Peilingen en mogelijke coalities

[cleef]

HvdBent schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 10:22:
[...]

Een partij die op sommige fronten nog rechtser is dan de PVV, de groninger gasvelden weer wil openen, niets met duurzaamheid opheeft en regeren met D66? Ik geloof er niets van. Samenwerken op dossiers is iets anders dan een coalitie vormen voor 4 jaar.....

Het grote verschil is vooral dat ja21 meer conservatief is dan vvd, "ze" zijn allemaal net zo rechts. (Ja21 en bbb zijn praktisch uitwisselbaar). Zie ook:


Dus het gaat vooral om het progressief/conservatief spectrum waar misschien een (te) grote kloof zou zijn, maar ik zie dat niet per se links/rechts.

Overigens zou juist het uitsluiten van de vvd in een mogelijke coalities (ten faveure van ja21) misschien een strategie kunnen zijn om eventueel falen weg te zetten als weer een gebrek aan bestuurlijke ervaring van rechts (ja21 in dat geval)? Het is een random gedachte die net bij me opkomt, dus niet goed overdacht. Ik denk dat partijen ook pas echte keuzes willen maken als de daadwerkelijke stemmen zijn geteld vs peilingen...

[Thompson]

PLAE schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 10:12:
[...]


Zeker wel, en terecht. Jetten koos er zelfs in een rechtstreeks debat bij Radio 1 voor om niet Eerdmans maar Wilders aan te vallen, dat zegt in mijn ogen veel. Ook al denk ik zelf dat we uitkomen op GLpvda/D66/CDA/VVD denk ik dat D66 prima met JA21 kan regeren.

Dat denk ik ook. De enige reden dat hij daar later nuance in aanbracht dat het niet uitgesloten maar wel onrealistisch is, dat is denk ik omdat hij niet wil dat JA21 daarmee door zijn toedoen groter wordt (ten koste van bijv PVV) en zijn eigen kiezers misschien denken "ja maar dat wil ik niet".

Ik denk dat dat weldegelijk een optie is en ik zou het ook aanmoedigen. Voor mij is D66, CDA, VVD, JA21 de "droomcoalitie". Dat komt momenteel nog net wat tekort maar die 4 lijken allemaal wel wat momentum te hebben nog. Cruciaal hierin is dat de PVV nog stemmers gaat verliezen, want die zullen eerder bij een van deze partijen uitkomen dan bij bijv GL-PvdA.

[Vrietje]

HvdBent schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 10:22:
[...]

Een partij die op sommige fronten nog rechtser is dan de PVV, de groninger gasvelden weer wil openen, niets met duurzaamheid opheeft en regeren met D66? Ik geloof er niets van. Samenwerken op dossiers is iets anders dan een coalitie vormen voor 4 jaar.....

Door hoe ik de persoon Eerdmans volgt, die heeft net als D66 niet heel veel principes waar hij zich aan vast houd.
Waarschijnlijk een haat naar links, maar ik zie hem veel inslikken en compromissen sluiten als het betekend dat ie Minister kan worden.

[HvdBent]

Vrietje schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:13:
[...]

Door hoe ik de persoon Eerdmans volgt, die heeft net als D66 niet heel veel principes waar hij zich aan vast houd.
Waarschijnlijk een haat naar links, maar ik zie hem veel inslikken en compromissen sluiten als het betekend dat ie Minister kan worden.

We willen een stabiele coalitie, JA21 is zo flexibel als een postelastiekje, en zo glad als een aal, daar gaat Jetten echt niet intuinen. Bovendien zou regeren met de VVD ook als onrealistisch gezien moeten worden met de resultaten van de afgelopen 2 jaar. Na Rutte heeft die partij het laatste beetje geloofwaardigheid dat ze nog hadden wel verloren nu. Ik zie/hoop meer in een brede progressieve/linkse coalitie. Een die het milieu aanpakt, daarmee ruimte maakt om te bouwen, en een stip zet op de horizon voor een land dat niet langer gepolariseerd is en wordt geregeerd door onderbuikgevoelens.

[Vrietje]

HvdBent schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:17:
[...]

We willen een stabiele coalitie, JA21 is zo flexibel als een postelastiekje, en zo glad als een aal, daar gaat Jetten echt niet intuinen. Bovendien zou regeren met de VVD ook als onrealistisch gezien moeten worden met de resultaten van de afgelopen 2 jaar. Na Rutte heeft die partij het laatste beetje geloofwaardigheid dat ze nog hadden wel verloren nu. Ik zie/hoop meer in een brede progressieve/linkse coalitie. Een die het milieu aanpakt, daarmee ruimte maakt om te bouwen, en een stip zet op de horizon voor een land dat niet langer gepolariseerd is en wordt geregeerd door onderbuikgevoelens.

Hoop ik ook, maar de stemmers zijn nu eenmaal de laatste 25 jaar met succes heel rechts geworden.
Dus ik ben bang dat we weer met een rechts instabiel kabinet gaan zitten. of met een centrumrechts kop in de zand steek kabinet.
IIg naar de peilingen kijkend valt te verwachten dat de gemiddelde Nederlander het niet beter gaat krijgen, en dat de problemen niet realistisch gaan worden opgepakt. Maar ik laat mij graag verrassen.

[JeroenNietDoen]

HvdBent schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:17:
[...]
Ik zie/hoop meer in een brede progressieve/linkse coalitie.

Leuk, maar als ik kijk naar coalitie maker is dat niet haalbaar. GL-PVDA, PVDD, SP, DENK, VOLT en D66 samen komen niet aan een meerderheid.

Voor zover je DENK links mag noemen.

[PLAE]

HvdBent schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 10:22:
[...]

de groninger gasvelden weer wil openen,

Geen idee waarom je dit er specifiek uit pakt. Maar beide partijen zijn voorstander van grondige compensatie richting Groningen en het versnellen van de versterking. Het vormen van een coalitie is ook vooral kijken waarin je elkaar wel kunt vinden. Dat is sowieso iets wat je eerst moet regelen voordat je (opnieuw) naar gaswinning kunt kijken. Dus dit is voor een aankomende kabinet tussen deze partijen geen enkel issue.

[PLAE]

Vrietje schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:13:
[...]

Door hoe ik de persoon Eerdmans volgt, die heeft net als D66 niet heel veel principes waar hij zich aan vast houd.
Waarschijnlijk een haat naar links, maar ik zie hem veel inslikken en compromissen sluiten als het betekend dat ie Minister kan worden.

Hij zegt dat hij sowieso in de kamer blijft. Maarja dat hebben we meer politici horen zeggen.

[Superman]

Thompson schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:06:
[...]


Dat denk ik ook. De enige reden dat hij daar later nuance in aanbracht dat het niet uitgesloten maar wel onrealistisch is, dat is denk ik omdat hij niet wil dat JA21 daarmee door zijn toedoen groter wordt (ten koste van bijv PVV) en zijn eigen kiezers misschien denken "ja maar dat wil ik niet".

Ik denk dat dat weldegelijk een optie is en ik zou het ook aanmoedigen. Voor mij is D66, CDA, VVD, JA21 de "droomcoalitie". Dat komt momenteel nog net wat tekort maar die 4 lijken allemaal wel wat momentum te hebben nog. Cruciaal hierin is dat de PVV nog stemmers gaat verliezen, want die zullen eerder bij een van deze partijen uitkomen dan bij bijv GL-PvdA.

Een kabinet van D66, CDA, VVD en JA21 is een nachtmerrie coalitie voor mensen die minder breed hebben.
Minimumloon die ze los gaan koppelen van AOW of uitkering, eigen risico omhoog en toeslagen afschaffen zonder een alternatief.

[Helixes]

Superman schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 11:56:
Een kabinet van D66, CDA, VVD en JA21 is een nachtmerrie coalitie voor mensen die minder breed hebben.
Minimumloon die ze los gaan koppelen van AOW of uitkering, eigen risico omhoog en toeslagen afschaffen zonder een alternatief.

Deze combine zou een coalitie zijn van de derde; vierde; vijfde; en zesde-grootste partij - op basis van de huidige peilingen. In deze wilde tijden is er van alles mogelijk; maar dat zou toch echt wel een hele grote breuk zijn met de traditie in dit land. Het is eerder gebeurd dat de één na grootste partij er met de poet vandoor is gegaan (jaren '70 en '80 van de vorige eeuw).

[Advizor]

JA21 heeft een aantal standpunten waar ik prima mee kan leven.
Weer gas oppompen in Groningen lijkt me zeer onwenselijk, maar ze allemaal vol pompen met beton is een nog veel slechter idee.

[Sjah]

Zometeen Maurice met zijn peiling bij Kockelmann, ik vertrouw de Hond wel. Hij twitterde, hoorde ik, dat die met 'n gamechanger gaat komen. Voor wat het waard is... ik meld het maar.

[JeroenNietDoen]

Sjah schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 22:20:
Zometeen Maurice met zijn peiling bij Kockelmann, ik vertrouw de Hond wel. Hij twitterde, hoorde ik, dat die met 'n gamechanger gaat komen. Voor wat het waard is... ik meld het maar.

Electorale automutilatie wahahahah

[JeroenNietDoen]

Peiling na het SBS6 debat.
PVV 29 (+1)
GL-PVDA 24
CDA 22 (-2)
VVD 20 (+4)
D66 17
JA21 9 (-2)

[delpit]

Tja de formatie gaat bij deze uitslag heel eenvoudig zijn wanneer 1 van 2 partijen beweegt.
- Of VVD die alsnog naar het midden beweegt
- Of CDA die extreem-rechts gaat helpen

JA21 in een middenkabinet lijkt mij net een stapje te ver voor D66 en GL/PvdA

VVD die beweegt lijkt mij best waarschijnlijk. Misschien onder een nieuwe leider. Vincent Karremans lijkt mij wel bij een wat meer genormaliseerde VVD passen.

Bewegen beide niet dan is een meerderheidskabinet onmogelijk

[ Voor 7% gewijzigd door delpit op 24-10-2025 23:00 ]

[JeroenNietDoen]

delpit schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 22:57:
Tja de formatie gaat bij deze uitslag heel eenvoudig zijn wanneer 1 van 2 partijen beweegt.
- Of VVD die alsnog naar het midden beweegt
- Of CDA die extreem-rechts gaat helpen

JA21 in een middenkabinet lijkt mij net een stapje te ver voor D66 en GL/PvdA

VVD die beweegt lijkt mij best waarschijnlijk. Misschien onder een nieuwe leider. Vincent Karremans lijkt mij wel bij een wat meer genormaliseerde VVD passen.

Ik vind het goed dat Dilan en Timmermans netjes maar eerlijk tegen elkaar zijn. En goed dat Bontebal beide erop aanspreekt dat het echt nodig is dat grote ervaren partijen aan de bak moeten.

[Robkazoe]

JeroenNietDoen schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 22:42:
Peiling na het SBS6 debat.
PVV 29 (+1)
GL-PVDA 24
CDA 22 (-2)
VVD 20 (+4)
D66 17
JA21 9 (-2)

Bron?

Bij de ipsos peilingen beweegt PVV bv al tijden tussen 30-34 zetels.

