Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 3 Vorige deel Overzicht Volgende deel Laatste deel

Dit topic is onderdeel van een reeks. Ga naar het meest recente topic in deze reeks.

Pagina: 1 2 ... 8
Acties:
  • 733.936 views

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Bartjuh
  • Registratie: Oktober 2001
  • Niet online
Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/PVBanner.png

.
Inhoudsopgave
Voorgaande delen:
Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV)
Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV) Deel 2

.

Zonnepanelen zetten (zon)licht om in elektriciteit, en worden ook wel PhotoVoltaics (Eng) (Afk. PV) of Foto-voltaïsch (Ned) genoemd.

Om elektriciteit genererende zonnepanelen goed te (leren) onderscheiden van warmte producerende modules die ook wel thermische zonnecollectoren of zonneboilers worden genoemd, is het handig om, indien verwarring in een bepaalde context kan worden verwacht, gebruik te maken van de meer specifieke term "zonnestroompanelen" (of simpelweg PV bij de kenners) voor het eerstgenoemde type.

Er bestaan ook combinaties van de twee (PV en zonnecollectoren), en deze worden PVT (T voor thermisch/thermal) genoemd. De ogenschijnlijke voordelen zoals een potentieel hoger totaalrendement wegen in de praktijk meestal niet op tegen de nadelen zoals een hoge prijs en een relatief lage temperatuur van het water.

Communicatie tussen de Tweaker Freemann en een bedrijf dat dergelijke producten maakte is te lezen in de openingspost van het zonneboilers topic.


.

TODO


.

Velen van jullie zullen wel eens kreten in de media gehoord hebben over het gigantische potentiaal van zonne-energie. Uiteraard is niet alles te winnen d.m.v. zonne-energie, maar als we slechts een fractie van het potentieel kunnen winnen zijn we al heel ver.

Een belangrijke indicator voor het succes van PV is het zogeheten grid parity. Grid parity wil ruwweg zeggen dat de prijs van PV kan concurreren met de lokale energieprijzen, dit is nodig om PV uit de niche te halen en de kritische massa te bereiken. Grid-parity is van regio tot regio verschillend, belangrijke factoren hierin zijn;
  • De instraling, dit bepaald de opbrengst (Hoger is positief).
  • De energieprijs. (Hoger is positief).
  • Aanschafsubsidies en feed-in tarieven.
Door grote prijsdalingen van PV de laatste jaren en de relatief hoge energieprijs in Nederland zijn er al instanties die claimen dat we grid-parity hebben bereikt en dit heeft het nieuws gehaald (bron: NOS).

Afbeeldingslocatie: http://davebuemi.com/wp-content/uploads/2011/06/grid-parity-inflection-.jpg
Disclaimer: Alleen voor het idee voor het idee van grid-parity grafiek, geen reële weergave (meer)

Prijsontwikkeling PV: PVX spot market price index solar PV modules

Afbeeldingslocatie: http://tweakers.net/ext/f/eK9Vc3LezDm7r92JjFvm9GxH/full.png?v3
groothandelsprijzen ex BTW
Gemaakt door Anton Boonstra vanuit gegevens van de website www.solarserver.com


Leesvoer:
EPIA Global Market OutlookSiteRapport
IEA Technology roadmapSiteRapport
Greenpeace Energy [R]evolutionSiteRapport



.

Het is niet allemaal goud onder de zon dat blinkt, er zijn ook punten van aandacht. De voornaamste kritiekpunten en mythes worden hieronder besproken door middel van stellingen.
  • De fluctuaties in de output van PV zorgen voor instabiliteit op het net
    Zonnestroompanelen produceren hun maximum vermogen bij volle zon-instraling, bij lage zon-instraling of bij bewolking wordt minder elektriciteit geproduceerd, en 's nachts is de productie nul. De variaties tussen de seizoenen zijn aanzienlijk; tussen zomer en winter zit gemiddeld een factor 6 tot 10. Zolang zonnestroom nog op vrije kleine schaal wordt ingevoed is dat geen enkel probleem, de fluctuaties passen dan nog prima in de normale net-flutuaties. Zou het aandeel ingevoede zonnestroom te groot worden dan zal geïnvesteerd moeten worden in energie-opslag, demand management, en/of meer load-shaping en peaker centrales. Enige seizoens off-set kan bewerkstelligd worden door windenergie, aangezien deze het meest opbrengen in de winter, als PV weinig opbrengt.
    Aanvulling gewenst...
  • De fluctuaties in de output van PV zorgen voor hogere stroomprijzen
    Onderzoek naar de impact op de kostprijs van 'intermittent' duurzame energie bij een hoge penetratiegraad kwam tot de conclusie dat tot 20% er nauwelijks effect is op de kostprijs, maar daana significant stijgt. In Nederland overstijgt dit niet meer dan luttele procenten, dus vooralsnog hoeven we hier niet bang voor te zijn. In Nederland zitten we (op moment van spreken, 2013) pas op 0,08% volgens deze berekening. In Duitsland zitten ze op pas bijna op 4%. antonboonstra in "Duurzame Energie deel 18"
    Abstract [...] With increasing penetration levels the cost reduction of wind electricity caused by upscaling and technological learning is counteracted by the cost increase due to (1) the need for additional back-up capacity, (2) the need to generate wind electricity at less favourable sites, and (3) discarded wind electricity because of supplydemand mismatch. This occurs after about 20% wind electricity production as percentage of current electricity production. [...]
    Bron: Exploring the impact on cost and electricity production of high penetration levels of intermittent electricity in OECD Europe and the USA, results for wind energy

    Aanvullen door meldingen van hevige schommelingen in de stroomprijs in Duitsland? ...
  • Het kost meer energie om PV panelen te produceren dan dat ze ooit opleveren
    Dit is absoluut niet waar. Een maat om aan te geven hoe de primaire energiekosten zich verhouden tot de opbrengst is de Energy Pay Back Time (EPBT). Voor PV lag dit in 2006 tussen de 2,5 en 3 jaar voor midden-Europa (afhankelijk van waar het systeem ligt) en kristallijn Si PV (meest gangbaar), inmiddels (was toen de verwachting) zal het rond 1,5 jaar liggen omdat het gros van de energie in de winning en purificatie van silicium zit, en daar is een enorme vooruitgang geboekt in efficiëntie en economies of scale de laatste jaren [bron?]. PV panelen van 20 of 30 jaar oud draaien nog steeds zonder veel degradatie, en de verwachting is dat deze het nog lang uithouden. De techniek heeft niet stil gestaan, dus dat zal naar alle waarschijnlijk alleen maar beter zijn geworden.
  • Aanslag op zeldzame aardmetalen
    Kristallijn Si bestaat voornamelijk uit Si (ook het glas ;) ), een heel klein beetje Boron en Fosfor doping. Minimale hoeveelheden opgedampt zilver voor de backreflector. En nog wat koper voor de busbars e.d.
    Under construction. Aanvulling gewenst...
.

Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit en leveren gelijkstroom. Er zijn daarin ruwweg 3 categoriën te onderscheiden:
  • Volledig autonome systemen. Deze systemen staan los van het elektriciteitsnetwerk, en gebruiken doorgaans accu's voor het bufferen van energie. De energie die overdag bij zonnig weer wordt geproduceerd wordt dan opgeslagen in accu's, zodat elektrische apparatuur 's avonds en bij bewolkt weer gebruikt kunnen worden. Omdat dit veel duurder is dan netinvoeding wordt het eigenlijk alleen toegepast als het niet anders kan.Dit soort systemen worden bijvoorbeeld op (zeil)boten gebruikt, afgelegen plekken, of landen met een extreem instabiel grid.
  • Netgekoppelde systemen. Deze systemen zetten de gelijkstroom uit zonnepanelen om naar wisselspanning, en voeden deze (na aftrek intern gebruik) in het elektriciteitsgrid in. Als de installatie op een woon- of bedrijfspand geplaatst is kan op een zonnige dag overdag de meter terugdraaien. 's Avonds of bij bewolkt weer wordt dan op normale wijze van netstroom gebruik gemaakt. Verreweg het meest populair in Westerse landen.
  • Backup systemen. Dit is een combinatie van beiden, als het grid wegvalt zullen de zonnepanelen i.c.m. accu's (of een ander opslagsysteem) elektriciteit kunnen leveren in het huis. Deze systemen zijn aardig aan de prijs vanwege de kosten van energieopslag, en de duurdere omvormers.
Zonnestroompanelen heben een paar voordelen. Ze zijn eenvoudig van constructie, hebben geen onderhoud nodig en gaan erg lang mee. Ze zijn stil, stoten geen schadelijke stoffen uit en doordat ze geen bewegende delen hebben vallen ze meestal niet zo op. Dat maakt ze bij uitstek geschikt voor gebruik in stedelijk gebied, dus op woonhuizen of bedrijfspanden.

Zonnestroompanelen produceren hun maximum vermogen bij volle zon-instraling, bij lage zon-instraling of bij bewolking wordt minder elektriciteit geproduceerd, en 's nachts is de productie nul. De variaties tussen de seizoenen zijn aanzienlijk; tussen zomer en winter zit gemiddeld een factor 6 tot 10.

.


In de rest van het veraal zal uitgegaan worden van netgekoppelde systemen, omdat deze verreweg het meest populair zijn in Nederland.
Een 'standaard' zonnepanelen systeem bestaat uit de volgende onderdelen:
  • De zonnepanelen zelf.
  • De netgekoppelde omvormer die de dc spanning omzet in ac spanning op het elektriciteitsnet.
  • Montagemateriaal voor de zonnepanelen.
  • DC en AC bekabeling, pvc buizen, e.d.
  • Eventueel logging van de opbrengst. Vaak zit dit in de omvormer, maar om verschillende redenen kan er voor worden gekozen om extra/extern te loggen. Dit topic gaat hierover: Datalogging: PV systemen
Enkele belangrijke zaken zijn:
  • Een energiemeter die terug kan draaien, of de teruggeleverde energie logged.
  • Er mag niet meer dan 600W ingevoed worden op een groep die ook wordt belast door afnemers (verbruikende apparaten). Wil je meer invoeden dan moet er een aparte groep aangelegd worden.
  • De oriëntatie van het dak. De azimut (Windstreek) en zenit hoek zijn hier van belang.
  • Schaduwwerking obstakels.
Als je niet zelf van plan bent om te gaan knutselen, of niet op het dak durft/kan, dan kan je het laten doen. In de Solar Top 50 staan er een aantal; http://www.top50solar.nl/

( Wellicht nog aan te vullen met een overzichtsplaatje van een voorbeeldsysteem)


.

Een zonnecel wordt gemaakt van een halfgeleidermateriaal dat elektriciteit levert zodra er licht op valt. Voor de huidige zonnecellen is silicium het meest gebruikte halfgeleidermateriaal.Daarmee kunnen drie typen zonnecellen gemaakt worden:
  • Monokristallijn zonnecellen

    Monokristallijn zijn vervaardigd uit siliciumplakken, die uit een groot donkerblauw “monokristal” zijn gezaagd. Dat kristal is gecontroleerd afgekoeld, waardoor een gelijkmatige structuur is ontstaan. Dus ook een gelijkmatige kleurstelling
  • Polykristallijn zonnecellen

    Polykristallijn (of multikristallijn silicium) worden gegoten en vervolgens gezaagd. Dit is een ander proces dan dat van de monokristallijne cellen. Tijdens het stollen ontstaan verschillende kristallen die het materiaal een onregelmatig geschakeerd uitzicht geven. Het rendement van polykristallijne cellen ligt iets lager (circa 2%) dan dat van monokristallijne cellen. Het zonnepaneel heeft een blauwe kleur
  • Amorf silicium cellen

    Amorf silicium cellen worden opgedampt op een ondersteunend materiaal. De opbrengst is niet zo hoog, maar veel goedkoper. Voordelen zijn het kleinere materiaalgebruik, de continue productie met laag energieverbruik, en de mogelijkheid ze te plaatsen op grote oppervlaktes op goedkope dragers, zoals een dakbedekking
Bovenstaande geschreven door swapevent

.

De omvormer is één van de twee belangrijkste onderdelen van je installatie. Je wil licht omzetten in DC en vervolgens in AC wat je thuis kan gebruiken. Hoe betrouwbaarder en efficiënter dit gebeurt hoe hoger je rendement. Kies een omvormer welke past bij je set én je toekomstplannen. Hoe beter hij past hoe lager je prijs/Wp.

Auteur: twixx

.
String omvormers
Een string-omvormer maakt van je panelen in serie AC stroom. Stringomvormers zijn doorgaans relatief goedkoop per Watt (al worden ze snel duurder per Watt bij vermogens minder dan 1,5 kW), en hebben een relatief hoge efficiëntie. Het grote nadeel van string-omvomers is de gevoeligheid voor (gedeeltelijke) schaduw. Als één paneel in de schaduw valt, en dus significant minder opbrengt, dan zullen alle panelen terugvallen naar het niveau van dat ene paneel. Dit is in te zien met de zogenaamde stroomwet van Kirchhoff1, die stelt dat de som van stromen van en naar een punt nul moet zijn (stroom zal niet accumuleren). Als één paneel minder stroom dan de rest produceert, zal de som op een punt in de string niet 0 zijn, en dat kan niet. De string is dus zo 'sterk' als het zwakst producerende paneel.

1 Wikipedia: Kirchhoff's circuit laws

Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/EnecsysSerie.jpg
PV panelen in serie op een serie-omvormer. Bron: Enecsys

Omvormers onderscheiden zich in kwaliteit, toepasbaarheid en mogelijkheden tot logging.

Enkele veel gebruikte merken en modellen.
MerkTypeAantal MPPAC powerBijzonderhedenGebruikers
SMAAll--Kwalitatief sterk, verschillende modellen in IP65, t.b.v. logging extra module nodig-
SMA1300 TL11.300 WattVoorzien van solar-switchtwixx
SMA2000 HF12.000 WattCEC rendement 96,3 %databeestje
StecaAll----
StecaStecaGrid 5001500 WattCEC efficiëntie 94,5%-
StecaSteca 3000 coolcept1Efficientie 98% ,hoge stringspanning met breed mpp bereik, DC switch, d/m/j logging en 24h uitleesbaar.no_mercy7776
KostalAll--Zeer geschikt voor systemen met hogere voltages (b.v. door O of W ligging waardoor je veel panelen op 1 string zet.-
KostalPiko 3,01?Efficientie 92,5% , hoge stringspanning, DC switch, webserver 24h-
KostalPiko 10,1???WoudseHoeve
EffektaAll---
EffektaEffekta es42002?Efficientie 96% v lage stringspanning-
FroniusAll---
FroniusFronius ig 1511500 WattCEC Efficientie 91,4%, lage stringspanning, veel opties dmv insteekkaarten-
FroniusFronius ig 30?2650 WattCEC Efficiëntie 92,7%, lage stringspanning, veel opties dmv insteekkaartenBarryH
OmnikAll--Door ingebouwde WiFi eenvoudig vwb logging. let op: geen internetconnectie, geen logging (ook niet achteraf).Prijsbewuste keus.-
OmnikOmniksol-1.0k-TL-DC-Wifi
OmnikOmniksol-2.0k-TL-DC-Wifi12200 WattMasaman
OmnikOmniksol-3.0k-TL-DC-Wifi23400 WattBarryH
MastervoltAll---
MastervoltSoladin 6001500 WattPopulair model voor 3-paneel systemen welke niet op pal-zuid liggen! Gunstige prijs per Wp. Oudere type alleen uit te lezen met stekkertje van Mastervolt, naar seriele sub-D 9, en eventueel converter naar USBAndre1973, jpm.lensen
Power-OneAll---
Power-OnePVI-3.023300 WattMax rendement 96,8% + MPP scan optie + uitleesbaar met RS485 + Stringsizer onlineWimlem



.
Micro omvormers
Micro-omvormers werken op paneelniveau, dat wil zeggen dat per paneel het vermogen van DC naar AC wordt omgezet. Micro-omvormers kosten doorgaans meer per Watt (al geldt dit doorgaans niet voor kleine systemen met een vermogen van minder dan 1kW) en hebben een iets lagere efficiëntie. Echter, er zijn een aantal specifieke voordelen:
  • Schaduw op één paneel beïnvloed niet de hele string. (De hoofdreden dat veel mensen met gedeeltelijke schaduw op de panelen voor micro-omvormers kiezen).
  • Modulair. Het is relatief makkelijk om je systeem in de toekomst uit te breiden door gewoon één of meerdere micro-omvormers met panelen bij te plaatsen. Een string-omvormer is gemaakt om rond een bepaald vermogen optimaal te functioneren.
  • Je hoeft geen plek te vinden voor een grote omvormer, de micro-omvormers plaats je (doorgaans) onder het paneel.
  • Je kan (meestal) de opbrengst per paneel zien en loggen, bij string-omvormers kan dit alleen per string.
Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/EnecsysMicro.gif
PV panelen met micro-omvormers. Bron: Enecsys


Enkele fabrikanten
MerkLinkRichtprijs
(incl. btw)
AC powerCEC
efficiency
BijzonderhedenGebruikers
Enecsys
- Single
- Duo
Site
€ 170
€ 265

225W
450W

93,5%
20 jaar garantie
(mits gateway actief is)
twixx
Enphase M215Site€ 125215W96,0%20 jaar garantie
Involar MAC 250Site€ 114235W
%
Power-one Aurora microSite€190
€215
250W
300W
%
SMA micro omvormerSitePrijs onbekend240W%
AEconversion
- INV250
- INV350
Site
€ 252
€ 261

240W
330W

91.4%
91.8%

Aangevuld door Twixx


.
Optimizers
Optimizers proberen de voordelen van string en micro-omvormer te combineren. Per paneel wordt een optimizer gebruikt om ervoor te zorgen dat één paneel in een string geen blokkade meer kan vormen bij gedeeltelijke schaduw. Optimizers werken dus nog steeds met een string-omvormer. De hoofdreden om voor optimizers te gaan is, net als bij de micro-omvormers, gedeeltelijke schaduw op de panelen. Vroeger was het prijsverschil tussen micro-omvormers en string-omvormers groter, en maakte dit optimizers bij grotere installaties (>2kW) vaak financieel gunstiger. Tegenwoordig ligt dit omslagpunt een stuk hoger door de relatief grotere prijsdaling bij micro-omvormers.

Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/EnecsysOptimizers.jpg
PV panelen met optimizers en een string-omvormer. Bron: Enecsys


.
Piekverliezen door het nemen van een te kleine omvormer
Door het nemen van een te kleine omvormer kunnen piekverliezen ontstaan.

Afbeeldingslocatie: http://oi43.tinypic.com/2n9j1wx.jpg

Vermogensratio is het vermogen van de omvormer naar het Wp vermogen van alle panelen op de omvormer.

Het betreft een theoretisch model op basis van meetwaarden uit de praktijk in Nederland. (posts antonboonstra en van Dre). Uit dit theoretische model blijkt dat de verliezen door het nemen van een relatief kleine omvormer gering is.


Review door antonboonstra
Review door Dre

.

Informatie over montagemateriaal (Click-fit e.d.).
Gezocht; iemand die dit stuk wil schrijven.

.

Informatie over het elektronische gedeelte.

.
Niet separate groep
Volgens de NTA 8493 mag er maximaal 2,25 Ampère terug gevoed worden op een niet separate groep. Dit is een groep die ook door andere verbruikers gebruikt kan worden. Deze begrenzing wordt bepaald door de gebruikte omvormer en in principe niet door de zonnepanelen. Omvormers die hierop zijn begrenst zijn bijvoorbeeld de Soladin 600 en de Steca 500. Er zit dus geen beperking op het aangesloten paneel vermogen! Op een dergelijke omvormer sluit men meestal zonnepanelen aan met een totaal 'STC' vermogen tussen de 500Wp en de 1000Wp.
Auteur: Dre

.
Separate groep
Om te bepalen welk vermogen aan zonnepanelen u aan mag sluiten kijkt u eerst wat de grootte is van uw hoofdzekering. Doorgaans is deze 25A, 35A, of 40A. De zekering in de groepenkast dient bij voorkeur 1,6 x kleiner te zijn vanwege selectiviteit. (Zie kopje selectiviteit).

Als u weet hoe groot uw groepenkastzekering is kunt u uitrekenen hoeveel vermogen aan zonnepanelen u mag installeren. Hiervoor gebruiken we de volgende formule: W = A x V

HoofdzekeringGroepenkastzekeringMax. omvormervermogen
1 × 25A16A3680 W
1 × 35A25A5750 W
1 × 40A25A5750 W
3 × 25A3 × 16A3 × 3680 W
3 × 35A3 × 25A3 × 5750 W
3 × 40A3 × 32A3 × 7360 W
3 × 63A3 × 40A3 × 9200W
3 × 80A3 × 50A3 × 11500 W


Rekenvoorbeeld 1 fase
Uw hoofdzekering is 1 x 40A
De groepenkastzekering mag zijn: 40/ 1,6 = 25A
Het maximale vermogen aan zonnepanelen is: 25A x 230V = 5.750 Wp

Rekenvoorbeeld 3 fase
Uw hoofdzekering is 3 x 25A
De groepenkastzekering mag dan per fase zijn: 25/ 1,6 = 16A
Het maximale vermogen aan zonnepanelen is: 3 x 16A x 230V = 11.040 Wp

Auteur: swapevent

.
Selectiviteit
Een omvormer kan ten gevolg van een defect een kortsluiting vormen op het lichtnet. In dat geval is het wenselijk dat alleen de zekering van de PV-groep uitschakelt en niet de hoofdbeveiliging. Als de hoofdbeveiliging uit zou vallen betekend dit dat het gehele woonhuis spanningsloos is. Bij de oudere huizen zit de hoofdbeveiliging achter een verzegelde installatie die de gebruiker in principe niet kan vervangen/herstellen en dus moet laten vervangen door de netbeheerder. Om te voorkomen dat de hoofdzekering uitvalt dient de PV-groep selectief te zijn ten opzichte van de voorliggende beveiliging (hoofdzekering). Als vuistregel hanteert men een factor 1,6 tussen beide beveiligingen. Dit is een vuistregel, maar voor de "volledige selectiviteit" dient men de karakteristieken (grafieken) van de zekeringen met elkaar te vergelijken. Selectiviteit is een keuze of wens van de gebruiker, maar geen eis. Het is een afweging tussen de risico's (wat zijn gevolgen van een uitschakelde hoofdzekering) en de kans daarop (hoe groot is de kans op een foutstroom).

