Geschreven voor @The Third Man en @Pistachenootje:
Omdat in het andere beleggingstopic de discussie vaak gaat over actief beleggen leek het mij en wat andere Tweakers een goed idee om een topic te starten voor passief beleggen.
Waarom passief beleggen?
Onderzoeken laten zien dat het erg moeilijk is om de markt op lange termijn (risk adjusted) te verslaan. Vandaar dat steeds meer particulieren en ook institutionele beleggers kiezen voor een passieve beleggingsstrategie met gebruik van indexfondsen.
Hier uitgelegd in Bogleheads Investment Philosophy
[...]
Wat betekent 'passief' precies?
Er bestaat niet een exacte vorm van passief beleggen, het zijn gradaties in meerdere opzichten.
Bekende principes zijn:
- niet meer de markt timen, dat wil zeggen altijd wanneer er geld beschikbaar is (bijv het loonstrookje) investeren ongeacht wat de koersen doen. Of wat voor doemscenario er de laatste tijd in het nieuws is.
- niet meer reactief van strategie veranderen of (uit voorzorg) cashen, dus ook niet als er een nieuw doemscenario ontstaat.
- niet meer gaan gokken welke sector/land/edelmetaal/etc het beter gaat doen, in plaats daarvan wordt niets anders meer gevolgd dan de wereldmarkt.
Dit wil niet zeggen dat je nooit meer wat wijzigt, maar dat doe je slechts om de strategie te optimaliseren. Dat kan zijn om kosten te besparen, of omdat een andere broker of fondsbeheerder je beter bevalt. Dat staat dus niet langer in verbinding met de grillen van de markt en/of de nieuwsmedia. Het geeft een hoop rust dat het niet langer uitmaakt of je niet de boot mist of beter wat anders had kunnen doen (een eindeloze kwelling om in te leven). Een risico hier weer bij is dat het voor sommigen ook te veel rust geeft en men weer wil gaan 'jagen'. Minstens de helft van het onderhouden van een passieve beleggingsstrategie is de beteugeling van de eigen psyche, inclusief het omgaan met impulsen, indrukken, suggesties en neigingen.
Vanzelfsprekend hoort dit allemaal bij een lange termijnstrategie. Zodra je een kortere termijn wil toepassen, is het wellicht af te raden om hiervoor in aandelen te investeren. Een bekende richtlijn is ergens tussen de 5 tot 10 jaar als kantelpunt. Mede afhankelijk van hoe je het op zou lossen als je net kopje-onder gaat als je het geld nodig zou hebben. Ga je dan bij de bank lenen, of kan je dan zelfs iets niet kopen wat je wel zou willen, dan is het snel af te raden. Kan je echter bij een ander potje of is er een familielid die wil helpen en is het meer 'vervelend', dan kan je ook het risico willens en wetens aangaan. Het is dan wel raadzaam om eens in de zoveel tijd te reflecteren om te zien of je risico nog wel aansluit bij je daadwerkelijke situatie.
Maar als ik nu een heel fortuin erin stop en het gaat morgen naar -50%, dan ben ik de helft kwijt! Waarom niet steeds een beetje?
Dit is het bekende dilemma van 'lump sum' vs 'dollar cost averaging' (DCA). De praktijk leert dat lump sum, op de lange termijn, vaker wel (ca. 70%) dan niet meer rendement oplevert. Een bekend advies is om te doen wat je nog onder controle kan houden. Het is altijd nog beter om het over bijvoorbeeld drie maanden te verdelen, dan in een keer alles erin gooien, bij een crash in paniek raken en alles weer eruit halen. Heb je daar geen last van, dan is lump sum dus verkiesbaar boven DCA. Zie ook dit uitgebreide Vanguard artikel hierover. N.B. dat dit artikel rekent met cash dat geen rente verdient. Parkeer je in de tussentijd het geld wel op een hoogrenderende spaarrekening of geldmarktfonds, dan is het effectieve verschil navenant kleiner.
Wat is een index precies?
Indexen worden gebruikt door fondsbeheerders om de portfolio van het fonds te bepalen. Zoveel procent Apple, zoveel procent Microsoft en ga zo maar door. De basis van de meeste indexen is weging op basis van beurswaarde ('market cap'), dus de prijs per aandeel maal het aantal uitgegeven aandelen. Er is tot nu toe maar weinig beters verzonnen dan dat. Dat wil niet zeggen dat het automatisch het beste is voor de toekomst en er wordt nog volop gekeken naar andere invalshoeken, waarbij factorbeleggen de bekendste is. Het grootste beletsel om factorbeleggen de nieuwe standaard te laten worden is dat dit tot nu toe vooral zich bewijst op de zeer lange termijn (20 jaar of langer) en dus de kans weer groter is dat als je niet zo lang kan wachten, weer wel de boot mist ten opzichte van de reguliere market cap index.
Welke index wordt dan aangeraden?
De bekendste indexen zijn de 'all-world' indexen zoals van MSCI en FTSE. Hierbij ga je zo min of meer met de hele wereldmarkt mee en maak je geen specifiekere keuze voor land A of industrie B. Wel zijn hier bepaalde gradaties in, omdat de economische voorspoed in de wereld nou eenmaal erg onevenredig is verdeeld. De basiscategorien zijn Developed Markets (ook wel simpelweg 'world' genoemd), Emerging Markets en Small Cap.
- Developed Markets/World: 23-26 landen afhankelijk van de exacte index (zie Wikipedia)
- Emerging Markets: alle landen waarbij de effectenmarkt nog niet aan alle criteria voldoen, met name als het gaat om invloed en sturing vanuit de overheid. Een land als China is hierbij een voor de hand liggend voorbeeld, maar ook wat verder ontwikkelde landen als Zuid-Korea wordt door sommige indexen (zoals MSCI) nog steeds als EM gezien. EM is dus niet een synoniem voor 'ontwikkelingsland' of iets dergelijks. De samenstelling wisselt behoorlijk per index, zie wederom Wikipedia.
- Small Caps: bedrijven die nog te klein zijn, maar daardoor vaak ook nog niet aan alle criteria voldoen zoals externe validatie van de jaarrekening, aandeelhoudersvergaderingen, autonome Raad van Commissarissen enzovoort. N.B. niet te verwarren met de factorbeleggingscategorieën als 'Small Cap Value', dat is een selectie binnen de small caps op basis van een factor.
Er bestaan indexen die enkel een categorie volgen, of een combinatie hiervan. Marketcaps.site is hierbij een praktische weergave welke verhouding op dit moment de wereldmarkt volgt. De keuze welke categorien je wel en niet meeneemt is een van de grootste vraagstukken voor investeerders en er bestaat geen eenduidig antwoord op. Sommige investeerders en fondsen volgen de markt zo breed als mogelijk (dus alledrie), sommigen maken een keuze voor alleen World+EM of zelfs alleen World. Merk hier wel bij op dat EM en SC niet inherent een 'rem' op je rendement zijn. Wel presteren ze tot nu toe vaker niet zo goed als de World, omdat de succesvolle, onwikkelde markten tot nu toe nou eenmaal succesvol zijn geweest. Alleen dat kan over een tijdje zomaar anders zijn, vandaar dat alleen maar op World leunen risicovoller kan zijn. We weten het simpelweg niet.
Wel is het zo dat SC door het grotere aantal aandelen en andere bijkomstigheden meer overhead voor de fondsbeheerders geeft en daardoor de kosten verhoogt. Veel populaire fondsen houden het mede daardoor bij alleen World+EM.
Waarom niet een veel succesvollere index als de S&P500? Warren Buffett zei dat toch! Die is heel rijk dus hij zal het wel weten!
Omdat je bij het segmenteren naar een specifieke economie, sector, groep of wat dan ook, je het risico enorm vergroot dat je op het verkeerde paard wedt. Zelfs al is dat nu/recent/al een tijdje de meest succesvolle van alle paarden.
Wat betreft Buffett: die is in de eerste plaats rijk geworden door rijke ouders te hebben en vervolgens getalenteerd angel investor in private equity te worden. Niet op de beurs dus. Daarnaast gaf hij het advies aan Amerikanen, die al op hun eigen economisch voetstuk leven dat de VS in de wereld geniet en waarbij in de eigen economie beleggen niet dermate onlogisch zou zijn. De situatie is niet automatisch toepasbaar voor de Europeaan, wat zou die er immers aan hebben om 100% op een externe economie, N.B. op een andere continent, zoals VS te gokken.
Een ander detail wat vaak wordt weggelaten is dat de S&P niet een geheel passieve index is, men beslist nog steeds actief wat men wel en niet toelaat, mede op basis van eigen visie op het reilen en zeilen van het aandeel. Tesla is hierom erg lang buiten de index gehouden, wat ook al kan je een hoop over het bedrijf en de CEO zeggen, ook een hoop rendement heeft weggehouden. Als je strategie dus zou zijn om 100% voor de VS te gaan, dan zou een algemene, passieve VS index zoals CRSP US Total Market een logischere optie zijn. Het feit dat social media en de koffiecorner het dan toch steeds over S&P500 hebben zou al te denken moeten geven.
Een wedervraag bij elk ander idee als index A, B of C zou zijn: hoe weet je nou dat alleen maar omdat die index het zo veel beter heeft gedaan, die dat zal blijven doen? Resultaten in het verleden bieden nou eenmaal geen garantie voor de toekomst.
Maar waarom dan wel in die wereldindex als resultaten toch geen garantie geven voor de toekomst?
De essentie is dat bij gebrek aan een beter alternatief, gewoonweg de hele wereld volgen de meest voor de hand liggende balans geeft tussen risico en potentieel rendement. Factorbeleggen komt daar nog bij als een van de weinige alternatieven die ook niet puur weg te zetten is als recent succes of ander 'wind in de rug'-scenario. Weet je een betere strategie dan staan we daar natuurlijk voor open!
Het heet dan wel 'all world' maar je zit dan voor 70% in de VS! Wat als Trump nou dit of dat?
