Het MFT topic van 2014 en 2015

[Relisys]

De 14-140mm van panasonic heeft minder bereik dan de 45-150mm en is toch weer een stuk duurder.

Bij de 100-300mm zit ik met een gat (42-100mm) wat me ook verre van ideaal lijkt. De reden dat ik de lens nu op kortere termijn wil aanschaffen is een reis naar Afrika, waarbij dus wildlife gefotografeerd gaat worden en de 14-42mm echt tekort schiet. Echter verwacht ik niet dat dit ik me na deze reis volledig zal focussen op het fotograferen van dieren, waardoor ik de zoom weer minder nodig verwacht te hebben. Dan lijkt het gat me toch ongemakkelijk...

[jesper86]

Misschien kan je het eens ergens uitproberen, en Nikon heeft een Lens Simulator op de website (moet je wel even het equivalent nemen). Het verschil tussen 140 en 150mm is echt niks, en het verschil tussen 150 en 175 of zelfs 200 ook minder dan je denkt, maar misschien toch net dat beetje extra wanneer nodig .. of dat het waard is ligt eraan of je een goede baan heb of niet, of mss op de tweedehands toer wil. Zou persoonlijk 'gewoon' de 45-150mm nemen licht in gewicht en prijs.

Ik weet niet of je Photozone gezien heb. De conclusie vind ik een beetje vreemd terughoudend want de resultaten zijn bijzonder goed aan de samples te zien, evenals de MTF en afwezigheid van CA, zelfs al zou je niet naar de prijs kijken. De andere twee staan er ook op en presteren een minder goed, maar die zijn dan ook wel op een oudere sensor getest.

[ Voor 34% gewijzigd door jesper86 op 09-03-2014 17:14 ]

[Haas_nl]

Volgens mij ben je dan beter af met een superzoom compact.
Ik heb deze vanmorgen geschoten op 300mm
http://www.flickr.com/photos/116933746@N06/13033988825/
En dat beestje zat op z'n 30 meter (schatting) van mij af.
Dus als je met 150mm gaat fotograferen dan kan je alle details wel vergeten.

[ Voor 15% gewijzigd door Haas_nl op 09-03-2014 18:17 ]

[Universal Creations]

Dat is niet bepaald een scherpe lens....

[wowly]

hallo heren,

Een vraagje van een grote foto-noob. Iedere keer lees ik me weer stevig in en iedere keer vergeet ik het weer.

We hebben destijds de olympus e-p1 PEN gekocht omdat deze zo lekker lichtsterk zou zijn; flitser zou nauwelijks nodig zijn....... helaas: in de praktijk zijn er gewoon erg veel onscherpe foto's (beweging) agv de langere sluitertijd. Buitenfoto's daarentegen zijn prachtig. De e-p1 heeft geen flitser; wel kunnen we er een externe flitser opzetten, maar dat is toch niet zo mooi, maar vooral ook erg onhandig. Het kleine toestel is juist ideaal om makkelijk mee te nemen in je jas! Een flitser doet daar afbreuk aan.

Omdat we (zal het maar eerlijk vertellen) meestal de autostand gebruiken en de camera vooral gebruiken (90%) voor hap-snap fotografie (3 kids, tel uit...) waren we natuurlijk superblij met zo'n camera met vrijwel geen shutterlag. Alleen in goede lichtconditie's dus grrrrrr matig licht = bewegingsonscherpte en shutterlag.

Mijn vraag aan jullie: de huidige olympus kit-lens (14-42mm f3.5-5.6) draagt mogelijk bij aan dit probleem. Zou een lichtsterke lens (f1.8) de problemen grotendeels op lossen?? En wat is een prijstechnisch goede (AF liefst) lens?
Er staan van die 19mm kitlenzen te koop voor een kleiner bedrag; is dat wat?
Of moeten we (prijstechnisch) de camera verkopen en voor een andere generatie gaan?

Wat is wijsheid? Misschien dat jullie me kunnen helpen?

alvast bedankt!!!

Jan

[ErikRo]

Hm ik zou eerst eens proberen er eentje voor een dag te lenen. Ik wete nog dat ik van alles had uitgerekend wat ik aan winst zou halen maar het niet zaligmakend bleek. Uiteindelijk heb ik er prima mee leren werken. Maar het is net even te duur om mis te kopen.

P1 is dacht ik oude body met 12MP. Eentje met 16MP (nieuwe gen) zou ook al behoorlijk schelen. Er is een 2.8 lens die 2.8 over de gehele lengte is die zou zeker meehelpen. Want met primes kun je niet zoomen dat kan weer lastig zijn.

[mrc4nl]

wowly schreef op zondag 09 maart 2014 @ 19:47:

Mijn vraag aan jullie: de huidige olympus kit-lens (14-42mm f3.5-5.6) draagt mogelijk bij aan dit probleem. Zou een lichtsterke lens (f1.8) de problemen grotendeels op lossen?? En wat is een prijstechnisch goede (AF liefst) lens?
Er staan van die 19mm kitlenzen te koop voor een kleiner bedrag; is dat wat?
Of moeten we (prijstechnisch) de camera verkopen en voor een andere generatie gaan?

Wat is wijsheid? Misschien dat jullie me kunnen helpen?

alvast bedankt!!!

Jan

mmm lastig.

F2.8 is eigenlijk te weinig tov je kitlens, het is minder dan een stop, te weinig om echt te merken
je zal dat al snel richting de f1.8 moeten gaan. en tevens een beetje groothoek zodat je dof lekker ruim is (minder kans op misfocus)

12mm f2 supergroothoek, maar "belachelijk" duur.

17mm f1.8 ik denk dat dit de ideaale lens is (qua beeld) maar ook duur

20mm f1.7, goedkoper dan de 17mm maar is vrij traag met focusen. niet ideaal als point and shoot, met ervaring zal er prima mee te schieten zijn.

een nieuwe lens pricewatch: Olympus M.ZUIKO DIGITAL ED 25 mm 1:1.8
ook vrij duur.

je kan de 19mm sigma natuurlijk proberen, maar ik denk niet dat het veel zal helpen t.o.v de lens die je hebt. wel èèn tip voor schieten met de 14-42, als het donker is: niet inzoomen! dat maakt de lens alleen maar donkerder. Dus mindere autofocus en meer kans op bewogen beeld


ik denk dat je beter uit bent met een nieuwe camera

[Verwijderd]

Uit eigen ervaring weet ik dat die kitlens een behoorlijk remmende factor is op deze camera (alhoewel ik had de E-PL1, maar dat is qua specificaties ongeveer hetzelfde). Optisch wel goed maar best wel traag.
Ik heb voor mijn E-PL1 toen (na de 40-150, dat is een aanrader) de 12mm f/2 gekocht en die is heel snel met AF. Ook lekker lichtsterk. Die gebruik ik nu altijd voor binnen. Voor jou zou de 17mm f/1.8 een optie kunnen zijn als allround lens. Wel duur maar het is dan ook wel een pareltje.

