Wel aardige observatie van Caroline de Gruyter in het NRC over interne markt en de geschiedenis van de Britten met Europa en de relatie tot de onderhandelingen:
Dit zijn helemaal geen onderhandelingen‘Onze onderhandelingen voor toetreding tot de EU kon je nauwelijks onderhandelingen noemen”, zei een Poolse diplomaat eens. „Je wilt bij een club met spelregels, waar bestaande leden jaren over onderhandeld hebben. Als nieuwkomer moet je die regels aanvaarden, punt. Sommige Polen wilden dat, anderen probeerden shortcuts te vinden of uitzonderingen te bedingen. De échte onderhandelingen vonden nauwelijks plaats tussen Polen en Brussel, maar tussen Polen onderling.”
Maar net zoals toetreden tot de EU nauwelijks een kwestie is van onderhandelen, zoals de Pool uitlegde, valt er over uittreden ook weinig te onderhandelen. De echte onderhandelingen die nu plaatsvinden, zijn tussen Britten onderling.
De interne markt is goeddeels ontworpen door de Britten. Het was eurocommissaris Lord Cockfield die dit unieke systeem heeft opgetuigd (Margaret Thatcher benoemde hem hiervoor in Brussel) – uniek, omdat het een sterke rol biedt voor het Hof in Luxemburg, dat bindende uitspraken doet als er geschillen rijzen. Als één land zich heeft ingespannen om die interne markt uit te breiden, was het wel het Verenigd Koninkrijk.
De ironie is dus dat het systeem wat harde brexiteers willen verlaten eigenlijk ontworpen is door de Britten zelf.
Con O’Neill, de Britse onderhandelaar bij de toetreding (1973), noemde de onderhandelingen destijds „secundair”. Waar het om ging, was het acquis communautaire – de regels van de toenmalige Europese Economische Gemeenschap – overnemen: „We must swallow the lot, and swallow it now.” Niet omdat de EEG zo vilein was, maar omdat al die regels „het resultaat zijn van conflicten tussen lidstaten, en ze dus een compromis zijn van nationale belangen”.
De Britten wisten toen dus goed waar ze aan begonnen en waarom het systeem zo werkte en was opgetuigd en waren dus volledig bewust van de belangen van de gemeenschap waarin ze toetraden. Het contrast met nu kan eigenlijk niet groter zijn, men is er nu nog steeds over uit wat voor een soort Brexit men wil, deze observatie is hierin tekenend:
Daarom zei een Brexit-sleutelfiguur in Brussel laatst: „Ik onderhandel niet. Ik zit de Britten vooral onze regels uit te leggen. Ze vragen alsmaar dingen van ons die we niet kunnen bieden.” Veel Britten die weten hoe de EU werkt, zijn uit Londense ministeries weggezuiverd.
Juist omdat men intern al enorme afstand heeft genomen van de EU komen ze juist in de problemen wanneer men het koord definitief wil doorsnijden. Terwijl juist bij onderhandelingen dossierkennis cruciaal is. Het verklaart ook waarom ze totaal onvoorbereid waren.
De échte onderhandelingen over Brexit vinden plaats in Londen. Tussen Britten. Binnen de Conservatieve partij. Precies waar het een paar jaar geleden begon.
En dat is precies het probleem, het referendum was geen vraag over de Brexit, maar een middel om de verdeeldheid binnen de conservatieven te beslechten. Sommigen vinden het niet belangrijk, maar het is imho altijd goed om te goed en zuiver te weten waarom bepaalde ontwikkelingen zo zijn verlopen en zo in de geschiedenis geen vertekend beeld te hebben van wie verantwoordelijkheid waren.
Zie ook de oorspronkelijk aankondiging van het referendum, waarin toen al gewaarschuwd werd:
David Cameron promises in/out referendum on EU (2013)However French foreign minister Laurent Fabius warned: "You can't do Europe a la carte... to take an example which our British friends will understand - imagine Europe is a football club and you join, once you're in it you can't say 'Let's play rugby'".
German foreign minister Guido Westerwelle said Germany wanted the UK to "remain an active and constructive part of the European Union... but cherry picking is not an option" before adding that Europe needed more, not less, integration
But the former European commissioner and Labour cabinet minister Lord Mandelson told the BBC that Mr Cameron was putting forward a "completely bogus and rather phoney set of demands and circumstances" designed to appease critics in his party.
Shadow foreign secretary Douglas Alexander added: "We understand the need for change but I don't honestly believe the best way to get change in a club of 27 is to stand at the exit door demanding change or threatening to leave."
Hetzelfde wat je nu hoort was dus bij het begin in 2013 al duidelijk.
"When I am weaker than you I ask you for freedom because that is according to your principles; when I am stronger than you I take away your freedom because that is according to my principles"- Frank Herbert