Peilingen en mogelijke coalities

[darkrain]

Modbreak:

Weer open, de discussie hierboven past beter in De Tweede Kamerverkiezingen 2025: Actualiteiten en info uiteraard met onderbouwing. Rapporteer posts als ze niet voldoen.

[ Voor 115% gewijzigd door darkrain op 16-10-2025 13:10 ]

[DevWouter]

RobinHood schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 12:30:
Ik denk dat het CDA denkt dat ze prima met Ja21 kunnen samenwerken, daarbij dezelfde "logica" gebruikend als tijdens Rutte 1, een beetje de "i can heal him!" energie.

Stel er komt somehow iets van een coalitie als CDA + VVD + Ja21 + BBB uitrollen. De PVV stort in want het blijkt dat Wilders onzedelijke handelingen heeft gedaan met de mascotte van de Efteling en Ja21 en VVD krijgen beide 20 zetels ofzo, verzin wat

Wij zijn de grootste partij in deze coalitie, wij kunnen partijen als BBB en Ja21 heus wel in toom houden, we zijn gewoon een centrumrechts kabinet

Dat we vervolgens gewoon een herhaling van Rutte 1 of Schoof krijgen lijkt me vrij evident, maar ik heb niet echt het idee dat het CDA genoeg geleerd heeft.

Maar, stel we krijgen een mooi middenkabinet, CDA + PVDA + D66 + CU ofzo, dan denk ik dat het weglopen wel meevalt mits het kabinet gewoon dingen gedaan krijgt.

De winst van het CDA komt natuurlijk vooral door het verdampen van het NSC, maar het is wel goed om te kijken naar wat veel van die NSC-stemmers nou wilden: Een degelijk, normaal, rechts-van-centrum, comfortabel-conservatief en niet te populistisch verhaal. Nu kan je een heel bos planten over hoe in touch dat was met de realiteit, en dat Omtzigt echt wel wat tandjes conservatiever was dan veel mensen dachten, maar dat is nu niet zo belangrijk.

Veel mensen willen gewoon op een "normale" partij stemmen, dat was vroeger altijd het CDA totdat ze meer en meer een VVD 2.0 werden, nu hebben ze een een wat frisser pak aangetrokken, en geholpen door het feit dat de VVD hard naar rechts is gegaan, kunnen ze weer die normale, rechtse partij worden. Gat in de markt.

Natuurlijk zijn de kiezers van het CDA centrum - centrum rechts en willen ze dan ook liever een centrum-rechtse regering, maar ik heb ook de, misschien ijdele, gedachte dat als er gewoon goed beleid komt, het ze helemaal niet zoveel uitmaakt welke sticker je er op plakt. Vandaar dat ik niet denk dat de partij automatisch leegloopt als ze met PvdA in zee gaan.

Nog ijdelere hoop is dat als we eindelijk eens een daadkrachtig kabinet krijgen, het ook de wind uit de zeilen van radicaalrechts+ neemt. Als mensen minder bang worden voor de toekomst omdat dingen weer beginnen te lopen, zullen ze minder geneigd zijn om op partijen te stemmen die vooral het systeem verder willen afbreken.

Maar, ik ben cynisch genoeg om te weten dat dat helemaal niet hoeft te gebeuren, zie de opkomst van Fortuyn na Paars, en ik zie het CDA zich dus ook echt wel in een radicaal-rechts kabinet storten onder het mom van "wij kunnen de scherpe randjes eraf halen!", precies wat ene Pieter Omtzigt dacht.

Grootste voordeel is dat we in dat laatste geval misschien weer een gedenkwaardig CDA-congres krijgen

Ben je voor de samenwerking, dan stem je tegen de resolutie, ben je tegen de samenwerking, dan stem je voor de resolutie, duidelijker kan ik het niet zeggen

Het probleem is echter dat D66 al aangegeven heeft zeer kritisch te zijn op een coalitie met VVD en zij voorgesorteerd hebben op GLPVDA (maar niet zo extreem als Bontebal op de VVD). En de afstand tussen CDA-VVD en CDA-D66 is even groot.

Als(!) het CDA als een rechtse partij gaat handelen, dan zal D66 een uiterst links component worden van het kabinet, een functie ze openlijk niet willen, omdat de andere componenten van dit kabinet ze bij de eerste beste gelegenheid hun voor de bus gooien.

Dus als(!) dat de strategie van het CDA is dan is een kabinet met PVV veel waarschijnlijker. (Ik weet dat de VVD ook heeft gezegd de PVV uit te sluiten, maar dat was altijd onder externe druk). En D66 in combinatie met PVV is al uitgesloten.

De enige optie die ik voor het CDA zag om te winnen was door perfect neutraal te zijn en proberen, als partij, boven de partijen te blijven. Zodra het CDA naar links of rechts wankelt zal een partij op de andere flank weinig heil in een kabinet zien zitten omdat zij dan als enige het extreme component (hier links of rechts) van dat kabinet te zijn. Het CDA had kunnen functioneren als contragewicht.

En daarmee ook mijn conclusie dat Bontebal hiermee inderdaad Omtzigt achterna gaat. Sterker, ik denk dat veel CDA'ers het kwalijk zullen nemen dat Bontebal het eerste kabinet Wilders mogelijk maakt.

[RobinHood]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 13:14:
[...]

Het probleem is echter dat D66 al aangegeven heeft zeer kritisch te zijn op een coalitie met VVD en zij voorgesorteerd hebben op GLPVDA (maar niet zo extreem als Bontebal op de VVD). En de afstand tussen CDA-VVD en CDA-D66 is even groot.

Als(!) het CDA als een rechtse partij gaat handelen, dan zal D66 een uiterst links component worden van het kabinet, een functie ze openlijk niet willen, omdat de andere componenten van dit kabinet ze bij de eerste beste gelegenheid hun voor de bus gooien.

Dus als(!) dat de strategie van het CDA is dan is een kabinet met PVV veel waarschijnlijker. (Ik weet dat de VVD ook heeft gezegd de PVV uit te sluiten, maar dat was altijd onder externe druk). En D66 in combinatie met PVV is al uitgesloten.

De enige optie die ik voor het CDA zag om te winnen was door perfect neutraal te zijn en proberen, als partij, boven de partijen te blijven. Zodra het CDA naar links of rechts wankelt zal een partij op de andere flank weinig heil in een kabinet zien zitten omdat zij dan als enige het extreme component (hier links of rechts) van dat kabinet te zijn. Het CDA had kunnen functioneren als contragewicht.

En daarmee ook mijn conclusie dat Bontebal hiermee inderdaad Omtzigt achterna gaat. Sterker, ik denk dat veel CDA'ers het kwalijk zullen nemen dat Bontebal het eerste kabinet Wilders mogelijk maakt.

Oh ja, als het CDA doet doet kunnen ze het hoofdkantoor wel alvast op Funda gaan zetten, en vooral hopen dat er nog iemand zal overblijven om het licht uit te doen. We hebben gezien hoe blij de CDA-stemmer met Rutte 1 was, dat zijn ze nog altijd niet te boven gekomen, maar waar een PvdA wel een post-mortem heeft gedaan, heb ik niet het idee dat het CDA ooit écht heeft ingezien waarom de kiezer dit nou niet wil.

Mijn hoop is dat, mocht het die kant op gaan, dat de leden het nog niet vergeten zijn en aan de rem trekken.

Verder eens met je betoog, ik heb dus nog de hoop dat het vooral het opzuigen van rechtse, zwevende kiezers is, en niet een échte stap naar rechts is, maar hoe dan ook zou het voor het CDA als partij echt wel beter zijn om van hun eigen kracht uit te gaan. En dan een flauw antwoord geven op de flauwe vraag "met wie wil je samenwerken?"

"Met de partij die het meest met ons wil samenwerken",

ja, saai politiek nietszeggend antwoord, maar we hebben een partij nodig die saaie, nietszeggende antwoorden kan geven op dit soort onbenullige vragen.

[dawg]

RobinHood schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 14:14:
[...]

Oh ja, als het CDA doet doet kunnen ze het hoofdkantoor wel alvast op Funda gaan zetten, en vooral hopen dat er nog iemand zal overblijven om het licht uit te doen. We hebben gezien hoe blij de CDA-stemmer met Rutte 1 was, dat zijn ze nog altijd niet te boven gekomen, maar waar een PvdA wel een post-mortem heeft gedaan, heb ik niet het idee dat het CDA ooit écht heeft ingezien waarom de kiezer dit nou niet wil.

Mijn hoop is dat, mocht het die kant op gaan, dat de leden het nog niet vergeten zijn en aan de rem trekken.

Verder eens met je betoog, ik heb dus nog de hoop dat het vooral het opzuigen van rechtse, zwevende kiezers is, en niet een échte stap naar rechts is, maar hoe dan ook zou het voor het CDA als partij echt wel beter zijn om van hun eigen kracht uit te gaan. En dan een flauw antwoord geven op de flauwe vraag "met wie wil je samenwerken?"

"Met de partij die het meest met ons wil samenwerken",

ja, saai politiek nietszeggend antwoord, maar we hebben een partij nodig die saaie, nietszeggende antwoorden kan geven op dit soort onbenullige vragen.

Maar CDA is centrumrechts conservatief. En we zien zowel in Duitsland als ook in het Europees Parlement dat christendemocraten van nature naar de rechterkant neigen voor samenwerking. En omdat centrumrechts bijna overal gemarginaliseerd is wegens de opkomst van uiterst rechts, blijven die laatste over en zien we hoezeer christendemocraten zich moeten beheersen om niet all out samenwerking te zoeken met uiterst rechts. En soms doen ze dat zelfs ook. We zien de (in mijn ogen) worsteling van bijvoorbeeld Merz of Von Der Leyen.

Dat was in Weimar al zo. Denk Hugenberg, Von Papen, Von Hindenburg. Die dachten ook samen te kunnen werken met in dit geval Hitler en hem in toom konden houden door er conservatieven naast te zetten.

Ik vertrouw om deze redenen christendemocraten niet. In Nederland hebben ze ook de sociaaldemocraten opzij geschoven toen die kans er was (1986 Lubbers), en later natuurlijk met PVV in een gedoogconstructie.

[Piet_Piraat7]

Ik denk dat àls men hier hoopt op een minder (populistisch) rechts kabinet, je lot in handen ligt van het CDA. Zonder die partij wordt een coalitie op midden en links wel erg lastig.

[Sevenhunt]

Het ouderwetse paars zou echt wel goed zijn. Maar zie ik niet snel gebeuren nu Groen links bij de PvdA zit. Daarmee hebben ze zich op sommige punten wat te ver weg gezet.

[evilution]

Sevenhunt schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:30:
Het ouderwetse paars zou echt wel goed zijn. Maar zie ik niet snel gebeuren nu Groen links bij de PvdA zit. Daarmee hebben ze zich op sommige punten wat te ver weg gezet.

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

[JeroenNietDoen]

evilution schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:39:
[...]

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

Wellicht, maar is er dan wel een alternatief? Ik bedoel, een coalitie over links zonder CDA is volgens de laatste peilingen niet eens mogelijk. D66, GL-PVDA, SP, PVDD en VOLT zijn samen goed voor maar 49 zetels, 53 als ze DENK erbij zouden willen.

Zou je dan liever zien dat GL-PVDA kiest voor de oppositie?

[DevWouter]

evilution schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:39:
[...]

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

Eerder de Wikipedia: Derde weg (sociaaldemocratie), maar dat wordt over het algemeen als een slecht idee beschouwd.

[DevWouter]

JeroenNietDoen schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:46:
[...]

Wellicht, maar is er dan wel een alternatief? Ik bedoel, een coalitie over links zonder CDA is volgens de laatste peilingen niet eens mogelijk. D66, GL-PVDA, SP, PVDD en VOLT zijn samen goed voor maar 49 zetels, 53 als ze DENK erbij zouden willen.

Zou je dan liever zien dat GL-PVDA kiest voor de oppositie?

Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

[spijkerhoofd]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
[...]


Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

Ik ben benieuwd of CDA en VVD aan deze beloftes houden want ik zie het CDA en VVD ook niet met de PVV samenwerken.

Een minderheidskabinet of een rechts kabinet met de VVD word een net zo grote bende als het afgelopen kabinet en zal niks voor elkaar krijgen. Het vertrouwen in de politiek zal fors dalen en ik voorzie zeker met een rechts kabinet een nieuwe kiesgang binnen 2 jaar. Ik denk dat het CDA dan hetzelfde zal krijgen als de NSC, een minimalisering van het aantal zetels. Voor het CDA is de beste keuze toch met PVDA/GL regeren als zelfbenoemde bestuurderspartij.

