MBV schreef op maandag 11 augustus 2014 @ 22:17:
Ik heb een paar keer gelezen dat qua Russische media het grootste verschil tussen de USSR en nu is, dat in de USSR iedereen wist dat de TV propaganda was, en dat het tegenovergestelde waarschijnlijk net zo waar was als wat er op TV was. Nu is de TV net zo goed propaganda, maar iedereen slikt het als de waarheid.
Als dat waar is heb ik weinig hoop dat de Russen kritisch worden tegen Putin. Hij heeft de meeste mogelijkheden voor tegengeluid al afgesloten. Bedenk maar dat Hitler ook democratisch aan de macht is gekomen, en dat Berlusconi ondanks veel tegengeluid in bereikbare media 10 jaar aan de macht kon blijven. Of kijk naar Erdogan. Qua afsnoeren van tegengeluid, democratisch en populistisch gehalte zien Rusland, Italie en Turkije er in mijn ogen vergelijkbaar uit. En qua stemming is Rusland wel vergelijkbaar met Duitsland in de jaren 30: qua perceptie is er in de vorige oorlog (val van de muur/WO1) veel afgepakt wat rechtgezet moet worden.
De Krim zie ik trouwens niet als een kwestie: Ossetië, Transnistrië etc is toch ook geen kwestie meer? Zonder oorlog voeren gaat dat niet terug naar Oekraïne, en ik hoop dat iedereen slim genoeg is om geen oorlog te starten

Dat hadden ze symbolisch gezien beter op 28 juli kunnen doen, maar als je het dan alsnog gaat doen, 11 november is ook goed

Er zijn veel meer overeenkomsten met instrumentatie / situaties tijdens de Koude Oorlog, zoals reeds eerder aangegeven, Putin heeft veel geleerd van juist de historische tegenstander - de in zijn perceptie erfgenaam van het Nazisme, de VS.
Als we even bruut eerlijk zijn, en kijken naar het concept en de principiële voorwaarden voor wat "The American Dream" heette, dan mag gerust gesteld worden dat het om een toepassing van marketing op sociale / politieke / economische ordening gaat. Tijdens de Koude Oorlog wist de Soviet Unie op geen enkele wijze te concurreren met de kracht daarvan, zelfs niet in periodes van hoge economische spanningen in de VS. Het logische gevolg was dat de proxy conflicten zich verplaatsten van primaire conflicten naar zones van invloed, om uiteindelijk in de zogeheten derde wereld te eindigen (totdat men het daar door kreeg, en de supermachten tegen elkaar uit begon te spelen).
Dit soort toegepaste beeldvorming als verlengstuk van instrumentele logica is iets wat men in het westen eigenlijk niet meer kent, en wanneer men het herkent is het moeilijk om het een plek te geven aangezien we er met een kleur naar kijken die gevormd is door eigen geschiedenis gevormd middels dat soort instrumentatie - instinctief willen we niet weten dat de samenleving en geschiedenis die we kennen net zo gevormd en gekleurd zijn. Menselijk, op meer dan een manier. Voeg een aantal generaties technologische vernieuwing en grotere schaal / snelheid van effecten vanuit globalisering toe, en het wordt nog moeilijker.
Het is iets wat mij blijft opvallen, er heerst een bijna collectieve drang in Rusland, een soort van "zucht" om mee te doen (actief dan wel passief) aangezien men continu de spiegel van het verleden voor zich heeft en tegelijkertijd het perspectief van de toekomst in zicht heeft. Tussendoor komt dan Putin optreden met Jan Modaal gesprekken op TV om uit te leggen wat de offers zijn, wat de verwachtingen zijn, wat de afhankelijkheden zijn. Gekleurd zeker, aangepast absoluut, toch ligt de nadruk altijd op wat je met recht een Russisch equivalent van "Gemeinschaftssucht" mag noemen, en een voor Rusland gevoelig punt, toekomstperspectief. Vergeet niet dat het land, de mensen, keer op keer met hoge kosten voor een betere toekomst hebben gestaan, om dat telkens opnieuw (in perceptie door invloed van buiten) kwijt te raken. En dan nu zien ze ineens overal tekenen van dat het kan. Dat het werkelijkheid kan worden. Dat meedoen werkt.
