Het eerste referendum is dus een feit en de gevolgen zijn inmiddels ook bekend: het is een puinhoop. Mede verantwoordelijk is dus de wet zelf, die in mijn ogen aan veel kanten rammelt.
Daarom wil ik hier een discussie houden over wat men anders wil zien, wat mogelijke gevolgen van die verbeteringen zijn en hoe bepaalde zaken voorkomen hadden kunnen worden.
Hier lijkt het me overigens niet de bedoeling om te diep op de huidige inhoud van het referendum te gaan, daar hebben we het andere topic voor. En ook lijkt het me niet handig als we de gemaakte fouten rondom opkomst en EU-gevolgen mee gaan nemen. Mocht je tegen referenda in het algemeen zijn, dan is dit ook niet echt het topic voor jou, al ben ik wel benieuwd naar ieders input op de gestelde aanpassingen. Dus gewoon puur een discussie van wat het referendum beter zou maken.
Goed, dan mijn optiek: er schorten veel zaken aan de huidige opzet en er zijn een aantal opvattingen daarover:
Daarom wil ik hier een discussie houden over wat men anders wil zien, wat mogelijke gevolgen van die verbeteringen zijn en hoe bepaalde zaken voorkomen hadden kunnen worden.
Hier lijkt het me overigens niet de bedoeling om te diep op de huidige inhoud van het referendum te gaan, daar hebben we het andere topic voor. En ook lijkt het me niet handig als we de gemaakte fouten rondom opkomst en EU-gevolgen mee gaan nemen. Mocht je tegen referenda in het algemeen zijn, dan is dit ook niet echt het topic voor jou, al ben ik wel benieuwd naar ieders input op de gestelde aanpassingen. Dus gewoon puur een discussie van wat het referendum beter zou maken.
Goed, dan mijn optiek: er schorten veel zaken aan de huidige opzet en er zijn een aantal opvattingen daarover:
- Het moet altijd gaan over wetten die al door 1e en 2e kamer zijn gestemd, het druist dus altijd tegen de wens van de regering en tegen de stemming van de gehele volksvertegenwoordiging. Oppositie is altijd gebaat bij een sterke opkomst. Regering niet.
- De kiesdrempel zorgt voor veel onduidelijkheid. Het weerhoud mensen van het geven van hun stem als opkomst laag is en maakt er bijna een bindend referendum van.
- De kiesraad is mogelijk te snel geweest met goedkeuring van het onderwerp, daar de uitkomst zich niet zo makkelijk vertaald naar actie. Alsook dat men niet duidelijk heeft gemaakt wat een ja/nee stem tot uitkomst zal geven. Wat mede ook weer door het raadgevende referendum komt (en anderzijds bij de overheid ligt om dat duidelijk te maken)
- Regering en media waren veel te slordig met het kenbaar maken van de argumenten waardoor ongerelateerde zaken de overhand boden
- Zowel voor als tegenstanders zijn teveel ingegaan op de initiatiefnemers, wiens taak erop zat na verkrijgen van referendum. Zodra bekend was dat het referendum er kwam, was juist de mogelijkheid om vooral een inhoudelijke discussie te houden. Ook op andere manieren is op de man gespeeld (voor als tegen).
- Er waren, naast de strategische stemmers, ook veel thuisblijvers van wie niet hebben gestemd omdat ze dachten dat het geen nut had. Dingen als "de regering doet er toch niets mee" of "het onderwerp was te lastig" of "opkomst wordt toch niet gehaald"
- Als laatste is gebleken dat het referendum toch erg prijzig is geweest. Veel gemeenten hebben (al dan niet onterecht) gekort op het aantal stemlokalen of op andere manieren tegengestribbeld. Waarbij overigens gemeld moet worden dat een groot deel weer de lokale economie in gaat.
- Voorafgaand bleek al snel dat er grote problemen bestaan bij het ophalen van de benodigde handtekeningen en de beschikbare tijd. Daarnaast blijft het anno 2016 raar dat men zo'n papierverspilling wilt maken voor gegevens die vervolgens ook weer ingescand worden.
- De subsidieaanvragen waren een puinhoop en soms aan hele rare dingen uitgegeven en bij andere zaken juist weer tegengehouden. GeenPeil lukte het niet, maar anderen weer wel om wc-papier te financieren.