[JeroenNietDoen]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)

Ik heb de podcasts teruggeluisterd waarin hem die vraag gesteld werd

Tijdens de podcast kreeg Bontenbal een aantal ‘premiersdilemma’s’ voorgelegd. Stel: het CDA haalt 41 zetels, en VVD en GroenLinks-PvdA beide iets meer 35, voor welke partij zou het CDA dan kiezen? Het CDA mag er maar één van de twee kiezen, waar gaat Bontenbal dan voor?

Zijn antwoord was dat op basis van ervaring/verleden en partijprogramma meer matchen met VVD dan met GL-PVDA. Maar dat betekent niet dat hij niet met GL-PVDA wil, of zou kunnen.

Ik ben er stellig van overtuigd dat het CDA, D66 en GL-PVDA wordt.

[ Voor 22% gewijzigd door JeroenNietDoen op 16-10-2025 21:54 ]

[JeroenNietDoen]

spijkerhoofd schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:45:
[...]
Voor het CDA is de beste keuze toch met PVDA/GL regeren als zelfbenoemde bestuurderspartij.

En dat denk ik dus ook.

[Jazzy]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

Je verdient 100 zweepslagen voor het woord 'wilt', maar ben het verder eens met je analyse. Denk dat die uitspraak van Bontenbal eigenlijk wel de doorslag gaf en de optie van een centrumlinkse coalitie definitief blokkeert.

[The_Worst]

In hoeverre zal Yesilgöz na de verkiezingen (moeten) vertrekken? Wellicht kunnen ze dan een nieuw verhaal ophangen van een stabiel kabinet om het land van het slot te krijgen en dan over de eigen ego's heen stappen. Er hangt een enorme sfeer van 'wij willen geen chaos maar correct bestuur en eindelijk een keer door'.

Nieuwsuur kwam gisteren (?) met het getal dat 50% van de rechtse kiezers nog aan het twijfelen is. Voor het CDA een mooie vijver om uit te vissen dus wellicht is het een tactiek om te kiezen voor rechts. Als mensen vinden dat ze daardoor te rechts worden kunnen ze nog overstappen naar D66 of zelfs desnoods GL-PvdA.
Pvv-stemmers (ex-BBB) zijn misschien daardoor meer geneigd naar VVD omdat ze het weglopen beu zijn.

[JeroenNietDoen]

De D66-leider wil zelf geen kleur bekennen. Bij Nieuwsuur worden de lijsttrekkers gevraagd om een coalitie te bouwen. Jetten weigerde om mee te spelen. Hij zegt zelf verschillende opties te zien en wacht de verkiezingsuitslag af.

[RobinHood]

The_Worst schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 22:42:
In hoeverre zal Yesilgöz na de verkiezingen (moeten) vertrekken?

Dat is 100% koffiedik kijken.

Feit is wel gewoon dat dit gewoon de koers van de VVD is, zie het interview met Patrick van Schie, maar sowieso: Als Yesilgoz maar wat uit de losse pols dingen roept waar de partij helemaal niet achter staat, was ze nu allang en breed gewipt. Losgaan op Douwe Bob was bijvoorbeeld echt geen incident, dat was en is bij de VVD inmiddels een vrij normale gang van zaken.

En als ze werkelijk van plan waren geweest om de toon te wijzigen, was dat het moment: Excuses aanbieden, diep ademhalen, en een veel mildere toon aanslaan. Maar nee, ze gaan all-in. Rechtser en conservatiever. We gaan echt nog wel gekkere dingen horen de komende twee weken, zie het nog wel gebeuren dat Geert Wilders steunen opeens weer mogelijk is onder het mom van "alleen zo kunnen we het linkse gevaar van het CDA stoppen!"

Nogmaals, de partij-ideoloog ziet Groenlinks als een gevaar voor de democratie, en wil liever met de PVV samenwerken.

Natuurlijk, wie weet kan de meer liberale vleugel van de VVD wat veranderen, maar zolang de conservatieve vleugel het voor het zeggen heeft, durf ik er geen kratje op te zetten of Dilan wel of niet aanblijft.

[DevWouter]

The_Worst schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 22:42:
Nieuwsuur kwam gisteren (?) met het getal dat 50% van de rechtse kiezers nog aan het twijfelen is. Voor het CDA een mooie vijver om uit te vissen dus wellicht is het een tactiek om te kiezen voor rechts. Als mensen vinden dat ze daardoor te rechts worden kunnen ze nog overstappen naar D66 of zelfs desnoods GL-PvdA.
Pvv-stemmers (ex-BBB) zijn misschien daardoor meer geneigd naar VVD omdat ze het weglopen beu zijn.

Als het CDA rechtse kiezers probeert te paaien dan zou een rechts standpunt uitdragen logischer zijn dan een concurrent steunen. De enige "logische verklaring" die ik kan bedenken is dat Henri Bontenbal en zijn team denken dusdanig veel stemmen te trekken dat zij ontzettend veel gewicht hebben tijdens de formatie. Maar dat zal alleen werken als ze de grootste worden met een behoorlijke marge.

Als ik de laatste peiling van https://www.ipsos-publiek...groeit-door-na-rtl-debat/ lees (het PDF is goed te lezen). Onder het kopje "Reden om op partij te stemmen" is het CDA alleen sterker op het "leiderschap" niveau, maar de laatste weken is het vooral Jetten die de show steelt.

* DevWouter leest zich even wat verder in en doet wat onderzoek

Oké, ik denk dat ik het nu snap. De strategie van het CDA is vooral om geen kwaad te spreken over rechts zodat ze een optie blijven voor de rechtse zwevende kiezer. Op rechts zijn ook de meeste zwevende kiezers. Op links is er ook beweging, maar vrij weinig richting het CDA.

Man, man... Met al dit soort gekronkel zal de rechtse kiezer zelfs bij "winst" teleurgesteld worden.

Overigens, nog een ander "feitje", waarschijnlijk gaat dit jaar een stuk minder mensen stemmen. Meestal zijn dat de zwevende kiezers, en gezien het merendeel rechts is, zal de impact van rechts ook minder zijn.

Maar goed, nog twee weken, en waarschijnlijk zal Wilders weer zuurstof krijgen en dus weer het debat gaan bepalen.

[Helixes]

RobinHood schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 00:19:
Dat is 100% koffiedik kijken.

Hmmmm.... Koffie....

Anyway. Oude wijsheden leren dat wanneer je als politiek leider twee verkiezingen op rij serieuze verliezen aflevert, en niet zelf de oprichter bent van die partij, dat je hebt te vertrekken. Of Yeşilgöz opstapt is een goede test van de mate waarin de oude politiek intact is - zeker. Maar het gefluister is dat VVD'ers achter de schermen nadenken over de toekomst.

[Mog]

Helixes schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 09:47:
[...]

Hmmmm.... Koffie....

Anyway. Oude wijsheden leren dat wanneer je als politiek leider twee verkiezingen op rij serieuze verliezen aflevert, en niet zelf de oprichter bent van die partij, dat je hebt te vertrekken. Of Yeşilgöz opstapt is een goede test van de mate waarin de oude politiek intact is - zeker. Maar het gefluister is dat VVD'ers achter de schermen nadenken over de toekomst.

Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA.

[ZieMaar!]

JeroenNietDoen schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:47:
[...]

Ik heb de podcasts teruggeluisterd waarin hem die vraag gesteld werd

[...]

Zijn antwoord was dat op basis van ervaring/verleden en partijprogramma meer matchen met VVD dan met GL-PVDA. Maar dat betekent niet dat hij niet met GL-PVDA wil, of zou kunnen.

Ik ben er stellig van overtuigd dat het CDA, D66 en GL-PVDA wordt.

Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt. Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

[Helixes]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:03:
Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA.

In 2021 haalde VVD nog 31 zetels - daar waren er nog 24 van over in 2023. Op zich is dat te begrijpen na een dominante periode van een raspoliticus. Hoewel ze zelf een vrij grote rol heeft gehad in de fumble, denk ik dat het Yeşilgöz wel vergeven is. Bedenk dat Rutte ook begon met een slechte verkiezingsronde.

Maar dat daar nog eens een 10 zetels van af zouden moeten - ik denk niet dat het realistisch is dat de VVD'ers nog een keer over hun hartjes gaan strijken. Bovendien is het lastig de leiderschap centraal te houden wanneer anderen binnen de partij beginnen te morrelen aan het idee dat ze de beste, en enige keuze is voor de toekomst. Als Yeşilgöz aan zou blijven, dan is ze aangeschoten wild.

Ik denk dat ze dat ook wel weet, en begrijpt. De vraag is alleen of haar ego niet toch zo groot is dat ze het niet alsnog gewoon gaat proberen. Het zou wel passen binnen het huidige politieke landschap, en haar persoonlijke ontwikkeling tot populist.

Wel ben ik bang dat Brekelmans bovenaan de lijstjes van mogelijke opvolgers prijkt. Hij heeft zich wel degelijk op die manier geprofileerd in de laatste jaren. Om eerlijk te zijn denk ik dat Ruben maar marginaal minder populistisch gaat zijn dat Dilan - maar samenwerking met GL/PvdA sluit hij in ieder geval niet uit, als ik zijn woorden in Buitenhof serieus mag nemen.

[ Voor 12% gewijzigd door Helixes op 17-10-2025 10:16 ]

[Superman]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:03:
[...]

Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA..

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

[ultimateharry]

ZieMaar! schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:05:
[...]

Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt. Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

Ik denk ook dat deze uitspraak uit zijn verband is gerukt (logisch in de laatste 2 weken van de campagne). En toch denk ik dat hij de uitspraak wel bewust heeft gedaan. Mijn aanname is dat Bontebal het liefst een kabinet heeft met GL-PVDA, D66 en VVD (en daarbij natuurlijk het CDA als grootste).
Met zijn uitspraak kan hij enerzijds zoals eerder aangegeven door @DevWouter de zwevende rechtse kiezers voor het CDA winnen, maar misschien als tweede effect de VVD "er bij houden", ook in de ogen van de kiezers rond centrum-rechts.
Yeşilgöz ljikt zich juist weer af te zetten tegen deze richting door haar uitspraak rond GL-PVDA (niet samen in kabinet). En daarmee weer kiezers wat meer naar rechts te willen paaien (PVV maar ook zeker JA21).

[Mog]

Superman schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:18:
[...]

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

Een coalitie van 6 partijen lijkt me niet wenselijk. Ik heb mijn hoop op VVD 10-14 zetels, Yesilgoz eruit, en dan een coalitie van CDA, GL/PvdA, D66 en VVD (oudewertse liberale koers). Dan heb je volgens mij een heel degelijk centrumkabinet wat hopelijk 4 jaar gaat regeren.

[wildhagen]

Superman schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:18:
[...]

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

Als een coalitie van 4 partijen al niet stabiel is, denk je dat een coalitie van 6 partijen dat wel is? Lijkt me onhaalbaar zo'n enorme aantal partijen.

Daarnaast, denk dat met name CU en SP geen zin hebben in zo'n coalitie. Zij zitten op de flanken (resp rechts en links) en zijn dus de scapegoat voor alles wat fout gaat in de coalitie. Zal men echt geen trek in hebben.

[Superman]

wildhagen schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:35:
[...]


Als een coalitie van 4 partijen al niet stabiel is, denk je dat een coalitie van 6 partijen dat wel is? Lijkt me onhaalbaar zo'n enorme aantal partijen.

Daarnaast, denk dat met name CU en SP geen zin hebben in zo'n coalitie. Zij zitten op de flanken (resp rechts en links) en zijn dus de scapegoat voor alles wat fout gaat in de coalitie. Zal men echt geen trek in hebben.

Tuurlijk is het niet stabiel maar dit komt door blokkades.

[GreatDictator]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:23:
[...]

Een coalitie van 6 partijen lijkt me niet wenselijk. Ik heb mijn hoop op VVD 10-14 zetels, Yesilgoz eruit, en dan een coalitie van CDA, GL/PvdA, D66 en VVD (oudewertse liberale koers). Dan heb je volgens mij een heel degelijk centrumkabinet wat hopelijk 4 jaar gaat regeren.