Dit is een beetje de tegenhanger van de voorgaande vraag over de S&P500. Het principe van weging op basis van beurswaarde gecombineerd met het recente succes van de VS (en met name diens Big Tech) zorgt voor een overrepresentatie ervan in de wereldindex. De meningen zijn verdeeld of dit verkeerd/gevaarlijk is en/of dat zou moeten betekenen dat je beter wat anders kan doen. Wie het weet mag het zeggen. Wel is het zo dat het niet bepaald de eerste keer is dat men allerlei rampen en verdoemenis voorzag en de beurs daar vervolgens niet lang last van had. Aan de andere kant zijn er ook argumenten te vinden voor het toevoegen van een 'home bias', primair omdat je toch al meer van je eigen economie (EU-breed bedoeld dan) afhankelijk bent dan van de rest van de wereld. Dat gezegd hebbende is het benoemen van het probleem natuurlijk niet zo moeilijk, maar wel de invulling van het alternatief.
Is het eigenlijk niet gevaarlijk dat miljoenen mensen passief zijn gaan investeren?
Je zou eigenlijk moeten beginnen met het onderkennen van de selectiviteit in de probleemstelling. Het begrip marktbreed investeren is niet iets nieuws, het bestaat al eeuwen en heeft tot de ontwikkeling van indexen geleid. Vervolgens zijn de meeste beleggingsfondsen al sinds jaar en dag min of meer zo gaan investeren. Soms met wat meer sturing, maar nooit extreem. De grootste geldfondsen op aarde zijn hedgefunds en pensioenfondsen en die doen niks anders dan min of meer breed en marktprestatiegewogen investeren. Dat er nu ook allerlei particulieren daarbij zijn gekomen verandert daar niet veel aan. Het is eerder een bedreiging voor de bedrijfstak die leeft van de actieve belegger, daarom zie je zo veel reclame en finfluencing voor actiever handelen met de ETF-van-de-week, goud, crypto, CFD's en allerlei andere spielerei want daar verdient men nog wat aan.
Wat is het verschil tussen ETF's en beleggingsfondsen?
Sommige fondsen zijn direct verhandelbaar op de beurs, dat zijn ETF's (Exchange Traded Funds). Klassieke fondsen zijn dat niet en kennen een handelsmoment per dag, doorgaans na beurssluiting(en). Het is niet zo dat beleggingsfondsen actief beheerd worden en ETF's passief. Dat is een beetje beredeneerd alsof iets met vleugels altijd een vogel is. Het klopt dat beleggingsfondsen meer actieve fondsen kennen, maar dat is slechts een verhouding. We hebben het hier uitsluitend over passief beheerde indextrackers en wat dat betreft speelt het ETF of beleggingsfonds zijn geen rol.
Het is dus ook niet zo dat een beleggingsfonds altijd een ETF is, of dat je voor het beleggen in indexfondsen automatisch in ETF's belegt. Als een bron dit wel beweert/adverteert/zo voorstelt zou dit een rode vlag moeten zijn dat het een Wij-Van-WC-Eend is die je probeert een brokeraccount aan te smeren.
Voordelen ETF
- Meteen verhandelbaar: dat scheelt tijd. Vergeet alleen niet dat brokers vaak wel een vertraging hebben om cash geld over te maken, uitcashen kan dus wel een dag of twee langer duren. Inleggen kan wel vaak semi-direct via iDeal of credit card.
- Vaak iets lagere kosten: omdat men letterlijk op de markt opereert, is er ook meer marktwerking tussen fondsen wat de kosten laag houdt.
Nadelen ETF
- Variabele prijs: de prijs wordt losjes gecorrigeerd door de beheerder, maar die kan verschuiven door marktwerking (relatief aan- of juist verkopen). Gemiddeld zal dit niet positief of negatief zijn, maar je kan wel door toeval steeds 'duur' handelen. In de praktijk is dit echter een marginaal effect.
- Alleen 'hele stukken' aankopen. Net als bij aandelen kan je niet 1,98 stuks van een ETF kopen, dat betekent dat als je 100 euro wil investeren en de ETF kost 51 euro, je er net geen twee kan kopen. Veel ETF's worden via splitsing redelijk goedkoop gehouden zodat het praktische 'wisselgeld' in de tientjes zal lopen, maar je houdt dus altijd wat over of je moet je investering af laten hangen van de marktprijs. Dit geeft een sturend effect wat je ook een afwijkend rendement kan opleveren t.o.v. de markt. Er zijn brokers zoals IBKR die het mogelijk maken om 'fractioneel' te kopen, waarbij dit intern wordt opgelost. Hou er dan wel rekening mee dat je technisch gezien de fractie dan niet op de normale beurs koopt maar als dienst afneemt van de broker (en dus andere wettelijke bescherming geldt). Als het echter om tientjes gaat zou je dat als acceptabel nadeel kunnen zien.
- Foutgevoeligheid bij aankooporders inschieten: een bekende valkuil is dat men niet goed oplet bij het aanmaken van orders. De verkeerde beurs (hogere transactiekosten), andere valuta dan euro (wisselkosten en -verlies), market order genomen net toen de prijs verschoof enzovoort.
- Dividendlekkage: er is (nog) geen manier om dubbele dividendbelasting te voorkomen cq te compenseren. Zie de uitgebreide toelichting verderop.
- Replicatie/swap/sampling: alhoewel dit niet per se onderdeel is van ETF's specifiek, zie je bij ETF's wel vaker dat men kosten bespaart door met sampling en/of swaps te werken in plaats van replicatie (de daadwerkelijke aandelen bezitten). Een uitgebreide toelichting is in dit Morningstar artikel te vinden.
Voordelen beleggingsfonds
- Eerlijke prijs: de waarde vertegenwoordigt de exacte waarde van de onderliggende aandelen doordat de prijs eenmalig na beurssluiting wordt bepaald.
- Lagere foutgevoeligheid: zolang je maar het juiste fonds kiest kan je niks verkeerd doen, je geeft het bedrag op en de broker/bank regelt het verder.
- Fractioneel aankopen: er kan tot veel cijfers achter de komma worden aangekocht, in tegenstelling tot ETF's. Het bedrag dat je beschikbaar stelt ('inlegt') wordt dus altijd geheel omgezet in stukken van het fonds.
- Bij NL fondsen geen tot weinig dividendlekkage: zie de toelichting verderop.
- Bij NL fondsen alles 'in eigen land': stel er zou wat juridisch ontstaan, dan zit je niet met een conflict met een buitenlandse partij, zelfs al zit die in de EU.
Nadelen beleggingsfonds
- Traag: de kortste verwerkingstijd is twee beursdagen, in de praktijk kan het wel een dag of twee langer duren. Fondsbeheerders kennen vaak een grotere handelsinterval, bijvoorbeeld Meesman hanteert een week.
- Gesloten dagen: Met name de EM fondsen kunnen wel een kleine week eruit liggen als door feestdagen een hoop beurzen gesloten zijn. Een ETF is enkel afhankelijk van de agenda van diens eigen beurs.
- Doorgaans enkel distribuerend: zie de toelichting verderop bij dividendlekkage, de meeste banken en fondsbeheerders regelen dit automatisch als herinvestering.
Wat is dividendlekkage? Is dat niet opgelost bij accumulerende fondsen?
Eerst een voorbeeld van een investeerder in individuele aandelen. Zeg deze investeerder heeft aandelen Microsoft bij een broker gekocht en Microsoft keert vervolgens dividend uit. De broker moet aan de VS nu dividendbelasting betalen en vervolgens wordt over het uitgekeerde dividend door de Belastingdienst nog eens dividendbelasting geheven. Dat laatste kan de investeerder terugkrijgen via z'n belastingaangifte, maar dat eerdere beetje belasting is al naar de VS gegaan en is permanent weg. Dit heet dividendlekkage. Omdat dit wat zuur is (samen met nog veel andere belastingen) heeft Nederland met een VS een verdrag afgesloten ter voorkoming van dubbele belasting, dus mag de investeerder een W8-BEN formulier invullen, en gaat de broker geen belasting aan de VS betalen. De investeerder krijgt nu het volledige dividend, dat wordt nog steeds belast door de Belastingdienst maar dat kan nu geheel worden teruggekregen. Geen lek dus. Een aspect hierbij is dat dit altijd distribuerend werkt, je krijgt immers altijd cash, je kan niet zeggen 'doe maar een beetje meer Microsoft aandeel', dit is verderop van belang.
Nu koopt de investeerder een ETF als VWCE van Vanguard. Wordt er dividend uitgekeerd, dan betaalt Vanguard belasting aan de landen van herkomst van elk uitkerend aandeel. Vervolgens krijgt de broker gerapporteerd wat het netto dividend is (bij accumulatie) of krijgt dat cash van Vanguard, en gaat dat wederom belasten voor de Belastingdienst. Net als in het voorbeeld hierboven. Dat zou je dus kunnen voorkomen zou je zeggen (via het verdrag), alleen nu is het probleem dat Vanguard geen overeenkomst heeft met de investeerder. Die heeft slechts de ETF in diens bezit maar is geen 'klant' van Vanguard of iets dergelijks, Vanguard bezit alle onderliggende aandelen zelf. Dat houdt dus ook in dat er geen formuliertje of wat dan ook kan voorkomen dat Vanguard altijd de dividendbelasting aan de VS betaalt en de investeerder altijd achter het net vist. Ongeacht of het nou accumulerend of distribuerend is, omdat dat pas plaatsvindt na het afdragen van de belasting door de fondshouder.
Om dit te ondervangen zijn er allerlei Nederlandse fondsen die als 'fonds voor gemene rekening' opereren. Dit werkt praktisch gezegd net als een beleggersclub, de investeerders zijn wel klant bij het fonds en het fonds bevat dus eigendommen van de individuele investeerders. Daardoor mag het fonds wel voor 'al zijn klanten' het verdrag tegen dubbele belasting toepassen en dus enkel Nederlandse belasting inhouden. Dit betekent ook dat het fonds dan altijd distribuerend werkt, zoals bij het voorbeeld van losse Microsoft aandelen genoemd werd krijg je bij directe dividenduitkering altijd het dividend als cash. Wel bieden veel brokers en banken aan om het dividend automatisch te herinvesteren, maar dit is niet zo efficient als accumulatie (er zit altijd een verwerkingstijd tussen waarbij het geld buiten de markt verblijft). Een ander detail is dat deze fondsen niet automatisch 100% dividendlekvrij zijn, want er zullen vaak nog wel wat landen in aanwezig zijn waar Nederland niet een dergelijk verdrag mee heeft. Dit is met name een aspect van Emerging Markets fondsen (veel niet-Westerse landen).