Auteur: Dre


.
kWh meter
Dat hangt van uw meter af.
Ferraris draaischijfmeter
Het is te adviseren deze niet te laten vervangen, tenzij het om een afgekeurde meter gaat of er een terugloopblokkering op zit. Op dergelijke apparaten zit doorgaans een terugloopblokkering symbool (een tandwieltje met een haakje). Ook kunt u dit eenvoudig testen door op een zonnige dag zoveel mogelijk apparaten uit te zetten. U kunt dan zien of de meter terug loopt. Voordelen van de draaischijfmeter zijn dat de energieleverancier minder snel fouten kan maken met het verrekenen van de meterstanden en u kunt in principe onbeperkt terugleveren, zolang u niet meer opwekt dan u verbruikt.
Digitale Meter met teruglever telwerken
Deze meter hoeft u niet te vervangen. Er is een telwerk voor zowel verbruik als teruglevering beschikbaar. Vraag voor u de meterstanden doorgeeft altijd eerst goed na hoe u deze dient aan te leveren.
Digitale Meter zonder teruglever telwerken
Deze meter dient u te laten vervangen. Met deze meter bespaart u alleen de zonnestroom die direct verbruikt wordt. De teruggeleverde stroom krijgt u niet vergoed. De doorgaans kosteloze vervanging van uw meter kunt u bij uw netbeheerder aanvragen.
Remark: U bent conform de huidige wet-regelgeving op dit moment niet verplicht om te kiezen voor een zogenoemde “slimme” meter ( mrt-2013 )

Auteur: swapevent

.
DC en AC bekabeling
Informatie over bekabeling.
Gezocht; iemand die dit stuk wil schrijven.


.
Efficiëntie
De CEC en European weighted efficiëntie norm:
Afbeeldingslocatie: http://www.solarchoice.net.au/blog/wp-content/uploads/CEC-and-Euro-efficiency.jpg


.

De prijs van een geheel zonnesysteem wordt meestal uitgedrukt in euro per Wp. Een systeem van 3000Wp dat € 3500 kost wordt dus omgerekend €1,17/ Wp. Deze prijs notatie wordt gebruik voor complete sets (met of zonder laten installeren) en vaak ook voor losse zonnepanelen.


.
Zonnepanelen en BTW
Daar is zelfs een apart topic over gemaakt: Nieuws: Zonnepanelen en de btw


.
Verdienmodel
In een gewone huiselijke situatie zal gebruikelijk een gedeelte van de opgewekte stroom direct in huis gebruikt worden, en een gedeelte zal terug geleverd worden (uitgedrukt in de utiliteitsfactor). Het gedeelte dat zelf in huis wordt opgebruikt heeft een waarde gelijk aan de elektriciteitsprijs dat je normaal betaald op dat moment (doorgaans rond de 22cent/kWh), aangezien het direct die stroom bespaart. Voor het gedeelte dat teruggeleverd wordt bestaan verschillende systemen. In Nederland wordt hier een systeem voor gebruikt dat salderen heet, in Duitsland is dit een ander systeem.

.
Verdienmodel in Nederland: Salderen
TODO

.
Verdienmodel in Duitsland
TODO

.
Alternatief verdienmodel: Real-Time Pricing (RTP)
Mogelijk in de toekomst. TODO

.
Nationale aanschafsubsidie van 15%
Sinds 2 juli 2012 kunt u als particulier subsidie aanvragen om zonnepanelen te kopen. U kunt 15% van het aankoopbedrag terugkrijgen, met een maximum van € 650. Voor zonneboilers en warmtepompen is geen subsidie beschikbaar.
Voor een zon-PV installatie met een een minimaal vermogen van 0,601 kWp (kilowattpiek) tot en met 3,5 kWp is het subsidiebedrag 15% van de daadwerkelijk gemaakte aanschafkosten. Het subsidiebedrag voor een zonne-installatie met een vermogen groter dan 3,5 kWp (kilowattpiek) is als volgt berekend: de uitkomst van 15% van de daadwerkelijk gemaakte kosten wordt vermenigvuldigd met 3,5 en gedeeld door het vermogen in kilowattpiek. Het subsidiebedrag is in alle gevallen maximaal 650 euro subsidie.
Bron: http://www.agentschapnl.n...idieregeling-zonnepanelen

Alleen de materiaalkosten (zoals de aanschaf van de panelen en ondersteunende apparatuur, zoals omvormers) komen voor subsidie in aanmerking. Dus niet de arbeidskosten voor bijvoorbeeld installatie van het systeem. De subsidie kunt u aanvragen met DigiD via het elektronisch loket van Agentschap NL. U moet een digitale kopie meesturen van de aankoopovereenkomst met de installateur (die getekend is op of na 2 juli 2012). Per adres kan 1 aanvraag worden ingediend

Auteur: swapevent

.
Van 21% naar 6% op arbeid
Op 29 februari maakte de staatssecretaris van Financiën bekend dat arbeidskosten bij renovatie en herstel van woningen van het hoge btw-tarief naar het lage tarief gaat. Het plaatsen van zonnepanelen valt hier ook onder.

Een citaat:
...het aanbrengen, vernieuwen en onderhouden van boilers, geisers, cv-installaties, gaskachels, houtkachels, warmtepompen, zonnepanelen, zonneboilers, zonwering, rolluiken, alarminstallaties, bliksemafleiders, airco-installaties en sauna’s, mits die goederen in bouwkundig opzicht onderdeel (gaan) uitmaken van de woning
Deze maatregel is tijdelijk, duurt één jaar, en gaat in op 1 maart 2013.
Bron: http://www.rijksoverheid....herstel-van-woningen.html

BTW geschreven door hb1964

.
Waar te kopen?
Er zijn vele (online) winkels en installateurs waar je zonnepanelen kunt aanschaffen. Ook wordt er wel eens in Duitsland geshopt. Het is hier echter niet de bedoeling om shops uitvoerig te gaan bespreken, omdat dit als vliegen op een hoop stront eigenaren aantrekt die hier graag komen melden hoe goed ze wel niet zijn, en bij hun moet komen kopen. Dan wordt het een reclame-zooitje.

Paul C heeft een wiki aangemaakt waar leveranciers toegevoegd kunnen worden, deze is hier te vinden;
http://dewiki.nl/index.php/Overzicht_aanbieders_zonnepanelen


.

Informatie over regelgeving e.d.
  • Vallen de panelen onder inboedelverzekering of de opstalverzekering?

    De panelen vallen in pricipe onder de opstalverzekering. Ze zijn immers vast met het bestaande gebouw verbonden. Neem contact op met je verzekering(agent) om hierover zekerheid te hebben. Laat dit schriftelijk bevestigen.
  • Moet ik mijn panelen apart verzekeren?

    In pricipe vallen de panelen onder de opstalverzekering. Neem contact op met je verzekering(agent) om hierover dudielijkheid te hebben. Laat dit ook even (via e-mail bijvoorbeeld) bevestigen.
  • Heb ik een vergunning nodig voor het plaatsen van panelen? (actueel bij een aantal Tweakers, op dit moment).

    In pricipe is het plaatsen van panelen niet vergunningsplichtig. Het kan zijn dat er in je gemeente aparte afspraken zijn gemaakt. Ook kan het zijn dat je huis onderdeel is van een gebied waar sprake is van een beschermd stadsgezicht. Neem in ieder geval altijd even contact op met de afdeling bouwvergunningen van je gemeente. Dit kan veel ellende voorkomen. Hier kan je het zelf controleren; https://www.omgevingsloket.nl/
Auteur: Schinnen-groen


.
Regelgeving m.b.t. plaatsing panelen

Afbeeldingslocatie: http://tweakers.net/ext/f/lupMXUBVlT02DTARyEd90AeQ/full.png
Overzicht regelgeving m.b.t. plaatsing panelen



Gezocht; iemand die dit stuk verder wil uitbreiden, met o.a.:
  • Energiemeter die terug kan draaien regelen e.d.
  • Vergoeding (5000kWh limiet)
  • Evt. andere belangrijke regelgeving
.

Oriëntatie en schaduwwerking zijn twee zeer belangrijke elementen voor de opbrengst van een PV systeem. Met hoge zekerheid en nauwkeurigheid vooraf de verwachte jaarlijkse opbrengst berekenen is onbegonnen werk. Zoveel factoren zijn van belang, zelfs een boom 100m verderop kan van invloed zijn, vogelpoep en bladeren, tot afwijkingen in vermogen/gevoeligheid binnen de tolerantie van de PV panelen. Het is in de meeste gevallen wel goed mogelijk om een redelijke schatting te maken, zie daarvoor de volgende secties.

Opbrengst ligt doorgaans ergens tussen de 800-1000 kWh/kWp, afhankelijk van oriëntatie, schaduw, type panelen.

TODO: Informatie over oriëntatie pv systeem + trackers, + schaduwwerking.


.
Oriëntatie en locatie
In gevallen waar schaduw geen rol speelt is de opbrengst goed af te schatten. Een afschatting1 van de opbrengst kan worden berekend met de volgende formule(s):

Opbrengst [kWh] = Instraling [kWh / (m^2 * year)] * IF [-]* PVvermogen [kWp] * PF [m^2 / kWp]
Specifieke opbrengst [kWh/(kWp*year)] = Instraling [kWh / (m^2 * year)] * IF [-] * PF [m^2 / kWp]
Bij specifieke opbrengst wordt nog wel eens year/jaar weggelaten en kWh/kWp gebruikt, maar er meestal kWh/ (kWp*year) bedoelt

Instraling I : De energie die valt op 1 vierkante meter (horizontaal) per jaar. Zie plaatje Nederland.
Inclination Factor IF [-]:Een zelf bedachte factor om de berekening makkelijk te maken adhv het instralingsdiagram. Omdat de instraling is gedefinieerd voor een horizontaal vlak (in het midden van de instralingsdiagram), is deze correctie bedacht. IF = (afgelezen relatieve instraling uit instralingsdiagram [%]) / 85%.
PV vermogen [Wp] :Het STC vermogen van je installatie.
Performance Factor PF [m^2 / kWp] :Hierin worden verschillende verliezen meegenomen, en verschillen tussen type cel. Neem 0.80-0,88 voor kristallijne panelen, en 0,85-0,93 voor amorfe panelen. Voor details zie Siderea site.



Instraling per jaar op een horizontaal vlak aarde. In kWh / (m^2 * jaar).
Afbeeldingslocatie: http://www.schwoerer.nl/images/sfeer/125/1.jpg



Relatieve instraling als functie van windstreek en azimuth hoek.2
Afbeeldingslocatie: http://www.jan-karina.be/zonnepanelen/instralingsdiagram.jpg



.
Voorbeeld:
Een 1500Wp installatie op het zuid-oosten in Den Helder, met een hellingshoek van 30 graden. Kristallijn Si, zonder noemenswaardige schaduw. Dan kan je een opbrengst verwachten van:
1070* (93/85) * 1,500 * 0,85 = 1493 kWh.

Let wel, dit is wel een zeer gunstig geval! Bijna overal staan objecten in de buurt zoals huizen en bomen, ook al staan ze wat verder weg (dat beïnvloed al de albedo), dit geval gaat om 100% vrij zicht (gebeurt dus zelden). Ofwel: Een huisje ergens midden in een gigantisch weiland. Daarnaast is de performance factor gunstig gekozen. Het kan in dit geval dus ook in de praktijk 1450 kWh worden. Daarnaast verschilt de opbrengst iets van jaar tot jaar.

.
Hoeken:
Windstreek
Azimut
Zenit

Nog een mooie link betreffende instraling; http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/


1: Dit is een afschatting. Het kan natuurlijk altijd beter, maar hier is getracht om het zo simpel mogelijk te houden en toch een goede afschatting te maken. Voor de fijnproevers is er de volgende website: http://www.siderea.nl/index.html

2: De correctheid van het instralingsdiagram wordt echter betwist: http://www.siderea.nl/art...shoek2/hellingshoek2.html
Bij gebrek aan beter, blijft dit diagram staan. Het wijkt wellicht een paar procent af voor sommige orientaties, maar het blijft een aardige indicatie van de opbrengst.


.
Invloed van schaduw
Schaduw heeft direct op de opbrengst. Als de schaduw slechts over 1 paneel valt, dan heeft de hele string daar last van. Stel dat een paneel in volle zonschijn 150W oplevert, en in de schaduw 50W. Het paneel zit in een string van 5 panelen, dat is dus 5x150W=750W in totaal. Als één paneel in de schaduw valt, dan is de opbrengst niet 650W zoals je misschien zou verwachten, maar 5x50W=250W. De schaduw heeft dus invloed op de hele string, en dat is in gevallen van schaduw ook dé grootste reden om voor micro-omvormers te gaan ipv string omvormers.
Snel geschreven, aanvulling gewenst

.
Bypass diode
De cellen binnen één paneel kun je ook zien als een string: in serie geschakelde cellen. Een manier om ervoor te zorgen dat schaduw over enkele cellen niet de prestatie van het hele paneel naar beneden brengt tot het niveau van die paar cellen worden bypass diodes gebruikt. Het onderstaande plaatje maakt de werking van een dergelijke bypass diode duidelijk.

Afbeeldingslocatie: http://www.sanelsolar.com/sites/default/files/resize/bypass_diode2-500x327.jpg

Snel geschreven, aanvulling gewenst


.

Terminologie eigen aan PV en energie.
Naam - (symbool) - [eenheid].
  • Watt-piek (nominaal) vermogen (Wp) [W] : Vermogensoutput van een PV cell/module onder STC condities. Wikipedia: Nominal power (photovoltaic)
  • Specifiek watt-piek vermogen (Wp-spec) [W/(m^2)] : Het watt-piek vermogen gedeeld door de oppervlakte. Gebruikelijk; het aantal vierkante meters [m^2]. Een maat voor efficiëntie.
  • Opbrengst (?) [kWh] : De hoeveelheid opgebrachte energie uit de zonnepanelen, net als de hoeveelheid verbruikte energie in een huishouden. Meestal uitgedrukt in kWh: kilo-Watt-uur.
  • Specifieke opbrengst (?) [kWh/kWp] : Dit is de opbrengst genormaliseerd naar het watt-piek vermogen van de zonnepanelen. Vaak wordt specifieke opbrengst gebruikt i.p.v. opbrengst, omdat het meer zegt over het presteren van het systeem. Dat kan afhangen van veel factoren zoals de locatie / weer / schaduw / type cell etc.
  • Standard Test Conditions (STC) : Standaard test condities onder welke het vermogen (Wp) van een PV cell/module wordt bepaald. Een bestralingssterkte van 1000 W/(m^2), een cell-temperatuur van 25C, en een 1.5 airmass spectrum. Wikipedia: Air mass (astronomy)
  • Bestralingssterke / Irradiantie (Eng. Irradiance) (Ee) [W/(m^2)]: Het vermogen per oppervlakte-eenheid van de invallende elektromagnetische straling op een oppervlak. Wikipedia: Irradiance
  • Bestraling (Eng. Irradiation) (I) [kWh/(m^2 * year)]: De totale cumulatieve hoeveelheid energie komende van straling die over een periode (doorgaans een jaar) valt op een oppervlakte (meestal vierkante meter). Een maat om uit te drukken hoe 'zonnig' het in een gebied/land is. Nederland zit zo rond 1000 kWh/(m^2 year), terwijl de Sahara zo rond 2200 kWh/(m^2 year) zit.
  • Efficiëntie (n / eta) [-] : Ratio van de vermogensoutput van de PV cell/module en het vermogen van de inkomende straling onder STC condities.
  • Enery Pay Back Time (EPBT) [year] : Ratio van de de primare energiekosten benodigd om PV cellen/modules te maken naar de jaarlijkse opbrengst van een PV cel/module. Een maat die aangeeft wanneer een PV module energetisch is 'terugbetaald'. In 2006 lag dit tussen 2,5 en 3 jaar voor midden-Europa, maar tegenwoordig (was toen de verwachting) zal het rond 1,5 jaar liggen omdat het gros van de energie in de winning en purificatie van silicium zit, en daar is een enorme vooruitgang geboekt in efficiëntie en economies of scale de laatste jaren [bron?].
  • Enery Return On Investment (EROI) [year] : Zie Energy Pay Back Time (EPBT).
Auteur: Bartjuh


.

Frequently asked questions.
  • Hoeveel zonnepanelen kan ik op een bestaande in gebruik zijnde groep installeren?
    Je mag maximaal 2,25A invoeden op een in gebruik zijnde groep. Kortom, je kan best 800 Wp aan panelen hebben liggen, als je de omvormer maar zo kiest dat deze niet boven de 2.25A komt. Bijvoorbeeld een Steca 500, of Soladin 600. Zie voor meer info: http://www.olino.org/articles/2006/06/24/max500w
  • Hoeveel zonnepanelen kan ik op dedicated groep installeren?
    Je kan best meer Wp aan zonnepanelen op een groep kwijt dan de zekering aankan, als de omvormer maar niet meer invoed dan de zekering aankan. Meestal 16A, dan is het 16*230 = 3680W.
  • Welke en hoeveel subsidie kan ik krijgen?
    Er is een nationale subsidie van 15% op de aankoopsom. Op de materiaalkosten, van 601Wp tot 3500Wp. 50 miljoen is hiervoor gereserveerd, op 2 juli ingegaan, en op moment van schrijven (1 maart 2013) is ongeveer de helft op. Hier staat meer informatie;
    http://www.agentschapnl.n...idieregeling-zonnepanelen
Nog meer vragen? Algemene vragen? Of op zoek naar allerlei handige sites? Lees eerst de FAQ; Duurzame Energie en Domotica: FAQ


.
.
.

Daarnaast ook nog een oproep van Teacher om het in deeltje #2 on-topic te houden, en gelieve geen stemmingmakerij te bezigen. Houd het vriendelijk. Zie;
Lees dit: teacher in "Elektriciteit opwekken met zonnepanelen (PV)"


.

[ Voor 0% gewijzigd door teacher op 20-01-2015 09:53 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Bartjuh
  • Registratie: Oktober 2001
  • Niet online
Fysische achtergrondinformatie

Hier wordt dieper op de materie ingegaan, maar deze diepgang is absoluut niet benodigd bij de installatie van een gemiddelde thuis-installatie van PV. Het is gericht op de geïnteresseerden die toch iets meer willen weten van de techniek..


In een PV cel wordt zonlicht (niet warmte!) omgezet in elektriciteit. Licht is elektromagnetische straling dat binnen een bepaald bereik van frequenties/golflengtes valt (tussen infrarood en ultraviolet)1. Correcter is dus om te zeggen dat PV elektromagnetische straling (kortweg: EM straling) in elektriciteit omzet. Er is in de historie veel discussie geweest over het gedrag van energie, materie en EM (licht). Is het een golfverschijnsel, of gedraagt het zich als een stroom van individuele deeltjes (kwanta). Beide groepen bleken gelijk te hebben, en dit is aangetoond met het zogeheten double-split (dubbele spleet) experiment2,3. Ander bizar gedrag werd ook aangetoond, zoals de invloed van observatie op de uitkomst (het ineenstorten van de kwantummechanische golffunctie) en het bestaan van één deeltje op meerdere plaatsen tegelijk. Dat zal hier verder niet behandeld worden, als je er meer over wilt weten is het interessant om eens in de wereld van de kwantummechanica in te duiken4.

Ik zal in het vervolg gewoon licht gebruiken ipv EM. De werking van PV cellen is (veel) gemakkelijker uit te leggen aan de hand van kwanta (deeltjes) dan aan de hand van het golfkarakter van licht. Deze kwanta van licht worden fotonen genoemd, en hebben geen massa5. Fotonen hebben echter wel energie, welke berekend kan worden met de formule van Planck:

E = h * v

E is energie, h is de constante van Planck, en v is de frequentie van het licht. Daaruit is af te leiden dat hoe hoger de frequentie, hoe hoger de energie van het foton, en vice versa. Fotonen bewegen zich met de lichtsnelheid voort (in een vacuüm ca 300.000 km/s).


1 Wikipedia: Licht
2 Wikipedia: Tweespletenexperiment
3 YouTube: Dr Quantum - Double Slit Experiment
4 Wikipedia: Kwantummechanica
5 Wikipedia: Foton


.

Elektromagnetische straling kan een hele lage energie en frequentie hebben (radiogolven), tot hele hoge energie en frequentie (Röntgen- en gammastraling). De atmosfeer absorbeert (gelukkig) heel veel straling.
Praktisch alleen licht, infrarood, en radiogolven komen door, waarvan licht dus de meeste energie heeft.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/EMspectrum.png
Elektromagnetische straling. Bron: wikipedia.


EM straling wordt vaak ook uitgedrukt in golflengte (wavelength) in plaats van frequentie. De relatie tussen de twee grootheden is een simpele:

c = v*L

c is de lichtsnelheid, v is de frequentie, en L de golflengte. Een foton met een kortere golflengte heeft dus een hogere frequentie, en dus meer energie.

De hoeveelheid en type straling op een bepaalde plaats en tijd kan worden weergegeven in een elektromagnetisch spectrum. Dat geeft de intensiteit (vermogen per oppervlakte-eenheid) weer als functie van golflengte of frequentie van de straling. De zon straalt EM straling uit. Het spectrum dat de zon uitstraalt kan analytisch worden benaderd door een zogeheten blackbody straler1 op een constante en uniforme temperatuur van 5800K.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/BlackbodySun.png
Blackbody straling van de zon, en het daadwerkelijke spectrum in de ruimte (dus buiten de invloeden van onze atmosfeer!).


1 Wikipedia: Black-body radiation


.

Onze atmosfeer is van grote invloed op de spectra van EM straling die de aarde bereikt. Verschillende gassen zoals zuurstof (O2), ozon (O3), waterdamp (H2O), en CO2 absorberen of reflecteren veel straling. Dit zorgt voor een hoop pieken en dalen in het spectrum, zoals te zien is in de onderstaande afbeelding. Een belangrijke observatie is dat de piek aan intensiteit van straling zich bevind in het zichtbare spectrum, i.e. licht. Het zal dan ook evolutionair geen verassing zijn dat onze ogen gevoelig zijn voor precies dat gedeelte van het spectrum.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/SolarSpectrum.png
De straling die de aarde daadwerkelijk bereikt. Bron: wikipedia.


Dit spectrum is onderhevig aan vele factoren, zoals seizoen, weer, breedtegraad, en tijdstip op een dag en dus stand van de zon (ochtend / avond).

Een groot deel van het licht dat de aarde bereikt komt niet rechtstreeks van de zon, maar is onderweg van richting veranderd, door moleculen in de lucht (waaronder water in wolken) of gereflecteerd via objecten in de buurt. Het licht dat de aarde bereikt is opgebouwd uit drie componenten:
  • Direct licht
  • Diffuus licht
  • Albedo
Direct licht spreekt voor zich. Diffuus licht is het licht dat is weerkaatst van de stoffen in de lucht, zoals waterdamp, wolken, en ozon. Albedo is alles dat reflecteert op het aardoppervlak, in een gebouwde omgeving meestal redelijk aanwezig, maar ook als de zon laag staat. Op een bewolkte dag heb je dus voornamelijk diffuus licht, maar op een heldere dag is er nog steeds een grote component diffuus en albedo. Anders zou je in de schaduw ineens niets meer zien.


.
Airmass
Hoe hoger de zon staat, hoe korter de weg is die de straling moet maken door de atmosfeer, en daarmee dus hoe minder afzwakking. Een plaatje zegt hier meer dan duizend woorden, zie de afbeelding hieronder. In de winter staat de zon lager aan de hemel, en levert hiermee dus minder instraling (ook op een heldere dag).


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/Airmass.gif
Airmass


Volgens de definitie is Air mass de pad-lengte door de atmosfeer, en de air mass coefficient de ratio tussen de optische pad-lengte en de optische pad-lengte als de zon recht boven je hoofd zou staan. In de zonne-energie branche wordt de air-mass coefficient gebruikt, afgekort door AM gevolgd door de ratio. AM1 is dus recht boven je hoofd, en AM1.5 is onder een bepaalde hoek. AM0 wordt gebruikt voor de ruimte (buiten de atmosfeer).

