[KNX] - Huis en Gebouwautomatisering / Domotica

[bartvbg]

Als ik je foto zo bekijk lijkt het erop dat je de voeding enkel hebt aangesloten op VDC IN. Dit zal enkel de driver voeden, maar niet de led strip. De voeding moet ook aangesloten worden op de led strip zoals op het bedradingsschema hieronder. Vergeet ook de koeling niet voor deze drivers want ze kunnen behoorlijk warm worden.

[Vestaxis]

Ongelofelijk, dat is het. Zeer bedankt voor de hulp. Ik ben dit schema niet eerder tegengekomen. Het schema wat in andere handleidingen staat was te abstract voor mij. Nu niet meer.

[P5ycho]

Ik heb een 2e meterkast geplaatst in de garage, en wel deze:
https://www.sandervunderi...tiekast-leeg-55x75cm.html

Deze meterkast zou naast mijn testopstelling ook de eerste KNX scaltaktor bevatten zodat ik eens kon spelen met rijgklemmen, labellen etc.

Nu zat ik wat te lezen in dit topic, en kwam erachter dat deze kast helemaal niet volgens de NEN1010 op te bouwen is omdat de kast, aardrail en dinrails direct aan elkaar hangen. Dat mag helemaal niet in de woningbouw, zo blijkt. Helemaal niet over nagedacht, oops! En de kast hangt al en er staat al deels spanning op .

Ik ben nu met de leverancier in discussie of ik dit had moeten weten, of dat zij me dit beter niet hadden kunnen verkopen. Niets ten nadele van de winkel trouwens, tot nog toe alleen maar goede ervaringen.

Als ik deze kast niet kan gebruiken, welke dan wel? Welke kast zouden jullie aanraden als alternatief?

De inhoud is:
1. smartevse laadpaal
2. 2e smartevse laadpaal als optie in de toekomst
3. warmtepomp
4. 2x 3fase omvormer
5. ruimte van 2x12 modules voor KNX schaltaktor 8voudig voor buitenverlichting

evt heb ik ook wel een plaatje van de indeling als dat handig is (stromlaufplan).

Zou een F-tronic FV2-4 veldverdeler een goede optie zijn hiervoor?
Of moet ik dan maar meteen een Hager Univers inrichten? FP42QT? Nadeel daarvan is dat deze wel erg diep zijn, zoveel ruimte in de diepte heb ik niet nodig denk ik. En, leercurve waar ik misschien geen tijd voor ga hebben omdat ik snel wat moet nu.

Alle tips zijn welkom!

[ Voor 14% gewijzigd door P5ycho op 16-06-2025 22:02 ]

[walletje-w]

P5ycho schreef op maandag 16 juni 2025 @ 21:45:
Zou een F-tronic FV2-4 veldverdeler een goede optie zijn hiervoor?
Of moet ik dan maar meteen een Hager Univers inrichten? FP42QT? Nadeel daarvan is dat deze wel erg diep zijn, zoveel ruimte in de diepte heb ik niet nodig denk ik. En, leercurve waar ik misschien geen tijd voor ga hebben omdat ik snel wat moet nu.

Alle tips zijn welkom!

Ik heb zelf de f-tronic VS3-6 en ben juist erg blij met die extra diepte. Die had ik wel nodig ook. Ik weet dus niet zeker of de FV daar voldoende in is maar dat kun je wel snel zien natuurlijk door te vergelijken met je huidige verdeler.
Verder ook erg tevreden met de verdeler die ik heb. Maar ik heb geen ervaring met andere verdelers dus wellicht zijn er nog betere opties.

[P5ycho]

Bedankt voor je ervaring @walletje-w. Ik heb niet zo heel veel bekabeling, denk dat ik met de FV het wel kan redden. Huidige kast is maar 13cm diep en dat wil ook.

Ik krijg net de volgende reactie terug van de webshop:
Deze kasten mogen in Nederland gewoon gebruikt worden, ze voldoen aan de 61439 NEN norm, in ons pand hangen ook dergelijke kasten en deze zijn recentelijk bij een scope keuring goedgekeurd.

Het is dus niet nodig deze te vervangen door een kunststof kast[/quote]
[quote]
Nu weet ik niet zo goed meer wat ik moet geloven, ik ben geen expert in dit. Ik dacht een prima oplossing gevonden te hebben voor de 96 module die ik zocht...

Iemand hier die wel duidelijkheid kan geven?

[walletje-w]

P5ycho schreef op dinsdag 17 juni 2025 @ 14:30:
Bedankt voor je ervaring @walletje-w. Ik heb niet zo heel veel bekabeling, denk dat ik met de FV het wel kan redden. Huidige kast is maar 13cm diep en dat wil ook.

Ik krijg net de volgende reactie terug van de webshop:
Deze kasten mogen in Nederland gewoon gebruikt worden, ze voldoen aan de 61439 NEN norm, in ons pand hangen ook dergelijke kasten en deze zijn recentelijk bij een scope keuring goedgekeurd.

Het is dus niet nodig deze te vervangen door een kunststof kast[/quote]
[quote]
Nu weet ik niet zo goed meer wat ik moet geloven, ik ben geen expert in dit. Ik dacht een prima oplossing gevonden te hebben voor de 96 module die ik zocht...

Iemand hier die wel duidelijkheid kan geven?

Ik heb hier ook het advies opgevolgd wat gedeeld is binnen dit topic en dat samengevat in de volgende documentatie. Die volgens mij grotendeels van Xander in "Het grote topic voor Elektra huisinstallaties - Deel 1" @Xander is.

**kast aarden:**

In een klasse II verdeler (dubbel geïsoleerd) mag je inderdaad de DIN-rails niet aarden. Je verliest daarmee letterlijk de dubbele isolatie, draad (enkel geïsoleerd) kan dan immers langs de geaarde DIN-rail lopen.

In een klasse I verdeler (geaard) mag je die klemmen wel toepassen, dan hoort immers de gehele verdeler geaard te zijn (behuizing, deuren, ook DIN-rails). Klasse I verdeelinrichtingen worden in woningen echter niet vaak toegepast, zeker niet in een TT-stelsel. Je moet dan namelijk ook rekening houden dat er sluiting zou kunnen optreden tussen bedrading welke alleen door de hoofdzekeringen is beveiligd en aarde (de behuizing). Aangezien hier nog geen aardlekbeveiliging tussen zit heb je
een goede aardelektrode nodig, terwijl daar meestal juist op bezuinigd wordt, want alle eindgroepen zitten toch achter een 30mA aardlekschakelaar en sluiting naar aarde zou in een dubbel geïsoleerde verdeler onmogelijk moeten zijn.

Dit is toch in bijna iedere wandcontactdoos het geval? Daar loopt de enkel geïsoleerde draad langs het (soms) geaarde stalen frame en geaarde schroeven/contacten van het stopcontact. En daarmee wordt dan deze zelfde situatie gecreëerd. De crux is dat al deze bedrading ná een aardlek zit.

Daarom maakt het vooral uit wélke DIN rail je aard in een verdeler. Een grote klasse II kast zoals op de foto zet je doorgaans aparte compartimenten in waar de 230V aansluiting binnen komt, de aardlekken in zitten en de groepen. Vervolgens voer je de afgaande bedrading uit dat compartiment naar je KNX gedeelte, wat vervolgens de rijgklemmen bevat met PE op de DIN rail.

Het zijn dan geaarde DIN-rail in een klasse 2 kast, maar in aan separaat compartiment, waarbij alles achter een aardlek zit.

Andere optie is jezelf verzekeren van een goede aard(pen), en je kast óók aarden. Waarmee je dus effectief je kast degradeert van een klasse II naar klasse I.

[P5ycho]

Ah, daar kan ik wat mee. Veel gelezen, maar deze samenvatting nog niet gevonden.

Ok, dus samenvattend voor mijn geval:
Ik heb een klasse 1 kast opgehangen van metaal, volledig geaard, als onderverdeler in de garage.
Aangesloten in de 3x25A hoofdmeterkast met C25 automaten, de meter, hoofdschakelaar, 300mA aardlek, en 5x6mm YMVK door de kruipruimte.
Ik heb een aardweerstand ruim boven de 1.5 Ohm, dus de C25 hoofdzekering tript niet als ik directe sluiting met aarde maak.

De 300mA aardlek stelt kabel en kast veilig voor directe sluiting naar aarde, maar niet veilig voor degene die onverhoopt in de kast tussen een spanningsdragend en geaard deel komt te hangen. De kast zelf bevat weer relevante aardlekautomaten voor de toepassingen (B16 30mA voor buitenverlichting en laadpaal, B16 100mA per PV omvormer).

Alleen extra oppassen met werken in de kast dus.
Ik baal er een beetje van dat ik niet 50 euro meer uitgegeven heb voor een F-tronic, maar het is goed zo.
In ieder geval makkelijk werken met geaarde rails

[Gwaihir]

Ja, @P5ycho, men lijkt wat aan het overstappen naar Type II als 'standaard', maar Type I is er ook nog steeds. Het belangrijkste is te beseffen welke je onder je vingers hebt, en wat de concrete gevolgen zijn.

(Overigens vind ik het argument van 'hier onlangs nog goedgekeurd' niet helemaal eerlijk; dit soort veranderingen wordt doorgevoerd voor nieuwe installaties, daarvoor worden dingen vanaf een bepaalde datum verplicht. Bestaande dingen verplicht op laten ruimen lukt ze zelfs met asbest nog niet Jij bent nieuw aan het aanleggen. Zij lieten herkeuren wat er al x jaren hing.)