Andere optie zou kunnen zijn dat je een E-PM2 goedkoop op de kop tikt met kitlens. Deze heeft een veel betere sensor en de nieuwere kitlens is veel sneller met AF.

Ook een optie, en een die niets kost behalve tijd en doorzettingsvermogen, is dat je de camera van de autostand afhaalt en eens gaat spelen in de halfautomaat waarbij je met de sluitertijd gaat experimenteren.

[Universal Creations]

mrc4nl schreef op maandag 10 maart 2014 @ 01:01:
F2.8 is eigenlijk te weinig tov je kitlens, het is minder dan een stop, te weinig om echt te merken
je zal dat al snel richting de f1.8 moeten gaan. en tevens een beetje groothoek zodat je dof lekker ruim is (minder kans op misfocus)

f/2.8 is aan het lange eind 2 stops lichtsterker dan de kitlens, 4x kortere sluitertijd. Die f/3.5 van de kitlens is enkel de eerste paar mm, daarna gaat het snel omhoog (er zal vast een tabelletje voor zijn).

[mrc4nl]

Universal Creations schreef op maandag 10 maart 2014 @ 10:04:
[...]

f/2.8 is aan het lange eind 2 stops lichtsterker dan de kitlens, 4x kortere sluitertijd. Die f/3.5 van de kitlens is enkel de eerste paar mm, daarna gaat het snel omhoog (er zal vast een tabelletje voor zijn).

Zie 2e stukje uit mijn text over donkerder worden van de kitlens.

[jesper86]

Een nieuwe camera (sensor) scheelt hooguit 1 stop, terwijl inderdaad een 25/1.8 of 45/1.8 wel twee of zelfs 3 stops kan schelen wanneer je de kit een stukje inzoomt (wat je met kids toch vaak doet lijkt me). Dat betekend dat een sluitertijd van 1/30 wat echt te weinig is voor beweging op 1/120 of 1/240 uit zal komen, wèl genoeg!

En voor de duidelijkheid, AF-snelheid zit grotendeels in de lens niet body (alles is beter dan die oude kit lens), tenzij je het heb over AF-tracking het 'volgen' van bewegingen dat doet de body, maar alleen high-end modellen dacht ik.

Natuurlijk is een flitser een goede reden voor een andere body, die zet bewegingen meteen stil ongeacht de sluitertijd .. maar is meestal niet zo mooi.

Heb je nog geld over voor een andere body dan is de E-PM2 inderdaad een goed idee. Een flitser zit niet ingebouwd, maar er zit wel een nette mini flitser bij inbegrepen in de doos! En met de nieuwe sensor kan je dan inderdaad nog een stop hogere iso gebruiken waardoor je in principe 4 stops winst in totaal kan hebben.

Het mooiste zou natuurlijk zijn een E-M10. Die heeft ook nog betere stabilisatie (alleen voor je eigen beweging), en behalve een ingebouwde flitser ook een EVF. Maar is een heel stuk duurder natuurlijk.

[Shiver23]

Over de E-M10 gesproken. Heeft iemand die al in een winkel zien liggen? Ik zou hem graag proberen/vasthouden voordat ik hem koop, maar ben deze camera nog nergens tegengekomen.

[Verwijderd]

Shiver23 schreef op dinsdag 11 maart 2014 @ 12:52:
Over de E-M10 gesproken. Heeft iemand die al in een winkel zien liggen? Ik zou hem graag proberen/vasthouden voordat ik hem koop, maar ben deze camera nog nergens tegengekomen.

Bij de officiële Olympus OM-D dealers (vaak de speciaalzaken) zal hij ongetwijfeld in de vitrinekast liggen zodra hij beschikbaar is. Maar zelfs iemand als Hans Keuzekamp heeft er nog geen zo te zien. Ik denk dus eigenlijk dat er Nederland nog niets aangekomen is.

[Denizz]

Verwijderd schreef op dinsdag 11 maart 2014 @ 13:01:
[...]

Bij de officiële Olympus OM-D dealers (vaak de speciaalzaken) zal hij ongetwijfeld in de vitrinekast liggen zodra hij beschikbaar is. Maar zelfs iemand als Hans Keuzekamp heeft er nog geen zo te zien. Ik denk dus eigenlijk dat er Nederland nog niets aangekomen is.

Ik wacht vol ongeduld op de nieuwe OM-D. Nog steeds geen datum bekend dus?

[jesper86]

Had er al moeten zijn, half februari volgens http://www.digifotopro.nl...instapmodel-voor-599-euro

Dus iets is er nie goe.

[Shiver23]

Ok, dat wordt nog even wachten. Ik twijfel trouwens enorm tussen de Panasonic GX7 en Olympus OMD E-M10. Beiden lijken ze redelijk vergelijkbaar. De Oly heeft fotografisch de voorkeur vanwege o.a. betere IBIS en geen AA. De GX7 heeft een betere/handigere viewfinder en een betere UI.
Wat zouden volgens jullie nog meer redenen zijn om de ene of de andere te halen?

[Sluw]

Shiver23 schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 08:24:
Ok, dat wordt nog even wachten. Ik twijfel trouwens enorm tussen de Panasonic GX7 en Olympus OMD E-M10. Beiden lijken ze redelijk vergelijkbaar. De Oly heeft fotografisch de voorkeur vanwege o.a. betere IBIS en geen AA. De GX7 heeft een betere/handigere viewfinder en een betere UI.
Wat zouden volgens jullie nog meer redenen zijn om de ene of de andere te halen?

