Zoiets? Zit nog steeds in de pijplijn, heb het alleen nog niet in de technische FAQ gezet
Stops
Een veelgebruikte term in de fotografie de "stop". Een stop is een standaard eenheid waarmee eenvoudig gerekend kan worden met sluitertijd, diafragma en ISO (ASA) waarde. Als we het over stops hebben gebruiken we vaak de termen
korter en
sneller i.p.v.
minder en
meer. De betekenis is precies hetzelfde.
Een "stop" meer of minder betekent niet meer dan resp. een verdubbeling danwel halvering van de hoeveelheid
licht als we het over het
diafragma en
ISO waarde hebben, of de
tijd als we het over de
sluitertijd hebben.
De diafragma-reeks in hele stops is als volgt:
f/1.4 - f/2 - f/2.8 - f/4 - f/5.6 - f/8 - f/11 - f/16 - f/22 - f/32
Ieder volgend getal in de reeks betekent een
halvering van de hoeveelheid licht ten opzichte van het vorige getal, en is dus
1 stop korter. Een laag getal is dus een grote diafragmaopening, een hoog getal is een kleine diafragmaopening. De reeks is logischerwijs niet lineair omdat de getallen de oppervlakte van een cirkel (de diafragmaopening) aangeven.
Naast de diafragma-reeks hebben we ook de sluitertijd-reeks:
1/8000 - 1/4000 - 1/2000 - 1/1000 - 1/500 - 1/250 - 1/125 - 1/60 - 1/30 - 1/15 - 1/8 - 1/4 - 1/2 - 1 - 2 - 4 - 8
Net zoals bij de diafragma-reeks betekent ieder volgend getal een
halvering van de hoeveelheid licht die op de film of sensor valt. Immers, als de sluiter de helft van de tijd open staat krijg je ook maar de helft van het licht binnen. Deze reeks is (afgerond) wél lineair.
Als derde is er ook de ISO (of bij analoge camera's ASA) reeks:
3200 - 1600 - 800 - 400 - 200 - 100
De ISO / ASA waarde is de lichtgevoeligheid van de sensor / film. Ook in deze reeks geld weer dat ieder volgend getal een
halvering van de hoeveelheid licht inhoud, hoe hoger het getal hoe lichtgevoeliger de sensor / film.
Noot: Bij moderne camera's word er vaak nog een onderverdeling in 1/3-stops of zelfs 1/5-stops gemaakt waardoor de belichting nog nauwkeuriger kan worden ingesteld. Dit is voor de uitleg verder irrelevant.
Noot II: De reeksen kunnen korter of langer zijn, dit zijn echter de meest gebruikelijke waarden. De sluitertijd-reeks loopt op een gemiddelde SLR nog door tot 30s. Die staan er niet meer bij omdat het rijtje dan te breed zou worden
Nu dit duidelijk is kan je gaan rekenen met de getallen, en zal duidelijk worden waarom de indeling zo gemaakt is.
Stel je bent aan het fotograferen op
ISO 200, diafragma f/4 en sluitertijd 1/60. Je wilt echter een langere sluitertijd gebruiken, zodat er meer beweging in de foto komt. Je neemt hiervoor een sluitertijd van
1/15, 2 stops langer dan 1/60. Om de belichting hetzelfde te houden, zal je dit moeten compenseren door bijvoorbeeld het diafragma 2 stops korter te nemen. Op
ISO 200, diafragma f/8 en sluitertijd 1/15 is de belichting dus hetzelfde.
Een tweede voorbeeld. Je bent bezig met modelfotografie op
ISO 200, diafragma f/2.8 en sluitertijd 1/125. Omdat de DOF (scherptediepte) te kort blijkt te zijn op f/2.8, wil je graag schieten op f/5.6, 2 stops korter. De belichting (2 stops) kan je vervolgens compenseren door het verhogen van de ISO-waarde, door een langere sluitertijd te nemen, of een combinatie van die twee. De belichting is dus hetzelfde op bijvoorbeeld
ISO 800, diafragma f/5.6, sluitertijd 1/125, op
ISO 200, diafragma f/5.6, sluitertijd 1/30, maar ook op
ISO 400, diafragma f/5.6, sluitertijd 1/60