14 Augustus 2019
Geachte Mevrouw ###,
Dank voor uw reactie per email van 07-08-2019 n.a.v. mijn brief van 27-07-2019.
U beweert in uw email dat Enexis de kosten voor de verwijdering van de gasaansluiting wel degelijk
bij mij in rekening mag brengen. U voert daarvoor de artikelen 3.6 van de algemene voorwaarden
aan, alsmede artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas.
Mijn reactie bestaat uit de volgende punten:
1. De Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) is beëindigd. Wij hebben geen contractuele
relatie meer.
2. De Algemene Voorwaarden noch de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) zelf geven
een grond voor het in rekening brengen van kosten van werkzaamheden waar ik geen
opdracht toe heb gegeven.
3. Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas legt mij als voormalige aangeslotene geen
verplichting tot betaling op, maar schrijft voor hóe netbeheerders kosten van eenmalige
werkzaamheden als afschakelen of verwijderen moeten specificeren en in rekening brengen,
verondersteld dat die eenmalige werkzaamheden geschieden op verzoek van de voormalige
aangeslotene.
4. Op grond van fundamenteel consumentenrecht is het u verboden om bij opzegging van de
ATO aanvullende betalingen te eisen, zoals het tarief voor het verwijderen van de
aansluiting.
5. Er is dus geen enkele juridische titel voor het in rekening brengen van kosten van
werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven.
1. De Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) is beëindigd. Wij hebben geen contractuele
relatie meer.
Op grond van Artikel 3.6 van de Algemene Voorwaarden kan ik de Aansluit- en
Transportovereenkomst (ATO) opzeggen. Het artikel luidt volledig:
“Elk der partijen is gerechtigd de aansluit- en transportovereenkomst schriftelijk met
inachtneming van een opzegtermijn op te zeggen. Uiterlijk tien werkdagen voordat de
aansluit- en transportovereenkomst beëindigd dient te worden, dient de contractant zijn
leverancier op de met de leverancier overeengekomen wijze van de gewenste beëindiging
van de aansluit- en transportovereenkomst op de hoogte te stellen en, voor zover dit nog
niet gebeurd is, zijn leverancier te machtigen de aansluit- en transportovereenkomst voor
hem op te zeggen.
Indien niet voldaan is aan deze vereisten, alsmede indien de netbeheerder niet binnen de
opzegtermijn in de gelegenheid is gesteld de voor de beëindiging van de aansluit- en
transportovereenkomst noodzakelijke handelingen te verrichten, blijft de contractant
gebonden aan hetgeen in of krachtens de aansluit- en transportovereenkomst is bepaald
totdat hij aan al zijn daaruit voortvloeiende verplichtingen heeft voldaan.
De opzegtermijn voor de netbeheerder bedraagt minimaal dertig dagen. De netbeheerder zal
slechts opzeggen in de gevallen waarin opzegging wegens zwaarwichtige belangen is
gerechtvaardigd.”
Uit de tekst blijken drie zaken:
1
a. Als contractant kan ik de ATO op twee manieren opzeggen. De eerste manier is direct
1
(schriftelijk) bij de netbeheerder . De tweede manier is door de leverancier op de hoogte
te stellen van de gewenste beëindiging van de ATO en deze te machtigen de aansluit- en
2
transportovereenkomst namens mij op te zeggen. Ik heb opgezegd volgens deze tweede
manier, en voldoe daarmee aan de vereisten voor opzegging.
3
b. Er geldt een opzegtermijn voor beide (‘elk der’) partijen . Voor de netbeheerder is die
4 5
opzegtermijn minimaal dertig dagen , voor de contractant is die tien werkdagen . Als die
6
opzegtermijn verstreken is, is de ATO daadwerkelijk beëindigd, zo blijkt uit de tekst .
c. Het enige voorbehoud dat dit artikel maakt voor daadwerkelijke beëindiging van de ATO
na verloop van de opzegtermijn betreft de situatie waarin de netbeheerder niet binnen
de opzegtermijn in de gelegenheid is gesteld de voor de beëindiging van de
7
overeenkomst noodzakelijke handelingen te verrichten . Alleen dan blijft de contractant
gebonden aan de ATO en daaruit voortvloeiende verplichtingen. Aangezien ik u geen
strobreed in de weg heb gelegd om de noodzakelijke handelingen te verrichten, is dit
voorbehoud niet van toepassing.