[Conrado]

We hebben de tuin aangelegd en met dit weer betekent het sproeien, sproeien en nog eens sproeien. We hebben beregening in vier groepen. Ieder groep heeft een 24 Volt~ ventiel die ik op een MDT AKS-relais heb aangesloten die in de garage hangt. Verder wordt daarmee ook de opvoerpomp gestuurd.

In Gira X1 heb ik een Logic Block ontworpen dat de groepen sequentieel afwerkt. Per groep stel je de gewenste duur in, en handmatig of met twee tijdklokken start je een sequentie. In Home Assistant heb ik een dashboard gemaakt om dat allemaal aan te sturen.
Werkt allemaal prima




Echter, wat ik mis is zo'n dashboard, of iets wat er op lijkt, binnen KNX. Alles loopt via KNX, maar voor de aansturing kom ik bij HA uit. Natuurlijk heb ik wel een KNX-druktoets geprogrammeerd om een Start en Stop te geven, maar tijden instellen is voor KNX toetsenborden blijkbaar heel lastig. Ik gebruik o.s. MDT Smart 86, die kan het niet. Ook de nieuwe Smart Touch heeft dergelijke mogelijkheden neit.

Wie heeft een idee...?

[Tillumen]

Ik gebruik daarvoor gewoon HA.

[Gwaihir]

Conrado schreef op zaterdag 21 juni 2025 @ 19:08:
Ieder groep heeft een 24 Volt~ ventiel die ik op een MDT AKS-relais heb aangesloten die in de garage hangt. Verder wordt daarmee ook de opvoerpomp gestuurd.

Met 24V en 230V op dezelfde MDT AKS? Is niet helemaal volgens de normen, denk ik.

In Gira X1 heb ik een Logic Block ontworpen dat de groepen sequentieel afwerkt.

Met de hele tijd ook de druppelslangen? (Die zitten niet in de sequentie, lijkt me?)

Echter, wat ik mis is zo'n dashboard, of iets wat er op lijkt, binnen KNX.

Geen idee; hier in Loxone.

[ Voor 16% gewijzigd door Gwaihir op 21-06-2025 19:24 ]

[Conrado]

Gwaihir schreef op zaterdag 21 juni 2025 @ 19:22:
Met 24V en 230V op dezelfde MDT AKS? Is niet helemaal volgens de normen, denk ik.

Jawel hoor
Je moet wel de afstanden tussen 230~ en 24- in acht nemen, en zoveel mogelijk dubbel isoleren.

[P5ycho]

Je kunt toch niet garanderen dat die AKS intern elk individueel relais voldoende gescheiden heeft? MDT zegt dat dat niet zo is namelijk.

[Conrado]

Dat ga ik de AKS omwisselen

[Gwaihir]

Of je gebruikt een hulprelais voor die ene 230V zodat alles op de actor 24V blijft, @Conrado .

[Conrado]

Dat worden vier hulprelais voor de 24V~ ventielen want op de MDT zit ook de verlichting in/rond de garage.

[P5ycho]

Misschien is een 230v variant van de magneetventielen ook een optie.

[Gwaihir]

@P5ycho 24VAC is wel super standaard hoor en die dingen leven niet zo gek lang. Dus steeds weer die afwijkende moeten kopen ga je wel merken.

[P5ycho]

Dat neem ik dan weer mee voor mijn toekomstige grijswateropstelling, thanks.

[W1990]

Beste mede-Tweakers,

Zie door de bomen het bos even niet meer wat betreft de rijgklemmen. Ik maak zelf gebruik van de Wago 2003-7642 om binnenkomende draden vanuit de woning af te monteren. Ik heb de rijgklemmen gegroepeerd per groep en wil nu de nul doorverbinden op de rijgklem, welke kambrug heb ik hier dan voor nodig? En de fase zou ik ook graag op deze manier doen, maar omdat er geschakelde draden tussen zitten zal ik zo nu en dan een rijgklem over moeten slaan, welke is dan geschikt?
Bij voorbaat dank, dit topic is een goudmijn vwb. KNX!

[iCrOn]

@W1990 Waar je de verbinding niet wilt, verwijder je het pennetje van de brug. Je pakt het pennetje wat je niet nodig hebt vast met een punttang en dan draai je hem heen en weer tot hij afbreekt. Info staat ook op de wago site.
Tabje Kennis onderaan.

[Not Applicable]

Ik heb deze eindeloze brug gebruikt van Wago: https://www.wago.com/be-n...deloze-bruggen/p/2002-400

Nadeel is dat je alles wat je met elkaar wil verbinden naast elkaar moet liggen (je hebt ook 1 naar 3 bruggen die altijd 1 rijgklem overslaan in deze reeks)

Voordeel is dat het eindeloos is

hoe het juist werkt: YouTube: WAGO TOPJOB S Jumper Bars (vanaf minuut 1:12)

[ Voor 31% gewijzigd door Not Applicable op 24-06-2025 10:03 ]

[kevin0101]

Conrado schreef op zaterdag 21 juni 2025 @ 19:08:
We hebben de tuin aangelegd en met dit weer betekent het sproeien, sproeien en nog eens sproeien. We hebben beregening in vier groepen. Ieder groep heeft een 24 Volt~ ventiel die ik op een MDT AKS-relais heb aangesloten die in de garage hangt. Verder wordt daarmee ook de opvoerpomp gestuurd.

In Gira X1 heb ik een Logic Block ontworpen dat de groepen sequentieel afwerkt. Per groep stel je de gewenste duur in, en handmatig of met twee tijdklokken start je een sequentie. In Home Assistant heb ik een dashboard gemaakt om dat allemaal aan te sturen.
Werkt allemaal prima

[Afbeelding]
[Afbeelding]

Echter, wat ik mis is zo'n dashboard, of iets wat er op lijkt, binnen KNX. Alles loopt via KNX, maar voor de aansturing kom ik bij HA uit. Natuurlijk heb ik wel een KNX-druktoets geprogrammeerd om een Start en Stop te geven, maar tijden instellen is voor KNX toetsenborden blijkbaar heel lastig. Ik gebruik o.s. MDT Smart 86, die kan het niet. Ook de nieuwe Smart Touch heeft dergelijke mogelijkheden neit.

Wie heeft een idee...?

Heb je wel is gedacht om er een vochtigheids sensor aan te hangen?

Bijvoorbeeld
https://knxgroothandel.nl/arcus-sk08-bft-wmt.html

[Ethirty]

Blijf het altijd mooi vinden wat de mark-up is zodra er een KNX interface aan een simpele sensor gehangen wordt

[Conrado]

kevin0101 schreef op woensdag 25 juni 2025 @ 21:39:
Heb je wel is gedacht om er een vochtigheids sensor aan te hangen?

Nog niet
We hebben een week geleden de zandvlakte van de tuin in een golfbaan veranderd, want we werden gek van het stof. Ik heb snel dit script in elkaar gezet en we sproeien ons nu suf. Zo'n sensor komt nog wel.

@Ethirty, ja dat is zo
Echter, geen kwaad woord over Arcus. Ik heb hun KNX-RS232 interface in gebruik waarmee ik alle gordijnen aanstuur. Ben al weken bezig omdat perfect te krijgen en hun support is echt héél erg goed en weet niet van ophouden!

[Conrado]

Gwaihir schreef op zondag 22 juni 2025 @ 08:28:
Of je gebruikt een hulprelais voor die ene 230V zodat alles op de actor 24V blijft, @Conrado .

Yep, nu 4 230 V~ hulprelais toegevoegd. Ik wist (ooit) dat je het niet kon combineren, maar had er niet meer aan gedacht....

[P5ycho]

Ik ben begonnen aan het uitzoekwerk om op KNX gebaseerde klimaatregeling aan mijn huis toe te voegen. Ik heb wat tips nodig om verder te komen.

Ik heb de volgende zaken:
- nageisoleerd huis gebouwd in 2008.
- vloerverwarming op elke verdieping, eventueel te sturen met thermische actuator per lus, of per verdeler/verdieping indien nodig, maar liever gewoon goed ingeregeld.
- fancoils op elke kamer, nog in aanbouw. Sterke voorkeur voor ducted fancoil (inbouw). als inbouw niet overal lukt, dan een wandmodel hoog op de muur. aansturing met 0-10V of L/M/H stand, voorkeur voor traploze sturing.
- Mitsubishi warmtepomp

Wat wil ik uiteindelijk bereiken:
- instelbaar setpoint voor verwarmen via de vloerverwarming. naregeling geen eis, goed geisoleerd huis.
- optioneel: fancoils gebruiken voor snelle verwarming van een ruimte, bij bijvoorbeeld studeren op de slaapkamer, of het huis sneller aangenaam maken na vakantie(modus).
- setpoint voor condenserend koelen via fancoils overdag
- optioneel: setpoint voor niet condenserend koelen in de nacht via de vloerverwarming (extra afkoelen massa woning)
- groeperen van vraag zodat de warmtepomp niet de halve dag staat te pendelen omdat er maar 1 kamer warmte- of koelvraag heeft. (de bekende 24grC badkamer of die ene slaapkamer met groot raam op t zuiden bijvoorbeeld). Dit zou via een vast schema mogen, middelen van temperaturen, grote hysterese voor koelvraag, ik sta er allemaal voor open.
- (optioneel) PI regeling waarbij de aanvoertemperatuur wordt aangepast op de vraag ipv aan/uit schakeling.
- automatisch schakelen tussen heating/cooling

De optionele zaken wil ik wel graag voor elkaar krijgen, maar misschien is het te complex om dat in 1 keer te ontwerpen. Daarom begin ik liever eerst met een basisopstelling:

- instelbaar setpoint voor verwarmen via de vloerverwarming
- setpoint voor condenserend koelen via fancoils
- groeperen van vraag zodat de warmtepomp niet de halve dag staat te pendelen omdat er maar 1 kamer warmte- of koelvraag heeft.
- automatisch schakelen tussen heating/cooling.
- warmtepomp vraag en heat/cool schakelen met droog relais

Het is een hele klus om de juiste componenten samen te voegen die een werkend systeem maken. Ik ben al heel blij dat er met KNX best veel keuze lijkt te zijn itt de kant-en-klare systemen zoals bijvoorbeeld Danfoss Link/Icon. Dat maakt het wel veel werk om de best passende componenten te vinden. Maar dat wisten jullie ook al .