In de tabel hieronder wordt de intensiteit van de instraling gegeven als functie van de AM (en daarmee hoek tot de zenith z). Verschillende waardes voor de intensiteit zijn gegeven, op basis van ideale berekeningen, emperische waarden, en vanuit norm.


zAMRange due to pollutionVia formuleUit ASTM G-173 norm
degreeW/m^2W/m^2W/m^2
-0136713531347.9
0o1990 +- 15%1040
23o1.09960 +- 16%1020
30o1.15940 +- 17%1010
45o1.41880 +- 20%950
48.2o1.5870 +- 21%9301000.4
60o2770 +- 27%840
70o2.9650 +- 34%710
75o3.8560 +- 41%620
80o5.6430 +- 53%470
85o10280 +- 70%270
90o3820

Intensiteit als functie van AM en z. Bron: wikipedia2



In de definitie van STC (Standard Test Conditions) waarmee PV panelen worden getest op hun efficiëntie, wordt een spectrum gebruikt behorende bij een airmass van AM1.5.


1 Wikipedia: Air mass (astronomy)
2 Wikipedia: Air mass (solar energy)

.




Een PV zonnecel is een speciale halfgeleider. Het karakter van een PV zonnecel is zeer goed uit te leggen aan de hand van een halfgeleider. Heel simpel gesteld kan je materialen qua elektrische geleiding indelen in drie categoriën: geleider, half-geleider, en isolator. (Eng. conductor, semi-conductor, insulator). Een geleider materiaal laat elektronen zonder veel weerstand vrij bewegen binnen het materiaal (meestal metalen), een isolator is het tegenovergestelde en zal veel weerstand bieden aan het vrij bewegen van elektronen door het materiaal, en een half-geleider zit hier tussenin.

Materialen bestaan uit moleculen, en moleculen bestaan weer uit atomen. Afhankelijk van de grootte van het atoom zijn er meer of minder elektronen. Deze elektronen bevinden zich in een orbitaal rond de nucleus (het klompje protonen en neutronen). In elke orbitaal kunnen zich maximaal twee elektronen bevinden, met tegengestelde spin (ms=+0,5 en ms=-0,5)1. Er zijn verschillende orbitalen, aangeduid met een letter (s,p,d,f)2. Deze orbitalen komen overeen met een bepaald energie-niveau. De s-orbitaal heeft de laagste energie (meest negatieve), daarna p, daarna d, en als laatste f. Lagere energie betekend stabieler (dichterbij de kern). In dezelfde volgorde worden de orbitalen gevuld met elektronen, laagste energie eerst. Er bestaan bepaalde 'regels' ('aufbau princple' 3) waaraan de elektron-configuratie moet voldoen. Door deze regels hebben alle atomen tenminste één valentie elektron4 (het elektron met de hoogste energie, zonder een 'partner'), behalve de groep elementen genaamd edelgassen. Dit is de groep elementen helemaal in de rechterkolom van het periodiek stelsel, en zijn doorgaans heel stabiel en reageren niet/nauwelijks met andere atomen (vandaar: edel). Aangezien elektronen graag tegengestelde paren vormen, gaat het eenzame elektron op zoek bij een ander atoom naar een valentie elektron om een paartje te vormen, en zo ontstaat een binding tussen atomen en is de basis gelegd voor een molecuul.


Afbeeldingslocatie: http://brain.fuw.edu.pl/edu-wiki/images/6/62/Orbitals.gif
Enkele orbitalen (spdf)



Materialen bezitten ook een bereik van een energieniveau (band genoemd) waar elektronen zich vrij door het materiaal kunnen bewegen, zonder binding met een atoom. Dit energie niveau wordt de 'conduction band'5 genoemd. De valentie elektronen bevinden zich qua energie in de valentie-band6. Tussen deze twee 'bands' kunnen geen zich geen elektronen met een dergelijke energie niveau bevinden (dat is een lastig verhaal met golffuncties en Schrödinger-vergelijkingen: zie quantum fysica), een dergelijke 'verboden zone' wordt 'band-gap' genoemd7. De band-gap duidt op het energieverschil tussen de valentie- en conductionband. Nu komen we aan bij het fundamentele verschil tussen geleiders, half-geleiders, en isolators: de grootte van de band-gap. Zie het onderstaande plaatje.


Afbeeldingslocatie: http://www.optique-ingenieur.org/en/courses/OPI_ang_M05_C02/res/c_fig_02.jpg
Band-gap voor geleiders, half-geleiders, en isolators.


Elektron-volt (eV) is een maat voor energie8, in het kopje hieronder verder uitgelegd. De bandgap voor de isolator is zeer groot, wat betekend dat er niet/nauwelijks vrij elektronen zullen zijn, en de weerstand tegen elektrische geleiding groot zal zijn. Bij een semi-conductor is het verschil klein, waardoor er met relatief weinig energie elektronen de geleidingsband ingestoten kunnen worden. Bij een geleider loopt de valentie-band en geleidingsband zelfs over elkaar heen! Elektronen bewegen dus moeiteloos van atoom naar atoom, en dergelijke materialen zullen dus weinig weerstand bieden tegen stroom.


1 Wikipedia: Quantum number
2 Wikipedia: Atomic orbital
3 Wikipedia: Aufbau principle
4 Wikipedia: Valentie-elektron
5 Wikipedia: Conduction band
6 Wikipedia: Valence band
7 Wikipedia: Band gap
8 Wikipedia: Elektronvolt


.
Elektronvolt
Elektronvolt1 (eV) een maat (eenheid) voor energie. Volgens de beschrijving van Wikipedia: "Eén eV is de energieverandering die een vrij deeltje met een lading 1e (de elementaire lading e, gelijk aan de lading van een elektron) ondervindt wanneer het in een elektrisch veld een weg aflegt tussen twee punten die een onderling potentiaalverschil van 1 volt hebben."

Elektronvolt is een belangrijke maat omdat in een zonnecel in essentie de energie van een foton wordt afgegeven aan een elektron, en deze maat die conversie inzichtelijker maakt dan andere eenheden van energie (zoals Joule). Hoeveel eV heeft een foton dan? Dat is afhankelijk van de golflengte van de EM straling. In het onderstaande spectrum is deze relatie weergegeven. De energie is 1.8 eV voor rood licht en 3 eV voor blauw licht, in het bereik van veel halfgeleider-materiaal.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/EMSpectrumeV1.jpg
Energie van fotonen in elektronvolt (eV).



1 Wikipedia: Elektronvolt


.
Diode
Waarom leg ik hier een (halfgeleider) diode uit? Omdat het functioneren van diode fundamenteel gezien veel gelijkenissen vertoont met dat van een zonnecel. Een diode is een elektronisch component dat in één richting heel makkelijk stroom door laat, terwijl het de andere kant op veel weerstand biedt1.

Een halfgeleider zoals de diode is veelal gemaakt van kristallijn silicium als basismateriaal, maar in theorie zouden ook andere koolstofgroep elementen2 met 4 valentie elektronen gebruikt worden, zoals koolstof en germanium. Door zijn 4 valentie elektron kan silicium ook 4 bindingen aangaan met andere atomen. Als je een silicium kristal maakt zal het materiaal zich in een prachtig en stabiel rooster bevinden (zie plaatje).


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/SiLattice.gif
Silicium raster


Het materiaal is gewoon gewoon neutraal, er bevind zich nu geen potentiaal veld overheen. Waarom dat nodig is zal later duidelijk worden. Wat er nu wordt gedaan heet 'doping', en is feitelijk het 'bevuilen' van het mooie raster met atomen die er eigenlijk net niet mooi in passen, maar in het raster worden 'gedwongen'. Aan de ene zijde van het geheel worden er hele kleine beetjes element uit de boorgroep3 toegevoegd, in dit geval boron. De boorgroep heeft precies 1 elektron minder, maar wordt in het raster gedwongen door de stabiele structuur. Aan de andere kant worden elementen uit de stikstofgroep4 toegevoegd en in het raster 'gedwongen', in dit geval fosfor. Deze groep heeft 1 elektron meer dan het basismateriaal. De halfgeleider ziet er nu zo uit:


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/DopedLattice.gif
Doped silicium, met n-type doping ( fosfor: P ) en p-type doping ( boron: B ).


Het gedeelte van het rooster met boorgroep elementen (dus minus 1 elektron) heet p-type, en het gedeelte met de stikstof elementen (plus 1 elektron) heet n-type. Let wel, er zijn geen ionen toegevoegd aan het rooster, maar atomen zonder lading. Dus 1 extra elektron = 1 extra proton. Wat er nu gebeurt is dat de ongepaarde elektronen (elektronen hebben een negatieve lading) vertrekken van het n-type gedeelte richting het p-type gedeelte om de 'gaten' (gaten hebben een positieve lading) in het raster te vullen, en vice versa. Ze worden trouwens niet aangetrokken, want het materiaal is initieel neutraal geladen. Maar omdat de elektronen en gaten 'dwalen' door het materiaal komen ze zichzelf uiteindelijk automatisch tegen. Dit gebeurt op de scheiding tussen het p-type en n-type silicium, op de zogeheten pn-junction. Om deze pn-junction begint een een gebied te ontstaan waar de elektronen de gaten hebben gevuld: de zogeheten depletion region. Deze regio zit nu aan de p-type kant vol met ionen met een negatieve lading, en aan de n-type kant vol met ionen met een positieve lading. Dit voorkomt verder vergroting van het gebied, omdat de elektronen van het n-type silicium niet langs die barriere van ionen van negatieve ionen aan de p-type kant van de depletion region kunnen, en vice versa: gaten van het p-type silicium niet langs de positieve ionen aan de n-type kant van de depletion region kunnen. Dit verschil in lading veroorzaak een potentiaalverschil. Het is een beetje lastig om het kort uit te leggen, maar een filmpje zegt vaak meer dan duizend woorden:



P-n junction in diodes. Bron: Youtube.


1 Wikipedia: Diode
2 Wikipedia: Koolstofgroep
3 Wikipedia: Boorgroep
4 Wikipedia: Stikstofgroep

.

Als een foton op de zonnecel valt dan reist hij door het silicium tot hij wordt geabsorbeerd door het materiaal en een elektron in de geleidingsband 'schopt'. Op dit moment kan het elektron zich vrij bewegen, maar hij laat ook een 'gat' met positieve lading achter. Dit gat kan ook 'bewegen', hij kan namelijk gevuld worden door naburige elektronen, die weer een gat achter laten. Dit worden 'mobile charge carriers' genoemd, en zijn dus positief (gat) dan wel negatief (elektron) geladen. Omdat na absorptie van het foton zowel een gat als elektron ontstaan, zeg je dat er een 'electron-hole pair' is ontstaan. Als het elektron-hole pair is ontstaan in de buurt van de pn-junction (met het potentiaalverschil erover heen) dan worden ze uit elkaar getrokken vanwege de tegengestelde lading. De elektronen gaan richting het n-type gedeelte vanwege de positief geladen ionen in de depletion region, en de gaten gaan richting het p-type gedeelte vanwege de negatief geladen ionen in de depletion region.

Als een electron-hole pair wordt gegenereerd buiten de invloed van de depletion region (dus in het n-type of p-type gedeelte), dan is het een kwestie van 'geluk'. Het electron-hole pair zal de depletion region moeten bereiken door diffusie, zonder in de tussentijd weer te recombineren. Sommigen redden het, anderen niet.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/DoorsnedeCell.png
Absorptie en generatie van electron-hole pairs.


Als de elektronen en gaten gescheiden zijn krijgt men dus een stroom.

Niet alle fotonen die op de zonnecel neerkomen zullen een succesvol electron-hole pair genereren. Ten eerste wordt een gedeelte van het licht gereflecteerd van het glas, of wordt het gewoonweg nooit geabsorbeerd door het silicium en vertrekt het uiteindelijk gewoon weer uit het materiaal. Andere fotonen hebben gewoonweg niet voldoende energie om een electron-hole pair te genereren, voor silicium zit het meestal rond de 1.11 eV (de welbekende bandgap moet worden overwonnen!). Dat betekend dat in principe alles in het zichtbare spectrum kan worden geabsorbeerd en een electron-hole pair genereren, inclusief een klein beetje van het infrarode spectrum (zie kopje elektronvolt). De rest van het infrarode spectrum en EM straling met een lagere zullen nooit een elektron-hole pair genereren, maar kunnen wel door het materiaal worden geabsorbeerd en worden omgezet in warmte.


.


.
Shockley queisser limit
De bandgap is, zoals je waarschijnlijk al vermoedde, van grote invloed op de generatie van electron-hole pairs. Als de bandgap te hoog is zullen veel fotonen niet voldoende energie bevatten om een electron-hole pair te genereren, en als ze geabsorbeerd worden dit gewoon omzetten in warmte. Als de bandgap te laag is zullen veel fotonen wel een electron-hole pair genereren, maar bezit dit paar ten eerste relatief weinig energie, en zal het surplus van de energie van de fotonen gaan naar warmte (wat nadelig is voor de efficiëntie).


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/VerliesFoton.png
Verliezen in zonnecel door mismatch foton-energie en bandgap.


Er is dus een optimum bandgap. De Shockley–Queisser limit1 is een theoretisch maximum omzetting van energie uit fotonen naar elektriciteit in een zonnecel met één pn-junction (en dus bandgap). Het maximum is 33.7% bij een bandgap van 1.34eV.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/ShockleyQueisser.png
Maximum efficiëntie als functie van de bandgap (enkele pn-junction).


Bij het populaire silicium met boron en fosfor is de bandgap 1.1eV, wat overeenkomt met een theoretisch maximum van 29%. Andere combinaties van groep 3-4-5 materialen hebben weer andere combinaties. Zoals in de tabel hieronder weergegeven.


Lijst van enkele voor PV significante halfgeleider materialen. Bron: wikipedia2,3,4

GroepMateriaalSymboolBandgap @ 302K
IVKristallijn Siliciumc-Si1.11
IVAmorf Siliciuma-Si1.7
III-VGallium-ArsenideGaAs1.43
II-VICadmium tellurideCdTe1.49
II-VICadmium sulfideCdS2.42



1 Wikipedia: Shockley–Queisser limit
2 Wikipedia: Band gap
3 Wikipedia: List of semiconductor materials
4 Wikipedia: Thin film solar cell

.
Multijunction PV cellen
Je vraagt je waarschijnlijk af: is er geen manier om over die grens van 33,7% efficiëntie te komen? Ja!, die zijn er. Er zijn twee mogelijkheden: 1.) Je ontwerpt een zonnecel die fundamenteel anders werkt dan met een bandgap (en die bestaan... eigenlijk alleen in universiteiten), of 2.) je gebruikt meerdere bandgaps (of beter: junctions). Door lagen van verschillende halfgeleider materialen met verschillende bandgaps op elkaar te stapelen kan je een PV cel verkrijgen die theoretisch boven deze limiet uitkomt. Een voorbeeld cel is in het onderstaande plaatje gegeven voor een triple-junction PV cel van InGaP (1.88eV), InGaAs (1.4eV), en Ge (0.67eV).


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/TripleJunctionCell.jpg
GaAs triple junction tamdem PV cel.


In de toplaag kunnen de hoogst energetische fotonen worden omgezet, daarna de fotonen met een energie meer dan 1.4eV, om als laatste de laagst energetische fotonen met een minimum energie van 0.67eV proberen om te zetten. Zodoende kan een groter deel van het spectrum worden omgezet, en zijn de verliezen door een te lage energie minder (immers, alleen alle fotonen van minder dan 0.67eV kunnen nooit worden omgezet, itt alles minder dan 1.11eV bij c-Si), en zijn de verliezen door een teveel aan energie ook geminimaliseerd door de meerdere junctions.

Er zijn echter ook een aantal nadelen aan multijunction cellen. Tussen de lagen van een multi-junction cel moet de stroom elektronen hetzelfde blijven (hier hebben we de wet van Kirchhoff weer), de elektronen mogen niet accumuleren. Dit wordt "current matching" genoemd. De multi-junction cel moet daarom specifiek voor een bepaald spectrum zijn ontworpen, omdat verschillende spectra verschillende stromen zullen genereren in de verschillende lagen. De lagen moeten dus op elkaar af zijn gestemd. Dit betekend dat in een niet-ideaal spectrum er extra verliezen zullen optreden, en de efficiëntie dus sterker afhankelijk is van het spectrum. In de ruimte is dat geen enkel probleem aangezien het spectrum daar nagenoeg constant is (zon schijnt altijd (of helemaal niet), en dan zijn de panelen ook doorgaans exact gericht naar de zon). Op aarde wordt dit wel een probleem, aangezien het spectrum bijna continu veranderd, van ochtend tot avond, van onbewolkt tot bewolkt, en van seizoen tot seizoen.

Een tweede nadeel is dat dit soort cellen, die een hele hoge efficiëntie kunnen halen (>30%+), doorgaans verschrikkelijk duur zijn. Denk aan een factor 20 tot 100x kostbaarder dan c-Si (per Wp). In de ruimtevaart worden deze PV cellen bij uitstek gebruikt, aangezien gewicht en volume de ruimte in schieten ZEER duur is, en de duurdere cellen wegen hier dus altijd makkelijk op tegen genoemde kosten. Op aarde eigenlijk niet, al zijn er concepten waar concentrators worden gebruikt om de kosten van panelen te drukken (zie GaAs kopje).


1 Wikipedia: Multijunction photovoltaic cell


.


De IV-curve is de stroom-spanningscurve van een PV cel. Een PV cel is een stroombron (geen spanningsbron). De IV-curve kan worden geconstrueerd door de som van een constante fotogegenereerde stroom Iph en de IV-curve van een diode. Dit resulteert in de volgende formule:

I = Iph - IS ( e(qV)/(nKT) - 1)

En de volgende grafiek:


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/IVcurveMPP.png
IV-curve van een PV zonnecel.


Het product van de stroom en spanning is het vermogen. P=I*V. Grafisch betekent dit dat de oppervlakte onder de curve moet worden gemaximaliseerd. Dit punt heet het "maximum power point", en wordt meestal afgekort door mp of mpp. Imp en Vmp is de bijbehorende stroom en spanning respectievelijk. Een omvormer zoekt naar een spanning waarop het vermogen maximaal is, dat heet "mpp tracking".


.

Er bestaan vele technieken voor PV cellen. Veruit de meest voorkomende (in volume) zijn mono- en polykristallijne Si cellen, maar er worden ook andere PV cellen verkocht en onderzoek naar gedaan. Hieronder wordt een grafiek getoond van cel efficiëntie van verschillende technieken door de jaren heen.


Afbeeldingslocatie: http://members.ziggo.nl/bartzor/pvtopique/PVcellEfficiency.jpg
PV cel efficiëntie door de jaren heen, voor verschillende technieken. Hogere resolutie afbeelding


Dit zijn echter praktisch allemaal cellen die alleen maar gebruikt worden voor onderzoek (niet productie). In de tabel hieronder zijn voor PV cellen die ook daadwerkelijk te koop zijn gangbare STC efficiëntie getoond.

GroepMateriaalSymboolSTC Cel Efficiëntie
IVMono-Kristallijn Siliciummono c-Si14-20 %
IVPoly-Kristallijn Siliciumpoly c-Si12-16 %
IVAmorf Siliciuma-Si6-10 %
II-VICadmium tellurideCdTe?? %
??CI(G)SCI(G)S13-15 %


Er zijn ook panelen met een hogere efficiëntie te koop, boven de 20%. Bijvoorbeeld de Sanyo HIT en Sunpower E20. Dit zijn cellen die danwel cherry-picked, danwel multi-junction zijn (in geval van HIT: met a-Si).


.


TODO: verliezen (busbars e.d.), productie (mono,poly), opbouw (backreflector e.d.)


.



.

TODO: + multijunction, + concentrator, + space applications, + productietech.


.

TODO.


.

TODO.


.

TODO.
  • Irradiance (diffuse, etc) en AM spectra etc
  • Basic functioning (PN junction, halfgeleiders, doping)
  • IV-Curve en diode equation (mux?)
  • Werking en productie verschillende types (c-Si (mono, poly), a-Si, CI(G)S, GaAs (multi-junction), Organic (polymeer, dye-sensitized)).

[ Voor 234% gewijzigd door Bartjuh op 28-02-2014 19:52 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • databeestje
  • Registratie: Oktober 2002
  • Laatst online: 12:57

databeestje

Von PrutsHausen

Atrax schreef op maandag 17 februari 2014 @ 13:42:
[...]

Bedankt voor je reactie!
Ik was inderdaad al aan het puzzelen gegaan met verschillende maten, maar eigenlijk wordt het daarmee niet veel beter. Het dakraam zit gewoon heel ongelukkig.
Verplaatsen is niet echt een optie omdat het een huurhuis betreft, en mijn vader wil niet te ingrijpende veranderingen doen.
Er over heen leggen misschien, er zijn anderen die het ook op die manier gedaan hebben. Heeft geen schoonheidsprijs, maar vanaf de straat zie je het niet. Dakraam plaatsen is niet altijd ingrijpend, ze verkopen ze zelfs bij de bouwmarkt. In het ergste geval heb je er dan 2 waarvan er over 1 heen getegeld is :)
200Wp panelen geven uiteindelijk iets meer totaal Wp dan de conventionele 165x99 panelen, maar dat is maar 30Wp meer, niet echt de moeite. Wel wordt dan inderdaad de invloed van schaduw wat kleiner.
Grotere panelen 200x100 wordt het niet beter van. 100Wp had ik nog niet gevonden dus ook nog niet mee gerekend.
Bij kleinere panelen mogelijk ook meer kosten voor montage materiaal(?).
Het dak van Rol-Co
Afbeeldingslocatie: http://rol-co.nl/got/dk1.jpg

Deze panelen zijn in grote getalen op eBay te vinden en zijn standaard panelen van 120x55 met 5 inch cellen (~18 Volt MPP). Ik heb er zelf 2 op de camper geplaatst en 1 op de schuur. (a 70 Euro p/s).
Als ik het bij 9 panelen van 165x99 hou, kan de installatie aan beide kanten een pan van de buren afblijven. Omdat de schaduw van de zijkant komt zou ik dan de panelen portrait kunnen plaatsen.
Eventueel zou micro's ook nog kunnen. Ongeveer €300 meer dan de Soladin Web 1500, maar dan minder piek verlies.
Steca StecaGrid 1800 of 2300. Rol-Co heeft deze 98% eff. omvormer en deze gaat bij hem ook goed met de schaduw om. Kwaliteits omvormer, maar reken op 900 euro.

Micro kan ook natuurlijk, maar premium prijs in combinatie met monitoring.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • art
  • Registratie: Februari 2001
  • Niet online

art

Ik heb 3000 Wp op oost en 1500 op west. Vandaag was een dag met ononderbroken bewolking. Grappig om te zien hoe beide strings onder dit diffuse licht vrijwel gelijk op gaan.

Afbeeldingslocatie: http://www.gerla.nl/images/diffuus_licht.jpg

l'art pour l'art


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • deWit
  • Registratie: November 2004
  • Laatst online: 09:19

deWit

Niet goed, geld toch kwijt!

