Peilingen en mogelijke coalities

[NMH]

Peilingen en mogelijke coalities

In dit topic kunnen zetelpeilingen voor de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen gedeeld en besproken worden. Ook is hier ruimte om te speculeren over eventuele coalities die wel of juist niet mogelijk gemaakt worden door de peilingen.

Er zijn in Nederland meerdere organisaties die peilingen uitvoeren. Daarnaast zijn er organisaties die peilingen verzamelen of afgeleide resultaten publiceren. Dit zijn onder andere:

• De EenVandaag Zetelpeiling en coalitiemaker.
• De Stemming van Peil.nl
• Een overzicht van verschillende peilingen door Peilingen Nederland
• De Peilingwijzer van Tom Louwerse die de uitslagen van verschillende peilingen combineert
• Een tijdslijn van peilingen op Wikipedia
• POLITICO Poll of Polls, een aggregatie van verschillende peilingen met grafiek over de tijd

Mochten er aanvullingen of aanmerkingen op de lijst zijn, stuur dan een van de AWM mods gerust een DM of tag ons in het topic.

[Superman]

@DaniëlWW2
Wat denk je hierover, SP wil met CDA in een kabinet en hierdoor lijkt een weg vrij voor centrum links zonder VVD.
https://nos.nl/artikel/25...eder-geval-gl-pvda-en-cda

[DaniëlWW2]

Superman schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 13:21:
@DaniëlWW2
Wat denk je hierover, SP wil met CDA in een kabinet en hierdoor lijkt een weg vrij voor centrum links zonder VVD.
https://nos.nl/artikel/25...eder-geval-gl-pvda-en-cda

Ik denk dat de SP zich geen zorgen hoeft te maken over regeringsdeelname. Ze hebben zichzelf volledig buitenspel gezet met hun weigering rondom de defensieverhogingen. Niet alleen voor het CDA, maar ook voor GL-PvdA. En let maar op, die kaart gaat gespeeld worden om de SP electoraal verder leeg te trekken, vanuit GL-PvdA.

[wildhagen]

In de regering zie ik ze ook niet komen, maar toch zou het denk ik wel goed zijn als de SP wat groter zou worden, zodat ze tegenwicht kunnen bieden in de oppositie. Het is immers traditioneel toch al een protest-partij vanuit het verleden. Zeg maar een beetje de PVV maar dan zonder de extreem-rechtse/semi-fascistische ideeën van die laatste partij.

Als ze daarmee wat stemmen kunnen wegtrekken van de PVV denk ik dat dat een betere balans aan de oppositie kan geven, doordat de SP op veel vlakken een wat normaler standpunt inneemt dan PVV.

De SP is tenminste nog enigszins constructief i.t.t. PVV die behoorlijk destructief zijn (2 kabinetten opgeblazen...) en weinig tot geen realistisch haalbare punten hebben.

Ik persoonlijk zou overigens liefst een brede middencoalitie zien van GL/PVDA + D66 + CDA + evt CU.

[ Voor 10% gewijzigd door wildhagen op 13-09-2025 14:48 ]

[CVTTPD2DQ]

DaniëlWW2 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 14:12:
Ik denk dat de SP zich geen zorgen hoeft te maken over regeringsdeelname. Ze hebben zichzelf volledig buitenspel gezet met hun weigering rondom de defensieverhogingen. Niet alleen voor het CDA, maar ook voor GL-PvdA. En let maar op, die kaart gaat gespeeld worden om de SP electoraal verder leeg te trekken, vanuit GL-PvdA.

Op het moment dat ze aan de onderhandelingstafel mogen aanschuiven, gaat het zeer voordelig voor GL/PvdA zijn om de optie van een SP-coalitie open te houden. Hoe meer kanten je op kunt, hoe beter. Nu denk ik inderdaad dat, als puntje bij paaltje komt, de SP niet in de regering komt, maar ik zou het dom vinden als ze de SP zouden uitsluiten.

Nu maakt GL/PvdA aan de lopende band strategische fouten de laatste tijd.

[DaniëlWW2]

@wildhagen @CVTTPD2DQ Maar waar moeten die extra zetels van de SP dan vandaan komen?
Grootste kans is namelijk dat ze van GL-PvdA komen en niet van de PVV. Zou dat wel gebeuren, dan heb je inderdaad een andere discussie. Een GL-PvdA rond de 30 en SP rond de 20 zou een sterk blok zijn. Maar ik heb er een hard hoofd in of de SP dat gaat halen.

Haal je dat niet, dan je dus twee linkse partijen die in dezelfde vijver vissen en beiden buitenspel gezet kunnen worden of uitgespeeld kunnen worden tegen elkaar, omdat niet eentje de grootste is en het initiatief kan nemen voor een coalitie of zelfs onmisbaar is. Dit is ook waarom GL en PvdA eindelijk gaan fuseren. Ze hebben zich jarenlang laten uitspelen tegen elkaar, zeker toen de PvdA zo nodig met Rutte in een kabinet moest gaan zitten.

Daarnaast heb je ook het klassieke probleem met linkse politiek. Het is altijd kijken vanuit idealen en (te) vaak elkaar bevechten op (kleine) details. En zo win je dus nooit. Juist aan de ene kant GL en PvdA en aan de andere kant de SP zijn hier schuldig aan. Zowel dat de SP te veel op haar idealen leunt (wat ze zowel siert en uitsluit) als dat er een verleden is met voornamelijk de PvdA. Je zal toch eerst eens dat initiatief moeten krijgen. Kijk, ik ben ook niet de grootste Timmermans fan. Voornamelijk als lijsttrekker vind ik hem niet erg aanspreken, maar als premier wel en daar gaat het mij om. Want het zou toch eens fijn zijn om een premier te hebben die wel kan regeren, ervaring heeft met bestuur in deze tijden en ook wat visie heeft. In dat aspect staat Timmermans gewoon mijlenver voor op iedereen, ook Bontenbal. Daarnaast ben ik het ook echt niet altijd eens met alle standpunten van GL-PvdA. Maar ik volg een simpele filosofie in deze: Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral.

Een andere manier zou zijn als GL-PvdA, SP en PvdD een fractie zouden vormen in de Tweede Kamer. Desnoods met wat lossere fractiediscipline of een soort open democratisch model waarbij de grootste partij de fractievoorzitter levert en wat hoofdlijnen uitzet qua koers. Maar voornamelijk om er een blok van te maken in plaats van elkaar eindeloos in de weg te zitten zodat geen enkele partij de grootste kan worden.

[CVTTPD2DQ]

DaniëlWW2 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 17:02:
Dit is ook waarom GL en PvdA eindelijk gaan fuseren. Ze hebben zich jarenlang laten uitspelen tegen elkaar, zeker toen de PvdA zo nodig met Rutte in een kabinet moest gaan zitten.

Daarmee doe je de verkiezingsuitslag geen recht; een regering met PvdA en VVD was eigenlijk onvermijdelijk, en daar hoefden eigenlijk geen politieke partners bij. GroenLinks was weggevaagd; denk je dat de PvdA heeft aangedrongen om GL en de SP mee te laten doen?

De roep om "samenwerking" kwam pas nadat de PvdA (na het kabinet Rutte-II) door de kiezer werd afgestraft, en kleiner werd dan zowel de SP en GL.

Kwam dat door het "vechten" tussen de partijen, of gewoon omdat de PvdA in Rutte-II een snoeihard bezuinigingsprogramma heeft doorgevoerd?

Het is een volgens mij meer symptomatisch dat de PvdA, ondanks een uitstervend ledenbestand en een geschiedenis van waardeloos bestuur denkt een soort inherent recht te hebben om een grote middenpartij te zijn. Eventueel maar door GroenLinks op te slokken.

[D-e-n]

CVTTPD2DQ schreef op donderdag 18 september 2025 @ 17:31:
[...]

Daarmee doe je de verkiezingsuitslag geen recht; een regering met PvdA en VVD was eigenlijk onvermijdelijk

Misschien was die coalitie onvermijdelijk. Maar het probleem was dat ze in die coalitie het neoliberale beleid niet hebben afgebogen maar hebben doorgezet. De sociale werkplaatsen, de zorg: de rode draad was VVD beleid met her en der wat breed uitgemeten compensaties.

En het ergste: Samsom heeft veel van die keuzes, onder andere het tornen aan de vrije artsenkeuze, uitgelegd als "noodzakelijk". In plaats van compromissen uit te leggen werd beleid van de politieke tegenstander verdedigd. Ik heb hem dat tot op de dag van vandaag niet kunnen vergeven.

[D-e-n]

DaniëlWW2 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 14:12:
[...]


Ik denk dat de SP zich geen zorgen hoeft te maken over regeringsdeelname. Ze hebben zichzelf volledig buitenspel gezet met hun weigering rondom de defensieverhogingen. Niet alleen voor het CDA, maar ook voor GL-PvdA.

Die tegenstelling over de NAVO uitgaven wordt wat mij betreft schromelijk overdreven. Om even te chargeren: het is wat mij betreft geneuzel over cijfertjes en daar moet je uit kunnen komen

En let maar op, die kaart gaat gespeeld worden om de SP electoraal verder leeg te trekken, vanuit GL-PvdA.

Dat zou een blunder van jewelste zijn: echt links zwart maken om rechts te bestrijden

[ Voor 41% gewijzigd door D-e-n op 20-09-2025 17:40 ]

[teacup]

DaniëlWW2 schreef op zaterdag 13 september 2025 @ 17:02:
@wildhagen @CVTTPD2DQ Maar waar moeten die extra zetels van de SP dan vandaan komen?
Grootste kans is namelijk dat ze van GL-PvdA komen en niet van de PVV. Zou dat wel gebeuren, dan heb je inderdaad een andere discussie. Een GL-PvdA rond de 30 en SP rond de 20 zou een sterk blok zijn. Maar ik heb er een hard hoofd in of de SP dat gaat halen.

Is dat wel zo? In de laatste decennia hebben we de SP zien decimeren. De winst van PVV en veel later NSC en BBB lijkt deels bij de SP te zijn gehaald. Maar een bron erbij gezocht: Omroep Brabant. Volgens de Volkskrant richt de SP haar peilen nu ook vooral op de PVV:

Dijk gelooft er juist in dat PVV-kiezers die tevergeefs hoopten op een socialer beleid nu voor zijn partij kunnen kiezen. ‘Die mensen is een rad voor ogen gedraaid’, zegt de SP’er. ‘Onder de bezielende leiding van Wilders en de VVD zijn miljarden weggegeven aan aandeelhouders en vermogenden, terwijl er is bezuinigd op onderwijs, zorg, kinderen en ouderen.’

[Jerie]

Zes weken is een eeuwigheid en de waan van de dag (zoals het weer!) is van belang. Desondanks, als ik de huidige peilingen erop na hou [1], dan is het CDA die de meeste troeven in handen heeft. Bontenbal (een intelligente meneer met fatsoen; wat een verademing...) zal de poot stijf moeten houden om niet met PVV in zee te gaan. Want VVD zie ik het gewoon met droge ogen weer doen, al dan niet met een clone (FvD, JA21). Gezien Bontenbal zich met CDA nadrukkelijk profileert als centrumpartij met fatsoen verwacht ik ook dat daar de sleutel ligt voor een stabiel centrumkabinet. Daarbij zal Bontenbal van rechts maar ook links nog meer afsnoepen omdat peilingen strategisch stemmen in de hand speelt en PVV buitenspel staat (daar op stemmen heeft dus nauwelijks strategische invloed). Na Paars II waren ook CDA en LPF de grote winnaars.

JA21 heeft goed gekeken naar wat Trump-Musk flikte begin dit jaar met DOGE en wil hier hetzelfde. Met een dergelijke sociale afbraak ontstaat op nationaal niveau en internationaal niveau een gigantische chaos. Daar springen dan andere partijen op in. Denk aan Rusland en China. Vandaar dat ik hen zie als variant van PVV. Niet hetzelfde, maar wel dezelfde melodietjes met migratie als rode haring voor de daadwerkelijke issues.

