Dat 'wetenschappelijk onderzoek' komt neer op een gedachtenexperiment dat in een halve pagina wordt beschreven. Het paper waaraan gerefereerd wordt in dit bericht is uit de zomer van vorig jaar:
https://www.cs.princeton....papers/weis13-bitcoin.pdf
Het bevat een heleboel herkauwde informatie over Bitcoin (winstgevendheid van minen, 51% attacks, enz...) en een klein stukje over de transactie fees zodra de block-reward erg laag wordt.
Het argument is als volgt: Het is voor miners altijd beter om een transactie met een fee op te nemen dan deze te negeren. Want zelfs als er afspraken zijn tussen de grootste miners/pools, dan zal er altijd wel een miner zijn die zich niet aan deze afspraak wil houden om zo al deze transacties mee te pikken (dit is een voorbeeld van het prisoner's dilemma in speltheorie). Daarom kan een miner maar beter alle transacties opnemen als deze een fee bevatten, ongeacht hoe klein deze is. En hierdoor zullen de inkomsten voor miners op basis van alleen de fees waarschijnlijk te laag uitvallen.
In theorie klopt dit. In de praktijk... not so much. Het belangrijkste argument dat je hoort in antwoord op het bovenstaande is dat als de inkomsten van het minen te laag zijn, de minst efficiente miners zullen stoppen, waardoor de difficulty daalt en de inkomsten van de overgebleven miners zullen stijgen, waardoor er een evenwicht wordt gevonden tussen kosten en inkomsten. De auteurs van bovenstaand paper beschrijven dit evenwicht eerder in het paper zelf ook. Voor Bitcoin betekent dit dat als over een paar decennia de transactie-inkomsten onvoldoende zijn om een degelijke hoeveelheid miners te financieren, dat Bitcoin mislukt is. Of omdat het idee van cryptocurrency niet is aangeslagen of omdat Bitcoin vervangen is door een betere variant (nee, geen DogeCoin

).
Maar er zijn nog meer redenen waarom het huidige transactie-fee-model waarschijnlijk wel zal werken. Een daarvan is erg pragmatisch (en past minder mooi in theoretische modellen). Transactie-fees worden bepaald door ontwikkelaars van wallet-software / online-services. Tenzij de meerderheid van de gebruikers afstapt van de populaire wallets en eigen versies gaat gebruiken die fees toevoegen die kleiner zijn dan de aangeraden fee, is er geen probleem. Eenzelfde argument geldt voor de kant van de miners: Zolang deze hun software baseren op bitcoind en consorten, zullen transacties met een te lage fee automatisch een lage prioriteit krijgen.
Vervolgens is er het argument dat het voor gebruikers niet uitmaakt welke miner hun transactie in een block stopt, dus zolang er maar miners zijn die de lagere transactie-fee accepteren, het beter is om een transactie met een lagere fee te versturen. Maar dit zou betekenen dat gebruikers lang moeten wachten op een eerste bevestiging en dat is vaak niet wenselijk. Overigens is dit nu ook al van toepassing, een transactie wordt uiteindelijk wel opgenomen in een block, ongeacht de fee, maar zonder voldoende fee loop je een risico dat je lang moet wachten.
Tot slot is er nog een speltheoretisch argument tegen de conclusie van het paper dat het huidige fee-model onvoldoende is. De tijd die het kost om een block te verifieren hangt af van de grootte van het block. Een block met slechts 1 transactie is veel sneller geverifieerd dan een block met 1000 transacties. En gezien iedere node een block volledig verifieert voordat het block doorgestuurd wordt, kan dit effect een behoorlijke vertraging opleveren. In een race-situatie tussen 2 concurrerende blocks die vrijwel gelijktijdig gemined zijn, heeft het kleinste block een duidelijk voordeel.
Dat betekent dat het momenteel (hoge block-reward, relatief lage totale fees) het gunstigst is om enkel blocks met 1 transactie (de coinbase-transactie) te minen. Gelukkig doet vrijwel geen enkele miner dat, want dan zou de lol snel ophouden. In een toekomstig scenario waar de block reward vrijwel nul is en enkel transactie-fees inkomsten opleveren is er dus een spanning tussen het willen opnemen van zoveel mogelijk transacties (meer totale fees) en het leveren van een zo klein mogelijk block (grotere kans op acceptatie van het block). Dit zal er voor zorgen dat er een evenwichtssituatie onstaat met een bepaalde transactie-fee waaronder het oneconomisch is om een transactie in een block op te nemen tenzij het relatief rustig is op het netwerk.