Hoe zit het moet de euro vs andere valuta? Kan ik niet beter een ETF in dollars aankopen?
Daar spelen twee losse zaken: ten eerste is de koers van een ETF of beleggingsfonds niet afhankelijk van of het in USD/EUR/GBP wordt aangeboden. De koers is altijd min of meer gecorrigeerd via de actuele wisselkoersen (en als het wel uiteenloopt kost het je te veel aan transactiekosten om er een slaatje uit te slaan). Het is niet anders dan een kilo goud in USD of EUR kopen, je betaalt een andere hoeveelheid, maar de waarde is gelijk. Wel betaal je wisselkosten als je cash rekening bij je broker in andere valuta is (doorgaans EUR) dan het fonds, dat is gelijk al verlies omdat de broker er, via ongunstige koersen, marge bij rekent, net als de geldwisselaar op het vliegveld. Het is dus praktisch gezegd alleen zinvol om iets in andere valuta dan euro te kopen als je daar al geld van hebt en het later ook daarin terug wil hebben.
Ten tweede speelt er wel valutarisico op alle aandelen die niet een beursnotering in euro hebben, wat namelijk altijd betekent dat behalve de beurswaarde, de effectieve waarde voor de 'vreemde' investeerder kan fluctueren via de wisselkoersen. Er bestaan zogeheten 'hedged' fondsen die dit ondervangen, maar daar staat een vaste kostenopslag (en dus rendementsvermindering) tegenover. In de praktijk wordt het niet geadviseerd omdat de effectieve winst te klein is: de kans dat bij je transactie net zo'n zeldzame fluctuatie optreedt is aanmerkelijk kleiner dan dat je op je totale inversteringstermijn een groter verlies draait op de hedge. Het is ook zo dat als je dit toch zou willen ondervangen, een fonds met bijvoorbeeld Amerikaanse aandelen aankopen in 'hun' USD (slechts extra wisselkosten bij de transactie) effectiever zou zijn dan een hedged fonds nemen (kostenopslag over de gehele termijn).
Waar kan ik het beste passief beleggen?
Deze vraag krijgt meestal een hoop aandacht, en terecht. Een kleine kostenbesparing kan door het 'rente op rente effect' al gauw tot een verschil leiden van honderden of zelfs duizenden euros op de lange termijn. Voordat je vragen stelt in het topic wordt eerst van je gevraagd wat huiswerk te doen: www.indexfondsenvergelijken.nl* geeft een mooi up to date overzicht van diverse aanbieders van passief index beleggen (let op: door de standaard instelling van minimaal 70% marktkapitalisatie vallen enkele opties weg). Tevens heeft Financieel Onafhankelijk Blog minstens 2 artikelen die zeer de moeite waard zijn: De beste ETF in 2025* en Kosten indexfondsen en ETFs*
(* sites bevatten affiliate links)
Populaire keuzes
Hieronder vind je een aantal populaire keuzes in alfabetische volgorde met een beknopte beschrijving. Voor meer opties en verdere details (zoals ISIN's) zie: www.indexfondsenvergelijken.nl. Let op: er zijn nog veel meer geschikte keuzes en de onderstaande opties zijn zeker niet bedoeld als advies.
Northern Trust bij de grootbank
De 3 grootbanken ABN AMRO, ING en Rabobank bieden deze fondsen aan met relatief lage kosten van . Deze fondsen kennen bij geen dividendlekkage. Bepaalde bedrijven worden uitgesloten op basis van ESG beleid, ca. 5% van de markt. Dit kan zowel als voor- of als nadeel worden beschouwd.
ETF's bij de broker
De verschillen tussen de meeste brokers zijn klein, hieronder worden de bekendste genoemd
- DeGiro is tegenwoordig een Duitse broker met een duidelijke interface en app. DeGiro in het verleden enkele malen berispt is door de AFM. Sindsdien is hun reputatie wat minder. Wel hebben ze met hun kernselectie lage transactiekosten (let wel op dat je de specifieke beurs kiest waar dit geldt).
- Interactive Brokers (IBKR) is een grote Amerikaanse broker welke Europese klanten bedient vanuit een Ierse vestiging. Nadeel van IB is dat de interface van de desktop applicatie niet geschikt is voor beginners. De web applicatie is eenvoudiger maar deze mist bepaalde functies.
- Easybroker en Lynx zijn Nederlandse brokers die reseller zijn van het IBKR-platform. De voordelen hierbij zijn dat ze voor de beginner wat toegankelijker zijn en bijvoorbeeld een Nederlandse helpdesk hebben. De kosten zijn natuurlijk wel iets hoger.
- Saxo is een Deense broker die voor de helft eigendom is van het Chinese Geely. Qua gebruiksgemakt ligt het tussen Easybroker en DeGiro in.
Wat voor de hand liggende ETF's, hier met kosten om een indruk te geven van hoe dat zich onderling verhoudt:
- WEBN - Een relatief nieuwe World+EM ETF die slechts 0,07% fondskosten rekent.
- VWCE - De bekendste World+EM (samen met diens distribuerende versie VWRL), maar tegenwoordig ook de duurste met 0,22%.
- VEVE + VFEM - Hetzelfde World+EM maar dan als losse ETF's wat iets in de kosten scheelt met ca. 0,16%.
- SPYI - Een van de weinige ETF's die World+EM+SC volgt, voor slechts 0,17%.
N.B. Dat al deze ETF's een dividendlek van zo'n 0,30% hebben dat bij de kosten komt!
Amerikaanse ETFs via opties aanschaffen zoals bijvoorbeeld VTI en VXUS (alleen bij IBKR).
Deze dekken de wereld tegen zeer lage kosten (slechts ca. 0,03%) en hierbij kent VTI geen dividendlek. Een nadeel hiervan is dat er grotere bedragen nodig zijn en het minder eenvoudig is om aan te schaffen. Het proces wordt hier uitgelegd. Een andere manier om Amerikaanse ETFs direct te mogen aanschaffen is om professional status aan te vragen bij IB. De vereisten worden hier uitgelegd. Een ander aspect is de mogelijke problematiek rond overlijden, aangezien opties niet dezelfde status als een bezit van aandelen kennen en dit dan met de Amerikaanse instanties moet worden geregeld.
CARIW bij de grootbank of broker
CARIW is een beleggingsfonds van Cardano (voorheen Actiam). Het dekt een groot gedeelte van de bedrijven in de ontwikkelde landen tegen lage kosten (0,10%) en zonder dividendlekkage. Indien gewenst kan hier nog een fonds of ETF voor EM en/of SC aan worden toegevoegd (Cardano biedt dit zelf niet). Het fonds is duurzaam en voert een actief EGS beleid waardoor meer bedrijven worden uitgesloten dan bij NT (zo'n 17%). In tegenstelling tot NT is het zowel bij brokers als banken te koop.
Fondsbeheerders
Hieronder volgt een groep fondsbeheerders die autonoom opereren als een soort versimpeling van een broker die enkel een of een paar fondsen biedt. Niet geheel toevallig zijn bieden ze ook beleggingspensioenrekeningen aan. Jij kiest de strategie, legt in en zij regelen het verder. Dit geeft gemak, vrijwel geen kans op foutjes, maar logischerwijs ook hogere kosten en extra verwerkingstijd.
Meesman - Wereldfonds
Meesman biedt een wereldfonds aan dat gebaseerd is op de fondsen van Northern Trust World+EM+SC. Voordelen van Meesman zijn o.a. het gemak van 1 overkoepelend fonds en de eenvoud van de interface. Een nadeel is dat de totale kosten meestal iets hoger zijn dan de onderliggende Northern Trust fondsen zelf aanschaffen via de grootbanken. Nadeel is dat je enkel dat ene fonds (en nog een duurzame variant) kan kiezen en niet een andere verhouding of alleen World+EM bijvoorbeeld kan kiezen.
Brand New Day - Zeer Offensief
Sinds enige tijd biedt Brand New Day de portefeuille Zeer Offensief met enkel indexfondsen aan, op basis van dezelfde bekende verdeelsleutel als Meesman gebruikt. Wel kan je bij BND voor eigen fondskeuze gaan, dit verhoogt de lopende kosten maar geeft je wel de vrijheid om met een andere verdeling tussen de fondsen te kiezen.
FitVermogen - Nationale Nederlanden
FitVermogen wordt aangeboden door NN Investment Partners en is onderdeel van Goldman Sachs Asset management. Door middel van 2 NN enhanced index fondsen kan werelddekking worden verkregen. Voordeel van deze fondsen zijn de lage kosten. Belangrijkste nadeel is het strengere ESG beleid (voor sommigen kan dit ook een voordeel zijn), hierdoor is de marktdekking slechts zo'n 60%.
Afraders
- Beheerd beleggen, vooral bekend bij banken. Zelfs als ze beweren min of meer een index te volgen, gaat er sowieso een laag kosten bovenop om hun schoorsteen te laten roken en je loopt het risico dat je slechter dan de markt presteert.
- Neobanken en -brokers met mooi ontworpen apps met millennial- en GenZ-georienteerde naam en design (pasteltinten en zo). Bekende voorbeelden zijn TradeRepublic, N24, Revolut, Curvo, Peaks, Bux. Hier spelen een aantal problematische aspecten:
Wat gebeurt er eigenlijk als de broker failliet gaat?