Dit lijkt mij eigenlijk ook de enige manier om tot een redelijk stabiel centrumkabinet te komen. Ik verwacht eigenlijk ook dat Yesilgöz opstapt op de dag na de verkiezingen zodat de VVD met een schone lei de onderhandelingen in kan.

[FreakNL]

Het lijkt mij vooral handig dat we een coalitie krijgen die wat verstandig beleid gaat voeren. Dat kan over links, door het midden of over rechts, maar laat er alsjeblieft wat realistisch beleid komen zonder luchtfietserij, wegloperij, etc..

Ik sluit dan (op persoonlijke noot) meteen uit;

PVV - Heeft geen programma
VVD - Mogen weleens pas op de plaats maken met al dat gelieg.
NSC - Nobel, maar gedecimeerd zonder Omtzigt
BBB - Dit is geen partij maar een marketing-campagne
SP - Ideologisch goed, maar mij te extreem op sommige punten. (alhoewel ik er vroeger wel op gestemd heb)
Denk - Mij net iets te
FVD - Want wappies
Ja21 - Want Eerdmans
SGP - Bijna vergeten maar mij te extreem

Wat blijft er dan eigenlijk over qua partijen waarvan ik (IMO!) denk dat ze nog enigzins wat verstandig beleid zouden kunnen voeren?

GL-PVDA
D66
CDA

Maar die komen nooit aan een meerderheid... Bij lange na niet..

Dus dan moet je toch naar de kleinere partijen gaan kijken. Ik vind PvdD, Volt, 50Plus en de CU ook nog redelijke partijen, maar ze hebben wel wat extreme punten (op sommige vlakken) en/of ze hebben geen ervaring met regeren...

Het wordt een lastig verhaal...

[FreakNL]

GreatDictator schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:41:
[...]


Dit lijkt mij eigenlijk ook de enige manier om tot een redelijk stabiel centrumkabinet te komen. Ik verwacht eigenlijk ook dat Yesilgöz opstapt op de dag na de verkiezingen zodat de VVD met een schone lei de onderhandelingen in kan.

Als je bij deze site:
https://www.coalitiemaker.nl/
(wellicht al eerder genoemd)

Bij het kopje "Automatisch mogelijke coalities berekenen" de PVV wegklikt en aanklikt dat je max 4 partijen wilt dan komt er als enige mogelijkheid idd GL-PVDA/cda/d66/vvd uit...

(dan gaan we er natuurlijk wel vanuit dat de peilingen kloppen)

Persoonlijk vind ik dat VVD weleens niet mag regeren. Maar dat wordt idd een lastig verhaal.

[wildhagen]

Ik vind PvdD, Volt, 50Plus en de CU ook nog redelijke partijen, maar ze hebben wel wat extreme punten (op sommige vlakken) en ze hebben geen ervaring met regeren...

CU heeft wel ervaring met regeren. Ze zaten in Balkenenende-IV, Rutte-III en Rutte-IV.

Je mist de SGP overigens nog in je lijstje @FreakNL

[FreakNL]

Ja, je hebt gelijk over de CU.. Ik had moeten zeggen en/of ipv en (dus extreme punten en/of geen ervaring met regeren)..

De SGP sluit ik persoonlijk ook echt uit. Ik geloof best dat daar wat verstandige mensen zitten maar ze zijn wat mij betreft te extreem. Heb hem bijgevoegd haha..

[ Voor 4% gewijzigd door FreakNL op 17-10-2025 10:52 ]

[Jazzy]

ZieMaar! schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:05:
[...]

Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt. Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

Ik denk niet dat zijn uitspraak uit het verband gerukt is. Bontenbal weet heel goed wat het effect is op zo'n uitspraak en had zich ook gewoon op de vlakte kunnen houden. Als mensen zeggen wie ze zijn kun je maar beter luisteren.

Daarnaast is hij ook niet op de uitspraak teruggekomen, nadat deze breed werd opgepakt. Nog een reden om aan te nemen dat dit geen ongelukje was maar een bewust signaal om naar teleurgestelde NSC en BBB-ers te hengelen.

[Kist]

RobinHood schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 00:19:
[...]

Dat is 100% koffiedik kijken.

Feit is wel gewoon dat dit gewoon de koers van de VVD is, zie het interview met Patrick van Schie, maar sowieso: Als Yesilgoz maar wat uit de losse pols dingen roept waar de partij helemaal niet achter staat, was ze nu allang en breed gewipt. Losgaan op Douwe Bob was bijvoorbeeld echt geen incident, dat was en is bij de VVD inmiddels een vrij normale gang van zaken.

En als ze werkelijk van plan waren geweest om de toon te wijzigen, was dat het moment: Excuses aanbieden, diep ademhalen, en een veel mildere toon aanslaan. Maar nee, ze gaan all-in. Rechtser en conservatiever. We gaan echt nog wel gekkere dingen horen de komende twee weken, zie het nog wel gebeuren dat Geert Wilders steunen opeens weer mogelijk is onder het mom van "alleen zo kunnen we het linkse gevaar van het CDA stoppen!"

Nogmaals, de partij-ideoloog ziet Groenlinks als een gevaar voor de democratie, en wil liever met de PVV samenwerken.

Natuurlijk, wie weet kan de meer liberale vleugel van de VVD wat veranderen, maar zolang de conservatieve vleugel het voor het zeggen heeft, durf ik er geen kratje op te zetten of Dilan wel of niet aanblijft.

Denk helemaal niet dat de partij filosoof GroenLinks als gevaar voor de democratie ziet. Dat is gewoon het hondenfluitje. Een manier om het te verkopen aan het stemvee in de middenklasse.

De VVD wil de belangen van de rijksten en de grote bedrijven beschermen. Alles wat links zit van D'66 vinden ze daarvoor een bedreiging.

[DikkeBMW]

DevWouter schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 00:39:
[...]
Overigens, nog een ander "feitje", waarschijnlijk gaat dit jaar een stuk minder mensen stemmen. Meestal zijn dat de zwevende kiezers, en gezien het merendeel rechts is, zal de impact van rechts ook minder zijn.

Interessant, waarop is deze verwachting gebaseerd? Niet dat ik het wil ontkennen of tegenspreken overigens Ikzelf ben deze nog niet eerder tegen gekomen, niet echt gelezen in de nieuwsartikelen maar zover ik me kan herinneren is dit ook in de talkshows nog niet aan bod gekomen.
Ergens verbaast mij dat wel. Juist met de versplintering en vele keuzes, maar ook door de ontevredenheid, zou ik verwachten dat juist meer mensen zouden gaan stemmen, deels uit protest. Ook omdat de coalitievorming nog een grote uitdaging wordt en een paar zetels meer of minder dus veel meer impact kan maken.

In een tijd waar het stabieler is en er minder conflicten zijn, en waarbij al ruim duidelijk is welke paar partijen de grootste worden (en je de formattering al veel beter kunt invullen vooraf) zou ik minder stemmen verwachten, aangezien men dan eerder denkt dat het toch wel al gesneden koek is.

[edie]

FreakNL schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:44:
[...]

GL-PVDA
D66
CDA

Maar die komen nooit aan een meerderheid... Bij lange na niet..

Je stemt ook niet op iemand waarvan je verwacht dat het een meerderheid krijgt, maar op degene die jouw wensen/dromen/belangen het best kan vertegenwoorden. Toch?

Dus dan moet je toch naar de kleinere partijen gaan kijken. Ik vind PvdD, Volt, 50Plus en de CU ook nog redelijke partijen, maar ze hebben wel wat extreme punten (op sommige vlakken) en ze hebben geen ervaring met regeren...

Het wordt een lastig verhaal...

Als je niet op personen stemt verbonden aan kleinere partijen omdat die partijen klein zijn, kunnen ze natuurlijk nooit groot (genoeg) worden om mee te regeren.

[Ora et Labora]

FreakNL schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:51:
Ja, je hebt gelijk over de CU.. Ik had moeten zeggen en/of ipv en (dus extreme punten en/of geen ervaring met regeren)..

De SGP sluit ik persoonlijk ook echt uit. Ik geloof best dat daar wat verstandige mensen zitten maar ze zijn wat mij betreft te extreem. Heb hem bijgevoegd haha..

De CU heeft naar mijn weten geen extreme standpunten toch?

[JeroenNietDoen]

edie schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:33:
[...]

Je stemt ook niet op iemand waarvan je verwacht dat het een meerderheid krijgt, maar op degene die jouw wensen/dromen/belangen het best kan vertegenwoorden. Toch?

Ja, maar sinds er 1 grote klomp in de 2de kamer zit die het zo moeilijk maakt om te formeren zijn er denk ik best veel stemmers die ook strategisch belang mee laten wegen.

[DevWouter]

DikkeBMW schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:20:
[...]


Interessant, waarop is deze verwachting gebaseerd? Niet dat ik het wil ontkennen of tegenspreken overigens Ikzelf ben deze nog niet eerder tegen gekomen, niet echt gelezen in de nieuwsartikelen maar zover ik me kan herinneren is dit ook in de talkshows nog niet aan bod gekomen.
Ergens verbaast mij dat wel. Juist met de versplintering en vele keuzes, maar ook door de ontevredenheid, zou ik verwachten dat juist meer mensen zouden gaan stemmen, deels uit protest. Ook omdat de coalitievorming nog een grote uitdaging wordt en een paar zetels meer of minder dus veel meer impact kan maken.

Omdat niet weten waar je op kan stemmen een reden is om niet naar de stembus te gaan. En "tactisch stemmen" heeft weinig zin omdat de meeste combinaties al bij voorbaat onmogelijk gemaakt wordt door de uitspraken van lijsttrekkers.

Dat in combinatie dat er op dit moment vooral de rechtse kiezer zweeft maakt het zeer aannemelijk dat er minder rechtse kiezers naar de stembus gaan en dus minder hun stempel drukken.

In een tijd waar het stabieler is en er minder conflicten zijn, en waarbij al ruim duidelijk is welke paar partijen de grootste worden (en je de formattering al veel beter kunt invullen vooraf) zou ik minder stemmen verwachten, aangezien men dan eerder denkt dat het toch wel al gesneden koek is.

Dat is ook een drempel, maar die is op iedereen van toepassing dus die kan je onderling wegstrepen.

[DevWouter]

ZieMaar! schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:05:
Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt.

Gezien ik zeer luid op dat vlak ben wil ik er op wijzen dat er meerdere uitspraken zijn geweest van Bontenbal waardoor bij mij die vermoeden is ontstaan. Maar mogelijk dat mijn hyperbool is.

Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

Ja, er is daar een potentie van 5 zetels te winnen (VVD -> CDA).

[JeroenNietDoen]

DevWouter schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 12:18:
[...]
Ja, er is daar een potentie van 5 zetels te winnen (VVD -> CDA).

Met die 5 zetels komen CDA, D66 en GL-PVDA nog maar 6 zetels te kort. Het maakt dat bij formatie VVD op de gang op een bankje mag wachten naast elke andere partij die die 6 zetels kunnen leveren.

[D-e-n]

JeroenNietDoen schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:55:
[...]

Ja, maar sinds er 1 grote klomp in de 2de kamer zit die het zo moeilijk maakt om te formeren zijn er denk ik best veel stemmers die ook strategisch belang mee laten wegen.

Dan zou ik de laatste acht letters van jouw naam willen uitschreeuwen: "niet doen". Strategisch stemmen pakt bijna altijd nadelig uit. Je krijgt er nooit het beleid door wat je wilt.

[ultimateharry]

D-e-n schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 12:52:
[...]

Dan zou ik de laatste acht letters van jouw naam willen uitschreeuwen: "niet doen". Strategisch stemmen pakt bijna altijd nadelig uit. Je krijgt er nooit het beleid door wat je wilt.

Vraag me af of deze stelling klopt. Of je interpreteert hem zo breed dat hij ook klopt bij het stemmen op de partij van je eerste keuze.
Nederland is een coalitie-land, dus ik denk dat het steunen van een andere partij binnen een potentiële coalitie niet per definitie nutteloos is.

[Jazzy]

Ora et Labora schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:41:
[...]

De CU heeft naar mijn weten geen extreme standpunten toch?

Onvoorwaardelijke steun voor Israël inzake Gaza, tegen een verbod op 'homogenezing'. De term extreem is natuurlijk subjectief maar ik zie wel hoe de ChristenUnie de afgelopen jaren meer naar rechts schuift, misschien in navolging van de SGP.