Ik ben begonnen met de volgende opstelling in ETS:
- mdt taster smart 63 taster met temperatuursensor
- Theben FCA 2 fancoil controller (alternatief: Zennio maxinbox 0-10V FAN)
- mdt 8voudige temperatuurcontroller
- mdt akk relais voor schakelen warmtepomp (alternatief: zennio KLIC-MITTE)

Ik denk dat ik dat goed aan elkaar geknoopt heb:
De room controller ontvangt de kamertemperatuur van de taster.
Bij koeling wordt de fan speed van de fan coil gestuurd door de room controller als percentage, en de fancoil 2wegklep wordt opengezet door de fancoil controller bij vraag.
De warmtepomp demand en heat/cool worden gestuurd door de schaltaktor.
Bij verwarming wordt er gewoon verwarmd.

Dit truukje kan ik herhalen per kamer.

Nu zie ik meteen dat het gebrek aan een ingebouwde room controller bij MDT wel irritant is. de keuze van tasters is nog niet gemaakt (behalve de mdt taster smart met display die hier in de proefopstelling draait) en ik wil de complexiteit van de tasters minimaal houden, maar die room controller functie is misschien toch wel erg belangrijk ineens.

Dan mijn vragen:
- Hebben jullie ervaring met aansturen van fancoils met KNX? Doe ik er goed aan om (duurdere) 0-10V traploze sturing te kiezen, of is L/M/H sturing ook goed genoeg? Ik wil hoorbare toerentalvariatie graag voorkomen, dat lijkt me storend.
- Als ik geen behoefte heb om op de slaapkamer zelf de klimaatregeling te sturen, is dit dan een goede opstelling? Of doe ik te moeilijk .
- Om te wisselen tussen heating/cooling moet ik elke verdeler (4x) en fancoil van een 2wegklep voorzien. Dan heb ik toch genoeg aan een simpele schaltaktor die de verdelers met een gemotoriseerde kogelkraan bedient? Ik zie zelf geen reden om ~25 thermische actuators te plaatsen.
- Hebben jullie hints of tips om de optionele zaken in te richten?

[Vanto]

Ik heb een vraag ivm de bekabeling van de verdeelkast. Op youtube zie ik veel voorbeelden waarvan de rijgklemmen verbonden worden met de actuators via flexibele kabels en deze zijn dan ook in verschillende kleuren gebruikt om makkelijk onderscheid te maken tussen schakelactuator en dimmers bijvoorbeeld. Maar wat voor kabels zijn dit want ik vind ze niet direct terug in de elektro webshops?

[P5ycho]

https://www.sandervunderi...snoer-h07v2-k-2-5mm2.html

Is dat wat je zoekt?

[Vanto]

P5ycho schreef op maandag 7 juli 2025 @ 19:58:
https://www.sandervunderi...snoer-h07v2-k-2-5mm2.html

Is dat wat je zoekt?

Ahja, en is dit wat ook in een Belgische verdeelkast mag gebruikt worden? Ik zie dat deze ECA is, ik dacht dat alles CCA moest zijn.

[ Voor 43% gewijzigd door Vanto op 07-07-2025 20:19 ]

[P5ycho]

Ik ben niet thuis in de Belgische regelgeving, sorry. Misschien dat iemand anders dat weet.

[ Voor 26% gewijzigd door P5ycho op 07-07-2025 20:42 ]

[klaasopurk]

Vanto schreef op maandag 7 juli 2025 @ 20:17:
[...]


Ahja, en is dit wat ook in een Belgische verdeelkast mag gebruikt worden? Ik zie dat deze ECA is, ik dacht dat alles CCA moest zijn.

De regels in België ken ik niet, maar deze kabel is wel wat in NL vereist is. Zie ook beschrijving in topicstart. Daarin ook uitleg waarom deze versie en niet andere (mindere) versie.
Hier aderhulzen opzetten en je hebt een flex kabel. Voor aanknijpen aderhulzen kun je vierkante of 6-hoekige tang gebruiken. Vierkante is vaak handiger omdat de terminal op de actors het beste contact geeft. Hoewel de 6-hoekige ook goed gaat. In de rijgklemmen kan vierkant ook, maar bekijk dit even. Rijgklem is aan 1 kant open, dus zie je snel genoeg hoe de kabel er er in zit.

[hjuk]

Vanto schreef op maandag 7 juli 2025 @ 20:17:
[...]


Ahja, en is dit wat ook in een Belgische verdeelkast mag gebruikt worden? Ik zie dat deze ECA is, ik dacht dat alles CCA moest zijn.

Voor zover ik weet, bestaat er zelf geen cca soepele vob kabel, dus ook in België is dit voldoende. In België wordt deze trouwens gewoon VOBs genoemd. Ook VOBst (nog soepeler maar met vertinde aders) mag je in je kast gebruiken. Ik ben voor de VOBs gegaan, ruim voldoende qua soepelheid en kan je zo in rollen van 100m kopen bij iedere groothandel of webshop.

"Alles moet CCA zijn" is ook wat kort door de bocht trouwens. Tenzij je een publieke ruimte bouwt, kan je nog perfect ECA-kabels gebruiken als deze ingestort worden en enkel bij begin- en eindpunt "uitsteken". Achter holle wanden of opbouw ben je dan wel weer verplicht cca te gebruiken.
Het makkelijkste is uiteraard gewoon overal cca voorzien buiten de kast, dan moet je je geen zorgen maken om afkeuring.

[Not Applicable]

Hier ook BE en alles met VOBst uitgevoerd met adereindhulsen en perfect gekeurd...

[Gwaihir]

hjuk schreef op dinsdag 8 juli 2025 @ 09:55:
"Alles moet CCA zijn" is ook wat kort door de bocht trouwens. Tenzij je een publieke ruimte bouwt, kan je nog perfect ECA-kabels gebruiken als deze ingestort worden en enkel bij begin- en eindpunt "uitsteken". Achter holle wanden of opbouw ben je dan wel weer verplicht cca te gebruiken.
Het makkelijkste is uiteraard gewoon overal cca voorzien buiten de kast, dan moet je je geen zorgen maken om afkeuring.

Kort door de bocht lijkt het in alle richtingen. Ik zat het laatst ook na te lezen en krijg de indruk dat ECA in véél situaties niet meer mag. Maar het is ondertussen wel waar de winkels vol mee liggen. Is er momenteel nog sprake van een overgangsperiode of zo?

[Borromini]

Vanto schreef op maandag 7 juli 2025 @ 20:17:
[...]


Ahja, en is dit wat ook in een Belgische verdeelkast mag gebruikt worden? Ik zie dat deze ECA is, ik dacht dat alles CCA moest zijn.

In België mag je in je kast gewoon ECA gebruiken hoor. Veel VOB is nog ECA.

[Ethirty]

Standaardisatie in Europa

Net als dat het aantal groepen (kringen) hierboven in Nederland genoeg is voor een klein hotel

[Vanto]

Ok, bedankt voor de informatie. Dan kan ik weer verder .
In de gangbare webshops kom ik alleen maar de VOBst tegen (en niet de VOBs).

[Borromini]

@Ethirty Ik denk dat @Not Applicable zijn installatie wel wat steviger heeft uitgevoerd dan in België nodig is, al is een nieuwe installatie sowieso uitgebreider tegenwoordig, nu er maar 8 verbruikers meer op een groep met stopcontacten mogen.

@Vanto Naar wat kijk je dan? Want bij Zelektro bv. vind ik zo VOB in meerdere diameters en kleurtjes.

[ Voor 17% gewijzigd door Borromini op 09-07-2025 08:19 ]

[hjuk]

Gwaihir schreef op dinsdag 8 juli 2025 @ 16:56:
[...]

Kort door de bocht lijkt het in alle richtingen. Ik zat het laatst ook na te lezen en krijg de indruk dat ECA in véél situaties niet meer mag. Maar het is ondertussen wel waar de winkels vol mee liggen. Is er momenteel nog sprake van een overgangsperiode of zo?

Klopt, vandaar dat ik aanraad om, wanneer je niet een hele puzzel wil leggen waar wel en waar niet ECA mag, gewoon overal CCA te gebruiken.
Voor zover ik weet geen overgangsperiode. Al gaat het in sneltempo wel strenger en strenger dus zou je kunnen zeggen dat het een overgangsperiode is van alles ECA naar alles CCA...

Borromini schreef op woensdag 9 juli 2025 @ 08:18:

@Vanto Naar wat kijk je dan? Want bij Zelektro bv. vind ik zo VOB in meerdere diameters en kleurtjes.