De GX7 heeft een significant betere filmmodus en de e-m10 is wat sneller. Er zijn genoeg sites waar je technische specificaties tegen elkaar af kunt zetten. Maar als de filmfunctie niet erg belangrijk is kun je denk ik het beste beide even bekijken en testen. Ze hebben namelijk en erg andere vorm. Als je nog geen lenzen hebt en je koopt een panasonic lens dan zit daar ook gewoon stabilisatie in die vergelijkbaar met IBIS is. Een goede Panasonic lens (bijvoorbeeld 12-35 of 35-100, eigenlijk alles met power O.I.S.) heeft ongeveer de zelfde stabilisatie als 5 axis IBIS. De mega O.I.S. lenzen zijn misschien vergelijkbaar met de 3 axis stabilization.

[leendertv]

De GX7 heeft ook IBIS.
De GX7 heeft ook een elektronische sluiter, 1/8000sec snelle mechanische sluiter, 1/320sec flashsync...en inderdaad veel betere video.
Ik denk dat het vooral een gevoelskeuze is uiteindelijk..

[ Voor 15% gewijzigd door leendertv op 12-03-2014 13:11 ]

[Wobcat]

En vergeet de 'silent mode' niet van de GX7, echt totaal onhoorbaar foto's maken. Kan mooie plaatjes opleveren tijdens feestjes, straatfotografie, etc.

[Teun_2]

Wobcat schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 14:48:
En vergeet de 'silent mode' niet van de GX7, echt totaal onhoorbaar foto's maken. Kan mooie plaatjes opleveren tijdens feestjes, straatfotografie, etc.

Maar dan gebruikt die enkel de lectronische sluiter, wat in de praktijk zorgt voor een beetje een jellyeffect en absoluut niet te gebruiken is met tl-verlichting.

[jesper86]

Teun_2 schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 15:11:
[...]
wat in de praktijk zorgt voor een beetje een jellyeffect

Voorbeeld ?

[leendertv]

Klopt je kunt de elektronische sluiter beter niet gebruiken met bewegende onderwerpen.
De Panasonic G6 en GX7 hebben allebei een sensor readout van 1/10sec.
En dat is niet snel genoeg bij bewegende onderwerpen.

Maar de GM1 heeft een sensor readout van volgens mij 1/50sec (heb dat niet helemaal duidelijk kunnen vinden).
En dat lijkt snel genoeg te zijn om geen last meer te hebben van het jello effect. Bij een sluitertijd sneller dan 1/500sec schakelt de GM1 trouwens ook altijd over naar de elektronische sluiter.
Ook de GH4 heeft een snelle sensor readout.

De Nikon systeemcamera's hebben ook een elektronische sluiter. Volgens mij hebben de nieuwste types een sensor readout van 1/80sec. En over die camera's hoor je ook geen klachten wat betreft het jello effect.

Lijkt dat de elektronische sluiters in de nieuwste Panasonic m43 camera's dus nu heel goed bruikbaar geworden zijn en dit zorgt voor scherpere foto's doordat er helemaal geen trilling is van de sluiter (en je sluiter slijt niet)!
Zie bijvoorbeeld: http://cameraergonomics.b...0mm-mk2-lens-shutter.html

[ Voor 19% gewijzigd door leendertv op 12-03-2014 16:09 ]

[Teun_2]

jesper86 schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 15:50:
[...]

Voorbeeld ?

Kan er nu geen tonen, ik heb er wel wat in de vuilbak gegooid toen ik de feature een paar keer heb gebruikt. Je kan het vergelijken met stills van een rollingshutterfilmpje.

[tommyz]

Hier een voorbeeld. Heeft m'n Panasonic GM1 ook wel last van

[jesper86]

Oei dat is wel duidelijk aanwezig. Grappig dat die man precies de andere kant op leunt.

Gelukkig is 1/500 van de mechanical shutter in de GM1 meestal wel genoeg lijkt me.

[ Voor 33% gewijzigd door jesper86 op 12-03-2014 18:00 ]

[wowly]

Hallo allemaal,

zeer bedankt voor jullie reply's, ik vind dat echt te gek! Ik moet een en ander nog even laten bezinken.

Waar ik in ieder geval heel erg blij mee ben is dat de kitlens in sterk beperkende factor is. Toen ik het toestel aanschafte (600 euri met de kleine retroflitser erbij die alles wit wegwast) was mijn idee voor een compacte snelle camera waarvoor ik later een veel betere lens kon aanschaffen. Dat M34 leek (en lijkt me nog steeds) een blijvertje, dus een goede lens is nooit weggegooid.

Vervelend is dat mijn budget ongeveer 200 euro is, terwijl voor een goede lens je bijna 500-600 euro of meer kwijt bent. Zjn er nog andere alternatieven, bijvoorbeeld als ik de AF weglaat? Of is dat niet verstandig?

[Verwijderd]

Panasonic 14mm f/2.5 kan je met wat geduld voor 100 euro van marktplaats halen, was tot voor kort ook voor rond de 130 euro nieuw (incl verzending, excl eventuele invoerkosten/btw) van buiten de EU via eBay.
Bekijk deze eens: http://www.ebay.nl/itm/Br...Japan-Gifts-/140753323166

Daarnaast de hier veel bewierookte Olympus 45mm f/1.8, moet ook nieuw voor onder de 300 te doen zijn maar daar heb ik geen research naar gedaan.

[ Voor 53% gewijzigd door Verwijderd op 12-03-2014 20:34 ]

[Verwijderd]

wowly schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 19:54:
Hallo allemaal,

zeer bedankt voor jullie reply's, ik vind dat echt te gek! Ik moet een en ander nog even laten bezinken.

Waar ik in ieder geval heel erg blij mee ben is dat de kitlens in sterk beperkende factor is. Toen ik het toestel aanschafte (600 euri met de kleine retroflitser erbij die alles wit wegwast) was mijn idee voor een compacte snelle camera waarvoor ik later een veel betere lens kon aanschaffen.

Die retro flitser (FL-14) schijn zo'n slecht ding nog niet te zijn hoor. Je kan hem instellen dat hij niet vol flitst maar bijvoorbeeld dop halve kracht of een kwart.

[jesper86]

Verwijderd schreef op woensdag 12 maart 2014 @ 20:13:
Daarnaast de hier veel bewierookte Olympus 45mm f/1.8, moet ook nieuw voor onder de 300 te doen zijn maar daar heb ik geen research naar gedaan.

Nou zeg wat een research even 45mm intikken.
pricewatch: Olympus M.Zuiko Digital 45mm f/1.8 Zwart

[Verwijderd]

Laat mij nou luiheid willen uitstralen joh. Vaak geeft de pricewatch hier niet een heel reëel beeld van lensprijzen als ze überhaupt aanwezig zijn, iig bij MFT.

