Mechanische ventilatie is in elk goed geïsoleerd huis onmisbaar. Enerzijds zorgt de ventilatie voor een goede luchtkwaliteit en een aangename luchtvochtigheid, anderzijds kost ventileren energie door het energieverbruik van de ventilator en warmteverlies door het afzuigen van warmte lucht in jaargetijden dat er verwarming gewenst is.
Afgelopen weekend heb ik ervoor gezorgd dat ik de mechanische ventilatie vanuit mijn domoticasysteem kan aansturen, zodat ik nu de mogelijkheid heb om vraaggestuurd te ventileren. Aangezien ik toch de requirements voor een nog te schrijven ventilatiecontroller op een rij moet zetten en ik me kan voorstellen dat meer tweakers geïnteresseerd zijn in vraaggestuurde ventilatie maak ik hierbij een topic om van gedachten te wisselen over het onderwerp.
De oplossing is vergelijkbaar met de onderstaande modificatie van Erkens behalve dat mijn soldeerwerk knulliger is
:
Als de mechanische ventilatie wordt bediend via een driestandenschakelaar aan een perilexstekker kun je de drie fases los schakelen met een schakelactor of relais. Een tweevoudige schakelactor zoals de Fibaro Double Relay Switch is hiervoor een betaalbare draadloze optie.
Een CO2-sensor kan je vertellen of er een gezond binnenklimaat heerst in huis. Algemeen wordt gesteld dat gemeten CO2-waarden van 0 tot 800 ppm veilige waarden zijn. Als bovengrens voor een toelaatbare waarde voor CO2-gehalte in een binnenruimte wordt 1200 ppm gesteld. Als je CO2 meet zou een te hoog CO2-gehalte alle andere voorwaarden voor ventilatie moeten overrulen.
CO2-sensoren zijn vrij prijzig en wil je vanwege de kosten alleen ophangen in de ruimte waar de meeste aanwezigheid is. Als alternatief kun je gebruiken van goedkopere VOC-sensoren. VOC staat voor volatile organic compounds oftewel vluchtige organische stoffen. Een VOC-sensor reageert op allerlei meuk in te lucht die bijvoorbeeld vrijkomt bij het koken, schoonmaken of verven. Mijn ervaring is dat een VOC-sensor daarom prima gebruikt kan worden om ventilatie te sturen.
In het topic CO2-meters voor in huis vind je een overzicht van CO2-sensoren.
Ik maak zelf gebruik van 1-wire luchtkwaliteitsmeter van Esera. Deze meet tevens temperatuur en luchtvochtigheid.
Luchtvochtigheid binnen en buiten
Op basis van luchtvochtigheid kun je bepalen of er drogere buitenlucht aangevoerd moet worden voor een aangenaam en condensvrij binnenklimaat. Als de lucht te droog is kan het wenselijk zijn om de luchtvochtigheid te laten oplopen door niet te ventileren of door vochtiger buitenlucht aan te voeren. De ideale luchtvochtigheid bevindt zich tussen 40 en 60 procent.
Luchtvochtigheidssensoren meten doorgaans de relatieve luchtvochtigheid. Zoals je weet is de hoeveelheid vocht die een bepaald volume aan lucht kan bevatten afhankelijk van de temperatuur. Om vast te stellen of de buitenlucht minder vocht bevat dan de binnenlucht moet je de absolute luchtvochtigheid berekenen in g/m³. Dat zou moeten kunnen met de volgende php-formule (afkomstig uit dit topic):
Voor het meten van de luchtvochtigheid kun je het beste een multisensor gebruiken die naast luchtvochtigheid ook een aantal andere nuttige parameters zoals temperatuur en lichtintensiteit meet. Voorbeelden zijn de Aeon Multisensor voor z-wave en de eerder genoemde 1-wire luchtkwaliteitssensor van eServices Online. Voor de buitenluchtvochtigheid kun je eventueel informatie van een nabijgelegen weerstation gebruiken, bijvoorbeeld via de api van weersinformatiediensten zoals Weather Undergrond.
Binnen- en buitentemperatuur
Op basis van de temperatuur kun je bepalen of het zinvol is om lucht van buiten aan te zuigen om de temperatuur in huis te reguleren. Dat is met name nuttig om tijdens zomerse nachten de temperatuur in huis te verlagen door middel van extra ventilatie als de buitentemperatuur lager is dan de binnentemperatuur en de binnentemperatuur hoger is dan wenselijk. Check wel even of de buitenluchtvochtigheid de aanvoer van extra buitenlucht wenselijk maakt. Voor de meting van de temperatuur kun je de eerder genoemde z-wave multisensor gebruiken of een goedkope 1-wire temperatuursensor. De buitentemperatuur kan eventueel via een api binnengetrokken worden.