Met VOB ga je niet ver raken om je kast te kableren... Zo te zien heeft Zelektro VOB en VOBst, dus bevestig je wat Vanto zegt. Op Elektramat vond ik VOBs, heb ik niet speciaal naar gezocht, ik denk dat ze vrij gelijkaardig zijn voor in je kast. Misschien VOBst zelf nog iets handiger door de hogere soepelheid (als ik mag geloven wat ik lees, zelf niet beide naast elkaar vastgehad).

[Gwaihir]

hjuk schreef op woensdag 9 juli 2025 @ 09:06:
Klopt, vandaar dat ik aanraad om, wanneer je niet een hele puzzel wil leggen waar wel en waar niet ECA mag, gewoon overal CCA te gebruiken.

Maar waar koop ik dat dan? Kijk ik op de grote sites, zoals Elektramat, dan staat er inmiddels bij de VD-draad dat het ECA is. En dat was 't wel. En in 'n pakket (4x 100 meter) kost draad ca. 37 cent per meter (incl. BTW).

Pluis ik met moeite ergens iets CCA vandaan, dan is dat 80 cent tot euro 2,6 per meter (vanaf rol van 100 meter). Dat zegt mij dat het nog niet voor algemeen verbruik verkocht wordt.. (op de plekken die ik vind).

Als het inmiddels de nieuwe standaard is, waar is dan dat aanbod van 38 à 45 cent per meter?

[hjuk]

Gwaihir schreef op woensdag 9 juli 2025 @ 09:26:
[...]

Maar waar koop ik dat dan? Kijk ik op de grote sites, zoals Elektramat, dan staat er inmiddels bij de VD-draad dat het ECA is. En dat was 't wel. En in 'n pakket (4x 100 meter) kost draad ca. 37 cent per meter (incl. BTW).

Pluis ik met moeite ergens iets CCA vandaan, dan is dat 80 cent tot euro 2,6 per meter (vanaf rol van 100 meter). Dat zegt mij dat het nog niet voor algemeen verbruik verkocht wordt.. (op de plekken die ik vind).

Als het inmiddels de nieuwe standaard is, waar is dan dat aanbod van 38 à 45 cent per meter?

VOB is op zichzelf nooit CCA. Daarvoor moet je deze in een (groene) cca-flex leggen. Makkelijkste is gewoon "kant-en-klare" rollen te gebruiken. Op Elektramat.be vind je die onder categorie "Flexibele buis met draad". Of direct overstappen naar XVB/XGB, deze zijn ook CCA, maar iets minder makkelijk werken voor tussenpunten aan te doen.
Ik heb voor stopcontact-kringen preflex gebruikt aangezien die veel stationnetjes aandoen per kring.
Bij enkele verlichtingspunten of punten die apart naar de kast lopen (bv. elektrische kookplaat, oven,...) heb ik XVB gebruikt.
Alles daartussen (2-tal tussenpunten) liet ik afhangen van wat ik overhad op de rollen, waar mogelijk zoveel mogelijk preflex.

[Borromini]

.

[ Voor 99% gewijzigd door Borromini op 09-07-2025 13:23 . Reden: Nevermind ]

[Azlec]

Iemand hier een MDT lite 55 knop in het wit gecombineerd met matte witte frames? Ik had eerst de Gira 4 System 55 gekozen, maar kom er nu achter dat deze geen ondersteuning heeft voor 'long press'. Alternatief was MDT Lite 55, maar deze is glossy wit en mijn afdekplaatjes zijn mat wit.. weet niet of dit sterk gaat opvallen

[VinMan79]

Azlec schreef op woensdag 9 juli 2025 @ 22:30:
Iemand hier een MDT lite 55 knop in het wit gecombineerd met matte witte frames? Ik had eerst de Gira 4 System 55 gekozen, maar kom er nu achter dat deze geen ondersteuning heeft voor 'long press'. Alternatief was MDT Lite 55, maar deze is glossy wit en mijn afdekplaatjes zijn mat wit.. weet niet of dit sterk gaat opvallen

Voor een long Press functie in de Gira TS4 kies je de 2-kanaal bediening. Of is dit niet wat je zoekt?

[Azlec]

VinMan79 schreef op woensdag 9 juli 2025 @ 22:56:
[...]


Voor een long Press functie in de Gira TS4 kies je de 2-kanaal bediening. Of is dit niet wat je zoekt?

[Afbeelding]

Hier had ik dus volledig overgekeken op één of andere manier. De handleiding was hier niet geheel duidelijk. Bedankt voor de tip!

[The Lord]

P5ycho schreef op dinsdag 15 april 2025 @ 18:54:
Als je geen haast hebt... Net aangekondigd:
https://new.abb.com/low-v...esence-movement-detection

@MrN86 @Kaizen95 @Not Applicable

Kwam document tegen waar nu ook de type nummers in staan:

ABB I-BUS® KNX PRESENCE & MOVEMENT DETECTORS

[Clumsy Smurf]

Zijn er mensen die ervaring hebben met de Gira X1 voor de app bediening?
En maken jullie daarbij dan ook gebruik van de GIRA S1, om van buitenaf verbinding op te bouwen om thuis te schakelen?


En zijn er mensen die ervaring hebben met de Logic Machine, om deze in te zetten voor app gebruik?
En daarbij ook de vraag, hoe zit het met de interne VPN, kun je dan op de telefoon de verbinding zo instellen dat hij altijd via deze VPN verbind om thuis in te loggen?
Zonder dat continu de VPN op je telefoon open staat?
Heb zelf alleen ervaring met de Wiser van schneider, zelfde apparaat, maar mist een aantal functies, zoals de VPN.


Het doel is in dit geval alleen visualisatie op de telefoon en om verbinding te maken van afstand voor ETS.

[ Voor 18% gewijzigd door Clumsy Smurf op 30-07-2025 18:12 ]

[Conrado]

Clumsy Smurf schreef op woensdag 30 juli 2025 @ 18:10:
Zijn er mensen die ervaring hebben met de Gira X1 voor de app bediening?
En maken jullie daarbij dan ook gebruik van de GIRA S1, om van buitenaf verbinding op te bouwen om thuis te schakelen?

Ik heb het geprobeerd. Maar om de X1 buitenshuis aan de praat te krijgen - zonder de S1 - moet je een VPN opbouwen. Dat werkt, maar is gewoon gedoe. Dat kan ik de huisgenoten niet aandoen

Uiteindelijk voor Home Assistant gekozen, en met z.g. Bubble Cards een dashboard gebouwd. Werkt prettig, is makkelijk te onderhouden en via Cloudfare altijd een stabiele verbinding met thuis. Ook niet KNX-zaken - zoals IP-camera's, deurbel of de robot maaier - kan ik zo prima minitoeren en besturen.

[Clumsy Smurf]

Daarom wil ik het inderdaad ook combineren met een S1.

Thuis heb ik inderdaad ook Home Assistant draaien (en een Wiser, die ik nog steeds niet volledig omgezet heb).

Echter gaat het in dit geval om het vervangen van een oud domotica systeem, en is het bij een kennis van mij, en wil dan voor een goede oplossing zonder onderhoud.

Dus zit ik te denken aan een X1 icm een S1
of een Logicmachine. (al heb ik thuis nog wel eens dat mijn Wiser opnieuw opstart, staat ook wel wat zaken in, die hij bij houd).

[SteveH]

Ik heb een X1, maar voor access van buiten gebruik ik gewoon de VPN van de fritzbox. Heb het werkend gehad direct op de X1 maar dat is gestopt met werken en heb geen zin om daar tijd in de stoppen. Ik denk dat de S1 ook overkill is als je met een VPN naar je huis kan.

[Clumsy Smurf]

@SteveH Dank je wel voor je reactie, al is dat geen oplossing omdat het bij een particulier is en ik niet afhankelijk wil zijn.

[Conrado]

@Clumsy Smurf, ik heb de S1 wel eens zien 'draaien' en als je op zoek bent naar een stabiele oplossing en zonder gezeur is X1 met S1 de veilige weg. Het is wel een dikke € 1.500.

Naast die kosten heeft de X1 wel meer beperkingen, geen idee of dat voor je kennis van belang is. Dan zou je naar alternatieven kunnen kijken, maar ik heb geen idee of de oplossingen van o.a. 1Home, Bab-tec, Logicmachine, ThinKnx, Timberwolf, of een andere

[whaverhals]

Clumsy Smurf schreef op woensdag 30 juli 2025 @ 18:10:
Zijn er mensen die ervaring hebben met de Gira X1 voor de app bediening?
En maken jullie daarbij dan ook gebruik van de GIRA S1, om van buitenaf verbinding op te bouwen om thuis te schakelen?


En zijn er mensen die ervaring hebben met de Logic Machine, om deze in te zetten voor app gebruik?
En daarbij ook de vraag, hoe zit het met de interne VPN, kun je dan op de telefoon de verbinding zo instellen dat hij altijd via deze VPN verbind om thuis in te loggen?
Zonder dat continu de VPN op je telefoon open staat?
Heb zelf alleen ervaring met de Wiser van schneider, zelfde apparaat, maar mist een aantal functies, zoals de VPN.


Het doel is in dit geval alleen visualisatie op de telefoon en om verbinding te maken van afstand voor ETS.

Als wij een X1 plaatsen voor visualisatie dan plaatsen we altijd en S1 voor toegang op afstand. Goed te beheren, en native in de Smart Home app ondersteunt. We hebben 40+ installatie op die manier 'draaien'. Voor ander type installaties hebben we beter alternatief, maar dat werkt minder goed in de Smart Home app.