[DevWouter]

ultimateharry schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 14:40:
[...]


Vraag me af of deze stelling klopt. Of je interpreteert hem zo breed dat hij ook klopt bij het stemmen op de partij van je eerste keuze.
Nederland is een coalitie-land, dus ik denk dat het steunen van een andere partij binnen een potentiële coalitie niet per definitie nutteloos is.

De stelling klopt, de meeste mensen die strategisch stemmen zijn teleurgesteld.

1. Men stemt bij voorbaat voor iets wat niet overeenkomt met hun principes.
2. Men krijgt vaak niet het resultaat wat men wel wil (men krijg iets "minder erg", maar dat ervaren ze vaak als "erg").
3. Men overschat de waarde van een strategisch stemmen (dat een "stem tegen" meer waard is dan een "stem voor")
4. Het frustreert de complete politiek, waardoor er niks gebeurt.

En een paar verkiezingen terug was er ook wat onderzoek naar en wat bleek: De meeste strategische stemmers hadden achteraf liever gekozen voor hun echte keuze.

[ Voor 4% gewijzigd door DevWouter op 17-10-2025 14:51 ]

[Helixes]

Ik denk wel dat er een bepaalde waarde zit in een strategische stem voor een bepaalde coalitie, bijvoorbeeld in een scenario waarbij de partij van je keuze eveneens onderdeel zou maken van die coalitie - maar waarbij de kans op die coalitie groter is door op één van de andere beoogde coalitiepartners te stemmen dan op die partij zelf.

We kennen in Nederland niet het idee van stemmen voor een bepaalde coalitie, zoals dat bijvoorbeeld in Denemarken wel gebruikelijker is. En, je loopt altijd het risico dat de werkelijkheid anders loopt dan je strategische plannetje. Maar - ik zou dat op voorhand niet willen afwijzen.

Het doet me denken aan het advies van Wim Kok in 1998: Stem vooral D66, anders worden die zo klein in de volgende coalitie...

[ultimateharry]

DevWouter schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 14:50:
[...]

De stelling klopt, de meeste mensen die strategisch stemmen zijn teleurgesteld.

1. Men stemt bij voorbaat voor iets wat niet overeenkomt met hun principes.
2. Men krijgt vaak niet het resultaat wat men wel wil (men krijg iets "minder erg", maar dat ervaren ze vaak als "erg").
3. Men overschat de waarde van een strategisch stemmen (dat een "stem tegen" meer waard is dan een "stem voor")
4. Het frustreert de complete politiek, waardoor er niks gebeurt.

En een paar verkiezingen terug was er ook wat onderzoek naar en wat bleek: De meeste strategische stemmers hadden achteraf liever gekozen voor hun echte keuze.

Tuurlijk zijn er genoeg scenario's waar het niet logisch is. Daarbij denk ik zeker niet aan de "stem tegen" scenario's (juist niet). En dat kiezers achteraf iets anders hadden gekozen bewijst de stelling in absolute zin natuurlijk niet (los van dat ik zit onderzoek zo even niet kan vinden?). Hadden ze anders wel gekregen wat ze wilden? (waarschijnlijk niet).
Ik heb soms strategisch gekozen, in de meeste gevallen niet. Maar daar nooit "spijt" als zodanig van gehad, dat zou een vrij naïeve benadering van het systeem zijn lijkt me.

[FreakNL]

edie schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:33:
[...]

Je stemt ook niet op iemand waarvan je verwacht dat het een meerderheid krijgt, maar op degene die jouw wensen/dromen/belangen het best kan vertegenwoorden. Toch?


[...]

Als je niet op personen stemt verbonden aan kleinere partijen omdat die partijen klein zijn, kunnen ze natuurlijk nooit groot (genoeg) worden om mee te regeren.

Wie zegt dat ik er niet op stem? Ik heb daar met geen woord over gesproken. Ik stem waarschijnlijk PvdD. Maar dat staat los van mijn wens voor een stabiele en verstandige coalitie (waar ik mijn post mee begon).

[FreakNL]

Jazzy schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 14:47:
[...]
Onvoorwaardelijke steun voor Israël inzake Gaza, tegen een verbod op 'homogenezing'. De term extreem is natuurlijk subjectief maar ik zie wel hoe de ChristenUnie de afgelopen jaren meer naar rechts schuift, misschien in navolging van de SGP.

Wat voor de 1 extreem is, is voor de ander "normaal". Ook inzake 'homogenezing' ligt het (bij CU) weer genuanceerder.. Anyways, het is gewoon mijn partij niet. Extreem past er overigens niet bij dus die trek ik wel terug. Ik geloof ook best dat ze constructief zouden kunnen meeregeren (dat schreef ik ook al), maar dan moeten ze als kleine partij wel heel veel water bij de wijn doen...

[Jazzy]

FreakNL schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 15:29:
[...]

Wat voor de 1 extreem is, is voor de ander "normaal". Ook inzake 'homogenezing' ligt het (bij CU) weer genuanceerder.. Anyways, het is gewoon mijn partij niet. Extreem past er overigens niet bij dus die trek ik wel terug. Ik geloof ook best dat ze constructief zouden kunnen meeregeren (dat schreef ik ook al), maar dan moeten ze als kleine partij wel heel veel water bij de wijn doen...

Het zal best genuanceerder kunnen liggen, maar ze stemmen samen met de SGP tegen een verbod op homogenezing. Verder eens met je, zoals ik zelf ook al zei is 'extreem' subjectief maar kan me goed voorstellen dat iemand die niet uit die hoek komt dit een extreem standpunt vindt.

Regeren kunnen ze inderdaad prima en hebben ze in Balkenende IV, Rutte III en IV uitstekend gedaan.

[edie]

FreakNL schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 15:24:
[...]


Wie zegt dat ik er niet op stem? Ik heb daar met geen woord over gesproken. Ik stem waarschijnlijk PvdD. Maar dat staat los van mijn wens voor een stabiele en verstandige coalitie (waar ik mijn post mee begon).

De "je" was algemeen bedoeld, niet jouw specifiek. Ik had beter "men" kunnen gebruiken.

[DevWouter]

ultimateharry schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 15:04:
[...]


Tuurlijk zijn er genoeg scenario's waar het niet logisch is. Daarbij denk ik zeker niet aan de "stem tegen" scenario's (juist niet). En dat kiezers achteraf iets anders hadden gekozen bewijst de stelling in absolute zin natuurlijk niet (los van dat ik zit onderzoek zo even niet kan vinden?). Hadden ze anders wel gekregen wat ze wilden? (waarschijnlijk niet).
Ik heb soms strategisch gekozen, in de meeste gevallen niet. Maar daar nooit "spijt" als zodanig van gehad, dat zou een vrij naïeve benadering van het systeem zijn lijkt me.

In jouw scenario beschrijf je iemand die binnen zijn comfortzone een andere partij zoekt, een tweede keus. Dan is het logisch dat men geen spijt heeft, men stemt namelijk nog steeds op een partij die voor een groot gedeelte in lijn is met diens idealen.

Dit stuk is wel aardig om te lezen: https://wi.sgp.nl/actueel...n-van-strategisch-stemmen
Kort samengevat: Het heeft amper zin, het is stuivertje wisselen voor een partij die niet je eerste keus is.

[Fr33z]

Ora et Labora schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 11:41:
[...]

De CU heeft naar mijn weten geen extreme standpunten toch?

Al genoemd door.iemand anders.

[ Voor 51% gewijzigd door Fr33z op 17-10-2025 19:07 ]

[ultimateharry]

DevWouter schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 18:30:
[...]

In jouw scenario beschrijf je iemand die binnen zijn comfortzone een andere partij zoekt, een tweede keus. Dan is het logisch dat men geen spijt heeft, men stemt namelijk nog steeds op een partij die voor een groot gedeelte in lijn is met diens idealen.

Dit stuk is wel aardig om te lezen: https://wi.sgp.nl/actueel...n-van-strategisch-stemmen
Kort samengevat: Het heeft amper zin, het is stuivertje wisselen voor een partij die niet je eerste keus is.

De stelling was: “Strategisch stemmen pakt bijna altijd nadelig uit. Je krijgt er nooit het beleid door wat je wilt.”

Zelfs als we dat naar “spijt” als proxy zouden vertalen, is hij vooralsnog niet bewezen.

Qua scenario’s is een scenario waarbij je strategisch stemt op een partij die diametraal op je standpunten staat gewoon heel onwaarschijnlijk, om de simpele reden dat dat vanuit coalitie-vorming in de meeste gevallen niet zo werkt.

[ Voor 12% gewijzigd door ultimateharry op 17-10-2025 21:42 ]

[DevWouter]

ultimateharry schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 21:36:
[...]


De stelling was: “Strategisch stemmen pakt bijna altijd nadelig uit. Je krijgt er nooit het beleid door wat je wilt.”

Dat lijkt me voor zich spreken. Een persoon stemt op een partij die niet zijn voorkeur heeft en dus krijgt een partij zijn stem. Die partij zal anderen idealen hebben dan degene die op hun gestemd heeft en dus ander beleid gaan maken.

Zelfs als we dat naar “spijt” als proxy zouden vertalen, is hij vooralsnog niet bewezen.

Qua scenario’s is een scenario waarbij je strategisch stemt op een partij die diametraal op je standpunten staat gewoon heel onwaarschijnlijk, om de simpele reden dat dat vanuit coalitie-vorming in de meeste gevallen niet zo werkt.

Fair, maar ik denk dat we die discussie moeten pauzeren en eerst bepalen wat strategisch stemmen is.

In deze discussie heb ik al verschillende varianten gehoord en dat maakt het te makkelijk voor ons beide om (onbedoeld!) de doelpalen te verplaatsen.

[ultimateharry]

DevWouter schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 02:13:
[...]

Dat lijkt me voor zich spreken. Een persoon stemt op een partij die niet zijn voorkeur heeft en dus krijgt een partij zijn stem. Die partij zal anderen idealen hebben dan degene die op hun gestemd heeft en dus ander beleid gaan maken.

[...]

Fair, maar ik denk dat we die discussie moeten pauzeren en eerst bepalen wat strategisch stemmen is.

In deze discussie heb ik al verschillende varianten gehoord en dat maakt het te makkelijk voor ons beide om (onbedoeld!) de doelpalen te verplaatsen.

Ik vind zo verschillende definities die allemaal wel de zelfde strekking hebben mijn inziens.

Een strategische stem is een stem die niet uit ideologische motieven maar op basis van strategische overwegingen wordt uitgebracht (Wikipedia)

Ook op Wikipedia:

Vaak komt een strategische stem voor in landen met een parlementair regeringssysteem waar na de verkiezingen een regering dient te worden gevormd. Karlheinz Reif maakt een onderscheid tussen het oprecht stemmen en het strategisch stemmen ('voting with the heart' en 'voting with the head'). Bij de oprechte stem stemt de kiezer op de partij waar hij eigenlijk op zou willen stemmen omdat hij daar het meeste affiniteit mee heeft, bij de strategische stem wijkt hij hier vanaf. Voor de strategische keuze zijn diverse redenen.

De bekendste reden is dat de kiezer strategisch stemt om invloed uit te kunnen oefenen op de coalitieonderhandelingen. Stemmers die een wat radicalere politieke voorkeur hebben kunnen centrumrechts of centrumlinks gaan stemmen om een door hen gewenste coalitie te versterken, omdat zij ervan uitgaan dat hun eigen partij niet in de coalitie terecht zal komen.

Een historisch voorbeeld van strategisch stemgedrag door een deel van het Nederlands electoraat tonen de Tweede Kamerverkiezingen van 1977. Hierbij boekte de PvdA zetelwinst ten koste van CPN, PSP en PPR doordat een deel van de aanhang van deze kleinere linkse partijen na de val van het Kabinet Den Uyl de voorkeur gaf aan een sterkere positie van de PvdA in de onderhandelingen met het CDA in de (overigens vergeefs gebleken) overweging wederom een progressief kabinet te kunnen formeren.

Daarbij wordt dus aangehaald dat de bekendste reden van strategisch stemmen, is om invloed uit te kunnen oefenen op coalitie-onderhandelingen. Het voorbeeld van 1977 illustreert volgens mij het feit dat het zeker niet om partijen hoeft te gaan die haaks op je eigenlijke voorkeur c.q. affiniteit staan (zoals ik al aangaf, dat ligt niet voor de hand, strategische scenario's zullen bestaan, maar enigszins obscuur zijn). En bovendien dat strategisch stemmen wel degelijk impact kan hebben op een eindresultaat in de zin van coalitie-vorming en het daar uit voortvloeiende beleid.