Rest me nog te zeggen: hopelijk valt Bontenbal niet zo tegen zoals Balkenende. Als hij het in het eerste kabinet goed doet, dan zie ik hem de komende jarwn minister-president worden. Dan hebben we iemand met ern wetenschappelijke achtergrond als minister-president, en dat kan niet anders dan beter uitpakken dan het huidige rommeltje.

[1] Referentie post https://peilingwijzer.tomlouwerse.nl van vandaag (gebruikt Ipsos en Verian/EenVandaag).

[Mog]

@Jerie afgaande op de laatste peilingen is een coalitie zonder de PVV of VVD niet mogelijk. Dus er moet nog flink wat veranderen aan de verdeling van de zetels.

[evilution]

Jerie schreef op zaterdag 20 september 2025 @ 19:17:
Daarbij zal Bontenbal van rechts maar ook links nog meer afsnoepen omdat peilingen strategisch stemmen in de hand speelt

Als een kabinet met enige linkse signatuur wil krijgen betekent strategisch stemmen dat je gewoon GL/PvdA moet stemmen. Het is echt jammer dat ze Timmermans als verlosser op het schild hebben gehesen want die man is vast een goede politicus en bruggenbouwer maar wel jarenlang door rechts gedemoniseerd en daarom totaal geen stemmentrekker. Had er iemand weg gezet die wat feller is, a la Jimmy Dijk of zo.

Mijn stem gaat in ieder geval naar GL/PvdA en die van m'n moeder ook aangezien ik die mij laat machtigen omdat ze zelf vanwege haar leeftijd geen zin meer heeft om te gaan stemmen.

[martijn_tje]

Aboutaleb of Klaver vind ik uit GL/PvdA stal inderdaad een stuk aansprekender.

[Snowwie]

*knip* offtopic/rant.

[ Voor 98% gewijzigd door defiant op 04-10-2025 21:34 ]

[emeralda]

Dat de VVD alles dat niet rechts is uitsluit is een schande en ze zouden zich kapot moeten schamen. Het lijkt wel alsof sommige partijen willen dat Nederland onbestuurbaar is.

Zolang je de verkiezingen maar "wint" en daarna de zondvloed.

[Croga]

emeralda schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 08:32:
Dat de VVD alles dat niet rechts is uitsluit is een schande en ze zouden zich kapot moeten schamen. Het lijkt wel alsof sommige partijen willen dat Nederland onbestuurbaar is.

Zolang je de verkiezingen maar "wint" en daarna de zondvloed.

De VVD sluit *alles* uit. Niet alleen niet-rechts, ook wel-rechts. Vandaar ook dat ze in alle peilingen op groot verlies staan.
De VVD is straks de D'66 van extreem rechts geworden; eigenlijk niet meer relevant maar niet on-relevant genoeg om volledig te negeren.

En met de huidige peilingen lijkt ze dat nog te lukken ook. Niemand wil meer met de PVV aan het werk aangezien die absoluut onbetrouwbaar zijn gebleken en niet geschikt om ook maar enig bestuur te doen. Dan blijft over PvdA/GL met CDA; die missen dan nog ergens in de trend van 25 zetels wat VVD en D'66 bij elkaar kunnen brengen. En zolang de VVD zich dan beseft dat Dilan ook al lang niet meer geschikt is voor behoorlijk bestuur zou dat nog best stabiel kunnen zijn.

[Helixes]

emeralda schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 08:32:
Dat de VVD alles dat niet rechts is uitsluit is een schande en ze zouden zich kapot moeten schamen. Het lijkt wel alsof sommige partijen willen dat Nederland onbestuurbaar is.

Zolang je de verkiezingen maar "wint" en daarna de zondvloed.

Het grote probleem van de VVD is dat hun stelling niet houdbaar is. VVD stelt niet te willen samenwerken met PVV. VVD stelt niet te willen samenwerken met GL/PvdA. Dat betekent concreet dat het een positie in de oppositie ambieert. Maar, niets wijst er op dat de VVD daar op afstevent, het leunt nog steeds op het feit dat het deelnam in de afgelopen vijf kabinetten, en het weet dat het voor iedere denkbare coalitie onmisbaar is.

Alles wijst er op dat de VVD pas na de verkiezingen wil kiezen wat het wil gaan doen. Als het dat binnenskamers al wel heeft gedaan, lijkt het ze er alles aan gelegen om daar niet mee naar buiten te treden. Dat betekent dus concreet dat de PVV zeer zeker nog niet is uitgesloten. Ook is een constructie waarin de PVV, met hun rechtse rakkers, de macht pakt - en gedoogsteun van de VVD accepteert, niet uitgesloten. Zo goed als dat er in de ambiguïteit de mogelijkheid dat er uiteindelijk stiekem toch met GL/PvdA wordt samengewerkt niet is uitgesloten. Mensen die graag op de VVD willen stemmen kunnen dat dus rechtvaardigen door in hun hoofd dat te koppelen aan de door hun gewenste uitkomst.

De stellingname van VVD schat ik op dit moment in als je reinste kiezersbedrog - zeer bewust, en met oog op electoraal gewin.

[Zewatanejo]

Helixes schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:35:
[...]

Het grote probleem van de VVD is dat hun stelling niet houdbaar is. VVD stelt niet te willen samenwerken met PVV. VVD stelt niet te willen samenwerken met GL/PvdA. Dat betekent concreet dat het een positie in de oppositie ambieert. Maar, niets wijst er op dat de VVD daar op afstevent, het leunt nog steeds op het feit dat het deelnam in de afgelopen vijf kabinetten, en het weet dat het voor iedere denkbare coalitie onmisbaar is.

Alles wijst er op dat de VVD pas na de verkiezingen wil kiezen wat het wil gaan doen. Als het dat binnenskamers al wel heeft gedaan, lijkt het ze er alles aan gelegen om daar niet mee naar buiten te treden. Dat betekent dus concreet dat de PVV zeer zeker nog niet is uitgesloten. Ook is een constructie waarin de PVV, met hun rechtse rakkers, de macht pakt - en gedoogsteun van de VVD accepteert, niet uitgesloten. Zo goed als dat er in de ambiguïteit de mogelijkheid dat er uiteindelijk stiekem toch met GL/PvdA wordt samengewerkt niet is uitgesloten. Mensen die graag op de VVD willen stemmen kunnen dat dus rechtvaardigen door in hun hoofd dat te koppelen aan de door hun gewenste uitkomst.

De stellingname van VVD schat ik op dit moment in als je reinste kiezersbedrog - zeer bewust, en met oog op electoraal gewin.

Ja, je kunt de one-liners nu al schrijven inderdaad:

• "Partijen moeten nu over hun schaduw heenstappen"
• "Het land moet bestuurd worden"
• "Je kan die 2,5 miljoen PVV-stemmers niet negeren"

[Jos_V]

Maar wel de andere 7.5 miljoen kiezers negeren.

[martijn_tje]

Zewatanejo schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 14:29:

Ja, je kunt de one-liners nu al schrijven inderdaad:

• "Het land moet bestuurd worden"

PVV heeft 2 keer de kans gehad om te laten zien dat ze het land kunnen besturen. Het is 2x geflopt.

[RM-rf]

Helixes schreef op woensdag 8 oktober 2025 @ 11:35:
[...]

Het grote probleem van de VVD is dat hun stelling niet houdbaar is. VVD stelt niet te willen samenwerken met PVV. VVD stelt niet te willen samenwerken met GL/PvdA. Dat betekent concreet dat het een positie in de oppositie ambieert. Maar, niets wijst er op dat de VVD daar op afstevent, het leunt nog steeds op het feit dat het deelnam in de afgelopen vijf kabinetten, en het weet dat het voor iedere denkbare coalitie onmisbaar is.

Als de VVD uitkomt op minder dan 15 zetels en 7-8% van de stemmen of minder (van 21% in 2021, 4,5 jaar terug en 34 zetels)... en naar verwachting Yesilgoz gedwongen wordt terug te treden omdat ze eigenlijk geen enkele basis van vertrouwen in haar eigen partij heeft, zowel niet over haar persoon maar ook enorme partij-interne ontevredenheid over de huidige koers, die sterk inzet op rechts-populisme en veelvuldig liberale principes in de uitverkoop daarvoor zet, terwijl juist anere rechts-populistische partijen daarvan eerder lijken te profiteren.

... dan kun je me niet vertellen dat diezelfde VVD wel doodleuk daarna in coalitie-onderhandelingen _kan_ gaan stappen... los ervan of ze daarbij 'eisen' denken te kunnen hebben of niet;

De VVD zal _tenzij er een wonder gebeurt in de komende drie weken en de VVD minimaal kan stabiliseren (met 24 zetels in 2023 zouden ze al eigenlijk naar 20 zetels moeten stijgen wil het verlies nu als 'beperkt' gezien kunnen worden tov de vorige verkiezing) gewoon ook tot oppositie veroordeeld zijn, omdat een partij die tweemaal in zeer korte tijd een enorme tik op de vingers krijgt van de kiezers natuurlijk nooit een stabiele coalitiepartner kan gaan spelen.

Misschien ligt het eraan dat een hele generatie sinds 1994 opgegroeid is met een idee dat de VVD _altijd_ in een regeringscoalitie _moet_ zitten (in die hele tijd bestond er slechts eenmaal een kabinet zonder VVD, 3,5 jaar Balkenende IV) ... maar er is geen reden te denken dat de VVD _altijd_ moet mee-regeren..
Sterker nog, het had (imho) al beter geweest als Yesilgoz dat ook vorige keer bedacht had; Het enige VVD-loze kabinet in 2007 volgde op de eerste verkiezing die Mark Rutte toen als 'nieuwe' lijsttrekker leidde (toen hij zelf ook minder stemmen ontving dat de nr 2 op de VVD-lijst, een positie die toen Verdonk innam, die zelf ook kort erop uit de VVD-fractie stapte en haar eigen fractie begon, overigens ook met als begronding dat volgens haar de VVD een rechts-populaire koers moest varen, iets dat Rutte bewust _niet_ deed, wat hem wel kritiek opleverde maar op de lange termijn vermoedelijk juist wel de strategisch best uitwerkende koers is gebleken, de rechtspopulaire Verdoink is snel van het politieke toneel verdwenen en Rutte werd record-premier daarna )

[ Voor 23% gewijzigd door RM-rf op 09-10-2025 13:17 ]

[Helixes]

@RM-rf Als je kijkt naar de parlementaire historie, dan zijn er zat situaties van partijen die genadeloos afgestraft zijn, en tóch deelgenomen hebben aan regeringen. D66 is daar een terugkerend voorbeeld van.

Ik herinner me het CDA, dat op de top van de krediet-; huizen-; en eurocrises nog maar een keer Balkenende naar voren hadden geschoven - en logischerwijze halveerde. Die deden gewoon mee met Rutte-1.

Het probleem is dat - zonder VVD - het wel heel erg lastig is een meerderheidscoalitie te vormen is. Bovendien is de VVD zeker deze eeuw de enige echte regentenpartij van Nederland geworden - deelname aan het VVD-bal betekent voor sommigen de (onuitgesproken) verwachting bewindspersoon te kunnen worden. De neiging om, zo gezegd, in te stappen, zal dus heel groot zijn.

Bovendien gaat er - denk ik - héél hard getrokken worden aan VVD in de komende onderhandelingen. Dat betekent dat ze ook de vrijheid hebben een beetje te eisen wat ze willen. Dan maakt het feit dat de fractie nog maar zo uit 12 man bestaat ineens niet heel veel meer uit. Sowieso is de kleinste omvang van een fractie voor regeringsdeelname vrij constant 6 zetels geweest in de afgelopen 50 jaar.

[RM-rf]

Helixes schreef op donderdag 9 oktober 2025 @ 13:17:

Ik herinner me het CDA, dat op de top van de krediet-; huizen-; en eurocrises nog maar een keer Balkenende naar voren hadden geschoven - en logischerwijze halveerde. Die deden gewoon mee met Rutte-1.

goed dat je dat voorbeeld noemt... denk je zelf niet ook dat dat vooral een bewijs is dat het extreem dom is als een partij dat doet?