Mate van natuurlijke ventilatie
Met een deur/raam-sensor kun je vaststellen of ramen en deuren geopend zijn en op basis daarvan bepalen of mechanische ventilatie noodzakelijk is. Als op een mooie dag de buitendeur continu openstaat is het niet nodig om geforceerd te ventileren.
Aanwezigheidsdetectie
Met een pir-sensor of een andere vorm van aanwezigheidsdetectie kun je bepalen of extra ventilatie gewenst is als een bepaalde ruimte, bijvoorbeeld het toilet of de badkamer, in gebruik is of recent in gebruik is geweest. Op een toilet doe je dat vooral om zo snel mogelijk van een onaangenaam odeur af te komen. In de badkamer is regulatie op basis van luchtvochtigheid zinvoller.
Tijdgebonden
Bij gebrek aan een CO2-meting zou je een bepaalde minimale duty cycle van de mechanische ventilatie verplicht kunnen stellen, bijvoorbeeld minimaal 10 minuten per uur of whatever goed werkt voor jouw huis.
Any thoughts voor aanpassingen en toevoegingen?
Afgelopen weekend heb ik ervoor gezorgd dat ik de mechanische ventilatie vanuit mijn domoticasysteem kan aansturen, zodat ik nu de mogelijkheid heb om vraaggestuurd te ventileren. Aangezien ik toch de requirements voor een nog te schrijven ventilatiecontroller op een rij moet zetten en ik me kan voorstellen dat meer tweakers geïnteresseerd zijn in vraaggestuurde ventilatie maak ik hierbij een topic om van gedachten te wisselen over het onderwerp.
Hoe ventilatie aansturen vanuit een domoticasysteem?
In mijn huis was er al energiezuinige mechanische ventilatie van Itho met een (bijzonder lelijke) afstandsbediening geïnstalleerd voordat ik mijn domoticasysteem ging bouwen. Hoewel niet optimaal heb ik ervoor gekozen om de afstandsbediening te modificeren zodat ik de hoogste en laagste stand via een relais kan bedienen. Ik heb aan beide kanten van de drukschakelaars voor stand 1 en stand 3 draadjes gesoldeerd die met een relais zijn verbonden. De stand kan ingeschakeld worden door het drukknopje in te drukken of het relais kort in te schakelen. Dit doe ik via een plc. Het is niet de mooiste oplossing (mede vanwege mijn beperkte soldeerskills) maar het werkt en het printplaatjes van de afstandsbediening zit nu netjes ingebouwd in een din-behuizing zodat ik er niets van zie. Het schakelen van de afstandsbediening werkt betrouwbaar. De afstandsbediening is wel nog steeds afhankelijk van batterijvoeding (kan ik wellicht nog eens wat voor bedenken, ik heb 5VDC beschikbaar en kan met met een step down module naar 3,3V brengen).De oplossing is vergelijkbaar met de onderstaande modificatie van Erkens behalve dat mijn soldeerwerk knulliger is

Als de mechanische ventilatie wordt bediend via een driestandenschakelaar aan een perilexstekker kun je de drie fases los schakelen met een schakelactor of relais. Een tweevoudige schakelactor zoals de Fibaro Double Relay Switch is hiervoor een betaalbare draadloze optie.
Welke informatie heb je nodig voor een optimale ventilatie?
CO2- of VOC-gehalteEen CO2-sensor kan je vertellen of er een gezond binnenklimaat heerst in huis. Algemeen wordt gesteld dat gemeten CO2-waarden van 0 tot 800 ppm veilige waarden zijn. Als bovengrens voor een toelaatbare waarde voor CO2-gehalte in een binnenruimte wordt 1200 ppm gesteld. Als je CO2 meet zou een te hoog CO2-gehalte alle andere voorwaarden voor ventilatie moeten overrulen.
CO2-sensoren zijn vrij prijzig en wil je vanwege de kosten alleen ophangen in de ruimte waar de meeste aanwezigheid is. Als alternatief kun je gebruiken van goedkopere VOC-sensoren. VOC staat voor volatile organic compounds oftewel vluchtige organische stoffen. Een VOC-sensor reageert op allerlei meuk in te lucht die bijvoorbeeld vrijkomt bij het koken, schoonmaken of verven. Mijn ervaring is dat een VOC-sensor daarom prima gebruikt kan worden om ventilatie te sturen.
