Wat ik hieruit destilleer is: We hebben meer concurrentie nodig op node-productie niveau. Daar zet Intel vol op in en daar kan Samsung ook meer betekenen. ASML pompt als een tierelier EUV machines uit, dus dat zou op een gegeven moment de capaciteit flink moeten verhogen.DaniëlWW2 schreef op donderdag 12 augustus 2021 @ 22:13:
[...]
€200 zou natuurlijk geweldig zijn, maar ik betwijfel inmiddels of dat nog mogelijk is.
Want het idee van de €200 middenmoot videokaart stamt uit de tijd van 55nm, 40nm en 28nm GPU's. En toen waren de "spelregels" gewoon anders dan ze nu zijn.
Behalve zaken zoals inflatie, het over het algemeen toch hogere verbruik van FinFET GPU's met zo effecten op de hele kostprijs van de videokaart of dat inmiddels de gemiddelde Chinese loonslaaf niet langer meer volstrekt debiel laag salaris meer kost, is het grootste probleem die FinFET nodes.
Want een wafer op een planar transistor (dus tot 32/28nm) was veel goedkoper en sneller te maken dan een FinFET wafer (vanaf 22nm voor Intel en 14/16nm voor de rest). En de escalatie de afgelopen jaren is enorm. Een 7nm wafer heb ik al vanuit meerdere kanten gezien in de $7000-$9000+ range en voor een 5nm wafer lijkt het zo om $17.000 te gaan. Een 14/16nm wafer was eerder in de grote van circa $3500. In het decennium ervoor was het een veel geleidelijke toename van iets van een paar honderd dollar per stap.
Het helpt ook niet dat TSMC effectief monopolist is en tegen iedereen kan zeggen dat ze de prijs moeten slikken of ze maar naar Samsung gaan. En maak echt geen illusies, de grote prestatiesprongen van alle spelers van ARM tot GPU's tot x86, zitten toch vooral in betere nodes en niet in architectuur. Soms komt er iets voorbij dat echt veel beter is, maar dat is de uitzondering. Denk Kepler naar Maxwell of Vega naar RDNA. Het gebeurd hooguit eens in de zoveel generaties. RDNA2 is eigenlijk ook bijzonder in hoeveel AMD er eigenlijk eruit heeft kunnen halen op dezelfde node, maar ik dwaal af.
Je ziet gewoon dat met zulke toenamen, het onmogelijk is om oude prijspunten te handhaven. En daar komt nog eens bij dat de consument tegenwoordig veeleisender is aan hun videokaart. Deze moet namelijk ook stil zijn, ideaal met goede ventilatoren. Heel wat mensen willen lichtjes en het moet er goed uitzien. PCB moet goed zijn want ook overclocken moet natuurlijk ook zo kunnen. En in combinatie met het hogere verbruik krijg je zo gewoon een duurdere videokaart buiten de exponentiële toename van de kosten van de GPU zelf.
Ik zie inmiddels niet meer hoe het nog voor €200 moet. Je mag er gerust vanuit gaan dat die Navi 23 chip in de RX6600XT, twee a driemaal zo duur is om te maken als een Polaris 10 van de RX580. En qua R&D zal die ook niet goedkoper zijn geweest. Polaris is immers ontwikkeld in een tijd dat AMD zowat failliet ging en ze alles wat ze hadden, hebben uitgegeven aan Zen en waarschijnlijk ook al aardig wat aan RDNA.
Het is ook geen ongeluk dat de sub €100 markt dood is. Daar valt niks meer te verdienen. En ik denk dat de markt tot €200 ook niet lang meer heeft in dit tempo. Ik denk toch echt dat €200 a €300 het minimum zal worden voor een discrete GPU.
Maar dit betekend niet dat ik een chip zoals Navi 23 zal accepteren op dit prijspunt. Want dat is geen instapper en hier weten we eigenlijk dat AMD ze echt wel goedkoper kan verkopen. Waarom? Nou omdat de chip qua formaat vergelijkbaar is met Navi 10 en een lichte cut down Navi 10 was de basis voor de $280 kostende RX5600XT. En ik denk niet dat AMD die met verlies verkocht. Minder winst dan ze maakte op de RX5700XT, zeker, maar verlies denk ik ook niet.
En daarop is mijn max €300 gebaseerd. Want dat is nog goed mogelijk waar AMD en de hele keten nog winst zal maken, zonder de gewone gamer die geen eindeloos budget heeft en gewoon wat games wil spelen, zo af te zetten. Want AMD zal nu flink verdienen aan Navi 23.
Dan de volgende generatie ook nog. Tja, de MCM geruchten zijn denk ik te hardnekkig en we weten eigenlijk ook wel dat AMD naar TSMC 5nm gaat. Hoe ik het begrepen heb, lijkt het erop dat er twee dingen fundamenteel veranderen in RDNA3.
-De CU zoals we die kennen (dus het cluster van 64 ALU's) lijkt te verdwijnen.
-Er lijkt (serieuze hoeveelheid zout hierbij) maar een ontwerp te zijn en dat lijkt een 5120 ALU chip te zijn. Ja, volle Navi 21 qua aantal ALU's en dan nog de RDNA3 zaken. Dus betere RT, efficiënter etc. Dat zou Navi 33 zijn. Navi 32 en 31 zijn MCM GPU's met respectievelijk twee en drie aparte chips.
En dat is misschien wel de redding voor ons. Want het zou de ontwikkelkosten om een ontwerp productie gereed te maken, serieus moeten drukken. Idem voor productiefouten omdat je meerdere kleinere chips zal hebben. Maar zelfs dan nog moet ik maar zien of er iets "betaalbaars" tussen zal zitten. Zeker voor de high end koester ik weinig hoop meer na een jaar van belachelijk dure vlaggenschepen in de RTX3090 en RX6900XT die nauwelijks sneller zijn dan de veel betaalbare RTX3080 of RX6800XT. En toen kwamen de tekorten, scalping etc erbij en mensen kochten het alsnog massaal of wachten nog steeds. De midrange (dus Navi 32) op €400 en lagere midrange (Navi 31) op €300 zou denk ik al heel wat zijn. Maar voor Navi 32 geloof ik dat eigenlijk ook niet meer. Ergens zou €500 misschien wel "acceptabel" zijn.
Ik begrijp echt wel dat mensen proberen om aan een videokaart te komen. Je zit een jaar thuis, kan niet zomaar weg, hebt waarschijnlijk geld over en dan maar gamen. Maar de effecten voor de langere termijn zijn denk ik niet goed. En het komt bovenop die enorme toename in kosten die de prijzen toch al onherroepelijk ging opstuwen.
Daarnaast moeten GPU makers iets meer leunen op nog bestaande 14nm productie lijnen voor mid-range GPU's. De markt die daar zit is nog best groot, vroegâr was dat zelfs de grootste markt. Ik geloof er namelijk geen reet van dat bijv. Braziliaanse of Chinese gamers 700€ gaan betalen voor een 6700XT.
Turing based GPUs doen het nog prima. Een GTX 1650 opvolger voor €150 kan nog best even door. Intel's DG1 voor €100+ zou ook nog kunnen.
Hephaestus: Xeon 2680 v2 - 64GB ECC Quad - WD Blue 3D 1TB
Virtualis: Ryzen 3700X - 16GB DDR4 - Gigabyte 1080 Ti OC - Sandisk 2TB - Valve Index
Agon:Valve Steam Deck 64GB
Non scholae sed vitae discimus Seneca