Mail aan Jurist stedin 3 april 2019
Geachte heer Jurist,
Betreft dossiernummer: 00000000
Naar aanleiding van ons telefonisch contact op maandag 1 april 2019 zou ik u mijn vragen nog toezenden.
Deze vragen zal ik namens de vorige contractant stellen, waarbij ik er van uit ga dat de brieven en eerdere mails hiertoe de aanleiding zijn.
Ik ontving op 25-02-2019 en 11-03-2019 brieven van u op mijn adres, waarin u de ‘bewoner(s) op dit adres’ er op wijst dat er bij u geen energieleverancier voor gas bekend is. In de brief spoort u mij aan een contract voor gas bij een energieleverancier af te sluiten, omdat u anders genoodzaakt bent om de gasaansluiting af te sluiten, en de kosten daarvoor bij mij in rekening zult brengen.
Inderdaad heb ik op dit adres geen leveringscontract voor gas meer. Dat contract heb ik per 19-02-2019 opgezegd bij Powerpeers. Tegelijkertijd met die opzegging heb ik Powerpeers gemachtigd om namens mij de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) op te zeggen bij Stedin, conform Artikel 3.6 van de Algemene Voorwaarden voor aansluiting en transport elektriciteit en gas voor kleinverbruikers (versie 2013).
Aangezien er inmiddels tien werkdagen verstreken zijn sinds de opzegging van de ATO, en u alle gelegenheid heeft gehad de noodzakelijke handelingen te verrichten waar het genoemde artikel 3.6 naar verwijst, is de ATO inmiddels ook beëindigd. Wij hebben dus geen contractuele relatie meer.
Ik zie geen enkele grond waarop ik verplicht zou zijn te betalen voor werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven. Noch in de ATO, noch in de Algemene Voorwaarden zijn afspraken te vinden over kosten die zonder voorafgaande opdracht of zonder verwijtbaar handelen in rekening zouden kunnen worden gebracht bij opzegging van de ATO op grond van artikel 3.6. En buiten dat er niet naar verwezen wordt in de ATO en de Algemene Voorwaarden, veronderstelt artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas ook nog eens een voorafgaande opdracht voordat kosten in rekening kunnen worden gebracht.
Naar aanleiding van de eerste brief en uw mail van 7 maart 2019 heb ik onder andere de volgende vraag gesteld op 8 maart 2019:
- "Wat is het wetsartikel waarin staat dat ik kosten voor de afsluiting verschuldigd ben indien ik geen leveringscontract heb?"
Hierop is op 8 maart 2019 het volgende antwoord gekomen:
"In de volgende link kunt u de tekst vinden:
https://wetten.overheid.nl/BWBR0037948/2019-01-01 . In artikel 2.5.1.12 staat in ieder geval vermeld dat indien u de aansluitovereenkomst beëindigd er kosten in rekening gebracht worden voor het fysiek afschakelen of verwijderen van de aansluiting."
In uw mail van 7 maart stelt u overigens nog dat het _kosteloos_ is om de meter af te sluiten. Een dag later zijn ook daar kosten aan verbonden?
U blijft aangeven dat u de kosten voor de afsluiting of verwijdering van de gasaansluiting wel degelijk bij mij in rekening mag brengen, ook zonder voorafgaande opdracht. U voert hierbij onder andere het gasbeleid van Stedin, de Aansluit en Transport overeenkomst en de gehele Gaswet (o.a. 2.5.1.12) aan. Ik zal hierop nogmaals reageren:
Mijn reactie bestaat uit de volgende punten:
1. De Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) is beëindigd. Wij hebben geen contractuele relatie meer.
2. De Algemene Voorwaarden noch de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) zelf geven een grond voor het in rekening brengen van kosten van werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven.
3. Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas legt mij als voormalige aangeslotene geen verplichting tot betaling op, maar schrijft voor hóe netbeheerders kosten van eenmalige werkzaamheden als afschakelen of verwijderen moeten specificeren en in rekening brengen, verondersteld dat die eenmalige werkzaamheden geschieden op verzoek van de voormalige aangeslotene.
4. Er is dus geen enkele juridische titel voor het in rekening brengen van kosten van werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven.