Beleggingsinstellingen vallen vanuit EU-wetgeving onder de Beleggerscompensatie van de nationale bank in het land van vestiging. Dit beschermt slechts tot 20k. De reden dat het niet hoger is (zoals 100k voor sparen), is dat men ook vanuit wetgeving vereist is om de beleggingen in een bewaarfirma onder te brengen. Deze kan niet door een faillissement geraakt worden en dus is het risico kleiner dan bij een bank die als geheel, inclusief alle spaartegoeden, failliet zal gaan.
Dat wil dus zeggen dat zolang de bank of broker niks 'geks' doet, er ook niks aan de hand hoort te zijn met je beleggingen als het misgaat. Meesman is zelfs technisch gezien geen beleggingsinstelling is en valt daardoor niet eens onder het compensatiestelsel, maar valt wel onder dezelfde wetgeving en toezicht door de AFM als de brokers en banken.
Waarom gaan we niet voor dividendfondsen? Extra geld is nooit verkeerd toch?
Dividend wordt ook wel een sigaar uit eigen doos genoemd, doordat de koers van het aandeel navenant daalt. Er komt dus nergens extra geld vandaan, het is niet een soort rente of vergoeding, het is een verschuiving van beurswaarde naar cash. Je kan er dus ook niet door profiteren (net als dat een deel van je aandelen verkopen je geen voordeel op zou leveren). De reden dat er 'high yield' en 'aristocrats' en soortgelijke aantrekkelijk klinkende fondsen bestaan is dat in sommige landen zoals de VS, waar dividend lager wordt belast dan belasting op gerealiseerd rendement (wat je bij de verkoop betaalt). Het is dan dus vaak goedkoper, vooral in contexts als pensioenen, om je belegd vermogen te laten 'wegvloeien' via dividend dan delen verkopen. In een land als Nederland waar dit niet speelt heeft het dus geen toegevoegde waarde. Zie ook de Ben Felix video The Irrelevance Of Dividends.
En obligaties dan? Dat is toch slim om risico's van een crash te compensere?n
Dit idee is een beetje een achterhaald concept voor een 'gediversificeerde beleggingsportefeuille' zoals veel banken, brokers en fondsen al decennia aanbieden. Obligaties hebben een aantal nadelen waardoor ze een beetje tussen de wal en het schip van sparen/deposito's en aandelen vallen:
- ze hebben marktrisico, dat wil zeggen dat als de obligatiemarkt krimpt, je obligaties negatief rendement kunnen krijgen. In het verleden zag je vaker dat dit als een wip werkte met de aandelenmarkt, als de een omhoog ging ging de ander omlaag en vice versa, wat het een soort van rationele basis gaf om toch het risico te nemen. Echter recentelijker is dat effect weggevallen, zie bijvoorbeeld de situatie rond 2022. Spaarekeningen kunnen ook richting de 0% gaan, maar hebben niet vaak een negatief tarief. Deposito's hebben niet eens het risico dat de rente daalt (dat is het idee erachter).
- de vermogensrendementsheffing (VRH) is hetzelfde als bij aandelen, terwijl het rendement praktisch altijd lager zal zijn dan het voorgerekende rendement. Nu is het tegenwoordig wel mogelijk om correctie hierop te krijgen naar het daadwerkelijke rendement, maar dat moet je dan wel doen en je wordt alsnog volledig belast. Bij sparen is het belastingtarief juist lager dan het praktisch rendement, waardoor je feitelijk onderbelast wordt = winst.
- het rendement is vaak niet hoger dan de hoogste rentes bij spaarrekeningen. Nu moet je vaak wel wat meer moeite doen om dit met sparen ook te krijgen (lees: in het buitenland onderbrengen), maar het scheelt je zoals genoemd een deel VRH.
Lang verhaal kort: als je een deel van je investering buiten je aandelen wil houden, dan is een spaarrekening en/of deposito een veel voor de hand liggender alternatief. Wees gewaarschuwd als een 'bron' dit niet zo weergeeft, maar enkel spreekt over beleggingsvormen als obligaties en vastgoed om te diversificeren, dan schuilt er doorgaans een verdienmodel achter.
En geldmarktfondsen?
Geldmarktfondsen parkeren hun geld bij een grote financiele instelling zoals een centrale bank om rente te ontvangen. Het is eigenlijk een stap verder dan een individuele spaarrekening bij een normale bank (die voor particulieren en/of het MKB beschikbaar is) en waar 'grote jongens' zoals banken en grote bedrijven hun geld stallen. De ECB is hierbij het bekendste en betaalt wat ook in het nieuws komt als 'de ECB-rente', die doorgaans het hoogste is van alle spaarrentes.
Voordelen zijn
- je geen marktrisico loopt, het fonds rendeert letterlijk de rente van de bank (simpel gezegd) min de fondskosten
- niks extra's nodig buiten een normale beleggingsrekening, dus ook geen aparte spaarrekening bij een specifieke bank
Nadelen zijn
- dat dit nog steeds als een belegging geldt en dus onder het hoge VRH tarief valt
- de goedkoopste fondsen zijn alleen voor de 'grote jongens' beschikbaar zijn (minimum transactiegrootte van tienduizenden euro's of meer). Er bestaan dan weer fondsbeheerders die hiervoor een brugfonds aanbieden, zoals Meesman ("Rentefonds"), met zoals te verwachten weer hogere kosten maar ook hetzelfde gemak en toegankelijkheid als bij andere beleggingsfondsen.
- er zijn ook goedkope fondsen die met swaps e.d. werken (synthetisch), wat theoretisch een extra risico op problemen kan geven
- het fonds rendeert vrolijk negatief als de rente te ver daalt, je moet dus ook daar het rendement in de gaten blijven houden
Zie voor meer informatie het topic Goedkoopste manier voor geldmarktfonds]
Zijn er nog valkuilen waar ik extra op moet letten?
- Zoek een fonds/ETF altijd op met de ISIN, niet met 'NT world' of 'SPYI' of iets dergelijks, de kans is te groot dat je een soortgelijk maar toch ander fonds vindt. Zowel Indexfondsenvergelijken (klik op Portefeuille) als Mr FOB's artikelen vermelden de ISIN's bij de genoemde fondsen.
- Bij een broker: let op welke beurs en valuta je kiest. Sommige fondsen zijn ook in niet-Euro zoals USD te koop, en een andere beurs kan ook hogere transactiekosten met zich mee brengen. Beter te vaak gecheckt dan te snel geklikt. Specifiek voor diegenen die de Kernselectie van De Giro willen toepassen, ook in diens overzicht staat de beur(s/zen) vermeld waar de korting geldt, bijvoorbeeld TradeGate.
- Bij ETF's: het wordt afgeraden om market orders te gebruiken, omdat die voor elke prijs kunnen worden uitgevoerd. In de praktijk loopt dat meestal wel los, maar je kan net pech hebben dat voor je neus een megaorder de prijs opdrijft (bij een koop) of juist in laat zakken (bij een verkoop). Een limiet order geeft daarbij wel de zekerheid dat er niks geks gebeurt, maar je loopt het risico dat je order niet wordt uigevoerd. Een praktisch richtmiddel is om de prijs in het midden van de ask/laat en bid/bied prijzen kiezen, dan wordt het vaak gelijk 'gepakt' door de HFT-bots.
Let er ook op dat sommige brokers een achterlopende marktweergave gebruiken, vaak 15 minuten, waardoor je 'midden' prijs toch niet zo midden blijkt te zijn. Met wat gegoogle vindt je vaak wel een gratis dienst die dezelfde beurs live weer kan geven (bijvoorbeeld via "xetra live data").
Goede bronnen voor passief beleggen:
Financieel Onafhankelijk Blog - Beleggen voor beginners
Goede start voor beginners met uitleg van begrippen en basis principes. Wel veel affiliate links.
Ben Felix - Youtube kanaal
Diverse videos over diverse onderwerpen m.b.t. beleggen.
William Bernstein - If You Can
Gratis boekje dat de principes van passief beleggen uitlegt.
Bogleheads Investment Philosophy
Passief beleggen volgens de filosofie van Vanguard oprichter John Bogle.
Bogleheads - Investing from the Netherlands
De Bogle principes toegepast op de Nederlandse situatie. Enigszins verouderde informatie.
Topic start 'Beleggen op de beurs in de praktijk'
Korte uitleg van een aantal begrippen en basis principes.
Morningstar.nl
Onafhankelijke info over heel veel ETFs en fondsen.
JustETF.com ETF screener
Database van alle Europees beschikbare ETFs. Geschikt om vergelijkingen mee te maken.
Marketscap.site
Informatie over de marktkapitalisatie van diverse MSCI indexen, Northern Trust en Actiam.
Handelsdagen NT fondsen.
Financiële onafhankelijkheid - Deel 5
Topic over het bereiken van financiële onafhankelijkheid
Welke vragen/onderwerpen zijn geschikt voor dit topic?
Omdat in het andere beleggingstopic de discussie vaak gaat over actief beleggen leek het mij en wat andere Tweakers een goed idee om een topic te starten voor passief beleggen.
Waarom passief beleggen?
Onderzoeken laten zien dat het erg moeilijk is om de markt op lange termijn (risk adjusted) te verslaan. Vandaar dat steeds meer particulieren en ook institutionele beleggers kiezen voor een passieve beleggingsstrategie met gebruik van indexfondsen.
Hier uitgelegd in Bogleheads Investment Philosophy
[...]
Wat betekent 'passief' precies?
Er bestaat niet een exacte vorm van passief beleggen, het zijn gradaties in meerdere opzichten.
Bekende principes zijn:
- niet meer de markt timen, dat wil zeggen altijd wanneer er geld beschikbaar is (bijv het loonstrookje) investeren ongeacht wat de koersen doen. Of wat voor doemscenario er de laatste tijd in het nieuws is.
- niet meer reactief van strategie veranderen of (uit voorzorg) cashen, dus ook niet als er een nieuw doemscenario ontstaat.
- niet meer gaan gokken welke sector/land/edelmetaal/etc het beter gaat doen, in plaats daarvan wordt niets anders meer gevolgd dan de wereldmarkt.