De ATO is door mij dus niet alleen rechtmatig opgezegd d.d. 13-07-2019 via een machtiging van mijn
leverancier, maar is ook daadwerkelijk beëindigd op 27-07-2019 zijnde tien werkdagen na de datum
van opzegging.
2. De Algemene Voorwaarden noch de ATO zelf geven een grond voor het in rekening brengen van
kosten van werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven.
Ten eerste moet Enexis de aansluiting niet op kosten van de contractant verwijderen, maar wil Enexis
de aansluiting verwijderen, kennelijk op kosten van de contractant. Nergens in de Algemene
Voorwaarden of artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas staat dat de netbeheerder de aansluiting
moet verwijderen als de contractant de ATO opzegt. Sterker nog: bij elke normale leverancierswissel,
of bij een verhuizing wordt de ATO eerst opgezegd en vervolgens weer gesloten. Er is dus helemaal
geen dwingende relatie tussen het opzeggen van de ATO en het verwijderen van de aansluiting.
3. Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas legt mij als voormalige aangeslotene geen verplichting
tot betaling op, maar schrijft voor hóe netbeheerders kosten van eenmalige werkzaamheden als
afschakelen of verwijderen moeten specificeren en in rekening brengen, verondersteld dat die
eenmalige werkzaamheden geschieden op verzoek van de voormalige aangeslotene.
Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas luidt als volgt:
“Bij de beëindiging van de aansluitovereenkomst worden eventuele kosten voor het fysiek
afschakelen van de aansluiting dan wel het verwijderen van de aansluiting via een eenmalige
bijdrage in rekening gebracht bij de “voormalige” aangeslotene, met inachtneming van de
systematiek van voorcalculatie zoals beschreven in artikel 2.5.1.15.”
Het daarin aangehaalde artikel 2.5.1.15 uit dezelfde Tarievencode luidt als volgt:
1 “Elk der partijen is gerechtigd de aansluit- en transportovereenkomst schriftelijk met inachtneming van een opzegtermijn op te zeggen.”
2 “Uiterlijk tien werkdagen voordat de aansluit- en transportovereenkomst beëindigd dient te worden, dient de contractant zijn leverancier
op de met de leverancier overeengekomen wijze van de gewenste beëindiging van de aansluit- en transportovereenkomst op de hoogte te
stellen en, voor zover dit nog niet gebeurd is, zijn leverancier te machtigen de aansluit- en transportovereenkomst voor hem op te zeggen.”
3 “Elk der partijen is gerechtigd de aansluit- en transportovereenkomst schriftelijk met inachtneming van een opzegtermijn op te zeggen.”
4 “De opzegtermijn voor de netbeheerder bedraagt minimaal dertig dagen.”
5 “Uiterlijk tien werkdagen voordat de aansluit- en transportovereenkomst beëindigd dient te worden…”
6 “…tien werkdagen voordat de aansluit- en transportovereenkomst beëindigd…”
7 “indien de netbeheerder niet binnen de opzegtermijn in de gelegenheid is gesteld de voor de beëindiging van de aansluit- en
transportovereenkomst noodzakelijke handelingen te verrichten, blijft de contractant gebonden aan hetgeen in of krachtens de aansluit-
en transportovereenkomst is bepaald totdat hij aan al zijn daaruit voortvloeiende verplichtingen heeft voldaan.”
2
“De hoogte van de in de artikelen 2.5.1.11, 2.5.1.12, 2.5.1.13 en 2.5.1.14 bedoelde
voorcalculaties voor eenmalige werkzaamheden is gebaseerd op de voorcalculatorische
projectkosten, met toepassing van de standaard offerte/factuur voor eenmalige
werkzaamheden in artikel 2.5.1.16.”
Uit deze beide artikelen samen blijkt al dat artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas van toepassing is
op situaties waarin er eenmalige werkzaamheden plaatsvinden, die geschieden op verzoek van de
voormalige aangeslotene. De systematiek van voorcalculatie dient immers in acht te worden
genomen, en dat betekent volgens artikel 2.5.1.15 de toepassing van de standaard offerte/factuur
voor eenmalige werkzaamheden in artikel 2.5.1.16. Artikel 2.5.1.12 is dus geen basis voor de
netbeheerder om te handelen, en zeker niet om kosten in rekening te brengen bij de voormalige
aangeslotene, indien daar geen offerte en opdracht aan vooraf zijn gegaan.
