hoevenpe schreef op donderdag 03 november 2016 @ 14:03:
[...]
Bedankt voor de uitgebreide reactie, ik kan me er grotendeels nog in vinden ook:
Wat echter in deze context dan onbegrijpelijk is dat wij decennia lang onze eigen defensie gedecimeerd hebben, tot het punt dat we een paar tanks moeten leasen van onze oosterburen, de resterende F16's met duct-tape aan elkaar hangen en militairen op oefening 'pang pang' moeten roepen omdat de kogels op zijn?
Als dit in de politiek bekend is (jij komt toch over als iemand die relatief hoog in de VVD zit) waarom dan toch deze naïviteit? Hoe kan je van de burger verwachten dat deze 'snapt' dat de koude oorlog nog niet ten einde is als tegelijkertijd onze politieke elite onverantwoorde risico's neemt met onze veiligheid?
Stel dat dit klopt wat jij schetst: wat is dan de gedachte achter het onnodig provoceren van de tegenstander? Een tegenstander die de afgelopen jaren veel sterker is geworden militair en geen middel ongemoeid laat om zijn doel te bereiken? Waarom dan juist niet goede afspraken maken met de Russen over invloedssferen om daarna gezamenlijk het werkelijke gevaar anno 2016 te bestrijden: de ideologische islam?
"Speak softly and carry a big stick"
- Theodore Roosevelt
Wij doen precies andersom nu: grote mond over Oekraïne en Syrië, maar niet de middelen om ons zelf te verdedigen...
Wie is hier nu 'dom': de burger die aan de onderbuik voelt dat we de Russen niet onnodig moeten provoceren of de elite die met het morele vingertje wijst terwijl we kwetsbaar zijn?
Van "dom" is niet echt sprake, al kunnen we het best zeggen - we hebben het over menselijk gedrag, we zijn nou niet echt onze evolutie ontgroeid met al onze "beschaving" :-)
Als eerste punt, het is eigenlijk best wel te begrijpen dat we defensie gedecimeerd hebben (al zijn we best verder gegaan dan de oude Romeinse definitie). Vergeet niet, het perspectief is (was) dat we die grote confrontatie niet enkel tot einde hebben gebracht, we hebben het ook nog eens gewonnen. Daarbij hebben we dat gedaan op een wijze waar we - naar onze overtuiging in der tijd - een goede boterham aan over hebben gehouden. Een boterham klaar om als fundament te dienen voor de (ideologisch / marketingtechnische geïnspireerde overtuiging) aanname dat "nu" alles vanzelf op magische wijze zal groeien in welvaart en welzijn omdat nu alles stabiel is en de mens altijd alles uit zichzelf haalt.
Je ziet het probleem. Aan de ene kant een spreekwoordelijke beschaving (dan wel amalgaam van gedeelde afhankelijkheden, overtuigingen, systemen en afspraken) met bovenstaande omstandigheden. Aan de andere kant een uitermate gefrustreerde menselijke groep met bewustzijn van wat er gebeurd als je een confrontatie aangaat op voorwaarden van de ander. De enig mogelijke les voor hen was dan ook daar lering uit te trekken. Dat er een keuze was om dat wel of niet te doen, dat is een onderwerp apart. De keuze is gemaakt, het pad is ingeslagen.
Vervolgens is de wereld ook nog op andere manieren veranderd. Aard van conflicten is verschoven van grote ideologische tegenstand (naar onze overtuiging) naar asymmetrische confrontaties gestoeld op heel andere fundamenten (al mag het argument best gemaakt worden dat het altijd neerkomt op wat mensen wensen te geloven en hoe zij zich daarin willen voeden, of dat nu religie is, ideologie, maatschappelijke inrichting of wat dan ook). Het gevolg was een heroriëntatie van het Westen op heel andere zaken, terwijl we de aanname deden dat de oude tegenstander inmiddels gewoon "met ons" was.
Nu ja, het is heel moeilijk wakker worden uit lethargie. Het is nog moeilijker om inertie te overwinnen op terreinen van sociaal-economische ontwikkeling. Het is vrijwel onmogelijk echter voor mensen gevestigd in hun aannames en systemen om in spiegels te kijken. Daar wringt menige schoen.