1. De Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) is beëindigd. Wij hebben geen contractuele relatie meer.
Op grond van Artikel 3.6 van de Algemene Voorwaarden kan ik de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) opzeggen. Het artikel luidt volledig:
“Elk der partijen is gerechtigd de aansluit- en transportovereenkomst schriftelijk met inachtneming van een opzegtermijn op te zeggen. Uiterlijk tien werkdagen voordat de aansluit- en transportovereenkomst beëindigd dient te worden, dient de contractant zijn leverancier op de met de leverancier overeengekomen wijze van de gewenste beëindiging van de aansluit- en transportovereenkomst op de hoogte te stellen en, voor zover dit nog niet gebeurd is, zijn leverancier te machtigen de aansluit- en transportovereenkomst voor hem op te zeggen.
Indien niet voldaan is aan deze vereisten, alsmede indien de netbeheerder niet binnen de opzegtermijn in de gelegenheid is gesteld de voor de beëindiging van de aansluit- en transportovereenkomst noodzakelijke handelingen te verrichten, blijft de contractant gebonden aan hetgeen in of krachtens de aansluit- en transportovereenkomst is bepaald totdat hij aan al zijn daaruit voortvloeiende verplichtingen heeft voldaan.
De opzegtermijn voor de netbeheerder bedraagt minimaal dertig dagen. De netbeheerder zal slechts opzeggen in de gevallen waarin opzegging wegens zwaarwichtige belangen is gerechtvaardigd.”
Uit de tekst blijken drie zaken:
a. Als contractant kan ik de ATO op twee manieren opzeggen. De eerste manier is direct (schriftelijk) bij de netbeheerder . De tweede manier is door de leverancier op de hoogte te stellen van de gewenste beëindiging van de ATO en deze te machtigen de aansluit- en transportovereenkomst namens mij op te zeggen. Ik heb opgezegd volgens deze tweede manier, en voldoe daarmee aan de vereisten voor opzegging.
b. Er geldt een opzegtermijn voor beide (‘elk der’) partijen . Voor de netbeheerder is die opzegtermijn minimaal dertig dagen , voor de contractant is die tien werkdagen . Als die opzegtermijn verstreken is, is de ATO daadwerkelijk beëindigd, zo blijkt uit de tekst .
c. Het enige voorbehoud dat dit artikel maakt voor daadwerkelijke beëindiging van de ATO na verloop van de opzegtermijn betreft de situatie waarin de netbeheerder niet binnen de opzegtermijn in de gelegenheid is gesteld de noodzakelijke handelingen te verrichten . Alleen dan blijft de contractant gebonden aan de ATO en daaruit voortvloeiende verplichtingen. Aangezien ik u geen strobreed in de weg heb gelegd om de noodzakelijke handelingen te verrichten, is dit voorbehoud niet van toepassing.
De ATO is door mij dus niet alleen rechtmatig opgezegd d.d. 31-01-2019 via een machtiging van mijn leverancier, maar is ook daadwerkelijk beëindigd op 19-02-2019 ruim tien werkdagen na de datum van opzegging.
2. De Algemene Voorwaarden noch de ATO zelf geven een grond voor het in rekening brengen van kosten van werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven.
Ten eerste moet Stedin de aansluiting niet op kosten van de contractant verwijderen, maar wil Stedin de aansluiting verwijderen, kennelijk op kosten van de contractant. Nergens in de Algemene Voorwaarden, artikel 5.3b, artikel 14.1, of artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas staat dat de netbeheerder de aansluiting moet verwijderen als de contractant de ATO opzegt. Sterker nog: bij elke normale leverancierswissel, of bij een verhuizing wordt de ATO eerst opgezegd en vervolgens weer gesloten. Er is dus helemaal geen dwingende relatie tussen het opzeggen van de ATO en het verwijderen van de aansluiting.
Ten tweede is artikel 5.3 lid b niet van toepassing op de situatie dat een contractant de ATO opzegt. Artikel 5.3 luidt volledig:
“5.3 Onverminderd het elders in of krachtens deze algemene voorwaarden bepaalde, zijn het onderhoud en de controle van de aansluiting en de meetinrichting voor rekening van de netbeheerder.
