Ik reageer zelden in topics als dit omdat het zo complex en veel facetten heeft die in isolatie niet zijn op te lossen. Sterker nog, ik vraag me af in hoeverre het zin heeft om in oplossingen te denken voordat scherp gemaakt kan worden, wat het probleem is of uit welke problemen een vervelende situatie eigenlijk bestaat.
Hier staat tegenover dat ik dit wel erg interessant vind.
Armoede in Nederland:
Laat ik beginnen met omschrijven hoe ik zou willen dat dingen werken rondom mensen die weinig inkomen hebben of om wat voor reden dan ook zonder inkomsten komen te zitten:
1 Mits mensen redelijke keuzes maken is er van uitkeringen/minimumloon 'normaal' te leven. Ik zal niet proberen dat te definieren, omdat dit niet zomaar voldoende duidelijk te maken is en waarschijnlijk veel discussie oplevert.
2 Werken moet altijd 'lonen'. Maatschappelijk wenselijk gedrag moet beloond worden, dit draagt bij aan het draagvlak en is een extra stimulans voor diegenen die nog niet een baan hebben.
3 Verstandig met geld omgaan zou altijd beloond moeten worden
4 'Het systeem' moet zodanig zijn dat mensen er niet 'zomaar' buiten kunnen vallen, maar ook dat ze weer binnen het systeem kunnen komen.
Bovenstaande items zijn op dit moment geen werkelijkheid in Nederland, er moeten dan ook vanalles gebeuren.
'Armoedeprobleem':
In mijn optiek is armoede iets wat altijd een relatief probleem is binnen een 'maatschappij'. Het heeft geen zin om een Nederlander te vergelijken met iemand in Afrika. De 'definitie' van armoede is dat je geen of weinig bezit hebt, niet dat je een slecht leven hebt per se. Arm wordt je, wanneer je inkomsten kleiner zijn dan je uitgaven en arm blijf je wanneer je niet in staat bent daar verandering in aan te brengen. Zolang iemand altijd net genoeg heeft is en blijft zo iemand kwetsbaar voor tegenvallers en kan ook geen 'bezit' opbouwen.
In bovenstaande omschrijving komen eigenlijk al drie problemen naar voren:
A ) Perceptie van armoede is wanneer iemand een slecht leven heeft, terwijl armoede daar feitelijk niets over zegt
B ) Arm worden is het resultaat van grotere uitgaven dan inkomsten.
C ) Arm blijven is deels het gevolg van dezelfde redenen als arm worden, maar daar komen de barrières bij die wij als maatschappij hebben opgelegd vanuit de perceptie dat 'armen' het zo slecht nog niet hebben en dat we geen gratis geld weggeven.
ad A) Perceptie van armoede in Nederland is heel dubbel omdat het zo'n welvarend land is met een sterk sociaal vangnet. Zoals in de tweede post in dit topic al wordt aangegeven, is Nederland een van de meest nivellerende landen ter wereld. Voor het draagvlak van de 'armen' is dit slecht nieuws omdat er bijna geen land ter wereld is waar ze meer geld zouden hebben dan Nederland.
Juist ook door die nivellering is het verschil tussen arm en modaal inkomen bizar klein. Wanneer conform iemand met minimumloon al ~90% netto heeft van iemand met een modaal inkomen wekt dat de indruk dat er geen probleem kan zijn.(vergelijk topic over onbestaan van het middeninkomen). Mensen met een uitkering zitten nog een stapje lager maar na het rekenen van alle toeslagen is het verschil feitelijk vrij klein. Ook dit helpt 'armen' niet, omdat veel mensen het eigenlijk niet gek veel beter hebben.
Als je kijkt naar de getallen blijkt dat het probleem van 'armoede' dan ook veel groter is dan alleen de mensen met een uitkering. Doordat er zoveel mensen dicht bij de grenzen van armoede leven, is het ook niet gek dat er niet veel hoeft te gebeuren om tot 'armoede te vervallen'.