- Het ontwerp van het stembiljet liet te wensen over
- Het Nederlandse volk heeft tijd nodig om te begrijpen wat het is en om bepaalde emoties kwijt te raken. Dat zal zeker gevolgen hebben, maar (zoals veel wetten) het heeft tijd nodig om eraan te wennen.
- Om de hele kiesdrempel te laten varen. Het is immers raadgevend, en met de handtekeningen is al een zekere kiesdrempel behaald. Óf je maakt het bindend, maar zet dan een kiesdrempel voor de keuze van de initiatiefnemers (dus bij huidige vraagstelling het nee-kamp)
- Maak het mogelijk om over toekomstige wetsvoorstellen advies te geven, zodat het ook in het belang van de regering is om mee te doen.
- Geef vooraf duidelijk aan wat er gedaan wordt met de uitslag en waar een ja of nee uitslag toe kan leiden. Heb ook vooraf duidelijk wat de initiatiefnemers willen bereiken, zodat daar geen verdere onduidelijkheid over bestaat. Laat zien wat de inzet is en waartoe het kan leiden.
- Maak de opstelling van de vraagstelling zo dat het duidelijker is wat er speelt.
- Geef het ja en nee kamp beiden een plek op de brief met een link naar meer informatie. Bied beide kampen een duidelijke plek om hun verhaal te doen.
- Stel duidelijkere eisen aan gemeenten wat zij wel of niet mogen doen met stemlokalen. Wat mij betreft moet het niet uitmaken wat de verwachtte opkomst is, men moet altijd uitgaan van 100% dekking. Daarbij moeten er richtlijnen staan wat de maximale wachttijd per stemkantoor mag zijn.
- Geef mensen de mogelijkheid te kiezen waar men wil stemmen zodat mee zodat niet 1% tot 6% verhinderd is.
- Maak duidelijk wat de "zo snel mogelijk" van het intrekken van de wet is. Dit moet wat mij betreft maximaal 2 weken zijn om je opties af te wegen en dan stemmen. En/of maak het mogelijk dat er snel weer over de wet kan worden gestemd als de regering dit verlangt. Zorg er op zijn minst voor dat er snel gevolg merkbaar is zodat de kiezer zich niet bedrogen voelt.
- Stel in dat diverse instanties een ruimte beschikbaar moet maken om te kunnen stemmen om zo het aantal stemlokalen snel en goedkoop te verhogen. Openbare gelegenheden en andere plaatsen zoals scholen, ziekenhuizen, politie, brandweer, sportinstanties, bejaardentehuizen, etc moeten gewoon standaard een stemkantoor hebben en velen hebben al personeel en vrijwilligers die je erbij kunt betrekken. Ook het printen van de stempassen en andere zaken kan op nationaal niveau worden aangepakt zodat dit ook de kosten dekt. En zo zijn er nog meer zaken waarbij de kosten lager kunnen (40 miljoen is natuurlijk belachelijk).
- Optimaliseer het tellen van de stemmen verder zodat de uitslag ook sneller bekend is. Dit duurt nog steeds erg lang voor een ja/nee vraag.
- Maak een duidelijk statement in de opgang naar het referendum om mensen te wijzen op de inhoud en geef bijvoorbeeld 1 week van tevoren een gezamenlijke persconferentie (of laat er 2 organiseren) om bepaalde vooroordelen de kop in te drukken.
- Als het over een internationaal verdrag of wet gaat, maak het dan zo dat het duidelijk is als het niet verworpen kan worden en laat het gaan over aanpassingen in die wet. De kans is dan namelijk groot dat men moet gaan onderhandelen, maar dan is ook de positie duidelijk.
- Om het inzamelen van de handtekeningen makkelijker te maken door digitale formulieren toe te staan. En ook het verdere proces om dit te doen duidelijk te stellen.
- Laat de kiescommissie en andere betrokken organisaties niet zichzelf analyseren, maar zorg dat ook extern de analyse wordt gedaan. Anders bereik je niks.
offtopic:
Het kan zijn dat ik nog wat ga aanpassen (ik doe dit ook maar on the spot), maar in globale lijnen is dit wel een start
Het kan zijn dat ik nog wat ga aanpassen (ik doe dit ook maar on the spot), maar in globale lijnen is dit wel een start