[JeroenNietDoen]

Robkazoe schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:11:
[...]

Bron?

Bij de ipsos peilingen beweegt PVV bv al tijden tussen 30-34 zetels.

Kockelmann op NPO2. Is de peiling van Maurice de Hond na het SBS6 debat.

[The_Worst]

Als de peiling werkelijkheid wordt wat Maurice de Hond peilt dan moeten wij hopen dat niet 1 van de partijen de hakken in het zand zet want dan kunnen wij over 6 maanden weer naar de stembus. Elke partij zit nu te schreeuwen dat Wilders geen verantwoordelijkheid neemt dus nu kunnen ze niet anders dan samen een compromis sluiten. Als het niet lukt om een kabinet te vormen dan slaan ze allemaal een flater en is Wilders de lachende derde.

Hopelijk zijn alle partijen bereid om water bij de wijn te doen om het land van het slot te halen.

[CyBeRSPiN]

The_Worst schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:20:

Hopelijk zijn alle partijen bereid om water bij de wijn te doen om het land van het slot te halen.

Ik hoop het maar zowel VVD als GLPvdA hebben net de hakken nog wat dieper het zand in gestampt bij Kockelman. De bekende tweestrijdtactiek hopelijk. Ik zie het liefst een stabiel middenkabinet.

[Sjah]

*knip* niet onderbouwd

[ Voor 89% gewijzigd door darkrain op 25-10-2025 00:10 ]

[Croga]

The_Worst schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:20:
Als de peiling werkelijkheid wordt wat Maurice de Hond peilt

Realiseer je echter goed dat Maurice het de afgelopen paar verkiezingen alleen maar slechter en slechter is gaan doen. Hij heeft zijn troon als beste peiler van het land al zeker 15 jaar achter zich liggen. Ik zou daar heel erg weinig waarde aan hechten.

[Cheezborger]

Croga schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:32:
[...]

Realiseer je echter goed dat Maurice het de afgelopen paar verkiezingen alleen maar slechter en slechter is gaan doen. Hij heeft zijn troon als beste peiler van het land al zeker 15 jaar achter zich liggen. Ik zou daar heel erg weinig waarde aan hechten.

Tja, een self-fulfilling prophecy. Maurice de Hond heeft nu eenmaal veel invloed. Zelfs als zijn peilingen afwijken: zodra ze publiekelijk laten zien dat een partij sterk in opkomst is, kan dat het stemgedrag van twijfelaars en strategische kiezers beïnvloeden, waardoor de voorspelling deels zelfbevestigend wordt.

[defiant]

Croga schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:32:
[...]

Realiseer je echter goed dat Maurice het de afgelopen paar verkiezingen alleen maar slechter en slechter is gaan doen. Hij heeft zijn troon als beste peiler van het land al zeker 15 jaar achter zich liggen. Ik zou daar heel erg weinig waarde aan hechten.

Dat niet alleen, hij openbaart z'n methodologie qua data/wegingen niet, daardoor zijn z'n peilingen niet te controleren, zie ook:
Waarom u Maurice de Hond niet moet geloven (2012)

Maurice de Hond bedient zich van “hocus pocus-methodes” en zijn peilingen zijn daardoor onbetrouwbaar. Dat schrijft politicoloog André Krouwel, maker van het Kieskompas, in het septembernummer van HP/De Tijd.Krouwel verwijt De Hond dat hij de deelnemers aan zijn peilingen niet selecteert door middel van een willekeurige steekproef, maar dat hij werkt met respondenten die zichzelf – op Peil.nl – hebben aangemeld. “Het grote probleem van zo’n self-selected sample is dat sommige groepen – bijvoorbeeld jonge meisjes, hoogbejaarden of niet-westerse allochtonen – er niet of nauwelijks in voorkomen, terwijl politiek geïnteresseerde internetgebruikers zwaar zijn oververtegenwoordigd.”Daarnaast zou De Hond zijn respondenten ook nog eens heel weinig tijd geven om aan onderzoeken mee te doen (”deelnemers aan Peil.nl moeten dezelfde middag nog antwoorden”) en zou hij zich schuldig maken aan sturing van de antwoorden, door mensen eerst over allerlei politieke onderwerpen aan de tand te voelen en ze vervolgens naar hun stemintentie te vragen.Krouwel: “De Hond schept vaak op dat hij het zeteltal van sommige partijen, zoals PVV en SP, beter kan voorspellen dan andere onderzoekers. Dat komt waarschijnlijk omdat Peil.nl populair is onder lager opgeleiden, die vaker PVV en SP stemmen en dat ook eerlijk zeggen. Over zaken die hij slechter voorspelt doordat zijn respondenten een bonte verzameling vormen van mensen die verre van representatief zijn voor de Nederlandse bevolking, zwijgt Maurice natuurlijk.”

Statistisch gezien is de a-selecte steekproef onder de populatie altijd de meeste betrouwbare manier van onderzoek, aangezien je willekeurige steekproeven doet tot een betrouwbaar niveau van meting. Wat De Hond doet is peilen onder zijn panelleden, dat is een selecte steekproef van een niet willekeurige populatie. Hij probeert dan natuurlijk te compenseren met wegingen, d.w.z. mensen die niet of veel minder in het panel zitten te compenseren, maar dit zal altijd inaccuraat blijven als je geen echte data hebt om het mee te kalibreren.

Dit is typisch ook weer een geval waarin belangrijke verkiezingsinformatie onbetrouwbaarder dan mogelijk wordt weergegeven, met inderdaad de mogelijkheid tot self-fulfilling prophecy effecten.

[Sjah]

Croga schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:32:
[...]

Realiseer je echter goed dat Maurice het de afgelopen paar verkiezingen alleen maar slechter en slechter is gaan doen. Hij heeft zijn troon als beste peiler van het land al zeker 15 jaar achter zich liggen. Ik zou daar heel erg weinig waarde aan hechten.

*knip* Kom dan graag zelf met onderbouwing en bronnen die een andere kant op wijzen

[ Voor 15% gewijzigd door teacup op 25-10-2025 13:35 ]

[Superman]

Als het VVD lukt ook minstens 20 te halen dan zie ik haar niet meer vertrekken. Het lijkt erop dat vandaag Inside invloed gehad heeft door VVD te prijzen.

[ Voor 32% gewijzigd door Superman op 25-10-2025 03:21 ]

[spijkerhoofd]

defiant schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 00:06:
[...]

Dat niet alleen, hij openbaart z'n methodologie qua data/wegingen niet, daardoor zijn z'n peilingen niet te controleren, zie ook:
Waarom u Maurice de Hond niet moet geloven (2012)

[...]

Statistisch gezien is de a-selecte steekproef onder de populatie altijd de meeste betrouwbare manier van onderzoek, aangezien je willekeurige steekproeven doet tot een betrouwbaar niveau van meting. Wat De Hond doet is peilen onder zijn panelleden, dat is een selecte steekproef van een niet willekeurige populatie. Hij probeert dan natuurlijk te compenseren met wegingen, d.w.z. mensen die niet of veel minder in het panel zitten te compenseren, maar dit zal altijd inaccuraat blijven als je geen echte data hebt om het mee te kalibreren.

Dit is typisch ook weer een geval waarin belangrijke verkiezingsinformatie onbetrouwbaarder dan mogelijk wordt weergegeven, met inderdaad de mogelijkheid tot self-fulfilling prophecy effecten.

Het is nogal een luie manier van peilen. Wellicht heeft hij teveel tijd nodig bij zijn andere mislukte projecten van de afgelopen jaren, de Deventer moordzaak waarin hij een onschuldig iemand betichte van moord, zijn bedrijf Newconomy kwam negatief in het nieuws toen bleek dat de onderneming "winst" en "verlies" berekende door de waarde van de ondernemingen waarin het investeerde bij te stellen, zonder dat daar werkelijke omzetten aan ten grondslag lagen.[19] De Volkskrant beschuldigde de firma van creatief boekhouden, zijn geneuzel met Corona vrij recentelijk.

[Adlermann]

defiant schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 00:06:
[...]

Dat niet alleen, hij openbaart z'n methodologie qua data/wegingen niet, daardoor zijn z'n peilingen niet te controleren, zie ook:
Waarom u Maurice de Hond niet moet geloven (2012)

[...]

Statistisch gezien is de a-selecte steekproef onder de populatie altijd de meeste betrouwbare manier van onderzoek, aangezien je willekeurige steekproeven doet tot een betrouwbaar niveau van meting. Wat De Hond doet is peilen onder zijn panelleden, dat is een selecte steekproef van een niet willekeurige populatie. Hij probeert dan natuurlijk te compenseren met wegingen, d.w.z. mensen die niet of veel minder in het panel zitten te compenseren, maar dit zal altijd inaccuraat blijven als je geen echte data hebt om het mee te kalibreren.

Dit is typisch ook weer een geval waarin belangrijke verkiezingsinformatie onbetrouwbaarder dan mogelijk wordt weergegeven, met inderdaad de mogelijkheid tot self-fulfilling prophecy effecten.

Ik ga trouwens wel even op hoofdlijnen reageren, en niet alle nuances bespreken. Ik ga hier geen college onderzoeksmethoden geven. Ik heb nog vakantie namelijk.
Je vertelt hier de halve waarheid en klok/klepel. Je gebruikt trouwens populatie niet helemaal consistent in je verhaal. Je bedoelt af en toe sample ipv populatie.... Dat is erg vervelend om op te reageren.
Je moet even de volgende definities erbij pakken.

• Populatie
• Sample
• Sampling Methode
• Sample Size

De populatie is nooit willekeurig (zie je opmerking daarover, ik denk dat je soms sample bedoelt). Een populatie de complete verzameling van alle individuen, objecten of metingen die een gemeenschappelijk kenmerk delen en waarover je uitspraken wilt doen. In simpel Nederlands, dus iedereen die mag stemmen!
Sample, representatieve weergave van de populatie.
Sampling Methode, hoe kom je tot de sample.
Sample Size, hoe groot is m'n sample en kan je er dan iets nuttigs over zeggen. Hoe groot moet hij zijn. Ik denk dat we deze even achterwege kunnen laten.

Uit deze populatie moet je dus een sample krijgen die overeenkomt met de populiatie. En dat kan ruwweg op twee manieren. De eerste keuze die je moet maken als je een sample wilt verkrijgen is dus hoe je die gaat krijgen. In deze context van peilingen is volledige random sampling al helemaal niet mogelijk. Dus je aanval inzetten op de manier van sampling is niet helemaal juist. Als je een aselecte steekproef wilt gebruiken moet je dus willekeurig gaan selecteren uit de populatie kiezers (dus iedereen die mag stemmen!).
Ook random sampling is niet heilig, ook daar moet je de sample controleren. Alleen random sampling leidt niet tot een goede sample. Want ook daar kan je dus pech hebben (want het is kansberekening!) en je dus een afwijkende sample krijgt. Alleen random sampling heeft als voordeel als je dit gaat herhalen (functie tot in de oneindigheid) je dus wel de juiste afspiegeling krijgt.