Ook de verkiezingen van 2012 worden als voorbeeld genoemd (VVD-PvdA), als gevolg van een tweestrijd (iets andere variant, hierbij ging het voornamelijk over wie de grootste zou worden denk ik.

Ook bij de aankomende verkiezingen zijn er hele logische scenario's die voor diverse groepen relevant kunnen zijn, bijvoorbeeld

• Grootste affiniteit met PvdD, vanwege dierenwelzijn, maar stemt toch op Groenlinks-PvdA met het oog op coalitie-vorming.
• Grootste affiniteit met SP, vanwege economische standpunten, maar stemt toch op Groenlinks-PvdA met het oog op coalitie-vorming.

etc

Al met al zie ik echt geen bewijs voor de nogal boute stelling dat "strategisch stemmen bijna altijd nadelig uitpakt". En dat "je er nooit het beleid dat je wil krijgt". Dat is echt veel te kort door de bocht.

[iMode]

FreakNL schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 15:24:
[...]
Ik stem waarschijnlijk PvdD. Maar dat staat los van mijn wens voor een stabiele en verstandige coalitie (waar ik mijn post mee begon).

Ik stem PVV, Geert Wilders.
Een keer de uitstap gemaakt naar FVD, Thierry Baudet.
De video van FVD over de toekomst van Nederland in 2040 is inmiddels 5 jaar oud, wat kon het mooi zijn:

YouTube: 2040: Onze visie op de toekomst van Nederland

[dawg]

@iMode wat heeft Wilders bereikt wat maakt dat u op hem stemt? En vind u zijn steeds extremere taalgebruik én standpunten niet problematisch, denk bijvoorbeeld “omvolking” of “remigratie”, termen die beide sterke associaties hebben met het nazisme?

Ben oprecht benieuwd.

[D-e-n]

ultimateharry schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 08:22:
[...]

Ook bij de aankomende verkiezingen zijn er hele logische scenario's die voor diverse groepen relevant kunnen zijn, bijvoorbeeld

• Grootste affiniteit met PvdD, vanwege dierenwelzijn, maar stemt toch op Groenlinks-PvdA met het oog op coalitie-vorming.
• Grootste affiniteit met SP, vanwege economische standpunten, maar stemt toch op Groenlinks-PvdA met het oog op coalitie-vorming.

Maar de vraag is: wat verwacht zo iemand van zo'n coalitie? Stel Timmermans haalt 27 zetels en mag een middenkabinet leiden: hoeveel van die SP en PvdD standpunten worden dan daadwerkelijk beleid? De geschiedenis laat zien dat dat altijd tegenvalt, en met de huidige verhoudingen helemaal want in de praktijk is dan tweederde van de coalitie sociaaleconomisch rechts

[iMode]

dawg schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:30:
@iMode wat heeft Wilders bereikt wat maakt dat u op hem stemt? En vind u zijn steeds extremere taalgebruik én standpunten niet problematisch, denk bijvoorbeeld “omvolking” of “remigratie”, termen die beide sterke associaties hebben met het nazisme?

Ben oprecht benieuwd.

Zeg maar jij hoor : )

Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

[dawg]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
[...]


Zeg maar jij hoor : )

Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

Nee nee, dit is geen antwoord, we zitten hier wel op T.net.

Wat voor puinhopen? Welke plannen heeft hij dan om die op te lossen? En wederom, vind u het taalgebruik niet problematisch?
En door wie werd hij tegengewerkt? Op wat voor manier?

[JeroenNietDoen]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
[...]
Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt.

Dat kabinet heeft meen ik de minste voorstellen ooit ingediend. Je moet wel voorstellen indienen om tegengewerkt te kunnen worden.

Op de dag dat de strengste asielwet ooit doorgevoerd zou worden, waar een meerderheid voor was, trok Wilders zelf de stekker eruit.

Dat daar had voor menig PVV stemmer de rode vlag moeten zijn. Daar hadden ze moeten inzien dat PVV's bestaansrecht draait om immigratie. Dat aanpakken zou indirect dat bestaansrecht, dat verdienmodel, aantasten.

[wildhagen]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
[...]


Zeg maar jij hoor : )

Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

Je beseft je hoop ik wel dat Wilders zelf meehelpt met het veroorzaken van die puinhoop? Hij heeft nu al twee kabinetten laten klappen, waardoor de aanpak van allerlei crisissen (stikstof, waterkwaliteit, woningbouw etc) nu al twee keer vertraging heeft opgelopen....

Als dat je argument is om op Wilders te stemmen is dat niet erg logisch. Dan kan je beter kiezen voor een partij die nog niet in een regering gezeten heeft de laatste 10+ jaar ofzo. Of een nieuwe partij.

Dat zet meer zoden aan de dijk.

[D-e-n]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
[...]

Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

Zelfs de meest gruwelijke autocraten uit de geschiedenis hadden vaak steun van mensen uit groepen die door de autocraat in kwestie werden aangevallen. Dus dat laatste zegt niks.

En Wilders wordt niet "tegengewerkt". Net als iedere politicus heeft hij in een coalitie te maken met mensen die er anders over denken en wetten en regels die we in dit land hebben vastgesteld. Je gaat dan met je coalitiegenoten in gesprek over hoe wetgeving zodanig vorm te geven dat alle partijen achter de maatregelen kunnen staan. En op moment dat juridisch adviseurs aangeven dat een wet in de praktijk niet werkt ga je terug naar de tekentafel om de wet zodanig aan te passen dat die wel werkt. Dat is democratie.

Maar Wilders wil geen democratie. Wilders wil 100% zijn zin. En daarom loopt hij weg op het moment dat er compromissen gesloten moeten worden of nuances zijn. En hij zal net zolang blijven weglopen totdat hij geen tegenspraak meer krijgt. Dat maakt Wilders een autocraat in de dop, net als Trump. Zie zijn pogingen om ons belangrijkste democratische orgaan, de 2e kamer, te omzeilen. Zie ook zijn NPO-plannen: omdat er ook programma's zijn waarin kritiek op hem wordt geleverd moet de omroep een kopje kleiner gemaakt worden.

Edit:
Een prima voorbeeld van die "tegenwerking" is de asielwetgeving. Er lag een plan klaar waarin een deel van zijn wensen waren verwerkt. De asielwetgeving zou strenger worden. Er was een meerderheid maar Wilders heeft die meerderheid zelf verspeeld door amendementen toe te voegen waarvan hij van te voren wist dat het CDA dan zou afhaken. Dus Wilders heeft de asielwetgeving van Schoof zelf getorpedeerd. Dat is wat mij betreft overigens prima want het was slechte wetgeving die ons als land geen zak zou opleveren

[ Voor 14% gewijzigd door D-e-n op 18-10-2025 14:03 ]

[Helixes]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

Het valt me op dat PVV-stemmers vaak vage begrippen gebruiken als "de puinhoop in dit land". Zou je eens mogen vragen iets specifieker te zijn? Waar wringt de schoen?

[wildhagen]

De VVD is in ieder geval bezig om zichzelf eens flink buitenspel te zetten, door zowat alle andere partijen uit te sluiten:

VVD-leider Dilan Yesilgöz heeft zaterdag benadrukt niet in een links kabinet te stappen. De partijleider zei al eerder niet open te staan voor een samenwerking met PvdA-GroenLinks-leider Frans Timmermans. Ondertussen neemt de kritiek op de VVD toe, ook binnen de partij.
Een centrumrechts kabinet is nog wel mogelijk, zei de VVD-leider zaterdag bij een campagnetoespraak in het Noord-Brabantse Oosterhout. "We hebben nog maar een paar zetels nodig."

Vrijdag zei VVD-minister Ruben Brekelmans dat zijn partij niet in een coalitie met GroenLinks-PvdA, CDA en D66 gaat. De VVD heeft ook gezegd niet meer te willen regeren met de PVV.

Steeds meer VVD'ers spreken zich openlijk uit tegen de koers van de partijtop. Vrijdagavond deelde Joost Hoebink, nummer 33 op de VVD-kieslijst, dat hij zich stoort aan het op voorhand uitsluiten van partijen. "Zo is er straks niets en niemand meer om mee samen te werken."

Bron en meer info: VVD gooit alle deuren naar links dicht, kritiek op de partij groeit

Nou denk ik dat ook niemand meer op de VVD zit te wachten, na 20 jaar VVD-wanbeleid hebben we genoeg crississen die door hen veroorzaakt zijn, of op zijn minst stevig verergerd zijn (stikstof, waterkwaliteit, woningbouw etc), maar toch.

[JeroenNietDoen]

wildhagen schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 14:45:
De VVD is in ieder geval bezig om zichzelf eens flink buitenspel te zetten, door zowat alle andere partijen uit te sluiten:

Geeft een beetje Oprah Winfrey meme vibes. Uitsluiting voor jou en jou en jou

[whatyoudoing]

wildhagen schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 14:45:
De VVD is in ieder geval bezig om zichzelf eens flink buitenspel te zetten, door zowat alle andere partijen uit te sluiten:


[...]


Bron en meer info: VVD gooit alle deuren naar links dicht, kritiek op de partij groeit

Nou denk ik dat ook niemand meer op de VVD zit te wachten, na 20 jaar VVD-wanbeleid hebben we genoeg crississen die door hen veroorzaakt zijn, of op zijn minst stevig verergerd zijn (stikstof, waterkwaliteit, woningbouw etc), maar toch.

Een kat in het nauw. Of, de laatste zwanenzang. Na de verkiezingen zullen we het weten, of Yesilgoz (eindelijk...) geloost wordt een functie elders krijgt.

[LZ86]

Helixes schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 14:21:
[...]

Het valt me op dat PVV-stemmers vaak vage begrippen gebruiken als "de puinhoop in dit land". Zou je eens mogen vragen iets specifieker te zijn? Waar wringt de schoen?

Dat doen ze omdat ze blind de Grote Blonde Leider naroepen zonder zelf te snappen wat ze eigenlijk bedoelen.

Zijn blind voor de tekortkomingen van de pvv, want "tegengewerkt".
Ik vraag me af of ze ooit door gaan krijgen dat in de decennia dat Wilders in de kamer zit, hij welgeteld niks positiefs voor dit land heeft bereikt.

[wildhagen]

LZ86 schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 14:57:
[...]

Ik vraag me af of ze ooit door gaan krijgen dat in de decennia dat Wilders in de kamer zit, hij welgeteld niks positiefs voor dit land heeft bereikt.

Nou, en dat is idd nog zoiets. Wilders heeft herhaaldelijk verklaard tegen "de elite" te zijn, en tegen zetelplakkers die veel te lang in de kamer blijven zitten.

Wel guess what? Wie is het langst zittende kamerlid op dit moment? Juist ja: het begon met W en eindigt op Ilders.... met 25+ jaar (!).

Hij is dus zelf een zetelplakker en onderdeel van "de elite", wat hij nu juist al jarenlang roept te bestrijden. Maar dat geldt kennelijk niet voor hemzelf ofzo, onder het mom van 'rules for thee, but not for me'?

Sowieso telt de PVV wel disproportioneel veel van die zetelplakkers: in de (gedeelde) Top-12 aller tijden staan maar liefst 9 (!) PVV-ers...

Kees van der Staaij, 21,9 jaar Tweede Kamerlid (SGP)
Khadija Arib, 21,7 jaar Tweede Kamerlid (PvdA)
Geert Wilders, 21,5 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Pieter Omtzigt, 16,5 jaar Tweede Kamerlid (CDA)
Martin Bosma, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Tony van Dijck, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Jasper van Dijk, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (SP)
Dion Graus, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Ronald van Raak, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (SP)
Raymond de Roon, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Joël Voordewind, 13,4 jaar Tweede Kamerlid (ChristenUnie)
Madeleine van Toorenburg, 13,2 jaar Tweede Kamerlid (CDA)
Fleur Agema, 13,1 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Attje Kuiken, 13,1 jaar Tweede Kamerlid (PvdA)
Renske Leijten, 13,1 jaar Tweede Kamerlid (SP)
Sadet Karabulut, 12,8 jaar Tweede Kamerlid (SP)
Esther Ouwehand, 12,5 jaar Tweede Kamerlid (Partij voor de Dieren)
Henk van Gerven, 12,4 jaar Tweede Kamerlid (SP)
Barry Madlener, 10,2 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Harm Beertema, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
André Bosman, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (VVD)
Pia Dijkstra, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (D66)
Lilian Helder, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (PVV)
Jesse Klaver, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (GroenLinks)
Helma Lodders, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (VVD)
Anne Mulder, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (VVD)
Kees Verhoeven, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (D66)
Erik Ziengs, 9,9 jaar Tweede Kamerlid (VVD)

Zie https://www.invior.nl/nie...leden-in-nederland-top-12 (dit zijn cijfers uit 2020, dus je moet er nog wat bij optellen).