[leendertv]

Tja 14mm f2.5 is niet eens zo veel lichsterker dat de kitlenzen op 14mm (f3.5).
En een 45mm is niet echt breed inzetbaar.
Misschien een tweedehands Panasonic 20mm f1.7?

[Verwijderd]

14mm f/2.5 is echter wel kwalitatief beter en compacter dan een kitlens, de helft zo duur als de 20mm f/1.7 en veel snellere interne focus dan diezelfde 20mm. Als je budget 200 euro is...

[mrc4nl]

En de bokeh heb ik alijd al goed gevonden van de 14mm. Niet dat je veel bokeh verwacht bji een groothoek, maar dichtbij focussen levert fraaie bokeh plaatjes op

althans dat is mijn ervaring als voormalig eigenaar. (heb m ingeruild voor de 14-42 II)
maarja binnenkort komt de 15mm f1.7 uit, als de prijs ernaar is zie ik potentie om eigenaar te worden

laat ik dan zelf ook wat samples posten


links f2.5 rechts: afgestopt (f5.6)


f8

[ Voor 60% gewijzigd door mrc4nl op 13-03-2014 00:30 ]

[Verwijderd]

Panasonic 14mm f/2.5 vs 20mm f/1.7:
http://m43photo.blogspot....x-14mm-vs-lumix-20mm.html

Iemand die lovend is over de 14mm inclusief genoeg voorbeeldfoto's:
http://talkingtree.org/20...s-perfect-for-landscapes/

En hoe kan ik Steve Huff weglaten als het om deze lens gaat:
http://www.stevehuffphoto...ens-review-by-steve-huff/

[ Voor 21% gewijzigd door Verwijderd op 13-03-2014 00:01 ]

[mrc4nl]

foto konijnenberg heeft alvast een prijs voor de 15mm f1.7, beetje..... duur
http://www.fotokonijnenbe...g-summilux-15mm-f1-7-asph

[GustavSan]

Mag ik bij die 15mm 1.7 betere specs/werking verwachten als bij de nieuwe Oly 25mm 1.8? Of zal dit van de tests afhangen? Heeft iemand enig idee wanneer deze lens verwacht wordt? Ik lees Q1/Q2...maar vooral veel giswerk. Ook de prijs is van belang...deze lens voor €800 oid zou toch net wat te duur zijn...maar bv iets duurder dan de pana 25mm 1.4 en misschien flink het overwegen waard....

[Shiver23]

Ik dacht dat ik er aardig uit was, maar van die shuttershock word ik nog niet heel vrolijk. Hoeveel rekening moet je hier mee houden? Anders is een DSLR misschien de betere keuze.

[Verwijderd]

Shiver23 schreef op donderdag 13 maart 2014 @ 11:53:
Ik dacht dat ik er aardig uit was, maar van die shuttershock word ik nog niet heel vrolijk. Hoeveel rekening moet je hier mee houden? Anders is een DSLR misschien de betere keuze.

Worden de berichten met betrekking tot shuttershock niet behoorlijk overdreven? Op DPR wordt er veel over geschreven maar ik heb maar weinig mensen gezien die er daadwerkelijk last van hadden.

Op een dSLR kan je natuurlijk evengoed last van shuttershock hebben en ook nog eens van een klappende spiegel.

Maar wellicht kan iemand anders er iets over vertellen. Ik heb er in ieder geval nooit last van.

[Soepie]

mrc4nl schreef op donderdag 13 maart 2014 @ 00:42:
foto konijnenberg heeft alvast een prijs voor de 15mm f1.7, beetje..... duur
http://www.fotokonijnenbe...g-summilux-15mm-f1-7-asph

Zooo, gelijk maar gepreorderd , das toch helemaal niet duur .....

[mrc4nl]

Over preorders gesproken, cameranu heeft de Olympus em10 op vooraad, direct leverbaar dus.

[Verwijderd]

Fijn dat ze nu dan binnendruppelen. Nog niet alle combinaties zie ik.

Wat ik ook zag is dat de consumentenbond de E-M1 als beste getest heeft. Dat wist ik nog niet.

[Verwijderd]

Mijn MFT-lenzen gebroederlijk naast elkaar, een overzichtsfoto is nog knap lastig als je dan enkel een lens tot je beschikking hebt die uit elkaar ligt. Ik denk dat nummertje 3 in de rij binnenkort een ander thuis gezocht heeft, ik gebruikte 'm al niet veel en dat zal met de komst van de 1e in de rij niet gaan verbeteren. Van nummertje 4 in de rij de focus maar aangepast van hoe het hoort (2,3m - oneindig) naar een range van 1.3m - 6m oid, veel verder gebruik ik 'm toch niet voor.

[Denizz]

mrc4nl schreef op vrijdag 14 maart 2014 @ 13:55:
Over preorders gesproken, cameranu heeft de Olympus em10 op vooraad, direct leverbaar dus.

Helaas alleen de zwarte beginnen nu binnen te druppelen. De zilveren moeten nog geschilderd worden?

[leendertv]

Ik heb deze foto groot besteld op gallery print (bij Pixum):


Ik ben heel benieuwd hoe het gaat worden

Foto's zijn gemaakt met Panasonic G3 + 14-42mm II
Bewerkt in Lightroom 4
Gestitcht in Microsoft ICE (gratis)

[pascal s68]

Prachtig, leendertv!
Gemaakt mbv een statief neem ik aan? En hoeveel foto's heb je hiervoor aan elkaar geplakt?

Ik kijk al een aantal weken mee in dit topic omdat ik een mirrorless ook wel zie zitten. Zelf zit ik te wachten tot de E-M10 bij Konijnenberg op voorraad is, dan kan ik hem eens vasthouden en kijken of het wat voor me is.
Ook de Fuji X overweeg ik nog een beetje, maar ben bang dat hij net wat te groot wordt (liefst met standaardzoom in een jaszak - al trekt de beeldkwaliteit me wel aan.).
Voor mij is het een vervanger van mijn Olympus C8080 en Nikon D70. De laatste blijft vaak thuis vanwege z'n omvang wat ook jammer is.

[ Voor 8% gewijzigd door pascal s68 op 16-03-2014 20:44 ]

[Shiver23]

Aces Direct heeft de E-M10 in het aanbod opgenomen (nog niet leverbaar) voor een scherpe prijs. Ik heb direct een bestelling geplaatst. Merk wel als hij binnen komt...