Je gaat in deze context altijd uitkomen op vorm van een selecte steekproef. Je kan prima met een selecte steekproef relevante cijfers krijgen, alle peilbureaus gebruiken namelijk deze methode. Je moet dan alleen meer moeite stoppen in het handmatig corrigeren van de dataset/wegingen. Je moet dus als einddoel hebben dat je sample overeenkomst met de populatie. En dat kost wat werk. Maar dat is prima te doen!

Het klopt dat Maurice z'n methode niet openbaar gemaakt heeft, echter kan je natuurlijk wel de uitkomsten van de afgelopen tig verkiezingen achter elkaar zetten. Van ipsos kan ik ook niet 1,2,3 de methodologie achterhalen (mogelijk is die er wel hoor). Maar ook hier geen aselecte steekproef.

spijkerhoofd schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 06:57:
[...]

Het is nogal een luie manier van peilen. Wellicht heeft hij teveel tijd nodig bij zijn andere mislukte projecten van de afgelopen jaren, de Deventer moordzaak waarin hij een onschuldig iemand betichte van moord, zijn bedrijf Newconomy kwam negatief in het nieuws toen bleek dat de onderneming "winst" en "verlies" berekende door de waarde van de ondernemingen waarin het investeerde bij te stellen, zonder dat daar werkelijke omzetten aan ten grondslag lagen.[19] De Volkskrant beschuldigde de firma van creatief boekhouden, zijn geneuzel met Corona vrij recentelijk.

Dit is hoe alle peilers werken op hoofdlijnen. Alleen die hebben mogelijk betere correctiemethoden. Alleen die kan ik ook zo snel niet vinden. Willekeurig een sample verkrijgen van de (correcte) populatie is namelijk niet te doen in deze context....

[ Voor 30% gewijzigd door Adlermann op 25-10-2025 10:53 ]

[defiant]

Adlermann schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 10:35:

Ik ben geen statisticus, maar ik denk dat kritiek gewoon legitiem is:
De peiling van Maurice de Hond deugt niet

De opiniepeilingen van De Hond zijn niet gebaseerd op goede, representatieve steekproeven. Daarom moet er geen grote waarde aan worden toegekend, stelt Joop van Holsteyn.

De kern van het probleem zit in de selectie van de deelnemers in het panel van De Hond. Het betreft een probleem dat inherent is aan peilingen die gebaseerd zijn op zelfselectie van deelnemers. En zo goed als onoplosbaar. Het feit dat De Hond, zoals veel anderen, gebruikmaakt van internet om zijn vragen voor te leggen en antwoorden te vergaren, is als zodanig niet relevant. Waar het eerst en vooral misgaat met Peil.nl, en in beginsel met alle peilers die op deze wijze hun respondenten verzamelen, is dat de groep deelnemers aan de peiling niet het resultaat is van een willekeurige (aselecte) selectie van Nederlandse kiesgerechtigden.

Dat zou eigenlijk moeten, weet ook De Hond. In de uitleg van zijn methode geeft hij aan dat een peiling op basis waarvan men wil generaliseren aan de volgende eis dient te voldoen: „De essentie van het trekken van een dergelijke steekproef is dat ‘alle Nederlanders een gelijke kans hebben om in de steekproef terecht te komen’.” Inderdaad, bij een kanssteekproef is tevoren bekend hoe groot de selectiekans van iedereen is. Bij zelfselectie is dat onmogelijk.

De uitleg gaat verder. Het trekken van een dergelijke aselecte steekproef is erg moeilijk, luidt de verzuchting, en is bij alle vormen van peilen een bron van zorg en hoofdbrekens, wat de vertaling van steekproef naar populatie of electoraat ook compliceert. Dat klopt helemaal. Maar dat houdt natuurlijk nog niet in dat het basisprincipe van een aselecte werving van respondenten overboord kan.

Want dat is precies wat gebeurt in de ‘andere methode’ die De Hond als de kern van zijn Peil.nl beschrijft. Omdat het moeilijk is om het te doen volgens de strikte regels – die als voordeel hebben dat gebruik kan worden gemaakt van de kennis van de waarschijnlijkheidsleer – moet het maar op een manier waarvoor de regels niet meer gelden. Met het badwater wordt het kind weggegooid.

Hij probeert zijn panel op een niet al te doorzichtige wijze representatief te maken en maakt subgroepen van zijn totale bestand van deelnemers. Dat is niet per se onjuist of onverantwoord. Maar met al zijn in- en kunstgrepen kan De Hond de weeffout die onvermijdelijk bestaat, nooit werkelijk corrigeren. De fraaie schillen kunnen de bedorven kern niet compenseren.

De deelnemers aan zijn onderzoek – vaste leveranciers van meningen met alle extra problemen van dien – kunnen niet worden gezien als een groep kiesgerechtigden op basis van wie verantwoorde uitspraken over de Nederlanders en het electoraat worden gedaan.

Peilingen De Hond zijn vlot, maar waardeloos

Het is bekend dat de peilingen van Maurice De Hond worden uitgevoerd via een toevalssteekproef van gemiddeld 3000 respondenten uit een internetpanel bestaande uit 40.000 respondenten die zich ooit voor zijn panel hebben ingeschreven. Uiteraard zijn er bepaalde groepen oververtegenwoordigd in zijn panel. Bepaalde groepen die minder of niet gebruik maken van internet komen, logischerwijs, minder vaak voor in de database van De Hond. Toch moeten deze groepen wel meegenomen worden in de peiling en dus worden deze ondervertegenwoordigde groepen kunstmatig gecorrigeerd door ze in de steekproef meer gewicht te geven.

Dit zogenaamde ’bijschatten’ gebeurt op basis van voorgaande peilingen en uitslagen en de exacte formule is geheim en verschilt per peilbureau. De Hond spreekt over „een in 1976 ontwikkelde correctiemethode voor het verkiezingsonderzoek met de naam Methode-De Hond”.

Goede bijschatformules zijn goud waard: ze zorgen ervoor dat een onrepresentatieve populatie kunstmatig representatief wordt gemaakt. Ze maken van nietszeggende informatie kunstmatig betekenisvolle peilingen. Zo blijven kosten en moeite voor peilers laag.Het toepassen van correcties leidt er echter toe dat vooral kleine verschillen en uitslagen uitvergroot worden.

Mensen komen nu eenmaal niet graag openlijk uit voor een extreme opvatting. Deze groepen worden in peilingen dus relatief vaker en meer gecorrigeerd dan sympathisanten van partijen in het centrum. Het gevolg is dat peilingen onnauwkeuriger worden naarmate men meer naar de flanken van het politieke spectrum kijkt. Concreet betekent dit dat er bijvoorbeeld maar enkele PVV-stemmers meer in de steekproef van De Hond nodig zijn om Geert Wilders een extra zetel op te leveren, terwijl dat er voor de PvdA veel meer moeten zijn.

Beide artikelen geven aan dat het probleem is dat het gebruik van zelfselectie (terminologie uit het artikel) een probleem is de moeilijk op te lossen. Daarnaast is z'n methode niet openbaar.

Zie ook het verschil met IPSOS: (PDF)

Weging en marges

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de
Tweede Kamerverkiezingen in november 2023. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de
Gouden Standaard (CBS). Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse
inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een
betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een
betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van 50 procent is er sprake
van een foutmarge van plus of min 2,2 procent

I&O Research Panel
Het I&O Research Panel is geworven op basis van aselecte personen- en huishoudensteekproeven op
traditionele manier (geen zelfaanmelding)

Ze openbaren dus wel hun methodes en bronnen en geven aan dat ze niet aan zelfselectie/zelfaanmelding doen.

[Adlermann]

defiant schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 11:23:
[...]

Ik ben geen statisticus, maar ik denk dat kritiek gewoon legitiem is:
De peiling van Maurice de Hond deugt niet

[...]


[...]


[...]


[...]


[...]


[...]

Peilingen De Hond zijn vlot, maar waardeloos

[...]


[...]


[...]


[...]

Beide artikelen geven aan dat het probleem is dat het gebruik van zelfselectie (terminologie uit het artikel) een probleem is de moeilijk op te lossen. Daarnaast is z'n methode niet openbaar.

Zie ook het verschil met IPSOS: (PDF)

[...]


[...]

Ze openbaren dus wel hun methodes en bronnen en geven aan dat ze niet aan zelfselectie/zelfaanmelding doen.

Maar wat je nu opschrijft, dus zonder eigen woorden, is een stukje duidelijker. Je gebruikte namelijk niet alle termen even correct. Je gebruikte de term populatie niet altijd corrrect en er ontbreken ook nuances in je post. Dat introduceert ruis op de lijn. Ik ga ook niet elk artikel volledig nalezen of het goed wordt overgenomen....

En ik maak zelf ook af en toe de fout om zelfaanmelding en zelfselectie door elkaar te gebruiken, ik fucking haat kwantitatief-onderzoek

Zelfaanmelding is de manier waarop onderzoeker/subject bij elkaar komen en zelfselectie is de bias om deel te nemen (accepteren) aan het onderzoek.

Het grote verschil tussen aselect en select is dus dat iedereen een gelijke kans heeft om onderdeel te worden van de sample. En daar kan nooit een selfselect bij zitten.

Maar je kan ook met een selecte steekproef zelfaanmelding eruit halen. Zelfaanmelding zegt alleen maar iets over het verkrijgen van de subjects (deelnmemers). Ze zijn ZELF gemotiveerd om mee te nemen en leggen dus zelf het contact. Dus beroepsrespondenten.

Ik kan een selecte sample krijgen door gewoon mensen uit te nodigen op basis van eigenschappen, zonder willekeurige selectie. Een selfselect leidt altijd tot een selecte steekproef, maar een selecte steekproef hoeft niet tot stand te komen door een zelfaanmelding. Maar ook hier heb je wel wat last van sampling bias hoor. Als ik mensen zelf uitnodig, kunnen ze ook extra gemotiveerd zijn om te reageren. Dat heb je altijd.

Alle kritiek op Den Hond is ook grotendeels van toepassing op eenvandaag. Ipsos is de enige die hun panel zonder zelfaanmelding tot stand laat komen (of een zeer beperkte groep).
Ipsos gebruikt dus random sampling / zelf uitnodigen om de zelfaanmeldingt tegen te gaan, maar ook gecombineerd met kwalitatieve eigenschappen (dat is ook de enige manier). Maar ipsos zegt niets over dat iedereen een gelijke kans heeft om onderdeel te worden van de sample. De term aselect suggereert het wel, maar ik kan niet zien hoe. Alleen uitnodigen op basis van willekeurige selectie is ook niet genoeg namelijk.....

En ook hier heb je een kleine, maar lagere, kans op sampling bias. Als je dat goed wil doen, moet je dit dus ook corrigeren. En daar zie ik niets over bij ipsos. Maar goed, dat zullen ze vast wel doen hoor. Ik hanteer zelf ipsos ook als de beste. Ipsos had twee jaar terug een zware sampling bias en hun sample gaf niet goed de PVV-kiezer weer. Ze hebben ook hun methode aangepast (ze hebben twee panels samengegevoegd en de wegingen gecorrigeerd).