In het topic CO2-meters voor in huis vind je een overzicht van CO2-sensoren.
Ik maak zelf gebruik van 1-wire luchtkwaliteitsmeter van Esera. Deze meet tevens temperatuur en luchtvochtigheid.
Luchtvochtigheid binnen en buiten
Op basis van luchtvochtigheid kun je bepalen of er drogere buitenlucht aangevoerd moet worden voor een aangenaam en condensvrij binnenklimaat. Als de lucht te droog is kan het wenselijk zijn om de luchtvochtigheid te laten oplopen door niet te ventileren of door vochtiger buitenlucht aan te voeren. De ideale luchtvochtigheid bevindt zich tussen 40 en 60 procent.
Luchtvochtigheidssensoren meten doorgaans de relatieve luchtvochtigheid. Zoals je weet is de hoeveelheid vocht die een bepaald volume aan lucht kan bevatten afhankelijk van de temperatuur. Om vast te stellen of de buitenlucht minder vocht bevat dan de binnenlucht moet je de absolute luchtvochtigheid berekenen in g/m³. Dat zou moeten kunnen met de volgende php-formule (afkomstig uit dit topic):
PHP:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
| //Sättigungsdampfdruck in hPa function SaettigungsDampfDruck($temperatur) { if ($temperatur >= 0) { $a = 7.5; $b = 237.3; } elseif ($temperatur < 0) { $a = 7.6; $b = 240.7; } $val = (6.1078 * exp( log(10) * (($a * $temperatur) / ($b + $temperatur)) ) ); return $val; } //Dampfdruck in hPa function DampfDruck($temperatur,$relfeuchte) { $val = $relfeuchte/100 * SaettigungsDampfDruck($temperatur); return $val; } //absolute Feuchte in g/m³ function AbsoluteFeuchte($temperatur,$relfeuchte) { $tk = ($temperatur + 273.15); $val = (exp(log(10) * 5) * 18.016/8314.3 * DampfDruck($temperatur,$relfeuchte)/$tk); return $val; } |
Voor het meten van de luchtvochtigheid kun je het beste een multisensor gebruiken die naast luchtvochtigheid ook een aantal andere nuttige parameters zoals temperatuur en lichtintensiteit meet. Voorbeelden zijn de Aeon Multisensor voor z-wave en de eerder genoemde 1-wire luchtkwaliteitssensor van eServices Online. Voor de buitenluchtvochtigheid kun je eventueel informatie van een nabijgelegen weerstation gebruiken, bijvoorbeeld via de api van weersinformatiediensten zoals Weather Undergrond.
Binnen- en buitentemperatuur
Op basis van de temperatuur kun je bepalen of het zinvol is om lucht van buiten aan te zuigen om de temperatuur in huis te reguleren. Dat is met name nuttig om tijdens zomerse nachten de temperatuur in huis te verlagen door middel van extra ventilatie als de buitentemperatuur lager is dan de binnentemperatuur en de binnentemperatuur hoger is dan wenselijk. Check wel even of de buitenluchtvochtigheid de aanvoer van extra buitenlucht wenselijk maakt. Voor de meting van de temperatuur kun je de eerder genoemde z-wave multisensor gebruiken of een goedkope 1-wire temperatuursensor. De buitentemperatuur kan eventueel via een api binnengetrokken worden.
Mate van natuurlijke ventilatie
Met een deur/raam-sensor kun je vaststellen of ramen en deuren geopend zijn en op basis daarvan bepalen of mechanische ventilatie noodzakelijk is. Als op een mooie dag de buitendeur continu openstaat is het niet nodig om geforceerd te ventileren.
Aanwezigheidsdetectie
Met een pir-sensor of een andere vorm van aanwezigheidsdetectie kun je bepalen of extra ventilatie gewenst is als een bepaalde ruimte, bijvoorbeeld het toilet of de badkamer, in gebruik is of recent in gebruik is geweest. Op een toilet doe je dat vooral om zo snel mogelijk van een onaangenaam odeur af te komen. In de badkamer is regulatie op basis van luchtvochtigheid zinvoller.
Tijdgebonden
Bij gebrek aan een CO2-meting zou je een bepaalde minimale duty cycle van de mechanische ventilatie verplicht kunnen stellen, bijvoorbeeld minimaal 10 minuten per uur of whatever goed werkt voor jouw huis.
Any thoughts voor aanpassingen en toevoegingen?
[Voor 14% gewijzigd door Femme op 30-03-2017 11:32]