Ik heb een persoonlijk pensioenplan bij de werkgever. Inmiddels ben ik alweer aan de derde variant toe en de tweede pensioeninstelling -- van Delta Lloyd naar NN (overname) en nu naar ABN AMRO.
Zijn er mensen met persoonlijke plannen (beschikbare premieregeling) die al eens gekeken hebben naar wat er dan zoal in je pensioenportefeuille zit? Je moet er even voor doorklikken, maar de info is altijd wel te vinden. Daar nemen de fondsmanagers toch wel beslissingen die ik als particulier "interessant" zou vinden, en het marketingsausje eroverheen... Het meest bonte wat ik ergens gezien heb is de bewering dat een bepaald fonds uitsluitend "passief" belegd wordt, en wat ze dan bedoelen is dat ze een vaste verhouding beleggen... in fondsen met actieve componenten. Ja, zo lust ik er nog wel een paar. Let op, ik ga 100% passief beleggen door alleen dit actief beheerde fonds te buy & holden.
Hoe ik een pensioen zou beleggen (als we nog ruim voor de pensioenleeftijd zitten): lekker saai met alle aandelen in een wereldfonds met zo laag mogelijke kosten en staatsobligaties van eurolanden om de volatiliteit te dempen (of, met dit klimaat, waarschijnlijk eerder geldmarktfondsen). Hoe ABN AMRO een pensioen belegt: standaard 90% in een "risico" portefeuille met 55% wereldaandelen, 20% vastgoed (?), 15% emerging markets en 10% bedrijfsobligaties, en 10% in een "veilige" portefeuille die zelf weer bestaat uit twee andere fondsen met euro-staatsobligaties en wereldbedrijfsobligaties. Kosten inclusief beheer: circa 0.3%. (Ter vergelijking, bij de meeste brokers kun je een indexfonds met fondskosten van 0.07% krijgen -- transactiekosten variëren van gratis tot 0.05% bij een voldoende grote aankoop. Dan hebben we het nog niet eens over de resultaten gehad.)
ABN noemt dit zelf "duurzaam beleggen" (want de aandelen en obligaties hebben ESG uitsluitingen), en het doel is ook expliciet om de index te verslaan (met factorbeleggen). Tja. Mijn keuze zou het niet zijn, zeker die tilt naar vastgoed vind ik dubieus. Dat dit de wereldindex niet daadwerkelijk verslaat of zelfs maar matched zal ook niemand verrassen. Maar goed, de fondsbeheerders zullen er wel veel dikkere boeken over gelezen hebben dan ik! Mijn andere pensioenpotjes doen ook niet precies de voor de hand liggende mix aandelen en obligaties, zoals ons traditioneel altijd voorgespiegeld, maar ABN AMRO wijkt nog wel het meest af.
Tegenwoordig krijg je als deelnemer ook "keuze" voorgeschoteld, om je de indruk te geven dat je veel te vertellen hebt over wat er gebeurt. Dit bestaat concreet (bij ABN, maar meestal ook elders) dat je kunt kiezen tussen neutraal (standaard), "offensief", of "defensief" beleggen. Dit betekent dan dat de hoeveelheid investering in het risicovolle fonds met 5% verhoogd of verlaagd wordt. Onderaan de streep maakt dit natuurlijk wel uit voor het rendement, maar als je wat projecties doet valt het enigszins in het niet bij de samenstelling van de portefeuille zelf natuurlijk. Wil je de hoogte van je pensioen echt beïnvloeden, dan staat of valt het toch wel met wat je met de pensioenruimte zelf doet (en waar je later je pensioen aankoopt van de behaalde resultaten).
Welnu, dit alles is niet als rant bedoeld om aan te geven dat pensioen suf is of dat de fondsbeheerders bij ABN AMRO prutsers zijn, maar ik vond het wel interessant om wat dieper te graven. Voor mij staat iig vast dat ik het grootste deel van mijn pensioenopbouw gewoon bij mezelf wil laten, want ik heb er een hard hoofd in dat de door mijn werkgever geboden potjes beter gaan renderen. Daarnaast is het belangrijkste voor mij dat ik (veel) eerder wil kunnen stoppen, en een pensioen op latere leeftijd draagt dan een stuk minder bij.
De vraag "kun je ervoor kiezen om gewoon niet mee te doen", als je inderdaad denkt de snuggerste in huis te zijn, is trouwens te beantwoorden met "ja, maar nee". Gemoedsbezwaarden even daargelaten (die zijn echt bijzonder en doen ook aan collectieve verzekeringen niet mee), in principe ben je als werknemer niet verplicht mee te doen met een pensioen dat door de werkgever aangeboden wordt en geen onderdeel is van een collectieve bedrijfstak. Maar in de praktijk is er druk van pensioenboeren op werkgevers om heel het personeelsbestand mee te krijgen, en de werkgever loopt een aanzienlijk risico als er niet formeel, duidelijk en zonder mogelijkheid tot reclamering afstand gedaan wordt van het pensioen (gebeurt dit niet zeer zorgvuldig, dan kan de rechter je later een flinke strop bezorgen met het oordeel dat er alsnog retroactief betaald moet worden). Met andere woorden, je moet als werknemer in veel gevallen erg happig zijn op conflicten en op je strepen gaan staan om dit rond te krijgen, en dat is het waarschijnlijk niet waard, ten opzichte van zo goed mogelijk aan je eigen ruimte werken.
Het is "bagatelliseren", van "bagatel". A, a, e, twee keer l, één keer s.