Iemand hier nog een goed advies, ivm een tijdelijk contract (PhD) zit verhuizen er voorlopig niet in dus zit ik vast aan een huurwoning op de derde etage, met een balkon aan de zuidkant. Toch zou ik graag de stroomrekening omlaag brengen (ohw, en duurzaam bezig 8) ) (over 2013 1450 kWh met 2,5 persoon). Idee is dat het geheel bij verhuizing makkelijk mee te nemen is en daar (eventueel uitgebreid en aangepast) weer gebruikt kan worden.

Onderstaande foto (google FTW) geeft een idee van hoe het balkon eruit ziet vanaf de buitenzijde.

Afbeeldingslocatie: http://img90.imageshack.us/img90/276/twekkelerveld5nn8.jpg

Ik zat te denken aan een 3 panelen aan de balkonrand ala 3 keer 195 Wp met een steca 500 omvormer. Plug en play in t aanwezige stopcontact zodat ik geen nieuwe groep bij hoef te fabrieken.

Punt is; hoe bevestig ik dit een beetje stevig edoch subtiel. Verticaal aan het balkon valt het minste op, maar is ongunstig wbt instraling vermoed ik. Ervaringen hiermee?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • opuntia1
  • Registratie: Februari 2012
  • Laatst online: 02-01-2023
Aegle schreef op zaterdag 22 februari 2014 @ 17:32:

Vraag 1:
Mag ik een glasdrager gebruiken om de panelen het dak op te sjouwen? Lijkt me een heel praktisch stuk gereedschap voor dit werk. Zo ja, waar koop ik een goede glasdrager? Kan het glas het gewicht wel houden? Om de panelen aan de rand op te tillen lijken ze me niet voor ontworpen, hoewel niet expliciet in de handleiding staat vermeld dat dat niet mag.
Zelf heb ik van die steunen voor in de badkamer of toilet gebruikt.
Ik dacht dat ik ze voor weinig geld bij Action had gekocht.
Gelukkig heb ik die daar nog niet nodig. :)
Wel heb ik een pinnetje verwijderd die gebruikt wordt voor een indicatie, groen of rood.
Deze pin drukt op het glas en daar had ik mijn twijfels over i.v.m. beschadiging van de panelen.
En het werkt inderdaad heel praktisch. :)

En bij Toolstation zijn ze ook te koop.
http://www.toolstation.nl...il&utm_campaign=140221-NL

Afbeeldingslocatie: http://i29.photobucket.com/albums/c280/opuntia1/Diversen/Zonnepanelen24-8-20138-07-04.jpg

[ Voor 6% gewijzigd door opuntia1 op 22-02-2014 19:52 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
@databeestje
west levert over het algemeen een lange tijd een hogere V op als oost.
zolang als ze nog in de schaduw liggen is de temperatuur nog niet hoog.
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/oost-west-voltage.jpg
(voorbeeld is 3x 190Wp)

maar genoeg omvormers te verzinnen voor die panelen dacht ik eigenlijk.
en hoeft niet duur te zijn.
http://www.solar-trading....Zonnepaneel-Omvormer.html
maar een sma kan ook natuurlijk of nog iets anders

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Aegle
  • Registratie: November 2013
  • Laatst online: 16-10 23:30
@Cranberry: De panelen komen in twee rijen van vijf in portait. 's Winters zal het huis van de overburen schaduw werpen op de onderste rij. Dat is op zich niet zo erg, dat is alleen 's ochtends een paar weken rond hartje winter. Waar ik meer bang voor ben is de dakkapel van de buren. als het hoog zomer is valt het wel mee. Maar in het voor- en najaar beslaat de schaduw in het ongunstigste geval zo'n 50- 70 %. het is een soort driehoek (de dakkapel heeft een schuin dak wat doorloopt naar bijna de nok van het huis. Zie foto:
Afbeeldingslocatie: https://www.dropbox.com/sc/6s3x7doovv5orfw/qjmv17SSLr
De foto is genomen op 14 december rond 15:00 uur. Het dak ligt op 158 graden met 40 graden helling. Volgens mijn "simulatie" in Sketchup heb ik met name aan het eind van de dag behoorlijk wat schaduw van de dakkapel en in iets mindere mate van de pijpjes. Overigens ga ik het rechter pijpje verwijderen. Anders passen er geen 10 panelen op...

Maar ik zoek hier nog steeds naar de bevestiging dat de DC-startspanning van de SE2200 dezelfde is als van de SE3000.

EDIT: waarom werkt het plaatje nou weer niet...? :(

33 x ET Solar 270Wp = 8910Wp @ SMA Sunny TriPower STP 8000TL-20 Live: PVOutput


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
Cranberry schreef op maandag 24 februari 2014 @ 12:55:
[...]


Volgens mij maakt dat niets uit. Er moet een minimaal aantal optimizers in een string zitten (8). Deze zorgen er voor dat de Vdc ~330V wordt. Een optimizer levert nl. een bepaalde spanning op basis van wat de omvormer 'm opdraagt. Verder moet je de keus voor SE2200 of SE3000 laten afhangen van de hoeveelheid geïnstalleerde Wp's, waarbij je rekening houdt met de wenselijkheid van evt. uitbreiding.
Ik verwacht dat je met de SE2200 niet veel minder zult opwekken per jaar dan met de SE3000.
goed antwoord.
maar verwacht jij dat optimizers er nodig zijn?
Afbeeldingslocatie: http://www.dropbox.com/sc/6s3x7doovv5orfw/qjmv17SSLr
voor dat beetje schaduw en ook nog in een hoek waar toch niks kan liggen, lijkt mij erg onzinnig.
(meer gedreven door angst en onwetendheid dan werkelijk nodig ben ik bang.)

[ Voor 4% gewijzigd door migjes op 24-02-2014 13:30 ]

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
hansdegit schreef op dinsdag 25 februari 2014 @ 15:19:
[...]
Ik heb nog 1 MPPT over op de Piko.Ik kan natuurlijk ook alles op oost richten.
is een goed plan om die te gebruiken, alleen de schatting hoeveel en of oost moet je zelf maken (je hebt zelf een beter zicht er op als ik)
een paar sf panelen of sanyo's er bij, waarom niet.
of een goedkope oplossing, maar net wat je wil.
databeestje schreef op dinsdag 25 februari 2014 @ 15:01:
Ik heb een SMA 3000TL-21 op de kop getikt voor mijn oost-west die ik eerdaags op kan halen. Spannend.
cool, ben erg nieuwsgierig.

heb je een langlopende kWh/kWp cumulatief?
de mijne:
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/kwh%20kwp%20langlopend.jpg

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


  • David
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 16-10 07:37
Ondanks het dichtdraaien van de subsidiekranen en het invoeren van importheffing op panelen wil ik ook een installatie gaan aanleggen op het dak. Ik heb een redelijk smal (4,3m) rijtjeshuis met veel verschillende dakvlakken. Per jaar gebruiken we zo'n 1200kWh, dus een installatie met zes panelen lijkt me een mooi begin.

Ik heb wat offertes opgevraagd voor de volgende situatie:

Afbeeldingslocatie: http://nut-bolt.nl/files/pv2oost4oost.png
2 x (bijv.) Yingli Panda 270Wp op een Enecsys Duo op het schuine dak (helling 45º, hoek OOZO)
4 x (bijv.) Yingli Panda 270Wp op twee Enecsys Duo's op het hoogste platte dak (helling 10º, hoek OOZO)

De bakstenen vlakken waar je in het plaatje tegenaan kijkt zijn in werkelijkheid de huizen van de buren. Er zijn aan deze kant geen hoge bomen in de buurt of dakdoorvoeren dus als het goed is ga ik geen last hebben van schaduw.

Is de enecsys duo een goede omvormer voor deze setup? Voor de string van vier op het platte dak zou een ±1kW inverter natuurlijk ook kunnen, mits die buiten kan hangen (binnen is er geen ruimte voor). Ik vraag me alleen af of die een soortgelijke opbrengst haalt bij een vergelijkbare prijs (€ 400 voor twee Duo's).

Ook vraag ik me af of de hoek van 10º voor de panelen zin heeft. Omdat het me niet gaat lukken om ze naar het Zuiden te richten levert een hogere hoek juist minder op. Volgens PVGIS is de output hoger als ik de panelen plat op het dak leg. Zijn er mensen die hier ervaring mee hebben? Hoe vaak moeten ze bijvoorbeeld schoongemaakt worden? En zijn er montagematerialen voor?

Dato DUO synth voor twee


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • P_Tingen
  • Registratie: Maart 2005
  • Laatst online: 14:52

P_Tingen

omdat het KAN

Hm, als ik onderstaand plaatje zie lijkt het toch dat gebruik en teruglevering apart gemeten wordt.
Ik geloof niet dat ik realtime mijn stroomopbrengst en -verbruik ga zitten monitoren. Een overzicht per kwartier lijkt me eerst voldoende. Ik denk dat ik de monitoring op de panelen lekker laat voor wat het is en een slimme meter aanvraag. Dan kan ik nauwkeurig genoeg zien wat ik opwek en verbruik.

Dit plaatje vond ik tijdens het zoeken:
Afbeeldingslocatie: http://1.bp.blogspot.com/-StIGgQXyj5Q/UfAOMiNLQCI/AAAAAAAAsB0/YBN0UuNFDDs/s1600/Slimmemeterportal+juli+2013.png

Voor mij is dit info genoeg.

Monitoringsysteem = 379 euro
Slimme meter = 69 euro

Met een slimme meter kan ik ook nog mijn verbruik meten en niet alleen de opbrengst en scheelt me zo'n 300 euro. Ik denk dat ik mijn keuze al bepaald heb.

[ Voor 6% gewijzigd door P_Tingen op 28-02-2014 09:42 ]

... en gaat over tot de orde van de dag


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
antonboonstra schreef op vrijdag 28 februari 2014 @ 15:14:
Dan is deze kWh meter nog makkelijker afleesbaar (met verlichting = erg makkelijk in een donkere meterkast) en nog goedkoper ook: http://r.ebay.com/edCkPB
lol, dat kan ook.
het maakt verder niet veel uit welke je wil gebruiken.

alleen beter leesbaar?
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/emeter.jpg
doe mij maar horizontaal in plaats van verticaal.
en een iets grotere cijfers. (die abb variant heb ik aardig moeite mee in de meterkast.)
maar goed dat is allemaal persoonlijk en mag men zelf kiezen.
(het is vrijdag, heb ook niks beters te doen.)

[ Voor 5% gewijzigd door migjes op 28-02-2014 15:38 ]

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Rol-Co
  • Registratie: Maart 2004
  • Laatst online: 13-10 23:45

Rol-Co

3,8kWpZ 4,98kWpO-Z-W 2,86kWpN

Of zo

Links bruto meter, rechterkant meterkast beide setjes een apparte groep en kWh meter. :)

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/43bb6078ad8ead780f128012ce129512.jpg

Noord-Oost-Zuid-West 11640Wp Totaal Live, Netduino advanced pv logging


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • twixx
  • Registratie: April 2000
  • Niet online
Rol-Co schreef op vrijdag 28 februari 2014 @ 16:31:
Of zo

Links bruto meter, rechterkant meterkast beide setjes een apparte groep en kWh meter. :)

[afbeelding]
Of zo

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/603847/pv/2014-02-15%2010.46.53.jpg

Links onderin de MK 2 S0 meters voor beide solar sets. Een Arduino leest de pulsen en de seriële berichten uit de P1 poort.

9x Canadian Solar + Enphase IQ7+ 3,4 kWp ZZW 20º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 25º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 90º


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Rol-Co
  • Registratie: Maart 2004
  • Laatst online: 13-10 23:45

Rol-Co

3,8kWpZ 4,98kWpO-Z-W 2,86kWpN

MXL schreef op zondag 02 maart 2014 @ 09:45:
Is het veel werk om een netduino op te zetten voor logging. Ik twijfel nog over de te volgen methode. Ik wil straks gaan loggen naar pvoutput, in eerste instantie zat ik te denken aan een youless maar ik zie hier ook andere mooie oplossingen. Ik heb wel al een youless in gebruik voor het energieverbruik.
Als die youless nu gebruikt op een analoge meter heb je daar niets aan straks, dus zou je er een pvoutput firmware in kunnen zetten en op een kWh meter van het pv systeem kunnen plakken.

Netduino is nu niet heel moeilijk meer, wel heb je dan een dashboard zoals dit.

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/9a37dc480b1a73783ab949026f7083e6.jpg

Noord-Oost-Zuid-West 11640Wp Totaal Live, Netduino advanced pv logging


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • twixx
  • Registratie: April 2000
  • Niet online
Rol-Co schreef op zondag 02 maart 2014 @ 09:53:
[...]


Als die youless nu gebruikt op een analoge meter heb je daar niets aan straks, dus zou je er een pvoutput firmware in kunnen zetten en op een kWh meter van het pv systeem kunnen plakken.

Netduino is nu niet heel moeilijk meer, wel heb je dan een dashboard zoals dit.

[afbeelding]
Ik heb gekozen voor Solarmeter, een Arduino gebaseerde oplossing. Kost ongeveer 50,- aan hardware.

Maar @Rol-Co heeft gelijk, de meest eenvoudige oplossing is een Youless met PVoutput firmware op je S0 meter plakken.

En als je het eenmaal op PVOutput hebt kun je er zo'n dashboard opzetten:

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/603847/pv/foto%201.PNG

Echter zijn er nog veel meer 3th party apps beschikbaar: http://pvoutput.org/help....tion-contributed-software

9x Canadian Solar + Enphase IQ7+ 3,4 kWp ZZW 20º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 25º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 90º


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
AcIDeR schreef op zondag 02 maart 2014 @ 00:38:
Waarom adviseert iedereen altijd deze grote kabeldiameters?

Het gaat hier om spanningsverlies, en gemiddeld worden verliezen tot 5% geaccepteerd.
Over 2,5mm2 kun je tot een behoorlijke lengte gewoon 20A transporteren.
zo als roll-co ook al zegt, het aantal uren vermogen is wel iets anders als als een wasmachine die een half uur draait.(een wasmachine doet 2000W voor een half uur dus 1kWh tegen over een 2000Wp die makkelijk 10kWh op een dag kan doen.)

maar ook precies de spanningsverlies.
als je dicht bij een wijkcentrale woont dan krijg je vaak al een hogere spanning.
+ de omvormer moet de spanning nog iets verhogen om terug te kunnen leveren.
en officieel mag je dan niet hoger gaan als 253V, de omvormer behoord dan te stoppen met werken.
met een dikkere kabel kun je dit tegen gaan, maar eigenlijk is dat zeldzaam nodig.
(16A omvormers kunnen gewoon werken met 2,5mm, daar boven neem ik altijd de situatie even helemaal door of er geen uitzonderingen zijn.)

dit is wat de omvormer ziet dat de netbeheerder levert bij mij:
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/oost-west/de%20V%20over%20de%20dag.jpg

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Ridder
  • Registratie: Oktober 2000
  • Laatst online: 22-03 20:03

Ridder

Advanced Moo Device

Het is inderdaad aan de hoge kant.....nogal....

Waar het aan ligt weet ik nog niet. Misschien te veel electronica.
's Nachts daalt het naar zo'n 250-300W......

Ik heb wel een paar notoire grootgebruikers: een 55" plasma en een waterbed.
Dat waterbed heb ik wel eens gemeten met zo'n kWh-meter, maar dat viel alles mee.
's Winters gaat het 300W element wel eens aan, maar echt niet vaak (zichtbaar in de grafiek van de Qbox): temp van bed staat op de laagst mogelijke stand ingesteld. In de zomer is het uiteraard nog minder.

En de plasma.....tja.....ik betaal liever een paar tientjes per jaar meer voor een beter beeld (let wel: ik vind het een beter beeld....en ik zou me dagelijks ergeren aan een knalkleur LED TV).
De vorige (42" HD ready) verbruikte echt niet veel, maar deze zal wel een ander verhaal zijn.
En die is weggegaan (hoewel hij nog prima was) omdat Panasonic stopt met plasma's en ik nog niet zo snel betaalbare oled's zie.

Maar dat is een heel andere discussie.....

Qua auto ben ik niet elektrisch.....wel een Prius, maar geen plug-in....toch nog een beetje geitewollesokkerig!

Terug naar het verbruik: wanneer ik naar de grafieken kijk, zijn er regelmatig pieken wanneer de vaatwasser, wasmachine, kookplaat,stofzuiger, magnetron etc gestart worden.
Daar valt niet zo veel aan te doen ben ik bang voor, of ik moet de domestic engineer wat gaan temmen: minder schoonmaken.

De verlichting is 90% LED.
Paar weken terug de huiskamerverlichting omgebouwd van halogeen spotjes naar LED spotjes.
Dat kost aardig wat en is zeker niet rendabel (in mijn geval) maar het geeft je een goed gevoel!

Eens kijken of het nog lukt om een fotootje te plaatsen.....
I'll be back!

Afbeeldingslocatie: http://home.kabelfoon.nl/~ridder/images/PV.JPG

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

Het oogsten met de Soladin gaat weer beginnen :)
De koeling van deze omvormer is echt een lachertje. Een kleine, zeer luidruchtige fan die hete lucht staat rond te pompen. Vooral als het heet is gaat hij het vermogen terugschroeven.
Heb vorig najaar maar een opzetstuk laten 3D printen met een 80mm fan erop. Moest wel de onderzijde opmaken; waarom is dit eigenlijk dicht vraag je je af?
Met deze modificatie kan met gemak 10° worden weggekoeld. Heerlijk rustig!
Weet iemand of je de firmware kan wisselen, zodat de Pmax omhoog kan? De omvormer zit op een aparte groep.

Afbeeldingslocatie: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=299586986856566&set=pcb.299587420189856&type=1&theater

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • BdB
  • Registratie: Juli 2001
  • Laatst online: 17-10 13:27

BdB

Beste mede tweakers,

Graag zou ik jullie vragen om advies over mijn specifieke situatie.
Mijn vraag bestaat uit twee onderdelen, namelijk:
1) Ervaringen met bepaalde typen panelen
2) Keuze optimizers ivm schaduw op het dak

Ervaring panelen
Ik heb een aantal offertes ontvangen, echter gebruiken ze allemaal andere panelen.
Wellicht heeft iemand dezelfde panelen ook op zijn dak liggen en kan me iets meer vertellen over de kwaliteit?
Het gaat om:
- Sunlink SL220-20 Mono 250 Wp All Black
- Simax 250 Wp Black
- Sunerg Solar XM 60/156 270Wp Mono
- AXITEC BLACK 250 Wp MONO
- AS-6P30/250Wp

Qua omvormers zie ik steeds terugkerende bekende namen zoals Omnik, SMA, GoodWe en SolarEdge. De laatste zie ik vaak in combinatie met optimizers.

Optimizers (of niet)
Ons dak is gericht op het zuiden, dus dat is lekker ideaal. De hoek van het dak is 24 graden en het is 4 bij 11 meter. De nok is een soort T-vorm. Onze nok staat dwars op die van de rest van de rij.
Dit zorgt, naast de schoorsteen, voor schaduwval.
Onderstaande foto's geven een beeld van de schaduwval. Alle foto's zijn genomen op 16 februari, dus de zon staat nog redelijk laag.
12:00
Afbeeldingslocatie: http://i60.tinypic.com/b4x4yr.jpg

8:00
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/144191h.jpg
(eigenlijk is de foto genomen om 16:00, maar is van een ander dak dat gespiegeld is)

De vraag is: wat is jullie inschatting over het toepassen van optimizers in deze situatie? Nuttig of niet?

Drommels!


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

revolution-nl schreef op donderdag 06 maart 2014 @ 10:31:
[...]


Heb je veel moeten zagen in de behuizing? Als je eens foto's kan maken als hij af is dan houd ik mij aanbevolen ;)

Als de Pmax verhoogt kan worden zou dat erg mooi zijn! O-)
Hierbij de foto's; de onderzijde is trouwens netter afgewerkt
Het openmaken is dus de enige modificatie.

Afbeeldingslocatie: http://i61.tinypic.com/2h33l01.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/30hylnd.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/1zefvr9.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i58.tinypic.com/n4intc.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/20tfqso.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i61.tinypic.com/90orh3.jpg

[ Voor 15% gewijzigd door Verwijderd op 06-03-2014 12:58 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • imdos
  • Registratie: Maart 2000
  • Laatst online: 15-10 16:12

imdos

I use FreeNAS and Ubuntu

Moehahahahaha, gelukkig heb ik een handige schoonvader die net iets meer snapt van elektra. Heb ik gewoon een ongedocumenteerde groep (zonder nummer) naar de meterkast voor een PV of wasdroger. Blijkt dat de twee inbouw stopcontacten beide aparte groepen hebben en ook zo afgezekerd zijn.

Meterkastje

Het enige is dat er geen hoofdschakelaar op mijn groepenkastje zit en dat deze groep wel achter de aardlek zit. Hij is afgezekerd op 16A.
Met 14x CS-250Wp op een Omnik-3.0-TL moet dat echter wel makkelijk kunnen, die levert max. 14,2A AC terug en 3400W. Dan blijf ik netjes op de grenzen van 3680 / 16A.

Of zie ik iets over het hoofd en kan ik beter voor 20A en 4mm kabels naar de meterkast gaan?

pvoutput. Waarom makkelijk doen, als het ook moeilijk kan! Every solution has a new problem


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Bartjuh
  • Registratie: Oktober 2001
  • Niet online
Ik kwam zojuist wel een heel speciale PV boer tegen tijdens het surfen, die ik wel even met jullie wil delen ;) Nee nee, geen reclame, meer verbazing over de grote variëteit die al te krijgen is :) Met in het gamma:
- PV panelen in allerlei kleuren (van Paars, tot roze, tot groen: http://www.bisol.com/uk/p...odules/spectrum-poly.html)
- Transparante modules: https://www.wattco.nl/nl/.../bisol-solar-240-wp-trans (kan ik alleen niet op hun eigen site vinden? 8)7 )
- Alleen het laminaat te koop, op dikste punt ter hoogte van de junction box slechts 27mm dik.
- BIPV modules die heel plaat zijn en zodanig gemaakt dat ze de dakpannen kunnen vervangen.

Afbeeldingslocatie: http://www.bisol.com/files/CRM/SpectrumMarbleGold.jpg
Hehe :o

Wel relatief duur (uiteraard te verwachten), maar het valt me nog mee :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • P_Tingen
  • Registratie: Maart 2005
  • Laatst online: 14:52

P_Tingen

omdat het KAN

Die kerk is wel cool gedaan. Ik had voor mijn huis wel zoiets gewild:

Afbeeldingslocatie: http://www.renewableenergyworld.com/assets/images/story/2012/6/18/large-recent-development-in-building-integrated-photovoltaics-bipv.jpg

Maar het zal wel een paar centen kosten vrees ik. Zó graag wil ik het denk ik ook weer niet.