Een complicatie daarbij is dat de oude instellingen, mechanismen en kaders die er waren om informatie te verwerken, te toetsen, te delen en in balans te houden inmiddels afgebroken zijn. Dat zie je op vele fronten. Of het nu de zorgsector is waar één zorgverzekeraar volledig overwicht heeft over de academisch gelieerde onderzoekssector én de commerciële segmenten van onderzoek (terwijl de tegenhangers van politiek bestel en overheidsinstellingen inmiddels enerzijds afgebroken en anderzijds gepolitiseerd zijn), of op terreinen van geopolitiek of supranationale verbanden voor conflictbeheersing. Bij het eerste voorbeeld is het resultaat prachtig, een hervorming van een volledige economische sector op voorwaarden anders dan die van het algemene belang, bij het tweede zie je dat alle opgebouwde kennis vrijwel volledig verdwenen is - bij beide zie je dat overheden op geen enkele wijze voor diezelfde overheid nog toetsbare informatie krijgen ten aanzien van simpele toepassing als cui bono en afhankelijkheden bij ontwikkelingen.
We verwijten overheden dat ze niet de vinger aan de pols houden. In zekere zin mag en moet dat ook. We moeten ons wel realiseren dat we het over een menselijke dynamiek hebben, die ongeacht onze overtuigingen cyclisch van aard is (niet lineair) en nooit op magische wijze gegarandeerd. Net zoals je investeert in opvoeding en onderwijs, moeten we ook realiseren dat investeringen in onderhoud net zo noodzakelijk zijn :-)
Wat je omschrijft als "naïviteit" is verklaarbaar, zowel binnen politiek als samenleving. Even los van alle psychologie van menselijk gedrag (we wijzen af wat buiten het hek valt, we wijzen af wat niet strookt met onze aannames, we vertrouwen beeld terwijl dat geen wortels in waarheid heeft - ga zo door), we hebben onszelf in het ootje genomen, en we zijn in het ootje genomen. Dat is niet leuk, en het helpt niet dat we het te lang niet door hebben gekregen. Nu we er langzaam achter komen merken we dat we niet de gereedschappen hebben om onze eigen mentaliteit te overwinnen vooraleer we daadwerkelijk met de nieuwe / oude uitdagingen aan de slag kunnen.
Complicerende factor daarbij is dat er heel wat jaren verstreken zijn van samenwerking, integratie en participatie waar we nu wakker worden met de realiteit van "potverdorie, ik dacht dat dit ons belang zou dienen, waarom staan die mensen nu voor dat regime te lobbyen in onze eigen achtertuin!". Als je bijvoorbeeld ziet hoe diep de verstrengelingen zijn tussen Nederlandse instellingen, politieke lobby en machtsinstrumentatie van het Kremlin in (nieuwe) media, academische sector, energiemarkt en financiële sector dan wordt al snel duidelijk hoe groot de achterstand in bewustwording is. Wat dat aangaat scoort Nederlander nog spreekwoordelijk erger dan een land als Hongarije. Maar goed, dat is een ander verhaal, en op zich ook niets nieuws onder de zon. Sterker nog, het argument dat het voorstelbaar is kan best gemaakt worden. De ontwikkelingen drijven immers op onze eigen aannames en overtuigingen ten aanzien van historisch verloop van ontwikkelingen.
Ik denk niet dat er echt velen zijn die überhaupt van de goede burger of het beste bedrijf bewustzijn verwachten dat de koude oorlog helemaal niet ten einde is. En ja, ik ben me er van bewust dat dit eigenlijk nog erger is dat een scenario waarbij nationale politiek ageert op basis van een dergelijke aanname (dat is al erg genoeg). Heel oprecht, er zijn tegenwoordig zoveel complexe informatiestromen, zo weinig nuttige mechanismen voor omgang daarmee - en zoveel organisaties en bedrijfjes die de verwerking daarvan verzorgen zonder dat we nog echt mogelijkheden hebben voor toetsing - dat politiek in heel veel opzichten net zo goed en slecht geïnformeerd is als burger en bedrijf. Om het even bot te stellen, door de bank genomen is het politieke perspectief iets tussen verwarring en de attitude "ik snap het niet maar kunnen we terug naar business as usual" in.
Ik weet het, dit strookt niet met onze collectieve aanname dat een overheid altijd goed of beter geïnformeerd is dan de individuele burger of het bedrijf. Toch is de realiteit, en het is geen nieuwe realiteit. Dit is altijd zo in onze geschiedenis. Elke ontwikkeling, elke confrontatie, pas op het moment dat er óf genoeg druk aanwezig is óf genoeg randvoorwaarden vervuld zijn - pas dan maken menselijke organisaties investeringen om uitdagingen aan te gaan. Dat is niet leuk, maar welkom bij de mensheid. Het helpt niet tegenwoordig dat we een bos geschapen hebben waar iedereen een dozijn eigen bomen heeft zonder te zien welke waar is, zogezegd.