Maar surveys zijn een hell om correct te krijgen, gelukkig gebruik ik die nooit meer. Case based reasoning (case studies) is veel leuker

Er is voor peilingen geen perfecte methode, afgezien dan van het daadwerkelijke stemmen. Die van ipsos is methodologisch het beste, daarna die van eenvandaag (denk ik) en daarna die van Maurice. Maar ook eenvandaag heeft een self-select. Je kan je gewoon opgeven namelijk.

Je moet daarom ook nooit van een enkele peiling uit gaan, ze zijn allemaal niet goed. Daarom is peilingwijzer de beste manier. Die geeft wel een goede bandbreedte aan. Op basis van peilingwijzer kun je wel de rangordes bepalen en de trends herleiden.

Discussie:
Wat ik trouwens een veel interessantere discussie vind is de volgende: Maurice den Hond zit er bij het eindresultaat altijd relatief goed bij. Maar worden zijn peilingen dus gebruikt om de verkiezingen te beinvloeden?
Dus hij meet misschien niet correct, maar door z'n incorrecte metingen veranderen kiezers wel van mening en gaan strategischer stemmen. En hierdoor krijg je dus een soort sturend effect op de uitslag en daardoor lijken z'n peilingen correct-ish te zijn.

[ Voor 20% gewijzigd door Adlermann op 25-10-2025 12:41 ]

[delpit]

Tja, is het belangrijk of PVV 29 of 35 stemmen en VVD 15 of 20? Dat wordt pas belangrijk zodra er zich een duidelijk blok lijkt af te tekenen wat tot een kansrijke formatie kan leiden. En dat zie ik nog steeds niet.

Prima wanneer er weer een (extreem-)rechts kabinet komt, wanneer een meerderheid dat wil. Dat gaat geen enkele andere uitkomst geven dan de shit van het huidige. Beloftes zonder realiteitszin zijn namelijk alleen maar basis voor ruzie en ontgoocheling. Maar ja maatschappelijk masochisme hebben we blijkbaar geen maatregel tegen.

In mijn ogen beter wanneer er een middenkabinet komt, via compromissen is dan iedereen een beetje ontevreden, waarschijnlijk het maximaal bereikbare. Hopelijk begrijpt de VVD tegen die tijd dat ze zal moeten bewegen.

Mijn “droomkabinet” gaat er toch nooit komen. Een kabinet wat wel degelijk compromissen sluit, maar wat wel begrijpt en regelt dat de echte oorzaken van problemen moeten worden aangepakt. En voor stikstof/huizen/waterkwaliteit/milieu is dan de hoeveelheid veeteelt een heel duidelijk probleem. En voor energie/zorg/onderwijs/justitie een totaal gebrek aan echte innovaties. We modderen al een decennium maar wat aan. Asielzoekers als probleem komt dan op plaats 17 of zo, ik kan namelijk geen enkel groot probleem bedenken waar dat als belangrijkste oorzaak bijpast.

[Helixes]

delpit schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 12:40:
Tja, is het belangrijk of PVV 29 of 35 stemmen en VVD 15 of 20? Dat wordt pas belangrijk zodra er zich een duidelijk blok lijkt af te tekenen wat tot een kansrijke formatie kan leiden. En dat zie ik nog steeds niet.

Jazeker. De PVV-zetels zijn verloren ruimte. Hoe meer zetels PVV heeft, hoe lastiger het wordt meerderheden te smeden en hoe zwakker een coalitie.

Als PVV een kritieke massa bereikt, kunnen ze natuurlijk ook hun eigen coalitie smeden.

PVV'ers zitten ook nauwelijks op hun post, en zijn dus bijzonder slecht in hun primaire rol: Toezicht houden op de uitvoerende macht.

[rik86]

Ik heb t op Reddit gelezen en kan zo snel niet een publicatie vinden, dus niet helemaal zeker of t klopt, maar Maurice de Hond heeft in deze peiling 151 zetels verdeeld ipv 150…

Maar verder is die wel een hele goede peiler natuurlijk…

[wildhagen]

Helixes schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 13:30:
[...]

PVV'ers zitten ook nauwelijks op hun post, en zijn dus bijzonder slecht in hun primaire rol: Toezicht houden op de uitvoerende macht.

Klopt. En ook voor het andere Kamerwerk vinden ze zich kennelijk te goed en te superieur en verheven:

De PVV verschijnt niet alleen weinig bij debatten en draagt nauwelijks bij aan nieuwe wetgeving, maar laat van alle grote fracties ook het vaakst verstek gaan bij ‘Kamertaken’. Dit zijn werkzaamheden, een soort corvee, die de Tweede Kamer als instituut draaiende houden. Het zijn vrijwillige taken bovenop het politieke werk, denk aan nieuwe wetgeving bestuderen, begrotingen doornemen of deelnemen aan sollicitatiecommissies.

PVV-Kamerleden nemen elk jaar aanzienlijk minder van dit soort Kamertaken op zich dan een gemiddeld Kamerlid. Sinds de PVV vorig jaar de grootste fractie werd met 37 zetels, begint dat het dagelijkse werk van de Tweede Kamer te hinderen. Vergaderingen hebben plots geen voorzitter meer of werkbezoeken gaan niet door omdat PVV’ers afhaken.

Investico en De Groene Amsterdammer deden onderzoek naar welke Kamerleden en fracties de Tweede Kamer draaiende houden en wie daarin verzaken. De verschillen tussen Kamerleden zijn enorm: waar het D66-Kamerlid Joost Snellers de afgelopen tien jaar veruit de meeste taken (64) bovenop zijn politieke werk uitvoerde, deed PVV’er Barry Madlener het langst de minste ‘corveetaken’.

Van de Kamerleden die het meeste corvee oppakken, duikt de eerste PVV’er pas op bij plek 60. Naast PVV-Kamerleden doen ook Kamerleden van kleinere partijen, SGP, FVD, DENK en JA21. relatief weinig. Van de vijftien Kamerleden die, afgezet tegen hun tijd in de Kamer, het minste werk hebben verricht voor de Tweede Kamer zijn er negen rechts-radicaal. Zes daarvan zijn van de PVV.

Zie voor meer info: Grootste fractie, minste inzet: PVV laat Kamerwerk liggen

[Sjurm]

IPSOS I&O laat weer andere trends zien dan MdH. VVD wel een lichte stijging, maar een duidelijke daling van PVV en CDA en sterke stijging van D66. D66 zelfs iets groter dan CDA

[RobinNL]

Sjurm schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 18:43:
[Afbeelding]

IPSOS I&O laat weer andere trends zien dan MdH. VVD wel een lichte stijging, maar een duidelijke daling van PVV en sterke stijging van D66. D66 zelfs iets groter dan CDA

RTL heeft onder z'n Nieuwspanel weer gecheckt wie het meest geschikt zou zijn als premier. Hier zie je ook een daling bij Bontenbal en een stijging bij Jetten.

Ook in onze RTL Nieuwspanel premierspeiling van 24 oktober zien we Henri Bontenbal dalen (van 57% naar 51%) en Rob Jetten stijgen (van 33% naar 41%). Onderin maakt ook Dilan Yesilgöz een sprong vooruit (van 12% naar 16%): pic.twitter.com/dEWgJIxnMy

— Gijs Rademaker (@gijsrademaker) 25 oktober 2025

[evilution]

Als deze peilingen de uitslag redelijk weerspiegelen is er realistisch gezien alleen een min of meer stabiel kabinet te vormen met GL-PvdA/CDA/D66/VVD. Meer dan 4 partijen in een coalitie moet je niet willen, levert alleen maar gezeik op.
Deze 4 partijen vertegenwoordigen dan een min of meer gelijk deel van de kiezers en heeft een ruime meerderheid.
Maar daar zijn dan wel de nodige heidesessies voor nodig schat ik zo in. En het wieberen van Yeşilgöz.

[RobinNL]

evilution schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 19:15:
Als deze peilingen de uitslag redelijk weerspiegelen is er realistisch gezien alleen een min of meer stabiel kabinet te vormen met GL-PvdA/CDA/D66/VVD. Meer dan 4 partijen in een coalitie moet je niet willen, levert alleen maar gezeik op.
Deze 4 partijen vertegenwoordigen dan een min of meer gelijk deel van de kiezers en heeft een ruime meerderheid.
Maar daar zijn dan wel de nodige heidesessies voor nodig schat ik zo in. En het wieberen van Yeşilgöz.

Ik denk dat ze nu ook veel roepen, maar als er uiteindelijk een coalitie gevormd moet worden, hoop ik dat ze er allemaal er serieus in gaan. Een coalitie die zowel een aantal punten van links als rechts kan hebben in een regeerakkoord. Ook al moeten beide kanten een aantal punten laten varen.

Maar eerst even afwachten op de uitslagen komende woensdag.

[pirke]

GL-PVDA, D66, CDA wordt ook nog mogelijk, eventueel aangevuld met of steun van een selectie uit [Volt, SP, PvdD, Denk].

[RobinNL]

pirke schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 19:44:
GL-PVDA, D66, CDA wordt ook nog mogelijk, eventueel aangevuld met of steun van een selectie uit [Volt, SP, PvdD, Denk].

Een coalitie van de 4 partijen (GL-Pvda, D66, CDA en VVD) is net wat gunstiger als je kijkt naar de Eerste Kamer. Met de 4 partijen kom je uit op 35 zetels (met 38 heb je een meerderheid). Met de drie partijen die jij noemt kom je uit op 26 zetels. En dan is het steun zoeken.

Bron: https://www.eerstekamer.nl/fracties

[evilution]

pirke schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 19:44:
[Volt, SP, PvdD, Denk].

Bij een aantal van die partijen verwacht ik dat die er uit zouden kunnen stappen bij een voor hun principiële kwestie. En hebben ook niet allemaal bestuurlijke ervaring.

Mijn droomcoalitie is GL-PvdA/SP/D66 maar dat zie ik niet gebeuren. Daarna GL-PvdA/CDA/D66 maar zie ik ook niet gebeuren. Eigenlijk kom je niet om de VVD heen maar die zullen dan wel over wat van hun eigen schaduwen moeten springen "in het belang van het land en het nemen van verantwoordelijkheid"

Wordt een interessante week. Eerst de race in Mexico en daarna verkiezingen. We gaan het zien.

[FreakNL]

delpit schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 12:40:
Tja, is het belangrijk of PVV 29 of 35 stemmen en VVD 15 of 20? Dat wordt pas belangrijk zodra er zich een duidelijk blok lijkt af te tekenen wat tot een kansrijke formatie kan leiden. En dat zie ik nog steeds niet.

Prima wanneer er weer een (extreem-)rechts kabinet komt, wanneer een meerderheid dat wil. Dat gaat geen enkele andere uitkomst geven dan de shit van het huidige. Beloftes zonder realiteitszin zijn namelijk alleen maar basis voor ruzie en ontgoocheling. Maar ja maatschappelijk masochisme hebben we blijkbaar geen maatregel tegen.

In mijn ogen beter wanneer er een middenkabinet komt, via compromissen is dan iedereen een beetje ontevreden, waarschijnlijk het maximaal bereikbare. Hopelijk begrijpt de VVD tegen die tijd dat ze zal moeten bewegen.