[Denizz]

Shiver23 schreef op dinsdag 18 maart 2014 @ 11:28:
Aces Direct heeft de E-M10 in het aanbod opgenomen (nog niet leverbaar) voor een scherpe prijs. Ik heb direct een bestelling geplaatst. Merk wel als hij binnen komt...

Bedankt voor de tip!!! €538 voor de body. Ik zou bijna denken dat het een fout is. Jammer dat ik dat geld nu niet paraat heb.

* Denizz wacht op de stufi

[Joosie200]

Toch mooi om te zien hoe MFT niet enkel een reductie in omvang, maar ook gewicht met zich meebrengt. Blijft wel jammer dat omdat de E-M10/M1 zo nieuw zijn je de hoofdprijs betaalt, zeker wanneer je een vast diafragma wilt hebben en liever een zoom boven losse primes. Zeker als je het afzet tegenover nu een nieuwe E-M5 halen, dan scheelt het gewoon inclusief btw-aanslag/inklaring gewoon veel t.o.v. een EM-1/EM-10 Goed, dan is het wel appels met peren vergelijken, want op Ebay wordt bij de EM-1 wel de 12-40 2.8 gekoppeld voor €1643* en bij de EM-5 nog steeds de 12-50 of 12-42 R II + 40-150 R voor €775*. (De EM-10 kun je in dezelfde double kit krijgen voor €975*)

En ondanks het verschil in sensorgrootte weet Fujifilm dan in de XT-1 een APS-C sensor te stoppen die inclusief 18-55 f/2,8-4,0 kitlens voor €1568* lichter is dan willekeurig EM-1/EM-10 met de 12-40 f/2,8 van Olympus. Blijft toch lastig kiezen, alleen al in MFT-land is de keuze zo reuze dat ik op den duur zoiets heb: ik wacht nog wel een jaartje met de overstap zodat ik voor de helft van de prijs nu, straks een EM-1 kan halen met 12-40 (das immers nu ook zo'n beetje het geval met de EM-5 + kitlens)

*prijzen inclusief 1,21 + 13 inklaringskosten

[jesper86]

Wacht maar tot de Fujinon 16-55/2.8 uit is, dat is misschien een eerlijker vergelijk met de 12-40/2.8 van Olympus. De 18-55/2.8-4 kit van Fuji is belachelijk goed maar 'officieel' geen PRO lens zoals de 12-40.

[Joosie200]

jesper86 schreef op dinsdag 18 maart 2014 @ 13:57:
Wacht maar tot de Fujinon 16-55/2.8 uit is, dat is misschien een eerlijker vergelijk met de 12-40/2.8 van Olympus. De 18-55/2.8-4 kit van Fuji is belachelijk goed maar 'officieel' geen PRO lens zoals de 12-40.

[afbeelding]

Die mock-up heb ik al gezien, maar omdat weinig bekend is wat de omvang v/h ding is valt ie nog niet 1 op 1 te vergelijken, dus nam ik hetgeen het dichts in de buurt komt voor nu: de XT-1 kitlens Blijft natuurlijk wel dat APS-C lenzen meer glas bevatten, groter zijn dus lomper/zwaarder dan willekeurig welke MFT-zoom. Maar enfin, het maakt het kiezen tussen een EM-1 en XT-1 niet er gemakkelijker op. Beide hebben wat ik hebben wil, maar Olympus heeft een langere aanlooptijd en heeft dus de autofocus snelheid gefixt waar Fuji nog op achterloopt, andersom weet Fuji het design echt af te maken en bij Olympus is het net niet.

[ Voor 3% gewijzigd door Joosie200 op 18-03-2014 14:06 ]

[jesper86]

Voor mij is het vooral indd ook de bediening en de algehele 'filosofie' van het systeem, plus het feit dat ik persoonlijk echt gewoon minimaal apsc wil als main systeem. Scherpte of high-iso is geen probleem met MFT, maar dat vind ik eigenlijk minder belangrijk, de 'feel' is echt anders, voor een deel ook 3:2 versus 4:3 (mooi voor landscape, maar voor portret is 4:3 weer mooier, maar dat doe ik veel minder).

En over de AF, dat is met de X-T1 echt wel verleden tijd wanneer je de snelle 18-55 gebruikt, het systeem is er, alleen sommige lenzen nog niet. Zelfs tracking is mogelijk, zie hier 15 shots met 8fps! (X-T1 + 56mm):

http://www.fujirumors.com/first-look-fujifilm-x-t1/

[Verwijderd]

/me checkt topictitel nog eens.

Om al het Fuji-geweld hierboven dan maar even te counteren:
Nocticron beats the Fuji 56mm in terms of optical performance (says Admiringlight)

[ Voor 78% gewijzigd door Verwijderd op 18-03-2014 15:41 ]

[leendertv]

jesper86 schreef op dinsdag 18 maart 2014 @ 15:03:
Voor mij is het vooral indd ook de bediening en de algehele 'filosofie' van het systeem, plus het feit dat ik persoonlijk echt gewoon minimaal apsc wil als main systeem. Scherpte of high-iso is geen probleem met MFT, maar dat vind ik eigenlijk minder belangrijk, de 'feel' is echt anders, voor een deel ook 3:2 versus 4:3 (mooi voor landscape, maar voor portret is 4:3 weer mooier, maar dat doe ik veel minder).

Het valt me juist op dat als je kijkt op een site als 500px.com naar populaire landschapsfoto's je er juist veel ziet met een 4:3 verhouding.
Ook de 'fine art' landschap fotografen zie ik vaak de 4:3 verhouding gebruiken.
Lijkt betere mogelijkheden te bieden voor compositie/diepte in je foto (meer ruimte voor de voorgrond bijvoorbeeld).

pascal s68 schreef op zondag 16 maart 2014 @ 20:43:
Prachtig, leendertv!
Gemaakt mbv een statief neem ik aan? En hoeveel foto's heb je hiervoor aan elkaar geplakt?

3 foto's. Inderdaad van statief: Mefoto Roadtrip.
Een ideale compacte en lichtgewicht statief voor systeemcamera's.

Trouwens hele goede keus om voor de EM10 te gaan!