Dit wil niet zeggen dat je nooit meer wat wijzigt, maar dat doe je slechts om de strategie te optimaliseren. Dat kan zijn om kosten te besparen, of omdat een andere broker of fondsbeheerder je beter bevalt. Dat staat dus niet langer in verbinding met de grillen van de markt en/of de nieuwsmedia. Het geeft een hoop rust dat het niet langer uitmaakt of je niet de boot mist of beter wat anders had kunnen doen (een eindeloze kwelling om in te leven). Een risico hier weer bij is dat het voor sommigen ook te veel rust geeft en men weer wil gaan 'jagen'. Minstens de helft van het onderhouden van een passieve beleggingsstrategie is de beteugeling van de eigen psyche, inclusief het omgaan met impulsen, indrukken, suggesties en neigingen.
Vanzelfsprekend hoort dit allemaal bij een lange termijnstrategie. Zodra je een kortere termijn wil toepassen, is het wellicht af te raden om hiervoor in aandelen te investeren. Een bekende richtlijn is ergens tussen de 5 tot 10 jaar als kantelpunt. Mede afhankelijk van hoe je het op zou lossen als je net kopje-onder gaat als je het geld nodig zou hebben. Ga je dan bij de bank lenen, of kan je dan zelfs iets niet kopen wat je wel zou willen, dan is het snel af te raden. Kan je echter bij een ander potje of is er een familielid die wil helpen en is het meer 'vervelend', dan kan je ook het risico willens en wetens aangaan. Het is dan wel raadzaam om eens in de zoveel tijd te reflecteren om te zien of je risico nog wel aansluit bij je daadwerkelijke situatie.
Maar als ik nu een heel fortuin erin stop en het gaat morgen naar -50%, dan ben ik de helft kwijt! Waarom niet steeds een beetje?
Dit is het bekende dilemma van 'lump sum' vs 'dollar cost averaging' (DCA). De praktijk leert dat lump sum, op de lange termijn, vaker wel (ca. 70%) dan niet meer rendement oplevert. Een bekend advies is om te doen wat je nog onder controle kan houden. Het is altijd nog beter om het over bijvoorbeeld drie maanden te verdelen, dan in een keer alles erin gooien, bij een crash in paniek raken en alles weer eruit halen. Heb je daar geen last van, dan is lump sum dus verkiesbaar boven DCA. Zie ook dit uitgebreide Vanguard artikel hierover. N.B. dat dit artikel rekent met cash dat geen rente verdient. Parkeer je in de tussentijd het geld wel op een hoogrenderende spaarrekening of geldmarktfonds, dan is het effectieve verschil navenant kleiner.
Wat is een index precies?
Indexen worden gebruikt door fondsbeheerders om de portfolio van het fonds te bepalen. Zoveel procent Apple, zoveel procent Microsoft en ga zo maar door. De basis van de meeste indexen is weging op basis van beurswaarde ('market cap'), dus de prijs per aandeel maal het aantal uitgegeven aandelen. Er is tot nu toe maar weinig beters verzonnen dan dat. Dat wil niet zeggen dat het automatisch het beste is voor de toekomst en er wordt nog volop gekeken naar andere invalshoeken, waarbij factorbeleggen de bekendste is. Het grootste beletsel om factorbeleggen de nieuwe standaard te laten worden is dat dit tot nu toe vooral zich bewijst op de zeer lange termijn (20 jaar of langer) en dus de kans weer groter is dat als je niet zo lang kan wachten, weer wel de boot mist ten opzichte van de reguliere market cap index.
Welke index wordt dan aangeraden?
De bekendste indexen zijn de 'all-world' indexen zoals van MSCI en FTSE. Hierbij ga je zo min of meer met de hele wereldmarkt mee en maak je geen specifiekere keuze voor land A of industrie B. Wel zijn hier bepaalde gradaties in, omdat de economische voorspoed in de wereld nou eenmaal erg onevenredig is verdeeld. De basiscategorien zijn Developed Markets (ook wel simpelweg 'world' genoemd), Emerging Markets en Small Cap.
- Developed Markets/World: 23-26 landen afhankelijk van de exacte index (zie Wikipedia)
- Emerging Markets: alle landen waarbij de effectenmarkt nog niet aan alle criteria voldoen, met name als het gaat om invloed en sturing vanuit de overheid. Een land als China is hierbij een voor de hand liggend voorbeeld, maar ook wat verder ontwikkelde landen als Zuid-Korea wordt door sommige indexen (zoals MSCI) nog steeds als EM gezien. EM is dus niet een synoniem voor 'ontwikkelingsland' of iets dergelijks. De samenstelling wisselt behoorlijk per index, zie wederom Wikipedia.
- Small Caps: bedrijven die nog te klein zijn, maar daardoor vaak ook nog niet aan alle criteria voldoen zoals externe validatie van de jaarrekening, aandeelhoudersvergaderingen, autonome Raad van Commissarissen enzovoort. N.B. niet te verwarren met de factorbeleggingscategorieën als 'Small Cap Value', dat is een selectie binnen de small caps op basis van een factor.
Er bestaan indexen die enkel een categorie volgen, of een combinatie hiervan. Marketcaps.site is hierbij een praktische weergave welke verhouding op dit moment de wereldmarkt volgt. De keuze welke categorien je wel en niet meeneemt is een van de grootste vraagstukken voor investeerders en er bestaat geen eenduidig antwoord op. Sommige investeerders en fondsen volgen de markt zo breed als mogelijk (dus alledrie), sommigen maken een keuze voor alleen World+EM of zelfs alleen World. Merk hier wel bij op dat EM en SC niet inherent een 'rem' op je rendement zijn. Wel presteren ze tot nu toe vaker niet zo goed als de World, omdat de succesvolle, onwikkelde markten tot nu toe nou eenmaal succesvol zijn geweest. Alleen dat kan over een tijdje zomaar anders zijn, vandaar dat alleen maar op World leunen risicovoller kan zijn. We weten het simpelweg niet.
Wel is het zo dat SC door het grotere aantal aandelen en andere bijkomstigheden meer overhead voor de fondsbeheerders geeft en daardoor de kosten verhoogt. Veel populaire fondsen houden het mede daardoor bij alleen World+EM.
Waarom niet een veel succesvollere index als de S&P500? Warren Buffett zei dat toch! Die is heel rijk dus hij zal het wel weten!
Omdat je bij het segmenteren naar een specifieke economie, sector, groep of wat dan ook, je het risico enorm vergroot dat je op het verkeerde paard wedt. Zelfs al is dat nu/recent/al een tijdje de meest succesvolle van alle paarden.
Wat betreft Buffett: die is in de eerste plaats rijk geworden door rijke ouders te hebben en vervolgens getalenteerd angel investor in private equity te worden. Niet op de beurs dus. Daarnaast gaf hij het advies aan Amerikanen, die al op hun eigen economisch voetstuk leven dat de VS in de wereld geniet en waarbij in de eigen economie beleggen niet dermate onlogisch zou zijn. De situatie is niet automatisch toepasbaar voor de Europeaan, wat zou die er immers aan hebben om 100% op een externe economie, N.B. op een andere continent, zoals VS te gokken.
Een ander detail wat vaak wordt weggelaten is dat de S&P niet een geheel passieve index is, men beslist nog steeds actief wat men wel en niet toelaat, mede op basis van eigen visie op het reilen en zeilen van het aandeel. Tesla is hierom erg lang buiten de index gehouden, wat ook al kan je een hoop over het bedrijf en de CEO zeggen, ook een hoop rendement heeft weggehouden. Als je strategie dus zou zijn om 100% voor de VS te gaan, dan zou een algemene, passieve VS index zoals CRSP US Total Market een logischere optie zijn. Het feit dat social media en de koffiecorner het dan toch steeds over S&P500 hebben zou al te denken moeten geven.
Een wedervraag bij elk ander idee als index A, B of C zou zijn: hoe weet je nou dat alleen maar omdat die index het zo veel beter heeft gedaan, die dat zal blijven doen? Resultaten in het verleden bieden nou eenmaal geen garantie voor de toekomst.
Maar waarom dan wel in die wereldindex als resultaten toch geen garantie geven voor de toekomst?
De essentie is dat bij gebrek aan een beter alternatief, gewoonweg de hele wereld volgen de meest voor de hand liggende balans geeft tussen risico en potentieel rendement. Factorbeleggen komt daar nog bij als een van de weinige alternatieven die ook niet puur weg te zetten is als recent succes of ander 'wind in de rug'-scenario. Weet je een betere strategie dan staan we daar natuurlijk voor open!
Het heet dan wel 'all world' maar je zit dan voor 70% in de VS! Wat als Trump nou dit of dat?
Dit is een beetje de tegenhanger van de voorgaande vraag over de S&P500. Het principe van weging op basis van beurswaarde gecombineerd met het recente succes van de VS (en met name diens Big Tech) zorgt voor een overrepresentatie ervan in de wereldindex. De meningen zijn verdeeld of dit verkeerd/gevaarlijk is en/of dat zou moeten betekenen dat je beter wat anders kan doen. Wie het weet mag het zeggen. Wel is het zo dat het niet bepaald de eerste keer is dat men allerlei rampen en verdoemenis voorzag en de beurs daar vervolgens niet lang last van had. Aan de andere kant zijn er ook argumenten te vinden voor het toevoegen van een 'home bias', primair omdat je toch al meer van je eigen economie (EU-breed bedoeld dan) afhankelijk bent dan van de rest van de wereld. Dat gezegd hebbende is het benoemen van het probleem natuurlijk niet zo moeilijk, maar wel de invulling van het alternatief.
Is het eigenlijk niet gevaarlijk dat miljoenen mensen passief zijn gaan investeren?