Dat gezegd hebbend, ga ik graag nog wat dieper in op de achtergronden van de Tarievencode Gas, en
speciaal artikel 2.5.1.12, om bovengenoemde bewering verder te onderbouwen:
a. De Tarievencode Gas (hierna ook kortweg TCG) is een gedragscode van de netbeheerders,
jegens de netgebruikers, geaccordeerd door de ACM. Dat blijkt zonneklaar uit artikel 1.1.1.
van de TCG, waarin staat:
"Dit document bevat de door netbeheerders jegens netgebruikers, waaronder afnemers, te
hanteren tariefstructuur die de elementen en wijze van berekening beschrijft van het tarief
waarvoor transport van gas, met inbegrip van invoer, uitvoer en doorvoer van gas, de met
het transport ondersteunende diensten ten behoeve van netgebruikers en het gebruik van
een of meer installaties van het verwante bedrijf zullen worden doorgevoerd en van het
tarief waarvoor de netbeheerder van het landelijk gastransportnet uitvoering zal geven aan
zijn in artikel 10a, eerste lid, omschreven wettelijke taken, zoals bedoeld in artikel 12a van de
Gaswet."
b. Artikel 1.1.1 geeft daarmee de reikwijdte aan van de TCG, en voor wie die Tarievencode
bestemd is. Uit de zinsnede “door netbeheerders jegens netgebruikers, waaronder afnemers,
...” blijkt zonneklaar dat de TCG regels voor de netbeheerders bevat, m.b.t. hun gedrag
‘jegens’ netgebruikers, waaronder afnemers. Verder blijkt uit dit artikel duidelijk dat de TCG
niet de kosten (het tarief) zelf voorschrijft, maar “de elementen en wijze van berekening
beschrijft van het tarief.” Het gaat hier dus om de manier waarop netbeheerders tarieven
dienen te berekenen, en specificeren naar de netgebruikers. Een tariefstructuur is niet het
tarief zelf.
c. Zelfs al zou de TCG op een of andere manier toch ook verbindend voor de netgebruikers zijn,
dan nog zal in specifieke artikelen (zoals 2.5.1.12) een specifieke verplichting voor mij
moeten worden geformuleerd voordat ik daaraan gebonden ben. Artikel 2.5.1.12 formuleert
die verplichting niet, maar schrijft de netbeheerders voor op welke wijze zij kosten in
rekening brengen in gevallen van eenmalige werkzaamheden (op verzoek van de voormalige
aangeslotene), namelijk (1) via een eenmalige bijdrage, en (2) met in achtneming van de
systematiek van voorcalculatie.
d. Dat de TCG een gedragscode van de netbeheerders is blijkt ook uit het feit dat de TCG
continu “under construction” is door de netbeheerders, zonder tussenkomst van de
afnemers. Zie het document Tarievencode gas met in procedure zijnde
8
codewijzigingsvoorstellen . Consumenten/afnemers zijn in dit verhaal geen partij.
e. Indien uit de TCG desondanks werkelijk directe verplichtingen zouden voortvloeien voor de
afnemers, dan hadden die gewoon onderdeel moeten zijn van de afspraken in de Aansluit-
en Transportovereenkomst en de Algemene Voorwaarden, die tweezijdig zijn vastgesteld
door de netbeheerders samen met de Consumentenbond onder auspiciën van de SER.
8
https://www.netbeheernede...-_Tarievencode_gas_22.pdf
3
f.De TCG regelt de manier waarop netbeheerders kosten in rekening brengen (de
‘tariefstructuur’), en maximeert die op sommige punten (alleen niet in het geval van
eenmalige werkzaamheden, zoals fysiek afschakelen dan wel verwijderen). De TCG
introduceert echter geen betalingsverplichtingen voor afnemers die niet privaatrechtelijk (in
de ATO en de AV) zijn vastgelegd.
g. Artikel 2.5.1.12 van de TCG moet dus gelezen worden als de wijze waarop netbeheerders
kosten in rekening brengen bij fysieke afschakeling dan wel verwijdering van de aansluiting,
indien daar privaatrechtelijk een titel voor ontstaat (bv. een opdracht daartoe door de
afnemer).
h. Dat er in artikel 2.5.1.12 twee opties genoemd worden (fysieke afschakeling dan wel
verwijdering) geeft ook al aan dat er elders een titel moet worden gevonden voor de
verschuldigdheid van kosten. Wat bepaalt immers anders welke van deze opties aan de orde
is?