Hierbij gaf Tuttel al aan dat hier veel betere redenen voor kunnen zijn dan alleen teveel uitgeven, vaak als gevolg van een gebeurtenis of veranderingen waardoor het fout gaat:
Tuttel schreef op dinsdag 2 februari 2021 @ 12:06:
- Overlevingsschulden: er zijn te weinig inkomsten in verhouding tot de vaste lasten.
- Overbestedingsschulden: er zijn voldoende inkomsten maar er wordt naar verhouding te veel uitgegeven.
- Aanpassingsschulden: er vindt een verandering in de levensomstandigheden plaats, vaak met als gevolg plotselinge inkomensdaling. Deze daling zorgt voor schulden.
- Compensatieschulden: overbesteding, als gevolg van compensatiegedrag.
Ad B/C) Het is natuurlijk helder dat je arm wordt wanneer je meer uitgeeft dan er binnen komt, leuk inkoppertje dus. Maar het feit dat het zoveel mensen in problemen komen wil ook zeggen dat het niet zo makkelijk om inkomsten en uitgaven op elkaar af te stemmen.
| Inkomsten |
Bijstand incl. vakantiegeld | € 1,075.44 |
Huurtoeslag | € 317.00 |
Zorgtoeslag | € 107.00 |
| € 1,499.44 |
| |
| Uitgaven |
Huur | € 615.00 |
Gas-Water-Electra | € 100.00 |
Internet + TV + Telefoon | € 50.00 |
Zorgverzekering | € 115.00 |
WA, inboedel etc | € 15.00 |
Abonnementen, bank etc | € 40.00 |
Kleding, medicijnen | € 100.00 |
Eten, drinken, verzorging | € 250.00 |
Vervoer | € 100.00 |
Inventaris, overig | € 114.44 |
| € 1,499.44 |
Heb een voorbeeld 'inkomsten en uitgaven'-overzichtje gemaakt voor iemand in de bijstand. Hieruit blijkt denk ik dat wil je in Nederland rondkomen dat het 'precies' klopt. Dus er hoeft maar iets mis te gaan en de problemen stapelen zich al snel op. Er is ook geen ruimte meer om schulden af te betalen, zelfs wanneer je het zou willen.
Maar we zagen eerder dat het voor veel mensen eigenlijk niet veel beter is, ja er zal meer ruimte zijn, maar je kunt het schudden om in aanmerking te komen voor het kopen van een huis of andere routes om bezit op te bouwen. Dus de stap naar armoede is eigenlijk best dichtbij voor velen.
Terug naar hoe ik zou willen dat het werkt:
Ad 1) Mits mensen redelijke keuzes maken is er van uitkeringen/minimumloon 'normaal' te leven.
Zoals te zien bij de vorige perikoop is het mogelijk om rond te komen, maar er hoeft niet veel te gebeuren om te zorgen dat het fout gaat. Natuurlijk, het klinkt leuk om meer geld te geven aan minima, maar verder nivelleren is niet erg reeel, het is al bijna niet de moeite om te beginnen met werken, pas wanneer je boven de 40k bruto gaat komen dan ga je pas een verschil merken in je besteedbaar inkomen.(voor 1-verdieners, 2-verdieners is dat een stuk eerder).
Ik denk dat we aan de uitgaven moeten draaien, niet van de personen, maar door betere voorzieningen. Nu is het zo dat van de 1500 euro die iemand in de bijstand ontvangt 50% opgaat aan huur, gas, water, electra, internet. Grond is duur, woningen zijn duur, huren is duur, GWE is duur met name voor de minima. Grond is een verdienmodel van de gemeenten, maakt bouwen daarmee duur en gehuurde huizen moeten geld opleveren en worden over veel kortere termijn afgeschreven dan koopwoningen en dat betalen we als BV Nederland.