Mijn “droomkabinet” gaat er toch nooit komen. Een kabinet wat wel degelijk compromissen sluit, maar wat wel begrijpt en regelt dat de echte oorzaken van problemen moeten worden aangepakt. En voor stikstof/huizen/waterkwaliteit/milieu is dan de hoeveelheid veeteelt een heel duidelijk probleem. En voor energie/zorg/onderwijs/justitie een totaal gebrek aan echte innovaties. We modderen al een decennium maar wat aan. Asielzoekers als probleem komt dan op plaats 17 of zo, ik kan namelijk geen enkel groot probleem bedenken waar dat als belangrijkste oorzaak bijpast.

Toch is asiel voor veel mensen een belangrijk item. Al is het alleen maar omdat ze bang gemaakt worden. Ten eerst voor de toegenomen criminaliteit, ten tweede doordat ze allemaal huizen innemen van ons Hollanders*. Verder is asiel (en de problematiek daaromtrent) van alle problemen die we hebben natuurlijk het allergemakkelijkst op te lossen. De vergrijzing, klimaat, etc zijn veel grotere vraagstukken.

(* dat zijn de argumenten, niet MIJN argumenten)


Verder lijkt het meer en meer richting PvdAGL/CDA/D66/VVD te gaan en dat moet dan maar. Ik vind zelf dat VVD weleens pas op de plaats mag maken maar er blijven toch teveel mensen op stemmen..

[ Voor 9% gewijzigd door FreakNL op 27-10-2025 09:40 ]

[Jos_V]

Zelf kijk ik liever naar de Peilingwijzer https://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/
die de 1V en Ipsos peilingen combineert en netjes de onzekerheid laat zien, je ziet de trend verschuivingen over tijd in de peilingen maar niet de strakke "GAMECHANGER" onzin van +5! -2! drama waar veel van de peiling discussies en commentaar over gaat, alsof het een sportwedstrijdje is. Je hoeft geen spannende TV te maken van peilingen mensen.

Ik zit ook teveel in de natuurkunde dat ik getallen zonder onzekerheidsmarge ondoenlijk vind.

[ultimateharry]

Jos_V schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 10:41:
Zelf kijk ik liever naar de Peilingwijzer https://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/
die de 1V en Ipsos peilingen combineert en netjes de onzekerheid laat zien, je ziet de trend verschuivingen over tijd in de peilingen maar niet de strakke "GAMECHANGER" onzin van +5! -2! drama waar veel van de peiling discussies en commentaar over gaat, alsof het een sportwedstrijdje is. Je hoeft geen spannende TV te maken van peilingen mensen.

Ik zit ook teveel in de natuurkunde dat ik getallen zonder onzekerheidsmarge ondoenlijk vind.

Ja eens, kijk ook hooguit naar trends en inclusief onzekerheidsmarges. Vind het altijd nog wel lastig om de data van de verschillende peilers naast elkaar te leggen qua selecties, definities etc.
Dus bijvoorbeeld worden zekere, waarschijnlijke of zelfs onwaarschijnlijke (likely thuisblijvers) meegenomen. Staat er allemaal wel netjes bij, maar is qua interpretatie van het totaal toch nog wel lastig.

[Delerium]

Geen idee welke combinatie het kan worden, maar zowel bij Timmermans, Jetten als Bontenbal heb ik er totaal geen probleem mee als een van deze premier wordt, al dan niet aangevuld met iemand van de rest.

De rest geeft zeer sterk een indruk er voornamelijk voor zichzelf te zitten.

[GreatDictator]

pirke schreef op zaterdag 25 oktober 2025 @ 19:44:
GL-PVDA, D66, CDA wordt ook nog mogelijk, eventueel aangevuld met of steun van een selectie uit [Volt, SP, PvdD, Denk].

Lijkt me effectief onmogelijk omdat je minstens drie kleinere partijen nodig hebt. Alleen als deze partijen hoger scoren dan verwacht in de verkiezingen dan kan het misschien. Maar ik denk dat het CDA dan sterk de voorkeur zal geven aan VVD ipv Volt/SP of iets dergelijks. Hooguit als je CU erbij betrekt, bijvoorbeeld GL/PvdA-D66-CDA-CU-Volt. Maar dan geldt nog steeds dat deze coalitie nu te weinig zetelt lijkt te krijgen. En een coalitie die met moeite op 76 zetels staan is ook een groot risico.

[NiGeLaToR]

Waar hebben we de JA21 en FvD opmars aan te danken?
Ik zie potentieel 53 extreemrechtse zetels.

Nb; bekende stelde op JA21 te stemmen louter vanwege hun kernenergie standpunt, dus wellicht is het wel zoiets.. maar toch.

[RobinHood]

NiGeLaToR schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:15:
Waar hebben we de JA21 en FvD opmars aan te danken?
Ik zie potentieel 53 extreemrechtse zetels.

Nb; bekende stelde op JA21 te stemmen louter vanwege hun kernenergie standpunt, dus wellicht is het wel zoiets.. maar toch.

Veel mensen zien in Ja21 een soort VVD 2.0.

Dat is ook hoe Eerdmans zich presenteert, als een hele nette man met hele normale standpunten, en eigenlijk geen enkele partij die hem pootje licht over de behoorlijk radicale ideeën.

En FvD, tja, ik heb al een tijdje niks gelezen over dat Thierry denkt dat Schoof een reptiel is, dus ik denk dat mensen denken dat FvD opeens een normale partij is.

[marana]

Bij FvD zie ik niet zozeer een opmars. Bij JA21 wel. Dat lijkt mij vooral de groep ontevreden kiezers die de laatste jaren van de ene (meestal rechtse) partij naar de andere gaan. Van LPF naar SP naar PVV naar FvD naar BBB/NSC en dan nu naar JA21. Het is vooral een tegenstem, een 'het moet nu maar eens anders'-stem volgens mij.


Zolang de helft van de kiezers nog zweeft is er niet veel te zeggen over de peilingen.

[XWB]

NiGeLaToR schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:15:
Waar hebben we de JA21 en FvD opmars aan te danken?
Ik zie potentieel 53 extreemrechtse zetels.

Nb; bekende stelde op JA21 te stemmen louter vanwege hun kernenergie standpunt, dus wellicht is het wel zoiets.. maar toch.

Eerdmans is al een tijd bezig met een charmeoffensief en is vaak in beeld. Hij was laatst nog samen met zijn dochter op TV, dat creëert een positief beeld. Ook zijn de standpunten van de partij duidelijker dan bij de vorige verkiezingen.

En FvD, die partij ging een beetje richting afgrond toen Baudet over reptielen en andere onzin ging praten. Dus ze hebben er goed aan gedaan om Lidewij naar voren te schuiven, als lijsttrekker zet zijn een gematigder imago neer.

[Jazzy]

marana schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:25:
Het is vooral een tegenstem, een 'het moet nu maar eens anders'-stem volgens mij.

'Het moet nu maar eens anders' om dan gewoon weer op een partij met een identiek geluid te stemmen? Denk dat het wel tijd wordt om onder ogen te zien dat dit gewoon stemmers zijn die vatbaar zijn voor het rechts-populistische geluid en maar al te graag geloven in het beeld dat alle ellende wordt veroorzaakt door een derde.

Dit zijn geen 'bezorgde burgers' en ook geen 'tegenstemmen', het is gewoon een redelijk vast deel van het electoraat dat altijd op zo'n partij zal blijven stemmen.

[NiGeLaToR]

marana schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:25:
Bij FvD zie ik niet zozeer een opmars. Bij JA21 wel. Dat lijkt mij vooral de groep ontevreden kiezers die de laatste jaren van de ene (meestal rechtse) partij naar de andere gaan. Van LPF naar SP naar PVV naar FvD naar BBB/NSC en dan nu naar JA21. Het is vooral een tegenstem, een 'het moet nu maar eens anders'-stem volgens mij.


Zolang de helft van de kiezers nog zweeft is er niet veel te zeggen over de peilingen.

Zie in de peiling hierboven van 1 -> 5 zetels voor FvD, dat is mij toch 5 zetels meer dan ik van m'n weldenkende medeburgers verwacht.

Verder thanks allen voor de JA21 toelichting. Lastig dat extreme standpunten gelardeerd onder een sausje van redelijkheid ook weldenkende mensen laat stemmen. Blijf verkiezingen lastig vinden - de een maakt een studie en de ander kijkt gewoon naar 'die zei iets wat ik wilde horen dus krijgt mijn stem'. Helaas hoef je geen pre-stem-toets te doen voor je mag stemmen

[marana]

JeroenNietDoen schreef op vrijdag 24 oktober 2025 @ 23:00:
[...]

Ik vind het goed dat Dilan en Timmermans netjes maar eerlijk tegen elkaar zijn. En goed dat Bontebal [...]

XWB schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:29:
[...]


Eerdmans is [...] Baudet over reptielen en andere onzin ging praten. Dus ze hebben er goed aan gedaan om Lidewij [...]

Zouden we dit soort onderscheid tussen mannen en vrouwen svp achterwege kunnen laten? Yeşilgöz en de Vos graag (of voor mijn part Yesilguz als de leestekens te lastig zijn).

[ Voor 24% gewijzigd door marana op 27-10-2025 13:43 ]

[EvaluationCopy]

*knip* de HK is een paar deuren verder

[ Voor 88% gewijzigd door Mortum op 27-10-2025 13:54 ]

[Thompson]

NiGeLaToR schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:15:
Waar hebben we de JA21 en FvD opmars aan te danken?
Ik zie potentieel 53 extreemrechtse zetels.

Nb; bekende stelde op JA21 te stemmen louter vanwege hun kernenergie standpunt, dus wellicht is het wel zoiets.. maar toch.

Ik stem ook JA21. Een aantal van de kernpunten waarom ik daar op stem;
Positief tegenover kernenergie, zeer kritisch op asielmigratie, minder erf/vermogensbelasting, Gronings gas is bespreekbaar.

Ik zie ze inderdaad als een degelijke rechtse partij, er is weinig uit hun programma waar ik me niet in meer of mindere mate in kan vinden. VVD had ik qua standpunten ook prima op kunnen stemmen, maar die gun ik het nu even niet meer. CDA viel af vanwege het vrijheid van onderwijs debakel.

[JeroenNietDoen]

marana schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 13:43:

Zouden we dit soort onderscheid tussen mannen en vrouwen svp achterwege kunnen laten? Yeşilgöz en de Vos graag (of voor mijn part Yesilguz als de leestekens te lastig zijn).

Ik maak geen onderscheid tussen man en vrouw. Ik onthoud gewoon niet goed hoe ik haar naam moet schrijven.

[PLAE]

RobinHood schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:21:
[...]

Veel mensen zien in Ja21 een soort VVD 2.0.

Lijkt het mij ook. Bij de VVD weet je inmiddels dat men nu roept niet met Timmermans in een kabinet te gaan zitten. Maar dat zullen ze uiteindelijk toch doen, omdat de plicht roept . Voor mij is het daarom al wat jaren JA21. Al moet ik zeggen dat ik geen rechtse coalitie zie ontstaan....helaas.

[ Voor 13% gewijzigd door PLAE op 27-10-2025 21:33 ]

[ST10©DE]

PLAE schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 21:32:
[...]


