ShaguraVanuit de natuurkunde is het natuurlijk ontzettend raar als je een soort van connectie tussen het fysische en metafysische zou ontdekken. Deze zou er echter wel moeten zijn, als je bewustzijn immers iets immaterieels is moet deze de materiële wereld (zoals je brein) moeten kunnen beïnvloeden en andersom.
Metafysica en fysica sluiten elkaar uit. Indien wij als fysische wezens interactie met iets verondersteld metafysisch zouden kunnen hebben, dan zou dat per definitie niet meer metafysisch, maar fysisch moeten zijn. Anders worden er natuurwetten geschonden.
Aan de andere kant vind ik dat de interne belevingswereld juist eigenschappen bevat die niet te reduceren zijn tot alleen pure materiële eigenschappen. Je kan je bewustzijn dan ook niet zomaar tot een paar hersenstroompjes reduceren. De stroompjes en hersenconnecties verklaren misschien wel hoe onze interne belevingswereld eruit ziet, maar nog niet de beleving zelf! Omdat wij ons bewust zijn van onze belevingen weten we zeker dat deze dus ook op een of andere manier moeten bestaan.
Het gaat ook niet om reduceren. Juist bewustzijn is waarschijnlijk een samenspel van een groot aantal complexe processen in het brein. De analogie met een computer is perfect. Door naar de transistors in een CPU te kijken kom je weinig te weten over de software en de programma’s: hoe ze werken. Maar het zijn nog steeds die ‘simpele’ ‘domme’ transistors met stroompjes die jouw deze tekst tonen of complexe wiskundige berekeningen uitvoeren.
Jouw probleem is dat je het niet zint dat die neuronen / transistors wel degelijk verantwoordelijk kunnen zijn voor de mentale processen en onze ervaringen inclusief het ik-gevoel en de kwalitatieve ervaringen.
Denk bijvoorbeeld eens hoe het zou zijn om een vleermuis te zijn. Zelfs als je alle fysieke kwaliteiten van een vleermuis opnoemt kom je nog steeds niet te weten hoe het voelt om een vleermuis te zijn of hoe de ervaring is om met sonar te 'zien'. Deze ervaring zelf is niet meetbaar en lijkt op geen enkele manier fysische eigenschappen te hebben, dus moet ze wel in een metafysisch domein bestaan.
Dit is de aloude discussie over qualia. Hoe voelt het om een vleermuis te zijn. Of veel simpeler. Hoe voelt het om de kleur rood te ervaren. Wat is het om het ‘rode’ van rood te ervaren. dat is een unieke kwalitatieve ervaring.
Deze ervaring is nog niet meetbaar met een standaard voltmeter. Net zoals dat mijn gedachten dat niet zijn. Maar mijn gedachten zijn echt niet metafysisch. Net zoals dat de text-editor waarin deze tekst wordt geschreven niet metafysisch is. Het hele qualia verhaal is geen filosofisch maar een puur technisch probleem.
De connectie tussen het materiële en immateriële zou dan iets goddelijks moeten zijn. Deze zou eventueel kunnen zitten in het indeterminisme van de quantummechanica, maar daar weet ik zelf ook te weinig van af om er iets zinnigs over te kunnen zeggen.
Het klinkt wel heel interessant om zaken als quantummechanica er bij te gaan betrekken want dat geeft het een beetje een quasi-mystiek sausje, maar ik denk niet dat kwantum mechanica een relevant issue is. Bovendien zit je dan op het verkeerde detainniveau te kijken. Net zoals dat het weinig zin heeft om naar transitore en de individuele elektronen te kijken, heeft het ook weinig zin om nog verder in te zoomen todat we op kwantum niveau zitten.
Ik vind de introductie van kwantum mechanica, waar ik inhoudelijk geen snars van begrijp, in dit soort vraagstukken een rookgordijn dat afleidt van de relevante vraagstukken. Ik weet amper iets van kwantum mechanica, maar volgens mij speelt het onzekerheidsprincipe op de schaal waar het brein opereert geen rol.
Niet door alleen naar je processor te kijken, maar wel in combinatie met je geheugentoestand Feit blijft dat je theoretisch alle transistortoestanden zou moeten kunnen opsommen om van daaruit te kunnen reduceren dat er Firefox draait. Het draaien van Firefox bestaat dan ook uit slechts fysieke eigenschappen (in tegenstelling tot Chrome, welke natuurlijk metafysische eigenschappen heeft).
Je moet niet de toestand van alle transistoren kennen, maar ook hun onderlinge relatie. Daarnaast krijg je als resultaat een rij bitjes, maar wat die bitjes betekeken: geen flauw idee. Ik denk niet dat je in staat zult zijn om vanuit dat niveau te achterhalen dat er een browser actief is die requests afhandelt. Voor alleen al de processor moet je zo een half miljoen tot een miljard aan transistors af exclusief het geheugen. En bedenk: je onderzoekt vanuit een positie zonder enige voorkennis.