[ Voor 19% gewijzigd door leendertv op 18-03-2014 16:21 ]

[Shiver23]

leendertv schreef op dinsdag 18 maart 2014 @ 16:18:


Trouwens hele goede keus om voor de EM10 te gaan!

Tnx, heb er zin in
Haal er snel een 40-150mm bij. En wil waarschijnlijk ook wel de grip aanschaffen.
In de toekomst nog een mooie prime en groothoeklens.

[leendertv]

De OM-D E-M10 DPreview review is online: http://www.dpreview.com/reviews/olympus-om-d-e-m10
Gold Award!

[madass]

leendertv schreef op dinsdag 18 maart 2014 @ 16:18:
[...]

Het valt me juist op dat als je kijkt op een site als 500px.com naar populaire landschapsfoto's je er juist veel ziet met een 4:3 verhouding.
Ook de 'fine art' landschap fotografen zie ik vaak de 4:3 verhouding gebruiken.
Lijkt betere mogelijkheden te bieden voor compositie/diepte in je foto (meer ruimte voor de voorgrond bijvoorbeeld).


[...]


3 foto's. Inderdaad van statief: Mefoto Roadtrip.
Een ideale compacte en lichtgewicht statief voor systeemcamera's.

Trouwens hele goede keus om voor de EM10 te gaan!

Veel landschap fotografen schieten met middenformaat en die zijn wat vierkanter of soms zelfs helemaal vierkant. Ik vind 4:3 wel fijn voor landschappen. Je pakt in verhouding wat meer hemel mee en dat vind ik juist mooi.

[jesper86]

*Voor de duidelijkheid, met landscape en portrait doelde ik puur op de oriëntatie.
En met dergelijke fine art landscapes is het hoe groter hoe beter, dan is 'zelfs' apsc het eigenlijk net niet imho.

[ Voor 42% gewijzigd door jesper86 op 18-03-2014 21:47 ]

[Verwijderd]

Prachtige retro camera die E-M10, maar helaas hebben veel exemplaren een erge strakke lens mount of hoe je dat ook noemt. Ik heb nu al nummer 2 in huis en weer moet ik heel veel moeite doen om de 45mm f1.8 en panasonic 20mm f1.7 er op te draaien. Krijg bijna kramp en heb gewoon pijnlijke vingers! Niet te doen.
Kitlenzen zijn geen probleem, dus het ligt ook aan de lenzen.
Ik heb nog een e-pl2 liggen en welliswaar is de 45mm wat strakker dan de kitlens, maar nog steeds normaal.
Baal er echt van.

[Verwijderd]

Dat is vervelend. Ik heb het probleem eigenlijk nog niet gelezen op DPR waar dit soort problemen toch vaak als eerste aan het licht komen. Misschien heb je gewoon veel pech, of is het objectief wat je hebt te strak ipv de body. Zelf gaan de 12mm en 45mm die ik heb ook wat strakker op mijn E-P3 maar niet zo strak dat ik er last van heb.

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op zondag 23 maart 2014 @ 15:48:
Dat is vervelend. Ik heb het probleem eigenlijk nog niet gelezen op DPR waar dit soort problemen toch vaak als eerste aan het licht komen. Misschien heb je gewoon veel pech, of is het objectief wat je hebt te strak ipv de body. Zelf gaan de 12mm en 45mm die ik heb ook wat strakker op mijn E-P3 maar niet zo strak dat ik er last van heb.

Toch wel Deze topic is van een maand terug:
http://www.dpreview.com/forums/post/53120235
En 3 weken terug:
http://www.dpreview.com/forums/post/53211251

Het ligt inderdaad aan bepaalde objectieven als de 45mm en 25mm.

[Fikkie]

Jammer, gewoon blijven omruilen.
Ik heb sinds een week een E-M10, maar ik heb totaal geen last van dit probleem, ook niet met de 45mm en de 20mm pana. Gaat misschien iets stroever dan ik gewend ben, maar soepel genoeg.

Wat een voorruitgang naast mijn ouwe E-PL3, trouwens. De camera overtreft al mijn (best wel overspannen) verwachtingen. Superding.

[ Voor 8% gewijzigd door Fikkie op 24-03-2014 13:15 ]

[Verwijderd]

550 pond en in juni beschikbaar aldus http://www.43rumors.com/p...f1-7-lens-coming-in-june/

[jesper86]

Mooi. Toch nog wat veranderd dus het ontwerp .. de diafragma ring steekt minder uit. Leek mij ook niet handig in verband met er tegenaan stoten enzo, je hoeft hem maar in/uit je tas de doen en het diafragma is veranderd lijkt me. Stuk beter en netter zo op gelijke hoogte.

En top dat er ook A(uto) op zit! Anders hebbie geen shutter priority meer of full auto. =)

[Verwijderd]

Zeker een mooi ding. Een geduchte concurrent voor de M.Zuiko 17mm f/1.8 denk ik zo.

Ik verwacht dat de optische kwaliteit goed is en dan hebben we wederom een fijne prime erbij in het lensaanbod. Hoop nu wel dat zowel Olympus als Panasonic ook wat meer tele primes gaan maken.

[mrc4nl]

Er zou een hood bijzitten, die heb ik nog niet op de plaatjes gezien.

Maar ziet er verder goed uit, ook prijstechnisch. De Prestaties zullen wel in orde zijn.je mag toch wel aannemen dat ie beter is dan de 14mm.

[Verwijderd]

Zo te zien enkel focus-by-wire? Jammer dat ze niet naar de Olympus 12mm f/2 hebben gekeken.

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op maandag 24 maart 2014 @ 18:35:
Zo te zien enkel focus-by-wire? Jammer dat ze niet naar de Olympus 12mm f/2 hebben gekeken.

Ook die implementatie is focus by wire. Maar het werkt heerlijk hoor.

[Verwijderd]

Ik denk dat je best begrijpt wat ik bedoel. Zie je ergens een distance scale op de 15mm?

[mrc4nl]

geen enkele panasonic heeft zon snap to MF als enkele olympus lenzen. T zou zelf raar wezen als deze kleine lens er wel eentje heeft.

Net zoals de nocticron heeft deze wel een AF/MF schakelaar en een heuse diafragmaring. Daar hecht ik meer waarde aan.
Ook grappig: De lens van de Nikon DF heeft er niet eens èèn! (diafragma ring dan hea )

[ Voor 4% gewijzigd door mrc4nl op 24-03-2014 19:26 ]

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op maandag 24 maart 2014 @ 19:15:
Ik denk dat je best begrijpt wat ik bedoel. Zie je ergens een distance scale op de 15mm?

