Silvos schreef op donderdag 1 april 2021 @ 01:47:
[...]
Ik vind je reacties heel interessant om te lezen en ik vind de logica van machtspolitiek, narratief e.d. ook wel plausibel klinken. Maar toch vraag ik me af of je het daarmee niet ook simplificeert op een bepaalde manier. Natuurlijk wil ik geloven dat Rutte en de VVD veel macht hebben en ook flinke netwerken/invloed op de media. Toch denk ik uiteindelijk niet dat die macht absoluut is.
In zekere zin is er simplificatie inderdaad, onvermijdelijk, anders wordt elk topic een boekwerk
Plus, voor de meeste mensen is politiek actualiteit gedreven, voor slechts weinig is het iets om meer regulier een oogje op te houden. Daarmee volgt enige reductie / abstractie van aanwezige complexiteit. Toch is het ondanks al die zaken die spelen, al die achtergrond, opbouw en al die relaties ergens ook weer heel simpel. Het is gedrag, belang, invloed, gereedschap. Net als bij het bestuur van de voetbalclub. Maar ook dat wordt eigenlijk enkel bekeken als er ingekocht of benoemd moet worden.
Machtspolitiek is een specifieke school van politiek, waarbij wat de burger als “politiek bedrijven” ziet voorzien is van zowel raamwerk als toolbox wat zich niet beperkt tot structuren, mechanismen en bepalingen van het bestel.
Klopt, de geschapen macht is niet absoluut (al kan wat achter de agenda van machtspolitiek zit dat wel worden, maar dit is een verkenning breder dan het Nederlandse). Probleem is wel meteen dat hier gevraagd wordt om het blikveld bij te stellen. Wij zien “de politiek” als het hoogste niveau van besluitvorming, wij zien technisch-economische focus en instrumentatie, wij zien politici als actoren in een structuur en een spel.
Helaas is het meer complex dan dit.
Die politiek is eigenlijk een macro niveau / dynamiek. Zie bijvoorbeeld publiek debat, dat kan functioneren als een meta niveau - waar politiek op volgt, conform ontwerp van ons bestel. Dit werkt al een aantal decennia niet meer zoals vereist (kwestie van verschuivingen in gedragslijnen) en daarmee is een oud syndroom terug van weg geweest: de ontstane ruimte wordt gevuld door andere vormen en punten van “debat”. Discours coalities van belangenbehartiging, lobby, externe consultatie.
Dat is altijd al een spanningsveld.
De afgelopen veertig jaar is machtspolitiek dominant geworden. Die dominantie werkt zich uit binnen de politiek, maakt daar echter ook gewoon gebruik van. Dit is de kern van wat machtspolitiek is: de motor zit in de overlap tussen conservatisme en autoritarisme (plus lokale cultuur-historische variante, regentisme). Alles is een functie van gebruik. Alles is daarbij gereedschap. Er zijn geen grenzen, regels zijn voor anderen, het is een normatief kader.
Er moet een grens zitten wat wel en niet kan. Als nu bijvoorbeeldo p een of andere manier zou blijken dat zo'n gespreksverslag is aangepast dan valt de bodem uit de ton en kan Rutte opstappen. Daarbij zeg ik niet dat hij dan niet vervangen wordt door een andere Rutte maar het zou een flinke klap zijn voor de VVD en hun invloed.
In theorie, in de echter wereld is het potentieel voor zo’n situatie om een kwestie te worden met voldoende momentum nul. Enfin, dat ligt aan de burger - simplificatie, absoluut, maar dit is het fundament van operationele functionaliteit van de constructie.
Dat is een zuur stuk complexiteit van omgang door electorale segmenten met politieke informatiestromen alsmede aanwezige vorming en gedrag bij iets wat ook nog een complicatie is: de term “vierde macht”. De rol van media als component van het bestel.
enkel heerst voor die functie kaalslag, er is ook een lokale variant van netwerkcorruptie. Beter gekend als het “communicatie legioen”, een los/vast netwerk van adviesfuncties, communicatie en lobby van zo’n 700 personen (veel groter dus dan welke organisatie van partijstructuren) die behoorlijk goed gebruik weten te maken van relaties, contacten, kaders, kwetsbaarheden, procedurele aspecten en posities om die rol van media als component van bestel te richten voor eigen gebruik.