... en gaat over tot de orde van de dag


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

migjes schreef ergens in februari @ insert tijd:
@ldhollander
check effen marktplaats.
er is iemand bezig met het dumpen van suntech 280Wp panelen.
(ik zou ze normaal niet zo snel aan raden, maar voor zoon project je als jij wil lijkt het mij wel wat)
en dan een omvormertje van >500 euro, moet lukken.
en dan zelf iets verzinnen om het onder een beetje hoek te krijgen.
appeltje, eitje
succes.

edit:
got him: http://www.draaistroom.net/shop.php?rubriek=ZON
Inmiddels is het spul allemaal binnen dus kan ik ze gaan leggen. De Suntech's hebben een eindcontrole datum ergens in 2013 dus erg oud zijn ze niet. :)
Het zijn wel echt joekels van panelen. :D
De 7 stuks komen op een AEG PV2800 die bij Zonnekompas weg komt. Ietwat overbemeten maar het kan en geeft eventueel de mogelijkheid nog 2 à 3 panelen erbij aan te knopen.
Wel een heel geklooi van verschillende stekkers, de AEG heeft mc3 (Patrick heeft er heel netjes adapterkabeltjes bijgeleverd naar 4) en de panelen hebben Radox stekkers maar ik knijp op het eerste en laatste paneel gewoon een mc4 en dan is de cirkel ook (letterlijk) rond. :P

Wel grappig, vrouwlief heeft geholpen met tillen en staat naast de stapel op zijn kop liggende panelen "weet je waar ze me aan doen denken? Aan een campingtafel, is het niet een leuk idee om....." Ja dat is best een leuk idee maar je bent helaas de eerste niet: :+

Afbeeldingslocatie: http://www.photon-solar.de/ebay/Solartisch1.jpg

Praktisch nut is niet zo groot maar ik vind het wel leuk dat ze van compleet anti ineens ook mogelijkheden gaat zien. _/-\o_

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

opuntia1 schreef op vrijdag 07 maart 2014 @ 20:03:
Campingtafel?
Een prachtige "design" tafel. :)
Erg subjectief en heel eerlijk? Nee de meeste zonnepanelen vind ik simpelweg niet mooi. ;)
Wat dan wel weer een leuk idee is:

Afbeeldingslocatie: http://assets.sharp.eu/product_images/960/img-p-solar-modul-na-e125g5-frontal-960.jpg

Sharp thinfilm

Staan er van een soortgelijk type voor 6 tientjes per paneel op MP. Idee is er thuis ook al doorheen. :P
Onderstel maken is geen enkel probleem maar... Wat voor omvormer voor 12 volt hang je eraan? Meer dan een gsm opladen of een simpel (led)lampje aansturen hoeft het niet te kunnen.
Van 2 autoaccu's is best een degelijke parasolvoet te maken. :)
Ik moet natuurlijk eerst de vandaag aangeschafte panelen plaatsen en dan is er nog een hele achtertuin opnieuw in te richten maar ik kijk graag vooruit en je moet ook projecten alleen voor de leuk hebben. :+

[ Voor 7% gewijzigd door Verwijderd op 07-03-2014 21:15 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!
Zo, even twee dagen druk bezig geweest op het dak.
Alle bevestigingen en panelen gedraaid, zodat er nog twee panelen bij konden.
Rechtsonder de oude situatie, links boven de nieuwe. Past net...
Had ik eigenlijk al veel eerder moeten doen, een jaar geleden toen ik ze gelegd had....

Afbeeldingslocatie: http://i61.tinypic.com/pccc6.jpg

PVOutput Github - Div ESP TK: MHI - Clack - Marstek


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • groxgrox
  • Registratie: Maart 2008
  • Laatst online: 21:06
We zijn met ons gezin aan het kijken naar het plaatsen van zonnepanelen op ons dak en hebben verschillende offertes opgevraagd waar er 2 uitspringen en waartussen we twijfelen.

Onze situatie (en wensen)

Dak (zie foto) op zuid/zuidwest, volledig in de zon na 11 uur tot een uur of 8/9 (zomer).
Verbruik nu (met 2 opgroeiende kids); 3500 kWh, wil het compleet kunnen dekken
Budget; rond de 6000 Euro (na teruggaaf BTW), dus effectief te betalen (in beide offertes is hiermee rekening gehouden, het is dus het bedrag dat daadwerkelijk betaald moet worden!)
Op het dak ligt 1 zonnecollector voor de boiler, die we graag willen laten liggen.
Zwarte platen (all black)
Huis is groot genoeg om ergens een omvormer te plaatsen
Dakbreedte; 5.50 meter breed, de platen wil ik graag zo hoog mogelijk hebben liggen.
Tweaker als ik ben :P, heel graag de wens om je opgewekte stroom te kunnen monitoren!

Het dak op Z/ZW, linkerdak; de boom die je ziet werpt geen schaduw op het dak, het dak is geheel vrij van obstakels.
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/n2z812.png

We zoeken alleen complete installaties, dus geen doe het zelf....Belastingteruggaaf, zoals dat kan, kan eventueel wel zelf gedaan worden!

Offerte 1;

16 Sunrise Solar Tech 260Wp Mono full black zonnepanelen
Bevestigingsmateriaal van ClickFit (Nederlands fabrikaat) en Hartman (Duits fabrikaat)
20 Meter kabel + toebehoren van zonnepanelen tot inpandige meterkast
EMAT groep met aardlekautomaat
Steiger
Vervoer
Met Involar micro omvormers onder elk paneel (PRIJS: 5650 Euro)
Met SMA stringomvormer (PRIJS 5200 Euro)

Vragen over deze offerte (is een stringomvormer daadwerkelijk nodig en levert het, zoals de installateur vermeld, ook daadwerkelijk een hoger rendement (90% tov 80/85 bij SMA) op?
Of is het enige voordeel wat behaalt wordt, dat je na 15 jaar geen nieuwe omvormer hoeft te halen omdat die micro's 25 jaar meegaan? (scheelt toch zo'n 1000 Euro!)
Zou je beter kunnen kiezen voor 18 panelen (3x 6 plaatsing)


Offerte 2;
18 EG-255M60 All Black van Eging
Esdec Clickfit
Met als omvormer; Power One PVI-3.6-TL (10 jaar garantie) (PRIJS 5730 Euro)
Met als omvormer; SMA SB 3600TL-21 (5 jaar garantie) (PRIJS 6000 Euro)

Bij de 2e offerte kon alleen bij de SMA via bluetooth het verbruik ingezien worden, bij de power one helemaal niet. Hiervoor kon je een extra iets kopen om, naast je opwekking, ook je verbruik + gasverbruik te zien, meerprijs 175 Euro (welke raden jullie als extern apparaat aan en welke kan dit zijn)?


Kortom; een heel verhaal, het is voor ons ook een investering in de toekomst daarom zo uitgebreid mogelijk beschreven. Wat vinden jullie van de geboden offertes of misschien hebben jullie wel een heel andere oplossing, voorstel o.i.d. Ik hoor/lees het heel GRAAG!
Ik houd alle opties over!

http://valid.canardpc.com/show_oc.php?id=918192


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • twixx
  • Registratie: April 2000
  • Niet online
Alhoewel het wat vroeg is om conclusies te trekken volg ik de performance op de voet.

Situatie: twee systemen van dezelfde panelen, met dezelfde hoek. Ze staan op 1 rij en schaduw ontbreekt. String 1 op een SMA 1300 TL en String 2 op Enecsys micro's.

Eigenlijk moet ik een heel jaar meten, dit is mijn voorlopige conclusie op basis van 4 weken:
- Performance van de micro's is 10% beter dan de string inverter
- De micro's halen meer binnen buiten de piektijden, tijdens de piek loopt de string inverter uit

Vergelijk van vandaag
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/603847/pv/Schermafbeelding%202014-03-08%20om%2020.40.46.png
Begin van de dag liggen de micro's duidelijk voor, eind van de dag was met zo'n dag als vandaag het verschil nihil.

Vergelijk over 4 weken
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/603847/pv/Schermafbeelding%202014-03-08%20om%2020.42.38.png

9x Canadian Solar + Enphase IQ7+ 3,4 kWp ZZW 20º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 25º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 90º


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Philos31
  • Registratie: Juni 2004
  • Laatst online: 09-10 11:39
Nou mijn paneeltjes liggen er sinds donderdag ook eindelijk op. Heel erg lang hier meegelezen en lang naar uitgekeken (kreeg mijn vrouw niet overtuigd) maar eindelijk zijn ze er.
Hier nog een leuke foto van de dag dat de panelen er net op lagen:
Afbeeldingslocatie: http://www.hollandse-hoogte.nl/downloadpicturepreview.pp?id=19322652
Minister Stef Blok bekijkt hier de zonnepanelen op mijn dak. Alsof ik de eerste ter wereld ben met een paar paneeltjes.

Er liggen 13 ZM Solar M-250 zwarte panelen. Gisteren toch lekker al 15 Kwh opbrengst.

BMW C-Evolution LR, Skoda Enyaq iV80 Sportline, 7200Wp 27KwH thuisbatterij (zelfbouw) , 7x Daikin l/l warmtepomp, Homeautomation by Homey


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MXL
  • Registratie: December 2000
  • Laatst online: 04-09 23:49

MXL

Vol frustratie kijk ik op deze zonnige dagen naar mijn NOG lege dak en de mooie opbrangsten op pvoutput...

Maar gelukkig is deze week de technische unie langs geweest en heb ik de eerste aanpassingen in de meterkast doorgevoerd.

Nog drie weken wachten!!


Afbeeldingslocatie: http://www.freebits.nl/images/740IMG_20140309_094745a.jpg

[ Voor 3% gewijzigd door MXL op 09-03-2014 10:03 ]

Powered by Solarfrontier 3060 Wp


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • AcIDeR
  • Registratie: Mei 2002
  • Laatst online: 14-10 23:38
Na even meegelezen te hebben heb ik sinds afgelopen woensdag ook panelen laten plaatsen.
Door de iets ongunstige ligging van het huis, heb ik besloten op 2 daken wat te leggen.

Afbeeldingslocatie: http://i.imgur.com/ZYwty9m.jpg
Afbeeldingslocatie: http://i.imgur.com/QyP9aRs.jpg

Het betreft 18st Sunrise 260 all-black in combinatie met een AEG4600.

Tot dusver voldoet het aardig aan de verwachting!

[ Voor 6% gewijzigd door AcIDeR op 09-03-2014 10:27 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • twixx
  • Registratie: April 2000
  • Niet online
MXL schreef op zondag 09 maart 2014 @ 10:02:
Vol frustratie kijk ik op deze zonnige dagen naar mijn NOG lege dak en de mooie opbrangsten op pvoutput...

Maar gelukkig is deze week de technische unie langs geweest en heb ik de eerste aanpassingen in de meterkast doorgevoerd.
[afbeelding]
Keurig gedaan zeg! Ik heb gisteren ook even de labeltang erop los gelaten :)

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/603847/pv/2014-03-09%2010.13.37.jpg
AcIDeR schreef op zondag 09 maart 2014 @ 10:26:
Na even meegelezen te hebben heb ik sinds afgelopen woensdag ook panelen laten plaatsen.

Het betreft 18st Sunrise 260 all-black in combinatie met een AEG4600.
Ligt er netjes op! Een heel mooi gezicht.

[ Voor 20% gewijzigd door twixx op 09-03-2014 10:43 ]

9x Canadian Solar + Enphase IQ7+ 3,4 kWp ZZW 20º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 25º
4x Yingli + Enphase IQ7 1 kWp ZZW 90º


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Dre
  • Registratie: Juni 2001
  • Niet online

Dre

migjes schreef op zondag 09 maart 2014 @ 14:12:
[...]

ik ben met dit soort apparaten erg terug houdend met updaten.
je weet nooit wat je breekt met updaten.
en meestal zijn het eigenlijk meer cosmetische updates en zie ik zeldzaam iets met veel inhoud, maar erg model specifiek.
De 'release notes' van de Effekta firmware zegt het volgende:

Afbeeldingslocatie: http://i58.tinypic.com/118gkfp.jpg

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Luc79Ehv
  • Registratie: November 2006
  • Laatst online: 17-09 10:03
Eindelijk begonnen met het monteren van de zonneschans en de panelen, ik vraag me wel af hoeveel ballast ik hier voor nodig heb:

Afbeeldingslocatie: http://imgur.com/URz4K7B.png

De panelen zijn 160x100 , dak ligt 10m hoog (opstaande rand van 40cm), regio III, hoek 15 graden.

Nu heb ik er zo'n 50 tegels (a 10kg) op liggen (meer bij het hoogste punt, minder bij laagste), maar ik vraag me af of dit voldoende is, zelf denk ik dat met nog eens 50 tegels er bij het wel voldoende zou moeten zijn. Ben benieuwd of mijn gevoel klopt?

En moet ik investeren in een zij/achterwand of maakt dat niet zo veel uit als er voldoende ballast ligt?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Rol-Co
  • Registratie: Maart 2004
  • Laatst online: 13-10 23:45

Rol-Co

3,8kWpZ 4,98kWpO-Z-W 2,86kWpN

Ridder schreef op maandag 10 maart 2014 @ 17:06:
[...]


Ik had ook geen trek in geknutsel en heb voor de Qbox gekozen.
Die kostte mij 140 euro, incl. kWh S0 meter.
(25 euro korting bij lokale PV boer)
Het enige wat je nodig hebt is een stopcontact (jaja WCD) en ik heb een utp kabel van router naar meterkast getrokken. Er is ook een draadloze (wifi) set beschikbaar, maar die is weer wat duurder.

Het enige nadeel is dat je niet ff de zaak naar PVOutput kan laten uploaden.(misschien komt dat nog)
Voordeel is dat je ook je verbruik van elektriciteit en gas kan monitoren.....
En als je 2 setjes hebt? :)

Ik log 2 setjes plus mijn bruto verbruik naar pvoutput, daar krijg je mooie grafiekjes van hoor.

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/1a305d574d25bd46ae4e493c049d477e.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/737361fd8c9e44f3353b8d62b720656c.jpg

;)

Noord-Oost-Zuid-West 11640Wp Totaal Live, Netduino advanced pv logging


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • masaman
  • Registratie: Februari 2001
  • Niet online
Weet iemand hoe je een Siemens S2AS-300 uit kunt lezen zodat ik de afgenomen stroom kan loggen? Er zit een knipperende LED op (1000 imp/kWh) maar die knippert als ik alleen stroom afneem (geen opwek) of alleen lever (alleen opwek). Daar heb ik dus niet veel aan denk ik. Er zit een infrarode poort op denk ik maar ik kan niets vinden over hoe ik die uitlees. Er zit geen P1 poort op volgens mij.
Afbeeldingslocatie: http://www.wattcher.nl/uploads/RTEmagicC_pulsmeter_Siemens_S2A2-300.jpg.jpg
Mijn zelf opgewekte stroom kan ik al loggen met een losse kWh meter, dat is het probleem niet.
Of zit ik vast aan het installeren van een extra kWh meter in de meterkast die alle afgenomen stroom logt?

[ Voor 17% gewijzigd door masaman op 12-03-2014 11:28 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • databeestje
  • Registratie: Oktober 2002
  • Laatst online: 12:57

databeestje

Von PrutsHausen

Even een kort onderzoek naar de invloed van panelen met een andere orientatie in een string.

Deze string bestaat uit 8 panelen op het westen, waarbij 2 panelen onder 10 graden staan (dakkapel) en de rest onder 40 graden (dak).

Hierbij heb ik een dag opbrengst met 6 panelen op west ter vergelijk met de normale 8 panelen op west. Hieronder toon ik de opbrengst en extended data van 9 maart en 11 maart aangezien beide dagen schitterend waren.
Geel: DC vermogen west
Donker Groen: DC Vermogen oost
Rood: String spanning west
Licht groen: String spanning oost

09-03-2014
Opbrengst 7,9kWh met 3200Wp (2,46kWh/kWp)
Afbeeldingslocatie: http://iserv.nl/files/pics/solar/sb3000tl-09-03-2014-generation.png
Afbeeldingslocatie: http://iserv.nl/files/pics/solar/sb3000tl-09-03-2014-extended.png
Hoogste punt van de gele west kromme is 815 Watt (14:30), omgerekend 0,5kW/kWp. Echter ligt dit hoogste punt duidelijk eerder vergeleken met 11-09-2014 (15:45). Hierdoor ziet de west kromme er ook iets anders uit.

11-03-2014
Opbrengst 7,7kWh met 2800Wp (2,75kWh/kWp)
Afbeeldingslocatie: http://iserv.nl/files/pics/solar/sb3000tl-11-03-2014-generation-6-west.png
Afbeeldingslocatie: http://iserv.nl/files/pics/solar/sb3000tl-11-03-2014-extended-6-west.png
Hoogste punt van de gele west kromme is 720 Watt, omgerekend 0,6kW/kWp. Een voorbeeld van een normale schone west kromme, begin een beetje kronkelig door de schaduw van de dakkapel. Zoals verwacht ligt het hoogste punt dik in de middag (15:45).

Ter vergelijk, hoogste punt van de groene oost kromme is 1040Watt, omgerekend 0,65kWh/kWp (50 graden dak)
De rode lijn is de spanning van de west string, de werking van de mpp scan is hier ook te zien. Laagste spanning is circa 134 Volt wat overeen komt met 4 panelen (a 34 Volt MPP).

Conclusie: 2 panelen dakkapel met andere orientatie moeten op een aparte omvormer (Steca 300, Enecsys 360-72, Involar 350-60).
Tevens is het plaatsen van de panelen op een aparte omvormer een kans deze naar het zuiden te richten waardoor deze veel beter tot hun recht komen.

De keerzijde is dat voor het "ontsluiten" van deze 2 panelen ik graag een extra kWh meter, logger, automaten etc installeer wat het totaal snel richting de 400 euro stuwt. En dat voor een iets hogere efficientie. Meh.

Edit: Vergelijkgrafiek van de 2 dagen nagekomen
Afbeeldingslocatie: http://iserv.nl/files/pics/solar/sb3000tl-09+11-03-2014-comparison.png

[ Voor 9% gewijzigd door databeestje op 12-03-2014 14:36 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Dre
  • Registratie: Juni 2001
  • Niet online

Dre

databeestje schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 10:23:
[...]

Als de omvormer onder de optimale spanning komt gaat deze zelf de spanning opkrikken (buck-boost) en dit kost 2-3% afhankelijk van de omvormer.
Van de Omnik kon ik rendement vs ingangsspanning niet zo snel vinden, maar van de Effekta wel:

(elke procentpunt rendementsverschil is een andere kleur)
Afbeeldingslocatie: http://i39.tinypic.com/al3m7q.png

Bron: http://www.slideshare.net...est-10-2011-effekta-trans

[ Voor 14% gewijzigd door Dre op 12-03-2014 21:40 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • imdos
  • Registratie: Maart 2000
  • Laatst online: 15-10 16:12

imdos

I use FreeNAS and Ubuntu

Vraagje over die alamat. Mijn schoonvader had nog een alamat liggen met L-karakteristiek. Hij zegt dat dit eigenlijk voor licht installaties is en C beter is omdat dit voor machinerie zou zijn.

Ik heb nu namelijk de situatie dat ik 5 groepen op 1 ALS heb (zgn. witte groepen) en 4 op een andere ALS. Van die 5 zit er dus 1 groep die nog nooit gebruikt is door ons (hij was niet gemerkt :O :/ ). Zie dit plaatje, de meest linkse.
Afbeeldingslocatie: http://tweakers.net/ext/f/ELOgimE1fZ7XHFAvgRsdxZMN/thumb.jpg Net niet te zien op het plaatje is op de groene zone/groep trouwens het kook-gedeelte die op een 2x16A automaat zit.

Ergo ik moet eigenlijk sowieso iets veranderen om het goed volgens de regeltjes te doen.

Maar kan het kwaad zo'n L- alamat? Zijn er hier PV'ers die ook zo'n L hebben? Anders ga ik het gewoon proberen.

Hier staat dat L de oude benaming is van B. Dus dan zit ik hetzelfde eigenlijk als nu, want heb nu ook een installatieautomaat met B 16A, alleen zit deze nu nog met 4 andere groepen op een ALS ipv op een eigen ALS. Dat is wel wenselijk zodat de rest v/h huis gewoon door kan gaan en alleen de PV kan klappen.

@Speedfightserv; ja die heb ik wel maar net op de andere ALS / groep |:( :X

[ Voor 9% gewijzigd door imdos op 13-03-2014 09:27 . Reden: koken toegevoegd. ]

pvoutput. Waarom makkelijk doen, als het ook moeilijk kan! Every solution has a new problem


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Rukapul
  • Registratie: Februari 2000
  • Nu online
Unity2 schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 23:14:
Ik lees verder de volgende adviezen:
1) zonder aardlek aansluiten, de omvormer heeft zelf een ingebouwde aardlek
2) op zijn eigen 0,03A aardlek aansluiten of een alamat (aardlek en zekering in 1) gebruiken
3) een 0,1A aardlek gebruiken zodat hij niet bij elk wissewasje afslaat.

Met het oog op persoonsbescherming lijkt optie 3 me niet een heel veilig idee. 100 mA is volgens mij hartstikke dodelijk als die stroom door je hart gaat. Optie 1 en 2 lijken me beide prima, maar er is vast iemand hier die daar iets zinnigs over te zeggen heeft. Ik wacht nog even af welke omvormer het hier gaat worden en doe netjes wat de installatiehandleiding aangeeft.
Ik heb die 100mA wel eens uitgezocht in de literatuur en op zich valt het qua dodelijkheid nog wel mee. Even opgezocht:
Rukapul schreef op woensdag 08 mei 2013 @ 23:15:
[...]

De natuur is niet zwart/wit en bovenstaande klopt ook niet voor wat betreft de dodelijkheid >30mA. Onderstaande tabel geeft de gevoeligheid van de mens voor stromen weer:
Afbeeldingslocatie: http://www.deweert.nl/files/6613/1558/0740/tijd-stroom-zones.gif
bron
alternatief figuur met uitgebreide uitleg

Een aardlek moet uitschakelen bij maximaal 300ms (bron).

Volgens het figuur treedt bij 300ms bij 100mA typisch geen significante schade op. En dat is dan nog bepaald op een voor de mens ongunstige wijze waarbij stromen langs het hart lopen. Ook is te zien dat 300mA nog te doen zou moeten zijn al zoekt het de grens waarop blijvende schade optreedt wel op.

De tekst haalt ook nog mooi enkele andere redenen voor aardlekbeveiliging aan.
Speedy-Andre schreef op donderdag 13 maart 2014 @ 00:12:
Spreekt een 30mA aardlek regelmatig aan dan is er iets fundamenteel niet in orde met de (pv)installatie.
Bij een SMA TL omvormer is dit anders gedocumenteerd gedrag in bepaalde omstandigheden. Helaas bleek ik er inderdaad last van te hebben (en heb hem sindsdien zonder aardlek in gebruik waarbij opgemerkt moet worden dat de SMA TL omvormers intern ook nog een aardlek hebben).

[ Voor 28% gewijzigd door Rukapul op 13-03-2014 16:36 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • JayPe
  • Registratie: September 2011
  • Laatst online: 21:29

JayPe

Ondertitel

Hallo mede tweakers,

Ik heb een opbrengst 'probleem'.

Zie hier: De gegevens van de Voltcraft Energy Logger van vandaag.