Dat kabinet zat ook netaan twee jaar en was volledig instabiel en juist de CDA stortte daarna verder in elkaar: in 2012 verloren ze nog eens ruim 5 procentpunten van hun stemmen en kwamen op 8,5% uit....
En ook daarna hebben ze een lange zeer instabiele fase dorlopen, die misschien bij de komende verkiezing voor het erst weer doorbroken wordt.

De enige gedachte toen was dat men petinent een links kabinet wilde voorkomen, omdat zowel de SP als de PVDA zeer sterk geworden waren, en dus liever de samenwerking met populitisch rechts aangingen wat een catastrophe werd... waarvan het grootste slachtoffer het CDA was.

Als je begint over "de ultieme regenten-partij", dan was dat zeker het CDA voor 2012 ... toen juist zij in de situatie van de VVD nu zaten, men dacht toen "dat het onmogelijk is een coalitie zonder het CDA te vormen", omdat het in Nederland sinds de orlog vrijwel nooit voorgekomen was dat men kon regeren zonder de christen-democraten..
Nogmaals, dat zijn hooguit subjectieve emoties die mensen denken te hebben... een partij die slechts 8,5% haalt kan makkelijk genegeerd worden in een coalitie-vorming en als deze partij zelf over twee verkiezingen gekrompen is tot een zetelaantal dat een derde of een kwart van voorheen is, is het ook het slimste om als partij te erkennen dat het zelfmoord is, pertinent te willen blijven "zetelplakken"..

Een democratie betekent ook dat het soms erg gunstig is voor je partij-structuur om een tijdje oppositie te voeren (ikzelf zou het zelf als een essentieel basisprincipe van democratie benoemen dat er géén vaste regeringspartijen bestaan, iedere partij zowel kan regeren als in de oppositie zitten voor bepaalde periodes)... juist ook omdat je dan een ander soort politici ook kunt laten opkomen, mensen die als opinie-makers uitblinken en niet enkel als 'bestuurder' opvallen als slimme leiders van ambtelijke organisaties zoals ministeries of staatssecretaris-portefeuilles.

[ Voor 53% gewijzigd door RM-rf op 09-10-2025 14:46 ]

[emeralda]

Ik ben geen fan van VVD ideologie maar feit is dat het altijd wel een partij is geweest die goede mensen kan leveren.

Er zitten een hoop partijen in de kamer die je het burgemeesterschap van Vlieland nog niet zou geven laat staan een ministerschap.

[Cid Highwind]

@emeralda Heb je een bonnetje als bewijs voor die stelling?

Een beetje flauw wellicht maar het is nu niet alsof we per sé van de VVD afhankelijk zijn en het zonder hen niet kan. Dat ze in staat zijn ervaren bestuurders te leveren is daarentegen wel deels inherent aan de aard van de partij, het is nu eenmaal een partij voor de belangen van grote ondernemingen en degenen die daar hoog in de boom zitten, dat gaat dus hand in hand.

Aan de andere kant is een minister slechts het boegbeeld van een ministerie. Ja, een belangrijke positie, maar wel ondersteund door een compleet ministerie. Bovendien is zeker in de laatste periode duidelijk geworden dat onafhankelijk hoe goed je minister zou kunnen zijn, partijpolitiek nog altijd de boventoon voert.

Met het huidige naar extreem rechts afgegleden programma van de Yesilgöz’ VVD, denk ik dat er weinig plek voor hen is in een pragmatische, oplossingsgerichte coalitie. Zelfs als CDA zou je daar moeten overwegen of je toch niet liever daar twee andere partijen voor in de plaats zoekt als een Volt en CU bijvoorbeeld.

Een bredere coalitie is op het moment een minder grote onzekerheid dan het huidige VVD, die reeds bewezen heeft op elk willekeurig moment een mes in de rug van haar partners te zetten.

[Helixes]

@Cid Highwind VVD is wel interessant. Ik denk niet dat Yeşilgöz gaat deelnemen aan deze coalitieonderhandelingen. Wat de grote, open vraag is, is welke (interim-) leider ze daar gaan kiezen. Dat zou zomaar eens iemand kunnen zijn die een iets centristischer koers wil varen met de VVD. Als dat het geval is, is er plots natuurlijk heel veel mogelijk. Het is waar wat @emeralda zegt, dat VVD óók nog hele hordes geschikte bestuurders in haar gelederen heeft - ook veel die wellicht minder met de koers van Yeşilgöz hadden. Er is voor de VVD zeker nog een weg terug van de ingeslagen route.

.... maar dan moet eerst Yeşilgöz weg.

[PLAE]

emeralda schreef op donderdag 9 oktober 2025 @ 18:42:
Ik ben geen fan van VVD ideologie maar feit is dat het altijd wel een partij is geweest die goede mensen kan leveren.

Helemaal eens hoor. Zijn wat ik zie lokaal en regionaal vaak de sterkst presterende fracties objectief bekeken. Goed voorbereid, goed getraind et cetera.

[dawg]

Voor de liefhebbers, vandaag een essay in Trouw over waarom strategisch stemmen erg onverstandig is en nooit tot het gewenste resultaat zal leiden. Wat quotes.

“Gaan stemmen is volstrekt irrationeel. De kans dat je op weg naar het stembureau op straat wordt doodgereden, is vele malen groter dan dat jij met jouw stem de verkiezingen beslist.”
https://www.trouw.nl/tijd...-ook-zelfbedrog~be5bde02/

Het waren niet toevallig deze drie partijen (GL-PvdA, VVD en PVV) die in de peilingen van 2023 leken te vechten om de ‘verkiezingswinst’. Zo werd het voortdurend gepresenteerd door de opiniepeilers die in de overdaad aan Nederlandse talkshows avond aan avond mochten komen opdraven.

Zij stellen de Nederlandse verkiezingen al jaren consequent foutief voor als een soort Amerikaans of Brits tweepartijenstelsel. In zo’n systeem bestaat inderdaad een duidelijke winnaar, één partij die macht krijgt, en een verliezer die met lege handen achterblijft. Een stem op een derde partij, zonder reële kans op winst, is in dat soort landen per definitie een verloren stem die niet werkelijk telt.

Nederland heeft echter een proportioneel kiesstelsel. Daarin bestaan verloren stemmen nauwelijks. Er bestaat zelfs geen kiesdrempel: iedere partij die genoeg stemmen haalt voor één enkele zetel, krijgt er ook werkelijk eentje in het parlement. Dat levert bijna per definitie een versplinterd parlement op. Maar het geeft juist al die kleine partijen in potentie ook veel macht, omdat zij soms als sleutelpartij kunnen fungeren binnen de regeringscoalities die in zo’n systeem nodig zijn.

Hoe teleurstellend deze veramerikanisering van de Nederlandse verkiezingen kan uitpakken, liet de stembusgang in 2012 zien. De PvdA van Diederik Samsom en de VVD van Mark Rutte ontvingen destijds massa’s strategische stemmen, om ervoor te zorgen dat de ‘verliezer’ buiten de regering zou blijven. De tweestrijd maakte beide partijen echter zo groot dat zij nauwelijks nog anders konden dan samen een regering vormen. Het gros van de strategische stemmers bleef teleurgesteld achter.

Je zou kunnen zeggen dat strategische stemmers met hun hoofd kiezen in plaats van met hun hart. Gevoelsmatig weten zij best welke partij werkelijk hun voorkeur heeft. Maar dat gevoel schuiven zij tijdelijk opzij omdat zij, al talkshows kijkend, zijn gaan denken dat verkiezingen een spel zijn. Een spel dat je met logisch redeneren, tactiek en strategie naar je hand kunt zetten.

We gaan niet naar de stembus omdat we met onze ene stem de verkiezingsuitslag kunnen bepalen. We stemmen omdat die activiteit voelt als onze burgerplicht en als een manier om ons onderdeel te voelen van het collectieve landsbestuur.

Meer dan op een rationele bestudering van de partijprogramma’s baseren we onze stem dus meestal ook op gevoel. We vragen ons af in hoeverre we vinden dat een partij past bij het beeld dat wij van onszelf hebben. Onze stem is onderdeel van onze identiteit.

Hoe groot de invloed van identiteit op stemgedrag is, liet onderzoek van Venkat Ram Reddy Ganuthula en Krishna Kumar Balaraman begin dit jaar zien. De twee wetenschappers onderzochten de verkiezingen in twintig democratieën de afgelopen vijftig jaar, waaronder die in Nederland. Ze concludeerden dat identiteitskenmerken als religie, huidskleur, sekse en afkomst van kiezers altijd een cruciale rol hebben gespeeld bij het verklaren van stemgedrag. En het ontstaan van online bubbels gedurende de laatste jaren, die maatschappelijk ‘tribalisme’ voeden, versterkt die trend bovendien.

De rol die identiteit speelt bij het bepalen van je stem, verklaart ook op zijn minst deels waarom kiezers vaak tegen hun eigen (rationele) belangen in stemmen. Niet elk lid van de Partij voor de Dieren (PvdD) is vegetariër. De PVV was in 2023 veruit de grootste in Ter Apel, terwijl de partij juist tegen de spreidingswet was die de druk op dat dorp met zijn aanmeldcentrum voor asielzoekers zou verlichten. Er zijn miljonairs die op de SP stemmen. En er zijn ook mensen genoeg die baat hebben bij een uitbreiding van de verzorgingsstaat, maar die toch steevast een kruisje zetten bij de VVD.

Dat komt dus omdat we onze stem niet puur baseren op ons rationele eigenbelang, maar vooral ook op de vraag tot welke partij wij onszelf het liefst zien behoren. De sociale identiteitstheorie stelt dat mensen een positief zelfbeeld nastreven en dat bereiken door zich te identificeren met groepen die zij als positief ervaren. In dat licht is stemmen dus niet alleen een politieke keuze, gebaseerd op een vergelijking van beleidsvoorstellen, maar ook een cultureel en psychologisch statement.

Je stemt op de partij die je wereldbeeld het best weerspiegelt: de partij waarmee je je het meest identificeert.

Door strategisch te stemmen verloochen je dus je identiteit. En dat wreekt zich op termijn. Een tactische stem op GL-PvdA voelt voor een PvdD-stemmer achteraf zelden groen genoeg en voor een SP-kiezer uiteindelijk altijd te rechts. En een strategische stem op de VVD leidt bij een Ja21-stemmer zo goed als zeker tot teleurstelling over de strengheid van het asielbeleid. Zeker als de grotere partijen na de verkiezingen met elkaar in een coalitie stappen. En vooral GL-PvdA kan niet anders. In de Nederlandse naoorlogse historie is er nooit een meerderheid van links-progressieve partijen geweest.

Partijen die electoraal opgeblazen zijn geraakt door een lading aan strategische stemmen, kunnen gemakkelijk gaan geloven dat hun standpunten veel populairder zijn dan in werkelijkheid het geval is. Dat is onwenselijk.

Zeer interessante materie. Het essay laat ook zien waarom we eigenlijk, net als in sommige andere landen ook het geval is, een week of twee voor verkiezingsdag peilingen zouden moeten verbieden. Vooral omdat deze misleidend zijn door de wijze waarop de peilers deze vervolgens invullen. Dan kunnen mensen beter een stemwijzer invullen, dan een peiling bekijken.

Uiteraard zullen media altijd beweren dat peilingen nieuwswaarde hebben, maar ook hier hebben onze media een gigantische blinde vlek als het gaat om hun eigen rol in deze. Politiek is geen spel wat te winnen valt, en waar strategie nodig is om te winnen. Helaas zijn er politieke partijen die wel trachten een strategie te gebruiken, dat heeft bijvoorbeeld Bas Erlings (voormalig VVD-campagnestrateeg) wel laten zien. Desalniettemin denk ik dat zonder peilingen dergelijke “strategieën” minder invloed zullen hebben en dat lijkt me een zeer goede zaak.

Rest ons de vraag, hoe komen we van die vermaledijde peilingen af?

[JeroenNietDoen]

Ik zit net naar de laatste peilingen te kijken en het oogt dan toch een lastige zaak.

