeveer de situatie voor mijn hypotheek die ik vorig jaar afgesloten heb)

[ Voor 8% gewijzigd door assje op 26-01-2024 11:01 ]

[Tommie12]

Requiem19 schreef op vrijdag 26 januari 2024 @ 10:54:
[...]


Maar je bent er nog steeds zo te lezen .

Wat gaat het plan worden?

Andorra dacht ik.