X1 is (vind ik) gebruiksvriendelijker voor de eindgebruiker dan een Wiser. De particulier kan zelf scenes aanmaken, HUE of Sonos toevoegen, enz.

[Ethirty]

Iemand die anno 2025 nog positief is over een X1? Die zie ik hier niet vaak

Elke dag nog spijt van die keuze. Onoverzichtelijk om te programmeren, uitermate beperkt als het gaat om IoT, een app die wel erg rudimentair is etc. 0 ontwikkeling vanuit de fabrikant vind ik nog het meest zorgwekkend.

[Clumsy Smurf]

Ik heb inderdaad al vaker gelezen dat de X1 niet z'n geweldig product is.
Ik heb zelf nog geen ervaring hiermee, wel met de S1.

In dit geval hoeft het ook niet veel te doen, zal voornamelijk gebruikt worden voor de visualisatie op telefoon en waarschijnlijk scene's aanpassen.

Wil niet afhankelijk zijn van een product wat sterk in ontwikkeling is en blijft zoals de Home Assistant,
ik kan hierbij niet maken dat het opeens niet werkt of weer het een en ander aangepast moet worden, of telkens weer geüpdatet moet worden.

Thuis uiteraard wel Home Assistant erbij draaien.

Iedereen bedankt voor de feedback

[Conrado]

Ethirty schreef op vrijdag 1 augustus 2025 @ 09:07:
Iemand die anno 2025 nog positief is over een X1? Die zie ik hier niet vaak

Elke dag nog spijt van die keuze. Onoverzichtelijk om te programmeren, uitermate beperkt als het gaat om IoT, een app die wel erg rudimentair is etc.

Helemaal mee eens

Echter, @whaverhals heeft het over 40+ installaties, en dan wil je een product wat eenvoudig is in te stellen, betrouwbaar werkt en verder geen 'gedoe' meebrengt. Daar voldoet de X1 prima.
Als ik zie hoeveel uur ik al in het programmeren van de X1 heb zitten, alles werkt incl. bv de beregening van de tuin, dat is zoiets via een commerciële partij onbetaalbaar.

[Ethirty]

Conrado schreef op vrijdag 1 augustus 2025 @ 19:17:
[...]

Helemaal mee eens

Echter, @whaverhals heeft het over 40+ installaties, en dan wil je een product wat eenvoudig is in te stellen, betrouwbaar werkt en verder geen 'gedoe' meebrengt. Daar voldoet de X1 prima.
Als ik zie hoeveel uur ik al in het programmeren van de X1 heb zitten, alles werkt incl. bv de beregening van de tuin, dat is zoiets via een commerciële partij onbetaalbaar.

Exact, daarom snap ik de positionering ook gewoon niet. Zelfs je eigen maatwerk maken heeft z'n beperkingen door het platform dat op de X1 draait dat helemaal op de schop moet omdat het niet meer meekomt met vandaag de dag.

Maar ik snap wel dat als je KNX installaties verkoopt en je hebt iets ontwikkeld dat goed werkt, je dat gestandaardiseerd wil uitrollen over zoveel mogelijk installaties

Ik heb gewoon het geduld niet (meer) om de nukken te leren begrijpen om iets goed voor elkaar te krijgen denk ik. Denk er sterk over om er een Homey Mini aan te knopen zodra die beschikbaar komen. Die flows gecombineerd met KNX lijken me een stuk logischer. Ook al is de KNX ondersteuning nog wel beperkt.

[Conrado]

Ethirty schreef op vrijdag 1 augustus 2025 @ 20:57:
Exact, daarom snap ik de positionering ook gewoon niet.

Gira is een grote speler die graag alles-in-één installatie levert. Installateurs, iig in Duitsland, worden gepushed voor KNX alles bij ze af te nemen. Daarom moeten ze ook 'iets' centraals in huis hebben en dat is de X1 geworden. Van het programmeren komt vervolgens weinig terecht, want dat is voor de installateurs véél te veel werk, en dus te duur voor de eindklant. Daarom wordt het niets met de X1.
Voor het 'echte' hebben ze nog een server, maar daar heb ik geen ervaring mee.

Andere merken richten ze zich juist op de programmeurs en enthousiastelingen. Ik noemde al wat merken.

Met behulp van de Duitse plug-ins kan ik ondertussen lezen en schrijven met de X1 en script ik alles, met alleen grafische In- en -Uitgangen. Het inladen van een nieuwe configuratie duurt nu dik 10 minuten

Als ik nu kon kiezen, zou ik waarschijnlijk geen X1 kiezen. Maar ja, als en achteraf.....

[don spike]

Wij hebben ook een Gira X1 (zonder S1) en een 1home KNX Server.

De X1 heeft een Logic Machine vervangen. De Logic Machine had natuurlijk met vrije scrips zowat onbeperkte mogelijkheden. Het thuisfront vond de visualisatie wat minder en vooral de mindere stabiliteit (o.a. 1-2 x per jaar KNX bus verbinding kwijt, altijd als ik in het buitenland zit en het thuisfront daar last van heeft) heeft doen besluiten om de Logic Machine te vervangen. Uiteindelijk is dat de Gira X1 geworden.

Met de standaard functieblokken (of hoe dat heet) is het wat beperkt, maar met wat logische blokken die je op diverse Duitse sites kan vinden kan je uiteindelijk heel veel voor elkaar krijgen. Al was het in het begin wel uitvogelen hoe het precies functioneert (het gedrag van de functie blokken, vaak net anders dan je verwacht…). Maar alle functies/scrips naar de X1 kunnen krijgen. Behalve logging dat doen we nu elders (maar kan ook op de X1 met externe functieblokken zag ik later).

En ja, het was erg irritant dat het opnieuw laden na een wijziging zoveel tijd kost, zeker met dingen proberen, trial en error… Met de Logic Machine was een herstart of zo niet eens nodig na een script wijziging… maar nu alles draait en werkt met de X1 toch wel tevreden. Je wijzigt toch niet veel meer? Althans hier niet. En het draait erg stabiel hier. Ook na een stroomstoring.

Naast een X1 hebben we later ook de 1home KNX Server (pro) aangeschaft waardoor we bijna alles in Matter hebben zitten voor Apple Home. Alleen voor de bijzondere functies die Matter niet kent en welke we ook minder gebruiken, gebruiken we nog de Gira Home App (waar ook alles netjes in zit).
In 99% van de tijd gebruiken we nu dus alleen Apple Home voor visualisatie en welke je dus ook makkelijk buitenshuis kan gebruiken zonder VPN.

Maar voordat we alles in Apple Home hadden zitten werkte de Gira Home app ook prima. Alleen jammer dat ze geen dark mode hebben. We gebruik sinds kort ook de ‘list view’ in Gira Home App en dus niet met die ‘tiles’. Weet niet of dat er eerder ook was, maar vind die list view veel overzichtelijker en je krijgt veel meer informatie op een scherm dan met die super grote tiles.

De functieblokken van de 1home gebruik ik niet, deze functionaliteit kwam later pas beschikbaar en de X1 werkt prima en is (bewezen) stabiel voor ons.

X1 opzetten koste best wat tijd. Maar wat is een goed alternatief, als je ook stabiliteit wilt? Die Logic Machine zijn leuk voor de hobby vind ik, maar niet als je een zorgeloos betrouwbaar systeem wilt. Maar dat ik mijn persoonlijke mening. Verder niet veel alternatieven kunnen vinden…

[Clumsy Smurf]

Wij hebben zakelijk wel een aantal Wiser/logic Machines hangen, daar zijn eigenlijk ook nooit problemen mee.
Echter heb ik er thuis ook een, maar die herstart zichzelf toch wel regelmatig.
Zijn CPU/memory zie ik niet omhoogschieten, maar volgens mij kan hij het niet altijd bij benen waardoor hij toch weer opnieuw opstart, en hier raken dan ook een aantal geheugen dingen kwijt, waardoor die niet van alles meer weet hoe laat het op dat moment is.

Maar komt volgens mij wel omdat het te druk wordt, heb namelijk het idee dat het gebeurt als er veel gebeurtenissen achter elkaar lopen waar dan een simpel script achter zit, zoals optellen.

[Conrado]

Clumsy Smurf schreef op zaterdag 2 augustus 2025 @ 11:31:
Echter heb ik er thuis ook een, maar die herstart zichzelf toch wel regelmatig.

Voedingsprobleem...?
Ik had dat met een RPi 5 waarop ik HA draai. Nieuwe voeding, was de oplossing

[Ethirty]

Conrado schreef op vrijdag 1 augustus 2025 @ 21:43:
[...]

Gira is een grote speler die graag alles-in-één installatie levert. Installateurs, iig in Duitsland, worden gepushed voor KNX alles bij ze af te nemen. Daarom moeten ze ook 'iets' centraals in huis hebben en dat is de X1 geworden. Van het programmeren komt vervolgens weinig terecht, want dat is voor de installateurs véél te veel werk, en dus te duur voor de eindklant. Daarom wordt het niets met de X1.
Voor het 'echte' hebben ze nog een server, maar daar heb ik geen ervaring mee.

Andere merken richten ze zich juist op de programmeurs en enthousiastelingen. Ik noemde al wat merken.

Met behulp van de Duitse plug-ins kan ik ondertussen lezen en schrijven met de X1 en script ik alles, met alleen grafische In- en -Uitgangen. Het inladen van een nieuwe configuratie duurt nu dik 10 minuten

Als ik nu kon kiezen, zou ik waarschijnlijk geen X1 kiezen. Maar ja, als en achteraf.....