Russisch equivalent van de Amerikaanse droom. Heel basaal gesteld. Daar kan je met simpele toetsing van observaties, gegevens of presentaties en columns niet tegenop. Je vecht immers tegen de menselijke neiging om te investeren in een betere toekomst, en als je eenmaal meedoet dan moet je wel verder of het stort in elkaar. De gemiddelde Amerikaan is niet in staat om daar doorheen te prikken, omdat die samenleving vanuit dezelfde instrumentatie gevormd is. In Europa ligt het wat meer neutraal, en wat meer complex, aangezien hier een aantal historisch fundamenteel atypische veranderingen voltrokken hebben. Vergeet niet dat nog niet zo lang geleden in de tijd van de natie staten elk Europees land dit net zo goed deed. Sterker nog, we hebben het uitgevonden. Maar ja, wel in zeer andere tijden.
Dit soort collectieve instrumentatie is een mobilisatie mechanisme. Een manier om het vermogen en potentieel van een samenleving te bundelen, te richten, en vorm te geven. Voorafgaand aan de Grote Oorlog was het typische doel daarvan de bevestiging van soevereiniteit, met als standaard instrument dat van oorlog. Dat kwam dus ook het meest voor tussen landen met de hoogste blootstelling aan elkaar in politiek, maar meer nog economie. Wat we de Koude Oorlog noemen was in wezen enkel anders vanwege de ontwikkeling richting het voorkomen van oorlog gezien de schaal en impact van middelen van oorlog. We kwamen er pas na de val van de muur echt achter dat een nucleair conflict te "winnen" is, zeker in het licht van technologische ontwikkelingen (waarom is Rusland zo bang voor een raketschild, ook al werkt de technologie absoluut nog niet). Tijdens die tijd was de overheersende gedachte dat het ieder en elk ten einde zou brengen. Proxy oorlogen, maar geen direct conflict, ondanks een aantal momenten van druk vanuit militaire hoeken.
Nu zitten we met een situatie die - ongeacht alle politiek en macro-economie die er ten grondslag aan ligt - erg problematisch is. Het westen ziet zich geconfronteerd met een soort van "2.0" versie van heel veel wat in de decennia sinds de Tweede Wereldoorlog het westen gevormd heeft - en dominant. Men grijpt reflexief naar oude draaiboeken, en merkt vervolgens dat die verouderd zijn. Sterker nog, dat aan de overkant men al ver voorbij de tweede versie is. Dat kost dus tijd en energie om de zaken aan te passen. Dat het westen in toenemende mate niet langer dominant is maakt dat stukken moeilijker. Dat we eigenlijk ook niet meer aan dat soort "gedoe" willen, is ook een factor. Dat er geen echt sprake meer is van een "westen", maar van een versnippering van belangen die voorbij geschreden zijn door krachten die ook de traditionele nationale en supranationale vormen van organisatie voorbij gegaan zijn, dat is een nog grotere factor.
En ja, eigenlijk zijn we er best jaloers op, dat vermogen tot controle van Putin. Politici, bankiers, ondernemers, media, het zou niet slecht zijn om daar eens wat eerlijker over te zijn naar en met onszelf. Als je verleidingen in kaart brengt op tafel, wordt het een stuk makkelijk om overzicht te krijgen van de consequenties voor iedereen op termijn. Zeker in Nederland, of je nu naar een Gasunie kijkt, een landbouw lobby of een ING, we hebben onze eigen "Putin-Versteher".
We vergelijken best snel de situatie in Rusland met die in Duitsland in andere tijden. Voor een deel, zeker in de zin van sentiment en symboliek zijn er ook parallellen te vinden. Toch moeten we met een wat meer eerlijke blik naar onszelf kijken, aangezien Putin niets anders doet dan wat wij gedaan hebben, vooralsnog echter beter nu dan wij het de vorige keren deden. We dachten "gewonnen" te hebben, alles af te kunnen kopen, en geen aanpassingen te hoeven doen om de dominantie van onze systemen te continueren. Klassiek geval van "win een conflict, verlies het volgende".
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.