i.Tot slot mag -zoals gezegd- volgens dit artikel de netbeheerder alleen kosten in rekening
brengen ‘met inachtneming van de systematiek van voorcalculatie’, dus met een offerte
waarop de afnemer expliciet opdracht moet geven voordat er een factuur gestuurd kan
worden.
j.Deze lezing wordt bevestigd door te kijken naar de ontstaansgeschiedenis van dit artikel. Het
9
is begin 2011 in de TCG opgenomen bij besluit van de NMa (103133_1/257) en op initiatief
van de Raad van Bestuur van de NMa (dus niet op initiatief van de netbeheerders). Uit de
toelichting op het besluit blijkt dat deze paragraaf primair is toegevoegd door de RvB van de
NMa omdat de Raad “het van belang [vindt] om aangeslotenen te beschermen tegen de voor
aangeslotenen nadelige gevolgen (latent dan wel manifest) van deze kennis- en
informatieasymmetrie.” (Paragraaf 6.1, r.o. 76, p24; onderstreping door mij).
Met deze Paragraaf 2.5 beoogde de Raad “vergaande standaardisering”. Die “schept vooraf
helderheid voor aangeslotenen over wat zij mogen verwachten van de producten die de
gasaansluitdienst voortbrengt en de prijzen en condities daarvoor.” (Paragraaf 6.1, r.o. 76,
p24; onderstreping door ons). De bedoeling van deze paragraaf is dus glashelder:
bescherming van de aangeslotenen, door vooraf helderheid te scheppen.
k. In de toelichting (randnummer 90, op pagina 28) wordt ook nadrukkelijk aangegeven dat
netbeheerders maatwerk als afschakelen dan wel verwijderen aanbieden op basis van een
voorcalculatorische opgave van de kosten. Het woord ‘aanbieden’ in de zinsnede “…te
bepalen dat netbeheerders het wijzigen, verwijderen of fysiek af- of inschakelen van een
bestaande gasaansluiting aanbieden op basis van een voorcalculatorische opgave van de
kosten…,” in combinatie met de voorwaarde van ‘een voorcalculatorische opgave van de
kosten’ kan niet anders gelezen worden dan een offerte met al dan niet een daaropvolgende
opdracht.
l.Deze lezing correspondeert verder met het feit dat de tarieven voor fysiek afschakelen of
verwijderen niet zijn gereguleerd zijn door de ACM. Voor niet-gereguleerde tarieven is het
natuurlijk zéker noodzakelijk dat de voormalige aangeslotene eerst expliciet akkoord gaat
met de werkzaamheden.
Kortom, artikel 2.5.1.12 van de TCG is helemaal niet relevant, aangezien ik geen offerte heb
gevraagd, en ook geen opdracht verleen voor fysiek afschakelen dan wel verwijderen van de
aansluiting.
Zonder verder af te doen aan bovenstaande argumentatie, maak ik verder bezwaar tegen het gebruik
van artikel 2.5.1.12 uit de Tarievencode Gas als grond om kosten bij mij in rekening te brengen,
omdat noch in de AV, noch in de ATO klip en klaar verwezen wordt naar die Tarievencode Gas.
9
https://www.acm.nl/sites/...011%20november%202010.pdf
4
Immers, op grond van Artikel 52b, lid 1 Gaswet dienen de voorwaarden, verbonden aan een
leverings- of transportovereenkomst met een afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid,
transparant, eerlijk en vooraf bekend te zijn:
Artikel 52b
1 De voorwaarden, verbonden aan een leverings- of transportovereenkomst met een
afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid, zijn transparant, eerlijk en vooraf bekend. De
voorwaarden worden in ieder geval voor het sluiten van de overeenkomst verstrekt en zijn
gesteld in duidelijke en begrijpelijke taal.
Alleen al op grond van de volstrekte obscuriteit van dit artikel voor afnemers kunt u daar mijns
inziens al geen rechten aan ontlenen.
4. Op grond van fundamenteel consumentenrecht is het u verboden om bij opzegging van de ATO
aanvullende betalingen te eisen, zoals het tarief voor het verwijderen van de aansluiting.
U stelt of lijkt te suggereren dat het voor de beëindiging van de ATO noodzakelijk is dat de aansluiting
wordt verwijderd, en dat ik de kosten daarvan moet betalen, ook al geef ik daar geen opdracht toe.