[ Voor 10% gewijzigd door wildhagen op 18-10-2025 15:07 ]

[dawg]

wildhagen schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 14:45:
De VVD is in ieder geval bezig om zichzelf eens flink buitenspel te zetten, door zowat alle andere partijen uit te sluiten:


[...]


Bron en meer info: VVD gooit alle deuren naar links dicht, kritiek op de partij groeit

Nou denk ik dat ook niemand meer op de VVD zit te wachten, na 20 jaar VVD-wanbeleid hebben we genoeg crississen die door hen veroorzaakt zijn, of op zijn minst stevig verergerd zijn (stikstof, waterkwaliteit, woningbouw etc), maar toch.

Ik denk dat u onderschat hoe met name de hogere middenklasse zich vooral zorgen maakt over de eigen economische positie en bijbehorende belangen, en hoe men bang is dat “links alles af komt pakken”, ondanks dat dat totaal geen basis in de werkelijkheid heeft. Wat dat betreft is VVD goed in het indoctrineren van hun eigen achterban.

Dus die 14 zetels zullen ze wel behouden.

[saikol]

dawg schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 15:27:
[...]

Ik denk dat u onderschat hoe met name de hogere middenklasse zich vooral zorgen maakt over de eigen economische positie en bijbehorende belangen, en hoe men bang is dat “links alles af komt pakken”, ondanks dat dat totaal geen basis in de werkelijkheid heeft. Wat dat betreft is VVD goed in het indoctrineren van hun eigen achterban.

Dus die 14 zetels zullen ze wel behouden.

Wel sonde, ik denk dat op basis van de peilingen PvdA/GL,CDA,D66,VVD nog de enige plausibele meerderheid zou vormen.

Laten we hopen dat Yesilgoz weggebonjourd wordt na de verkiezingen en VVD terugschuift naar hun ‘liberale positie’ en weg van de uiterst rechtse flank

[martwoutnl]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt.

Ten eerste heeft hij zelf ingestemd met alle wijzigingen, ten tweede zet hij een minister neer die compleet verkeerd debatten aangaat waardoor ze zelfs zelfs rustige kamerleden de gordijnen injaagt. En als ze eenmaal met een wetsvoorstel komt die door alle partijen akkoord waren, komt hij ineens met zijn 10-puntenplan waarbij hij even verwacht dat iedereen bij het kruisje tekent. En de enige keer dat alle partijen een mogelijkheid hadden om erover te praten, trok hij de partij binnen 5 minuten uit de regering. En dan gilt hij dat hij wordt tegengewerkt. Hij heeft zichzelf tegengewerkt. En voor de 2e keer de steun voor een kabinet teruggetrokken. Dan gaat echt geen andere partij meer met hem samenwerken hoe groot hij ook denkt te worden. 76 zetels gaat hij zeker nooit halen. En meer dan 40 ook niet. En dan heb ik het nog niets eens over zijn onrealistische plannen die 1 voor 1 in no time of door een rechter worden afgewezen of de economie gaat schaden met zijn EU uit en Gulden terug. Menig bedrijf die over de grenzen heen werkt zal dan in no time vertrekken. En Nederland heeft dat veel.

[Helixes]

saikol schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 17:03:
[...]


Wel sonde, ik denk dat op basis van de peilingen PvdA/GL,CDA,D66,VVD nog de enige plausibele meerderheid zou vormen.

Laten we hopen dat Yesilgoz weggebonjourd wordt na de verkiezingen en VVD terugschuift naar hun ‘liberale positie’ en weg van de uiterst rechtse flank

Ik denk dat het Brekelmans wordt. En, ik denk dat hij gewoon gaat deelnemen aan de coalitie. Die opmerking van hem laatst dat er niet wordt samengewerkt met Timmermans, met de bijzin dat de politiek leider daar heel duidelijk over was, biedt mogelijkheden. Want dat gaat over de huidige politiek leider. Brekelmans heeft in Buitenhof al laten doorschemeren pragmatischer in de wedstrijd te staan.

[ultimateharry]

Helixes schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 09:39:
[...]

Ik denk dat het Brekelmans wordt. En, ik denk dat hij gewoon gaat deelnemen aan de coalitie. Die opmerking van hem laatst dat er niet wordt samengewerkt met Timmermans, met de bijzin dat de politiek leider daar heel duidelijk over was, biedt mogelijkheden. Want dat gaat over de huidige politiek leider. Brekelmans heeft in Buitenhof al laten doorschemeren pragmatischer in de wedstrijd te staan.

Ik denk dat ze richting of onder de 10 zetels moeten gaan, wil Yeşilgöz gewipt worden. De Klassiek Liberaal vleugel heeft de macht en alhoewel er veel gemor lijkt te zijn in de rest van de partij, zie ik dit enigszins geradicaliseerde deel niet zomaar de handdoek in de ring gooien. Ook deTK-lijst met lui als Brekelmans (Hallo PVV), Becker, Nobel, Aartsen en Elian, staat grotendeels achter deze lijn volgens mij.

[Helixes]

ultimateharry schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 11:09:
Ik denk dat ze richting of onder de 10 zetels moeten gaan, wil Yeşilgöz gewipt worden. De Klassiek Liberaal vleugel heeft de macht en alhoewel er veel gemor lijkt te zijn in de rest van de partij, zie ik dit enigszins geradicaliseerde deel niet zomaar de handdoek in de ring gooien. Ook deTK-lijst met lui als Brekelmans (Hallo PVV), Becker, Nobel, Aartsen en Elian, staat grotendeels achter deze lijn volgens mij.

Yeşilgöz is evenwel een zwakke leider die de VVD niet kan leiden naar electoraal succes. De fractie is nu nog bereid naar haar pijpen te dansen, maar ik denk dat dat voorbij is als ze niet ten minste 15-18 zetels kan binnenhalen.

Ze kan aanblijven, zeker. Maar haar geloofwaardigheid als politiek leider van die partij en de enige en beste toekomst voor de VVD is dan wel doorgeprikt. Er gaan anderen opstaan, die Yeşilgöz naar de kroon gaan steken. Het worden kikkers in een kruiwagen, let maar op.

Bovendien is de klassiek-liberale vleugel (wat een eufemisme, ik krijg het nauwelijks over mijn tong) zoals je al aanhaalt ook zonder haar bijzonder sterk. Alle kans dat haar opvolger eveneens die stroming vertegenwoordigt. Dus in die zin zou wisseling van de wacht geen bedreiging zijn.

Dan is er nog de vraag over haar ego - maar zelf denk ik dat die er niet echt toe zal doen. Ik denk dat de politieke realiteit - en het partijkader - haar uiteindelijk zal dwingen een stapje opzij te doen. Als ze dat begrijpt, doet ze dat al op de verkiezingsavond.

[ultimateharry]

Helixes schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 11:28:
[...]

Yeşilgöz is evenwel een zwakke leider die de VVD niet kan leiden naar electoraal succes. De fractie is nu nog bereid naar haar pijpen te dansen, maar ik denk dat dat voorbij is als ze niet ten minste 15-18 zetels kan binnenhalen.

Ze kan aanblijven, zeker. Maar haar geloofwaardigheid als politiek leider van die partij en de enige en beste toekomst voor de VVD is dan wel doorgeprikt. Er gaan anderen opstaan, die Yeşilgöz naar de kroon gaan steken. Het worden kikkers in een kruiwagen, let maar op.

Bovendien is de klassiek-liberale vleugel (wat een eufemisme, ik krijg het nauwelijks over mijn tong) zoals je al aanhaalt ook zonder haar bijzonder sterk. Alle kans dat haar opvolger eveneens die stroming vertegenwoordigt. Dus in die zin zou wisseling van de wacht geen bedreiging zijn.

Dan is er nog de vraag over haar ego - maar zelf denk ik dat die er niet echt toe zal doen. Ik denk dat de politieke realiteit - en het partijkader - haar uiteindelijk zal dwingen een stapje opzij te doen. Als ze dat begrijpt, doet ze dat al op de verkiezingsavond.

Ja goed punt, zitten natuurlijk genoeg opportunisten op het vinketouw voor haar positie, met name Heinen en Brekelmans denk ik.

[Cartman!]

iMode schreef op zaterdag 18 oktober 2025 @ 13:40:
[...]


Zeg maar jij hoor : )

Hij heeft weinig kunnen bereiken omdat hij werd tegengewerkt. Onzin, zelfs Turkse en Marokkaanse kennissen van mij stemmen PVV, ook hun zijn helemaal klaar met de puinhoop in dit land.

Klassieke "Leopards at my face" wanneer de rechten van jouw Turkse en Marokkaanse kennissen worden ingeperkt want "beter voor het land" Voel je vrij PVV te stemmen maar als dit je onderbouwing is dan bevestig je alle vooroordelen wmb.

Tegengewerkt... het hele doel van Wilders is alleen ontwrichten. De ministers die hij heeft aangesteld hebben werkelijk waar niets bereikt, helemaal niets. Ze hebben eerst alle voorgaande plannen weggegooid, toen wat dingen geroepen die wettelijk niet toegestaan zijn en daarna loze beloften en misschien toch toegeven dat die oude plannen misschien toch wel aardig waren

Hij kan alleen problemen benoemen maar heeft al 20+ jaar geen oplossingen, val je nu echt alleen maar voor zijn oneliner dat buitenlanders de schuld zijn van alles?

[ Voor 32% gewijzigd door Cartman! op 19-10-2025 15:43 ]

[SCIxX]

Cartman! schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 15:35:
[...]

Klassieke "Leopards at my face" wanneer de rechten van jouw Turkse en Marokkaanse kennissen worden ingeperkt want "beter voor het land" Voel je vrij PVV te stemmen maar als dit je onderbouwing is dan bevestig je alle vooroordelen wmb.

Tegengewerkt... het hele doel van Wilders is alleen ontwrichten. De ministers die hij heeft aangesteld hebben werkelijk waar niets bereikt, helemaal niets. Ze hebben eerst alle voorgaande plannen weggegooid, toen wat dingen geroepen die wettelijk niet toegestaan zijn en daarna loze beloften en misschien toch toegeven dat die oude plannen misschien toch wel aardig waren

Hij kan alleen problemen benoemen maar heeft al 20+ jaar geen oplossingen, val je nu echt alleen maar voor zijn oneliner dat buitenlanders de schuld zijn van alles?

Maar welke partij biedt een alternatief? Een groot deel van het volk wil dat er wat aan deze problemen worden gedaan, maar veel partijen erkennen de problemen niet, of hebben voorstellen die een groot deel van het volk te zwak vinden.

[Cartman!]

SCIxX schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 15:56:
Maar welke partij biedt een alternatief? Een groot deel van het volk wil dat er wat aan deze problemen worden gedaan, maar veel partijen erkennen de problemen niet, of hebben voorstellen die een groot deel van het volk te zwak vinden.

Dat deel van het volk neemt de moeite niet om zich in te lezen, wat dat betreft zij ze (en wij daarmee ook) redelijk verloren. Migratie klinkt veel spannender en enger dan het is, daar zijn al vele malen uitlegvideos over geweest met heldere statistiek. Toch blijft men roeptoeteren. Je ziet het in de US goed terug nu, men kiest voor iemand die af wil van buitenlanders, die laat ze overal en nergens oppakken en vervolgens lopen er diverse bedrijven helemaal klem (bijv de boeren) omdat er niemand is om dat werk te doen, de Amerikaan zonder werk zit er blijkbaar niet op te wachten.

Hier zit een paar straten verder een gebouw vol Oekrainers, hele lieve mensen, nooit overlast van. Waar ik wel overlast van heb zijn een paar straten de andere kant op tokkies die om de haverklap vuurwerk afsteken. Wat mij betreft hebben we geen probleem met buitenlanders maar met aso's en sommige buitenlanders zijn ook aso.