Klinkt bijna als een complottheorie, helaas is het een reëel stuk problematiek, heel eigen aan het Nederlandse, en absoluut geen nieuw fenomeen. Het is de afgelopen vijftig jaar gegroeid door heel gewoon maar verfijnd gericht netwerken en opbouw van lobby alsmede gericht coöpteren.
Er zijn bij machtspolitiek geen grenzen. Het is normatief stelsel in de basis. Alles mag als het mag, zo simpel is het. Want zero sum, want gebruik. Iedereen mag wat extra, toch? En zie daar meteen een van de meest eenvoudig verwrongen frames bij de toepassing, maar goed.
Machtspolitiek heeft niets op met democratie. Het is een school ontworpen om daar van af te komen. Saillant is dat de politieke organisaties die de school toepassen over het algemeen zelf met geschapen blinde vlek zitten, het idee dat men zelf ook gewoon gereedschap is, tja, bias / ego / ideologie - blinde vlek. De gemiddelde burger heeft ook menige blinde vlek daarbij, al was het maar het idee dat iemand van democratie af zou willen. Laat staan iemand die banen schept, toch?
Enfin, dit is een heel lang verhaal wat terug voert naar wat we neo-klassieke politieke economie noemen en de lobby organisaties door de decennia heen die dat raamwerk richten. Ergens zou de gemiddelde machtspoliticus met een beetje economische achtergrond zich achter de oren mogen krabben, Hayek, een van de grote architecten van het drama en leidend voorbeeld van denken & attitude schreef nogal over “dethroning politics”
Maak nooit de fout dat bij menselijke groepsdynamica er ook maar iets magisch zelf corrigerend is. Dit bestaat niet. Correctie volgt altijd uit toepassing. Ons moderne denken is helaas gevormd met allerlei concepten uit die neo-klassieke politieke economie, van geloofsgedrag in relatie tot moraliteit en ethiek tot geloofsgedrag van individualisme, vrije markt, meritocratie en meer van dat soort ontworpen marketing.
Er zijn kwetsbaarheden, voor machtspolitiek. Er zijn er echter weinig die echt te raken zijn. Dat vereist immers een confrontatie met wat al snel gezien wordt als “hetzelfde doen”. Wat niet zo is, maar goed, dat is iets wat in het topic over Linkse Politiek in AWM aan bod is gekomen. Een lang verhaal, beter dat topic eens te lezen indien meer achtergrond en onderbouwing gewenst is.
Bot gezegd: machtspolitiek is effectief dominant, ook al is het conditioneel dominant. Dat effectieve zit hem in beheersing van condities. En dat is een oud recept:
Narratief -> Perceptie -> Gedrag -> Systeem.
Denk er eens over na, bijvoorbeeld bij deze kwestie van formatie. Alle focus ligt, en wordt graag gehouden, op het procedurele. Systeem niveau, zogezegd. Er wordt wel wat over gedrag gesproken, maar zonder aan perceptie te raken. Niemand maakt er een verhaal van als toepassing, en waar iemand dat wel probeert (zie Omtzigt en zijn boek) krijgt het gewoon geen podium zoals vereist voor werking van menselijke groepsdynamica en processen van collectieve perceptie.
Toolbox. Agenda.
Als een terzijde, machtspolitiek heeft primaire voetafdruk in duale focus. Er is nooit één doel, alles is gebruik, er is altijd een focus die uit twee hefbomen bestaat. Bijvoorbeeld, focus op consequentie van een probleem, ter dekking van gebruik daarvan voor een effect down the road, waarbij zowel consequentie als effect zowel doelstelling als mechanisme zijn. En in weerwil van het mantra heeft machtspolitiek stiekem wel visie, termijn visie. Met daarachter saillant gedachtegoed.
Niet-machtspolitieke scholen zijn niet-normatief. Er is onder condities waarbij dat dominant is geen effectief verweer mogelijk, enkel reactief handelen binnen geschapen condities. Grootste bottleneck daarbij is gewoon dat het die andere scholen, in weerwil van populaire kretologie, ontbreekt aan bereik in messaging / media met focus op het verhaal, het meta niveau.
Populisme: de weigering van complexiteit en de poging om simplistische antwoorden te formuleren op ingewikkelde vraagstukken middels gebruik van elke mogelijke prikkel van gedrag - i.p.v. moeite te doen voor gezonde participatie.