DominoNL schreef op woensdag 4 december 2019 @ 11:59:
[...]
Ja, je komt nu weer met een lijstje imho dure units die volgens jou "goed" zijn, maar die volgens mij/ons(?) niets beter doen dan een DACje van een paar euro, wellicht zelfs centen. Dus nogmaals de vraag, kun jij ergens aantonen dat een DAC in een dertien-in-een-dozijn receiver of paar-euro-usb geluidskaart of iets anders soortgelijks het hoorbaar minder goed doet?
Ik kan geen lijst noemen, maar wel enkele voorbeelden noemen wat uit -kan- maken. Hieronder mijn interpretaties (voor bron zie beneden)
Jitter is bijvoorbeeld een meetbaar ding. Net als THD bij versterkers. Dit zijn wel appels en peren, maar wel een norm. Een DAC, of het een ESS Sabre 9018, 9032, etc is, wilt niet zeggen dat je het hoort. Hier en daar heb je natuurlijk wat voordelen van innovatie. Maar ook de oude Philips (eerste cd spelers) zijn nog steeds goed. Het is wat Koetje zegt vaak een punt van implementatie. De dac zelf zijn vaak dus allemaal dezelfde chips.. Sommige van 2 euro of minder, sommige van 40 euro. De ene ondersteund tot 16 bit, andere tot 32.
Klokken. In alle (AD/DA) converterende apparaten zitten ze. Deze zijn vaak analoog en die specifiek zijn gevoelig voor spanningsverschillen. Daarom is vaak dat wanneer je een cheap ass power supply unit (switching) van 5 pleuro erop doet, dat je het hoort. Dit ligt niet eens aan de power supply, maar aan de implementatie. Deze klok zorgt ervoor dat wanneer je je audio converteerd dat in de juiste frequentie gebeurd. Een veelvoud hiervan vaak genomen (daarom zie je er soms 2 op een bordje zitten, anders zijn ze geinterpoleerd, afhankelijke of ze dus meerdere frequenties ondersteunen. Daar zijn wat benamingen voor die me even zijn ontschoten. In ieder geval... vaak met een regulator chipje kun je stroom weer op mooie sinusjes krijgen. Dat verschil is meetbaar en ook hoorbaar.
Het grappige is dat wanneer je met batterijen werkt, is dat je een van de mooiste ripples hebt en je met bijvoorbeeld een lifepo4 batterij je klok direct kan voeden. Dit wilt niet zeggen dat je mooi geimplementeerde klok/dac systeem minder goed klinkt, of hoorbaar, maar is dus afhankelijk van of je o.a. de klok goed kunt voeden. De klokken zijn er ook in meerdere vormen. Een oven controlled oscillator (OCXO), zegt het al...soms moet het even opwarmen wilt het zijn werk het beste doen. Je kunt het ook door een chip laten doen/computer gestuurd. Dat kan heel strak gaan overigens (denk maar aan een digital controlled oscillator). Je merkt al hier dat er veel variaties zijn en dus al een lastiger verhaal word met meerdere variabelen.
Even terug naar de klok. Als we een raspberry pi nemen, die audio output klokt (de direct out), wordt deze berekend/geintepoleerd. Dat klinkt an sich gewoon prima. Maar zet je de klok met een nette schakeling, is er toch wel een verschil. Kijk je dichterbij, zie je even als slechte analogie een groep met mensen die aan het rennen zijn. Om de 5 minuten start er een groep mannetjes die met 5km/u continue rent. Ergens is een groep ventjes die is verteld een minuut eerder te starten. De mannetjes komen nog steeds in periodes binnen. Echter is hier overdreven ergens een korter gat ontstaan. Als je aan de voorkant staat, zie je dit helemaal niet, maar bekijk je het van perspectief van boven, zie je het wel degelijk. Wanneer je de tijd gaat meten, zie het ook. Nu is een minuut erg meetbaar natuurlijk, en dat kun je ook makkelijk zonder te tellen vast stellen. Nu met minder dan milliseconden wordt dit lastig. Maar je krijgt wel wat rommel in je geluid. Dit heet dus klok jitter. Dit is te meten, en in zekere maten ook te horen.
Grappige is dus, wanneer we het over de iphone bijvoorbeeld hebben, of anderen, zit hier ook gewoon een ess sabre dac in, (iphone weet ik neit exact, maar bijvoorbeeld andere merken zeker wel). De klok wordt gevoed door een batterij met een lithium batterij, en heeft dus ook eigenlijk al een mooie aansturing. Dus eigenlijk werkt je telefoon als een hele goede DAC. Omdat de dac helemaal buiten de chip geen ingewikkeld apparaat is, is vaak een telefoon ook gewoon een prima speler

.
Nou, nu kun je ook nog zeggen... ik bouw een buffer erin, om die gekke klok dingen te voorkomen. We nemen een fifo... first in first out... we bouwen een vertraging in om zeker te weten zijn dat we met een X snelheid genoeg data hebben om voorlopig OK te zijn voor de komende 1 a 2 seconden. (veel minder kan ook,...noem maar wat).
Dan heb je dus ongeveer het "transport" gedeelte gehad.
Vervolgens pleur je het een DAC in via een i2s signaal bijvoorbeeld en dan komt het eruit. Dan moet je nog iets doen misschien met impedantie, output volume/voltage. En eigenlijk ben je dan met minimale componenten klaar.
Nu kom ik nog even kort terug op stroom. Want de klok is wel het gevoeligste voor wisselingen, maar de rest kan hier ook "last" van hebben. Stel, je hebt een slechte PSU op je stroomnetwerk staan, en die is ook switching op een lagere frequentie. Als je dit niet filtert, kan je dac chipje er ook last van hebben. Nu zitten vaak in geen 5 euro voedingen deze filters wel. Dit hoeft ook niet duur te zijn. Zeker niet 200.000 euro voor een regenerator
Nu ben ik overigens geen engineer, maar dit zijn vaak de schemas die heb bekeken over hoe een dac in elkaar steekt. En na bouwen van mn streamer met een raspberry pi was dat wel interessant. (Nu claim ik niet dat alle schakelingen die ik heb gemaakt/veranderd ook daadwerkelijk hoorbaar waren. N.L. van een goedkope OCXO naar duurdere Crystak (25cent naar 36 euro), hoorde ik echt geen verschil, daarbij luister ik ook alles gewoon op 44.1KHz/16bit).
Dan is er natuurlijk nog het feit dat er een filter in zit, oversampling vs non-oversampling, foutcorrectie... daar weet ik niets van.
Hierboven is een abstractie van wat ik begrepen heb (dus mijn interpretatie van de uitleg van schemas van DACs en DIY enthousiasten op diyaudio van topic van Iancanada -> source:
http://www.diyaudio.com/f...tter-468.html#post5527560 ). Dus neem mijn woorden ook niet als waarheid aan, en verbeter mij graag waar nodig.
Overigens, waar we denk ik ook scheiding in moeten maken is, wat de wetenschap is, de praktische invullen (applied science/engineering) en of men daadwerkelijk ook het verschil kan horen (psychologie). Soms lees ik dat we die door de war halen. Uiteindelijk gaat het om de ervaring. Maar om daar te komen is het nier erg om een discussie van de stappen ervoor uit te lichten.