[wildhagen]

SCIxX schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 15:56:
[...]


Maar welke partij biedt een alternatief? Een groot deel van het volk wil dat er wat aan deze problemen worden gedaan, maar veel partijen erkennen de problemen niet, of hebben voorstellen die een groot deel van het volk te zwak vinden.

De meeste partijen erkennen de problemen wel degelijk. Dat hun idee over een potentiële oplossing niet overeenkomen met de jouwe maakt niet dat ze het ontkennen...

Misschien moet de bevolking eens een keer nadenken en beseffen dat er geen simpele oplossing is. En nee, het roepen van "Ausländer Raus!" is géén oplossing. Er is geen simpele oplossing voor problemen. Mensen die roepen dat ze wel een simpele oplossing hebben, zijn simpelweg charlatans en leugenaars.

Als problemen namelijk zo simpel op te lossen waren, waren de problemen al jaren terug opgelost.

[SCIxX]

Cartman! schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 16:08:
[...]

Dat deel van het volk neemt de moeite niet om zich in te lezen, wat dat betreft zij ze (en wij daarmee ook) redelijk verloren. Migratie klinkt veel spannender en enger dan het is, daar zijn al vele malen uitlegvideos over geweest met heldere statistiek. Toch blijft men roeptoeteren. Je ziet het in de US goed terug nu, men kiest voor iemand die af wil van buitenlanders, die laat ze overal en nergens oppakken en vervolgens lopen er diverse bedrijven helemaal klem (bijv de boeren) omdat er niemand is om dat werk te doen, de Amerikaan zonder werk zit er blijkbaar niet op te wachten.

Hier zit een paar straten verder een gebouw vol Oekrainers, hele lieve mensen, nooit overlast van. Waar ik wel overlast van heb zijn een paar straten de andere kant op tokkies die om de haverklap vuurwerk afsteken. Wat mij betreft hebben we geen probleem met buitenlanders maar met aso's en sommige buitenlanders zijn ook aso.

Veel mensen spreken uit ervaring, zo ook jij zelf. Er zit een groot verschil in asielzoekers. Ik denk dat in de breedte weinig mensen problemen hebben met volk uit het westen op te vangen. Waar men problemen ziet is volk opvangen waarbij cultuur en normen en waarden haaks op die van ons staan. Waardoor, bijvoorbeeld, de homo acceptatie in bepaalde gebieden onder druk komt te staan.

Over het algemeen genomen omringen mensen zich met andere mensen die veelal hetzelfde zijn, overeenkomende humor, overeenkomende interesses, overeenkomende normen en waarden. Dit is mens eigen. Als je een hoop mensen bij elkaar gooit waar dit ver van elkaar ligt dan is dit vragen om problemen. Jij ziet wellicht geen problemen, maar als je een paar jaar in Overvecht gaat wonen, dan zie je die waarschijnlijk wel.

[ Voor 3% gewijzigd door SCIxX op 19-10-2025 16:25 ]

[The_Worst]

Het probleem is dat het geen 1 probleem is: het is een opeenstapeling van problemen of een keten van problemen doordat het land vastzit. Er zijn geen woningen want er kan niet gebouwd worden door stikstof en een tekort aan elektriciteit etc. etc. Uiteindelijk is dit (grotendeels) veroorzaakt door foute politieke keuzes in het verleden.
De problemen gaan ook niet in 4 jaar opgelost zijn dus bij de volgende verkiezingen gaan wij exact dezelfde discussies krijgen. Mensen moeten net zoals politieke partijen een toekomstvisie ontwikkelen waarbij ze niet alleen aan hun huidige situatie denken maar ook aan de toekomst (en de toekomst van hun kinderen). Hierbij doel ik nog niet eens specifiek op klimaat maar alleen al huisvesting, zorg en onderwijs. Nederland is nu in Europa het slechtste in leesvaardigheid.

[chielsen]

Ik snap echt niet dat mensen nog steeds vanwege "de buitenlanders" op Wilders stemmen. Wie heeft hier nu echt dagelijks last van? Je kan zo een top 10 problemen maken waarbij buitenlanders nauwelijks een rol spelen.
Ja lekker zeggen dat woningen duur zijn vanwege buitenlanders, maar dat klopt natuurlijk van geen kant. Sowieso werken er een hoop in de bouw en zonder hen worden er nog minder huizen gebouwd en worden ze nog duurder.
Dan criminaliteit... Tja is natuurlijk van alle tijden, hoe erg is het nu eigenlijk? En wat is daar dan precies de rol van de buitenlanders? Ja vooral de drugshandelaars, maar grenzen dichtgooien gaat daar niks tegen doen.
Uiteindelijk is het gewoon lekker de zwarte Piet toe spelen en niets echt oplossen. Zo jammer is dat dat mensen hier maar blijven intrappen. Ik mis campagnes om mensen beter uit te leggen dat de echte problemen worden opgelost en dat dat kan schuren, maar gratis bier heeft nooit gewerkt.

[Cartman!]

SCIxX schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 16:22:
Jij ziet wellicht geen problemen, maar als je een paar jaar in Overvecht gaat wonen, dan zie je die waarschijnlijk wel.

Ik geef al aan dat ik een blokje verderop hier ook overlast ervaar maar dat zijn geen buitenlanders. Daarom zeg ik; we hebben een probleem van mensen die overlast geven. Overigens als ik kijk naar hoe fel er wordt gereageerd "in de provincie" op een roetveegpiet en LHBTIQA+ denk ik dat de normen en waarden van native Nederlanders echt niet altijd veel beter zijn dan van de immigranten.

Goed voorbeeld van hoe Wilders handelt is dat eigen risico. Met veel bombarie: "we schaffen het helemaal af!" zogenaamd voor de "gewone burger" om er vervolgens achter te komen dat dit helemaal niet haalbaar is. Op enig moment komt er dan na enige tijd toch een plan om het te halveren en wat blijkt? Nadelig voor de groep die hij zegt te representeren. Gezien PVV stemmers gemiddeld een lager inkomen hebben is het geld technisch helemaal niet in hun voordeel om op de PVV te stemmen maar er financieel op achteruit gaan is blijkbaar minder belangrijk dan "alle buitenlanders moeten eruit".

[ Voor 32% gewijzigd door Cartman! op 19-10-2025 17:23 ]

[de Peer]

chielsen schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 16:40:
Ik snap echt niet dat mensen nog steeds vanwege "de buitenlanders" op Wilders stemmen. Wie heeft hier nu echt dagelijks last van? Je kan zo een top 10 problemen maken waarbij buitenlanders nauwelijks een rol spelen.
Ja lekker zeggen dat woningen duur zijn vanwege buitenlanders, maar dat klopt natuurlijk van geen kant. Sowieso werken er een hoop in de bouw en zonder hen worden er nog minder huizen gebouwd en worden ze nog duurder.
Dan criminaliteit... Tja is natuurlijk van alle tijden, hoe erg is het nu eigenlijk? En wat is daar dan precies de rol van de buitenlanders? Ja vooral de drugshandelaars, maar grenzen dichtgooien gaat daar niks tegen doen.
Uiteindelijk is het gewoon lekker de zwarte Piet toe spelen en niets echt oplossen. Zo jammer is dat dat mensen hier maar blijven intrappen. Ik mis campagnes om mensen beter uit te leggen dat de echte problemen worden opgelost en dat dat kan schuren, maar gratis bier heeft nooit gewerkt.

is altijd zo geweest. 'anderen' de schuld geven via onderbuik-argumentatie is effectief. Veel mensen zijn daar gevoelig voor.

[pirke]

Socrates was niet voor niks tegen de democratie, hij waarschuwde voor populisme. Vrij vertaald naar de moderne samenleving:

Stel er zijn 2 kandidaten: een gediplomeerd arts en een eigenaar van een chipsfabriek. De arts wil graag beleid invoeren wat de samenleving gezond maakt, maar vertelt daar eerlijk bij dat het geen makkelijke weg is: minder belasting op groente, meer belasting op chips, meer belasting op banken, tv's en Netflix, extra subsidie op sport abonnement, terwijl de chipsfabriek eigenaar verkondigt dat snoepen helemaal prima is en dat mensen wekelijks een gratis zak chips krijgen als hij premier wordt, betaald door de groene pestkoppen. Voor welke boodschap zouden mensen gevoeliger zijn? Wat zou op de lange termijn beter zijn voor het land?

Een grote groep mensen is niet in staat om naar de lange termijn te kijken en wordt gelokt met korte termijn beloftes die ofwel überhaupt niet waargemaakt kunnen worden, ofwel keiharde leugens zijn, of die op de lange termijn voor veel problemen zorgen. Denk aan het stikstof beleid van de afgelopen 20 jaar. Denk aan hoe het privatiseren van kritieke overheidsfuncties ertoe geleid heeft dat de dienstverlening op het spoor alleen maar slechter is geworden, postbezorging onder druk staat, hoe de zorg vooral draait om winst maken voor de eigenaren (gelukkig niet zo erg als in Amerika) onder het mom van continu kostenbesparingen zonder echte noodzakelijke investeringen. Denk aan het stroomnet dat overvol is. Denk aan geen betaalbare woningbouw waar veel minder winst op zit voor de bouwer dan luxe vrijstaande villas (ook al ben ik blij dat er genoeg vrijstaande villas zijn, woon er zelf in...)

Ik wil niet zeggen dat we mensen een examen moeten laten afleggen voordat ze mogen gaan stemmen, maar ik hoop dat mensen een keer door de illusie van het populisme heen prikken, wakker worden en gaan stemmen op wat goed is voor Nederland voor de lange termijn, niet alleen voor de eigen portemonnee op korte termijn. En dan het liefst op een betrouwbare partij die levert wat ie beloofd (wat lastig is in een coalitie) ipv op degene die het hardste schreeuwt. En ja, dat zal mij persoonlijk wel in de portemonnee raken, al die jaren rechts beleid heeft mij goed gedaan, maar voor het land is het naar mijn mening beter als het roer om gaat.

[Helixes]

Ik zit nog even te puzzelen met de coalitiemaker, en - eerlijk gezegd - het is een puinhoop.

Een scenario waar we denk ik terdege rekening mee moeten houden is een patstelling, waarin niemand een meerderheidscoalitie kan bouwen. Dan doemt er het scenario op van een minderheidscoalitie. Als dat zo is, zal het toch echt eerst aan de grootste partij zijn om te kijken of zij misschien iets kunnen verzinnen - en het heeft er alle schijn van dat dat de PVV gaat zijn.

Ik denk dat als het aan Geert ligt, dat hij gaat proberen om een coalitie te maken van:

- PVV
- JA21
- VVD
- BBB
- Gedoogsteun CDA.

Da's 62+23 = 85 zetels.

Misschien krijgen CDA en VVD een waanbeeld dat ze Wilders in het torentje in bedwang zouden kunnen houden of zoiets dergelijks. Misschien wordt de macht wel in zijn schoenen geschoven om te laten zien dat hij ook zonder schoof er niks van bakt. Ik weet het niet.

Laat ik zeggen dat ik me over zulke scenario's zorgen maak.

[EvaluationCopy]

Dat zou me echt heel erg verbazen. Bontebal geeft duidelijk aan geen clowns in de politiek te willen zien. Om dan gedoogsteun aan de PVV te geven gaat in tegen álles waar hij voor staat.

[Helixes]

EvaluationCopy schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 10:40:
Dat zou me echt heel erg verbazen. Bontebal geeft duidelijk aan geen clowns in de politiek te willen zien. Om dan gedoogsteun aan de PVV te geven gaat in tegen álles waar hij voor staat.

Ja snap ik. Ik heb het dan ook wel over een scenario waarin het inmiddels september is, en het hele land piepend en krakend tot stilstand komt, omdat alle mogelijke meerderheidscoalities onmogelijk blijken te zijn. Iedereen roept (net als in 1914) dat het wel even gereld is voor de Kerst - maar werkelijk alles wijst er op dat die instelling gespeend is van enige realiteitszin.

Op een gegeven moment móét je wat, en er gáát uiteindelijk een coalitie komen. Ik acht Bontebal dan ook wel weer zo iemand die uiteindelijk dan maar toegeeft aan de gigantische druk.

[XWB]

Helixes schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 10:25:
- PVV
- JA21
- VVD
- BBB
- Gedoogsteun CDA.

