Mening, heb ik niet echt, moet ik zeggen. Vanuit perspectief van analyse, het lijkt op zich uniek, is het in geschiedkundig opzicht echter niet. Romeinse acquisities in wat tegenwoordig Frankrijk is volgden vergelijkbare patronen. De Spaanse Burgeroorlog volgde op regionaal niveau ook vergelijkbare patronen (totdat het een speelbal werd van supranationale invloeden, waarna de situatie pas echt ging ontsporen). In de geschiedenis van de slavische bevokingsgroepen zijn dit soort patronen vrij bestendig, ze zijn integraal onderdeel van de historische verspreiding en consolidatie van algemene cultuur (zichtbaar in taalpatronen, gedragspatronen, politieke historische ontwikkeling, expansie van staten e.d.).
Wat wel uniek is, is de centrale sturing. In historisch opzicht zijn dit soort patronen vaak zelfsturend, dynamische processen, voortvloeiend vanuit demografische druk. Het is veel zeldzamer dat er regie is, en dan zie je vaak dat het om regie gaat afkomstig uit onderdelen van samenleving, en minder vanuit formele sturing / leiding van samenleving. Denk aan commerciële invloeden op demografische migraties in de tijd van de Habsburgers, of later in de migraties naar wat nog later Sudetenland werd. Je ziet dan vaak industriëlen die sturing uitoefenen, soms ook religieuze elementen, soms subversieve elementen. In dat opzicht is de organisatie, de positie daarvan, en de focus daarvan best uniek te noemen.
Je hebt gelijk dat je de militaire situatie versus de civiele in de tweede wereldoorlog niet kunt vergelijken in dit soort opzichten met de situatie in de Oekraïne. Voor veel redenen. Primair in de zin van methodiek en instrumentatie vanwege de situaties op de grond zelf. Europa was toen in staat van oorlog. De Oekraïne is dat niet, ongeacht draaiboek, instrumentatie en scenario's verschillen aldus.
Maar inderdaad, de focus van de methodiek is op de civiele variabelen. Op zich ook logisch, belangrijk voor beeldvorming, maar nog belangrijker: het is goedkoper, en risico's zijn veel beter te balanceren.
Er is een verschil tussen tanks die Praag binnenrollen in de lente, en burgers (of: "burgers") die trends instigeren en voortdrijven. Directe acties zijn makkelijker te bestrijden dan subversieve acties, en hoewel beide kunnen ontsporen dragen subversieve acties potentiële consequenties die veel sneller een persoonlijke machtsbasis kunnen raken (onderdeel van het "spel", zoals men dat noemt).
Ik ben het echter niet er mee eens om te zeggen dat de overname van de Krim voornamelijk tot stand is gekomen door die acties op dat niveau. De overname is tot stand gekomen vanwege een aantal vacuüms op beslissingsniveau's binnen de Oekraïne zelf. In dat opzicht heeft Putin zeer snel, zeer correct (vanuit zijn perspectief) geageerd. Of de "revolutie" nu onverwacht of instrumenteel was, doet er niet toe. De verlammingen die volgden zorgden ervoor dat er niemand was die kon handelen in communicatie, analyse, enzovoorts. Putin liep het risico tijdens die "revolutie" om geconfronteerd te worden met een situatie van een vacuüm wat gevuld wordt. Hij heeft het vervolgens ingevuld, door op civiel vlak impact te maken, precies dat vlak waar op dat moment (en nog steeds eigenlijk niet) niemand dat vacuum kon vullen van binnenuit de Oekraïne.
De kwartiermakers in dat opzicht waren allang op de grond. Dat is onderdeel van het uitoefenen van invloed, en de bijbehorende beschikbare instrumentatie. Dat Rusland een veiligheidsstaat is, maak de rol van die posities van invloed enkel groter, en dus ook hun mogelijkheden.
Laat ik het zo stellen, Rusland wenst geen oorlog. De focus is isolationistisch, vanuit historisch opzicht. Al lijkt dat misschien niet zo, het is een reflex van bescherming. Oorlog is duur, en Rusland heeft altijd zeer hoge kosten betaald in oorlogen. Of dat nu in de tijd van Napoleon was, of de Koude Oorlog (die feitelijk voor Rusland defensief was, opnieuw). De reflex tot scheppen van en controle over buffers op de meest effectieve wijze is dan ook logisch. Putin kent zijn geschiedenis, en ongeacht het beeld wat hij schetst (en hij schets verschillende beelden naar verschillende groepen, targeted marketing eigenlijk) de collectieve trauma's en dromen staan. Elk land, elk volk, zal zich op manieren gedragen die voortkomen vanuit opgebouwde geschiedenis.