Toch is dat proces van bewustwording actief. Dat is zichtbaar in initiatieven tot weerstand op de weinig beschikbare manieren die we hebben. Ik begrijp de term provocatie, toch is dat er een waar ik in veel opzichten bezwaar tegen moet maken. Elke conflagratie heeft zijn eigen chaos, de kwestie Oekraïne is daar een prachtig schoolvoorbeeld van. Hoe het ook zij, wat mensen vervolgens doen daarmee is een kwestie van keuzes in en met communicatie. Daar is het mogelijk om actie- en reactiepatronen te observeren. Zo pijnlijk is als het mag zijn, de tijdlijn die daarin naar voren komt legt het initiatief in eigenlijk elk opzicht aan de kant van het Russische regime. In hoeverre we hier dan überhaupt in provocaties kunnen ageren is een flinke vraag, zelfs nu nog is het zo dat we louter kunnen reageren. Beter dan twee jaar geleden, maar het is nog steeds een scenario waarbij het initiatief niet herwonnen is. Wat we wel hebben gedaan is ons realiseren dat we a) niet goed doorhebben wat er nu echt gebeurde, b) niet de instrumentatie in huis hebben om groei van het conflict de pas af te snijden en dat we dus c) tijd moeten winnen om wakker te worden, nieuwe investeringen te doen en ondertussen het enige doen wat überhaupt mogelijk is wanneer gulzige instellingen als tegenstanders zich opstellen: je richten op de zwaktepunten van het voedingssysteem van een dergelijke menselijke dynamiek.
Dat hebben we gedaan, en doen we nog steeds. We kunnen niet veel anders doen. Het frappante is - zoals altijd eigenlijk - dat we ondertussen nog steeds samenwerken, ook al is dat nog maar zelden zichtbaar. Zelfs nu nog zijn er samenwerkingsverbanden tussen EU en Rusland, tussen NATO en Rusland, tussen individuele landen en Rusland. Bijvoorbeeld op terreinen van problemen als piraterij, extremistische groeperingen, technologische balans, kernwapens, failed states, ga zo door. De communicatiekanalen staan ook nog steeds open, ook al staat dat apart van de arena's van beeld die in het nieuws komen.
Nogmaals, het besef dat we naar voren gestruikeld zijn is niet prettig. Het vereist aanpassingen waar veel van onze systemen - onder de druk van verschoven afhankelijkheden en te weinig onderhoud en innovatie - niet langer in staat toe zijn. Complicatie is dat we in veel kritieke opzichten onszelf gecompromitteerd hebben. Wat vaak gezien wordt als provocatie van de spreekwoordelijke beer is - als we bitter eerlijk zijn - weinig anders dan het enige wat we op het moment kunnen doen. Natuurlijk koppelen mensen daar factoren aan als principes, overtuigingen, handelspraktijken en zo meer. Dat is menselijk. Maar als we de balans opmaken dan ligt de provocatie in de verhoudingen tussen het Russische regime en de Europese landen vrij consistent aan de Russische kant.
Het is moeilijk om het te zien, opnieuw omdat we met aannames zitten ten aanzien van Rusland en haar overheid. In de topics waar ik naar verwezen heb zitten een aantal vermeldingen van publicaties en boeken waar die aannames één voor één getoetst worden. Het meest basale voorbeeld is dat van de Russische overheid. Wij nemen aan dat die er is. In zekere zin klopt dat, in functionele zin is er echter geen overheid zoals wij die kennen. Rusland is een gesegregeerd land geworden waar het veiligheidsapparaat zowel politiek, bestuurlijke, juridische als zakelijke instrumentatie onderling uitwisselt voor controle en sturing. Het is een regime, wij zijn hier nog nauwelijks bekend met de term. Toch is het van belang om ons dit te realiseren.
Wat het idee aangaat van bestrijden van ideologische Islam, ik begrijp waar je vandaan komt, maar realiseer je dat het voor het regime nog altijd een geopolitieke strijd is van beschavingen. Voor hen is dergelijke samenwerking louter uitwisselbare instrumentatie. Daarbij kunnen we - als we dat willen - zien hoe ver men bereid is daarin te gaan, en hoe diep. Weliswaar is er op NATO niveau samenwerking, ook op andere niveau's, maar let op - leg eens de geschiedenis van gebruik van kwesties als Tsjetsjenië door het regime onder de loep. Let daarbij op de ontwikkelingen van omgang, gebruik en inzet. Het is geen prettig plaatje. Op zijn zachts gezegd is er de berekende bereidheid om niet enkel gebruik daarvan te maken, maar ook om er in te investeren.