Afbeeldingslocatie: http://i.imgur.com/21wgG8w.jpg

Dit is een set van 2 Siemens 110 piekwatt paneeltjes, in totaal dus 220 wattpiek
Aangesloten op een Exendis Gridfit 250 HV

Ziet dit er gezond uit? Volgens mij niet. Ik begrijp nog niet helemaal hoe ik de Actual en Apparent power moet lezen ( Cosphi, fase verschuiving etc ), maar wat ik vooral wèl zie, is dat er soms ineens trapjes optreden. De sprong om 11:48 is een grote sprong. Rond 15:50 zijn er weer wat dipjes, en om 16:15 is er weer een sprong, welke om 17:08 weer ongedaan wordt gemaakt.

Kan iemand dit plaatje duiden?

Let wel: Ik vermoed storing/inteferentie van een Gridfit 250 LV, welke op dezelfde groep, in hetzelfde stopcontact wordt gevoed door 2 125 wattpiek Kyocera paneeltjes. Deze groep zit overigens op één tussenmeter (ferrarismeter).

Maar wat zie ik nou eigenlijk? Kijk, als er een fase verschuiving optreedt, doordat de omvormer continu z'n signaal aanpast door toenemende en afnemende zon: ok, snap ik. Máár één van beide 'Watt-ages' (Apparent of Actual) zal toch het geleverde vermogen moeten weerspiegelen? In beiden (de groene als ook de blauw lijn) zitten forse sprongen! Als ik Apparent power deel door Current, levert dat vrij constant de spanning op van 230 volt: Tussen de 221,1 volt en 233,7 volt: Geen reden lijkt mij om te denken dat de spanning te hoog zal liggen.

Morgen draait de Logger nog eens op deze Gridfit 250 HV, maar dan in een andere groep gestoken. Ben benieuwd!

To change something insignificant to significant - adding love and compassion - Tweaker


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • WoudseHoeve
  • Registratie: Mei 2012
  • Laatst online: 11:49
rene037 schreef op vrijdag 14 maart 2014 @ 13:58:
@WoudseHoeve: Dat is andere koek. Dat loopt mooi gelijk.
Een snapshot van de spanningen en stromen op dit moment.

Afbeeldingslocatie: http://www.woudsehoeve.nl/content/14-3-2014-1420.png

Mogelijk dat je net ongunstig in de combinaties zit van de panelen.
Maar als je de flash data hebt kan je ze vergelijken.
Deze gegevens moet je leverancier hebben! (en ook aan jou gegeven hebben)

Maar er kan ook 1 "slecht" paneel tussen zitten ....... maar hoe vind je die ....
Je kan chekken of niet 1 van je connectoren erg heet wordt .... slechte overgang.
Of de strings omwisselen op de omvormer. (omvormer probleem of meet fout)

[ Voor 0% gewijzigd door WoudseHoeve op 14-03-2014 18:12 . Reden: Typo ]

~40kWp,2xSE7k,Victron 3xMPII48/10kVA+Mppt450(200/100), 135kWh Docan LFP, 25kW houtkachel, 120 Heatpipes+1210L, linkedin


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • irritantrotjoch
  • Registratie: December 2013
  • Laatst online: 28-09-2023
pa3fat schreef op vrijdag 14 maart 2014 @ 23:42:
Je had ook zo'n 380 euro terug moeten krijgen.
380 euro retour lijkt me een beetje veel, ik betaal ca 35 euro per maand bij Greenchoice.
Afbeeldingslocatie: http://i62.tinypic.com/11izfp2.jpg

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

gasemans schreef op zondag 16 maart 2014 @ 11:47:
Dan heb je over de groep op de omvormers?
Op een groep met andere gebruikers mag maximaal 500W of 600Wp aangesloten worden. Ik heb zelf de omvormer in de schuur hangen dichtbij de panelen (die liggen erop en ernaast op een overkapping) en het lijntje naar de schuur op een aparte groep gezet. :)
Doe anders eens een plaatje dat helpt eventueel wat makkelijker. ;)

Dit was het plan:

Afbeeldingslocatie: http://img.photobucket.com/albums/v630/Heribama/pv_zpsf65421ef.jpg

En dit is de uitvoering:

Afbeeldingslocatie: http://img.photobucket.com/albums/v630/Heribama/IMG_20140316_120823_zps820288d2.jpg

Let niet op de zooi, de hele tuin moet nog opnieuw maar ondanks dat mijn vrouw anders vond was ik van mening dat pv voorrang had. O-)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • gasemans
  • Registratie: Maart 2003
  • Laatst online: 16-10 22:01
Een snelle paint

Afbeeldingslocatie: http://i62.tinypic.com/257hmk0.png

Ik heb snel even gerekend dat de oppervlakte van de overkapping 185cm * 300cm is.
Dat is dan wanneer het dakje 36 graden zit.
150 is wanneer ik het vlak maak.
Helaas heb ik geen ruimte naar de zijkanten toe.
Die 3 meter is vast.
Maar ik wel ruimte naar voren en achteren.
Dus ik zat te denken om hem dan 200*300 te maken

Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

Verwijderd schreef op zondag 16 maart 2014 @ 19:23:
Dat idee had ik inderdaad al en denk dat ik hiervoor toch maar een installateur ga zoeken.
Of je het zelf doet of laat doen is natuurlijk aan jou maar hier wellicht een handig voorbeeld hoe eea gedaan zou moeten worden:

Afbeeldingslocatie: http://img.photobucket.com/albums/v630/Heribama/Naamloos_zpsf09f1d34.jpg

Misschien als je het zo voor je ziet dat dat het makkelijker maakt, mits je een hoofdschakelaar hebt (hier aangeduid als lastscheider) is het een klusje van niks. :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • iivvvii
  • Registratie: Oktober 2003
  • Laatst online: 10:34
Zijn er Tweakers die een beetje mee willen denken met mij. Ik ben bezig met het kopen van een huis en het leek mij wel een mooi idee om daar direct met zonnepanelen te beginnen.

Ten eerste de vraag of dit überhaupt mogelijk is. Het gaat om een huis van rond 1910 met een plat dak. De bitumen dakbedekking is nog in goede staat. Maar ik begrijp dat er bij het plaatsen van zonnepanelen op een plat dak behoorlijk wat ballast nodig is. Hoe kom ik er achter of het dak dit aan kan?

Vervolgens de schaduwsituatie. De buren hebben namelijk een soort puntvormige opbouw die behoorlijk wat schaduw geeft op het dak van mijn toekomstige huis. Ik heb geprobeerd in sketchup dit een beetje te simuleren. Het is nog niet heel nauwkeurig en redelijk gebaseerd op schattingen.
Afbeeldingslocatie: http://i57.tinypic.com/2u4kkty.png
http://oi62.tinypic.com/2ltj5vm.jpg

Wat zouden jullie ideeën zijn over het aantal panelen en de plaatsing? Mijn eerste gedachte zou zijn om een enkele rij neer te zetten van 5 of 6 panelen en dan aan de linkerkant te beginnen op de uitbouw en dan zo verder.

Zou het verstandig zijn ivm de schaduwen om te werken met mini omvormers in plaats van een string?

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat het advies is om er niet aan te beginnen, dan hoor ik dat ook graag.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • WoudseHoeve
  • Registratie: Mei 2012
  • Laatst online: 11:49
revolution-nl schreef op vrijdag 21 maart 2014 @ 09:24:
[...]
Is er ergens een overzicht te vinden van maximale hoek van de zon per dag?
Ik heb een Apje op mijn telefoon (samsung Note) genaamd SunBoard Die geeft altijd de actuele waarde en ook zon op en onder, hoeken enz. En een plaatje via google maps met daar op de zonne hoeken ingetekend. Leuk ding.

Vandaag is de hoogste hoek 38.49 graden om 12.49

Afbeeldingslocatie: http://www.kennislink.nl/upload/219522_962_1228293736895-zon2.gif

[ Voor 13% gewijzigd door WoudseHoeve op 21-03-2014 10:01 . Reden: Hoek + plaatje ]

~40kWp,2xSE7k,Victron 3xMPII48/10kVA+Mppt450(200/100), 135kWh Docan LFP, 25kW houtkachel, 120 Heatpipes+1210L, linkedin


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ZuinigeRijder
  • Registratie: Oktober 2009
  • Niet online
revolution-nl schreef op vrijdag 21 maart 2014 @ 09:24:
[...]


Is er ergens een overzicht te vinden van maximale hoek van de zon per dag?
Afbeeldingslocatie: http://www.weerstationuithoorn.nl/weer/Charts/Zonnestand.gif

Van weerstation uithoorn

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MXL
  • Registratie: December 2000
  • Laatst online: 04-09 23:49

MXL

Na een goede tip dat mijn spullen binnen waren....

Hier hangt hij dus ook. Dit weekend de aansluitingen ter plaatste in orde maken en maar wachten..

Als ik kijk naar de maten op het bijgeleverde blad is er overal meer dan genoeg ruimte, meteen maar hoog genoeg gehangen, dat mocht de wasmachine er eens vandoor gaan deze dan niet tegen de omvormer aan komt.


Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG_20140321_193146_zps66688dcb.jpg

Uiteraard was mijn dochter ook meteen gelukkig

Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG_20140321_193421_zps09d24c6c.jpg

[ Voor 15% gewijzigd door MXL op 21-03-2014 20:16 ]

Powered by Solarfrontier 3060 Wp


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
JaNuZz schreef op zaterdag 22 maart 2014 @ 12:06:
[...]


Hoi Migjes,

Hoe kom je op die 2x zoveel panelen bij oost west? je gaat ze toch niet rechtopzetten als je op zuid zit? dus bij een goede hoek zal het iets van 60 cm ruimte extra kosten bij een paneel van 100cm landscape vanwege de schaduw en kost het je dus 1.6 x zoveel ruimte of heb ik die 60cm nu mis? ik heb onlangs op mijn garage dak van +-2.5 meter breed precies 2 consoles achterelkaar op zuid kunnen plaatsen en dan raakt de schaduw net niet de volgende rij met panelen.

grt

Jan
dat klopt jan.
het is ook per situatie anders uit pakken, daarom staat er "al gouw" en "ongeveer".
ook de 75% klopt niet, met een platte hoek kan het op lopen tot de 85% namelijk.
en als je het misschien niet haalt op een paar cm dan kan oost-west zelfs nadelig zijn.

ander probleem is dat je het eigenlijk met een omvormer wil doen met 2x een mpp.
en dat zijn niet de kleinste omvormers, ook zou je dan graag meer Wp als W aan de omvormer willen hangen om het kosten effectief te maken (dan kan dan ook zonder onder te dimensioneren, panelen halen dan niet op het zelfde moment hun STC.
met mijn 3850Wp op 45 oost-west haal ik eigenlijk nooit de 3300W van mijn omvormer een 2500W omvormer zou beter zijn.).
met micro omvormers ben je helaas dat voordeeltje weer kwijt.

maar reken mee als je wil.
ben zelf nog aan het rekenen met een oost-west en dan 9X +/-250Wp oost en 8x +/-250Wp west.
ik ben nu nog aan het kijken of ik de hoek misschien niet groter maak (nu nog 15 graden) naar zelfs 20 graden, om zo een lichtere omvormer te kunnen gebruiken (of toch nog iets zwaardere panelen).
de ruimte is ongeveer 510X590, er is allen 1x een pijpje van daar dat west 1 paneel minder heeft.
hoeveel zou dat op alleen zuid zijn?
een situatie schets.
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/oost-west%20schets.jpg


heb je ook het voorbeeldje gelezen van dubbel zuid?
dat komt op het zelfde neer als oost-west.

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • ZuinigeRijder
  • Registratie: Oktober 2009
  • Niet online
Afbeeldingslocatie: http://www.weerstationuithoorn.nl/weer/Charts/Zonnestand.gif

Misschien handig om de zonnestand en opkomst/zon onder over de maanden in de topic start op te nemen :Y

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SkiFan
  • Registratie: Juli 2001
  • Nu online
Zo, de panelen liggen op het dak. 8 stuks ZO. 4 stuks poly 240W, 4 stuks mono 250W

Afbeeldingslocatie: http://extranet.bciglobal.com/documents/panelen.jpg

Edit: Nu met werkende foto.

[ Voor 48% gewijzigd door SkiFan op 22-03-2014 21:26 ]

Jurist in zijn vrije tijd, IT'er van beroep.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • NiGeLaToR
  • Registratie: Maart 2000
  • Laatst online: 20:43
Wat zijn jullie ervaringen met de 20% rendement panelen van Sunpower? Zondag ('wij zijn de enige die deze mogen verkopen in NL') loopt in onze wijk de deur plat met deze oplossing hoorde ik net. Geweldige terugverdienplaatjes met mooie rendementen natuurlijk, eeuwig onmetelijk stijgende electriciteitsprijzen, etc. Maar, Sunpower betaalbaar genoeg en echt hoog rendement (voor bijvoorbeeld beperkt dakoppervlak)?

Tweede vraag is dunne film panelen, in principe niet superhoog Wp, maar wel veel hogere opbrengst bij diffuus licht. Tot zover de theorie natuurlijk, zijn er ervaringsdeskundologen?

Afbeeldingslocatie: http://waaromzon.nl/wp-content/uploads/2011/08/soorten-zonnepanelen.png

Wederom leuk om met deze materie bezig te zijn, er lijkt toch wel weer wat veranderd te zijn de afgelopen 2 jaar. Hoger rendement panelen zijn blijkbaar betaalbaarder en ook dunnefilm komt om de hoek kijken :)

KOPHI - Klagen Op Het Internet podcast. Luister hier! – bejaardenexport, WEF en de LIDL kassa kwamen al voorbij. Meepraten als gast? DM mij!


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Delchrys
  • Registratie: Juni 2006
  • Laatst online: 17-02-2024
Nou sketchje is klaar, dit is 8x oost 8x west 166X99 paneel onder 15graden.


Afbeeldingslocatie: https://lh3.googleusercontent.com/csIoeRxLA4_liZDLmuPn7IEelB-p1TcCTTI6IhL8Qw=w346-h162-p-no

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • djwice
  • Registratie: September 2000
  • Niet online
Wow het wordt spannend!
Deze maand netto nog maar 4kWh gebruikt. Zal ik de 0 halen?
Afbeeldingslocatie: http://oi58.tinypic.com/33nf79c.jpg

Vorig jaar maart hadden we nog geen zonnepanelen, toen verbruikten we 249kWh.

Zijn er eigenlijk statistieken van wat je kunt verwachten qua opbrengst uitgaande van bijvoorbeeld de afgelopen maand. Ik merk hoe hoger de zon staat hoe beter de dag opbrengst (20 graden/ZW). En binnenkort staat hij hoog genoeg om ook over de flat achter mij heen te schijnen (nu verdwijnt hij er nog een tijdje achter).

Mijn LEGO MOC's met PDF bouwinstructies en stop-motion animaties vind je op https://rebrickable.com/users/BrickDesignerNL/mocs/


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • djwice
  • Registratie: September 2000
  • Niet online
Over zonne-energie gesproken trouwens.
Ik heb in onze woonkamer 8 LED spotjes geplaatst die direct door een zonnepaneel (via LI-ION accu) worden voorzien van stroom. Als het paneel geen stroom meer opwekt switchen de spotjes aan. En ze blijven aan totdat het weer licht wordt.

Klinkt ingenieus, en duur zeker hè?
Maar het valt reuze mee in de praktijk.

Stap 1)
Je hebt een huis met ventilatie roosters boven de ramen.

Stap 2)
De gordijnen in de woonkamer gebruiken gordijnrails die boven ook een goot heeft (tweezijdige goot dus).
Bijvoorbeeld http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/00079362/

Stap 3
Koop bij IKEA voor €20,- deze:
http://www.ikea.com/nl/nl/catalog/products/50269944/
let op: deze specifiek; meer accu en PV cellen dan de andere SOLVINDEN modellen.
Haal de bol houdertjes er af en haal de doorzichtige kabel binders er af.

Je hebt nu precies 8 LED-jes aan een snoer, precies kamer breed.

Stap 4
De LED aan het uiteinde van het snoer plaats je aan het uiteinde van de gordijnrail. Hè, het lijkt wel of die afstanden voor elkaar gemaakt zijn, hij klemt precies, zodat alleen het transparante LED kopje boven de rails uit steekt.

Stap 5
Leid de rest van de LED-kabel netjes door de goot en zet de LED-jes klem waar ze uitkomen.
Eventueel nog met transparant plakband (dat witte) het snoer binnen de rail houden, door voor en na het LED-je een plakbandje over de rail-opening te plakken.

Stap 6
Voer de kabel door het ventilatie rooster heen. En plak de kabel aan de achterkant van de rail vast, zodat je zo min mogelijk draad richting het rooster ziet lopen.

Stap 7
Leg het zonnepaneeltje op je zonnescherm of monteer het anders tegen de gevel.
Sluit het aan op de draad (draai verbinding van IKEA).
En zet het paneel aan, zo lullig anders dat je 's avonds geen licht hebt.

Resultaat
Afbeeldingslocatie: http://i61.tinypic.com/2yzk5t3.jpg
's avonds meer romantisch schemer licht.
Een hele blije vrouw (gratis licht! kunnen we dat ook niet in de keuken, dan hoeft 's ochtends de lamp niet aan).
En het licht dat anders weerkaatste op je gevel overdag, wordt nu licht in de huiskamer op het moment dat jij dat precies zou willen!
En we zetten nu minder vaak en minder snel het grote licht in de woonkamer aan.

En eh, voor 20 euro, 8 spotlampjes, is nog eens erg goedkoop ook.
Een nadeel, diezelfde lampjes kostte in 2013 nog €6.95 .. dus wellicht komt er over een maandje een prijsverlaging aan.

Ik heb ze (de €6.95 versie) al bijna een jaar in de tuin, dus regen, storm (meer dan 130km/h) en zon hebben ze al overleeft. En in januari was het al; 's avonds aan en 's ochtends bij het ontbijt branden ze nog steeds.

Vraag
Heeft iemand een vergelijkbare klus tip voor warmte binnen blazen door die ventilatie roosters? Iets met een zonnepaneeltje, batterijen en een waterbestendige schakeling en water bestendige ventilator die binnen en buiten temperatuur meet en op x verschil de ventilator aan zet. En dat het liefst gemaakt met zo iets simpels als hier boven; paar standaard producten kopen voor een habbekrats en wat dingen er uit slopen en aan elkaar maken.

[ Voor 11% gewijzigd door djwice op 25-03-2014 22:51 ]

Mijn LEGO MOC's met PDF bouwinstructies en stop-motion animaties vind je op https://rebrickable.com/users/BrickDesignerNL/mocs/


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
Rol-Co schreef op dinsdag 25 maart 2014 @ 19:08:
Migjes

20x 260Wp op oost en 22x260Wp op west op 2 sma 4000
Wat denk jij hier van ? Zijn die omvormers niet aan de kleine kant? Topt nu al af voor 20 min, dacht dat die sma wel 4200 W kon.
oke nu eens met cijfers.

heb mijn set om gerekend naar de cijfers die jij gaf.
(heb dag 24-3 gebruikt, waarom dat weet ik ook niet. ;) )
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/rollco%20oost-west.jpg
dit had mijn power-one 3.0 in de oost-west opstelling gewoon kunnen verwerken die dag. >:)
(heeft alleen te weinig ruimte op de mpp, dus sma is beter of een 3.6)
met oost-west komen de panelen niet boven de 3000W.

verdere conclusies lukt wel, denk ik zo.

[ Voor 4% gewijzigd door migjes op 26-03-2014 11:53 ]

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MXL
  • Registratie: December 2000
  • Laatst online: 04-09 23:49

MXL

Vandaag om 07:30 stond de installateur op de stoep met 18 panelen. Het zeek tot een uurtje of 10 van de regen, eerst de boel binnen dus maar afgemaakt.

Vanaf 10:30 brak de zon door en is hij buiten gestart.

Mooi zebrapatroon op het dak:

Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG_9356_zps5add2929.jpg


Het eindresultaat:

Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG_9367_zps561f0675.jpg

Om 16:30 ging het systeem voor het eerst aan en trok toch nog even een piek van 1866w, om 18:50 perste hij de laatste watt's eruit. Logging op pvoutput loopt alleen zie ik af en toe dat de data wegvalt, daar moet ik nog induiken

[ Voor 15% gewijzigd door MXL op 26-03-2014 19:30 ]

Powered by Solarfrontier 3060 Wp


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
opuntia1 schreef op donderdag 27 maart 2014 @ 10:05:
[...]


Daarom zou ik graag eens wat foto's zien van afvliegende panelen van schuine pannendaken.
Wie?
Of heeft de praktijk bewezen dat die panelen nooit gaan vliegen? :)

Commercieel is dat natuurlijk heel interessant voor de verzekering-business.
99% zijn dan platte daken.
en 98% is het te herleiden naar een bezuiniging door 1 stang per set minder te doen, of te weinig of goedkoop ballast (een zak met grind is niet voor eeuwig een ballast, stoep tegel is beter. 8)7 )
(het forum in de gaten houden, bij herfst stormen zie je hier wel vaker foto's langs komen.)
bij schuine daken ben ik er nog geen tegen gekomen.

het zou eigenlijk niet fout hoeven te gaan, maar sommige mensen zijn gewoon te eigenwijs of onderschatten de natuur.

en zo moet het dus niet:
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/IMGP0738.JPG
(zijn mijn achter buren, ben er nog mee bezig, nu zitten er al tegels in, maar er moeten er nog bij.
dat gaat nog goed komen en dan zal ik de verbetering ook fotograferen.)

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Cliffie
  • Registratie: Oktober 2000
  • Laatst online: 12:07

Cliffie

Trompetslet

Zoals velen voor me, ben ik me ook aan het orienteren voor zonnepanelen. Nu ben ik helaas niet gezegend met een dak op het zuiden, maar zijn mijn daken bijna geheel oost/west georienteerd (4 graden naar het NW). In principe zou zich dit prima lenen voor zonnepanelen, gewoon aan beide zijdes.

Het vervelende is dat er aan de westkant een grote dakkapel staat die toch wel schaduw geeft (rechts is zuiden, zelf woon ik in het huis met de linkse dakkapel).

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/12280305/uitsnede%20westzijde%20huis.jpg

In het kader van het moet er een beetje leuk uitzien, zat ik zelf te denken aan Solarfrontiers, alleen het is de vraag hoe deze aan de westkant het beste te plaatsen. Aan de oostkant staan er ook wel wat obstakels als een boom en andere huizenblokken (op afstand van meter of 40/50).

Iemand tips voor deze situatie? Is dit rendabel?

17x DMEGC DM300-M156-60BK @ Enphase | 3300Wp Oost & 1800Wp West (Gouda)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Rol-Co
  • Registratie: Maart 2004
  • Laatst online: 13-10 23:45

Rol-Co

3,8kWpZ 4,98kWpO-Z-W 2,86kWpN

databeestje schreef op zaterdag 29 maart 2014 @ 09:43:
[...]


Dit is de IV curve van de panelen, als je schaduw hebt krijg je curve 2 te zien, dit is de stroom bij de spanning. De Steca ziet dat er schaduw is en gaat op een lagere MPP spanning werken omdat er dan het meeste vermogen uitkomt.