Het activeren, uitbreiden, wijzigen, vervangen, verplaatsen, deactiveren en wegnemen van de aansluiting en de meetinrichting zijn in elk geval voor rekening van de contractant, indien:
a. dit geschiedt op zijn verzoek of
b. dit het gevolg is van zijn handelen of nalaten of het gevolg is van omstandigheden die hem redelijkerwijs zijn toe te rekenen.”
Artikel 5.3 lid b betreft evident verwijtbaar handelen of nalaten van de contractant. Daar is in mijn geval geen sprake van. Het enige dat ik heb gedaan is het opzeggen van mijn leveringscontract en de ATO conform de Algemene Voorwaarden artikel 3.6. Dit is een rechtshandeling waartoe ik volledig bevoegd ben. Wegneming van de aansluiting is geen direct gevolg van deze rechtshandeling, maar volgt uit een beleidskeuze van Stedin om op een gegeven moment over te willen gaan tot verwijdering.
Ten derde is artikel 14.1 niet van toepassing. Artikel 14 gaat slechts over de gehanteerde tarieven. Artikel 14.1 luidt:
“De contractant is aan de netbeheerder bedragen verschuldigd voor het activeren, in stand houden, uitbreiden, wijzigen, vervangen, verplaatsen, de-activeren en wegnemen van de aansluiting en de meetinrichting alsmede voor het transport, volgens het daarvoor door de netbeheerder vastgestelde tarievenblad. Het tarievenblad is te vinden op de internetsite van de netbeheerder en is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar.”
De 'contractant' is aan de netbeheerder in dat artikel natuurlijk alleen bedragen verschuldigd indien daar een voorafgaand 'contract' aan ten grondslag ligt. Dat kan de Aansluit- en Transportovereenkomst zelf zijn, of een specifieke opdracht, bijvoorbeeld tot wijziging van de aansluiting. Zonder zo’n voorafgaande overeenkomst zou u natuurlijk alle handelingen die in dat artikel genoemd zijn non-discriminatoir en op elk moment in rekening moeten brengen en dat lijkt mij niet de praktijk en ook niet de bedoeling van dat artikel.
Aangezien nergens in de ATO of de Algemene Voorwaarden staat dat bij opzegging van de ATO verwijdering dient plaats te vinden, en ik ook geen aparte overeenkomst met u afsluit voor het verwijderen van de aansluiting, geeft dit artikel 14.1 geen enkele grond voor het in rekening brengen van kosten voor verwijdering op uw initiatief.
3. Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas legt mij als voormalige aangeslotene geen verplichting tot betaling op, maar schrijft voor hóe netbeheerders kosten van eenmalige werkzaamheden als afschakelen of verwijderen moeten specificeren en in rekening brengen, verondersteld dat die eenmalige werkzaamheden geschieden op verzoek van de voormalige aangeslotene.
Artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas luidt als volgt:
“Bij de beëindiging van de aansluitovereenkomst worden eventuele kosten voor het fysiek afschakelen van de aansluiting dan wel het verwijderen van de aansluiting via een eenmalige bijdrage in rekening gebracht bij de “voormalige” aangeslotene, met inachtneming van de systematiek van voorcalculatie zoals beschreven in artikel 2.5.1.15.”
Het daarin aangehaalde artikel 2.5.1.15 uit dezelfde Tarievencode luidt als volgt:
“De hoogte van de in de artikelen 2.5.1.11, 2.5.1.12, 2.5.1.13 en 2.5.1.14 bedoelde voorcalculaties voor eenmalige werkzaamheden is gebaseerd op de voorcalculatorische projectkosten, met toepassing van de standaard offerte/factuur voor eenmalige werkzaamheden in artikel 2.5.1.16.”
Uit deze beide artikelen samen blijkt al dat artikel 2.5.1.12 van de Tarievencode Gas van toepassing is op situaties waarin er eenmalige werkzaamheden plaatsvinden, die geschieden op verzoek van de voormalige aangeslotene. De systematiek van voorcalculatie dient immers in acht te worden genomen, en dat betekent volgens artikel 2.5.1.15 de toepassing van de standaard offerte/factuur voor eenmalige werkzaamheden in artikel 2.5.1.16. Artikel 2.5.1.12 is dus geen basis voor de netbeheerder om te handelen, en zeker niet om kosten in rekening te brengen bij de voormalige aangeslotene, indien daar geen offerte en opdracht aan vooraf zijn gegaan.