Dit is mijns inziens in strijd met dwingende consumentbeschermende regelgeving, waarbij o.a. de
volgende richtlijnen van toepassing zijn:
- Oneerlijke bedingen (93/13/EEG6);
- Oneerlijke handelspraktijken (OHP) ( 2005/29/EG7);
- richtlijn Consumentenrechten (2011/83/EU8);
- richtlijn interne markt Aardgas (2009/73/EG9);
- de boeken 3 en 6 BW, meer specifiek o.a. 6:193a ev (oneerlijke handelspraktijken); 6:227a ev
(overeenkomst langs elektronische weg); 6:230a ev. (inzake dienstenrichtlijn); 6:230g ev
(overeenkomsten tussen handelaren en consumenten); 6:231 ev. (algemene voorwaarden);
7:400 ev. (opdracht).
Ik zal niet op al deze richtlijnen ingaan, maar volsta met de volgende verwijzingen:
Geen aanvullende betaling noodzakelijk
Artikel 6:230j BW bepaalt: “De consument is niet zonder zijn uitdrukkelijke instemming gebonden aan
een verbintenis tot een aanvullende betaling van een geldsom ter verkrijging van een prestatie die
niet de kern van de prestatie is. Uit het gebruik van standaardopties die de consument moet afwijzen,
kan geen uitdrukkelijke instemming worden afgeleid.“
Ik heb evident niet ingestemd met een verbintenis tot aanvullende betaling, en dat zal ik ook niet
doen. Het is verder evident dat het verwijderen van de aansluiting niet de kern van de prestatie van
Enexis voortvloeiende uit de ATO was of is. Op grond van 6:230i lid 1 BW is dit dwingend recht, zodat
ieder andersluidend beding ongeldig is
Geen schadevergoeding verschuldigd bij opzegging
Indien verwijdering van de aansluiting op kosten van de contractant inderdaad een voorwaarde zou
zijn voor de daadwerkelijke beëindiging van de ATO, is dat een oneerlijk beding. De ATO is immers
een overeenkomst van opdracht, zoals de geschillencommissie energie en water al op 10 februari
10
2006 oordeelde (ref. ENE05-2890) . Ingevolge artikel 7:408 lid 1 BW kan de opdrachtgever (dat ben
ik) ten allen tijde de overeenkomst opzeggen, en ingevolge lid 3 van dat artikel is de consument ter
zake van een opzegging geen schadevergoeding verschuldigd. Dit onverminderd artikel 406, waarin
nog is vermeld dat onkosten verbonden aan de uitvoering van de opdracht moeten worden vergoed
voor zover deze niet in het loon zijn begrepen. De uitvoering van de opdracht ziet op aansluiting en
10
https://www.degeschillenc...g-i-s-m-schadevergoeding/
5
transport van gas, en daarvoor dekt het loon (het vastgestelde tarief) alles, inclusief de onkosten.
Sterker nog, het capaciteitstarief dat Enexis in rekening heeft gebracht via mijn energieleverancier en
die ik heb betaald, omvat ook de kosten van onderhoud, en onderhoud geschiedt o.a. t.b.v. de
instandhouding en veiligheid. Voorts valt hieronder de afschrijving van de meetinstallatie, en
vervanging van de meter. De daarbij behorende voorrijkosten en het weghalen van de meter, welke
kosten ook gemaakt worden bij verwijdering van de aansluiting, zijn derhalve al voldaan door mij, en
alle andere contractanten. Aangezien er sprake is van een overeenkomst voor onbepaalde tijd voor
het verrichten van continue diensten geldt art. 7:411 lid 1 bovendien niet. Op grond van deze
dwingende consumentenbeschermende bepalingen ben ik bij opzegging dus niet wegens die
opzegging, onkosten, loon, of schadevergoeding verschuldigd.
6. Samenvattend: ik zie dus geen enkele juridische titel voor het in rekening brengen van kosten van
werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven. Ik heb de ATO rechtmatig opgezegd via de
leverancier, de opzegtermijn van tien werkdagen is verlopen, zodat de ATO ook beëindigd is. Noch in
de ATO en de AV, noch in artikel 2.5.1.12 Tarievencode Gas is een geldige juridische titel te vinden
om mij kosten in rekening te brengen voor het verwijderen van de aansluiting, als ik daar geen
opdracht toe geef.
U bent en blijft overigens nog steeds van harte welkom om op afspraak de noodzakelijke
handelingen aan de gasaansluiting te verrichten die u wenst, maar het moge duidelijk zijn dat ik
daartoe geen opdracht geef, en het ook bij voorbaat afwijs indien u de kosten voor die handelingen
bij mij in rekening brengt.
Met vriendelijke groet,
###