Nee dat zie ik niet, en ik weet precies wat je bedoeld.

Wat mij betreft mag elke m4/3 prime wel zo'n snap focus ring hebben want ik vind het heerlijk werken en aanvoelen.

[jesper86]

Snappy AF, dat vast wel.

Ook benieuwd hoe de diafragma ring 'clickt', dat kan heel cheapo of heel lux aanvoelen.

[GustavSan]

Het wordt me niet makkelijk gemaakt .

Eerst was er twijfel tussen de 25mm 1.8 van Olympus en de 25mm 1.4 Leica/Pana.

Na veel reviews gelezen te hebben was ik eruit dat ik voor de Olympus zou gaan.

Tot nu de 15mm 1.7 Leica/Pana is aangekondigd.

Ik heb de lens pas medio oktober echt nodig, dus zou kunnen wachten tot de 15mm eind juni beschikbaar is.

Ik gebruik de lens voor sfeerimpressies in de avonden. Mij leek 15mm daarom wel prettig; krijg ik net wat meer in beeld. Verder wil ik een zo lichtsterke lens als mogelijk, 1.7 is wel net een tikkie beter lijkt me dan...

Los van de prijs; zouden jullie - als je nog geen vergelijkbare prime hebt - wachten op de 15mm 1.7 of nu gewoon voor een 25mm gaan?

[ Voor 7% gewijzigd door GustavSan op 25-03-2014 14:35 ]

[tommyz]

Het zijn natuurlijk best wel verschillende lenzen. De 15mm is aardig groothoek, terwijl de 25mm een standaard lens is. Ik heb zelf gekozen voor een 25mm 1.4, vanwege de 'rendering' van de lens en ook vanwege de scherptediepte. Het is met een kleine sensor best lastig een onscherpte achtergrond te krijgen, en dit lukt met een 25mm net even wat beter den met een 15mm, maar dat is natuurlijk een persoonlijke keuze.

Zelf zou ik adviseren om uit te vinden naar welke focale lengte je nou echt op zoek bent. Als je dit weet, maakt dit de keuze voor een lens een heel stuk eenvoudiger

[ Voor 3% gewijzigd door tommyz op 25-03-2014 15:00 ]

[GustavSan]

Hmm..daar heb je een punt. Beetje bokeh is ook wel prettig. Aan de andere kant; ik gebruik de lens vooral 's avonds bij weinig licht. adhv de lichtsterkte zou ik eigenlijk ook voor de 25mm 1.4 moeten gaan, maar in veel reviews vindt men de 25mm 1.4 en 25mm 1.8 nauwelijks voor elkaar onder doen bij weinig licht....en die oly 25mm 1.8 is weer net wat nieuwer...

[tommyz]

Ja, 2/3 van een stop is nauwelijks merkbaar. Als de Olympus er een paar maanden eerder was, had ik deze ook genomen. Daar zit weinig verschil in. Tussen een 25mm en een 15mm echter wel

[Verwijderd]

Het ligt er maar net aan wat je wil gaan fotograferen. f/1.7 met een 15mm kan dezelfde scherptediepte geven als f/1.8 met een 25mm als je dichter op het onderwerp gaat staan. Bij 15mm kun je langere sluitertijden hanteren door de focal length (zeg 1/30 tegenover 1/50) dus dat heft die f/1.7 tov f/1.4 alweer op.

[ Voor 28% gewijzigd door Verwijderd op 25-03-2014 15:43 ]

[tommyz]

Door dichterbij te gaan staan ja, maar dan wordt een portret met een 15mm nou niet bepaald charmant

[Universal Creations]

Verwijderd schreef op dinsdag 25 maart 2014 @ 15:41:
Het ligt er maar net aan wat je wil gaan fotograferen. f/1.7 met een 15mm kan dezelfde scherptediepte geven als f/1.8 met een 25mm als je dichter op het onderwerp gaat staan. Bij 15mm kun je langere sluitertijden hanteren door de focal length (zeg 1/30 tegenover 1/50) dus dat heft die f/1.7 tov f/1.4 alweer op.

Maar de achtergrondonscherpte is niet hetzelfde: http://howmuchblur.com/#c....7-on-a-0.9m-wide-subject
Daarnaast pak je met 15mm veel meer achtergrond mee en zoals gezegd is de vertekening van je onderwerp veel groter.

[Verwijderd]

tommyz schreef op dinsdag 25 maart 2014 @ 16:39:
Door dichterbij te gaan staan ja, maar dan wordt een portret met een 15mm nou niet bepaald charmant

Ik lees gebruik voor 'sfeerimpressies in de avonden' niet direct als portretlens, eerder als foto's maken van sfeervolle straatjes en dergelijke, dan is 15mm juist een pré.

@UC: die grafiek geeft toch precies aan wat ik bedoel? Allicht krijg je een geheel ander beeld omdat je perspectief anders is, maar eenzelfde scherptediepte is over een redelijke range gelijk door dichterbij te gaan staan.

[Universal Creations]

De grafiek laat mij toch echt zien dat de 25/1.8 een stuk meer background blur geeft dan de 15/1.7

[Verwijderd]

Laat ik het met een quick'n'dirty praktijkvoorbeeld proberen dan, zie jij veel verschil in achtergrondblur als je naar de stoel links kijkt?

Foto 1
Foto 2

Edit: een link van de plaatjes gemaakt, hieronder staan twee betere voorbeelden.

[ Voor 23% gewijzigd door Verwijderd op 25-03-2014 20:26 ]

[GustavSan]

Ik doe idd niet zoveel aan portretten; vooral de sfeer van de avond vastleggen.

[Universal Creations]

Je blikje is breder met het wijdere shot, dus niet gelijke kadering. De grafiek is geen onzin en wel degelijk van belang bij redelijk wat foto's.

[mrc4nl]

Was het niet zo dat alleen focusafstand en diafragma invloed hebben op de blur en niet de brandpuntsafstand?

[Verwijderd]

Dat probeer ik uit te leggen, ik zeg niet voor niets quick'n'dirty maar blijkbaar moet je alles op een wetenschappelijke manier uiteenzetten wil je serieus genomen worden.

[Universal Creations]

Het diafragma van de 15/1.7 is een stuk kleiner dan die van de 25/1.8. Het f-getal is slechts een getal voor lichtsterkte.
Heeft niets met serieus genomen worden te maken. Het gaat hierover (on)waarheden.