Ik heb wel een paar Duitse plug-ins gevonden, met wisselende ervaringen. Maar scripten? Hoe doe je dat dan?

Misschien leuk, als je tijd hebt, om een lijstje te maken van wat jij de meest nuttige toevoegingen vindt? Of welke juist niet doen wat ze beloven?

Die vertraging kan trouwens ook nog wel eens komen als je van die custom modules (verkeerd) verwijderd na bijv een nieuwe versie. Maar ja, om nou je hele project “from scratch” opnieuw te bouwen om te zien of dat helpt?

[ Voor 8% gewijzigd door Ethirty op 02-08-2025 13:03 ]

[don spike]

Clumsy Smurf schreef op zaterdag 2 augustus 2025 @ 11:31:
Wij hebben zakelijk wel een aantal Wiser/logic Machines hangen, daar zijn eigenlijk ook nooit problemen mee.
Echter heb ik er thuis ook een, maar die herstart zichzelf toch wel regelmatig.
Zijn CPU/memory zie ik niet omhoogschieten, maar volgens mij kan hij het niet altijd bij benen waardoor hij toch weer opnieuw opstart, en hier raken dan ook een aantal geheugen dingen kwijt, waardoor die niet van alles meer weet hoe laat het op dat moment is.

Maar komt volgens mij wel omdat het te druk wordt, heb namelijk het idee dat het gebeurt als er veel gebeurtenissen achter elkaar lopen waar dan een simpel script achter zit, zoals optellen.

Ik heb zowel een Schneider Electric HomeLYnk (Wiser) gehad, later vervangen door een Logic Machine (weet ff niet welk model exact), maar beide hadden niet de herstart problemen, maar wel dat ze de verbinding met de KNX bus (TP-link) kwijt raakten. Dit herstelde niet vanzelf.
De KNX buskabel voor een halve minuut loskoppelen en opnieuw verbinden loste altijd het probleem op, maar was wel super irritant, ook al was het enkele keren per jaar.

Schneider Electric had het probleem erkend met de HomeLYnk, als in ze wisten van dit probleem af. Het probleem zat in een chip. Logic Machine was een ander verhaal, terwijl het volgens mij de HomeLYnk een een soort van Logic Machine is?

[Clumsy Smurf]

Conrado schreef op zaterdag 2 augustus 2025 @ 11:39:
[...]

Voedingsprobleem...?
Ik had dat met een RPi 5 waarop ik HA draai. Nieuwe voeding, was de oplossing

Zou kunnen natuurlijk, al betwijfel ik dat dat het probleem is.
Zal eens een keer kijken met een andere voeding.

[W1990]

Goedemorgen allen,

Inmiddels ben ik bezig met het programmeren/ begrijpen van ets6 en het KNX protocol. Na de initiële installatie van de busdeelnemers heb ik via IP tunneling op de IP interface het één en ander aan de praat gekregen. Nu wilde ik na een paar dagen er tussenuit te zijn geweest weer verder knutselen, maar ik krijg geen bestanden meer naar het systeem gedownload. Ik kan de interface wel vinden bij 'netwerken' en ook naar de internetpagina gaan. Wil ik in ETS apparaten bijwerken, dan zegt 'ie dat de apparaatbeschrijving is mislukt maar de ping is geslaagd. Zijn er mensen die dit bekend voorkomt of die weten hoe ik weer een werkende verbinding tot stand krijg? Alvast bedankt!

[Borromini]

Heb je je interface al proberen herstarten? Desnoods verwijderen en opnieuw toevoegen?

[W1990]

Borromini schreef op zondag 17 augustus 2025 @ 12:00:
Heb je je interface al proberen herstarten? Desnoods verwijderen en opnieuw toevoegen?

Dat heb ik inderdaad al gedaan, helaas zonder resultaat. Nog vergeten te vermelden: de interface wordt niet automatisch gedetecteerd dus ik heb bij de eerste installatie via IP tunneling een verbinding tot stand kunnen brengen. Dat lukt nu dus ook niet meer. Nog mooier zou natuurlijk zijn dat de interface automatisch wordt herkend in ETS, maar ik heb geen idee waar ik dan naar moet kijken. Ik heb de interface rechtstreeks verbonden met een xperiabox van KPN. De interface komt dus wel naar voren als ik in Windows kijk bij netwerken. Ik heb maar weinig kennis van routers en netwerken enzovoort, dus waarschijnlijk ligt het probleem daar ergens?

[Clumsy Smurf]

Ik doe blijkbaar iets verkeerds en snap niet zo goed wat ik verkeerd doe.

Ik heb de Gira S1 werkend, maar wat ik niet werkend krijg is de scènes inleren.
Ik kan via de app, naar de desbetreffende scene gaan en via het tandwiel, de scene opslaan, maar dan zie ik via de KNX bus monitor hetzelfde gebeuren, dus het oproepen van de scene, verder niks.

Iemand enig idee hoe dit stukje werkt?

[Borromini]

@W1990 Staat multicast aan op je router? Ik veronderstel van wel. Maar zonder dien je de interface volledig handmatig toe te voegen in ETS.

[VinMan79]

Clumsy Smurf schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 15:54:
Ik doe blijkbaar iets verkeerds en snap niet zo goed wat ik verkeerd doe.

Ik heb de Gira S1 werkend, maar wat ik niet werkend krijg is de scènes inleren.
Ik kan via de app, naar de desbetreffende scene gaan en via het tandwiel, de scene opslaan, maar dan zie ik via de KNX bus monitor hetzelfde gebeuren, dus het oproepen van de scene, verder niks.

Iemand enig idee hoe dit stukje werkt?

Bedoel je misschien de X1? De S1 is namelijk alleen een module voor remote toegang.

Heb je de scenes aangemaakt in de X1 of in de KNX(actoren)? In het geval dat je de scenes in de KNX hebt ondergebracht dan zul je in de ETS busmonitor bij een leertelegram inderdaad hetzelfde scenenummer langs zien komen. Alleen zal dan het leer bit aanstaan. Alleen ETS decodeerd het DPT zodat het beter leesbaar is. kijk even naar de ruwe data of daar verschil is met leren en afroepen. Ook moet je vaak bij scenes in de actoren aangeven dat deze inleerbaar zijn.

[Clumsy Smurf]

ik bedoelde inderdaad de X1.

ik heb het op 2 manieren geprobeerd.
1 door in ets de desbetreffende uitgangen, het scene object in 1 groepsadres te gooien.
dit vervolgens in de X1 op te roepen, via gebouw en dan scène object dat werkt. maar het opslaan via de zelfde scène niet.
kan via de app bij de scène wel naar tandwiel en dan naar opslaan, maar zie exact hetzelfde in de bus monitor activate #1 ipv saved #1.

Inmiddels bovenstaande werkend met een logica.
---------------------------
Andere vraag, ik zie in de app ook de optie aanwezigheidssimulatie, maar is dat ook aan en uit te zetten via een KNX object?
Ik kan namelijk nergens het object terug vinden.

[ Voor 44% gewijzigd door Clumsy Smurf op 04-09-2025 19:01 ]

[VinMan79]

Clumsy Smurf schreef op donderdag 4 september 2025 @ 07:46:
ik bedoelde inderdaad de X1.

ik heb het op 2 manieren geprobeerd.
1 door in ets de desbetreffende uitgangen, het scene object in 1 groepsadres te gooien.
dit vervolgens in de X1 op te roepen, via gebouw en dan scène object dat werkt. maar het opslaan via de zelfde scène niet.
kan via de app bij de scène wel naar tandwiel en dan naar opslaan, maar zie exact hetzelfde in de bus monitor activate #1 ipv saved #1.

Inmiddels bovenstaande werkend met een logica.
---------------------------
Andere vraag, ik zie in de app ook de optie aanwezigheidssimulatie, maar is dat ook aan en uit te zetten via een KNX object?
Ik kan namelijk nergens het object terug vinden.

Ik denk dat ik weet waar je probleem zit. Kijk even bij je datapuntenoverzicht naar het datapunttype van je scene groepsadres. Deze zou op "scene control" moeten staan en niet op "scene number"
Ik heb beide geprobeerd en hij stuurt bij het gebruik van type "scene number" inderdaad gewoon het scene afroepen telegram op de bus.


Wat betreft het starten van de aanwezigheidsimulatie met een telegram kun je ook kijken bij het datapuntenoverzicht. Je vindt het onder apparaat datapunten. hier kan je het vinkje KNX integratie gebruiken en een groep adres ingeven.

[Clumsy Smurf]

VinMan79 schreef op donderdag 4 september 2025 @ 20:53:
[...]


Ik denk dat ik weet waar je probleem zit. Kijk even bij je datapuntenoverzicht naar het datapunttype van je scene groepsadres. Deze zou op "scene control" moeten staan en niet op "scene number"
Ik heb beide geprobeerd en hij stuurt bij het gebruik van type "scene number" inderdaad gewoon het scene afroepen telegram op de bus.
[Afbeelding]

Wat betreft het starten van de aanwezigheidsimulatie met een telegram kun je ook kijken bij het datapuntenoverzicht. Je vindt het onder apparaat datapunten. hier kan je het vinkje KNX integratie gebruiken en een groep adres ingeven.
[Afbeelding]

Dank je wel voor je reactie.
Heb dit inderdaad zo geprobeerd, eerder ook al, maar bij mij lijkt dat toch niet te werken.