PVV: 31 (+1)
GL-PvdA: 25 (-2)
CDA: 22 (-1)
VVD: 15 (+2)
D66: 14 (+2)
JA21: 13

Er van uitgaande dat CDA voet bij stuk houdt en niet met PVV wil regeren. Een formatie zonder GL-PVDA lijkt erg lastig. CDA/VVD/D66/JA21 en dan heb je nog 12 zetels nodig. JA21 heeft had eerder aangegeven waarschijnlijk niet met D66 te willen regeren, Jetten riep Eerdmands toch op te heroverwegen opdat ze eerder op andere vlakken eerder wel de samenwerking vonden.

Ik hoop dat last minute de voor rede vatbare PVV stemmers nog switchen. CDA of JA21 for all I care. Dat PVV blok is gewoon een blokkade op vooruitgang.

verplaatst naar het juiste topic

[ Voor 3% gewijzigd door darkrain op 11-10-2025 18:34 ]

[Jerie]

Betere oplossing is gewoonweg meerdere stemmen van eenzelfde kiezer laten gelden (maar dan gedeeld door aantal X voor gewicht). Gaat niet gebeuren, is geen 2/3 meerderheid voor.

Ook mag je peilen best verbieden (en geloof me ik heb er ook een hekel aan). Verbieden is lachwekkend als je het niet kunt handhaven. Ook dat gaat niet gebeuren.

Wat betreft VVD. Je gaat niet je lijsttrekker tijdens de campagne vervangen (bijvoorbeeld de Harris move was risky). Ik denk dat de kans groot is dat Yesilgöz na de verkiezingen (afhankelijk van welke coalitie wordt gevormd) eruit wordt gegooid, en dat we die naam nooit meer horen. Ja, ergens in een of andere voetnoot over de Nederlandse parlementaire geschiedenis.

Alleen bij een extreemrechtse constructie (de PVV is voor mij inmiddels bewezen anti-democratisch en niet meer slechts populistisch) waar de VVD zou gedogen zou Yesilgöz nog wel gedijen. Maar zo'n constructie gaat niet een meerderheid verkrijgen (ook niet bij een strategische eindsprint), plus het land zou dan weer X jaar op slot gaan.

[evilution]

.

[ Voor 101% gewijzigd door evilution op 12-10-2025 13:03 ]

[DaniëlWW2]

Met hoe het er nu voorstaat, zal elke redelijke coalitie bestaan uit in ieder geval GL-PvdA, CDA en D66. De vraag is vooral hoe groot die drie worden, welke de grootste van deze partijen en welke partijen erbij komen.

[JeroenNietDoen]

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:04:
Met hoe het er nu voorstaat, zal elke redelijke coalitie bestaan uit in ieder geval GL-PvdA, CDA en D66. De vraag is vooral hoe groot die drie worden, welke de grootste van deze partijen en welke partijen erbij komen.

Hoewel ik geen fan ben van GL-PVDA verwacht ik dat ook. Het kan eigenlijk niet anders. Het is te hopen dat veel zwevende kiezers op links en centrum dat ook inzien en strategisch stemmen om dat over de finish te krijgen.

En ik hoop hetzelfde op rechts. Dat mensen vermoeden dat het GL-PvdA, CDA en D66 gaat worden omdat iedereen PVV uitsluit, en daarom besluiten te switchen naar een JA21 in de hoop het meer naar rechts te kunnen trekken. Een kleinere PVV in de oppositie is altijd gunstig. En met een JA21 in de oppositie kan nog steeds op veel vlakken gewoon prima samengewerkt worden.

[DaniëlWW2]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:17:
[...]

Hoewel ik geen fan ben van GL-PVDA verwacht ik dat ook. Het kan eigenlijk niet anders. Het is te hopen dat veel zwevende kiezers op links en centrum dat ook inzien en strategisch stemmen om dat over de finish te krijgen.

En ik hoop hetzelfde op rechts. Dat mensen vermoeden dat het GL-PvdA, CDA en D66 gaat worden omdat iedereen PVV uitsluit, en daarom besluiten te switchen naar een JA21 in de hoop het meer naar rechts te kunnen trekken. Een kleinere PVV in de oppositie is altijd gunstig. En met een JA21 in de oppositie kan nog steeds op veel vlakken gewoon prima samengewerkt worden.

Met JA21 valt ook niet samen te werken voor een groot deel van de andere partijen, waaronder ook zeker D66 en GL-PvdA. Dat is immers een partij die zich ter rechterzijde van de VVD begeeft en fundamenteel niks structureels wil veranderen. Geen van de structurele problemen van Nederland gaan opgelost worden met JA21. Dus woningnood, stikstofcrisis, welvaartsverdeling, energiecrisis, verouderde infrastructuur (alles van wegen, spoorwegen, pijpleidingen, stroomkabels, riolering etc) die aangepakt moet worden of nu eindelijk eens fatsoenlijk anticiperen op de vergrijzing die inmiddels al begonnen is. Dit soort factoren alsmede de bestuurlijke chaos zijn namelijk ook het bejubelde investeringsklimaat aan het afbreken en zorgen mede voor die grote inflatie.

[JeroenNietDoen]

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:33:
[...]
Met JA21 valt ook niet samen te werken voor een groot deel van de andere partijen, waaronder ook zeker D66 en GL-PvdA.

Ik heb het niet over het vormen van een regering. Daarvoor zijn de verschillen met GL-PVDA en D66 te groot, maar ik denk dat er op aantal vlakken best wel gezocht kan worden naar steun van JA21 in de oppositie.

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:33:
[...]
Dat is immers een partij die zich ter rechterzijde van de VVD begeeft en fundamenteel niks structureels wil veranderen.

Wil je hiermee stellen dat alles rechts van VVD extreem-rechts is of lees ik em niet goed

[-Bonalds]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:43:
[...]

Ik heb het niet over het vormen van een regering. Daarvoor zijn de verschillen met GL-PVDA en D66 te groot, maar ik denk dat er op aantal vlakken best wel gezocht kan worden naar steun van JA21 in de oppositie.

[...]

Wil je hiermee stellen dat alles rechts van VVD extreem-rechts is of lees ik em niet goed

Ik zie/lees het vooral als, vanaf de VVD en verder 'rechts' daarvan, volgen voornamelijk de autocratische draaiboeken ala GOP/Trump, FN, AfD, PiS, etc; bij wegblijven dus.

[DaniëlWW2]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 13:43:
[...]

Ik heb het niet over het vormen van een regering. Daarvoor zijn de verschillen met GL-PVDA en D66 te groot, maar ik denk dat er op aantal vlakken best wel gezocht kan worden naar steun van JA21 in de oppositie.

[...]

Wil je hiermee stellen dat alles rechts van VVD extreem-rechts is of lees ik em niet goed

Nee, dat JA21 hun standpunten zo ver verwijderd zijn van veel andere partijen, dat de meeste partijen er niet mee willen of kunnen samenwerken.

[JeroenNietDoen]

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:09:
[...]


Nee, dat JA21 hun standpunten zo ver verwijderd zijn van veel andere partijen, dat de meeste partijen er niet mee willen of kunnen samenwerken.

JA21 is niet echt anders dan de VVD, en daarmee hebben al de genoemde partijen eerder al het bed gedeeld.

[JeroenNietDoen]

-Bonalds schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:05:
[...]
Ik zie/lees het vooral als, vanaf de VVD en verder 'rechts' daarvan, volgen voornamelijk de autocratische draaiboeken ala GOP/Trump, FN, AfD, PiS, etc; bij wegblijven dus.

Hmm sorry ik schaar JA21 niet in het rijtje FVD / PVV. Maar goed, dan mag je daar de VVD ook onder scharen.

[DaniëlWW2]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:12:
[...]

JA21 is niet echt anders dan de VVD, en daarmee hebben al de genoemde partijen eerder al het bed gedeeld.

JA21 is een partij die zich vrij systematisch profileert in dat ze het beleid van de VVD, te links vinden. Daarnaast loopt Eerdmans ook regelmatig af te geven op GL-PvdA en willen ze zelf alleen maar in een rechts kabinet. Die staan buitenspel.

[JeroenNietDoen]

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:21:
[...]
en willen ze zelf alleen maar in een rechts kabinet. Die staan buitenspel.

Daarom had ik het ook niet over JA21 in een kabinet, maar in de oppositie met een aantal zetels afgesnoept van PVV. Liever dat die zetels bij JA21 zitten en dat ze soms nog wel eens nuttig ingezet kunnen worden dan 29 lege zetels van PVV.

[-Bonalds]

DaniëlWW2 schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:21:
[...]


JA21 is een partij die zich vrij systematisch profileert in dat ze het beleid van de VVD, te links vinden. Daarnaast loopt Eerdmans ook regelmatig af te geven op GL-PvdA en willen ze zelf alleen maar in een rechts kabinet. Die staan buitenspel.

Ze claimen zelfs dat er de afgelopen 12 jaar er links beleid is gevoerd... koekoek.

Dat er slecht of geen beleid is gevoerd kan ik mij in vinden, maar links was het zeker niet... Tenzij je het vanuit een extreem-rechts perspectief benadert.

https://ja21.nl/standpunten

Maar na twaalf jaar links, of helemaal geen beleid

[-Bonalds]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:13:
[...]

Hmm sorry ik schaar JA21 niet in het rijtje FVD / PVV. Maar goed, dan mag je daar de VVD ook onder scharen.

Het is niet voor niets een afsplitsing van FvD; ben met je eens dat er gradaties zijn of dat ze een ander tempo hebben (wat vooral de marketing uitingen zijn, maar dat terzijde) maar ze volgens allemaal hetzelfde pad.

[JeroenNietDoen]

-Bonalds schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:40:
[...]


Het is niet voor niets een afsplitsing van FvD; ben met je eens dat er gradaties zijn of dat ze een ander tempo hebben (wat vooral de marketing uitingen zijn, maar dat terzijde) maar ze volgens allemaal hetzelfde pad.

En PVV is een afsplitsing van VVD. Als verleden nooit vergeten mag worden en voor den eeuwigheid bepaalt wat iemand zijn standpunten en gedrag zijn.

Anyway, agree to disagree. Ik geef JA21 voorlopig het voordeel van de twijfel ook al is het niet een partij waar ik op zal stemmen.

[wildhagen]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:43:
[...]

En PVV is een afsplitsing van VVD. Als verleden nooit vergeten mag worden en voor den eeuwigheid bepaalt wat iemand zijn standpunten en gedrag zijn.

Probleem is dat Eerdmans dat zelf niet eens weet. Dat is een jobhopper/opportunist pur sang. Die man heeft inmiddels bij 7 (of is het al 8?) partijen gezeten, net waar-ie opportunistisch denkt de meeste kans te maken.

Allemaal heel mooi, maar erg geloofwaardig kom je op die manier niet meer over. Dat je van inzicht verandert, en overstapt naar een andere partij, dat kan. Misschien zelfs 2 keer. Maar 7/8 keer... nee dat is niet echt geloofwaardig meer.

Enige voordeel van JA21 tov FVD (waar ze vandaan komen) is dat JA21 niet pro-Rusland is. Als op 29 oktober de FVD zou winnen, zouden we op 1 november een provincie van Rusland worden en is Poetin onze minister-president, als het aan Baudet en zijn Ui van Minerva zou liggen.

Los van dat punt is JA22 de facto bijna net zo (rechts-)extremistisch en anti-vrijheid/anti-democratie als de FVD.

[JeroenNietDoen]

wildhagen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:54:
[...]
Probleem is dat Eerdmans dat zelf niet eens weet. Dat is een jobhopper/opportunist pur sang. Die man heeft inmiddels bij 7 (of is het al 8?) partijen gezeten, net waar-ie opportunistisch denkt de meeste kans te maken.

Dat klopt. Ik hoor hem de laatste tijd vaak voorbij komen in politieke podcasts, en van daaruit mijn voordeel van de twijfel. Ik denk toch wel iets te horen / proeven van willen veranderen.

wildhagen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:54:
[...]
Allemaal heel mooi, maar erg geloofwaardig kom je op die manier niet meer over. Dat je van inzicht verandert, en overstapt naar een andere partij, dat kan. Misschien zelfs 2 keer. Maar 7/8 keer... nee dat is niet echt geloofwaardig meer.