Edit. Even ter clarificatie. Bekijk het vanuit perspectief van realpolitik en geschiedenis, hoe jammerlijk het ook is voor de mensen op de grond. Willen we begrijpen het hoe / waarom dan moeten we kijken naar de bronnen en de inherente logica. Dat betekent dat we het ook moeten bekijken vanuit het perspectief van Rusland, en Putin.
En daar wordt het zuur. We kunnen eigenlijk best goed stellen dat wij in het westen mede verantwoordelijk zijn voor de huidige situatie ook in historisch opzicht. We hebben immers de Koude Oorlog gevoerd, met methodiek en keuzes die Rusland als volk in het defensief drongen. We beseffen dat maar zelden, omdat geschiedenis door winnaars geschreven wordt.
Praktisch voorbeeld, iets wat relevant is voor wat diplomaten op het moment binnenskamers de "geschifte de-escalatie doctrine" van Putin noemen (gebruik van beperkte nucleaire inzet op lokaal conflict niveau). Tijdens de Koude Oorlog stelden wij de doctrine, en vervolgens de industriële en militaire processes vereist, op voor tactisch gebruik van nucleaire wapens als defensief element voor tegenacties op en buiten grondgebied van Navo lidstaten. Iets om over na te denken. Houwitzers aan de Poolse grens met tactische nucleaire granaten. Dat schept een patroon, maar ook een trend, met consequenties op vele vlakken.
Een ander voorbeeld. De Cuba crisis. Vraag een scholier wie er schuldig was, en je krijgt het antwoord. We vergeten dan dat wij raketten binnen effectief bereik van de toenmalige Soviet Unie geplaatst hadden in Turkije voor offensief gebruik volgens de daar van toepassing zijnde doctrine. Resultaat: Raketten in Cuba. Wij speelden realpolitik, terwijl Rusland probeerde te ageren in de zin van balance of power, omdat het de concurrentie en wedloop niet aankon. Wat deed uiteindelijk het systeem de das om? Precies, het moeten aangaan van die wedloop en concurrentie.
Dit soort situaties, plus het zicht op hoe er na afloop in de boeken en in beeld over gesproken wordt, dat heeft zijn impact. Persoonlijk, en cultureel.
Als we ons dus afvragen waarom, en hoe, dan zijn die vragen eigenlijk best snel te beantwoorden. In weze speelt Putin het spel wat wij in het westen eerst speelden.
Zeker, dat Rusland het potentieel heeft om niet dat spel te spelen en om andere manieren een voortrekkersrol te vinden, dat klopt. Maar hoe moeilijk is het wel niet om dat soort patronen te doorbreken. Hier in Nederland denken we nog steeds dat de VOC tijd een glorietijd was waarin mensen rijk werden. Slavernij, misbruik, genocides, en het gros van de bevolking leefde in armoede. Het is een kwestie van beeldvorming.
De Oekraïne zit in dat opzicht in een zeer kwetsbare, maar ook zeer onfortuinlijke positie. De Russische reflex om zich te beschermen, en om terug recht te willen staan zal ten koste gaan van landen zoals de Oekraïne. Dat men juist in deze de civiele focus kiest, subversief of niet, is logisch, hoe spijtig ook. Dat er ergere scenario's mogelijk zijn, is ook een van de redenen waarom veel Russen "akkoord" gaan met de venture.
Het gebruik van middelen zorgt er tevens voor dat de Oekraïne niet in staat is effectief verzet te bieden. Maar historisch gezien is daar ook niet echt een patroon van, het is een grensland, altijd geweest, en dat is ook zichtbaar in van alles - van architectuur tot cultuur enzovoorts. De band met Rusland is onderdeel daarvan, en die is juist hier gebruikt. Men zegt nu dat die gebroken is, we zullen zien.
[
Voor 39% gewijzigd door
Virtuozzo op 23-03-2014 15:44
]
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.