Lijkt het mij ook. Bij de VVD weet je inmiddels dat men nu roept niet met Timmermans in een kabinet te gaan zitten. Maar dat zullen ze uiteindelijk toch doen, omdat de plicht roept . Voor mij is het daarom al wat jaren JA21. Al moet ik zeggen dat ik geen rechtse coalitie zie ontstaan....helaas.

Wat is je reden dat je een rechts kabinet wil? Asiel gaat Europees geregeld worden. Bij links en rechts. Bij rechts gaat je koopkracht achteruit als je minder verdient dan 500k/jaar.

[FreakNL]

Omdat links slecht is en het land in de vernieling helpt.

Dat frame is inmiddels zo sterk dat zelfs weldenkende mensen erin meegaan… Ik had een gesprek met een collega die ik hoog heb zitten vandaag. Ik zei “we hebben al 15 jaar geen links kabinet gehad”. Zijn reactie “de afgelopen kabinetten werden naar links getrokken…. “. Met uiteraard weer de nonsens over dat we naar Denemarken moeten kijken qua assielbeleid…

Er valt gewoon niet meer mee te redeneren…

Met mijn ouders begin ik er ook niet meer over, ook die zijn van mening dat “het land wordt weggegeven”…

Alleen met wat goede vrienden kan ik nog een normaal gesprek erover voeren. Die snappen ook niet dat er zoveel onvrede is (ik snap dat ook niet). Ja, er is een groep have-nots maar dat is puur en alleen omdat we een zootje gemaakt hebben van de woningmarkt. Buiten dat is NL echt een gaaf land (pun intended) met uiteraard wat verbeterpunten en natuurlijk wat uitdagingen op de wat langere termijn (klimaat is de grootste). Maar het meeste kan met verstandig beleid gewoon opgepakt en in sommige gevallen zelfs opgelost worden. Alleen moet je daarvoor niet bij rechts zijn, dat hebben de afgelopen 15 jaar toch ook wel aangetoond. Rutte was alleen bezig met pleasen, maar er is geen belangrijk dossier opgepakt. Hooguit is er op de winkel gepast. Wilders en van de Plas zijn niet serieus te nemen dus die afgelopen anderhalf jaar zijn verloren tijd.

[ Voor 61% gewijzigd door FreakNL op 27-10-2025 22:59 ]

[DevWouter]

Helixes schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 13:31:
[...]

Ik heb gister gekscherend de Schoof-2 optie genoeme. Maar, in het landsbelang is het wellicht mogelijk dat Timmermans en Yesilgöz niet plaatsnemen in een kabinet dat gesteund wordt door hun beider partijen.

Je kan ook denken aan een minderheidskabinet, met gedoogsteun van VVD.


[...]

Er is natuurlijk een bepaald aantal zetels waarbij de druk Yesilgöz aan de straat te zetten en een andere weg in te slaan niet groot genoeg is voor verandering. En wat we zien in de peilingen, is dat we dat niveau zo zoetjes aan wel bereiken.

offtopic:
Effe hier verder, dat is meer het juiste topic daarvoor...
Huh... Een off-topic gebruiken om uit te leggen waarom dit topic meer on-topic is:+

Eens, ik zie eigenlijk maar drie serieuze opties:
1. "Centrum" kabinet van 4~6 partijen
2. Gedoogkabinet
3. Herverkiezingen

Ik zie Yesilgöz niet vertrekken op korte termijn. Ze is toch de lijsttrekker en haar onder de bus gooien zodat ze niet "dwars" ligt zal vooral gezien worden als bedrog door de VVD-stemmer.
En optie 1 valt eigenlijk af als de VVD weigert om met de GLPVDA samen te werken.

[NiGeLaToR]

@DevWouter D66 + PVV + JA21 is in potentie 68 zetels. D66 schuwt regeren met PVV bijv niet begrijp ik en vergt nog 1 andere partij, FvD komt net tekort. Geen idee of D66 en de andere partijen elkaar willen, maar toch.

@FreakNL alle social media is inmiddels al een tijd lang anti-links. Helpt ook niet.

[DevWouter]

NiGeLaToR schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:05:
@DevWouter D66 + PVV + JA21 is in potentie 68 zetels. D66 schuwt regeren met PVV bijv niet begrijp ik en vergt nog 1 andere partij, FvD komt net tekort. Geen idee of D66 en de andere partijen elkaar willen, maar toch.

D66 heeft PVV en FVD uitgesloten. (bron), dus dat zie ik niet gebeuren. Verder heeft D66 ook een standpunt (geen eenmanspartij) die onverenigbaar is met de PVV en gezien het momentum dat het standpunt heeft over de hele kamer zie ik niet dat ze dat ze die gaan inwisselen, en ook niet dat de PVV daar akkoord mee gaat.

Dus de zetels van de PVV en D66 zijn wederzijds exclusief (mutual exclusive)

[RobinHood]

NiGeLaToR schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:05:
@DevWouter D66 + PVV + JA21 is in potentie 68 zetels. D66 schuwt regeren met PVV bijv niet begrijp ik en vergt nog 1 andere partij, FvD komt net tekort. Geen idee of D66 en de andere partijen elkaar willen, maar toch.

@FreakNL alle social media is inmiddels al een tijd lang anti-links. Helpt ook niet.

D66 wil niet met FvD en PVV, en doet wat moeilijk over Ja21:

https://wnl.tv/2025/10/21...menwerken-dan-d66-en-ja21

Op de vraag waarom hij PVV en Forum voor Democratie wel uitsluit en JA21 niet, zegt hij tot slot: "Bij PVV en Forum heb je politici die zijn veroordeeld door de rechter. Ze doen voorstellen in hun verkiezingsprogramma's die volstrekt ingaan tegen complete bevolkingsgroepen in ons land. Bij die partijen hebben ze het over een nepparlement en noemen ze journalisten tuig van de richel. Dat is zo’n extreme vorm van politiek. Daar heb ik als D66’er niks bij te zoeken. Tegen JA21 zou ik willen zeggen: willen jullie bij dat clubje horen of doen jullie mee met de positieve krachten?"

D66 en Ja21 zie ik zelf eigenlijk niet gebeuren, die partijen staan qua progressief/conservatief echt recht tegenover elkaar, daar moet zoveel water bij de wijn dat het homeopathisch wordt.

[NiGeLaToR]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:14:
[...]

D66 wil niet met FvD en PVV, en doet wat moeilijk over Ja21:

https://wnl.tv/2025/10/21...menwerken-dan-d66-en-ja21


[...]


D66 en Ja21 zie ik zelf eigenlijk niet gebeuren, die partijen staan qua progressief/conservatief echt recht tegenover elkaar, daar moet zoveel water bij de wijn dat het homeopathisch wordt.

En @DevWouter ah pfew, dat is dan bij ons thuis niet goed begrepen uit al het debat-geweld, er heerste het idee dat Jetten die deur weer op een kier had gezet. Vond het al opmerkelijk. Thanks.

Maargoed, dan nog, wordt het er niet makkelijker op - hoewel samenwerken lastig zou zijn, is geen coalitie kunnen vormen nog veel lastiger zijn. Wellicht is Wilders dan zo relaxt: dit is precies wat hij nodig heeft - winnen en toch oppositie kunnen voeren.

[migchiell]

Delerium schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 11:08:
Geen idee welke combinatie het kan worden, maar zowel bij Timmermans, Jetten als Bontenbal heb ik er totaal geen probleem mee als een van deze premier wordt, al dan niet aangevuld met iemand van de rest.

De rest geeft zeer sterk een indruk er voornamelijk voor zichzelf te zitten.

Ik denk dat zowel Timmermans als Jetten bij het rabiaat-rechtse deel van de bevolking, daarbij van harte opgehitst door bijvoorbeeld VVD en PVV, zoveel weerstand oproepen dat alleen daarom verstandiger is dat Bontenbal de premier wordt.

En zolang CDA maar niet op Volksgezondheid of Onderwijs komt vind ik dat ook wel prima. Kan D66 die departementen mooi oppakken, SZW + Economie naar PvdA, Klimaat en Landbouw naar GL. Heb me nog niet zo verdiept in hoe deze partijen de woningmarkt denken te gaan regelen.

En jammer genoeg zul je dan nog minstens één andere partij nodig hebben om tot een meerderheid te komen... vrees dat dat dan toch maar weer VVD zal moeten worden... maar waar zou je die op willen hebben? Ik ben het echt op elk punt met ze oneens, en die zullen zich natuurlijk ook niet laten afschepen met een ministerie van handenarbeid ofzo.

[dawg]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:14:
[...]

D66 wil niet met FvD en PVV, en doet wat moeilijk over Ja21:

https://wnl.tv/2025/10/21...menwerken-dan-d66-en-ja21


[...]


D66 en Ja21 zie ik zelf eigenlijk niet gebeuren, die partijen staan qua progressief/conservatief echt recht tegenover elkaar, daar moet zoveel water bij de wijn dat het homeopathisch wordt.

Ik verwacht bij JA21 nog een richtingenstrijd. Eerdmans & Nanninga zijn veel rechtlijniger dan Coenradie. Of ik schat het compleet verkeerd in, kan ook maar ik begrijp Coenradie niet als ik haar hoor spreken.

[servies]

*knip* Dit voegt dus totaal niets toe..

[ Voor 87% gewijzigd door Mortum op 28-10-2025 15:17 ]

[dawg]

migchiell schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:40:
[...]


Ik denk dat zowel Timmermans als Jetten bij het rabiaat-rechtse deel van de bevolking, daarbij van harte opgehitst door bijvoorbeeld VVD en PVV, zoveel weerstand oproepen dat alleen daarom verstandiger is dat Bontenbal de premier wordt.

En zolang CDA maar niet op Volksgezondheid of Onderwijs komt vind ik dat ook wel prima. Kan D66 die departementen mooi oppakken, SZW + Economie naar PvdA, Klimaat en Landbouw naar GL. Heb me nog niet zo verdiept in hoe deze partijen de woningmarkt denken te gaan regelen.

En jammer genoeg zul je dan nog minstens één andere partij nodig hebben om tot een meerderheid te komen... vrees dat dat dan toch maar weer VVD zal moeten worden... maar waar zou je die op willen hebben? Ik ben het echt op elk punt met ze oneens, en die zullen zich natuurlijk ook niet laten afschepen met een ministerie van handenarbeid ofzo.

Ik blijf toch bij Timmermans als premier, vanwege de hoeveelheid aan kennis en ervaring. Meer dan Bontenbal en Jetten bij elkaar opgeteld.

[Meekoh]

FreakNL schreef op maandag 27 oktober 2025 @ 22:50:
Omdat links slecht is en het land in de vernieling helpt.