Die snap ik wel. En dat is dan aan hem en JA21 om dat beeld te veranderen. Gezien hun recente groei zullen ze die kans moeten aangrijpen, anders loopt het over 4 jaar gewoon weer leeg, net als NSC.

wildhagen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:54:
[...]
Los van dat punt is JA22 de facto bijna net zo (rechts-)extremistisch en anti-vrijheid/anti-democratie als de FVD.

JA22 ken ik niet maar v.w.b. JA21 deel ik die mening dan niet met je. Tenzij je een mening over Islam en immigratie sowieso als rechts-extremistisch ziet.

[PLAE]

Bij mijn weten is JA21 niet antidemocratisch, of oproepend tot geweld. Dus waarom continu die term extreem rechts van stal wordt gehaald. Daarmee is de term wel wat onderhevig aan inflatie hier op het forum.

JA21 en D66 weten elkaar op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs te vinden. Maar kunnen ook vreselijk botsen. Het viel mij op bij het Radio 1 debat dat in een 1-op-1 debat met Eerdmans Jetten ervoor koos om PVV en FvD aan te vallen maar JA21 niet. Terwijl hij voor zijn neus stond. Voor mij wel een teken aan de wand. Jetten sorteert voor op een samenwerking.

[PLAE]

wildhagen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 14:54:
Probleem is dat Eerdmans dat zelf niet eens weet. Dat is een jobhopper/opportunist pur sang. Die man heeft inmiddels bij 7 (of is het al 8?) partijen gezeten, net waar-ie opportunistisch denkt de meeste kans te maken.

Dit is ook het eeuwige verhaaltje van zijn tegenstanders. Nadat hij in jonge jaren voor het CDA heeft gewerkt en voor de LPF kamerlid werd heeft hij toch altijd dezelfde politieke lijn gevolgd? Zelfs qua lokale partijen was dat in de geest van Fortuyn. Ik vind dat zijn gut feeling wel wat tekort heeft geschoten bij de keuze voor Forum en het trage vertrek. Maar daar is gelukkig JA21 uit voortgekomen. Ik zie bij de partij een mengelmoes van vooral ex-VVD leden, en oud PVV stemmers.

[Stukfruit]

JeroenNietDoen schreef op zondag 12 oktober 2025 @ 15:14:
[...]

JA22 ken ik niet maar v.w.b. JA21 deel ik die mening dan niet met je. Tenzij je een mening over Islam en immigratie sowieso als rechts-extremistisch ziet.

Vertel mij eens waarom een boerkaverbod + een verbod op de expliciet als "versterkte" benoemde gebedsoproepen in het partijprogramma staan en bijvoorbeeld een keppelverbod + verbod op luide kerkklokken niet?

Het probleem is niet dat het een mening zou zijn. Het lijkt me een feit.

[ Voor 4% gewijzigd door Stukfruit op 15-10-2025 01:13 ]

[JeroenNietDoen]

PLAE schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 00:13:
Bij mijn weten is JA21 niet antidemocratisch, of oproepend tot geweld. Dus waarom continu die term extreem rechts van stal wordt gehaald. Daarmee is de term wel wat onderhevig aan inflatie hier op het forum.

Die discussie liep gister ook al in het andere topic. Maar helaas hebben we ongelijk, aldus diezelfde mensen die alles rechts van CDA scharen onder extreem-rechts.

CDA zal het nu ook wel moeten gaan bekopen gezien ze niet met GL-PVDA willen.

[ Voor 35% gewijzigd door JeroenNietDoen op 15-10-2025 07:15 ]

[JeroenNietDoen]

Stukfruit schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 01:06:
[...]
Vertel mij eens waarom een boerkaverbod + een verbod op de expliciet als "versterkte" benoemde gebedsoproepen in het partijprogramma staan en bijvoorbeeld een keppelverbod + verbod op luide kerkklokken niet?

Ik ben geen JA21 stemmer. Dan moet je dat aan Joost Eerdmans vragen. Toevallig werden die vragen aan hem gesteld in de podcasts "Haagse zaken" en "Politiek dichtbij".

[oski27]

Stukfruit schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 01:06:
[...]


Vertel mij eens waarom een boerkaverbod + een verbod op de expliciet als "versterkte" benoemde gebedsoproepen in het partijprogramma staan en bijvoorbeeld een keppelverbod + verbod op luide kerkklokken niet?

Het probleem is niet dat het een mening zou zijn. Het lijkt me een feit.

Een keppel staat eerder in relatie tot een hoofddoek.
Een burka is gezichtsbedekkend, een keppel niet.
Wellicht helpt je dat iets.

Voor wat betreft je versterkte gedoe. Het is regelmatig in het nieuws geweest dat
het overmatige langdurige harde geluid het probleem is.

Ze zouden er ook voor kunnen kiezen om beide alleen toonhoogten te laten horen. Heb je ook geen discussie meer.

Om dit meteen als rechts-extremistisch weg te zetten is wel heel erg kort door de bocht imo, begrijp je verwijzingen dan ook niet zo goed. Wat wil je daarmee aangeven?

[D-e-n]

PLAE schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 00:18:
[...]


Dit is ook het eeuwige verhaaltje van zijn tegenstanders. Nadat hij in jonge jaren voor het CDA heeft gewerkt en voor de LPF kamerlid werd heeft hij toch altijd dezelfde politieke lijn gevolgd? Zelfs qua lokale partijen was dat in de geest van Fortuyn. Ik vind dat zijn gut feeling wel wat tekort heeft geschoten bij de keuze voor Forum en het trage vertrek. Maar daar is gelukkig JA21 uit voortgekomen. Ik zie bij de partij een mengelmoes van vooral ex-VVD leden, en oud PVV stemmers.

Als je nog bij Baudet blijft zitten op het moment dat de antisemitische appjes tegen de muren spatten is je kompas wel heel erg stuk en de vraag is of dat ooit goed komt. Ook bij Trump zat hij nog in de ontkennende fase op het moment dat iedereen de idioterie en het gevaar wel zag. Maar dat Nanninga met haar racistische uitspraken (dobbern....) er nog zit lijkt me nog een grotere schandvlek

[snmght]

JeroenNietDoen schreef op zaterdag 11 oktober 2025 @ 18:28:

Er van uitgaande dat CDA voet bij stuk houdt en niet met PVV wil regeren.

Wat dat aangaat was Bontenbal op Reddit (geverifieerd) nog heel expliciet:

https://www.reddit.com/r/...&utm_content=share_button

[Stukfruit]

JeroenNietDoen schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 07:04:
[...]

Ik ben geen JA21 stemmer. Dan moet je dat aan Joost Eerdmans vragen. Toevallig werden die vragen aan hem gesteld in de podcasts "Haagse zaken" en "Politiek dichtbij".

Wil je hier zeggen dat ik podcaster had moeten worden?

Maar serieus: het zijn vragen die je jezelf zou moeten stellen bij het lezen van zo'n programma en het beoordelen van hun acties tot nu toe.

Walks like a duck, quacks like a duck, etc.

[Stukfruit]

oski27 schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 07:18:
[...]

Een keppel staat eerder in relatie tot een hoofddoek.
Een burka is gezichtsbedekkend, een keppel niet.
Wellicht helpt je dat iets.

Voor wat betreft je versterkte gedoe. Het is regelmatig in het nieuws geweest dat
het overmatige langdurige harde geluid het probleem is.

Ze zouden er ook voor kunnen kiezen om beide alleen toonhoogten te laten horen. Heb je ook geen discussie meer.

Om dit meteen als rechts-extremistisch weg te zetten is wel heel erg kort door de bocht imo, begrijp je verwijzingen dan ook niet zo goed. Wat wil je daarmee aangeven?

De verwijzingen zijn niet het punt. Het is de constante aanval op zaken die behoorlijk eenzijdig gericht zijn en een afkeer laten blijken van alles wat niet Christelijk is.

Dat is gewoon wat onder rechts-extremisme valt:

vreemdelingenhaat (inclusief moslimhaat);
haat jegens vreemde (cultuur)elementen;

Zoals het laatst ergens anders zo mooi omschreven werd: JA21 omschrijft het programma van de PVV wat eloquenter. Minder direct, vergelijkbare boodschap.

Het probleem van de extremist is niet dat hij zichzelf extremistisch vindt, zullen we maar zeggen.

[JeroenNietDoen]

Ik dacht dat het gister en vanmorgen wel al duidelijk was gemaakt door een aantal mensen betrokken in deze discussies: alles rechts van CDA is extreem-rechts, net zo erg als PVV en FVD. En nu CDA wellicht VVD overweegt worden ook zij misschien wel gezien als extreem-rechts, ze heulen mit dem vijand!

Zo, dan kunnen we in 1 keer een hele groep mensen op dit forum monddood maken. Sluiten we de topics dan, of wordt het een echokamer van links? Zeg het maar...

[ Voor 4% gewijzigd door JeroenNietDoen op 15-10-2025 14:41 ]

[oski27]

Stukfruit schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 14:04:
[...]


De verwijzingen zijn niet het punt. Het is de constante aanval op zaken die behoorlijk eenzijdig gericht zijn en een afkeer laten blijken van alles wat niet Christelijk is.

Dat is gewoon wat onder rechts-extremisme valt:


[...]


Zoals het laatst ergens anders zo mooi omschreven werd: JA21 omschrijft het programma van de PVV wat eloquenter. Minder direct, vergelijkbare boodschap.

Het probleem van de extremist is niet dat hij zichzelf extremistisch vindt, zullen we maar zeggen.

Nouja, ik heb het stukje net even zitten lezen in het programma. Er staat niks geks.

Het gaat om versterkte gebedsoproepen, dat is wezenlijk wat anders dan gebedsoproepen in zijn totaliteit verbieden.

Je kan dus wel herleiden dat het gewoon gaat om geluidsoverlast.

Edit; om het even simpel te maken.
Ze willen dus een “gele auto” verbieden, maar niet alle auto’s.
Ze sluiten dus niks uit.


Godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting gelden voor iedereen, zoals het er staat.

Dus hoe kan dit dan rechts-extremistisch zijn?

[ Voor 6% gewijzigd door oski27 op 15-10-2025 14:56 ]

[Sevenhunt]

Er is hier überhaupt wel een voorkeur voor links merk ik. Maar dat mag natuurlijk, discussiëren moet altijd kunnen zonder elkaar te veroordelen.

En de discussie voor extreem rechts, ach, hoeft geen discussie te zijn, ik volg hierin gewoon de AIVD wat me een betrouwbare instantie lijkt:

De Nederlandse veiligheidsdienst AIVD heeft geen politieke partij als rechts-extremistisch bestempeld. De AIVD spreekt van rechts-extremisme bij een of meer van de volgende denkbeelden: racisme en wit superioriteitsdenken, antisemitisme, vreemdelingenhaat (inclusief moslimhaat), haat jegens vreemde (cultuur)elementen of ultranationalisme. In combinatie met extremisme: de bereidheid om vanuit ideologische motieven niet-gewelddadige en/of gewelddadige activiteiten te verrichten die de democratische rechtsorde ondermijnen.

Daarbij de discussie of het benoemen van groeperingen gelijk staat aan de definitie met haat, en je hebt op geen enkele manier een extreem rechtse partij in Nederland.

Maar nu ben ik natuurlijk extreem rechts

Qua coalitie hoop ik zelf op iets als JA21, VVD, CDA, D66. Wordt heel lastig, maar denk dat je hiermee zowel de rechts als links fanatieke gedachten vermijdt, wat altijd voor een gebalanceerder en dus beter beleid kan zorgen.

Als extra gedachte, misschien niet helemaal voor deze discussie, maar toch. Ik ben voorstander voor een kiesdrempel. Zodat de hele kleine partijen die uiteindelijk niet veel toevoegen niet in de kamer komen en de zetels die daarmee vrij komen bij de overige partijen komen.
Moeite is dat je dan dus een aantal partijen buitenspel zet per verkiezing, maar het maakt het wel makkelijker om een coalitie te maken.

[ Voor 14% gewijzigd door Sevenhunt op 15-10-2025 15:03 ]

[Stukfruit]

JeroenNietDoen schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 14:41:
Ik dacht dat het gister en vanmorgen wel al duidelijk was gemaakt door een aantal mensen betrokken in deze discussies: alles rechts van CDA is extreem-rechts, net zo erg als PVV en FVD. En nu CDA wellicht VVD overweegt worden ook zij misschien wel gezien als extreem-rechts, ze heulen mit dem vijand!