En dat is dus precies het probleem wat we hebben met ons eigen brein. We hebben een belachelijk grote super-computer in ons hoofd.
The human brain has been estimated to contain 50–100 billion (1011) neurons, of which about 10 billion (1010) are cortical pyramidal cells. These cells pass signals to each other via as many as 1000 trillion (1015) synaptic connections.[2]
We komen nu met 6 core procesoren die een miljard transistors hebben. Maar een transistor is nog geen neuron. Ik vraag me af hoeveel transistoren je nodig zou hebben om een enkel neuron te simuleren.
We hebben nog een lange weg te gaan.
Het lijkt me ook een beetje raar om aan te nemen dat als je een computer zo ingewikkeld maakt als een menselijk brein, dat dan uit zichzelf een soort van bewustzijn ontstaat.
Dat is júist het idee. Waarom is dat raar? Wij zijn de enige levende wezens met een dergelijke supercomputer in ons hoofd en een van de weinige wezens die ook in staat is om een gedrag te vertonen wat wij doen.
Wellicht, maar dit toont alleen een interactie aan tussen je brein en je bewustzijn. Niet waar de ervaring van je belevingen zelf vandaan komt.
Waarom plaats je de kwalitatieve ervaring, je belevingen los van het brein en het bewust zijn?
Dit is niet helemaal waar. Bij gebrek aan bewijs weet je eigenlijk gewoon niet of iets bestaat danwel niet bestaat. Als je bijvoorbeeld niet exact kan bewijzen of roze olifanten bestaan, zul je simpelweg de aanwijzingen voor het bestaan en tegen het bestaan moeten afwegen en dat lijkt me erg sterk te neigen naar het niet bestaan van roze olifanten
Er zijn dan ook genoeg onbewezen stellingen waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze waarschijnlijk waar zijn.
Dit is natuurlijk een woordspelletje en dat weet je best. De essentie is dat we effectief gewoon zeggen: roze olifanten bestaan niet. Punt. Er zijn vast onbewezen stellingen waarvan we aannemen dat ze waar zijn, maar dat doen we niet op zichzelf, er zal dan vast afdoende ‘cicumstantial evidence’ zijn waarop wij die aanname baseren. Al weet ik zo geen voorbeeld.
Het lijkt me een beetje bot om alle gelovigen maar op één hoop te gooien en te veroordelen totdat het tegendeel is bewezen. Ik vind het in ieder geval aannemelijk genoeg dat een goddelijk wezen zou kunnen bestaan en eerlijk gezegd neig ik zelf ook steeds meer naar een theïstische filosofie.
Gelovigen worden in de huidige maatschappij al snel afgedaan als kortzichtige idioten waarvan altijd gelijk wordt gevraagd om naast de onverklaarbare werkwijze van god ook even alle inconsistenties in de bijbel even te verklaren. Degenen die deze vragen stellen zijn echter vaak net zo dogmatisch en kortzichtig als de religieuze fanatici waar iedereen zo'n hekel aan heeft.
Tja. Wetenschap en feiten houden geen rekening met emoties, gevoelens, democratie en meningen. Dat is dan heel vervelend voor de ‘betrokkenen’, maar het veranderd niets. We gaan niet doen alsof natuurwetten niet gelden omdat een groep mensen daar emotionele problemen mee heeft. Bovendien, ook de natuur heeft lak aan dat soort opvattingen. De appel valt nog steeds gewoon op je hoofd, of je nu meent dat zwaartekracht bestaat of niet.
De mensen die vragen stellen over de ‘vreemde’ werkwijze van God en de inconsistenties in de bijbel zijn niet zozeer religieuze fanatici als wel mensen die niets anders kunnen dan rationeel en kritisch nadenken.
En daar hebben we het hele probleem. Geloof en religie is in strijd met kritisch denken. Geloof is aannemen dat iets waar is zonder een geldige reden (meestal is die reden emotioneel van aard). En wat de geschiedenis tot op de dag van vandaag leert is dat gelovigen een ernstige gedragsziekte hebben. Namelijk dat ze iedereen willen dwingen om volgens hun spelregels te spelen. Dat zie overal, bij alle religies, Christelijk, Islam, etc. Dat mensen er graag rare ideen op na willen houden prima. Zolang andere mensen er maar geen last van hebben.
Maar als ik naar het nieuws kijk dan erger ik mij continue kapot aan religie. Van een belachelijke winkeltijden wet die puur op Christelijke leest is geschoeid tot de onevenredige plaats die religie nog steeds in onze samenleving speelt.