Wonen is een primaire levensbehoefte en als zodanig, zou in mijn optiek alles wat dat nodeloos duur maakt, verboden moeten worden. Dus grond duur maken om schaarste te creëren/geld te verdienen als gemeente is volgens mij de verkeerde richting. Met ruimtelijke ordening kun je dat ook prima managen zonder verdienmodel.
Waar mogelijk moeten er gewoon veel meer goede huizen komen voor minima die ze ook moeten kunnen kopen. Kopen is goedkoper en mensen bouwen bezit op, goede mechanismen om uit de armoede te komen en blijven. Zorg ook dat dit goed geïsoleerde woningen zijn, dit is ook nog eens goed voor de ecologische doelstellingen in Nederland.
Ad 2) Werken moet altijd lonen, niet omdat je zonder betaald werk een 'waste of space' zou zijn, maar omdat werken goed is voor het sociale netwerk, gevoel van welbevinden, het ontlast de maatschappij en verhoogt het draagvlak voor de verzorgstaat in Nederland.
In het vorige stukje stelde ik voor om 'wonen' goedkoper te maken, dit bespaard de BV Nederland lasten. Ik zou voorstellen dat dit 50%/50% wordt gedeeld met de ontvangers van toeslagen/uitkeringen. Dus dit gaat niet helemaal als voordeel naar de uitkeringen, maar wordt ook gebruikt om werken aantrekkelijker te maken dan het nu soms is.
Wanneer mensen zich zorgen maken over het verliezen van een bepaalde subsidie zit er ergens iets niet goed. Ook bijverdienen moet gewoon altijd kunnen, maar dan naar rato. Werk je 0% heb je bijstandsinkomen, werk je 100% op minimum loon heb je geen uitkering meer, alle bruto inkomsten tussen 0% en 100% minimumloon resulteerd in inkomsten naar rato tussen die twee extremen.
Ad 3) Veel processen rondom bijstand en uitkeringen gaan ervan uit dat het 'logisch' is dat je eerst je eigen bezit verkoopt en pas wanneer alles op is, dan kom je in aanmerking. Wat voor gedrag stimuleert dit? Geen vermogen opbouwen, sparen voor een appeltje voor de dorst, dus die dingen doen die voorkomen dat mensen in problemen komen worden feitelijk bestraft. Nu is de gedachte natuurlijk, waarom geld geven aan iemand met een 100k op de bank...? Ik denk dat dat de uitzonderingen zijn, de meesten zijn blij met een appeltje voor de dorst. Laat ze dat lekker houden, dit werkt preventief om die mensen te besparen van schulden en de negatieve spiraal die daarbij hoort. Het is al erg genoeg wanneer mensen zonder appeltje voor de dorst in die problemen komen.
Idem voor het verkopen van koophuizen. Verkopen levert altijd kosten op van verhuizing e.d. dus is pure kapitaal vernietiging voor mensen die weinig hebben. Vaak levert het niet eens een besparing op van de vaste lasten. In mijn optiek zou een huis waarbij de maandlasten lager zijn dan de huurgrens nooit gedwongen verkocht moeten worden. En zouden de bewoners ook nog huur(woon)-subsidie moeten krijgen. Kost de maatschappij niets extra, maar vernietigd geen kapitaal en mensen bouwen ook nog vermogen op.
Ad 4) Mensen die buiten het systeem vallen. Dit is natuurlijk altijd een van de lastigste dingen processen om goed te organiseren, maar het probleem ontkennen en mensen geen nieuwe start kunnen bieden is onderdeel van het probleem. Het feit dat er nu matrices gemaakt moeten worden om te kijken wie hulp het hardste nodig heeft geeft aan dat er een probleem is.
Structurele oplossing bestaan denk ik enerzijds uit voldoende huisvesting e.d. maar ook een vaste woon en verblijf plaats, een plek vanuit waar je weer kunt opkrabbelen en van de straat bent. Hier zijn vast velen die hier veel betere ideeën bij hebben want ik heb hier weinig kijk op.
Make it fool proof and someone will make a better fool.