Dat frame is inmiddels zo sterk dat zelfs weldenkende mensen erin meegaan… Ik had een gesprek met een collega die ik hoog heb zitten vandaag. Ik zei “we hebben al 15 jaar geen links kabinet gehad”. Zijn reactie “de afgelopen kabinetten werden naar links getrokken…. “. Met uiteraard weer de nonsens over dat we naar Denemarken moeten kijken qua assielbeleid…

Er valt gewoon niet meer mee te redeneren…

Met mijn ouders begin ik er ook niet meer over, ook die zijn van mening dat “het land wordt weggegeven”…

Alleen met wat goede vrienden kan ik nog een normaal gesprek erover voeren. Die snappen ook niet dat er zoveel onvrede is (ik snap dat ook niet). Ja, er is een groep have-nots maar dat is puur en alleen omdat we een zootje gemaakt hebben van de woningmarkt. Buiten dat is NL echt een gaaf land (pun intended) met uiteraard wat verbeterpunten en natuurlijk wat uitdagingen op de wat langere termijn (klimaat is de grootste). Maar het meeste kan met verstandig beleid gewoon opgepakt en in sommige gevallen zelfs opgelost worden. Alleen moet je daarvoor niet bij rechts zijn, dat hebben de afgelopen 15 jaar toch ook wel aangetoond. Rutte was alleen bezig met pleasen, maar er is geen belangrijk dossier opgepakt. Hooguit is er op de winkel gepast. Wilders en van de Plas zijn niet serieus te nemen dus die afgelopen anderhalf jaar zijn verloren tijd.

Heel herkenbaar, maar naar mijn mening zijn de linkse partijen tot nu toe niet echt goed geweest in het communiceren van de voordelen van hun programma's naar het deel van de bevolking dat politiek niet echt volgt. Ik hielp laatst mijn partner (let op ik maak geen keuze voor haar) met het maken van een keuze voor de komende verkiezingen. Zelfstandig had ze wat kieswijzers ingevuld en komt ze uit bij de pvv en ja21, maar ze begrijpt niet goed waarom ze daarop uit komt. Vervolgens doen we samen nog eens zo'n kieswijzer, maar dit keer geeft ik haar uitleg bij wat het gevolg is van de tegenstellingen in de vragen van de kieswijzer. Komt ze ineens bij pvda/gl en d66 uit. Dus ze stemt al jaren op rechtse partijen, maar als je haar helpt te begrijpen wat de programma's echt inhouden in jip/janneke taal, dan komt ze er ineens achter dat ze eigenlijk meer progressief/links-ish is.

Dus daar valt echt best nog wat te winnen voor de linkse partijen.

[migchiell]

dawg schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:44:
[...]

Ik blijf toch bij Timmermans als premier, vanwege de hoeveelheid aan kennis en ervaring. Meer dan Bontenbal en Jetten bij elkaar opgeteld.

True... maar die zou ik dan meer zien als vice-premier en op BUZA, met al zijn ervaring (en talenkennis). Schaduwpremier, en gezicht naar buiten toe.

Bontenbal dan vooral voor binnenlandse consumptie zodat het PVV-volk niet direct al begint te steigeren en te schuimbekken elke keer dat zijn naam valt. Scheelt Timmermans wellicht ook een zwik doodsbedreigingen als die wat verder buiten beeld is.

Maar goed... ik ben nu de posten al aan het verdelen, laten we eerst morgen maar eens kijken hoe het uitpakt allemaal. Voor hetzelfde geld kan het toch alleen over rechts, hoewel ik die er onderling ook niet uit zie komen, of dat zou ook binnen de kortste keren weer klappen.

[ Voor 17% gewijzigd door migchiell op 28-10-2025 14:50 ]

[dawg]

migchiell schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:49:
[...]


True... maar die zou ik dan meer zien als vice-premier en op BUZA, met al zijn ervaring (en talenkennis). Schaduwpremier, en gezicht naar buiten toe.

Bontenbal dan vooral voor binnenlandse consumptie zodat het PVV-volk niet direct al begint te steigeren en te schuimbekken elke keer dat zijn naam valt. Scheelt Timmermans wellicht ook een zwik doodsbedreigingen als die wat verder buiten beeld is.

Maar goed... ik ben nu de posten al aan het verdelen, laten we eerst morgen maar eens kijken hoe het uitpakt allemaal. Voor hetzelfde geld kan het toch alleen over rechts, hoewel ik die er onderling ook niet uit zie komen, of dat zou ook binnen de kortste keren weer klappen.

Nou ja, ik denk dat Timmermans het beste tot zijn recht komt als premier. Hij heeft als Eurocommissaris laten zien dat hij goed kan verbinden, en de Unie wordt alleen maar meer belangrijk. Hij weet veel van geopolitiek, en weet ongelooflijk veel van andere belangrijke landen en de geschiedenis. Hij spreekt zijn talen inderdaad. Hij is bevlogen, inlevend.

Bontenbal is voor mij definitief door de mand gevallen omdat hij niet de tegenwoordigheid van geest had om die homoseksuele jongen op een reformatorische school empathisch te bejegenen, en eerder ook jegens de vrouw met zwaar gehandicapte dochter. En empathie is een erg onderschatte eigenschap die ook belangrijk is in onderhoud en onderhandeling met wereldleiders en anderen.

[migchiell]

dawg schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:59:
[...]

Nou ja, ik denk dat Timmermans het beste tot zijn recht komt als premier. Hij heeft als Eurocommissaris laten zien dat hij goed kan verbinden, en de Unie wordt alleen maar meer belangrijk. Hij weet veel van geopolitiek, en weet ongelooflijk veel van andere belangrijke landen en de geschiedenis. Hij spreekt zijn talen inderdaad. Hij is bevlogen, inlevend.

Bontenbal is voor mij definitief door de mand gevallen omdat hij niet de tegenwoordigheid van geest had om die homoseksuele jongen op een reformatorische school empathisch te bejegenen, en eerder ook jegens de vrouw met zwaargehandicapte dochter. En empathie is een erg onderschatte eigenschap die ook belangrijk is in onderhoud en onderhandeling met wereldleiders en anderen.

Tsja, tegelijk is het Timmermans nog niet gelukt om het Geenstijl/PVV-volk te verbinden, of nou ja, wel in hun afkeer jegens hem. Ik denk dat hij bij een flink deel van de bevolking al zó ver achterstaat dat ie dat nooit meer kan inhalen. Ook hoe Yesilgoz voortdurend over hem praat als "het kwaad" helpt daar natuurlijk niet bij.

[dawg]

migchiell schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 15:07:
[...]


Tsja, tegelijk is het Timmermans nog niet gelukt om het Geenstijl/PVV-volk te verbinden, of nou ja, wel in hun afkeer jegens hem. Ik denk dat hij bij een flink deel van de bevolking al zó ver achterstaat dat ie dat nooit meer kan inhalen. Ook hoe Yesilgoz voortdurend over hem praat als "het kwaad" helpt daar natuurlijk niet bij.

Klopt. Wellicht zou Timmermans eens kunnen kijken hoe bijvoorbeeld Bernie Sanders dat doet. Maar daar moet ik wel bij zeggen dat daar de cultuur van campagne voeren heel anders is met veel meer engagement en intrinsieke motivatie.

[migchiell]

dawg schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:59:
[...]

Nou ja, ik denk dat Timmermans het beste tot zijn recht komt als premier. Hij heeft als Eurocommissaris laten zien dat hij goed kan verbinden, en de Unie wordt alleen maar meer belangrijk. Hij weet veel van geopolitiek, en weet ongelooflijk veel van andere belangrijke landen en de geschiedenis. Hij spreekt zijn talen inderdaad. Hij is bevlogen, inlevend.

Bontenbal is voor mij definitief door de mand gevallen omdat hij niet de tegenwoordigheid van geest had om die homoseksuele jongen op een reformatorische school empathisch te bejegenen, en eerder ook jegens de vrouw met zwaar gehandicapte dochter. En empathie is een erg onderschatte eigenschap die ook belangrijk is in onderhoud en onderhandeling met wereldleiders en anderen.

Nee, daar bleek Bontenbal ineens toch eventjes niet de premier van alle Nederlanders te zijn, maar toch vooral die van diegenen die op basis van een eeuwenoud boek graag anderen hun wil opleggen.

[Bernard0343]

Meekoh schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:45:
[...]


Heel herkenbaar, maar naar mijn mening zijn de linkse partijen tot nu toe niet echt goed geweest in het communiceren van de voordelen van hun programma's naar het deel van de bevolking dat politiek niet echt volgt. Ik hielp laatst mijn partner (let op ik maak geen keuze voor haar) met het maken van een keuze voor de komende verkiezingen. Zelfstandig had ze wat kieswijzers ingevuld en komt ze uit bij de pvv en ja21, maar ze begrijpt niet goed waarom ze daarop uit komt. Vervolgens doen we samen nog eens zo'n kieswijzer, maar dit keer geeft ik haar uitleg bij wat het gevolg is van de tegenstellingen in de vragen van de kieswijzer. Komt ze ineens bij pvda/gl en d66 uit. Dus ze stemt al jaren op rechtse partijen, maar als je haar helpt te begrijpen wat de programma's echt inhouden in jip/janneke taal, dan komt ze er ineens achter dat ze eigenlijk meer progressief/links-ish is.

Dus daar valt echt best nog wat te winnen voor de linkse partijen.

Volgens mij spelen er heel wat factoren mee waardoor de (centrum) linkse partijen hun boodschap moeilijker over het voetlicht krijgen. Behalve de bekende maatschappelijke- en verkiezingsthema's speelt volgens mij een rol dat:

• Voorzover mensen nog sociaal-economische argumenten gebruiken om te stemmen, stemmen zij op partijen die niet hún positie verbeteren (of die van hun kinderen), maar de positie van de inkomensgroep boven hen.
• Centrumlinks wel de 'beste' oplossingen heeft voor een ingewikkelde problemen, maar dat deze oplossingen niet de best bekkende oplossingen zijn. Het slimste jongetje van de klas legt het af tegen de, verbaal sterkere, populairste jongen van de klas.
• Links is op dit moment niet 'hip'. Maar als ik naar de strapatsen ter rechterzijde van het politieke spectrum kijk, lijkt mij dit soms het dianegatief van wat er in de jaren tachtig aan de linkerzijde gebeurde. M.a.w. misschien is de maatschappelijke klepel nu ver genoeg naar rechts uitgeslagen en zien we in de komende decennia weer een groei op links.

Dat gezegd hebbende, dan ook maar mijn twee centen over een mogelijke coalitie na morgen. Ik ga van de volgende vooronderstellingen uit:

• De huidige peilingen komen (ongeveer) overeen met de uitslag morgen.
• Bontenbal houdt zijn poot stijf, hij sluit de PVV ook ná morgen uit.
• Yesilgöz krijgt een functie elders, na de verkiezingen is het voor de VVD niet meer nodig om zich zo hard tegen GL-PvdA af te zetten om zo een leegloop van de rechterflank te voorkomen. Men wordt weer wat 'flexibeler'.

Dan kom ik uit op een kabinet van de middelgrote middenpartijen; GLPvdA, CDA, D66 en de VVD. Deze laatste partij levert, onder meer, de minister Handenarbeid en de staatsecretaris voor Textiele Werkvormen (zo tevreden @migchiell ?). Zaak is wel dat de formatie wat vlotjes verloopt. Niet alleen omdat Rob Jetten dat wil, maar vooral omdat het heel verstandig is om een kabinet geïnstalleerd te hebben vóórdat de campagne voor de Gemeenteraadsverkiezingen losbarst.