Nogmaals, wat je zegt is navolgbaar, maar het is vanuit ons gevestigde Nederlandse (en westerse) perspectief. De mentaliteit is pur sang al anders. Putin is net als zijn kring van garantors van invloed iemand uit de School van Andropov. Dat is niet enkel een zaak van waar zijn kern zit, hoe hij redeneert en handelt, het is ook een zaak van filosofie en toepassing van informatiewetenschappen en gedragspsychologie. Het is absoluut de moeite waard om er eens in te duiken met wat lectuur, op zijn minst om duidelijkheid te krijgen over hoe groot het verschil in denken (en dus handelen) is. Zolang wij hier enkel op onze wijze denken en handelen in dit soort ontwikkelingen zullen we er niet in slagen om dit soort confrontaties te neutraliseren en de weg terug te vinden naar een status quo post ante, zoals dat heet. We zullen ons, zoals dat eigenlijk best normaal is onder de mensheid, in hun schoenen moeten verplaatsen.
Pur sang gaat de kwestie van het referendum in deze dan ook niet over referendum, verdrag of het land. Het is een object in een grotere arena. Dat is van belang, en tegelijkertijd is het tevens niet relevant dat er een grotere arena is. De centrale vraag is en blijft hoe we omgaan met zowel het gegeven van gebruik ervan als onze omgang met effecten. Als ik heel bot mag zijn is het verdrag zelfs in die context niet relevant omdat de grotere arena de algemene ontwikkeling hoe dan ook die kant op duwt. Of we dat nu leuk vinden of niet, ook dat is niets nieuws onder de zon. Opnieuw is de meer belangrijke vraag er een van focus op effecten. Zolang we ons af laten leiden door commotie en emotie kijken we niet of nauwelijks naar praktische uitdagingen.
Zoals eerder gesteld is dat ook zichtbaar binnen de Nederlandse politiek, en de verhoudingen tussen politiek en samenleving. De focus ligt op gebruik van (beeld, perceptie, smaak, selectief nut). Niet op invulling van praktische vragen, stappen en uitdagingen. Ik merk het maar op, maar het zegt heel veel dat dit laatste zich inmiddels veel en veel minder loont dan die focus op gebruik (van commotie, beeld, emotie e.d.). Het is maar iets om over na te denken. In deze dynamiek is er geen enkele partij of persoon die op maar enige wijze zich op die invulling richt. Er zijn er velen die doen alsof, maar pas cui bono toe: voor geen enkel loont zicht dit om ook echt te doen. De marketing wel, de invulling niet.
Moeilijk, maar dit is op het moment de situatie.
hoevenpe schreef op donderdag 03 november 2016 @ 15:11:
Ik wil je best geloven, maar de realiteit is dat landen als Oekraïne gewoon tot de Russische invloedssfeer horen. Dat is machtspolitiek in de 21e eeuw, Poetin zal het NOOIT toestaan dat dit land zich echt losmaakt uit de controle van het Kremlin, zoals ook de VS haar vazalstaten nooit los zal laten en de EU nu bij de Britten lijkt te willen afdwingen.
:-) Je hebt het over machtspolitiek van elke eeuw. Je vergeet wel een stukje menselijke problematiek erbij: hebben mensen zelfbeschikking, of niet. Daarbij komt meteen de vraag of je stil kan zitten als een ander dit wenst en jij hebt het al.
Als dat een non-topic is, dan stel ik voor dat men België opnieuw binnenvalt :-) Wel even de grondwet daar wijzigen, er mag immers niemand van het Nederlandse koningshuis op de troon zitten.
Er is geen realiteit van invloedssferen, het is een continue ontwikkeling van sociaal-economische en demografische processen. Wat nu de Oekraïne is, was ooit de bakermat van wat tegenwoordig het Moskovitische Rusland is. Het is allemaal zo simpel niet. Dan heb ik het nog niet over complicaties van oorzaak en gevolg, die altijd opduiken in de menselijke geschiedenis.
Ik merk het maar even op, maar wat wij kennen als de open samenlevingsvorm van het Westen zit vanuit blootstelling aan interne en externe drukpunten in een lijn van ontwikkeling naar autocratie. Of men dit nu wil of niet, de ontwikkeling is actief. Enfin, als men dat niet wil, dan ontsnapt men er ook niet aan om zowel omgang te vinden met die interne als die externe drukpunten. Dat is pijnlijk, maar het alternatief is niets doen en zwijgen.
Het is de moeite waard om de interacties van invloed in ontwikkeling van inrichting en oriëntatie van samenlevingen goed onder de loep te leggen. Het is nog nooit zo geweest dat deze louter beïnvloed werden door wat achter eigen hek en tuin gebeurde :-) Integendeel. Dan verwijs ik nog niet eens naar menselijk groepsdenken, waar collectieve perceptie per definitie beïnvloed wordt door wat buiten de primaire groep gedeeld wordt.
[
Voor 12% gewijzigd door
Virtuozzo op 03-11-2016 16:35
]
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.