Hier even wat printscreens van mijn instellingen.


Valt me wel op dat de waarde alleen tussen -64 en (+)64 ligt.


Hier wat printscreens van mijn telefoon hoe ik de scene oproep.



De bus monitor, wat er gebeurt als ik de scene opsla via de X1 app en wat er gebeurt als ik het via de bus-monitor zelf doe.

Hopelijk zie je iets wat bij jou er anders uit ziet dan bij mij, waardoor het bij mij niet werkt.

betreft de aanwezigheid, had ik inderdaad ook gezien en ook geprobeerd maar ook die werkte niet al zat ik al te denken dat het misschien komt, omdat ik ook nog een opname heb kunnen doen van 7 dagen, waardoor de rest ook nog niet werkt.
En ik zat ook te denken, weet eigenlijk niet of dit wel iets is wat ik zal gaan gebruiken bij de klant.
Zou ook inhouden dat je het dan telkens opnieuw zou moeten inleren, omdat de winter anders is dan de zomer.

bedankt alvast.

[ Voor 7% gewijzigd door Clumsy Smurf op 08-09-2025 18:10 ]

[VinMan79]

Je hebt de " Sceneset" functie ingevoegd. Deze is bedoeld voor Scenes welke je in de GPA maakt. Als je scenes in de actoren gemaakt hebt dan moet je de " scene parallelaansluiting" functie gebruiken.


Niet vergeten het vinkje inlezen toestaan te zetten

Het afroepen van de aanwezigheidssimulatie kan inderdaad alleen na de 7 dagen opname periode.
In de app kun je zien wanneer deze eindigt.

[Clumsy Smurf]

@VinMan79 top, dank je wel, dat was inderdaad het probleem.
Was al bezig geweest met logica om het voor elkaar te krijgen, was inmiddels ook gelukt, maar dit is veel beter.

Dank je wel voor je hulp.

[P5ycho]

Gisteren nog wat lopen designen in ETS, zodra ik alle kamers van tasters had voorzien zat ik door mijn Lite licentie heen. pfff...
Toch maar van de 35% kortingsactie gebruik gemaakt en van Lite naar Home geupgradet, met gratis password manager app.

[Ethirty]

P5ycho schreef op woensdag 10 september 2025 @ 09:43:
Gisteren nog wat lopen designen in ETS, zodra ik alle kamers van tasters had voorzien zat ik door mijn Lite licentie heen. pfff...
Toch maar van de 35% kortingsactie gebruik gemaakt en van Lite naar Home geupgradet, met gratis password manager app.

Je kon ook meerdere projecten aanmaken in Lite, maar dat was ik zo snel zat dat ik ook snel naar de Home ben overgestapt. Ik hoop dat 64 voorlopig wel even zat is

[P5ycho]

Ethirty schreef op woensdag 10 september 2025 @ 19:37:
[...]

Je kon ook meerdere projecten aanmaken in Lite, maar dat was ik zo snel zat dat ik ook snel naar de Home ben overgestapt. Ik hoop dat 64 voorlopig wel even zat is

Mezelf martelen om wat geld te besparen heb ik al lang opgegeven

[Borromini]

tomtommie schreef op zondag 17 november 2024 @ 15:06:
[...]

Dikke prima, beetje grijzig plastic, maar dan gaat daar wat verf overheen. Ik heb ze toch voorzien op extra plekken waar het eigenlijk niet de bedoeling was om iets met beweging te schakelen.

Ze hebben ook nog extra input mogelijkheden, dus je zou er zelfs nog een knop of reed contact op aan kunnen sluiten!

Ik heb de gok hier ook gewaagd en ééntje aangeschaft op Amazon voor 35 €. Nu weet ik waarom de GIRA mini sensoren die ik heb ook mini heten . Maar goed, voor 1/3e van de prijs... Komt in de berging te hangen, dus moet geen schoonheidsprijzen winnen. Sensor zelf is 6,5 cm hoog en daar dien je nog wat marge bij te rekenen voor je buskabel die er langs boven in moet.

Producent is 'CP Electronics' en dat lijkt inderdaad een dochtermerk van Legrand te zijn.

[JMS 450]

Een KNX => HA vraag,
Door wat problemen begin ik opnieuw met mijn Home Assistant set-up en ik zag dat er nu de mogelijkheid is om je ETS files te uploaden. Heeft iemand hier ervaring mee en is het beter of juist slechter dan je KNX installatie in YAML te zetten.

Note;
- Ik heb mijn oude YAML files nog, ik moet ze nog wel aanvullen met de KNX uitbreidingen van het laatste jaar. Dus de extra moeite om alles in YAML te tikken valt mee.
- KNX installatie onderhoud ik met ETS Lite dus ik heb 2 ETS file's om te importeren...

[ Voor 9% gewijzigd door JMS 450 op 13-09-2025 09:48 ]

[Conrado]

Het is vooral anders
De KNX-module heeft in HA hele stappen gemaakt, maar zover ik weet is het vooral veel 'klikken'. Nu ik YAML een beetje snap, vind ik scripts toch veel handiger. Daarnaast houd ik KNX-objecten en de bijbehorende processing of automatisering in één YAML-bestand.
Nu gebruik ik HA eigenlijk alleen als dashboard van de KNX-omgeving.

[Zoefff]

JMS 450 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 09:37:
Een KNX => HA vraag,
Door wat problemen begin ik opnieuw met mijn Home Assistant set-up en ik zag dat er nu de mogelijkheid is om je ETS files te uploaden. Heeft iemand hier ervaring mee en is het beter of juist slechter dan je KNX installatie in YAML te zetten.

Die mogelijkheid zit er al een tijd in. Het kan sowieso geen kwaad en staat los van of je de verdere configuratie in een YAML file of niet doet. De ETS import is voornamelijk bedoeld om de ruwe data die HA binnen krijgt (groepsadressen + binary payload) te mappen naar de benaming die jij in ETS aan je groepsadressen hebt gegeven. Dat maakt het log een stuk leesbaarder en geeft je overal in HA eenvoudige(re) referenties.





Je kán het vervolgens ook gebruiken om entities in de interface toe te voegen, maar dat staat je nog steeds helemaal vrij om in de YAML te doen. Dat is in ieder geval mijn voorkeur omdat ik het idee heb dat het aantal opties in de interface nog vrij beperkt is; veel kleiner dan wat er daadwerkelijk mogelijk is.

[Borromini]

JMS 450 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 09:37:
Een KNX => HA vraag,
Door wat problemen begin ik opnieuw met mijn Home Assistant set-up en ik zag dat er nu de mogelijkheid is om je ETS files te uploaden. Heeft iemand hier ervaring mee en is het beter of juist slechter dan je KNX installatie in YAML te zetten.

Ik gooi het ETS-bestand gewoon in HA en wat ik zelf vanuit HA wil aansturen, dat zet ik in mijn knx.yaml. Nu, da's wel beperkt, HA gebruik ik voor KNX vooral als visualisatielaag etc. Welke meerwaarde biedt je installatie zelf handmatig toevoegen? Elke wijziging dien je dan ook zelf aan te passen.

[ Voor 10% gewijzigd door Borromini op 13-09-2025 16:57 ]

[JMS 450]

Zoefff schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 11:21:
[...]

Die mogelijkheid zit er al een tijd in. Het kan sowieso geen kwaad en staat los van of je de verdere configuratie in een YAML file of niet doet. De ETS import is voornamelijk bedoeld om de ruwe data die HA binnen krijgt (groepsadressen + binary payload) te mappen naar de benaming die jij in ETS aan je groepsadressen hebt gegeven. Dat maakt het log een stuk leesbaarder en geeft je overal in HA eenvoudige(re) referenties.

[...]

thx, ik heb al iets van 5 jaar HA draaien. Destijds was die functie er bij het opzetten nog niet. Als ik je screen shots zie is het vooral handig als je HA ook gebruikt als BUS monitor. Ik heb al 80~90% van de installatie al correct in een YAML dus is die weg is sowieso bekend en werkt.

Mijn pi4 is na een stroomstoring te overleden dus begin opnieuw. Met alle kennis die ik toen niet had en mijn oude back-ups ben ik alles opnieuw aan het opzetten.

[Borromini]

Bus monitoren doe ik regelmatig in HA, maar installatie is wel nog in opbouw. Voor ETS moet de PC aan en een VM open, dus stuk omslachtiger .

[teaser]

Ik doe het ook nog gewoon op de YAML-manier, maar dat was ook al een 5j geleden opgezet uiteraard. Het importeren van het ETS-project heb ook nog maar vrij recent pas gedaan. Ik moet zeggen dat HA wel veel handiger is als busmonitor dan ETS zelf. De rudimentaire filtermogelijkheid is al een hele verbetering op ETS.

[Borromini]

De busmonitor in HA heeft met een recente update er ook nog leuke features bijgekregen ook .

[0rt3x]

hey iedereen, ik heb al veel geleerd van dit topic maar stoot nu op een probleem waarvan ik de oplossing helaas maar niet vind.