Dat gezegd hebbend, ga ik graag nog wat dieper in op de achtergronden van de Tarievencode Gas, en speciaal artikel 2.5.1.12, om bovengenoemde bewering verder te onderbouwen:
a. De Tarievencode Gas (hierna ook kortweg TCG) is een gedragscode van de netbeheerders, jegens de netgebruikers, geaccordeerd door de ACM. Dat blijkt zonneklaar uit artikel 1.1.1. van de TCG, waarin staat:
"Dit document bevat de door netbeheerders jegens netgebruikers, waaronder afnemers, te hanteren tariefstructuur die de elementen en wijze van berekening beschrijft van het tarief waarvoor transport van gas, met inbegrip van invoer, uitvoer en doorvoer van gas, de met het transport ondersteunende diensten ten behoeve van netgebruikers en het gebruik van een of meer installaties van het verwante bedrijf zullen worden doorgevoerd en van het tarief waarvoor de netbeheerder van het landelijk gastransportnet uitvoering zal geven aan zijn in artikel 10a, eerste lid, omschreven wettelijke taken, zoals bedoeld in artikel 12a van de Gaswet."
b. Artikel 1.1.1 geeft daarmee de reikwijdte aan van de TCG, en voor wie die Tarievencode bestemd is. Uit de zinsnede “door netbeheerders jegens netgebruikers, waaronder afnemers, ...” blijkt zonneklaar dat de TCG regels voor de netbeheerders bevat, m.b.t. hun gedrag ‘jegens’ netgebruikers, waaronder afnemers. Verder blijkt uit dit artikel duidelijk dat de TCG niet de kosten (het tarief) zelf voorschrijft, maar “de elementen en wijze van berekening beschrijft van het tarief.” Het gaat hier dus om de manier waarop netbeheerders tarieven dienen te berekenen, en specificeren naar de netgebruikers. Een tariefstructuur is niet het tarief zelf.
c. Zelfs al zou de TCG op een of andere manier toch ook verbindend voor de netgebruikers zijn, dan nog zal in specifieke artikelen (zoals 2.5.1.12) een specifieke verplichting voor mij moeten worden geformuleerd voordat ik daaraan gebonden ben. Artikel 2.5.1.12 formuleert die verplichting niet, maar schrijft de netbeheerders voor op welke wijze zij kosten in rekening brengen in gevallen van eenmalige werkzaamheden (op verzoek van de voormalige aangeslotene), namelijk (1) via een eenmalige bijdrage, en (2) met in achtneming van de systematiek van voorcalculatie.
d. Dat de TCG een gedragscode van de netbeheerders is blijkt ook uit het feit dat de TCG continu “under construction” is door de netbeheerders, zonder tussenkomst van de afnemers. Zie het document Tarievencode gas met in procedure zijnde codewijzigingsvoorstellen . Consumenten/afnemers zijn in dit verhaal geen partij.
e. Indien uit de TCG desondanks werkelijk directe verplichtingen zouden voortvloeien voor de afnemers, dan hadden die gewoon onderdeel moeten zijn van de afspraken in de Aansluit- en Transportovereenkomst en de Algemene Voorwaarden, die tweezijdig zijn vastgesteld door de netbeheerders samen met de Consumentenbond onder auspiciën van de SER.
f. De TCG regelt de manier waarop netbeheerders kosten in rekening brengen (de ‘tariefstructuur’), en maximeert die op sommige punten (alleen niet in het geval van eenmalige werkzaamheden, zoals fysiek afschakelen dan wel verwijderen). De TCG introduceert echter geen betalingsverplichtingen voor afnemers die niet privaatrechtelijk (in de ATO en de AV) zijn vastgelegd.
g. Artikel 2.5.1.12 van de TCG moet dus gelezen worden als de wijze waarop netbeheerders kosten in rekening brengen bij fysieke afschakeling dan wel verwijdering van de aansluiting, indien daar privaatrechtelijk een titel voor ontstaat (bv. een opdracht daartoe door de afnemer).