Meestal zit er wel een wat rondere punt aan. Zijn alle strings wel even lang?
Dit is niet de stroom maar het vermogen bij voltage.

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/448d769c87a64a8c467a0c96b8ceecc5.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/973cdbb315f806c18bda733bda000360.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/7299264435d505e029470496200e5c0c.jpg

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/f33f20ed07e37813343eccfa2db76c1f.jpg

Pagina 15 van de engelse handleiding :)

[ Voor 7% gewijzigd door Rol-Co op 29-03-2014 10:08 ]

Noord-Oost-Zuid-West 11640Wp Totaal Live, Netduino advanced pv logging


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • elcastel
  • Registratie: Februari 2002
  • Laatst online: 06-10 20:18
Vraag; is zonatlas een betrouwbare bron om te bepalen of zonnepanelen voor mij rendabel zijn ? Ik ben aan het kijken naar onafhankelijke adviezen of het voor mij interessant is. Mijn gevoel zegt van niet, omdat ik 10 meter voor mijn huis aan de zonkant bomen heb staan die ruim boven mijn dak uitsteken. Ik zal deze zomer moeten bepalen of die veel schaduw op het dak geven.

Op deze foto van 1 oktober 2013 zie ik alleen schaduw onder op het dak (huis in het midden van de foto), ik weet het tijdsstip niet. Het dak ligt op het ZZW. In de winter en nu zijn de bomen kaal en maak ik mij geen zorgen over schaduw.

Afbeeldingslocatie: http://elcastel.home.xs4all.nl/CRAP/luchtfoto.png

Zonatlas zegt dit :

Afbeeldingslocatie: http://elcastel.home.xs4all.nl/CRAP/zonatlas.png

10 Panelen gaat het niet worden, ik denk eerder aan 6-7 panelen, ik wil ook mijn dakramen behouden (eventueel verplaatsen, moeten toch vervangen worden). De buurman heeft een dakopbouw, dus ik kan niet tot aan zijn dak werken.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • revolution-nl
  • Registratie: December 2011
  • Laatst online: 18:02

revolution-nl

B≡ TH≡ CHANG≡

Na het betere zaagwerk heb ik een 92mm fan op de Soladin, het verdient niet de schoonheidsprijs maar het is wel erg effectief! De interne temperatuur is echt aanzienlijk lager waardoor de interne fan ook niet meer aanslaat. De ducktape om de randen van de fan is om de boel luchtdicht te maken zodat alle lucht door de behuizing gaat en er boven pas uitkomt.

Afbeeldingslocatie: https://crkdpw.dm2301.livefilestore.com/y2pMhd_1Wo361T5cUEtcT2fKJcvzr6sWHGobDBWX9FLezNlPPvEDSkWlklA5GK_msANuutio6K1N62ZbVZw1f6KP_4CoEQtBcdIYN5j9eRqxHA/WP_20140329_001.jpg

Afbeeldingslocatie: https://crkdpw.dm2303.livefilestore.com/y2pLx8esJ2IVtSNtJzHNi15eo_rJNUawMyFZ8eh_7IzwFK8pQGWO7bK1Buc85hMPPTgVlZ0M-B68xV4wns7FfFkfIdEjDMlS2cWzn9qtqM70GY/WP_20140329_003.jpg

[ Voor 21% gewijzigd door revolution-nl op 29-03-2014 17:53 ]

Vroemt met EV | 10.000WP | 14kWh Thuisaccu | 2x MHI SRK/SRC 35 ZS | LG-WH27s Boiler


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • PClop
  • Registratie: Augustus 2003
  • Niet online
David schreef op zaterdag 29 maart 2014 @ 23:04:
[...]

Goed idee, de voorspellingen zijn prima :*)
Iets van een balkje dr onder geeft al wat meer koeling en /_
Afbeeldingslocatie: http://sv650s.home.xs4all.nl/YouLess/Involar/P1010534.JPG

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • _-= Erikje =-_
  • Registratie: Maart 2000
  • Laatst online: 29-09 14:27
roderickvd schreef op dinsdag 01 april 2014 @ 07:20:

Bedoel je dat die 25A hoofdzekering dus veel meer stroom toeliet? Ik weet dat het een trage zekering is qua afschakeltijd, maar dus kennelijk ook qua stroom? Dat lijkt wel handig, maar kan ook voor gevaarlijke situaties zorgen als je van 25A kortsluitstroom uit gaat.
Afbeeldingslocatie: http://zonneenergie.eu/wp-content/uploads/2013/09/Afschakelkarakteristiek-Schakelautomaat-300x201.jpg

Zoals je ziet kun je kortstondig wel meer door een smeltveiligheid heen krijgen hoor :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Unity2
  • Registratie: Februari 2011
  • Laatst online: 17:31
Dankjewel voor de tips Migjes.

Het gaat al om een ouder systeem (2001) en bij de bouw zijn bij alle huizen in de wijk deze panelen aangelegd. Op zich een mooi idee dat ze in het dakvlak liggen, maar het heeft ook tot nogal wat problemen geleid. Aan de bovenrand moet de overgang van golvende dakpannen en vlakke panelen gemaakt worden. Dit hebben ze gedaan door een strip platte dakpan te bevestigen aan de golvende dakpan met behulp van een soort cementachtig/kitachtig spul. Deze hechting is door de jaren heen deels vergaan en daardoor stroomt de regen onder de dakpannen door over de folie en komt uiteindelijk bij het plafond van de dakkapel naar beneden. Uiteraard recht boven ons bed :D

De meeste andere buren hadden hier ook last van en hebben de panelen inmiddels verwijderd en daarmee de lekkage opgelost. Kortom, een mooi idee, maar ik zou er nooit zelf voor kiezen. Ik zal na zaterdag nog wel een foto posten met een close-up van de hechting tussen golvende en platte dakpan. Misschien dat iemand hier in de toekomst nog iets aan heeft.

Ik heb trouwens even opgezocht om welk systeem het precies gaat. Volgens de opleveringsmap van het huis gaat het om een RBB PV 700 systeem met SRT 35 panelen met Shell zonnecellen. Op de zolder heb ik 3 "stekkeromvormers" van Masstervolt, de Soladin 120. Deze zitten in een stekkerblok en de panelen voeren via die weg terug op de groep van de badkamer en werkkamer. Inmiddels ligt er een aparte groep naar zolder voor de nieuwe installatie.

Afbeeldingslocatie: http://www.plaatjesdump.nl/upload/95e6e02b6d59f511b099f71b02cca7a0.jpg

[ Voor 3% gewijzigd door Unity2 op 01-04-2014 12:18 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • antonboonstra
  • Registratie: Augustus 2002
  • Laatst online: 20:54

antonboonstra

8815Wp | WP | Tesla | Zero

Als de draaischijf terugloopt, zal de teller ook teruglopen volgens mij. Bedenk wel dat de draaischijf soms wel 500 omwentelingen maakt, voordat de meter een kWh minder aangeeft.
Afbeeldingslocatie: http://www.wattcher.nl/uploads/RTEmagicC_Analog_Messgerat_Landis_Gyr_01.jpg.jpg

📸Canon EOS 5D IV 🚁DJI Mavic Pro 🏍️Zero SR ⚡Tesla M3 LR 🌡️Daikin US 3.5kW ☀️8815Wp 🔋Marstek Venus-E 5,12 kWh Tweakers PVOutput lijst


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Pooh
  • Registratie: April 2001
  • Niet online

Pooh

Lees eens een boek

Ook ik zit na te denken over zonnepanelen. Redelijk klein dak met wat obstakels, 14 meter hoog, dus behoorlijk wat wind. Bouwjaar 1939, belastbaarheid is niet extreem hoog, maar er lag vroeger 60kg/m2 grind op, dus het moet wel wat aankunnen :)
Links loopt 't dak iets schuin omhoog.

Zelf zit ik in verband met beperkte ruimte, windgevoeligheid en lage ballast te denken aan een oost-west opstelling. Rechts zou ik dan 3x2 panelen kwijtkunnen, links 2x2, tenzij ik dat pijpje weet in te korten, dan ook 3x2 links.

Is dit haalbaar, of ben ik nu veel te optimistisch? Hoe dicht bij de dakrand kun je komen zonder dat de boel bij de eerste storm beneden ligt?

dak

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • engelbertus
  • Registratie: April 2005
  • Laatst online: 17-10 14:36
overzicht


bovenstaand een overzicht van mijn achtertuin, met daarop de berging. de breedte van mijn helft van het dak is 3 meterm de "diepte" 2,5 meter.

hierop wil ik graag een goedkoop setje panelen, dat het dak mooi vult en niet te duur is, maar is zit wel te denken aan ongeveer 800 Wp

ik weet alleen niet of er panelen zijn met geschikte afmetingen. er passen 3 naast elkaar, of 2 rijen van twee onder elkaar in portrait. het is dus een ongeisoleerd dakje met golfplaten, de helling is ongeveer 20 graden, richting west-zuid-west ongeveer.

vanwege de watertoren heb ik dan 's ochtends wel last van schaduw. daarom is het misschien handig om 2 omvormers, of per paneel een omvormer t enemen. ik heb de mogelijkheid een apparte groep naar de meterkast te maken, maar dan kost dat wel weer 30m kabel en dat kost ook weer 100 euro.

ik zit dus niet te zoeken om de nieuwste technologie, met hoge prijs, maar dan eerder naar passsende panelen waardoor ik maximaal gebruik maak van de oppervlakte. 4x 200 Wp, 3x 275 Wp of zoiets.

als richtprijs om het leuk te houden zit ik te denken aan materiaalprijs van rond de 1000 euro.
ik woon in een woning zoals achteraan in de foto te zien, dus daar zou ook makkelijk 20x 275 op 1 kant op kunnen, maar ik gebruik nu ook al "slechts" 1900 kWh p/j, dus dat is ook qua investerng en gedoe met installatiekosten, niet een optie waar ik voor zou willen kiezen.

ik verwacht met de ligging en schaduw sochtends en savonds uiteraard geen 1kwh/kwp, maar denk wel op 0,7 uit te kunnen komen op een jaar, zodat ik totaal iets van 500 - 600 kWh per jaar verwacht. zit ik dan goed, of is dat niet haalbaar op dat dakje? ik bespaar dan 125-150 eur per jaar, en dat zou een tvt van 6-7 jaar zijn, en een rendement van 12 tot 15 % ? of reken ik dan ergens verkeerd?

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MXL
  • Registratie: December 2000
  • Laatst online: 04-09 23:49

MXL

Voor de liefhebbers van leuke systemen:

Afgelopen week zijn er 4 solarfrontier systemen bij in in de straat geplaats. Drie keer een set 3.1 met stecagrid 3000 en als huzarenstuk een systeem met 44x SF165S met een PowerOne Trio. De laatste wordt vanochtend af gemaakt en gaat hopelijk eind van de ochtend online

Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG-20140401-WA0010_zps760623fe.jpg

Afbeeldingslocatie: http://i89.photobucket.com/albums/k208/marklit/IMG-20140401-WA0011_zps9ea03166.jpg

Powered by Solarfrontier 3060 Wp


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Hurricane
  • Registratie: April 2000
  • Laatst online: 17-10 12:24

Hurricane

Alles is anders dan het lijkt!

Onze buurman heeft een offerte laten maken om een aantal panelen op zijn dak te laten leggen. Nu zat ik er zelf ook al aan te denken om zonnepanelen op het dak te laten leggen dus ik wil jullie graag de offerte voorleggen om deze te beoordelen.

Afbeeldingslocatie: http://www.euren.nl/tweakers/zonnepanelen.jpg

Is dit een nette prijs en zijn de onderdelen (panelen en omvormer) van goede kwaliteit?
BTW zouden we nu nog terug kunnen krijgen had ik gehoord.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • grimson
  • Registratie: Augustus 2000
  • Laatst online: 17-10 11:28

grimson

domeingrommer

Greenchoice

Toch wel jammer dat zo'n bedrijf dat graag klanten laat opwekken zo met de voorschotten omgaat.
Vorig jaar al een verlaging aangevraagd en gekregen maar ergens begin dit jaar weer vrolijk omgezet alsof er geen PV aanwezig zou zijn. Alhoewel ik het liet zitten ga ik toch maar weer een berichtje sturen of mijn voorschot voor stroom kan worden komen te vervallen.

Voor de niet Greenchoice klanten; Met het schuifje kan jezelf bepalen wat je voorschot mag zijn mits dit schuifje in het groene gebied valt. Het schuifje is nu dus al in een gebied die zelf niet gekozen kan worden :o

[ Voor 19% gewijzigd door grimson op 05-04-2014 12:04 ]

Zon opbrengst http://plugwise.grimson.nl/ | Fotomeuk


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Nox
  • Registratie: Maart 2004
  • Laatst online: 14:41

Nox

Noxiuz

Hmmz Google Maps heeft dus een update gedaan, onze zonnepanelen zijn nu ook vanaf Maps te bezichtigen :)

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/24834079/zonnepanelen.png

Rechter van de twee. De linker zijn van een oom. Overigens is er al 950kwh/wp opgebracht met nog zo'n anderhalve maand te gaan (tot 24 mei)

Overlever van KampeerMeet 4.1
"Als David Attenborough een film van jou zou moeten maken zou hij het moeilijk krijgen." - TDW


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • MK1o2
  • Registratie: November 2009
  • Laatst online: 17-10 11:22
Ik kreeg vrijdag inderdaad ook een mail dat de kaarten geüpdatet zijn. Woon in Krommenie, niet ver weg van Castricum dus ze hebben vast deze regio van nieuw materiaal voorzien. Onze panelen zijn nu dus ook vanuit de ruimte te zien :9

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/3067797/maps.png

MK102's Milkyway 2070wp


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Binnenkort plaatsen we wel weer een érg mooi systeem, al zeg ik het zelf. 29 stuks LG300 Wp, op zuid & west dak. Op STP7000.

Afbeeldingslocatie: https://lh3.googleusercontent.com/-7F2dO2IzRsU/U0E4yiEjlaI/AAAAAAAAgq8/dL9Qub5RVLc/s720/Dak%2520joossink.jpg

Paneel van 164x100 cm, zwarte cel, zwarte rand, 300 Wp. En redelijk betaalbaar. Terugverdientijd voor die set, inclusief gecoate zwarte zijkanten voor de platte opstelling en installatie rond de 7 jaar. Nu halen we overtussen de 5,5 jaar ook wel met bijv. Eging panelen en PowerOne omvormer, maar toch. Mooi mooi mooi.

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • buldogwtf
  • Registratie: Maart 2008
  • Laatst online: 09-10 18:49
Goedemiddag,

Net zonnepanelen schoongemaakt, zie ik dit:

Afbeeldingslocatie: http://home.zonnet.nl/th.terpstra/foto/zonnepaneel4.jpg

Afbeeldingslocatie: http://home.zonnet.nl/th.terpstra/foto/zonnepaneel3.jpg

Kan dit kwaad? (lijken wat 'verbrande' verbinden).

edit ( hier groter te vinden:

http://home.zonnet.nl/th.terpstra/foto/zonnepaneel2.jpg

[ Voor 16% gewijzigd door buldogwtf op 07-04-2014 14:06 ]

2x280 panelen | Bosch HRC35II met zonneboiler | Raspberry Pi


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • David
  • Registratie: Februari 2001
  • Laatst online: 16-10 07:37
Zo, mijn installatie ligt erop! :*)

Gisteren samen met een vriend het dak op geweest om de boel te installeren.

Eerst was het schuine dak aan de beurt. Het cement onder de nokvorsten zat op veel plekken aardig los, waardoor het lukte om de clickfithaken op de één-na-hoogste panlat te schuiven.

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/1.jpg

Fluitje van een cent. Omdat ik micro-omvormers gebruik konden de eerste panelen een uur nadat we voor het eerst op het dak klommen al stroom opwekken.

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/2.jpg

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/3.jpg

Daarna volgden de vier panelen op het platte dak. Van Jan Bolleboom ontving ik een aardig bouwpakketje:

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/4.jpg
Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/5.jpg

Ook dat ging aardig. Niet veel later mocht het eerste paneel erop.

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/6.jpg

Hier veel gepiel vanwege een gebrek aan ruimte. De maatvoering was niet helemaal perfect maar met een beetje overtuiging liet het aluminium zich netjes in het gareel drukken >:)

Eind van de middag lag het erop. De bedrading en dakdoorvoer had ik een dag eerder al aangelegd, dus we konden meteen genieten van een teruglopende meter :)

Afbeeldingslocatie: http://davidmenting.nl/photos/2014/zonnepanelen/7.jpg

Bijna elke vierkante centimeter van het hoge dak ligt nu vol met panelen. Helaas net te laat om het mooie weer van maart mee te pakken, maar als het goed is gaat het allemaal 25+ jaar mee.

Dato DUO synth voor twee


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Overigens; voor iemand die nog een plekje over heeft:

Afbeeldingslocatie: https://lh3.googleusercontent.com/-mT3Sul5LkXk/UxnQmIBR_VI/AAAAAAAAeos/dPE7BuaguN8/s800/IMAG2633.jpg

Afbeeldingslocatie: https://lh6.googleusercontent.com/-TYftZTiachA/UxnSqA-ItgI/AAAAAAAAepU/k_uhVdyQCh4/s800/IMAG2637.jpg

Afbeeldingslocatie: https://lh3.googleusercontent.com/-2IoVrjPY_XM/UxnTmNylmjI/AAAAAAAAep4/_YMKO0OoyYM/s800/IMAG2640.jpg

Weet dat het geen V&A is hier, maar hij mag voor prikkie weg. Ligt 10 x 230Wp EC Solar op, heb nog wel PVI 2.5 liggen. Zelf demonteren & ophalen. Via PM hoor ik 't graag.

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Vandaag wel een leuke oplossing geleverd aan een Tweaker hier. Te weinig panlatten om de zaak goed vast te zetten. Een foto zegt meer dan 1000 woorden:

Afbeeldingslocatie: https://lh5.googleusercontent.com/-YRbwa-t6HYg/U0VUF8DQ6tI/AAAAAAAAg-E/Ki1hOQotvd0/s512/IMG-20140409-WA0007.jpg

Afbeeldingslocatie: https://lh5.googleusercontent.com/-0FIZm1_HsRg/U0VUHG_TGdI/AAAAAAAAg-Q/wbHzsbWVY_M/s512/IMG-20140409-WA0008.jpg

Afbeeldingslocatie: https://lh6.googleusercontent.com/-FkUkbOcPfQs/U0VUF6IRvcI/AAAAAAAAg-M/Xdhtj9CblHo/s512/IMG-20140409-WA0010.jpg

Zijn YL275's trouwens.

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Unity2
  • Registratie: Februari 2011
  • Laatst online: 17:31
SunshineCompany schreef op woensdag 09 april 2014 @ 16:14:
Vandaag wel een leuke oplossing geleverd aan een Tweaker hier. Te weinig panlatten om de zaak goed vast te zetten. Een foto zegt meer dan 1000 woorden:

[afbeelding]

[afbeelding]

[afbeelding]

Zijn YL275's trouwens.
Goh, wat een bekend dak ;)

Vanmorgen vroeg was het inderdaad zo ver, na ruim een jaar meelezen in dit topic gingen de panelen ook bij ons op het dak. In eerdere posts had ik de oude panelen al laten zien (die geïntegreerd in het dakvlak, 12x 35Wp). Na alle offertes te hebben vergeleken hebben we The Sunshine Company de opdracht gegeven om 13 stuks Yingli Panda's 275Wp met een SMA SB3000HF-30 te komen plaatsen. Het ging allemaal erg vlot en zelfs het lastige stukje onder de dakkapel waar, zoals hierboven al te lezen is, een creatieve oplossing voor moest komen waren de installateurs snel uit. Die panelen gaan nergens meer heen kan ik vertellen. Ik heb me laten vertellen dat het bevestigingsschroeven zijn voor een golfplaatdak. Door de dakpan heengeboord in de panlatten en balken erachter. Rubbers ertussen voor de waterdichte afsluiting en een goede klodder kit voor de zekerheid en de puzzel is opgelost :) In 6 uurtjes tijd een werkend systeem wat al direct tegen de max van de omvormer aanklapt in dit koele zonnige lenteweer. 3000 watt is ook echt 3000 wat zoals je op de screenshot hieronder kunt zien. Dikke complimenten voor Sunshine Company en de installateurs, jullie hebben me een blij man gemaakt vandaag. Zelfs WAF is dik in orde heb ik net van mijn vriendin te horen gekregen (in iets andere termen ;)) Over ruim twee weken is mijn zwager aan de beurt met 15 Yingli 275's en een Power-One 3.6 omvormer. Een installatieverhaal zonder foto's is natuurlijk waardeloos, so here goes:

De panelen wachten geduldig in de tuin:
Afbeeldingslocatie: http://t.imgbox.com/rjGaNpBw.jpg

Terwijl de omvormer opgehangen wordt:
Afbeeldingslocatie: http://t.imgbox.com/nHxTbDUh.jpg

Is zijn collega bezig lekker creatief te doen op het stukje onder de dakkapel:
Afbeeldingslocatie: http://t.imgbox.com/tXHZklIg.jpg

En het resultaat mag er wezen vind ik, veel voller kan dit dak niet :D:
Afbeeldingslocatie: http://t.imgbox.com/Y1nQpZCN.jpg

En dat niet alleen, het functioneert allemaal prima! Screenshotje van de YouLess app op de iPhone:
Afbeeldingslocatie: http://t.imgbox.com/Dqin1eiw.jpg

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • motormuis
  • Registratie: Maart 2000
  • Laatst online: 13-07 20:27
Afbeeldingslocatie: https://lh4.googleusercontent.com/-LU1wC4Hhn6E/U0WsML5mIeI/AAAAAAAAACo/f6IdYHevVX4/w923-h915-no/schema+dak.jpg

Hier een nette tekening met de maten. Naast het bestaande dakraam komt er mogelijk nog 1. En ja het raam had een klein stukje naar rechts gemogen....

Ik ga even wat puzzelen met standaard maten dan ga ik deze hier ook posten.

BTW, ik woon ook in Goverwelle, maar heb een hoekhuis, kan net een beetje schelen.

Dit is mijn snelle knip en plakwerk:

portrait: 1,650x1,000, ik kan er zo 11 kwijt, de ruimte rechts van het raam wil ik vrijhouden voor nog een raam.