Da's 62+23 = 85 zetels.

Misschien krijgen CDA en VVD een waanbeeld dat ze Wilders in het torentje in bedwang zouden kunnen houden of zoiets dergelijks. Misschien wordt de macht wel in zijn schoenen geschoven om te laten zien dat hij ook zonder schoof er niks van bakt. Ik weet het niet.

Meer van hetzelfde. Dan we krijgen weer een kabinet dat niets voor elkaar zal krijgen, en dan over twee jaar weer verkiezingen. Ik betwijfel of het CDA zijn vingers hieraan wil verbranden, onder Hoekstra was de partij bijna failliet en ik denk niet dat Bontenbal de partij opnieuw naar de afgrond wil leiden.

Een minderheidscoalitie is heel fragiel, het CDA zal nooit akkoord gaan de migratieplannen van de PVV en dan trekt Wilders opnieuw de stekker uit het kabinet.

[ Voor 12% gewijzigd door XWB op 20-10-2025 11:06 ]

[Helixes]

XWB schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 11:02:
Meer van hetzelfde. Dan we krijgen weer een kabinet dat niets voor elkaar zal krijgen, en dan over twee jaar weer verkiezingen. Ik betwijfel of het CDA zijn vingers hieraan wil verbranden, onder Hoekstra was de partij bijna failliet en ik denk niet dat Bontenbal de partij opnieuw naar de afgrond wil leiden.

Een kabinet als deze gaat dingen heel hard stuk maken, op een manier die we ons nog niet goed kunnen voorstellen. Dus dat ze niks gedaan zouden krijgen, betwist ik. Als Wilders in het Torentje zou mogen plaatsnemen, zullen we direct een verschuiving zien in de richting van de uitvoerende macht, zoals we dat kennen uit bijvoorbeeld de VS.

Maar, misschien heb je gelijk dat het CDA genoeg inzicht heeft om dat te voorkomen.

Een minderheidscoalitie is heel fragiel, het CDA zal nooit akkoord gaan de migratieplannen van de PVV en dan trekt Wilders opnieuw de stekker uit het kabinet.

Dat is minder belangrijk als je de Tweede Kamer negeert natuurlijk.

Maar - ik vraag eenieder hier hoe een coalitie er dan wél uit moet zien? Ik acht de kans toch echt behoorlijk aanwezig dat niemand een meerderheid weet te smeden, en dan ligt een scenario van een minderheidskabinet met PVV gewoonweg op de loer.

[XWB]

Helixes schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 11:11:
[...]

Een kabinet als deze gaat dingen heel hard stuk maken, op een manier die we ons nog niet goed kunnen voorstellen. Dus dat ze niks gedaan zouden krijgen, betwist ik. Als Wilders in het Torentje zou mogen plaatsnemen, zullen we direct een verschuiving zien in de richting van de uitvoerende macht, zoals we dat kennen uit bijvoorbeeld de VS.

In de voor jou voorgestelde minderheidscoalitie heeft Wilders niet zoveel macht, voor elke wijziging heeft hij dan de steun van het CDA nodig.

Maar, misschien heb je gelijk dat het CDA genoeg inzicht heeft om dat te voorkomen.

Ik kan mij niet voorstellen dat CDA zomaar met elk wetsvoorstel zou meegaan. Ik verwacht dat het CDA de Raad van State blijft respecteren, en dus niet zal meegaan wanneer er een negatief advies gegeven wordt over een bepaald wetsvoorstel.

Maar voor Wilders kan dit al genoeg zijn om de regering weer te laten vallen. Daarom denk ik dat een minderheidscoalitie het geen vier jaar zal volhouden.

Dat is minder belangrijk als je de Tweede Kamer negeert natuurlijk.

Dat had de PVV onder Schoof 1 ook geprobeerd - dat bleek toch niet zo eenvoudig te zijn - bijvoorbeeld een Faber had vingers in haar oren maar kreeg toch niets voor elkaar.

Maar - ik vraag eenieder hier hoe een coalitie er dan wél uit moet zien? Ik acht de kans toch echt behoorlijk aanwezig dat niemand een meerderheid weet te smeden, en dan ligt een scenario van een minderheidskabinet met PVV gewoonweg op de loer.

In het belang van de democratische rechtstaat zou een coalitie van VVD, GL/PvdA, D66 en CDA het beste zijn. Een regering die het centrum bedient zou de rust kunnen laten terugkeren in de politiek. En ik weet dat ze niet allemaal met elkaar willen, maar het zou goed zijn als men net als in Polen het belang van de rechtstaat voorop zet en een blok vormt tegen degenen die de rechtstaat willen afbreken.

[DevWouter]

Helixes schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 10:25:
Ik zit nog even te puzzelen met de coalitiemaker, en - eerlijk gezegd - het is een puinhoop.

Een scenario waar we denk ik terdege rekening mee moeten houden is een patstelling, waarin niemand een meerderheidscoalitie kan bouwen. Dan doemt er het scenario op van een minderheidscoalitie. Als dat zo is, zal het toch echt eerst aan de grootste partij zijn om te kijken of zij misschien iets kunnen verzinnen - en het heeft er alle schijn van dat dat de PVV gaat zijn.

Ik denk dat als het aan Geert ligt, dat hij gaat proberen om een coalitie te maken van:

- PVV
- JA21
- VVD
- BBB
- Gedoogsteun CDA.

Da's 62+23 = 85 zetels.

Misschien krijgen CDA en VVD een waanbeeld dat ze Wilders in het torentje in bedwang zouden kunnen houden of zoiets dergelijks. Misschien wordt de macht wel in zijn schoenen geschoven om te laten zien dat hij ook zonder schoof er niks van bakt. Ik weet het niet.

Laat ik zeggen dat ik me over zulke scenario's zorgen maak.

Zowel het CDA als de VVD hebben aangegeven niet met de PVV te willen regeren.

Het wordt of een midden kabinet waar zowel GLPVDA als VVD aan deelneemt/gedoogd, of een hydra kabinet met 6 partijen of herverkiezingen.

Overigens zie ik wel wat signalen dat de rechtse kiezer thuis blijft.

[HvdBent]

SCIxX schreef op zondag 19 oktober 2025 @ 16:22:
[...]


Veel mensen spreken uit ervaring, zo ook jij zelf. Er zit een groot verschil in asielzoekers. Ik denk dat in de breedte weinig mensen problemen hebben met volk uit het westen op te vangen. Waar men problemen ziet is volk opvangen waarbij cultuur en normen en waarden haaks op die van ons staan. Waardoor, bijvoorbeeld, de homo acceptatie in bepaalde gebieden onder druk komt te staan.

Over het algemeen genomen omringen mensen zich met andere mensen die veelal hetzelfde zijn, overeenkomende humor, overeenkomende interesses, overeenkomende normen en waarden. Dit is mens eigen. Als je een hoop mensen bij elkaar gooit waar dit ver van elkaar ligt dan is dit vragen om problemen. Jij ziet wellicht geen problemen, maar als je een paar jaar in Overvecht gaat wonen, dan zie je die waarschijnlijk wel.

Mensen uit Oost Europa (lees Oekraine) zijn ook niet bepaald pro-Homo veel Orthodox Christenen hebben er weinig mee op, dus wat dat betreft gaat de stelling dat andere Asielzoekers onze normen niet accepteren en Oekrainers wel helemaal mank. Ik heb ons huis verkocht aan een lesbisch stel. Weet je wie er de eerste week op de stoep stonden met soep voor de harde werkers??? Juist de Islamitische overburen. Die hebben er helemaal geen moeite mee. In sommige delen van Friesland, en op de veluwe kan je als Homo paar ook niet hand in hand lopen, heeft helemaal niets met de Islam te maken..... De meeste asielzoekers willen juist integreren, en werken. Sommigen moeten eerst door hun trauma heen, en de lange wachttijden, en de manier waarop ze hier worden opgevangen zijn dan niet bepaald behulpzaam.

[migchiell]

Helixes schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 11:11:

Maar - ik vraag eenieder hier hoe een coalitie er dan wél uit moet zien? Ik acht de kans toch echt behoorlijk aanwezig dat niemand een meerderheid weet te smeden, en dan ligt een scenario van een minderheidskabinet met PVV gewoonweg op de loer.

Tsja, dan hoop ik toch op een breed middenkabinet, waar de VVD (minus Yesilgoz) dan toch schoorvoetend "omwille van het landsbelang" dan toch ook maar aan meedoet.

PvdA/GL
CDA
D66
VVD
en om een meerderheid (hoe klein ook) te krijgen hebben ze er dan nog eentje nodig. Dat kan dan óf over links de SP zijn (maar waarschijnlijk in combinatie met VVD lastig) maar waarschijnlijker de CU erbij, dan kunnen ze met D66 vast wel afspreken dat ze geen afspraken maken over medisch-ethische kwesties. Andere optie zou PvdD zijn maar dat lijkt me minder waarschijnlijk vanwege, alweer, bezwaren vanuit VVD en ik weet eerlijk gezegd ook niet of PvdD daar nou klaar voor is cq. goed tot haar recht zou komen.

Dus ik zou dan inzetten op
PvdA/GL
CDA
D66
VVD
CU

En eigenlijk lijkt me dat, mits de VVD weer uit de extreemrechtse krochten terugkeert naar het redelijke midden, best een werkbaar kabinet, en ook een goed idee voor Nederland.

[Helixes]

@migchiell Ik ben volledig met je eens dat dit waarschijnlijk de meest wenselijke (en ook breedgedragen) coalitie gaat zijn die te vormen is uit de aanstaande verkiezingen, zoals het nu staat in ieder geval. Je zou ook kunnen zeggen dat het de meest waarschijnlijke coalitie is.

Maar tegelijk zijn partijen ook heel hard bezig om die coalitie op voorhand te ondermijnen. Bovendien is de meerderheid voor deze combine nu ook weer niet zo heel erg ruim. Het zet waarschijnlijk ook de grootste partij buiten spel, iets waar we wel ervaring mee hebben in Nederland - maar dat is echt wel uitzonderlijk. Het is echt koffiedik kijken, maar ik acht de kans op de coalities zoals je ze voorstelt op een goeie 50-50.

En dan moet je plots kijken naar alternatieven. GL/PvdA; CDA; D66 en gedoogsteun van VVD? Zou ook nog kunnen eventueel - zeker. Maar er zijn ook exotischer varianten mogelijk die misschien nu niet zo heel erg voor de hand liggen.

En ik denk wel dat je het daar op voorhand over moet hebben.

[pirke]

Als er genoeg zetels zijn voor SP, PvdD en Volt, dan zouden die de VVD kunnen vervangen in een midden-links kabinet met GL, D66 en CDA.

Coalitie bouwers gebaseerd op peilingen zijn vrij waardeloos aangezien de werkelijke zetels alle kanten op kunnen door alle zwevende kiezers. Zelfs het weer zal een rol spelen: bij regen komen een hoop minder mensen opdagen.

[NMH]

Een aantal reacties is verplaatst naar Autoritaire politiek: actualiteit, werking en achtergronden.

[SCIxX]

HvdBent schreef op maandag 20 oktober 2025 @ 15:12:
[...]


Mensen uit Oost Europa (lees Oekraine) zijn ook niet bepaald pro-Homo veel Orthodox Christenen hebben er weinig mee op, dus wat dat betreft gaat de stelling dat andere Asielzoekers onze normen niet accepteren en Oekrainers wel helemaal mank. Ik heb ons huis verkocht aan een lesbisch stel. Weet je wie er de eerste week op de stoep stonden met soep voor de harde werkers??? Juist de Islamitische overburen. Die hebben er helemaal geen moeite mee. In sommige delen van Friesland, en op de veluwe kan je als Homo paar ook niet hand in hand lopen, heeft helemaal niets met de Islam te maken..... De meeste asielzoekers willen juist integreren, en werken. Sommigen moeten eerst door hun trauma heen, en de lange wachttijden, en de manier waarop ze hier worden opgevangen zijn dan niet bepaald behulpzaam.

Je vergelijking gaat mank als je de homo acceptatie van Friesland vergelijkt met gebieden waarbij je hiervoor de doodstraf kan krijgen.

Ontkennen dat bepaalde landen verder van ons af staan qua normen en waarden en cultuur dan andere landen lijkt me onzinnig. Dit is simpelweg een feit, een feit die belangrijk is als je het hebt over integratie en hoe lang een integratietraject zal zijn.