Voor een alternatief 'over rechts' heb je de PVV nodig, daar zit het CDA niet op te wachten, daarmee verliezen ze, wederom, de linkervleugel van deze partij. Een coalitie over rechts met zes (6) partijen (CDA, VVD, D66, Ja21, BBB en CU óf SGP) zal D66 niet zien zitten, dan zullen veel links-liberalen overstappen naar GLPvdA, En een coalitie met zes partijen... waaronder Ja21 en de BBB, lijkt me niet heel stabiel. Niet alleen zullen Annabel Nanninga en Ingrid Coenradie elkaar de tent uitvechten, volgens mij valt de liefde tussen Caroline van der Plas en Mona Keijzer ook érg mee...

[ Voor 8% gewijzigd door Bernard0343 op 28-10-2025 16:02 ]

[servies]

NiGeLaToR schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:05:
@DevWouter D66 + PVV + JA21 is in potentie 68 zetels. D66 schuwt regeren met PVV bijv niet begrijp ik en vergt nog 1 andere partij, FvD komt net tekort. Geen idee of D66 en de andere partijen elkaar willen, maar toch.

@FreakNL alle social media is inmiddels al een tijd lang anti-links. Helpt ook niet.

D66 + PVV + JA21 is in potentie alleen het aantal zetels van D66 en JA21. Op de PVV (lees Wilders) kun je niet vertrouwen, het moet precies gaan zoals hij het wil en dat gaat in een coalitie waarin je water bij de wijn moet doen en waar minimaal 1 van de partijen zich wel aan de rechtstaat wil houden per definitie niet. En D66 zegt wel dat ze de PVV niet uitsluiten maar de programmas zijn gewoon niet verenigbaar.

[servies]

Meekoh schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 14:45:
[...]

Heel herkenbaar, maar naar mijn mening zijn de linkse partijen tot nu toe niet echt goed geweest in het communiceren van de voordelen van hun programma's naar het deel van de bevolking dat politiek niet echt volgt.

Dat komt ook omdat je echte oplossingen niet kunt uitlleggen in een welklinkende oneliner...
Een probleem wel. Dat je partij dan geen echte oplossing voor het probleem heeft, zover komen veel van de stemmers aan de rechterkant van het politieke spectrum niet.

[CarpeVentum]

Eenvandaag heeft zojuist een nieuwe peiling gepubliceerd, voor wat het waard is:

[Superman]

CarpeVentum schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:12:
Eenvandaag heeft zojuist een nieuwe peiling gepubliceerd, voor wat het waard is:
[Afbeelding]

Blok CDA, D66 en PvdA-GL hebben 68 zetels, VVD is bijna niet meer nodig

[CarpeVentum]

Die van IpsosI&O is ook binnen

[Gretzkyus]

NSC +1

[Bernard0343]

CarpeVentum schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:12:
Eenvandaag heeft zojuist een nieuwe peiling gepubliceerd, voor wat het waard is:
[Afbeelding]

In één keer duidelijk, Eddy van Hijum wordt minister-president.

Mocht deze peiling ongeveer de uitslag van morgen worden, dan krijgt GLPvdA de 'premiersbonus' en is er, vooral, voor de VVD in de formatieonderhandelingen veel te winnen. Als de andere partijen de hypotheekrenteaftrek in stand houden en fors investeren in defensie en veiligheid, zou dat dan genoeg zijn om de opvolger van Yesilgöz over de streep te trekken?

CarpeVentum schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:21:
Die van IpsosI&O is ook binnen[Afbeelding]

Maar oei, D66 komt wel héél dicht in de buurt van GLPvdA. Mocht D66 de grootste partij worden en Rob Jetten heeft wel zin in het premierschap, dan wordt de formatie wel héél ingewikkeld. Dan wil niet alleen de VVD heel wat binnenhalen, maar ook GLPvdA wil dan forse concessies binnenslepen, want geen van beide partijen wil de bijwagen op de rechter- of linkerflank zijn. Dát wordt wel heel ingewikkeld.

[ Voor 32% gewijzigd door Bernard0343 op 28-10-2025 17:02 ]

[DevWouter]

CarpeVentum schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:12:
Eenvandaag heeft zojuist een nieuwe peiling gepubliceerd, voor wat het waard is:
[Afbeelding]

Dat is nogal een swing.

+8 voor D66 terwijl GLPVDA stabiel blijft. Van de "linkse partijen" verliest alleen PvdD en Volt een zetel, dus dat betekent dat die zetels vooral uit midden/rechts lijkt te komen en er dus geen kannibalisatie plaats vind.

[ Voor 23% gewijzigd door DevWouter op 28-10-2025 16:38 ]

[dawg]

Peilingen schmeilingen maar wàt een verademing dat het zwaartepunt na decennia eindelijk eens niet rechts is.

[RobinHood]

Het is natuurlijk lastig 1 oorzaak aan te wijzen, maar ik denk dat Bontebals momentje over de vrijheid van scholen toch wel een vrij grote impact heeft gehad.

Zal best wat mensen naar D66 gepusht hebben denk ik.

[Cobb]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:44:
Het is natuurlijk lastig 1 oorzaak aan te wijzen, maar ik denk dat Bontebals momentje over de vrijheid van scholen toch wel een vrij grote impact heeft gehad.

Zal best wat mensen naar D66 gepusht hebben denk ik.

Voor die opmerking heb ik getwijfeld om toch maar eens op een Christelijke partij te stemmen, daarna helaas een dikke streep doorgezet en ben ik weer zwevende.

[Superman]

Gretzkyus schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:28:
NSC +1

Ik zei het toch door jeugdjournaal hebben ze hun ene zetel bijna binnen.

[Cheezborger]

Het vervelende is alleen dat als Geert Wilders met de PVV de grootste wordt, we eerst tot aan kerst gaan verkennen of een kabinet met Wilders mogelijk is. Daarna gaan we in januari bekijken welke formatie er dan mogelijk is, gebaseerd op de tweede in de ranking. Kortom, we gaan sowieso tijd verliezen.

[THE_BASE]

Cobb schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 16:51:
[...]

Voor die opmerking heb ik getwijfeld om toch maar eens op een Christelijke partij te stemmen, daarna helaas een dikke streep doorgezet en ben ik weer zwevende.

Hier exact zo. Gaat niet meer gebeuren.

[Bernard0343]

Cheezborger schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 17:39:
Het vervelende is alleen dat als Geert Wilders met de PVV de grootste wordt, we eerst tot aan kerst gaan verkennen of een kabinet met Wilders mogelijk is. Daarna gaan we in januari bekijken welke formatie er dan mogelijk is, gebaseerd op de tweede in de ranking. Kortom, we gaan sowieso tijd verliezen.

De onderhandelingen met / over Wilders kunnen ook veel sneller gaan. D66 en CDA zijn héél duidelijk, geen coalitie met de PVV. VVD zal ook niet zo'n zin hebben in een derde keer wachten totdat Wilders de stekker eruit trekt. Dus die onderhandelingen kunnen rap afgerond worden. Dat kan ook voor Wilders voordelig zijn, hij kan dan weer in de slachtofferrol. Vraag is meer, willen de partijen de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen ingaan met de boodschap 'wij nemen verantwoordelijkheid voor het land, ook al moeten we daarvoor (pijnlijke) concessies doen' of wordt de boodschap: 'we onderhandelen eindeloos door om voor onze kiezer het onderste uit de kan te halen'. Beide boodschappen brengen een risico met zich mee.

[ Voor 24% gewijzigd door Bernard0343 op 28-10-2025 18:32 ]

[migchiell]

Bernard0343 schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 18:21:
[...]

De onderhandelingen met / over Wilders kunnen ook veel sneller gaan. D66 en CDA zijn héél duidelijk, geen coalitie met de PVV. VVD zal ook niet zo'n zin hebben in een derde keer wachten totdat Wilders de stekker eruit trekt. Dus die onderhandelingen kunnen rap afgerond worden.

Mits iedereen de rug recht houdt natuurlijk

[Bernard0343]

migchiell schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 18:30:
[...]
Mits iedereen de rug recht houdt natuurlijk

Ik denk dat het CDA zijn rug wél recht zal houden. In zee gaan met Wilders, betekent afscheid nemen van de christen-sociale vleugel van de partij. En dat is geen onaanzienlijk deel van de partij (zie ook het verlies in 2012, na de gedoogconstructie). En de VVD zal niet 'alleen' met Wilders, Eerdmans, van der Plas en nog wat kleinere clubjes in een kabinet willen, het risico dat zo'n kabinet (Schoof II?), de zomer van '26 niet haalt, zal voor de VVD te groot zijn.

[ Voor 10% gewijzigd door Bernard0343 op 28-10-2025 20:04 ]

[migchiell]

Bernard0343 schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 19:50:
[...]

Ik denk dat het CDA zijn rug wél recht zal houden. In zee gaan met Wilders, betekent afscheid nemen van de christen-sociale vleugel van de partij. En dat is geen onaanzienlijk deel van de partij (zie ook het verlies in 2012, na de gedoogconstructie). En de VVD zal niet 'alleen' met Wilders, Eerdmans, van der Plas en nog wat kleinere clubjes in een kabinet willen, het risico dat zo'n kabinet (Schoof II?), de zomer van '26 niet haalt, zal voor de VVD te groot zijn.

Ik help het je hopen...

[RobinNL]

Om het lijstje compleet te maken, hier de laatste peiling.

[RobinHood]

Wat nou als we dan GLPvdA + D66 + CDA + Volt doen?

[RobinNL]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 20:51:
Wat nou als we dan GLPvdA + D66 + CDA + Volt doen?

47 67 / 76, dan ga je het wel moeilijk krijgen.

Edit: verkeerd gelezen

[ Voor 8% gewijzigd door RobinNL op 28-10-2025 21:05 ]

[cleef]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 20:51:
Wat nou als we dan GLPvdA + D66 + CDA + Volt doen?

Dat zouden dan 67 zijn? Ervan uitgaande dat niet de prognose hoog gehaald wordt... Dat zijn nog 9 stemmen minder.

[Bschnitz]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 20:51:
Wat nou als we dan GLPvdA + D66 + CDA + Volt doen?

Als je Volt vervangt met Ja21 dan heb je het nieuwe kabinet. Iets anders is niet echt mogelijk volgens de peilingen met low en high.

Maar hoe die het eens met elkaar moeten worden is mij ook een raadsel.

[RobinHood]

cleef schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 20:59:
[...]


Dat zouden dan 67 zijn? Ervan uitgaande dat niet de prognose hoog gehaald wordt... Dat zijn nog 9 stemmen minder.

Ah ja, ik zat met mijn neus te kijken, ik dacht dat prognose hoog gewoon die vandaag was

Hoop maakt blind

[pirke]

RobinHood schreef op dinsdag 28 oktober 2025 @ 20:51:
Wat nou als we dan GLPvdA + D66 + CDA + Volt doen?

Zou mooi zijn! Eventueel PvdD erbij, of wellicht de SP.

Zolang de VVD maar weg blijft, daar hoef ik geen actieve herinnering aan te houden. Net als extreem rechts of extreem conservatief.