[ Voor 25% gewijzigd door Universal Creations op 25-03-2014 19:38 ]

[Verwijderd]

f/-nummer = brandpuntsafstand / diameter pupil.
Wikipedia: F-number

[ Voor 23% gewijzigd door Verwijderd op 25-03-2014 19:52 ]

[mrc4nl]

dus het is lensopening en focusafstand. Makes sense.

[Universal Creations]

Maar goed, afgezien van blur en scherptediepte (welke redelijk irrelevant zijn bij een wide-angle lens met niet al te grote lensopening), gaat het veel meer om de beeldhoek die flink uit elkaar liggen. De bovenstaande foto's laten dat ook prima zien: met 15mm staat er veel meer op de achtergrond en je krijgt flinke vertekening.

[Verwijderd]

Dat voorbeeld is dan ook geschoten met een 7.5mm f/3.5 fisheye, de vertekening die je daar ziet is extreem. Bij 15mm tegenover 25mm valt het een stuk meer mee. Een beter voorbeeld is dan dit om dit, 12mm tegenover 25mm.

Ik snap niet hoe je kan spreken van onwaarheden, ik ben bang dat we op dit punt van mening zullen blijven verschillen.

[Verwijderd]

Wat jij doet is niet wat de grafiek zegt. Voor een eerlijke vergelijking moet je de focusafstand gelijk houden.
Jij zegt dat een wijdere lens met een kortere focusafstand, dezelfde blur geeft als een nauwere lens met een langere focusafstand.
Dat kun je ook zeggen van één lens met een kleinere diafragma op een kortere focusafstand, ten opzichte van diezelfde lens met een groter diafragma op een grotere focusafstand.
Dan maak je echter niet dezelfde foto.

Dat, of ik snap er helemaal niets meer van en houdt nu gewoon m'n mond.

[tommyz]

Inderdaad wat Woutoud zegt en zoals de grafiek van UC laat zien; je kan eenzelfde onscherpte krijgen met een kortere afstand. Wanneer je b.v. 2 meter van het onderwerp afstaat, zal de 25mm duidelijk meer scherptediepte hebben dan de 15mm

[ Voor 8% gewijzigd door tommyz op 25-03-2014 21:02 ]

[Verwijderd]

Ik zeg toch duidelijk: "f/1.7 met een 15mm kan dezelfde scherptediepte geven als f/1.8 met een 25mm als je dichter op het onderwerp gaat staan"?

Als ik de grafiek goed begrijp dan trek je een horizontale streep langs de y-as (bijvoorbeeld 0.8) en dan zie vanaf welke afstand tot het onderwerp dezelfde 'blur' geeft, maar daarvan ben ik niet helemaal zeker (Edit: en terecht, want dan zouden de lenzen omgedraaid moeten zijn). Van mijn voorbeeld hierboven wel.

[ Voor 53% gewijzigd door Verwijderd op 25-03-2014 21:17 ]

[tommyz]

Oh ja, was door alle discussie even kwijt wie nou wat heeft gezegd. Anyway, het is inderdaad mogelijk, als je maar dichtbij genoeg gaat staan. Echter krijg je dan hele verschillende foto's en het zijn ook hele verschillende lenzen. Ik kan met mijn 35mm 1.4 op m'n Canon ook een hele mooie onscherpe achtergrond krijgen, maar feit is dat dit een totaal andere foto is dan dat ik met mijn 85mm 1.8 zou maken. Dus vandaar, zoals ik eerder aangaf, is het aan DikkieD te bepalen wat voor een lengte hij wilt.

[Universal Creations]

Verwijderd schreef op dinsdag 25 maart 2014 @ 21:08:
Ik zeg toch duidelijk: "f/1.7 met een 15mm kan dezelfde scherptediepte geven als f/1.8 met een 25mm als je dichter op het onderwerp gaat staan"?

Als ik de grafiek goed begrijp dan trek je een horizontale streep langs de y-as (bijvoorbeeld 0.8) en dan zie vanaf welke afstand tot het onderwerp dezelfde 'blur' geeft, maar daarvan ben ik niet helemaal zeker (Edit: en terecht, want dan zouden de lenzen omgedraaid moeten zijn). Van mijn voorbeeld hierboven wel.

Mijn grafiekje zegt: "I want to take a shot in landscape orientation, which contains someone's head and shoulders (0.9 x 0.6 meters)", oftewel dezelfde kadering. De grafiek geeft dan aan hoeveel achtergrondonscherpte er is bij welke afstand tussen onderwerp en achtergrond. Niet tussen camera en onderwerp.

[Verwijderd]

Dan begrijp ik niet waarom je die grafiek erbij haalde.

Over grafieken gesproken, de 15mm f/1.7 schijnt scherper te zijn dan de 20mm f/1.7 dus ik denk niet dat je daar een buil aan gaat vallen.

[ Voor 18% gewijzigd door Verwijderd op 25-03-2014 21:28 ]

[Universal Creations]

Hmmm, jammer van de hoeken. Overigens heb je met de grote pixeldichtheid van een m4/3 sensor al snel te maken met 60-80 lpmm.

[Verwijderd]

Vergelijking met die van de 20mm en de 25mm:
http://www.dpreview.com/forums/post/53377779

What is most noticeable from the 15mm MTF is the very gradual rolloff towards the edges. That would suggest a very sharp image across the frame wide open, which we have not seen up to now in a wide angle fast lens.

[mrc4nl]

die lens staat iig hoog op mijn verlanglijstje. ik vond het al heerlijk om met de 14mm closeups te schieten.
als ie nu ook nog eens scherper is, betere bokeh heeft (is persoonlijk uiteraard) en minder vignette. is voor mij de keus snel gemaakt

alleen, als ik de charts zo lees is de scherpte in de hoeken niet optimaal. maar hé de sigma 50mm art daalt ook tot 50% na 10mm nee is 60%, doet ie beter dan de panasonic

[ Voor 5% gewijzigd door mrc4nl op 25-03-2014 21:43 ]

[Universal Creations]

De s-lijnen zijn wel mooi horizontaal, wat bijna te mooi is (zeker ook vergeleken met de m-lijnen).

@mrc4nl: nee hoor dat doet ie niet. Dat was alleen in de eerste versie van de grafiekjes waar een verkeerde schaal bijstond.