Je zou eigenlijk moeten beginnen met het onderkennen van de selectiviteit in de probleemstelling. Het begrip marktbreed investeren is niet iets nieuws, het bestaat al eeuwen en heeft tot de ontwikkeling van indexen geleid. Vervolgens zijn de meeste beleggingsfondsen al sinds jaar en dag min of meer zo gaan investeren. Soms met wat meer sturing, maar nooit extreem. De grootste geldfondsen op aarde zijn hedgefunds en pensioenfondsen en die doen niks anders dan min of meer breed en marktprestatiegewogen investeren. Dat er nu ook allerlei particulieren daarbij zijn gekomen verandert daar niet veel aan. Het is eerder een bedreiging voor de bedrijfstak die leeft van de actieve belegger, daarom zie je zo veel reclame en finfluencing voor actiever handelen met de ETF-van-de-week, goud, crypto, CFD's en allerlei andere spielerei want daar verdient men nog wat aan.
Wat is het verschil tussen ETF's en beleggingsfondsen?
Sommige fondsen zijn direct verhandelbaar op de beurs, dat zijn ETF's (Exchange Traded Funds). Klassieke fondsen zijn dat niet en kennen een handelsmoment per dag, doorgaans na beurssluiting(en). Het is niet zo dat beleggingsfondsen actief beheerd worden en ETF's passief. Dat is een beetje beredeneerd alsof iets met vleugels altijd een vogel is. Het klopt dat beleggingsfondsen meer actieve fondsen kennen, maar dat is slechts een verhouding. We hebben het hier uitsluitend over passief beheerde indextrackers en wat dat betreft speelt het ETF of beleggingsfonds zijn geen rol.
Het is dus ook niet zo dat een beleggingsfonds altijd een ETF is, of dat je voor het beleggen in indexfondsen automatisch in ETF's belegt. Als een bron dit wel beweert/adverteert/zo voorstelt zou dit een rode vlag moeten zijn dat het een Wij-Van-WC-Eend is die je probeert een brokeraccount aan te smeren.
Voordelen ETF
- Meteen verhandelbaar: dat scheelt tijd. Vergeet alleen niet dat brokers vaak wel een vertraging hebben om cash geld over te maken, uitcashen kan dus wel een dag of twee langer duren. Inleggen kan wel vaak semi-direct via iDeal of credit card.
- Vaak iets lagere kosten: omdat men letterlijk op de markt opereert, is er ook meer marktwerking tussen fondsen wat de kosten laag houdt.
Nadelen ETF
- Variabele prijs: de prijs wordt losjes gecorrigeerd door de beheerder, maar die kan verschuiven door marktwerking (relatief aan- of juist verkopen). Gemiddeld zal dit niet positief of negatief zijn, maar je kan wel door toeval steeds 'duur' handelen. In de praktijk is dit echter een marginaal effect.
- Alleen 'hele stukken' aankopen. Net als bij aandelen kan je niet 1,98 stuks van een ETF kopen, dat betekent dat als je 100 euro wil investeren en de ETF kost 51 euro, je er net geen twee kan kopen. Veel ETF's worden via splitsing redelijk goedkoop gehouden zodat het praktische 'wisselgeld' in de tientjes zal lopen, maar je houdt dus altijd wat over of je moet je investering af laten hangen van de marktprijs. Dit geeft een sturend effect wat je ook een afwijkend rendement kan opleveren t.o.v. de markt. Er zijn brokers zoals IBKR die het mogelijk maken om 'fractioneel' te kopen, waarbij dit intern wordt opgelost. Hou er dan wel rekening mee dat je technisch gezien de fractie dan niet op de normale beurs koopt maar als dienst afneemt van de broker (en dus andere wettelijke bescherming geldt). Als het echter om tientjes gaat zou je dat als acceptabel nadeel kunnen zien.
- Foutgevoeligheid bij aankooporders inschieten: een bekende valkuil is dat men niet goed oplet bij het aanmaken van orders. De verkeerde beurs (hogere transactiekosten), andere valuta dan euro (wisselkosten en -verlies), market order genomen net toen de prijs verschoof enzovoort.
- Dividendlekkage: er is (nog) geen manier om dubbele dividendbelasting te voorkomen cq te compenseren. Zie de uitgebreide toelichting verderop.
- Replicatie/swap/sampling: alhoewel dit niet per se onderdeel is van ETF's specifiek, zie je bij ETF's wel vaker dat men kosten bespaart door met sampling en/of swaps te werken in plaats van replicatie (de daadwerkelijke aandelen bezitten). Een uitgebreide toelichting is in dit Morningstar artikel te vinden.
Voordelen beleggingsfonds
- Eerlijke prijs: de waarde vertegenwoordigt de exacte waarde van de onderliggende aandelen doordat de prijs eenmalig na beurssluiting wordt bepaald.
- Lagere foutgevoeligheid: zolang je maar het juiste fonds kiest kan je niks verkeerd doen, je geeft het bedrag op en de broker/bank regelt het verder.
- Fractioneel aankopen: er kan tot veel cijfers achter de komma worden aangekocht, in tegenstelling tot ETF's. Het bedrag dat je beschikbaar stelt ('inlegt') wordt dus altijd geheel omgezet in stukken van het fonds.
- Bij NL fondsen geen tot weinig dividendlekkage: zie de toelichting verderop.
- Bij NL fondsen alles 'in eigen land': stel er zou wat juridisch ontstaan, dan zit je niet met een conflict met een buitenlandse partij, zelfs al zit die in de EU.
Nadelen beleggingsfonds
- Traag: de kortste verwerkingstijd is twee beursdagen, in de praktijk kan het wel een dag of twee langer duren. Fondsbeheerders kennen vaak een grotere handelsinterval, bijvoorbeeld Meesman hanteert een week.
- Gesloten dagen: Met name de EM fondsen kunnen wel een kleine week eruit liggen als door feestdagen een hoop beurzen gesloten zijn. Een ETF is enkel afhankelijk van de agenda van diens eigen beurs.
- Doorgaans enkel distribuerend: zie de toelichting verderop bij dividendlekkage, de meeste banken en fondsbeheerders regelen dit automatisch als herinvestering.
Wat is dividendlekkage? Is dat niet opgelost bij accumulerende fondsen?
Eerst een voorbeeld van een investeerder in individuele aandelen. Zeg deze investeerder heeft aandelen Microsoft bij een broker gekocht en Microsoft keert vervolgens dividend uit. De broker moet aan de VS nu dividendbelasting betalen en vervolgens wordt over het uitgekeerde dividend door de Belastingdienst nog eens dividendbelasting geheven. Dat laatste kan de investeerder terugkrijgen via z'n belastingaangifte, maar dat eerdere beetje belasting is al naar de VS gegaan en is permanent weg. Dit heet dividendlekkage. Omdat dit wat zuur is (samen met nog veel andere belastingen) heeft Nederland met een VS een verdrag afgesloten ter voorkoming van dubbele belasting, dus mag de investeerder een W8-BEN formulier invullen, en gaat de broker geen belasting aan de VS betalen. De investeerder krijgt nu het volledige dividend, dat wordt nog steeds belast door de Belastingdienst maar dat kan nu geheel worden teruggekregen. Geen lek dus. Een aspect hierbij is dat dit altijd distribuerend werkt, je krijgt immers altijd cash, je kan niet zeggen 'doe maar een beetje meer Microsoft aandeel', dit is verderop van belang.
Nu koopt de investeerder een ETF als VWCE van Vanguard. Wordt er dividend uitgekeerd, dan betaalt Vanguard belasting aan de landen van herkomst van elk uitkerend aandeel. Vervolgens krijgt de broker gerapporteerd wat het netto dividend is (bij accumulatie) of krijgt dat cash van Vanguard, en gaat dat wederom belasten voor de Belastingdienst. Net als in het voorbeeld hierboven. Dat zou je dus kunnen voorkomen zou je zeggen (via het verdrag), alleen nu is het probleem dat Vanguard geen overeenkomst heeft met de investeerder. Die heeft slechts de ETF in diens bezit maar is geen 'klant' van Vanguard of iets dergelijks, Vanguard bezit alle onderliggende aandelen zelf. Dat houdt dus ook in dat er geen formuliertje of wat dan ook kan voorkomen dat Vanguard altijd de dividendbelasting aan de VS betaalt en de investeerder altijd achter het net vist. Ongeacht of het nou accumulerend of distribuerend is, omdat dat pas plaatsvindt na het afdragen van de belasting door de fondshouder.
Om dit te ondervangen zijn er allerlei Nederlandse fondsen die als 'fonds voor gemene rekening' opereren. Dit werkt praktisch gezegd net als een beleggersclub, de investeerders zijn wel klant bij het fonds en het fonds bevat dus eigendommen van de individuele investeerders. Daardoor mag het fonds wel voor 'al zijn klanten' het verdrag tegen dubbele belasting toepassen en dus enkel Nederlandse belasting inhouden. Dit betekent ook dat het fonds dan altijd distribuerend werkt, zoals bij het voorbeeld van losse Microsoft aandelen genoemd werd krijg je bij directe dividenduitkering altijd het dividend als cash. Wel bieden veel brokers en banken aan om het dividend automatisch te herinvesteren, maar dit is niet zo efficient als accumulatie (er zit altijd een verwerkingstijd tussen waarbij het geld buiten de markt verblijft). Een ander detail is dat deze fondsen niet automatisch 100% dividendlekvrij zijn, want er zullen vaak nog wel wat landen in aanwezig zijn waar Nederland niet een dergelijk verdrag mee heeft. Dit is met name een aspect van Emerging Markets fondsen (veel niet-Westerse landen).
Hoe zit het moet de euro vs andere valuta? Kan ik niet beter een ETF in dollars aankopen?
Daar spelen twee losse zaken: ten eerste is de koers van een ETF of beleggingsfonds niet afhankelijk van of het in USD/EUR/GBP wordt aangeboden. De koers is altijd min of meer gecorrigeerd via de actuele wisselkoersen (en als het wel uiteenloopt kost het je te veel aan transactiekosten om er een slaatje uit te slaan). Het is niet anders dan een kilo goud in USD of EUR kopen, je betaalt een andere hoeveelheid, maar de waarde is gelijk. Wel betaal je wisselkosten als je cash rekening bij je broker in andere valuta is (doorgaans EUR) dan het fonds, dat is gelijk al verlies omdat de broker er, via ongunstige koersen, marge bij rekent, net als de geldwisselaar op het vliegveld. Het is dus praktisch gezegd alleen zinvol om iets in andere valuta dan euro te kopen als je daar al geld van hebt en het later ook daarin terug wil hebben.