Ik heb een volledig werkende KNX-installatie.
Ik heb een Ksenia alarm installatie in mijn huis. Nu heb ik dus de porta 4.0 gateway aangekocht zodat ik de statussen van mijn alarm via de porta 4.0 gateway op de knx-bus kan krijgen.
https://ivoryegg.co.nz/sh...rface-konnex-knx-protocol

Het ksenia alarm geeft de gegevens via mijn ethernet-netwerk door aan de gateway, de gateway is op zijn beurt dan verbonden met de knx-bus. De porta 4.0 gateway en mijn ksenia alarm zijn beide aangesloten op mijn netwerk (via een unmanaged switch). Ik kan beide met succes "pingen" via Opdrachtprompt. Beide toestellen zitten op hetzelfde subnet. Namelijk 192.168.2.x

Echter vanuit het ksenia web portaal lukt het mij niet om de link te leggen naar mijn porta 4.0 gateway.

Ik ben nu, na heel lang zoeken, erachter gekomen dat het mogelijks kan liggen aan:
PORT STATE SERVICE VERSION
3671/udp closed efcp
Bovenstaande heb ik gevonden door software Zenmap te gebruiken.
Voor mij is het nogal chinees maar als ik het goed begrijp gaat het over een poort van mijn porta 4.0 gateway, die gesloten is en zou moeten open zijn zodat mijn Ksenia paneel verbinding kan maken met de gateway?

Helaas zie ik in de porta configurator nergens een optie om deze poort open te zetten, of iets gelijkaardigs.
Ook lukt het mij niet om via de browser "binnen te geraken" in de gateway door te surfen naar het ip-adres ervan.

Ik heb alvast de firma Ksenia een mail gestuurd met de vraag achter een oplossing, maar ben nogal ongeduldig en hoopte dat iemand hier al eens hetzelfde/gelijkaardig probleem heeft gehad en de oplossing kent?

alvast dank


Edit: oplossing:
Blijkbaar heeft de software, die Ksenia beschikbaar stelt online, veel minder opties dan degene die de installateur kan downloaden. Enkel de installateur/professional kan dus de poort te openen..
Edit2: of het heeft te maken met de firmware die dient geupdate te worden, dit kan blijkbaar ook enkel door de installateur, via het SecureWeb van Ksenia.
-> Ik zal deze post updaten van zodra het probleem opgelost is en ik dus de oorzaak/oplossing met zekerheid ken.

[ Voor 15% gewijzigd door 0rt3x op 20-09-2025 16:36 ]

[Clumsy Smurf]

@0rt3x Ik denk persoonlijk dat je deze vraag eerder bij een beveiligsforum / inbraak gedeelte kunt stellen dan hier bij het KNX gedeelte.
De vraag is niet direct KNX gerelateerd en denk dat de kans van slagen hier best gering is.

[W1990]

Borromini schreef op zondag 17 augustus 2025 @ 12:00:
Heb je je interface al proberen herstarten? Desnoods verwijderen en opnieuw toevoegen?

Borromini schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 18:17:
@W1990 Staat multicast aan op je router? Ik veronderstel van wel. Maar zonder dien je de interface volledig handmatig toe te voegen in ETS.

Dank voor de reacties! Inmiddels heb ik weer een werkende tunneling verbinding en kan ik weer downloaden naar de apparaten. 🥳

Uiteindelijk de IP interface geheel uit ETS verwijderd en alles nog een keer handmatig geconfigureerd. Geen idee waarom het nu wel werkt.

Zijn er ook mensen die ervaring hebben met
het gebruik van een touchpanel als thermostaat? Ik wil graag de interne thermostaat van mijn BJ SmartTouch gebruiken om een cv pomp te schakelen.
Hoe krijg ik dit werkend in ETS en visueel op het touchpanel? Of heb ik dan een logic module nodig?

[P5ycho]

Een thermostaat heeft in de basis een temperatuur input, en een aan/uit, pwm of % uitgang. Die knoop je dan aan een knx actor die je cv pomp schakelt bijv.

Het is goed om even in te lezen in een room controller, thermostaat en temperatuursensor. Alle drie hebben een andere functie binnen knx.

De room controller gebruik je om het setpoint in te stellen.
De thermostaat regelt naar het setpoint.
De temperatuursensor is feedback naar de thermostaat vanuit de ruimte.

Deze functies kunnen separaat, maar ook samen bestaan in een knx device.

[ Voor 58% gewijzigd door P5ycho op 23-09-2025 13:42 ]

[Marc3773]

Beste,

Ik ga een nieuwe vrijstaande woning bouwen en wil domotica KNX gaan toepassen.
Nu wordt er al snel verwezen naar een GIRA ONE server, echter wil ik ook camera's en het alarm systeem toevoegen.

Nu is mijn vraag, zijn er alarmsystemen en camera's die hier rechtsreeks mee te koppelen zijn of heb ik dan extra modules nodig?

Ik hoop dat iemand mij hiermee kan helpen?

[Gwaihir]

~Hmm.. nevermind. Zit toch wat meer aan vast en niet mijn cup of tea~

[ Voor 84% gewijzigd door Gwaihir op 24-09-2025 20:53 ]

[Ethirty]

Marc3773 schreef op woensdag 24 september 2025 @ 20:08:
Beste,

Ik ga een nieuwe vrijstaande woning bouwen en wil domotica KNX gaan toepassen.
Nu wordt er al snel verwezen naar een GIRA ONE server, echter wil ik ook camera's en het alarm systeem toevoegen.

Nu is mijn vraag, zijn er alarmsystemen en camera's die hier rechtsreeks mee te koppelen zijn of heb ik dan extra modules nodig?

Ik hoop dat iemand mij hiermee kan helpen?

Er is denk ik geen eenduidig antwoord te geven.

Er zijn alarmsystemen te koppelen aan KNX. En er zijn camera’s die waarvan je het beeld via een KNX server/scherm kan koppelen. Gira zou ik daar in ieder geval niet snel in vertrouwen

Dat je daar extra modules of interfaces voor nodig hebt is aannemelijk, zo werkt het meestal met KNX. Er zijn maar weinig van dat type producten met een eigen bus aansluiting. Zo kan je airco’s, warmtepompen etc koppelen zonder dat het apparaat zelf een interface heeft. Maakt het nóg een stukje duurder en de mogelijkheden worden bepaald door de maker van de interface.

Sowieso is Gira One geen KNX, maar een op
KNX gebaseerde kreupele variant, die enkel met een beperkt aantal van hun eigen producten werkt. Elke grote naam lijkt zijn eigen variant te willen hebben. Mijn suggestie is niet doen.

[Conrado]

Marc3773 schreef op woensdag 24 september 2025 @ 20:08:
Beste,

Ik ga een nieuwe vrijstaande woning bouwen en wil domotica KNX gaan toepassen.
Nu wordt er al snel verwezen naar een GIRA ONE server,

Welkom, ik heb een smart-home gebouwd met knx (75 nodes), dali, smi, alarm, camera”s, enz

Gira One is een Gira-ding dat, zover ik weet, enkel met Gira overweg kan en dat alles tegen Gita prijzen. Een centrale unit vinden is lastig. Ik gebruik de Gira X1,alleen die raad niemand hier aan.

Alarm heb ik Jablotron 100 met KNX interfaces. Gebruik bv de deurcontacten van het alarm om verlichting te besturen.
Cametas en KNX zie ik niet als combi, wanr daar kan KNX niets mee.

Als dashboard gebruik ik HA, werkt super met KNX. Heeft geen automatiseringen, dat zit in KNX. Camera”s, Warmtepomp, Solar, ventilatie, etc zitten daar ook bij in.

O ja, je bent welkom in Ervaringen met het bouwen van een eigen huis - Deel 3

[Jog]

Zijn er hier nog mensen met mdt glastasters? Mijn vrouw heeft de grootste moeite met de touches. Die registreren heel slecht op haar vingers. Heeft nog iemand dat probleem?

[klaasopurk]

Jog schreef op vrijdag 26 september 2025 @ 08:57:
Zijn er hier nog mensen met mdt glastasters? Mijn vrouw heeft de grootste moeite met de touches. Die registreren heel slecht op haar vingers. Heeft nog iemand dat probleem?

Ik heb mijn hele huis vol met deze dingen. Geen enkel probleem. Overigens heb ik vaak last dat touch het niet doet op andere apparaten. Telefoon of smartwatch herkent touch van mijn vinger niet. Bij de glastaster nooit last van gehad.
In mijn schuur heb ik de niet glas variant van MDT. Dus degene met knoppen. Wat ik daaraan merk is als je deze op een houten wand monteert dat de bladzijde knoppen slechter reageren. Dit komt doordat de houten wand als vinger wordt herkent. Is op te lossen door ze iets verder van de wand af te monteren.

[Conrado]

klaasopurk schreef op vrijdag 26 september 2025 @ 09:03:
Ik heb mijn hele huis vol met deze dingen. Geen enkel probleem.

We hadden met een profopstelling problemen met goede touch. Daarom hier juist voor de knoppen-variant gekozen. bevallen zeer goed. We overal tegen steen gemonteerd.

[teaser]

We're wrapping up a month of celebration for 35 years of KNX.
⏳ Just 24 hours left to benefit from:
✔️ 35% OFF ETS6 Professional, Home & Lite
💡 Valid for both new and upgrade licenses
🎁 A Free ETS App: Project Password Manager
🎉 An automatic entry into our lottery to win one of 35 KNX Devices, proudly sponsored by KNX Members!
If you've been thinking about upgrading or getting started with KNX, this is the moment.
👉 Your voucher code: KNXIS35YYHHZDXBFA
🛒 Shop here: https://my.knx.org/en/shop/ets
ℹ️ More info & conditions: https://shorturl.at/IC81S
🏆 Full prizes list: https://pages.insightly.services/KNXgiveaways

[ Voor 62% gewijzigd door teaser op 29-09-2025 14:16 ]