Religie is het allergrootste gevaar voor onze toekomst. Religie en geloven houdt alle ontwikkeling tegen die de kwaliteit van het leven doet toenemen. Het belemmert ons als mens in onze groei in alle opzichten.
Anno 2010 is religie nog steeds erg machtig. Dat ik jong was had ik de hoop dat het de komende tientallen jaren wel zou uitsterven, maar ik ‘geloof’ nu het tegendeel. Ik denk dat als we niet oppassen, dat religie juist weer terug komt, met als grootste gevaar de islam. Van alle religies is dat wel de meest zieke religie en de meest gevaarlijke tot nu toe. En zie wat het de mensen brengt. Alle islamitische landen zijn trieste 3e wereld landen. Kwaliteit van leven 0 en voor 50% van de bevolking (vrouw) −1. Studenten in Nederland die rellen als de Holocaust ter sprake komt, of Evolutie, of seksualiteit tijdens Biologie.
Als het fenomeen van religie en geloof niet hadden bestaan, dan stond ik nu Jean-Luc Picard te pesten op de brug van zijn sterrenschip. Religieus denken heeft onze ontwikkeling honderden jaren tegen gehouden. En dan ga ik het niet hebben over de afschuwelijke ellende, de dood en verderf, maar ook het kleine leed wat het heeft veroorzaakt. De verstikkende moraal. De onrechtvaardigheid. De onredelijkheid. De totale belediging en respectloosheid voor alles wat leeft.
Ik kom nu echt los geloof ik.
Maar als ik terug keer naar de essentie, betreffende de discussie over onze hersenen en (meta)fysica, dan gaat het om deze kern.
De wetenschap heeft de mens gereduceerd van het middelpunt van de schepping en het heelal tot een toevallige anomalie, een soort bijverschijnsel. Een van de vele soorten beestjes die een beetje rond krioelen op deze rots die door diezelfde beestjes ‘aarde’ wordt genoemd. Ten opzichte van de andere beestjes zijn we nog wel speciaal, omdat we vaardigheden hebben die alle andere beestjes moeten ontberen.
Maar aan de hand van ziekten en schade aan de hersenen leren we langzamerhand steeds meer over ons brein en hoe het werkt. Is het niet fascinerend dat er mensen zijn die prima kunnen zien, maar
geen beweging kunnen waarnemen? Kun je je daar iets bij voorstellen? Of mensen die met hun linker oog een woord lezen, maar dan niet kunnen zeggen wat er staat, maar wel als ze het met hun rechter oog lezen? Of fantoomledematen. Enzovoort, enzovoort. Heeft dat te maken met simpelweg fouten in het brein, of zou dan de ‘metafysische koppeling’ verstoord zijn? Dat ons ‘ik’, datgene wat onze ‘ervaringen ervaart’, metafysisch van aard is en een soort koppeling heeft met de hersenen?
Dat druist in tegen alles wat we weten over de natuur en het blijft botsen met onze natuurwetten. Het is gewoon geen optie. Maar stapje bij beetje komen we meer en meer te weten over ons brein. En zodoende over onszelf. Het grote probleem is dat we nog onvoldoende weten hoe de processen in het brein werken. Maar juist door beschadigingen leren we dat er processen zijn die beweging waarnemen.
Btw over vleermuizen: er zijn blinde kinderen die hebben leren navigeren dmv echo locatie op basis van klikgeluiden met de tong. Ik denk dat deze kinderen nog het meest dichtbij de ervaring kunnen komen van een Vleermuis.
Als de mens een biologische robot is met een supercomputer in zijn schedeltje, dan zouden we ook wel eens in staat kunnen zijn om zo'n ding op basis van silicium in elkaar te zetten. Er zijn heel veel heel erg lastige hobbels, en de weg is lang. Maar er zijn geen fundamentele technische of filosofische problemen die in de weg staan.
Maar er is nog een laatste punt wat ik wil maken tegen religie.
Religie ontkent ons bestaan en bagataliseerd ons lijden. De natuur is hard, het leven is hard en zit vol met leed. Voor ons valt het nog relatief mee, maar je zult maar ergens in Afrika worden geboren. Wat zegt religie: dit leven is niet het enige leven. Het ‘echte’ leven begint pas na de dood. Je moet je tijd even uitzitten, en dat zal niet makkelijk zijn, maar maak je niet te druk, het doet er niet zo toe, straks wordt alles beter. Religie ontkent de eenmaligheid van ons bestaan en devalueert de ernst van het lijden. Daarmee devalueert religie dit leven. Dit stoffelijke leven is niet relevant. Het is maar ‘aards’ en tijdelijk.
Nee godverdomme.
Dit leven is het enige wat je hebt en daarmee moet je het doen. Dus maak er nu wat van.
[
Voor 3% gewijzigd door
Q op 07-08-2010 20:06
]