Zo, dan kunnen we in 1 keer een hele groep mensen op dit forum monddood maken. Sluiten we de topics dan, of wordt het een echokamer van links? Zeg het maar...

Een echokamer waarin een uitspraak van Bontenbal wordt gebruikt om een discussie bij gebrek aan betere argumenten af te doen als nietszeggend kan ook niet erg functioneel zijn.

[Stukfruit]

oski27 schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 14:53:
[...]

Nouja, ik heb het stukje net even zitten lezen in het programma. Er staat niks geks.

Het gaat om versterkte gebedsoproepen, dat is wezenlijk wat anders dan gebedsoproepen in zijn totaliteit verbieden.

Je kan dus wel herleiden dat het gewoon gaat om geluidsoverlast.

Godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting gelden voor iedereen, zoals het er staat.

Dus hoe kan dit dan rechts-extremistisch zijn?

Intentie is wat het naar de rechts-extremistische hoek duwt.

Nogmaals: iets netter omschrijven maakt het niet minder in strijd met de grondwet.

[ZieMaar!]

@Sevenhunt volgens experts (https://www.volkskrant.nl...rlanse-politiek~ba9c116c/) is remigratie een term met een extreemrechtse lading. Die term staat in 5 partijprogramma's: dat van de PVV, FvD, BBB, JA21 en BVNL.

Ik denk dat je met de VVD en JA21 ook echt geen fanatiek (of radicaal) rechtse gedachten vermijdt, eerlijk gezegd.

[Stukfruit]

Sevenhunt schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 14:54:
Maar nu ben ik natuurlijk extreem rechts

Eigenlijk vooral goed in overdrijven

[Sevenhunt]

Stukfruit schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:18:
[...]


Eigenlijk vooral goed in overdrijven

Dat klopt dan sowieso wel

[Sevenhunt]

ZieMaar! schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:17:
@Sevenhunt volgens experts (https://www.volkskrant.nl...rlanse-politiek~ba9c116c/) is remigratie een term met een extreemrechtse lading. Die term staat in 5 partijprogramma's: dat van de PVV, FvD, BBB, JA21 en BVNL.

Ik denk dat je met de VVD en JA21 ook echt geen fanatiek (of radicaal) rechtse gedachten vermijdt, eerlijk gezegd.

Maar 1 ding delen vanuit een definitie betekent niet dat je volledig aan die definitie voldoet en dat dus bent.
Kan ik heel veel voorbeelden bij halen, maar ik denk dat je wel begrijpt wat ik bedoel.

En de VVD zie ik echt als centrum rechts, JA21 zeker iets meer rechts.

[oski27]

Stukfruit schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:15:
[...]


Intentie is wat het naar de rechts-extremistische hoek duwt.

Nogmaals: iets netter omschrijven maakt het niet minder in strijd met de grondwet.

Het is niet in strijd met de grondwet. Sterker nog; het gaat hier dus om versterkte gebedsoproepen.

Er zijn namelijk ook uitspraken te vinden waarbij kerken het geluid van de kerkklokken moesten dempen.

Het versterkte geluid kan een inbreuk zijn. Sterker nog, dat is dus inbreuk op artikel 10 van de grondwet.
Iets waar jezelf notabene naar verwijst.

Dit kan dan worden geregeld binnen de APV.
Is de gemeente dan rechts-extremistisch?

Kijken we europees gezien dan zul je zien dat het hier gaat om art. 9 EVRM jo. art 8 EVRM.

Dat standpunt is dus toepasbaar binnen de gehele europese unie, zijn gewoon juridische kaders.

Dus als ik jou moet geloven is de grondwet rechts-extremistisch en de europese wetgeving ook?

[JeroenNietDoen]

ZieMaar! schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:17:
@Sevenhunt volgens experts (https://www.volkskrant.nl...rlanse-politiek~ba9c116c/) is remigratie een term met een extreemrechtse lading. Die term staat in 5 partijprogramma's: dat van de PVV, FvD, BBB, JA21 en BVNL.

Ik denk dat je met de VVD en JA21 ook echt geen fanatiek (of radicaal) rechtse gedachten vermijdt, eerlijk gezegd.

Remigratie is de terugkeer naar het land van oorsprong na eerder te zijn geëmigreerd.

Wat is daar eigenlijk extreem-rechts of haatdragend aan Dat is een onderwerp waar je volgens mij op een normale en neutrale manier over moet kunnen spreken? Als Oekrainiers straks na de oorlog terugkeren, dan heet dat ook remigratie is het niet?

[ZieMaar!]

Sevenhunt schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:21:
[...]

Maar 1 ding delen vanuit een definitie betekent niet dat je volledig aan die definitie voldoet en dat dus bent.
Kan ik heel veel voorbeelden bij halen, maar ik denk dat je wel begrijpt wat ik bedoel.

Nee, dat begrijp ik niet zo goed . Er is geen balans waarin je met goede punten extreme standpunten uitwist, althans, niet in mijn optiek.

En de VVD zie ik echt als centrum rechts, JA21 zeker iets meer rechts.

Ik waag me maar niet aan de discussie wat de VVD nou precies is, maar ik bedoel vooral dat ik daar ook wel radicaal/fanatieke rechtse punten zie (die je lijkt te willen vermijden).

@JeroenNietDoen dat staat echt heel goed in het gelinkte artikel uitgelegd.

[ Voor 5% gewijzigd door ZieMaar! op 15-10-2025 15:27 ]

[Touchdomex]

JeroenNietDoen schreef op woensdag 15 oktober 2025 @ 15:23:
[...]

Remigratie is de terugkeer naar het land van oorsprong na eerder te zijn geëmigreerd.

Wat is daar eigenlijk extreem-rechts of haatdragend aan Dat is een onderwerp waar je volgens mij op een normale en neutrale manier over moet kunnen spreken? Als Oekrainiers straks na de oorlog terugkeren, dan heet dat ook remigratie is het niet?

Omdat je het vraagt hierbij nogmaals het antwoord

Touchdomex in "De Tweede Kamerverkiezingen 2025: Actualiteiten en info"

https://www.nctv.nl/onder...terrorisme-en--extremisme

Rechts-extremisme

In tegenstelling tot rechts-terroristen, propaganderen de meeste Nederlandse rechts-extremisten momenteel een geweldloos pad naar de door hun gewenste witte etnostaat. Ze willen door het normaliseren van hun gedachtegoed een dominante maatschappelijke en politieke positie bereiken om vanuit daar een witte etnostaat te realiseren. Maar om deze etnostaat te bewerkstelligen willen ze miljoenen mensen op basis van hun ras, geloof, geaardheid of onwelgevallige standpunten deporteren, iets wat niet kan zonder dat daar geweld aan te pas komt. De steeds verdergaande omarming van politici en grote groepen in de samenleving van termen als ‘remigratie’, die door rechts-extremisten gebruikt worden als omschrijving van hun deportatieplannen, baart zorgen. In uiterste gevallen kan de normalisering van rechts-extremistisch gedachtegoed leiden tot rechts-extremistisch gemotiveerd geweld.

Het is een andere manier om de term deportatie te gebruiken zodat het neutraal lijkt door remigratie te gebruiken maar de plannen erachter zijn dat dan weer niet.

Hele heftige nudge nudge say no more. We weten waar we het over hebben als je weet van wie het komt zodat we neutrale termen kunnen gebruiken die voor onze achterban wat anders betekent.

[ Voor 8% gewijzigd door Touchdomex op 15-10-2025 15:37 ]

[darkrain]

Modbreak:

Weer open, de discussie hierboven past beter in De Tweede Kamerverkiezingen 2025: Actualiteiten en info uiteraard met onderbouwing. Rapporteer posts als ze niet voldoen.

[ Voor 115% gewijzigd door darkrain op 16-10-2025 13:10 ]

[DevWouter]

RobinHood schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 12:30:
Ik denk dat het CDA denkt dat ze prima met Ja21 kunnen samenwerken, daarbij dezelfde "logica" gebruikend als tijdens Rutte 1, een beetje de "i can heal him!" energie.

Stel er komt somehow iets van een coalitie als CDA + VVD + Ja21 + BBB uitrollen. De PVV stort in want het blijkt dat Wilders onzedelijke handelingen heeft gedaan met de mascotte van de Efteling en Ja21 en VVD krijgen beide 20 zetels ofzo, verzin wat

Wij zijn de grootste partij in deze coalitie, wij kunnen partijen als BBB en Ja21 heus wel in toom houden, we zijn gewoon een centrumrechts kabinet

Dat we vervolgens gewoon een herhaling van Rutte 1 of Schoof krijgen lijkt me vrij evident, maar ik heb niet echt het idee dat het CDA genoeg geleerd heeft.

Maar, stel we krijgen een mooi middenkabinet, CDA + PVDA + D66 + CU ofzo, dan denk ik dat het weglopen wel meevalt mits het kabinet gewoon dingen gedaan krijgt.

De winst van het CDA komt natuurlijk vooral door het verdampen van het NSC, maar het is wel goed om te kijken naar wat veel van die NSC-stemmers nou wilden: Een degelijk, normaal, rechts-van-centrum, comfortabel-conservatief en niet te populistisch verhaal. Nu kan je een heel bos planten over hoe in touch dat was met de realiteit, en dat Omtzigt echt wel wat tandjes conservatiever was dan veel mensen dachten, maar dat is nu niet zo belangrijk.

Veel mensen willen gewoon op een "normale" partij stemmen, dat was vroeger altijd het CDA totdat ze meer en meer een VVD 2.0 werden, nu hebben ze een een wat frisser pak aangetrokken, en geholpen door het feit dat de VVD hard naar rechts is gegaan, kunnen ze weer die normale, rechtse partij worden. Gat in de markt.

Natuurlijk zijn de kiezers van het CDA centrum - centrum rechts en willen ze dan ook liever een centrum-rechtse regering, maar ik heb ook de, misschien ijdele, gedachte dat als er gewoon goed beleid komt, het ze helemaal niet zoveel uitmaakt welke sticker je er op plakt. Vandaar dat ik niet denk dat de partij automatisch leegloopt als ze met PvdA in zee gaan.

Nog ijdelere hoop is dat als we eindelijk eens een daadkrachtig kabinet krijgen, het ook de wind uit de zeilen van radicaalrechts+ neemt. Als mensen minder bang worden voor de toekomst omdat dingen weer beginnen te lopen, zullen ze minder geneigd zijn om op partijen te stemmen die vooral het systeem verder willen afbreken.

Maar, ik ben cynisch genoeg om te weten dat dat helemaal niet hoeft te gebeuren, zie de opkomst van Fortuyn na Paars, en ik zie het CDA zich dus ook echt wel in een radicaal-rechts kabinet storten onder het mom van "wij kunnen de scherpe randjes eraf halen!", precies wat ene Pieter Omtzigt dacht.

Grootste voordeel is dat we in dat laatste geval misschien weer een gedenkwaardig CDA-congres krijgen

Ben je voor de samenwerking, dan stem je tegen de resolutie, ben je tegen de samenwerking, dan stem je voor de resolutie, duidelijker kan ik het niet zeggen

Het probleem is echter dat D66 al aangegeven heeft zeer kritisch te zijn op een coalitie met VVD en zij voorgesorteerd hebben op GLPVDA (maar niet zo extreem als Bontebal op de VVD). En de afstand tussen CDA-VVD en CDA-D66 is even groot.

Als(!) het CDA als een rechtse partij gaat handelen, dan zal D66 een uiterst links component worden van het kabinet, een functie ze openlijk niet willen, omdat de andere componenten van dit kabinet ze bij de eerste beste gelegenheid hun voor de bus gooien.

Dus als(!) dat de strategie van het CDA is dan is een kabinet met PVV veel waarschijnlijker. (Ik weet dat de VVD ook heeft gezegd de PVV uit te sluiten, maar dat was altijd onder externe druk). En D66 in combinatie met PVV is al uitgesloten.