h. Dat er in artikel 2.5.1.12 twee opties genoemd worden (fysieke afschakeling dan wel verwijdering) geeft ook al aan dat er elders een titel moet worden gevonden voor de verschuldigdheid van kosten. Wat bepaalt immers anders welke van deze opties aan de orde is?
i. Tot slot mag -zoals gezegd- volgens dit artikel de netbeheerder alleen kosten in rekening brengen ‘met inachtneming van de systematiek van voorcalculatie’, dus met een offerte waarop de afnemer expliciet opdracht moet geven voordat er een factuur gestuurd kan worden.
j. Deze lezing wordt bevestigd door te kijken naar de ontstaansgeschiedenis van dit artikel. Het is begin 2011 in de TCG opgenomen bij besluit van de NMa (103133_1/257) en op initiatief van de Raad van Bestuur van de NMa (dus niet op initiatief van de netbeheerders). In de toelichting (randnummer 90, op pagina 28) wordt nadrukkelijk aangegeven dat netbeheerders maatwerk als afschakelen dan wel verwijderen aanbieden op basis van een voorcalculatorische opgave van de kosten. Het woord ‘aanbieden’ in de zinsnede “…te bepalen dat netbeheerders het wijzigen, verwijderen of fysiek af- of inschakelen van een bestaande gasaansluiting aanbieden op basis van een voorcalculatorische opgave van de kosten…,” in combinatie met de voorwaarde van ‘een voorcalculatorische opgave van de kosten’ kan niet anders gelezen worden dan een offerte met al dan niet een daaropvolgende opdracht.
k. Deze lezing correspondeert verder met het feit dat de tarieven voor fysiek afschakelen of verwijderen niet zijn gereguleerd zijn door de ACM. Voor niet-gereguleerde tarieven is het natuurlijk zéker noodzakelijk dat de voormalige aangeslotene eerst expliciet akkoord gaat met de werkzaamheden.
Kortom, artikel 2.5.1.12 van de TCG is helemaal niet relevant, aangezien ik geen offerte heb gevraagd, en ook geen opdracht verleen voor fysiek afschakelen dan wel verwijderen van de aansluiting.
Zonder verder af te doen aan bovenstaande argumentatie, maak ik verder bezwaar tegen het gebruik van artikel 2.5.1.12 uit de Tarievencode Gas als grond om kosten bij mij in rekening te brengen, omdat noch in de AV, noch in de ATO klip en klaar verwezen wordt naar die Tarievencode Gas.
Immers, op grond van Artikel 52b, lid 1 Gaswet dienen de voorwaarden, verbonden aan een leverings- of transportovereenkomst met een afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid, transparant, eerlijk en vooraf bekend te zijn:
Artikel 52b
1 De voorwaarden, verbonden aan een leverings- of transportovereenkomst met een afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid, zijn transparant, eerlijk en vooraf bekend. De voorwaarden worden in ieder geval voor het sluiten van de overeenkomst verstrekt en zijn gesteld in duidelijke en begrijpelijke taal.
Alleen al op grond van de volstrekte obscuriteit van dit artikel voor afnemers kunt u daar mijns inziens al geen rechten aan ontlenen.
4. Samenvattend: ik zie dus geen enkele juridische titel voor het in rekening brengen van kosten van werkzaamheden waar ik geen opdracht toe heb gegeven. Ik heb de ATO rechtmatig opgezegd via de leverancier, de opzegtermijn van tien werkdagen is verlopen, zodat de ATO ook beëindigd is. Noch in de ATO en de AV, noch in artikel 2.5.1.12 Tarievencode Gas is een geldige juridische titel te vinden om mij kosten in rekening te brengen voor het verwijderen van de aansluiting, als ik daar geen opdracht toe geef.
U bent en blijft overigens nog steeds van harte welkom om op afspraak de noodzakelijke handelingen aan de gasaansluiting te verrichten die u wenst, maar het moge duidelijk zijn dat ik daartoe geen opdracht geef, en het ook bij voorbaat afwijs indien u de kosten voor die handelingen bij mij in rekening brengt.
Namens de vorige contractant,
Met vriendelijke groet,
x-RaY99