Ten tweede speelt er wel valutarisico op alle aandelen die niet een beursnotering in euro hebben, wat namelijk altijd betekent dat behalve de beurswaarde, de effectieve waarde voor de 'vreemde' investeerder kan fluctueren via de wisselkoersen. Er bestaan zogeheten 'hedged' fondsen die dit ondervangen, maar daar staat een vaste kostenopslag (en dus rendementsvermindering) tegenover. In de praktijk wordt het niet geadviseerd omdat de effectieve winst te klein is: de kans dat bij je transactie net zo'n zeldzame fluctuatie optreedt is aanmerkelijk kleiner dan dat je op je totale inversteringstermijn een groter verlies draait op de hedge. Het is ook zo dat als je dit toch zou willen ondervangen, een fonds met bijvoorbeeld Amerikaanse aandelen aankopen in 'hun' USD (slechts extra wisselkosten bij de transactie) effectiever zou zijn dan een hedged fonds nemen (kostenopslag over de gehele termijn).
Waar kan ik het beste passief beleggen?
Deze vraag krijgt meestal een hoop aandacht, en terecht. Een kleine kostenbesparing kan door het 'rente op rente effect' al gauw tot een verschil leiden van honderden of zelfs duizenden euros op de lange termijn. Voordat je vragen stelt in het topic wordt eerst van je gevraagd wat huiswerk te doen: www.indexfondsenvergelijken.nl* geeft een mooi up to date overzicht van diverse aanbieders van passief index beleggen (let op: door de standaard instelling van minimaal 70% marktkapitalisatie vallen enkele opties weg). Tevens heeft Financieel Onafhankelijk Blog minstens 2 artikelen die zeer de moeite waard zijn: De beste ETF in 2025* en Kosten indexfondsen en ETFs*
(* sites bevatten affiliate links)
Populaire keuzes
Hieronder vind je een aantal populaire keuzes in alfabetische volgorde met een beknopte beschrijving. Voor meer opties en verdere details (zoals ISIN's) zie: www.indexfondsenvergelijken.nl. Let op: er zijn nog veel meer geschikte keuzes en de onderstaande opties zijn zeker niet bedoeld als advies.
Northern Trust bij de grootbank
De 3 grootbanken ABN AMRO, ING en Rabobank bieden deze fondsen aan met relatief lage kosten van . Deze fondsen kennen bij geen dividendlekkage. Bepaalde bedrijven worden uitgesloten op basis van ESG beleid, ca. 5% van de markt. Dit kan zowel als voor- of als nadeel worden beschouwd.
ETF's bij de broker
De verschillen tussen de meeste brokers zijn klein, hieronder worden de bekendste genoemd
- DeGiro is tegenwoordig een Duitse broker met een duidelijke interface en app. DeGiro in het verleden enkele malen berispt is door de AFM. Sindsdien is hun reputatie wat minder. Wel hebben ze met hun kernselectie lage transactiekosten (let wel op dat je de specifieke beurs kiest waar dit geldt).
- Interactive Brokers (IBKR) is een grote Amerikaanse broker welke Europese klanten bedient vanuit een Ierse vestiging. Nadeel van IB is dat de interface van de desktop applicatie niet geschikt is voor beginners. De web applicatie is eenvoudiger maar deze mist bepaalde functies.
- Easybroker en Lynx zijn Nederlandse brokers die reseller zijn van het IBKR-platform. De voordelen hierbij zijn dat ze voor de beginner wat toegankelijker zijn en bijvoorbeeld een Nederlandse helpdesk hebben. De kosten zijn natuurlijk wel iets hoger.
- Saxo is een Deense broker die voor de helft eigendom is van het Chinese Geely. Qua gebruiksgemakt ligt het tussen Easybroker en DeGiro in.
Wat voor de hand liggende ETF's, hier met kosten om een indruk te geven van hoe dat zich onderling verhoudt:
- WEBN - Een relatief nieuwe World+EM ETF die slechts 0,07% fondskosten rekent.
- VWCE - De bekendste World+EM (samen met diens distribuerende versie VWRL), maar tegenwoordig ook de duurste met 0,22%.
- VEVE + VFEM - Hetzelfde World+EM maar dan als losse ETF's wat iets in de kosten scheelt met ca. 0,16%.
- SPYI - Een van de weinige ETF's die World+EM+SC volgt, voor slechts 0,17%.
N.B. Dat al deze ETF's een dividendlek van zo'n 0,30% hebben dat bij de kosten komt!
Amerikaanse ETFs via opties aanschaffen zoals bijvoorbeeld VTI en VXUS (alleen bij IBKR).
Deze dekken de wereld tegen zeer lage kosten (slechts ca. 0,03%) en hierbij kent VTI geen dividendlek. Een nadeel hiervan is dat er grotere bedragen nodig zijn en het minder eenvoudig is om aan te schaffen. Het proces wordt hier uitgelegd. Een andere manier om Amerikaanse ETFs direct te mogen aanschaffen is om professional status aan te vragen bij IB. De vereisten worden hier uitgelegd. Een ander aspect is de mogelijke problematiek rond overlijden, aangezien opties niet dezelfde status als een bezit van aandelen kennen en dit dan met de Amerikaanse instanties moet worden geregeld.
CARIW bij de grootbank of broker
CARIW is een beleggingsfonds van Cardano (voorheen Actiam). Het dekt een groot gedeelte van de bedrijven in de ontwikkelde landen tegen lage kosten (0,10%) en zonder dividendlekkage. Indien gewenst kan hier nog een fonds of ETF voor EM en/of SC aan worden toegevoegd (Cardano biedt dit zelf niet). Het fonds is duurzaam en voert een actief EGS beleid waardoor meer bedrijven worden uitgesloten dan bij NT (zo'n 17%). In tegenstelling tot NT is het zowel bij brokers als banken te koop.
Fondsbeheerders
Hieronder volgt een groep fondsbeheerders die autonoom opereren als een soort versimpeling van een broker die enkel een of een paar fondsen biedt. Niet geheel toevallig zijn bieden ze ook beleggingspensioenrekeningen aan. Jij kiest de strategie, legt in en zij regelen het verder. Dit geeft gemak, vrijwel geen kans op foutjes, maar logischerwijs ook hogere kosten en extra verwerkingstijd.
Meesman - Wereldfonds
Meesman biedt een wereldfonds aan dat gebaseerd is op de fondsen van Northern Trust World+EM+SC. Voordelen van Meesman zijn o.a. het gemak van 1 overkoepelend fonds en de eenvoud van de interface. Een nadeel is dat de totale kosten meestal iets hoger zijn dan de onderliggende Northern Trust fondsen zelf aanschaffen via de grootbanken. Nadeel is dat je enkel dat ene fonds (en nog een duurzame variant) kan kiezen en niet een andere verhouding of alleen World+EM bijvoorbeeld kan kiezen.
Brand New Day - Zeer Offensief
Sinds enige tijd biedt Brand New Day de portefeuille Zeer Offensief met enkel indexfondsen aan, op basis van dezelfde bekende verdeelsleutel als Meesman gebruikt. Wel kan je bij BND voor eigen fondskeuze gaan, dit verhoogt de lopende kosten maar geeft je wel de vrijheid om met een andere verdeling tussen de fondsen te kiezen.
FitVermogen - Nationale Nederlanden
FitVermogen wordt aangeboden door NN Investment Partners en is onderdeel van Goldman Sachs Asset management. Door middel van 2 NN enhanced index fondsen kan werelddekking worden verkregen. Voordeel van deze fondsen zijn de lage kosten. Belangrijkste nadeel is het strengere ESG beleid (voor sommigen kan dit ook een voordeel zijn), hierdoor is de marktdekking slechts zo'n 60%.
Afraders
- Beheerd beleggen, vooral bekend bij banken. Zelfs als ze beweren min of meer een index te volgen, gaat er sowieso een laag kosten bovenop om hun schoorsteen te laten roken en je loopt het risico dat je slechter dan de markt presteert.
- Neobanken en -brokers met mooi ontworpen apps met millennial- en GenZ-georienteerde naam en design (pasteltinten en zo). Bekende voorbeelden zijn TradeRepublic, N24, Revolut, Curvo, Peaks, Bux. Hier spelen een aantal problematische aspecten:
- Men vormt een laag tussen je exacte handel en hun weergave ervan. Bij sommige zoals TR handel je zelfs binnen een broker's eigen schaduwbeurs (en dus niet op wettelijk beschermde normale effectenbeurzen). Je hebt daardoor geen transparantie of wat je koopt ook echt is wat je zou krijgen (en voor dezelfde prijs) als op de normale beurs.
- Men gooit er natuurlijk extra kosten bovenop, zelfs als het qua transactiekosten goedkoper is zit hun marge ergens anders (zoals je een hogere prijs bieden dan de normale beurs)
- Men maakt het speelser en laagdrempeliger om te beleggen. Dat lijkt handig, maar riskeert het afwijken van de puur passieve strategie. Men voegt vaak ook allerlei notifacties en andere impulsen toe om je te interesseren in andere producten dan de (saaie) wereldindexfondsen.
Wat gebeurt er eigenlijk als de broker failliet gaat?
Beleggingsinstellingen vallen vanuit EU-wetgeving onder de Beleggerscompensatie van de nationale bank in het land van vestiging. Dit beschermt slechts tot 20k. De reden dat het niet hoger is (zoals 100k voor sparen), is dat men ook vanuit wetgeving vereist is om de beleggingen in een bewaarfirma onder te brengen. Deze kan niet door een faillissement geraakt worden en dus is het risico kleiner dan bij een bank die als geheel, inclusief alle spaartegoeden, failliet zal gaan.
Dat wil dus zeggen dat zolang de bank of broker niks 'geks' doet, er ook niks aan de hand hoort te zijn met je beleggingen als het misgaat. Meesman is zelfs technisch gezien geen beleggingsinstelling is en valt daardoor niet eens onder het compensatiestelsel, maar valt wel onder dezelfde wetgeving en toezicht door de AFM als de brokers en banken.