De enige optie die ik voor het CDA zag om te winnen was door perfect neutraal te zijn en proberen, als partij, boven de partijen te blijven. Zodra het CDA naar links of rechts wankelt zal een partij op de andere flank weinig heil in een kabinet zien zitten omdat zij dan als enige het extreme component (hier links of rechts) van dat kabinet te zijn. Het CDA had kunnen functioneren als contragewicht.

En daarmee ook mijn conclusie dat Bontebal hiermee inderdaad Omtzigt achterna gaat. Sterker, ik denk dat veel CDA'ers het kwalijk zullen nemen dat Bontebal het eerste kabinet Wilders mogelijk maakt.

[RobinHood]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 13:14:
[...]

Het probleem is echter dat D66 al aangegeven heeft zeer kritisch te zijn op een coalitie met VVD en zij voorgesorteerd hebben op GLPVDA (maar niet zo extreem als Bontebal op de VVD). En de afstand tussen CDA-VVD en CDA-D66 is even groot.

Als(!) het CDA als een rechtse partij gaat handelen, dan zal D66 een uiterst links component worden van het kabinet, een functie ze openlijk niet willen, omdat de andere componenten van dit kabinet ze bij de eerste beste gelegenheid hun voor de bus gooien.

Dus als(!) dat de strategie van het CDA is dan is een kabinet met PVV veel waarschijnlijker. (Ik weet dat de VVD ook heeft gezegd de PVV uit te sluiten, maar dat was altijd onder externe druk). En D66 in combinatie met PVV is al uitgesloten.

De enige optie die ik voor het CDA zag om te winnen was door perfect neutraal te zijn en proberen, als partij, boven de partijen te blijven. Zodra het CDA naar links of rechts wankelt zal een partij op de andere flank weinig heil in een kabinet zien zitten omdat zij dan als enige het extreme component (hier links of rechts) van dat kabinet te zijn. Het CDA had kunnen functioneren als contragewicht.

En daarmee ook mijn conclusie dat Bontebal hiermee inderdaad Omtzigt achterna gaat. Sterker, ik denk dat veel CDA'ers het kwalijk zullen nemen dat Bontebal het eerste kabinet Wilders mogelijk maakt.

Oh ja, als het CDA doet doet kunnen ze het hoofdkantoor wel alvast op Funda gaan zetten, en vooral hopen dat er nog iemand zal overblijven om het licht uit te doen. We hebben gezien hoe blij de CDA-stemmer met Rutte 1 was, dat zijn ze nog altijd niet te boven gekomen, maar waar een PvdA wel een post-mortem heeft gedaan, heb ik niet het idee dat het CDA ooit écht heeft ingezien waarom de kiezer dit nou niet wil.

Mijn hoop is dat, mocht het die kant op gaan, dat de leden het nog niet vergeten zijn en aan de rem trekken.

Verder eens met je betoog, ik heb dus nog de hoop dat het vooral het opzuigen van rechtse, zwevende kiezers is, en niet een échte stap naar rechts is, maar hoe dan ook zou het voor het CDA als partij echt wel beter zijn om van hun eigen kracht uit te gaan. En dan een flauw antwoord geven op de flauwe vraag "met wie wil je samenwerken?"

"Met de partij die het meest met ons wil samenwerken",

ja, saai politiek nietszeggend antwoord, maar we hebben een partij nodig die saaie, nietszeggende antwoorden kan geven op dit soort onbenullige vragen.

[dawg]

RobinHood schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 14:14:
[...]

Oh ja, als het CDA doet doet kunnen ze het hoofdkantoor wel alvast op Funda gaan zetten, en vooral hopen dat er nog iemand zal overblijven om het licht uit te doen. We hebben gezien hoe blij de CDA-stemmer met Rutte 1 was, dat zijn ze nog altijd niet te boven gekomen, maar waar een PvdA wel een post-mortem heeft gedaan, heb ik niet het idee dat het CDA ooit écht heeft ingezien waarom de kiezer dit nou niet wil.

Mijn hoop is dat, mocht het die kant op gaan, dat de leden het nog niet vergeten zijn en aan de rem trekken.

Verder eens met je betoog, ik heb dus nog de hoop dat het vooral het opzuigen van rechtse, zwevende kiezers is, en niet een échte stap naar rechts is, maar hoe dan ook zou het voor het CDA als partij echt wel beter zijn om van hun eigen kracht uit te gaan. En dan een flauw antwoord geven op de flauwe vraag "met wie wil je samenwerken?"

"Met de partij die het meest met ons wil samenwerken",

ja, saai politiek nietszeggend antwoord, maar we hebben een partij nodig die saaie, nietszeggende antwoorden kan geven op dit soort onbenullige vragen.

Maar CDA is centrumrechts conservatief. En we zien zowel in Duitsland als ook in het Europees Parlement dat christendemocraten van nature naar de rechterkant neigen voor samenwerking. En omdat centrumrechts bijna overal gemarginaliseerd is wegens de opkomst van uiterst rechts, blijven die laatste over en zien we hoezeer christendemocraten zich moeten beheersen om niet all out samenwerking te zoeken met uiterst rechts. En soms doen ze dat zelfs ook. We zien de (in mijn ogen) worsteling van bijvoorbeeld Merz of Von Der Leyen.

Dat was in Weimar al zo. Denk Hugenberg, Von Papen, Von Hindenburg. Die dachten ook samen te kunnen werken met in dit geval Hitler en hem in toom konden houden door er conservatieven naast te zetten.

Ik vertrouw om deze redenen christendemocraten niet. In Nederland hebben ze ook de sociaaldemocraten opzij geschoven toen die kans er was (1986 Lubbers), en later natuurlijk met PVV in een gedoogconstructie.

[Piet_Piraat7]

Ik denk dat àls men hier hoopt op een minder (populistisch) rechts kabinet, je lot in handen ligt van het CDA. Zonder die partij wordt een coalitie op midden en links wel erg lastig.

[Sevenhunt]

Het ouderwetse paars zou echt wel goed zijn. Maar zie ik niet snel gebeuren nu Groen links bij de PvdA zit. Daarmee hebben ze zich op sommige punten wat te ver weg gezet.

[evilution]

Sevenhunt schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:30:
Het ouderwetse paars zou echt wel goed zijn. Maar zie ik niet snel gebeuren nu Groen links bij de PvdA zit. Daarmee hebben ze zich op sommige punten wat te ver weg gezet.

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

[JeroenNietDoen]

evilution schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:39:
[...]

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

Wellicht, maar is er dan wel een alternatief? Ik bedoel, een coalitie over links zonder CDA is volgens de laatste peilingen niet eens mogelijk. D66, GL-PVDA, SP, PVDD en VOLT zijn samen goed voor maar 49 zetels, 53 als ze DENK erbij zouden willen.

Zou je dan liever zien dat GL-PVDA kiest voor de oppositie?

[DevWouter]

evilution schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:39:
[...]

Niet mee eens. Paars was en zal worden, een rechtse coalitie waarin GL/PvdA in het pak genaaid is en er amper linkse dingen door krijgt.

Eerder de Wikipedia: Derde weg (sociaaldemocratie), maar dat wordt over het algemeen als een slecht idee beschouwd.

[DevWouter]

JeroenNietDoen schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 20:46:
[...]

Wellicht, maar is er dan wel een alternatief? Ik bedoel, een coalitie over links zonder CDA is volgens de laatste peilingen niet eens mogelijk. D66, GL-PVDA, SP, PVDD en VOLT zijn samen goed voor maar 49 zetels, 53 als ze DENK erbij zouden willen.

Zou je dan liever zien dat GL-PVDA kiest voor de oppositie?

Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

[spijkerhoofd]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
[...]


Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

Ik ben benieuwd of CDA en VVD aan deze beloftes houden want ik zie het CDA en VVD ook niet met de PVV samenwerken.

Een minderheidskabinet of een rechts kabinet met de VVD word een net zo grote bende als het afgelopen kabinet en zal niks voor elkaar krijgen. Het vertrouwen in de politiek zal fors dalen en ik voorzie zeker met een rechts kabinet een nieuwe kiesgang binnen 2 jaar. Ik denk dat het CDA dan hetzelfde zal krijgen als de NSC, een minimalisering van het aantal zetels. Voor het CDA is de beste keuze toch met PVDA/GL regeren als zelfbenoemde bestuurderspartij.

[JeroenNietDoen]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)

Ik heb de podcasts teruggeluisterd waarin hem die vraag gesteld werd

Tijdens de podcast kreeg Bontenbal een aantal ‘premiersdilemma’s’ voorgelegd. Stel: het CDA haalt 41 zetels, en VVD en GroenLinks-PvdA beide iets meer 35, voor welke partij zou het CDA dan kiezen? Het CDA mag er maar één van de twee kiezen, waar gaat Bontenbal dan voor?

Zijn antwoord was dat op basis van ervaring/verleden en partijprogramma meer matchen met VVD dan met GL-PVDA. Maar dat betekent niet dat hij niet met GL-PVDA wil, of zou kunnen.

Ik ben er stellig van overtuigd dat het CDA, D66 en GL-PVDA wordt.

[ Voor 22% gewijzigd door JeroenNietDoen op 16-10-2025 21:54 ]

[JeroenNietDoen]

spijkerhoofd schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:45:
[...]
Voor het CDA is de beste keuze toch met PVDA/GL regeren als zelfbenoemde bestuurderspartij.

En dat denk ik dus ook.

[Jazzy]

DevWouter schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:35:
Zoals het er nu naar uit ziet (en hoe alle poppetjes nu al aan het voorsorteren zijn) is een links en midden kabinet eigenlijk al weer uitgesloten. Het wordt dus een rechts of een minderheidskabinet.

Bontebal (CDA) wilt liever VVD dan GLPVDA (voorkeur)
Yesilgöz (VVD) wilt niet met GLPVDA (uitsluiting)
Jetten (D66) wilt niet met PVV of Ja21 (uitsluiting)

Tja, dan blijft er heel weinig combinaties over.

Je verdient 100 zweepslagen voor het woord 'wilt', maar ben het verder eens met je analyse. Denk dat die uitspraak van Bontenbal eigenlijk wel de doorslag gaf en de optie van een centrumlinkse coalitie definitief blokkeert.

[The_Worst]

In hoeverre zal Yesilgöz na de verkiezingen (moeten) vertrekken? Wellicht kunnen ze dan een nieuw verhaal ophangen van een stabiel kabinet om het land van het slot te krijgen en dan over de eigen ego's heen stappen. Er hangt een enorme sfeer van 'wij willen geen chaos maar correct bestuur en eindelijk een keer door'.

Nieuwsuur kwam gisteren (?) met het getal dat 50% van de rechtse kiezers nog aan het twijfelen is. Voor het CDA een mooie vijver om uit te vissen dus wellicht is het een tactiek om te kiezen voor rechts. Als mensen vinden dat ze daardoor te rechts worden kunnen ze nog overstappen naar D66 of zelfs desnoods GL-PvdA.
Pvv-stemmers (ex-BBB) zijn misschien daardoor meer geneigd naar VVD omdat ze het weglopen beu zijn.

[JeroenNietDoen]

De D66-leider wil zelf geen kleur bekennen. Bij Nieuwsuur worden de lijsttrekkers gevraagd om een coalitie te bouwen. Jetten weigerde om mee te spelen. Hij zegt zelf verschillende opties te zien en wacht de verkiezingsuitslag af.

[RobinHood]

The_Worst schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 22:42:
In hoeverre zal Yesilgöz na de verkiezingen (moeten) vertrekken?

Dat is 100% koffiedik kijken.

Feit is wel gewoon dat dit gewoon de koers van de VVD is, zie het interview met Patrick van Schie, maar sowieso: Als Yesilgoz maar wat uit de losse pols dingen roept waar de partij helemaal niet achter staat, was ze nu allang en breed gewipt. Losgaan op Douwe Bob was bijvoorbeeld echt geen incident, dat was en is bij de VVD inmiddels een vrij normale gang van zaken.

En als ze werkelijk van plan waren geweest om de toon te wijzigen, was dat het moment: Excuses aanbieden, diep ademhalen, en een veel mildere toon aanslaan. Maar nee, ze gaan all-in. Rechtser en conservatiever. We gaan echt nog wel gekkere dingen horen de komende twee weken, zie het nog wel gebeuren dat Geert Wilders steunen opeens weer mogelijk is onder het mom van "alleen zo kunnen we het linkse gevaar van het CDA stoppen!"