Afbeeldingslocatie: https://lh5.googleusercontent.com/-5SyWcstsJDA/U0XBvBtFlFI/AAAAAAAAAEE/KPHsoiUSrf8/w593-h523-no/zonnepanelen+1650x990.jpg

Landscape: 1,650x1,000, dit worden er 12, met maar 20 cm tot dakgoot.
Afbeeldingslocatie: https://lh5.googleusercontent.com/-cQhycUU7qFk/U0W52XbroLI/AAAAAAAAADQ/DqAz1-I7s6E/w587-h523-no/zonnepanelen+1650x990+landscape.jpg

Mixvorm 1,25 x 1,00 (dit zijn er 18)
Afbeeldingslocatie: https://lh3.googleusercontent.com/-hFWGm0fcfwY/U0W52SlXdhI/AAAAAAAAADI/VnEhEG1j9X8/w589-h523-no/zonnepanelen+1257x1+landscape.jpg

Landscape: 1,600 x 0,800 (15 stuks, met maar 10 cm tot de nok, of anders kan ik er 13 kwijt)

Afbeeldingslocatie: https://lh4.googleusercontent.com/-sBBbrm_600Y/U0W_m135N_I/AAAAAAAAADo/M2Y0wxluIl8/w591-h523-no/zonnepanelen+1600x800+landscape.jpg

Indien de 20 cm tot de dakgoot geen probleem zijn heb ik ruwweg de volgende mogelijkheden:

12 x 270 Yingli panda = 3240 Wp
17 x 170 Solar frontier = 2890 Wp
13 x 240 Panasonic HIS = 3120 Wp

[ Voor 63% gewijzigd door motormuis op 09-04-2014 23:56 ]

9 x 270Wp Yinlgi, Power-One 3.0.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
@motormuis.

ja zo begint het ergens op te lijken.

voorstelsletje, wat waarschijnlijk ook kan.
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/motormuis.jpg
16 X 240Wp = 3840Wp
een opbrengst gokje = 3400kWh per jaar.
maar als je dat beter wil weten bereken het eens met pvgis
alleen die panasonic hit panelen zijn niet de goedkoopste panelen.
(wel 190Wp/m2, en dat is erg cool)

maar als je het toch als hobby project oppakt.
waarom niet een omvormer kopen met 2x een mpp.
die tegen de max van 16A zit. (b.v. sma3600 / power-one 3.6, etc....)
dan gooi je dit jaar een 10X 270Wp op het dak.
kun je lekker een zomer mee draaien, en als het volgend jaar weer kriebelt.
dan hang je de panelen gewoon op noord (ja dat kan ook) en hang je er een leuke set bij op zuid.
dan heb je tenminste een lekker over schot aan stroom.
en kun je er ook nog voor zorgen dat je geen gas rekening meer hebt ;)

(ai ai, wat schrijf ik nu weer.
pv leggen op dak is een erg verslavende hobby, begin er niet aan!
voor je het weet wil je een uitbreiding en betaal je helemaal niks meer voor je energie.
vaak genoeg zie ik hier mensen deze weg bewandelen en nog voor het einde van de zomer al een uitbreiding op dak hebben.
u bent gewaarschuwd.)

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Don_Paul
  • Registratie: September 2005
  • Laatst online: 10-08 19:29
Zo, ook hier even een bericht van een lopende plaatsing...

Na een jaar of wat offertes te hebben vergeleken zijn er gisteren een paar panelen mijn dak op gegaan:

Afbeeldingslocatie: https://lh5.googleusercontent.com/-4iCFh5Vdhyg/U0ZOAsQz0vI/AAAAAAAAEWU/gMPEiBNWHZU/w1109-h832-no/IMG_20140410_095312.jpg

Van de week moet de SMA-6000 nog even op de meterkast aangesloten worden (direct de oude groepen met smeltzekeringen vervangen) en dan ga ik kijken wat het oplevert. Oh, en nog even uitzoeken hoe ik de SMA nu het beste kan monitoren, daar heb ik ook nog niet echt naar gekeken.

Oh, en voordat mensen het gaan zeggen: Ja, ik weet dat er nog meer panelen op dit dak bij kunnen, maar dit was nu al even duur genoeg... :)

[ Voor 10% gewijzigd door Don_Paul op 10-04-2014 15:28 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Nog niet af toch? Profielen steken nog uit, en zijn niet zwart gemaakt. Puntjes op de 'i'. Dan krijg je dit:

Afbeeldingslocatie: https://lh6.googleusercontent.com/-_hnKjLwq5pY/Uj0GYpgOYzI/AAAAAAAAWvk/KLMMYJgafeY/s720/koekkoek-1-oost.jpg

(Ook van een Tweaker).

Als het ene STP6000 is (wat ik mag hopen, de andere 6000 is een érg oud model), dan zit er een webbox in. Even UTP aansluiten en gratis online monitoren.

[ Voor 25% gewijzigd door SunshineCompany op 10-04-2014 15:31 ]

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • antonboonstra
  • Registratie: Augustus 2002
  • Laatst online: 20:54

antonboonstra

8815Wp | WP | Tesla | Zero

SunshineCompany schreef op donderdag 10 april 2014 @ 16:03:
Iemand ervaring met een mono op het noorden? Wat voor rendement draait die in praktijk? Vrijwel pal noord, 45 graden. Denk aan 14 YL255 Black. 500 kWh/kWp ? Of haal je stiekem de 600 wel..?
Mijn praktijkervaring met mijn installatie op het NNW (35°) is dat de het instralingsdiagram heel aardig klopt. Zo'n 540 kWh/kWp in mijn geval.
Afbeeldingslocatie: http://www.jan-karina.be/zonnepanelen/instralingsdiagram.jpg
Bij 45° op het noorden denk ik dat je de 500 kWh/kWp niet haalt. Misschien houdt het al op met 450 kWh/kWp.

📸Canon EOS 5D IV 🚁DJI Mavic Pro 🏍️Zero SR ⚡Tesla M3 LR 🌡️Daikin US 3.5kW ☀️8815Wp 🔋Marstek Venus-E 5,12 kWh Tweakers PVOutput lijst


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Ik heb een prachtig mooie gevel.

Afbeeldingslocatie: https://lh6.googleusercontent.com/-GILHtEHOH4A/U0apvLMrtUI/AAAAAAAAhA8/prv-ueHOXVk/s512/IMAG0005.jpg

Op 't zuiden. *). Direct achter de buitenunit van de Elga zit m'n CV. Komt een zonnecollector van Solesta naast. Daaronder 2 x 4 + 2 x 2 = 14 Yingli 255 Mono black. Daarboven liggen 17 van dezelfden. Hangt 5000 Watts SMA, met nog vrije ingang. Kan eventueel nog 2 extra op de gevel zetten, de Ampera verstookt 't wel..

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

Verwijderd

panda piko aeg of sma komt al meer in de buurt wat je wilt voor de lokatie schagen
efficiency en tvt is het nu al hebben draaien
er zijn hier meer kop van noordhollanders roep eens even wat ....
Afbeeldingslocatie: http://www.klimaatatlas.nl/kaart/zon/sq24gem_8110_jaar.png
woon je in postcode gebied 17xx 18xx of 19xx dan moet je leverancier wel een goeie zijn.
absolute top performer in den helder heeft sharps op een sma sb2100tl
niet het goedkoopst in aanschaf wel het beste en goedkoopste na een jaar of 5 (=6,5 jaar opbrengst)
http://www.zonnestroomopb...elprior-2/9205/12834.html

[ Voor 38% gewijzigd door Verwijderd op 14-04-2014 22:47 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • bassa21
  • Registratie: December 2005
  • Laatst online: 09-12-2024
Klein verslag van mijn zonnepanelenprojectje.

Plaatsen van 20 panelen (GermanPV 250 Poly) verdeeld over 2 dakschansen, 12 panelen op ZO en 8 panelen op ZW. En nog 2 losse panelen op het dak. 22 in totaal dus. (die laatste 2 helaas niet gered dit weekend, wordt komend weekend).


Ben zelf aan de slag gegaan om een soort van dakschans te maken van gewolmaniseerd hout. Deze schansen hebben een hoek van 10 graden gekregen, zodoende blijf ik qua hoogte redelijk gelijk aan mijn opstaande dakrand. Scheelt weer wat windbelasting.


De eerste dakschansen zijn klaar.
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140409-IMG_20140409_123153.jpg


Eerste begin met het dak vrij maken van grind en het leggen van de rubberen tegels
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140412-IMG_20140412_084442.jpg


Zo, de eerste profielen van de ZO dakschans staan overeind
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140412-IMG_20140412_115506.jpg


Aluminium hoeklijnen ertussen zodat de eerste ballast tegels erop kunnen
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140412-IMG_20140412_154444.jpg


Hier is de ZW dakschans al klaar, nu nog de panelen erop en aansluiten.
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140413-IMG_20140413_152802.jpg


Tadaaa.... de panelen liggen erop !!
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140413-IMG_20140413_204005.jpg
Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/15826825/140413-IMG_20140413_204009.jpg


Komende dagen nog de zijkanten van de dakschansen aftimmeren en ondertussen al wat zonnestralen binnen harken. :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Hurricane
  • Registratie: April 2000
  • Laatst online: 17-10 12:24

Hurricane

Alles is anders dan het lijkt!

Vandaag zijn dan de panelen bij ons op dak gelegd :*)
Afbeeldingslocatie: http://www.euren.nl/tweakers/panelen1.jpg
Eerste regelwerk ligt.

Afbeeldingslocatie: http://www.euren.nl/tweakers/panelen2.jpg
Panelen bij ons. Ik vind het er mooi op liggen.

Afbeeldingslocatie: http://www.euren.nl/tweakers/panelen3.jpg
Overzicht van panelen bij ons en de buren.

Nu afwachten wat ze opbrengen als de zon goed schijnt 8)
Heren van Lammertink en The Sunshine Company bedankt!


p.s. Losse tegels van de stoep is aanleg van glasvezel.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • migjes
  • Registratie: April 2007
  • Laatst online: 17-10 15:50
GioStyle schreef op woensdag 16 april 2014 @ 19:34:
Ik had al eerder een post geplaatst maar helaas geen reactie, vandaar dat ik het nogmaals vraag:

Stel dat ik 6 keer EC Solar 270Wp panelen neem met een Growatt 1500 TL als omvormer. Ga ik dan tegen problemen aanlopen zoals te weinig/veel voltage zodat de omvormer niet juist functioneert etc?

Growatt 1500 TL:
Max. DC power: 1800W
Max. DC voltage:450V
Start voltage:150V
PV voltage range: 100 - 450V
MPPT work voltage range/nomimal voltage: 120V-450V / 360V
Full load dc voltage range: 175V-450V
Max. input current:10A


6x EC Solar 270Wp:
Maximum Power-Pmax (Wp): 270W
Voltage at Maximum Power-Vmp (V): 49.5V
Current at Maximum Power-Imp (A):5.49A
Open Circuit Voltage-Voc (V):60.3V
Short Circuit Current-Isc (A):5.93A


Deze set wil ik op een plat dak (schuren) plaatsen op een zuid opstelling met een hoek van 15 graden.

Zo ver ik kan beoordelen met mijn kennis moet het wel goed werken, maar alle kritiek is welkom. ;)
dat gaat goed werken.
(ik neem aan dat dit de ecs-270D met 96 cellen is?
www.sun-solar.nl/wp-conte...en-zwarte-handleiding.pdf
die staat nog niet in de standaard programma's )

vind het zelfs een goede keuze, panelen met 5" cellen maak je gewoon makkelijker een kleine string mee op een tl omvormer.

voor als je wat avontuurlijker bent.
http://www.daanauctions.c...e-SunEzy-2000-PVSNV12000-
dit gaat ook, allen er komt nog wel veiling kosten bij + BTW.
met alleen het openings-bod is het wel leuk om te doen maar ga niet over bieden. ;)
Jack schreef op woensdag 16 april 2014 @ 20:44:
Voc * 6 panelen: 60.3*6=361.8V
Max. DC voltage omvormer is 450V.

Volgens mij zou het prima moeten lukken. Maar zo heel veel verstand heb ik er ook niet van... :)
Dus nog even wachten op een reactie van één van de geleerden hier.
als je dan ook nog de temperatuur coëfficiënt mee neemt dan ben je er in dit geval.
de minimum temperatuur is dan altijd een beetje schatten. ;)
Nico Klus schreef op donderdag 17 april 2014 @ 01:22:
Hallo,
Ik wil mij ook op het zonnepanelen pad begeven, maar ik zit met een vraag hoeveel en hoe ik ze het best kan positioneren.
Ik heb een plat dak van 6m breed x 5m diep dat precies zuid-oost gericht is.
Wat is nu wijsheid om de panelen ZuidOost te richten, dan kunnen er 9 op schat ik zo (3x3) of om de panelen schuin over het dak te leggen zodat ze precies zuid gericht zijn. Dan kunnen er maar iets van 8 (2-4-2) op schat ik. Voordeel is dan wel dat ze meer rendament halen.

Ik heb een zonneboer gevraagd om advies. Die gaf aan om er 12 op te leggen 3 landscape x 4 rijen, zuid oost gericht. Opgesteld onder een hoek van 10 graden.
Dat is veel meer, maar minder efficient qua richting en hellingshoek.
Wat is jullie ervaring, hoe nauw komt het met de hellingshoek en de zuidelijke richting?
goed plan ;)

lage hoek is een stuk effectiever als een grote hoek.
maar ik ga niet graag onder de 15 graden.
de panelen moeten ook nog schoon kunnen spoelen.

en ja, panelen op een platdak kunnen een stuk dichter bij elkaar als mensen vaak denken.
(wel zorgen dat de panelen van een type zijn waarbij de diodes goed zitten voor jouw geval, om schaduw problemen te voorkomen.)

je kunt ook een oost-west overwegen als je meer opbrengst wil.
wees niet bang, zelfs panelen op noord kunnen.
dan zou jij een zuidoost-noordwest hebben. (als ik het goed overzie)

voor wat opbrengst info over panelen op noord:
http://www.antonboonstra.nl/energie/

maar gaat niko zelf klussen?
(dan heb ik vaak andere tips.)

edit:
wat oost-west gisteren bij mij deed.
Afbeeldingslocatie: http://members.home.nl/vreeburg/imglang/tweakers/16-4-2014.jpg
was toch nog goed voor 17,4kWh.

7x245Wp(15 graden) + 7x245Wp(45 graden) op oost en 10x300Wp(45 graden) op west. (4kW omvormer)


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Phony
  • Registratie: Juni 2003
  • Niet online
Voor 16x 240Wp panelen ben ik momenteel op zoek naar een omvormer en ben al wat passende omvormers tegengekomen. Ook via DM al aardig wat vragen beanwoord gekregen :) Nu zag ik een Delta Solivia SI 3300W (nieuw) voor een leuke prijs (€ 440,-), maar ondertussen is het al een verouderd model.

Ik vraag me af of ik er een goede deal aan heb, of dat een recenter model toch de meerprijs waard is.

Enige nadeel dat ik kan ontdekken is maar 1 MPPT, maar weet niet hoeveel dat uiteindelijk zal schelen.
Ik zal sowieso een DC-werkschakelaar monteren, dus dat er geen DC switch in zit is geen probleem.

Alle panelen zijn gelijk, liggen in hetzelfde dakvlak en worden in 2 strings van 8 aangesloten. 4 rijen van 4 stuks, waarbij de bovenste 2 rijen wel wat last kunnen hebben van schaduw ivm de schoorsteen van ons aan de ene kant, en die van de buren aan de andere kant.

Het geheel komt er ongeveer zo uit te zien. Ligt vrij strak tussen de schoorstenen.
edit: linker schoorsteen is van ons, rechts is van de buren.
Afbeeldingslocatie: http://i59.tinypic.com/257h93k.jpg

[ Voor 32% gewijzigd door Phony op 17-04-2014 12:33 ]


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • klungeltweaker
  • Registratie: Augustus 2003
  • Laatst online: 30-09 14:54

klungeltweaker

Maakt altijd alles kapot ...

Sinds enige weken liggen onze panelen er ook op en is de installatie in gebruik.
Ik had als wens om ruimschoots ons verbruik af te dekken. Met de voorgestelde 150Wph SIGS panelen van TSMC was er niet genoeg dak voorhanden. Dit is de reden om voor de relatief dure BenQ panelen te kiezen. Achteraf valt de meerprijs mee (+6%) t.o.v. de SIGS-panelen.

Rekening houdend met BTW-teruggave is de terugverdientijd ongeveer 9 jaar.
De kleine hoekjes schaduw van de dakkapel en het hoogteverschil tussen de daken wordt redelijk goed opgevangen door de omvormer.
Vandaag was de schaduw om 10.30 uur volledig weg.
Zodra we twee vergelijkbare dagen qua weer hebben ga ik uitzoeken of uitzetten van Optitrac beter of slechter is.

Leverancier: Solar1 Dedemsvaart.
Panelen: 18 stuks BenQ PM318B01,SunForte 325 Wp mono, 19,9% rendement.
Omvormer: SMA STP 6000TL-20
Vermogen: 5850WpH, ongeveer 5100KwH per jaar.
Montage: Clickfit
Ligging:ZW, hoek ongeveer 35 graden
Plaats: Bovensmilde

Afbeeldingslocatie: http://popken.eu/images/Solar/IMG_20140402_112002447.jpg

Sinds de ingebruikname op 22 maart lekker veel zon, met gisteren een record van 37,5 KwH.
Vrouwlief was eerst kritisch, maar vind het nu toch wel mooi en vraagt iedere dag naar de dagscore :)

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • SunshineCompany
  • Registratie: Oktober 2010
  • Laatst online: 24-02 10:02

SunshineCompany

Bedrijfsaccount The Sunshine Company

13.940 Wp

Zo, Solesta zonneboiler hangt naast de buitenunit van de Elga warmtepomp, en nog 10 YL255 erbij op de gevel (naast de 17 die erboven liggen).

Afbeeldingslocatie: https://lh6.googleusercontent.com/-yQ3rGFIQVz0/U0_rSsyIkxI/AAAAAAAAhZ0/lifhs22M_g0/s512/IMAG0106.jpg

Afbeeldingslocatie: https://lh4.googleusercontent.com/-0IF1hySezzs/U0_v1lJmw-I/AAAAAAAAhas/vyGs6SDnmXA/s512/IMAG0109.jpg

[ Voor 18% gewijzigd door SunshineCompany op 17-04-2014 17:18 ]

Eigen PV systeem: 68 stuks 205 Wattpiek Suntech zonnepanelen, SMA Tripower 15000TL omvormer. Realtime opbrengst via Sunny Webbox, op onze website.


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • Hurricane
  • Registratie: April 2000
  • Laatst online: 17-10 12:24

Hurricane

Alles is anders dan het lijkt!

Mijn eerste volle dag dat de panelen actief zijn heeft het volgende opgeleverd :-)

Afbeeldingslocatie: http://www.euren.nl/tweakers/levering1.png

Zo te zien is het niet zo'n zonnige dag geweest hier (ben zelf de hele dag ergens anders in het land geweest) maar ben er blij mee.

Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • crazyharrie
  • Registratie: December 2010
  • Laatst online: 02-11-2023

crazyharrie

9370WP op O-Z-W Ecodan 7,5Kw

Afbeeldingslocatie: https://dl.dropboxusercontent.com/u/97812885/loesje-slimme-meter-Vrijbit-s.jpg

@Loesje: Wie niet in (vandebron) zonne energie gelooft, moet er maar eens in gaan liggen. http://www.pvoutput.org/list.jsp?id=19198&sid=17057


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • antonboonstra
  • Registratie: Augustus 2002
  • Laatst online: 20:54

antonboonstra

8815Wp | WP | Tesla | Zero

Wegens de onlangs tegenvallende opbrengsten van mijn 4 panelen op NNW, heb ik toch maar eens wat metingen verricht. De waarden die ik meet, kan ik niet verklaren. Misschien jullie wel?

Eerst even de elektrische eigenschappen van de panelen op mijn dak. Ik heb dan de 240Wp versie, maar hiervan verschilt voornamelijk de stroom en de spanning een stuk minder.
ET Solar P660 - Elektrische eigenschappen

Bij weinig zon (NNW), pak ik de grijze lijn (200W/m2) die een openklem spanning van 33,5V lijkt aan te geven. Met 4 panelen in serie komt dit dus op een verwachte Voc van 134V. Daarnaast is het relatief koud en liggen de panelen in de schaduw. Bij een celtemperatuur van 10°C en een temp. coeff. of Voc (TK Voc) van -0.346 %/°C -> 10°C - 25°C = -15°C x -0,346% = +5,2% Dus de verwachte openklem spanning is 134 x 1,05 = 141Vdc. Momenteel meet ik als openklem spanning 127,3V... Hmm, dat is wel erg laag, 10% lager dan verwacht.

Dan maar eens de Vmpp meten, dus met de omvormer aangesloten. De grijze lijn heeft bij maximaal vermogen een spanning van ongeveer 28V. Dit zal door de lage temperatuur nog iets hoger liggen, laten we 29V zeggen. Dat keer 4 panelen in serie, levert een verwachte Vmpp van 116V op. Als ik meet, maakt de omvormer er momenteel 88V van :? Dat zou wel de (veel) lagere opbrengst dan vorig jaar verklaren.

Moet ik het probleem nu bij de panelen zoeken, of bij de omvormer? De Voc is lager dan verwacht, maar misschien is de huidige instraling ook nóg lager. De Vmpp is echter 25% lager dan verwacht. Het is alsof de omvormer maar 3 van de 4 panelen ziet. Ik heb eerlijk gezegd niet heel veel zin om het (hele) hoge dak op te klimmen om elk paneel apart te gaan meten...

📸Canon EOS 5D IV 🚁DJI Mavic Pro 🏍️Zero SR ⚡Tesla M3 LR 🌡️Daikin US 3.5kW ☀️8815Wp 🔋Marstek Venus-E 5,12 kWh Tweakers PVOutput lijst


Acties:
  • 0 Henk 'm!

  • P_Tingen
  • Registratie: Maart 2005
  • Laatst online: 14:52

P_Tingen

omdat het KAN

Misschien kun je er ook even bij vermelden wat je punt is hier. De energieboer kan de meter blokkeren. Ja, en? Waarom zou hij dat doen? Ja, als ik mijn rekening niet betaal maar dan is het nog terecht ook.

Hij kan de meter uitlezen. Ja, en? Wat zou daar erg aan zijn? Hij moet de standen toch weten, dus het enige dat ik ermee opschiet is dat ik geen valse meterstanden door kan geven.

Hij kan de toevoer afknijpen. Ja, en? Waarom zou hij in godsnaam dat doen? Ik kan hier echt geen reden bij bedenken. Ja, in tijden van oorlog, maar dan maak ik me wel zorgen over andere dingen dan mijn privacy

Afbeeldingslocatie: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/ManWearingTinFoilHat.jpgIk zeg niet dat een slimme meter goed is of slecht is. Ik zeg alleen wel dat berichten als deze slecht zijn, want luchtfietserij, bangmakerij en gebaseerd op niks dan aannames, ofwel FUD.

* P_Tingen vindt Fud zonder "ge" erachter niet goed.

... en gaat over tot de orde van de dag

Pagina: 1 2 ... 8

Dit topic is gesloten.

Let op:
Dit topic gaat over de technische aspecten van het opwekken met PV.
Voor andere onderwerpen zijn er specifiekere topics:

productie en opbrengst: Jouw productie, afgelopen maand...ofzo
Data logging algemeen: Datalogging: PV systemen
PV output: PVOutput info en discussie of opmerkingen topic
BTW perikelen: Nieuws: Zonnepanelen en de btw
Over salderen en terugleververgoedingen: Salderen en terugleververgoedingen
Luchtige praat in de kroeg: De Duurzame Kroeg deel 2
En uiteraard is het mogelijk om een nieuw topic aan te maken in het DED forum: http://gathering.tweakers.net/forum/insert_topic/71

Losse aankoopadviezen of het bespreken van offertes horen in een eigen topic.