Ik heb vanavond lekker elementen lopen wisselen op mijn dual 721 om complianties te meten zoals ze in de dual spelen, maar ik heb toch iets raars ontdekt wat ik absoluut niet verwacht had.
En dat gaat over brom.
Als mijn at-95e onder de arm hangt, en ik doe niks, dan is ie redelijk stil. De brom die er is, is denk ik gemiddeld voor een tafel, phonopre, versterkersetup en volgens mij veel lager dan de gemiddelde plaatruis (de cd ingang is wel aanzienlijk stiller uiteraard). Dus het probleem is 'relatief', maar de brom is er wel, en wellicht als je een referentieplaat hebt, zou het wel eens hoorbaar kunnen worden.
Maar als ik met mijn vinger wijs naar het element dan wordt de brom beduidend erger. Dus ik raak 'm nog niet aan, ik ben er ca 2-3cm vanaf. Ook als ik even de verwarming aanraak (of de ground van de tafel/phonopre) om eventuele statische lading af te voeren.
Als ik het element aanraak (de metalen behuizing) wordt het extreem erger. Raak ik de verwarming aan tijdens dat ik het aanraak, dan verandert het geluid. Tik ik op de lamp die ernaast sta, hoor ik dat door m'n koptelefoon
Dus ik denk, die kan beter geaard worden.
Maar als ik met een meetsnoer het metaal van de elementbehuizing verbind met zowel de ground van m'n phonopre of mijn arm wordt de brom óók erger.
Ik vroeg me dus af waar die brom vandaan kwam. Eerst dacht ik wellicht electrosmog en dat ik een soort geleider ben. Ik luisterde door een draadloze koptelefoon, dus die uit het stopcontact gehaald en een normale aangesloten.
Fenomeen niet weg. Internetrouters/glasvezelinterface afgezet (staan aan de andere kant van de muur in de hal). Fenomeen ook niet weg.
Toen dacht ik wellicht statische elektriciteit (ook al raakte ik de verwarming aan), dus eerst maar (sport) schoenen uit. geen verandering.
Daarna trui (half synthetisch) uit, maar ook geen verandering. Toen vond ik het wel welletjes, ik dacht ik ga niet naakt voor m'n draaitafel staan. Ik voelde me al een beetje die broer uit 'better call Saul'.
Dat elementen uit hunzelf kunnen brommen is wel bekend van MI elementen, met name grado's zijn berucht, al weet ik niet of dit dezelfde brom is.
Want dit is MM
Maar nu komt het: Ik hang mijn at440mla eronder, en die heeft er vrijwel geen last van. Alleen als ik de aansluitkabeltjes aanraak, dan hoor ik het, maar de behuizing (ook metaal) blijft vrijwel stil bij aanraken.
In verhouding met de at95e schat ik dat dat verschil rustig 30-40dB is oid.
En dat had ik dus niet verwacht, 2 MM elementen, zelfde merk, zelfde magneet/spoelopstelling.
AT beweert zelfs "Features the same dual magnet design as the celebrated AT440MLa" (al heeft de at95e 400mH en de 440mla 490mH dus wel andere spoelen).
Dat dan 2 relatief vergelijkbare body's zoveel verschil kunnen maken.
Wel frappant natuurlijk dat het duurdere element hier ook daadwerkelijk veel beter presteert.
Mijn denon DL-160 is trouwens compleet stil. Zelfs als ik de toonarmbekabeling aanraak. Maar da's een MC dus die is elektrisch behoorlijk anders. Maar ook hier dus het beste; het minst gevoelig voor elektrische storing (dit type storing iig)
Op zich is dit dus ook een aspect om rekening mee te houden. Niet alle elementbodies zijn even stil als het aankomt op electrosmog stoorsignalen (of waar het dan ook maar vandaan komt).
Dit is 1 situatie (bij mij thuis, bepaalde tafel, bepaalde phonopre etc etc), maar er kunnen dus wellicht andere situaties zich voor doen waarbij de verschillen groter zijn.
Datgene wat ik aan het onderzoeken was (compliantie) was overigens ook verrassend:
DL-160 mat ik een compliantie van 17-18. Dus ca. een factor 1,7 / 1,8 hoger dan de opgegeven 100hz compliantie
AT-440mla mat ik ook een compliantie van 17-18 (iets hoger dan de denon, dus waarschijnlijk 18), maar dus weer ca. een factor 1,8 hoger dan de 100hz compliantie
AT-95e mat ik een compliantie van 12-13., dat is een factor 2 hoger dan de opgegeven complianties.
Dit is allemaal hoger dan ik verwacht had. Ik schatte uit eerdere data de dl-160 en 440mla eerder op ca14-15 µm/mN en de at-95e eerder op 10 oid.
Kan natuurlijk ook zijn dat de berekening/meting van mijn armmassa van mijn dual niet klopt, maar eigenlijk was mijn dual arm voor alle elementen iets te zwaar aangezien de resonantie bij de 3 elementen schommelde naar schatting tussen de 9,5 en 7,5hz (9,5hz voor de at-95e en 7,5hz voor de at-440mla)
Die arm zou er dus bij gebaat zijn lichter te worden om met deze 3 elementen samen te werken.
Maar eens kijken of daar een elegante oplossing voor bestaat.
Ook viel op dat de dl-160 een veel kleinere resonantieamplitude had dan beide AT elementen, dat was heel duidelijk te zien (dus ook hier is de denon het beste in). De at-440mla had ook naar het leek een iets kleinere amplitude bij de resonantie dan de at-95e zo als het mij leek.
[
Voor 16% gewijzigd door
mr_petit op 24-12-2019 02:32
]