Nogmaals, de partij-ideoloog ziet Groenlinks als een gevaar voor de democratie, en wil liever met de PVV samenwerken.

Natuurlijk, wie weet kan de meer liberale vleugel van de VVD wat veranderen, maar zolang de conservatieve vleugel het voor het zeggen heeft, durf ik er geen kratje op te zetten of Dilan wel of niet aanblijft.

[DevWouter]

The_Worst schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 22:42:
Nieuwsuur kwam gisteren (?) met het getal dat 50% van de rechtse kiezers nog aan het twijfelen is. Voor het CDA een mooie vijver om uit te vissen dus wellicht is het een tactiek om te kiezen voor rechts. Als mensen vinden dat ze daardoor te rechts worden kunnen ze nog overstappen naar D66 of zelfs desnoods GL-PvdA.
Pvv-stemmers (ex-BBB) zijn misschien daardoor meer geneigd naar VVD omdat ze het weglopen beu zijn.

Als het CDA rechtse kiezers probeert te paaien dan zou een rechts standpunt uitdragen logischer zijn dan een concurrent steunen. De enige "logische verklaring" die ik kan bedenken is dat Henri Bontenbal en zijn team denken dusdanig veel stemmen te trekken dat zij ontzettend veel gewicht hebben tijdens de formatie. Maar dat zal alleen werken als ze de grootste worden met een behoorlijke marge.

Als ik de laatste peiling van https://www.ipsos-publiek...groeit-door-na-rtl-debat/ lees (het PDF is goed te lezen). Onder het kopje "Reden om op partij te stemmen" is het CDA alleen sterker op het "leiderschap" niveau, maar de laatste weken is het vooral Jetten die de show steelt.

* DevWouter leest zich even wat verder in en doet wat onderzoek

Oké, ik denk dat ik het nu snap. De strategie van het CDA is vooral om geen kwaad te spreken over rechts zodat ze een optie blijven voor de rechtse zwevende kiezer. Op rechts zijn ook de meeste zwevende kiezers. Op links is er ook beweging, maar vrij weinig richting het CDA.

Man, man... Met al dit soort gekronkel zal de rechtse kiezer zelfs bij "winst" teleurgesteld worden.

Overigens, nog een ander "feitje", waarschijnlijk gaat dit jaar een stuk minder mensen stemmen. Meestal zijn dat de zwevende kiezers, en gezien het merendeel rechts is, zal de impact van rechts ook minder zijn.

Maar goed, nog twee weken, en waarschijnlijk zal Wilders weer zuurstof krijgen en dus weer het debat gaan bepalen.

[Helixes]

RobinHood schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 00:19:
Dat is 100% koffiedik kijken.

Hmmmm.... Koffie....

Anyway. Oude wijsheden leren dat wanneer je als politiek leider twee verkiezingen op rij serieuze verliezen aflevert, en niet zelf de oprichter bent van die partij, dat je hebt te vertrekken. Of Yeşilgöz opstapt is een goede test van de mate waarin de oude politiek intact is - zeker. Maar het gefluister is dat VVD'ers achter de schermen nadenken over de toekomst.

[Mog]

Helixes schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 09:47:
[...]

Hmmmm.... Koffie....

Anyway. Oude wijsheden leren dat wanneer je als politiek leider twee verkiezingen op rij serieuze verliezen aflevert, en niet zelf de oprichter bent van die partij, dat je hebt te vertrekken. Of Yeşilgöz opstapt is een goede test van de mate waarin de oude politiek intact is - zeker. Maar het gefluister is dat VVD'ers achter de schermen nadenken over de toekomst.

Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA.

[ZieMaar!]

JeroenNietDoen schreef op donderdag 16 oktober 2025 @ 21:47:
[...]

Ik heb de podcasts teruggeluisterd waarin hem die vraag gesteld werd

[...]

Zijn antwoord was dat op basis van ervaring/verleden en partijprogramma meer matchen met VVD dan met GL-PVDA. Maar dat betekent niet dat hij niet met GL-PVDA wil, of zou kunnen.

Ik ben er stellig van overtuigd dat het CDA, D66 en GL-PVDA wordt.

Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt. Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

[Helixes]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:03:
Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA.

In 2021 haalde VVD nog 31 zetels - daar waren er nog 24 van over in 2023. Op zich is dat te begrijpen na een dominante periode van een raspoliticus. Hoewel ze zelf een vrij grote rol heeft gehad in de fumble, denk ik dat het Yeşilgöz wel vergeven is. Bedenk dat Rutte ook begon met een slechte verkiezingsronde.

Maar dat daar nog eens een 10 zetels van af zouden moeten - ik denk niet dat het realistisch is dat de VVD'ers nog een keer over hun hartjes gaan strijken. Bovendien is het lastig de leiderschap centraal te houden wanneer anderen binnen de partij beginnen te morrelen aan het idee dat ze de beste, en enige keuze is voor de toekomst. Als Yeşilgöz aan zou blijven, dan is ze aangeschoten wild.

Ik denk dat ze dat ook wel weet, en begrijpt. De vraag is alleen of haar ego niet toch zo groot is dat ze het niet alsnog gewoon gaat proberen. Het zou wel passen binnen het huidige politieke landschap, en haar persoonlijke ontwikkeling tot populist.

Wel ben ik bang dat Brekelmans bovenaan de lijstjes van mogelijke opvolgers prijkt. Hij heeft zich wel degelijk op die manier geprofileerd in de laatste jaren. Om eerlijk te zijn denk ik dat Ruben maar marginaal minder populistisch gaat zijn dat Dilan - maar samenwerking met GL/PvdA sluit hij in ieder geval niet uit, als ik zijn woorden in Buitenhof serieus mag nemen.

[ Voor 12% gewijzigd door Helixes op 17-10-2025 10:16 ]

[Superman]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:03:
[...]

Als de VVD onder de 15 zetels komt mag je toch hopen dat Yeşilgöz mag vertrekken. Hopelijk kiezen ze dan voor een Rutte/Dijkhoff. Eentje die wel wilt samenwerken met D66, CDA en GL/PvdA..

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

[ultimateharry]

ZieMaar! schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:05:
[...]

Dat denk ik ook, de uitspraak van Bontenbal wordt inderdaad wat uit zijn verband gerukt. Wellicht kunnen daar een aantal potentiële vvd stemmers mee gelokt worden, waarmee jouw coalitie dichterbij komt.

Ik denk ook dat deze uitspraak uit zijn verband is gerukt (logisch in de laatste 2 weken van de campagne). En toch denk ik dat hij de uitspraak wel bewust heeft gedaan. Mijn aanname is dat Bontebal het liefst een kabinet heeft met GL-PVDA, D66 en VVD (en daarbij natuurlijk het CDA als grootste).
Met zijn uitspraak kan hij enerzijds zoals eerder aangegeven door @DevWouter de zwevende rechtse kiezers voor het CDA winnen, maar misschien als tweede effect de VVD "er bij houden", ook in de ogen van de kiezers rond centrum-rechts.
Yeşilgöz ljikt zich juist weer af te zetten tegen deze richting door haar uitspraak rond GL-PVDA (niet samen in kabinet). En daarmee weer kiezers wat meer naar rechts te willen paaien (PVV maar ook zeker JA21).

[Mog]

Superman schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:18:
[...]

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

Een coalitie van 6 partijen lijkt me niet wenselijk. Ik heb mijn hoop op VVD 10-14 zetels, Yesilgoz eruit, en dan een coalitie van CDA, GL/PvdA, D66 en VVD (oudewertse liberale koers). Dan heb je volgens mij een heel degelijk centrumkabinet wat hopelijk 4 jaar gaat regeren.

[wildhagen]

Superman schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:18:
[...]

Of CDA kiest voor centrum links met PvdA-GL, D66, SP, volt en CU. Als een rechtse kiezer denk ik, laat maar "links' een keer proberen. CDA sluit pvv uit, d66 sluit JA21 uit en VVD sluit PvdA-GL uit dan blijft er centrum links over. SP moet maar water bij wijn doen.

Als een coalitie van 4 partijen al niet stabiel is, denk je dat een coalitie van 6 partijen dat wel is? Lijkt me onhaalbaar zo'n enorme aantal partijen.

Daarnaast, denk dat met name CU en SP geen zin hebben in zo'n coalitie. Zij zitten op de flanken (resp rechts en links) en zijn dus de scapegoat voor alles wat fout gaat in de coalitie. Zal men echt geen trek in hebben.

[Superman]

wildhagen schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:35:
[...]


Als een coalitie van 4 partijen al niet stabiel is, denk je dat een coalitie van 6 partijen dat wel is? Lijkt me onhaalbaar zo'n enorme aantal partijen.

Daarnaast, denk dat met name CU en SP geen zin hebben in zo'n coalitie. Zij zitten op de flanken (resp rechts en links) en zijn dus de scapegoat voor alles wat fout gaat in de coalitie. Zal men echt geen trek in hebben.

Tuurlijk is het niet stabiel maar dit komt door blokkades.

[GreatDictator]

Mog schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:23:
[...]

Een coalitie van 6 partijen lijkt me niet wenselijk. Ik heb mijn hoop op VVD 10-14 zetels, Yesilgoz eruit, en dan een coalitie van CDA, GL/PvdA, D66 en VVD (oudewertse liberale koers). Dan heb je volgens mij een heel degelijk centrumkabinet wat hopelijk 4 jaar gaat regeren.

Dit lijkt mij eigenlijk ook de enige manier om tot een redelijk stabiel centrumkabinet te komen. Ik verwacht eigenlijk ook dat Yesilgöz opstapt op de dag na de verkiezingen zodat de VVD met een schone lei de onderhandelingen in kan.

[FreakNL]

Het lijkt mij vooral handig dat we een coalitie krijgen die wat verstandig beleid gaat voeren. Dat kan over links, door het midden of over rechts, maar laat er alsjeblieft wat realistisch beleid komen zonder luchtfietserij, wegloperij, etc..

Ik sluit dan (op persoonlijke noot) meteen uit;

PVV - Heeft geen programma
VVD - Mogen weleens pas op de plaats maken met al dat gelieg.
NSC - Nobel, maar gedecimeerd zonder Omtzigt
BBB - Dit is geen partij maar een marketing-campagne
SP - Ideologisch goed, maar mij te extreem op sommige punten. (alhoewel ik er vroeger wel op gestemd heb)
Denk - Mij net iets te
FVD - Want wappies
Ja21 - Want Eerdmans
SGP - Bijna vergeten maar mij te extreem

Wat blijft er dan eigenlijk over qua partijen waarvan ik (IMO!) denk dat ze nog enigzins wat verstandig beleid zouden kunnen voeren?

GL-PVDA
D66
CDA

Maar die komen nooit aan een meerderheid... Bij lange na niet..

Dus dan moet je toch naar de kleinere partijen gaan kijken. Ik vind PvdD, Volt, 50Plus en de CU ook nog redelijke partijen, maar ze hebben wel wat extreme punten (op sommige vlakken) en/of ze hebben geen ervaring met regeren...

Het wordt een lastig verhaal...

[FreakNL]

GreatDictator schreef op vrijdag 17 oktober 2025 @ 10:41:
[...]


Dit lijkt mij eigenlijk ook de enige manier om tot een redelijk stabiel centrumkabinet te komen. Ik verwacht eigenlijk ook dat Yesilgöz opstapt op de dag na de verkiezingen zodat de VVD met een schone lei de onderhandelingen in kan.

Als je bij deze site:
https://www.coalitiemaker.nl/
(wellicht al eerder genoemd)

Bij het kopje "Automatisch mogelijke coalities berekenen" de PVV wegklikt en aanklikt dat je max 4 partijen wilt dan komt er als enige mogelijkheid idd GL-PVDA/cda/d66/vvd uit...

(dan gaan we er natuurlijk wel vanuit dat de peilingen kloppen)

Persoonlijk vind ik dat VVD weleens niet mag regeren. Maar dat wordt idd een lastig verhaal.