Waarom gaan we niet voor dividendfondsen? Extra geld is nooit verkeerd toch?
Dividend wordt ook wel een sigaar uit eigen doos genoemd, doordat de koers van het aandeel navenant daalt. Er komt dus nergens extra geld vandaan, het is niet een soort rente of vergoeding, het is een verschuiving van beurswaarde naar cash. Je kan er dus ook niet door profiteren (net als dat een deel van je aandelen verkopen je geen voordeel op zou leveren). De reden dat er 'high yield' en 'aristocrats' en soortgelijke aantrekkelijk klinkende fondsen bestaan is dat in sommige landen zoals de VS, waar dividend lager wordt belast dan belasting op gerealiseerd rendement (wat je bij de verkoop betaalt). Het is dan dus vaak goedkoper, vooral in contexts als pensioenen, om je belegd vermogen te laten 'wegvloeien' via dividend dan delen verkopen. In een land als Nederland waar dit niet speelt heeft het dus geen toegevoegde waarde. Zie ook de Ben Felix video The Irrelevance Of Dividends.
En obligaties dan? Dat is toch slim om risico's van een crash te compensere?n
Dit idee is een beetje een achterhaald concept voor een 'gediversificeerde beleggingsportefeuille' zoals veel banken, brokers en fondsen al decennia aanbieden. Obligaties hebben een aantal nadelen waardoor ze een beetje tussen de wal en het schip van sparen/deposito's en aandelen vallen:
- ze hebben marktrisico, dat wil zeggen dat als de obligatiemarkt krimpt, je obligaties negatief rendement kunnen krijgen. In het verleden zag je vaker dat dit als een wip werkte met de aandelenmarkt, als de een omhoog ging ging de ander omlaag en vice versa, wat het een soort van rationele basis gaf om toch het risico te nemen. Echter recentelijker is dat effect weggevallen, zie bijvoorbeeld de situatie rond 2022. Spaarekeningen kunnen ook richting de 0% gaan, maar hebben niet vaak een negatief tarief. Deposito's hebben niet eens het risico dat de rente daalt (dat is het idee erachter).
- de vermogensrendementsheffing (VRH) is hetzelfde als bij aandelen, terwijl het rendement praktisch altijd lager zal zijn dan het voorgerekende rendement. Nu is het tegenwoordig wel mogelijk om correctie hierop te krijgen naar het daadwerkelijke rendement, maar dat moet je dan wel doen en je wordt alsnog volledig belast. Bij sparen is het belastingtarief juist lager dan het praktisch rendement, waardoor je feitelijk onderbelast wordt = winst.
- het rendement is vaak niet hoger dan de hoogste rentes bij spaarrekeningen. Nu moet je vaak wel wat meer moeite doen om dit met sparen ook te krijgen (lees: in het buitenland onderbrengen), maar het scheelt je zoals genoemd een deel VRH.
Lang verhaal kort: als je een deel van je investering buiten je aandelen wil houden, dan is een spaarrekening en/of deposito een veel voor de hand liggender alternatief. Wees gewaarschuwd als een 'bron' dit niet zo weergeeft, maar enkel spreekt over beleggingsvormen als obligaties en vastgoed om te diversificeren, dan schuilt er doorgaans een verdienmodel achter.
En geldmarktfondsen?
Geldmarktfondsen parkeren hun geld bij een grote financiele instelling zoals een centrale bank om rente te ontvangen. Het is eigenlijk een stap verder dan een individuele spaarrekening bij een normale bank (die voor particulieren en/of het MKB beschikbaar is) en waar 'grote jongens' zoals banken en grote bedrijven hun geld stallen. De ECB is hierbij het bekendste en betaalt wat ook in het nieuws komt als 'de ECB-rente', die doorgaans het hoogste is van alle spaarrentes.
Voordelen zijn
- je geen marktrisico loopt, het fonds rendeert letterlijk de rente van de bank (simpel gezegd) min de fondskosten
- niks extra's nodig buiten een normale beleggingsrekening, dus ook geen aparte spaarrekening bij een specifieke bank
Nadelen zijn
- dat dit nog steeds als een belegging geldt en dus onder het hoge VRH tarief valt
- de goedkoopste fondsen zijn alleen voor de 'grote jongens' beschikbaar zijn (minimum transactiegrootte van tienduizenden euro's of meer). Er bestaan dan weer fondsbeheerders die hiervoor een brugfonds aanbieden, zoals Meesman ("Rentefonds"), met zoals te verwachten weer hogere kosten maar ook hetzelfde gemak en toegankelijkheid als bij andere beleggingsfondsen.
- er zijn ook goedkope fondsen die met swaps e.d. werken (synthetisch), wat theoretisch een extra risico op problemen kan geven
- het fonds rendeert vrolijk negatief als de rente te ver daalt, je moet dus ook daar het rendement in de gaten blijven houden
Zie voor meer informatie het topic Goedkoopste manier voor geldmarktfonds]
Zijn er nog valkuilen waar ik extra op moet letten?
- Zoek een fonds/ETF altijd op met de ISIN, niet met 'NT world' of 'SPYI' of iets dergelijks, de kans is te groot dat je een soortgelijk maar toch ander fonds vindt. Zowel Indexfondsenvergelijken (klik op Portefeuille) als Mr FOB's artikelen vermelden de ISIN's bij de genoemde fondsen.
- Bij een broker: let op welke beurs en valuta je kiest. Sommige fondsen zijn ook in niet-Euro zoals USD te koop, en een andere beurs kan ook hogere transactiekosten met zich mee brengen. Beter te vaak gecheckt dan te snel geklikt. Specifiek voor diegenen die de Kernselectie van De Giro willen toepassen, ook in diens overzicht staat de beur(s/zen) vermeld waar de korting geldt, bijvoorbeeld TradeGate.
- Bij ETF's: het wordt afgeraden om market orders te gebruiken, omdat die voor elke prijs kunnen worden uitgevoerd. In de praktijk loopt dat meestal wel los, maar je kan net pech hebben dat voor je neus een megaorder de prijs opdrijft (bij een koop) of juist in laat zakken (bij een verkoop). Een limiet order geeft daarbij wel de zekerheid dat er niks geks gebeurt, maar je loopt het risico dat je order niet wordt uigevoerd. Een praktisch richtmiddel is om de prijs in het midden van de ask/laat en bid/bied prijzen kiezen, dan wordt het vaak gelijk 'gepakt' door de HFT-bots.
Let er ook op dat sommige brokers een achterlopende marktweergave gebruiken, vaak 15 minuten, waardoor je 'midden' prijs toch niet zo midden blijkt te zijn. Met wat gegoogle vindt je vaak wel een gratis dienst die dezelfde beurs live weer kan geven (bijvoorbeeld via "xetra live data").
Goede bronnen voor passief beleggen:
Financieel Onafhankelijk Blog - Beleggen voor beginners
Goede start voor beginners met uitleg van begrippen en basis principes. Wel veel affiliate links.
Ben Felix - Youtube kanaal
Diverse videos over diverse onderwerpen m.b.t. beleggen.
William Bernstein - If You Can
Gratis boekje dat de principes van passief beleggen uitlegt.
Bogleheads Investment Philosophy
Passief beleggen volgens de filosofie van Vanguard oprichter John Bogle.
Bogleheads - Investing from the Netherlands
De Bogle principes toegepast op de Nederlandse situatie. Enigszins verouderde informatie.
Topic start 'Beleggen op de beurs in de praktijk'
Korte uitleg van een aantal begrippen en basis principes.
Morningstar.nl
Onafhankelijke info over heel veel ETFs en fondsen.
JustETF.com ETF screener
Database van alle Europees beschikbare ETFs. Geschikt om vergelijkingen mee te maken.
Marketscap.site
Informatie over de marktkapitalisatie van diverse MSCI indexen, Northern Trust en Actiam.
Handelsdagen NT fondsen.
Financiële onafhankelijkheid - Deel 5
Topic over het bereiken van financiële onafhankelijkheid
Welke vragen/onderwerpen zijn geschikt voor dit topic?
- Vragen over aanbieders van passief beleggen (na het lezen van de 3 artikelen die hierboven zijn vermeld)
- Vragen over specifieke indexfondsen; ETFs en beleggingsfondsen.
- Dividendlekkage
- Factor beleggen met indexfondsen
- Dividend beleggen met indexfondsen
- Individuele aandelen onderzoeken/uitkiezen
- Iets anders dan indexfondsen, zowel aandelenfondsen als goud, bitcoin, windparken, vastgoed
- Opties
- Short gaan
- Markt voorspellen/timing
- Bear cases - bull cases bediscussiëren
- Kijk wat de markt vandaag heeft gedaan
- Kijk wat president A of CEO B vandaag heeft gedaan, moeten we niet zus of zo
- Niets wat hierboven of in deze thread staat is beleggingsadvies.
- Je bent altijd verantwoordelijk voor je eigen beslissingen.
- Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
[ Voor 86% gewijzigd door Pistachenootje op 16-02-2025 04:27 ]
/u/70160/herko-icon.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/409265/crop626bbbda31d02_cropped.jpg?f=community)
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community)
:strip_exif()/u/108168/koebjieste21.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/149211/images.jpg?f=community)
/u/466411/crop59ab081940402_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/109144/IMG_2440.jpg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/f/image/ecmqBx3PrISpDO2dNdRb2DHo.png?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/36378/crop5a3f931ecfec0_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/656539/gyro3.jpg?f=community)
Ik ga de podcasts zeker luisteren en zal voor de geïnteresseerde mijn eigen bevindingen naar aanleiding hiervan delen en uitsluitsel geven of ik de categorie Momentum nog steeds interessant vind.
:strip_icc():strip_exif()/u/37855/icoon.jpg?f=community)
:strip_exif()/u/84481/crop55f2cc178a988_cropped.gif?f=community)
/u/275760/crop5da9b701a185c_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/147618/crop640f2e86649f4_cropped.jpg?f=community)